Josephine

by Eva Hofman

‘Eva heeft altijd al het gevoel gehad dat zich parallel aan het hare een leven afspeelt dat ze zou kunnen leiden als ze maar hard genoeg haar best doet, en nu weet ze eindelijk hoe de hoofdpersoon van dat leven zich zou moeten gedragen. Het is alsof ze de hele dag zichzelf moet spelen, terwijl ze eigenlijk iemand anders is. Die iemand anders, weet ze nu, is Josephine. Dat realiseert ze zich telkens als ze haar van een afstandje bekijkt. Eigenlijk, denkt ze, ben ik jou.’

Josephine is een parodie op autofictie, een boek over navelstaren, esthetiek als culturele analyse en een internet dat verzadigd is van de verhalen die we over onszelf vertellen – of die nou kloppen of niet.

Genres: Fiction

233 pages, ebook

First published September 12, 2024

About the author

Eva Hofman (Amsterdam, 1995) werkt als onderzoeksjournalist en technologieverslaggever bij weekblad De Groene Amsterdammer. Daar publiceert ze artikelen, onderzoeken en essays over internetcultuur, feminisme en de macht van big tech.

Reviews

[Luna · Rating 4 out of 5]

Ik wist wel van haar stukken in De Groene dat Eva Hofman kan schrijven, maar ben alsnog erg onder de indruk van dit romandebuut. Zo goed hoe Eva Hofman deze tijd weet te vangen en een beeld schetst van een generatie jonge vrouwen.

De hoofdpersoon is eigenlijk constant in een soort dissociatieve staat, ze leeft een comfortabel leven maar het is eigenlijk niet wat ze wil, en ze zoekt continu afleiding van een soort leegte in zichzelf. Onder meer door zich te verliezen in de vele beelden op haar telefoon. Een irritant perspectief om te volgen, en ook wel uitvergroot, maar toch laat het zo goed zien hoe opgroeien met het sociale internet je zelfbeeld en leven kan beïnvloeden.

Ik vond het ook origineel, in de zin dat ik volgens mij nooit eerder een literaire roman heb gelezen waarin internetcultuur zo treffend wordt beschreven en voelbaar wordt gemaakt hoe het internet - alles wat je daar ziet, al die mogelijke manieren van zijn - je kan opslokken. Ook de link met feminisme vond ik interessant, al kreeg ik soms wel de indruk dat het er ietsje geforceerd in verweven zat en het verhaal daardoor wat stroever liep (maar dat is dan ook mijn enige puntje van kritiek).

(Pijnlijk) herkenbaar vond ik het soms ook. Al die stukjes zelf die door de tijd heen op het internet zijn verzameld - ik kan mijn blog van 2011-2017 zo weer opzoeken en scrollen langs foto’s van galaxy leggings, Mac lipsticks en uilenkettingen. Maar ook het opkijken naar andere vrouwen die het allemaal makkelijker af lijkt te gaan, die wel zouden voldoen aan een bepaald (aan jezelf) opgelegd beeld van hoe je zou moeten zijn. Die frustratie, woede en het verlangen worden perfect beschreven in dit boek.

Ik denk dat alle gen Z’ers dit boek zouden moeten lezen, ook als soort wake-up call om meer met hun hoofd in de realiteit te zijn en iets te maken van het leven, voorbij het navelstaren. Maar ook andere generaties, juist omdat het zo knap laat zien hoe het is om een jonge vrouw te zijn in dit internettijdperk.

[Marit]

aha, toch tijd om te promoveren of een kind te baren

[Eva Overpelt · Rating 5 out of 5]

Wauwwauwwauw! Gelijk instagram verwijderd!!!!!!!

[Ilse · Rating 5 out of 5]

Tip van Djuna. Onthutsend portret van een jonge vrouw die niet weet wie ze is en dus kiest andere mensen te zijn, bewust én onbewust. Ze laat zich door social media en andere vrouwen vormen tot er niets meer van haar over is. Ik kreeg er kippenvel van. Heel goed.

