Περί βιβλιοθηκών

by Αχιλλέας Κυριακίδης (Translator), Δημήτρης Καλοκύρης (Translator), Αλόη Σιδέρη (Translator)

Το "Περί βιβλιοθηκών" είναι μία βιβλιοφιλική και παιγνιώδης ανθολογία κειμένων για βιβλιοθήκες - δημόσιες ή ιδιωτικές. Αρχίζοντας με τη βιβλιοθήκη του "Ναυτίλου" του πλοιάρχου Νέμο στον Ιούλιο Βερν και τη βιβλιοθήκη του "Μεγάλου Ανατολικού" στον Ανδρέα Εμπειρίκο, προχωράμε στην ατέρμονη βιβλιοθήκη, μεταφορά του σύμπαντος, του Borges. O Umberto Eco σχολιάζει την ιδανική σύγχρονη βιβλιοθήκη. Ο Perec παίζει με την ταξινόμηση των βιβλίων κι ο Jacques Roubaud με τις στρατηγικές που αναπτύσσει η βιβλιοθήκη για να μην παραδώσει τα ποθητά βιβλία στους αναγνώστες. Στην Dorothy Sayers η βιβλιοθήκη γίνεται τόπος οργάνωσης φόνου. Η βιβλιοθήκη ενός βιβλιόφιλου, του Walter Benjamin, ξαναστήνεται όταν βγαίνουν τα βιβλία από τις κούτες μετά από δυο χρόνια. Στη μελλοντική κοινωνία του Ray Bradbury, όπου απαγορεύονται τα βιβλία, οι άνθρωποι αποστηθίζουν τα κείμενα και γίνονται οι ίδιοι βιβλία και η κοινότητα ολόκληρη μια βιβλιοθήκη. Στον Ροΐδη σχολιάζεται καυστικά η δική μας Εθνική Βιβλιοθήκη το 1880. Ο Nerval κάτι αναφέρει, το 1850, για τη νέα πληγή των γαλλικών βιβλιοθηκών, τον "ποντικό των Αθηνών", που ήρθε σε κούτες με βιβλία της Γαλλικής Σχολής της Αθήνας. Και, στη βιβλιοθήκη του θείου Σκρούτζ, ανευρίσκεται ο χαμένος χάρτης ενός νησιού με θησαυρό...

260 pages, Paperback

First published December 1, 1993

About the author

Ο Αχιλλέας Κυριακίδης (English: Achilleas Kyriakidis ) γεννήθηκε στο Κάιρο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εκδώσει δώδεκα βιβλία με διηγήματα, μικρά πεζά και δοκίμια (κινηματογραφικά και φιλολογικά), έχει γράψει τρία σενάρια που γυρίστηκαν σε ισάριθμες κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους, και έχει σκηνοθετήσει επτά ταινίες μικρού μήκους σε δικά του σενάρια.
Κυκλοφορούν πάρα πολλές μεταφράσεις του έργων συγγραφέων όπως ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο Ζορζ Περέκ, ο Ρεϊμόν Κενό, ο Λουίς Σεπούλβεδα, ο Αλφρέντ Ζαρί, ο Ρολάν Τοπόρ, ο Άντριου Κρούμι, ο Ζαν Εσενόζ, ο Κάρλο Φραμπέτι κ.ά.
Το 2004 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τις "Τεχνητές αναπνοές", το 2007 με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, για τη μετάφραση των πεζογραφικών "Απάντων" του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (στην οριστική έκδοση των "Ελληνικών Γραμμάτων") και με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης, στο πλαίσιο των Καβαφείων 2007, και το 2009 με το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ, για τη μετάφραση του μυθιστορήματος "Στο cafe της χαμένης νιότης" του Πατρίκ Μοντιανό.

Reviews

[Ρένα Λούνα · Rating 4 out of 5]

Αυτή η βιβλιολαγνική ανθολογία, μου έγινε δώρο, για τα γενέθλιά μου, τον Ιούνιο του 2020. Μόλις την πήγα σπίτι, σκαρφάλωσα στο πιο ψηλό μέρος πάνω αριστερά στην βιβλιοθήκη και την έβαλα παρέα με όλες τις άλλες ανθολογίες κλασικών. Μια κίνηση χωρίς ουσία, μιας και από την επόμενη θα την κατέβαζα, μόνο και μόνο για να μείνει στην στήλη «διαβάζω τώρα», για τους επόμενους επτά μήνες. Βέβαια, κάποιος βιβλιοθηκονόμος, δεν θα την έλεγε «κίνηση χωρίς ουσία».

Η αίσθηση τάξης που σου προσφέρει η μοναδική θέση ενός μοναδικού βιβλίου λειτουργεί σαν παυσίπονο για την εντροπία που χωρίς ντροπή είναι η ζωή μου. Η αίσθηση που ξέρω τι είναι και που είναι, κάτι τόσο πολύτιμο για εμένα. Γιατί αυτό είναι: Ένα συγκεκριμένο βιβλίο που κάπου μακριά, αγαπημένο πρόσωπο επέλεξε για εμένα. Ακόμα και εάν το ακριβώς πανομοιότυπο αντίγραφο με ίδιο isbn 13 θα είχε αυτή την θέση, δεν την έχει. Την έχει αποκλειστικά η τυχαία και μοναδική επιλογή που έγινε. Τι έκανε επτά μήνες στην στήλη «διαβάζω τώρα»; Υπομονή.

