Alle tijden zijn onzeker

by Joke van Leeuwen

Parijs, 1783: het jaar waarin de mens voor het eerst loskomt van de aarde, in een luchtballon, en waarin de grote verschillen tussen rijk en arm tot onrust leiden. Wetenschappelijke vernieuwingen, zoals de voorloper van het vaccineren, maken de een enthousiast, terwijl de ander steun zoekt in troostende schijnzekerheden. Net als nu waren het toen onzekere tijden.

In dat decor zoeken de nuchtere Marie en de speelse Vince als jong stel hun weg, en bestrijdt de eenzame Pierre wat hij als het kwaad de buitenlandse koningin die zich niet tegen de beschimpingen kan verweren. Er hangt spanning in de lucht, maar niemand weet dan nog waartoe die zal leiden.

192 pages, Kindle Edition

First published September 1, 2024

Reviews

[Stéphane Vande Ginste · Rating 4 out of 5]

Na "Feest van het begin" schrijft Joke van Leeuwen terug een historische roman die zich in de periode van de Franse revolutie afspeelt. We bevinden ons deze keer in 1783, dus zes jaar voordat de bloedige revolutie losbreekt in Parijs. De spanningen zijn al te voelen, zoals de haatgevoelens tegenover Marie Antoinette, die in de roman de "Buitenlandse" wordt genoemd. Ook wordt het schrijnend contrast tussen het gewone volk en de burgerij en adel scherp in beeld gebracht. Het is ook de tijd van het experiment , van de ontluikende wetenschap: we lezen over de eerste luchtballon en over allerlei bizarre experimenten van elektriciteit en zelfs "dierlijk magnetisme". Vince en Marie bevinden zich midden in deze ontwikkelingen. Marie leest de pamfletten en spotschriften die gezet worden in de drukkerij van haar vader; Vince wordt een soort rondtrekkende wetenschapper. Daarnaast is er Pierre, die van arme afkomst is en gehersenspoeld is door een fanatieke gelovige. Zoals steeds in haar romans, kan van Leeuwen al deze indrukken mooi overbrengen, je beleeft deze tijd echt vanop "de eerst rij". Toch vond ik haar eerdere roman nog sterker. Het einde is ook een beetje onverwacht en een beetje vreemd. Vraagt dat naar een vervolg?

[Boris · Rating 4 out of 5]

We keren terug naar het Parijs van van Leeuwen's eerdere roman 'Feest van het Begin', en gaandeweg wordt duidelijk waarom dit boek de titel heeft gekregen die het heeft. De geest van de vooruitgang roept bij sommigen vreugde, bij anderen angst en wantrouwen op. Ook hier doen verhalen de ronde over samenzwerende elites, die zich tegoed doen aan kinderbloed. En het Parijs van de 18e eeuw kende ook 'verwarde personen' met grootse plannen.

Zoals altijd blinkt van Leeuwen uit in prachtige zinnen die een wereld schetsen waarin alles van leven vervuld is. Pijpenstelen in een asbak worden met kinderen vergeleken die op hun buik bij een put de diepte in spugen. Een luchtballon die niet wil opstijgen 'ligt amechtig te golven'. Heerlijk boek dat van mij nog veel langer had mogen zijn.

[Annet · Rating 3 out of 5]

Als een kort maar oplaaiend fragment uit de Franse geschiedenis, zo leest dit boek. Doordat Van Leeuwen het vanuit verschillende perspectieven in de tegenwoordige tijd heeft geschreven, lijk je als toeschouwer mee te bewegen door het Parijs van 1783. De sfeer is zwanger van de naderende revolutie. Tegelijkertijd merk je hoe alle tijden min of meer dezelfde onzekerheden hebben.

[Arjen Dijkstra · Rating 4 out of 5]

Beetje een mixed bag, maar Van Leeuwen kan zo goed schrijven dat het toch 4 sterren zijn. Bespreking binnenkort op Tzum.

[Rebecca · Rating 4 out of 5]

Een beschrijving van een stukje cultureel-mentale geschiedenis van Parijs een aantal jaren voor de Franse Revolutie. Een tijd van wetenschappelijke vooruitgang en verlichte ideeën: de ideale voedingsbodem voor de onzekere tijden.
Bijzonder geschreven met veel mooie zinnen. Toch staan hier en daar zinnen die een halve bladzijde lang zijn, dat mag voor de leesbaarheid wel anders. 4****

[DeWereldvanKaat · Rating 3 out of 5]

Frankijk, enkele jaren voor de Franse revolutie.
Het kasteel (Versailles) is nooit ver weg, noch de roddels over 'De Buitenlandse', aka vrouw van de koning. Parijs zit vol leven: de geneugten van de rijken, de vindingrijkheid van de armen om te overleven. Het is een broeierige stad.

Tegen deze achtergrond maken we kennis met 2 hoofdpersonages: de niet geheel onbemiddelde Vince die ervan droomt een carrière te bouwen in demonstraties van 'echte' wetenschap.
Pierre, die armzalig in een hut woont en leeft van dag en dauw, is onder de indruk van een prediker die verdoeming en hel verkondigt.