[melody sigmond · Rating 5 out of 5]

misschien wel m’n favoriete boek van het jaar <3

[Jelle Havermans · Rating 4 out of 5]

Knap debuut dat me deed denken aan de essays van Jia Tolentino. Cynische reflecties over chronisch online zijn en de holle (belevings)wereld die daarop volgt. Door de ogen van Eva (de auteur?) volg je een meisje dat vanaf haar jeugd op haar uiterlijk is beoordeeld en hoe ze vervolgens in een soort schijnwerkelijkheid van pretensie, main character syndrome en ambitie verstrikt raakt. Dit boek doet de complexiteit van de verdorrende onlinewereld recht aan, met schrijnende observeringen over de dissociatieve werking van social media. Sommige passages zijn misschien wat uitgekauwd als je veel navelstaarderige literatuur leest, maar het grootste gedeelte vond ik scherp. Josephine is geschreven in een vorm die ergens schippert tussen essay en roman. Het plot vond ik niet ik enorm origineel, maar werkt perfect als kapstok om alle millenial-archetypes die Eva omringen te fileren. Van influencers tot VPRO-flowerboys met bindingsangst, niemand is veilig. Het slot is niet hoopvol, eerder andersom. Josephine kroop onder mijn huid en ik kreeg er zin van om al m'n social media te verwijderen. Een dystopisch boek, waarin het heden de dystopie is.

[Simone · Rating 4 out of 5]

Ik vond het aan het begin zo lastig om in te zien dat het een parodie is. Waarom zijn alle essayiste stukken dan raak? Ik snapte het niet helemaal (en nog steeds niet echt). Tot ik met m'n ogen begon te rollen naar Eva, te veel dingen uit mijn eigen jeugd en huidige leven ging herkennen.
Nadat ik de realisatie had gemaakt over het personale perspectief en wat dit met de hoofdpersoon en het verhaal deed, was het perspectief ineens gewisseld naar een ik-verteller. Bijna subtiel voor mij (kan ook aan de tijdstippen liggen waarop ik dit boek las), maar wat een goede keuze!
De Nederlandse havermelk versie van My year of rest and relaxation (waardoor de auteur ook duidelijk en toegeeflijk is geïnspireerd)

[Ruben · Rating 5 out of 5]

Juiste boek op het juiste moment, zegt dit jongentje.

[Julia Swiebel · Rating 3 out of 5]

3,5 ⭐️ Ik weet het niet zo goed met dit boek. Aan de ene kant heel interessant en goed geschreven, aan de andere kant werd ik een beetje naar van hoe vaag en chaotisch de structuur was?

[Johanna Feenstra · Rating 3 out of 5]

Josephine is een parodie op autofictie, waarin thema’s als zelfobsessie, social media, machtsverhoudingen tussen vrouwen en verloren ambities centraal staan. Het verhaal volgt Eva, die ondanks een comfortabel leven vervreemd raakt door verveling en een overweldigende confrontatie met eerdere online versies van zichzelf. Na het stuklopen van haar knipperlichtrelatie met Melle wordt ze opgeslokt door haar digitale verleden, met name door herinneringen aan Josephine, een charismatisch schoolgenootje dat haar destijds inspireerde om zichzelf te herdefiniëren. Door de jaren heen heeft Josephine een blijvende invloed op Eva’s leven. Wat maakt Josephine tot een goede vrouw en Eva tot een vrouw die gefaald heeft? Om haar grip op het echte leven terug te krijgen, besluit ze Josephine op te zoeken, nu een succesvolle academica in Oxford, in een laatste poging om betekenis en richting te vinden.

Eva's drastische pogingen om zichzelf te transformeren komen meteen naar voren in de openingsscène van het boek, waarin ze een ongemakkelijke en pijnlijke waxbehandeling ondergaat. Het verhaal opent met de essentie: hoe ver gaan we om te voldoen aan het beeld van wie we denken dat we moeten zijn? Eva lijkt gedurende het grootste deel van het boek gevangen in een bijna dissociatieve staat. Ik ergerde me mateloos aan haar onverschilligheid – wat waarschijnlijk precies de bedoeling was.