Στην ανθολογία λοιπόν, από τις εκδόσεις Άγρα, φιγουράρει η πλέον κατάλληλη λεπτομέρεια από γλυπτό (1993) του Άγγελου Παπαδημητρίου και το μαλακό εξώφυλλο, σαν την καρδιά μαρουλιού, είναι τρυφερό, όπως τα βιβλία που μιλάνε για βιβλία. Μιλάει για την έννοια του χώρου, γιατί αυτό είναι η βιβλιοθήκη, το που, όπου χωράνε τα πάντα. Χωράει η περιπέτεια, του Ιουλίου Βέρν, με την βιβλιοθήκη του Ναυτίλιου, του πλοιάρχου Νέμο. Χωράει το πάθος και λαγνεία του Μεγάλου Ανατολικού του Ανδρέα Εμπειρίκου, ο οποίος εξουθενώνει ερωτικά το αναγνώστη, χωράνε οι γαλλικές ταξινομήσεις του Περέκ και Έκο οποίος με μοναδικό τρόπο δίνει βιβλιοθηκονομικές συμβουλές και εάν το συγγραφικό του έργο ξεκινούσε σήμερα θα έγραφε για την μαγεία στην ανάγνωση με kindle. Η Dorothy Sayers, όταν δεν μετέφραζε Δάντη, έγραφε για αιμοδιψή εγκλήματα σε βιβλιοθήκες και φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει ο Μπράντμπερι, ο συγγραφέας που υπογράμμισε πως τα βιβλία, είναι όντως εύφλεκτα. Ο Ροϊδης, εφόσον έγραψε τόσα για μάγισσες, δεν θα μπορούσε να μην γράψει και για βιβλιοθήκες, το κατεξοχήν the place to be, για να κάνεις τα μαγικά σου, ξόρκια και αναζήτηση σχετικής βιβλιογραφίας. Βέβαια ο Ροϊδης, στάθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη του 1880.

Άφησα τον Μπόρχες για το τέλος.

Ιούνιος 1968 - Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Μτφ. Δημήτρης Καλοκύρης

Στο χρυσαφένιο απόγευμα
Ή και μπορεί, σε μια μορφή γαλήνης
Που σύμβολό της να ναι αυτό το χρυσαφένιο απόγευμα,
Ο άνθρωπος αυτός ταχτοποιεί τα βιβλία
Πάνω στα ράφια που περιμένουν και νιώθει την περγαμηνή, το δέρμα, το πανί
Και την ηδονή που σου δίνει
Η πρόβλεψη μιας συνήθειας
Και η καθιέρωση κάποιας τάξης.
Ο Στήβενσον κι εκείνος ο άλλος ο σκωτσέζος, ο Άντριου Λάνγκ,
Θα συνεχίσουν εδώ, με τρόπο θαυμαστό,
Τη μακριά συζήτηση τους που σταμάτησαν
Οι θάλασσες και ο θάνατος
Και όσο για τον Ρέγες, είναι βέβαιο πως δεν θα ενοχληθεί
Που θα γειτονεύει με τον Βιργίλιο.
(Η ταξινόμηση μιας βιβλιοθήκης είναι η άσκηση με ηρεμία και απλότητα
Της τέχνης της κριτικής.)
Ο άνθρωπος αυτός που είναι τυφλός,
Ξέρει πως δεν μπορεί πια να διαβάσει
Τα περίφημα βιβλία που ψηλαφίζει
Και πως δεν πρόκειται να τον βοηθήσουνε να γράψει εκείνο το βιβλίο που τελικά
Θα μπορούσε να τον δικαιώσει·
Όμως τούτο το βράδυ, που ίσως και να ναι χρυσαφένιο
Χαμογελάει για την παράξενη μοίρα
Και νιώθει εκείνη την ξεχωριστή ευχαρίστηση
Που δίνουν τα παλιά, αγαπημένα πράγματα

[Stella Pekiaridi · Rating 5 out of 5]

Πανέμορφη συλλογή με κείμενα που είτε η πλοκή τους εκτυλίσσεται μέσα σε βιβλιοθήκες είτε αυτά αφορούν τη βιβλιοθήκη ως το κατεξοχήν φετίχ του βιβλιόφιλου. Πολύ προσεγμένη επιλογή κειμένων και πολύ γοητευτικό το αποτέλεσμα της συνύπαρξής τους σε ένα τόμο, αναμενόμενο βέβαια από έναν εκδοτικό σαν την Άγρα που φτιάχνει βιβλία-κοσμήματα εδώ και δεκαετίες.

[Stratos · Rating 4 out of 5]

Κυκλοφόρησε πριν πολλά χρόνια, στη δεκαετία του 80. Το εντόπισα σε μια γωνιά της βιβλιοθήκης μου και βέβαια το καταχωρώ στα βιβλία μου...