In dit boek weet Joke van Leeuwen een prachtig beeld te schetsen van Parijs in die tijd: de eerste ballonvaarders, demonstratie van chemische processen en 'magnetisme', het wordt door het volk gesmaakt als vermaak. De lijn tussen echte wetenschap en bedrog is grillig en aanpasbaar.
Zonder ze ooit bij naam te noemen brengt ze koning Lodewijk IVI en Marie-Antoinette tot leven: de vele spotprenten over haar, de eigenaardige hobbies van beiden.

Het boek is aangenaam lezen en leest vlot. Liefhebbers van boeken van Johan Op de Beeck (of de podcasts) zullen héél veel herkennen, zoveel dat het soms wel herhaling lijkt.
Je kan moeilijk zeggen dat van Leeuwen daar de mosterd haalde, beide auteurs putten immers uit de geschiedenis. Geen aanrader voor liefhebbers van Op de Beeck dus, maar wie geen zin heeft in een dikke turf, kan bij van Leeuwen zeker terecht.

[Marnix Verplancke · Rating 4 out of 5]

Alle tijden zijn onzeker speelt in Parijs, net voor de Franse revolutie. Er staat heel wat te gebeuren, maar het sluimert alleen nog maar. Enerzijds is het het verhaal van Marie en Vince, zij een letterzetter in de drukkerij van haar vader en hij een man die ervan overtuigd is dat hij de wereld kan verbazen met wetenschappelijke experimenten, en er ook een cent aan kan overhouden. Maar alle tijden zijn onzeker gaat ook over Gaston en Pierre, die menen dat ze hun maatschappelijk lage positie te wijten hebben aan de Franse politieke realiteit waarin Marie-Antoinette van Oostenrijk een belangrijke rol speelt. Want die ‘buitenlandse’ zoals ze heel de roman lang genoemd wordt, verziekt de boel en daar moet dringend iets aan gedaan worden. Het is een roman over politiek, filosofie, wetenschap, esoterie en uiteindelijk ook over de liefde natuurlijk.

[Veerle Maes · Rating 4 out of 5]

Ik ben fan van Joke van Leeuwen, van haar fijne taal, van haar subtiele manier om het ergens ( ook in dit boek is er het onbekende dat angst, veroordeling, fanatisme met zich brengt) over te hebben. In deze historische roman leerde ik wat bij over Louis 14 en zijn Marie-Antoinette, het leven in Versailles. Over de tijd van gepopulariseerde wetenschappen en hoe daar werd op gereageerd. Over fanatisme. Over de echte Élisabeth Louise Vigée Lebrun. Over hoe je als nieuwkomer ( de Buitenlandse) voor sommigen nooit goed genoeg kan doen ...

[Isabelle Vandenborre · Rating 3 out of 5]

Van Leeuwen beschrijft vlot de sfeer in Parijs enkele jaren voor de Revolutie, de poging van enkele jonge mensen om het kopje boven water te houden in tijden van onzekerheid, armoede, onrecht en dan ook de afkeer van de rijkdom in het Château. Ze slaagde er echter niet in om mij sympathie te laten voelen voor haar personages, waardoor het verhaal niet beklijft.

[TienD · Rating 3 out of 5]

Aardig verhaal om door de ogen van het verleden naar het heden te kijken en de parallellen te ontdekken. De titel zegt het al. Mooie bondige stijl die het boek een lichte toon geeft. De historische details geven een extra dimensie aan het geheel.

[Dagmar]

Misschien ligt het aan mijn gemoed? Of dat ik steeds korte stukjes las, maar ik kwam er niet in. Terwijl ik ‘fan’ van Joke van Leeuwen ben had ik het idee dat dot boek heel anders was dan haar eerdere werk. Jammer. Misschien dat ik het over een tijd nog eens probeer.

[Merel · Rating 3 out of 5]

Een soort kinderboek over de aanloop naar de revolutie, maar af en toe vermoordt iemand een poedel of wordt er gefapt op een tekening van marie antoinette. Het was ook niet heel spannend.

[Pieter · Rating 3 out of 5]

Boeit niet meteen en wat is de boodschap?

[Caroline De Ruijter · Rating 3 out of 5]

Mixed feelings. Vond het wel een interessant verhaal maar soms wat kinderlijk geschreven. Dat wekte irritatie op.

[Katrien · Rating 3 out of 5]

Het vertelperspectief wisselt tussen enkele personages, de sfeer is somber, decadent. Gelukkig zijn er Vince en Marie, magisch en sprankelend. Aparte schrijfstijl.

[Saskia Jongen · Rating 2 out of 5]

Twee vage verhaallijnen door elkaar. Het eindigt ook gewoon ergens. Niet interssant

[Angelique Corné · Rating 3 out of 5]

Een minder boek binnen haar indrukwekkend repertoire.

[Jolien Roelandt · Rating 2 out of 5]

perspectief wisselt tussen verschillende personages, maar je blijft tot het einde op je honger zitten. letterlijk tot het einde, om dan te ontdekken dat er geen einde is. ik was teleurgesteld.