Als millenial ben ik opgegroeid met het internet, met alle gevolgen van dien. Mensen spiegelen zichzelf voortdurend aan anderen, zowel online als offline. Dat is mij ook niet vreemd. Misschien heb je een huis, een baan, een fijne relatie... en toch voelt het nooit genoeg, omdat je leven niet lijkt op dat van die ene influencer of beroemdheid. Het boek legt haarscherp bloot hoe het voelt om constant online te zijn. Eva ervaart bijvoorbeeld tijdens het eindeloos scrollen fysieke ongemakken zoals dorst en verkrampte ledematen. Hofman weet hoe ze de frustratie, woede en verlangen naar een onhaalbaar ideaalbeeld moet beschrijven.

Josephine laat goed zien hoe het opgroeien met social media je zelfbeeld en leven kan beïnvloeden. We worden dagelijks overspoeld door pushmeldingen, appjes en een overdaad aan informatie. Zonder bewuste grenzen kan het internet je volledig opslokken – voor je het weet, ben je een tweede Eva.

Dank aan Uitgeverij Pluim voor het recensie-exemplaar!

[Demi van Doorn · Rating 3 out of 5]

(3,5) over meisjes, vrouw zijn, alles willen en zogenaamd falen.
‘Niet alles tegelijk zijn is falen. Maar vrouwen die alles tegelijk proberen te zijn, die het leven uitknijpen als een sinaasappel, zulke vrouwen komen onder de trein. - ‘Zullen we later droevige vrouwen worden,’ zegt Eva. Droevige vrouw zijn, dat heeft iets griezeligs definitiefs, dat is niet zoals het hulpeloze en onschuldige cliché van meisjesverdriet waarin nog de belofte ligt dat er iemand komt om het weer goed te maken.’

‘Wat ze wél uitstekend kunnen is zichzelf onderdompelen, kopje onder gaan in een leven dat ze als correct beschouwen, om er na een paar jaar achter te komen dat de vijver te klein blijkt of überhaupt nooit passend was.’

[Bo · Rating 4 out of 5]

Dit boek is een absolute aanrader voor iedereen die chronisch online is!

In Eva's debuutroman weet zij een wereld te scheppen die herkenbaar is voor iedere late millenial/vroege gen-z. Opgroeien in internetcultuur, je constant vergelijken met iemand die leuker, knapper, succesvoller etc is. Door de afwisseling tussen het heden en verleden leest het boek als een trein. Ik was constant benieuwd naar wat er vroeger met Eva gebeurde en hoe dat invloed had op haar latere leven.

[Emma Mulder · Rating 4 out of 5]

Zo herkenbaar dat ik me ineens nogal inwisselbaar voel. Ik hoopte in dit boek wat zielenrust te vinden, maar ik blijf bang dat ik altijd iemand anders zal willen zijn…

Maar genoeg over mijn persoonlijk leed: ‘Josephine’ is goed geschreven. Hofmans proza is helder, scherp en vaak ontzettend grappig. De passages waarin (filosofische) essays en boeken worden aangehaald zijn vrijwel allemaal interessant. Aan al mijn mede Gen-Z’ers: lees dit! Proza trekt je sowieso even los uit die energiezuigende, nogal monotoon geworden, ontzettend performatieve internetcultuur waarin we tegenwoordig met z’n allen verzuipen (wat in dit boek zo goed beschreven wordt). Minder TikToks kijken, meer boeken lezen dus!

[Imme · Rating 3 out of 5]

Het lag er nogal dik bovenop in dit boek: Eva (de hoofdpersoon) komt als verwarde millennial in de knoop met de eisen en verwachtingen van het moderne leven. Hoewel sommige passages zeker herkenbaar waren, leek het er ook op alsof Eva alle problematiek van de millennial moest bevatten. Dit gekunstelde karakter maakte het verhaal en haar personages bij tijden ongeloofwaardig.

[Ellen Leijten · Rating 4 out of 5]

Jonge vrouw maakt persoonlijke crisis door: hoe te zijn…

Over jezelf alleen kunnen bekijken door de ogen van anderen. Over de ruimte die jonge vrouwen mogen innemen: mogen ze zich over iets anders uitspreken dan over zichzelf? Over The Culture of Narcissism en het spiegelpaleis van social media.

[madelief · Rating 5 out of 5]

wat een onwijs sterk boek — over allemaal thema’s die mij heel erg boeien (herkenbaar, zegt dit meisje) <3

[fee · Rating 5 out of 5]

Zo goed

[Lieke Polak · Rating 3 out of 5]

Friendly reminder voor Eva: meid stop scrolling en unclench your jaw!! Even nagedacht en toch blijf ik erbij: het meest oprechte vertrekpunt voor een boek is wat mij betreft je eigen navel. Hoewel het er hier soms wel erg dik bovenop ligt? Wel heerlie, bijvoorbeeld:

“De meisjes op het internet laten het al even rondzingen: het idee dat je op radicale wijze uit het systeem kunt stappen, een vage notie van kapitalisme. Moe en onderbetaald zijn de meiden en vroeger hadden ze gewoon iemands moeder en iemands vrouw kunnen zijn maar nu moeten ze verdomme spreadsheets invullen. Hustle-culture is uit, zeggen ze, en in is whatever this is: een plaatje van een picknickende kikker en een pad, een beer in ochtendjas op de verpakking van Sleepytime-thee.”

[Eva Land · Rating 4 out of 5]

Niet om lekker bij weg te dromen, wel scherp en confronterend

[Noortje O. · Rating 3 out of 5]

Mwah. Wordt Eva langzaam krankzinnig of vindt ze juist zichzelf weer terug?

[Billy · Rating 3 out of 5]

-1 vanwege een overvloed aan Harry Potter referenties

[Nina Aerts · Rating 5 out of 5]

Hoewel ik me af en toe mateloos irriteerde aan Eva, is dit boek zo waanzinnig goed geschreven dat ik het haast opnieuw wil gaan lezen. Omdat ik het gevoel heb dat ik over dingen heen heb gelezen. Dit boek voelt ‘rijk’; rijk aan literaire verwijzingen (waardoor ik me minder intelligent voel) rijk aan herkenbare dingen uit mijn jeugd (opgroeien als millennial) soms ook pijnlijk herkenbare dingen (wat betreft opgaan en ook kunnen ondergaan aan social media) veel wijze overpeinzingen, veel chaos in tijdslijnen.

Gelukkig heb ik mij vanaf mijn puberteit niet zo verloren gevoeld als Eva, maar nogmaals wat is dit boek goed geschreven! Ik vond het vernieuwend. Ik wil het nog een keer lezen. Je kunt gewoon jezelf zijn Eva. Maar ik ben nog steeds benieuwd naar Josephine.

[Anna · Rating 2 out of 5]

Deze recensie verscheen eerder op Bevlogen letteren.

In het spinnenweb van perfectie: de valstrik van de sociale media.

Als je een prima baan hebt, een prachtig appartement in het bruisende Amsterdam, regelmatig leuke dingen doet met vrienden en een fijne relatie hebt, lijkt het plaatje perfect. Maar niet voor Eva, de hoofdpersoon in Josephine (2024) van onderzoeksjournaliste en auteur Eva Hofman. Al sinds haar jeugd kijkt Eva op naar de charismatische Josephine, die altijd tien stappen verder lijkt te zijn – of het nu gaat om stijl, lef of dromen waarmaken. Zelfs jaren later laat Josephine een onuitwisbare indruk achter op Eva’s leven. Maar waarom eigenlijk? En wat zegt dat over haarzelf?

Allereerst draait Josephine om de verwoestende impact van sociale media-verslaving. Eva zit vastgekleefd aan haar scherm – van ’s ochtends vroeg tot diep in de nacht. Ze maakt eindeloos foto’s van zichzelf en plaatst die online, in een poging een perfect beeld van haar leven te creëren. Maar dit digitale escapisme eist een hoge tol. Terwijl ze steeds dieper wegzinkt in haar online persona, brokkelt haar echte leven af. Haar lichaam geeft signalen van overbelasting: pijn in haar nek, vermoeidheid, en zelfs het overslaan van maaltijden. Haar sociale leven verschuift ondertussen van echte connecties naar oppervlakkige interacties – beperkt tot likes en comments. Met sociale media als centraal thema legt Eva Hofman een pijnlijk actueel probleem bloot. Ze confronteert ons met de vraag: beseffen we wel écht hoe sociale platforms ons gedrag, onze relaties en ons zelfbeeld sturen en vervormen?

‘Als kringen van een boomstam omhulde ik me in in elke levensfase met het aura van een andere vrouw op wie ik had willen lijken, maar wie de boom omhakt ziet dat de kern ontbreekt. Ik scherm me al jaren met identiteiten en nu heb ik zelfs een verhaal over mijn leven geschreven waar niets van klopt, waarin de meest belangrijke mensen samenklonteren tot enkele types die moeten illustreren hoe ik mij over weer andere mensen voel. De echte drama’s die mij vormden zijn met elkaar vermengd tot hoofdlijnen in een herkenbaar plot.’

Hofmans schrijfstijl fungeert soms zelf als een subtiele metafoor voor de oppervlakkigheid van sociale media. Ze beschrijft gevoelens en ervaringen die op het eerste gezicht diepgaand lijken, maar bij nader inzien vaak niet verder reiken dan de oppervlakte. Dit versterkt het thema van het verhaal en reflecteert de tegenstrijdige realiteit waarin Eva zich bevindt. Wanneer je denkt dat Eva tijdens een ‘ontsnappingsreis’ eindelijk tot bezinning komt, blijkt ze opnieuw vast te zitten in het banale en futiele karakter van haar problemen. Hofman speelt hier mee, door Eva af en toe te laten inzien hoe absurd en leeg de digitale wereld kan zijn – maar tegelijkertijd te tonen dat het onmogelijk is om eraan te ontsnappen. Deze ironie voegt een extra laag toe aan het verhaal en benadrukt de worsteling van een generatie, gevangen in een wereld van constante zogenaamde verbondenheid, maar in werkelijkheid van innerlijke leegte.

De roman beperkt zich niet tot dit het thema, maar verkent ook de complexe dynamiek van macht en relaties tussen vrouwen. Hofman speelt met de vaak ongemakkelijke verstandhouding tussen Eva en haar vriendin Hedwig. Wie heeft de controle in deze vriendschap, en hoe ver is Eva bereid te gaan om haar positie te behouden of te verbeteren? Daarnaast werpt Hofman de vraag op waarom Josephine zo verheven lijkt boven Eva: wat maakt dat Josephine haar altijd een stap voor lijkt te zijn?

Hoewel Josephine interessante thema’s aansnijdt – de invloed van sociale media en de machtsverhoudingen tussen vrouwen – voelt de combinatie van deze twee onderwerpen niet altijd even natuurlijk aan. Beide onderwerpen zijn op zichzelf rijk en complex genoeg om een volledige roman te dragen; samen botsen ze eerder dan dat ze elkaar aanvullen. De introspectieve strijd die Eva voert met haar sociale media-verslaving lijkt soms haaks te staan op de externe, relationele dynamieken die haar vriendschappen domineren. De overgang tussen beide thema’s voelt geforceerd, waardoor de diepgang van beide wordt aangetast.

Op literair vlak weet debutant Hofman nog niet te overtuigen. Vooral aan het begin en het einde van het verhaal gebeurt er simpelweg te veel, terwijl sommige elementen onvoldoende uitgewerkt worden. Soms staan (essayistische) zinnen wat houterig in het verhaal, zonder dat ze dieper worden onderzocht, waardoor je je afvraagt wat dit toevoegt aan Eva’s psychologie. De ontknoping komt te snel en heeft niet de impact die je zou verwachten. Vooral in haar innerlijke strijd om een Josephine te worden, voelt het verhaal eerder als een opsomming van emoties dan als genuanceerde weergave van haar diepere worstelingen.

Concluderend: de roman Josephine snijdt interessante thema’s aan. Echter, de combinatie van de thema’s voelt soms geforceerd aan en is niet altijd goed uitgewerkt, wat ten koste gaat van de diepgang. Hoewel Hofman haar best doet om de psychologie van haar hoofdpersoon te analyseren, blijven bepaalde emoties en innerlijke conflicten oppervlakkig. De versnelling van de ontknoping en de overdaad aan gebeurtenissen zorgen ervoor dat de impact van het verhaal niet optimaal is. Josephine biedt stof tot nadenken, maar mist literaire overtuigingskracht.

[Plo · Rating 4 out of 5]

‘Eva houdt van de match — de zoemende voldoening zoals wanneer ze voor een toets slaagt. Als ze haar hele leven toetsen zou kunnen afleggen, dan zou ze daar meteen voor tekenen. De overzichtelijkheid ervan, de berekenbaarheid. De precies meetbare zekerheid dat wat je erin stop er ook weer uit komt.’

[Maaike · Rating 5 out of 5]

Een deprimerende koortsdroom

[Annemijn Heijstek · Rating 4 out of 5]

Fucking deprimerend, omdat dit nou eenmaal de realiteit is.

[Suze Geuke]

gossie, hoewel de meid in het verhaal een nepperd lijkt, is dit boek letterlijk too real. verschrikkelijk, zo vast te zitten in jezelf van nu, in jezelf van vroeger, in jezelf in vergelijking met anderen, in jezelf ten opzichte van je geslacht; verschrikkelijk, zo vast te zitten in jezelf.

"als een Drostevrouwtje kijkt ze vanuit de coulissen terug op hoe ze terugkijkt op hoe ze terugkijkt op zichzelf en denkt: moet je zien hoe gênant."

Eef is constant bezig met 'de façade' in de vorm van hippe jurkjes en nog hippere broodjes. hipperdepip zijn is hartstikke hard werken. om maar niet bezig te zijn met wat ze zelf nou eigenlijk wil, los van de maelstrom. en vooral ook: je moet het maar leuk hebben. je moet het constant maar fokking leuk hebben.

"De regels lijken elkaar tegen te spreken, ze moet voor veiligheid kiezen en voor groots en meeslepend. [...] niet alles tegelijk zijn is falen. Maar vrouwen die alles tegelijk proberen te zijn, die het leven uitknijpen als een sinaasappel, zulke vrouwen komen onder de trein."

de tijdsgeest is verschrikkelijk goed neergezet, de enge manier van geheugenverlies n.a.v. overprikkeling, verwijzingen naar dieptepunten in de internetcultuur en vooral het afgezaagde, afgelikte theezakje der nostalgie waar nog steeds van getrokken wordt.

"en voor je het weet speelt een liedje van vijftien jaar geleden op drie keer de snelheid met een beat eronder in elke drogisterij en is iedereen met de pil gestopt.".

goed gedaan Eva, het was even puzzelen maar wat heb jij het mooi vervlochten. wat nou echt is en wat verzonnen... tja...

[a.bookworms.library · Rating 4 out of 5]

Hi fellow booklovers🍂

-Recensie: Josephine, Eva Hofman -

Waar gaat het over:
‘Eva heeft altijd al het gevoel gehad dat zich parallel aan het hare een leven afspeelt dat ze zou kunnen leiden als ze maar hard genoeg haar best doet, en nu weet ze eindelijk hoe de hoofdpersoon van dat leven zich zou moeten gedragen. Het is alsof ze de hele dag zichzelf moet spelen, terwijl ze eigenlijk iemand anders is. Die iemand anders, weet ze nu, is Josephine. Dat realiseert ze zich telkens als ze haar van een afstandje bekijkt. Eigenlijk, denkt ze, ben ik jou.’ Josephine is een parodie op autofictie, een boek over navelstaren, esthetiek als culturele analyse en een internet dat verzadigd is van de verhalen die we over onszelf vertellen – of die nou kloppen of niet.

Het heeft even geduurd om dit boek te lezen en doorheen te komen, maar ondanks dat vond ik het toch een erg goed boek.😆

Ik moest even wennen aan hoe het geschreven werd en de onderwerpen die er in voor komen. Normaliter pak ik niet zo snel zo’n soort boek als ‘Josephine’ op. Ik werd aangetrokken door de cover en het hedendaagse onderwerp.

Ik vond het een heel interessant boek, met een begrijpelijke schrijfstijl en er zat veel emotie achter. Ik raad hem zeker aan!!✨

Ik geef dit boek ⭐️ ⭐️ ⭐️⭐️/5 sterren!

[Engel · Rating 4 out of 5]

Voor mij de perfecte balans tussen een personage dat de oppervlakkigheid van deze generatie symboliseert maar dan mét een onderlaag van feminisme (ipv sporadische random referenties naar het patriarchaat). Daardoor voelt het niet als platte millennial literatuur zoals zoveel anderen.

[Sil · Rating 3 out of 5]

“Hij kust haar wakker en zij laat hem in dromenland.”