Jump to ratings and reviews
Rate this book

Ποίηση, 1963-2011

Rate this book
«Ο τόμος με τα άπαντά μου μου δεν είναι μόνο η συγκέντρωση των ποιημάτων μου αλλά κι ολόκληρης της ζωής μου, αφού δε θυμάμαι να έζησα ποτέ χωρίς ποίηση. Μικρή, μου διάβαζε ποίηση η μητέρα μου και, βέβαια, μεγάλωσα στη σκιά του νονού μου, του Νίκου Καζαντζάκη. Ήξερα πώς γράφονται τα ποιήματα, δηλαδή ότι δεν μπορείς να τα προγραμματίσεις. Εκείνα αποφασίζουν πότε θα σε κατακτήσουν. Αρκεί να 'χεις την όσφρηση που χρειάζεται για να τα συλλάβεις. Αυτό ίσως και να σημαίνει “ταλέντο”. Βέβαια, όταν είσαι νέος, τα κύματα την ποίησης πολλαπλασιάζονται, αφού ο έρωτας κυριαρχεί. Ένα άλλο στοιχείο της ποιητικής μου ενέργειας είναι ότι πρωτοδημιούργησα στη δεκαετία του ’60, εποχή αναγέννησης της νεοελληνικής ποίησης και τέχνης γενικότερα, ή, όπως λέει ο Καβάφης “με μουσικές εξαίσιες, με φωνές”. Είδαμε την ποίηση της Ελλάδας να αποσπά τη διεθνή προσοχή, ενώ ως τότε μόνο οι αρχαίοι Έλληνες τους ενδιέφεραν. Ωραία εμπειρία ο συγκεντρωτικός τόμος».

Ένα βιβλίο αναφοράς για τους φίλους και λάτρεις της ελληνικής ποίησης: συγκεντρωμένες πλέον σε έναν τόμο όλες οι ποιητικές συλλογές της πολυβραβευμένης και πολυμεταφρασμένης Ελληνίδας δημιουργού. Από το πρώτο βιβλίο της με τίτλο Λύκοι και σύννεφα (1963) μέχρι το πρόσφατο Η ανορεξία της ύπαρξης (2011).

512 pages, Paperback

First published March 1, 2013

10 people are currently reading
75 people want to read

About the author

Katerina Anghelaki-Rooke

26 books6 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
39 (52%)
4 stars
23 (31%)
3 stars
11 (14%)
2 stars
1 (1%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 10 of 10 reviews
Profile Image for Maria Bikaki.
876 reviews502 followers
April 1, 2018
Η ελπίδα περιέχει το όνειρο το θαύμα.
Η ελπίδα είναι συντηρητική σαν τον παππού και τη γιαγιά.
Η ελπίδα είναι ανατρεπτική σαν τα παιδιά.
Η ελπίδα είναι γενναιόδωρη: όλους κάποια στιγμή τους περιμένει
Η ελπίδα είναι εγωιστική: ας πεθάνει εκείνος να ζήσω εγώ.
Η ελπίδα είναι φυσική: χωρίς αυτή κανείς δεν αναπνέει.
Η ελπίδα είναι αφύσικη: σε κάνει να συζείς με το τέρας της επιβίωσης.
Η ελπίδα είναι αφηρημένη: έξω από την πείνα όλα απροσδιόριστα.
Η ελπίδα είναι συγκεκριμένη: αυτόν τον ανθό περιμένω μ’ αυτό το ρούχο μ’αυτό το φως στον τράχηλο
Προς το τέλος η ελπίδα θα παντρευτεί τον τρόμο
Και έτσι θα ελπίζεις και θα τρέμεις
Με την ίδια αναπνοή μη μείνεις και υποφέρεις
Ή μην εγκαταλείψεις τη ζωή.
Profile Image for Giorgos.
78 reviews20 followers
June 16, 2017
«Έναν τόπο επινόησα / για να πηγαίνω όταν είμαι βαθιά λυπημένη»…
Είναι πολύ δύσκολο να συνοψίσω τις αντιδράσεις μου από το διάβασμα μιας τέτοιας συγκεντρωτικής συλλογής. Αγαπημένη μου ποιήτρια δεν ήταν η Αγγελάκη-Ρουκ, δεν επανέρχομαι σ’ αυτήν ξανά και ξανά΄ άλλωστε, λίγες συλλογές της είχα διαβάσει παλιότερα κι αυτός ο τόμος έμενε αδιάβαστος χρόνια, ώσπου –προτού ‘αποσυρθεί’– κάποιος μού θύμισε την «Λιπιού» (από όπου ο πρώτος στίχος), και η παράλληλη θύμηση της λύπης και της λήθης του Youkali, τόπων επιθυμητών κι ανύπαρχτων, με οδήγησε εκεί, όπου «όλες οι αποτυχίες της νιότης/ γίναν σιωπηλές πλατείες/ τα κουτσουρεμένα πάθη σύδεντρα σκοτεινά/ κι οι τελευταίοι κακόμοιροι έρωτες/ σκύλοι κακοταϊσμένοι που πλανιούνται στα σοκάκια». Σπεύδω και προκαταλαμβάνω: θα τον κρατήσω, τελικά, αυτόν τον λευκό τόμο, και έστω αποσπασματικά θα τον ξαναδιαβάσω.

Βέβαια, το ανέμενα ότι τόση Αγγελάκη-Ρουκ (πεντακόσιες σελίδες είναι!) θα έπεφτε βαριά –κι έπεσε. Αλλά με τρόπο ποιητικό, όχι ακριβώς απρόσμενο αλλά ευχάριστο. Δεν συνθλίβει, αλλά θλίβει, καθώς διαπιστώνει: «Κάτι χειρότερο από γερατειά/ η χώρα τούτη κατοικείται από νιάτα αμεταχείριστα».

Σε συλλογές σαν τις πρώτες, η Αγγελάκη-Ρουκ, με πληθωρικά ποιήματα, συχνά αντιφωνικά, μοιάζει αν όχι να κρύβεται, πάντως να βολεύεται ποιητικά πίσω από μυθικά ή μυθοποιημένα ιστορικά πρόσωπα (π.χ. Μεγαλέξαντρος), που κυκλοφορούν φορτωμένα με συμβολισμούς και απελευθερώνουν το προσωπικό της βίωμα. Όμως, σταδιακά το ζεύγος του έρωτα και του θανάτου κυριαρχεί -και το σώμα, το ανθρώπινο, το γυναίκειο, σημαδεύεται σαν η νίκη και η ήττα των ονείρων.

Λέει η Πηνελόπη:
Δεν ύφαινα, δεν έπλεκα,
ένα γραφτό άρχιζα, κι έσβηνα
κάτω απ’ το βάρος της λέξης
γιατί εμποδίζεται η τέλεια έκφραση
όταν πιέζετ’ από πόνο το μέσα.
Κι ενώ η απουσία είναι το θέμα της ζωής μου
–απουσία από τη ζωή–
κλάματα βγαίνουν στο χαρτί
κι η φυσική οδύνη του σώματος
που στερείται.


Προχωρώντας όχι στη στέρηση αλλά στην πλησμονή, προτείνεται το σώμα ως μόνος τόπος υπέρβασης όχι μόνο της μοναξιάς αλλά και του επικρεμάμενου μηδενός:
Γιατί αυτό θα πει ηδονή:
ν’ αγγίζεις το φθαρτό
και να παραμερίζεις τον θάνατο.

……
το σώμα όλο ξαναφτιάχνει τον εαυτό του
σηκώνεται και πέφτει στο κρεβάτι
σαν να το πελεκάνε
πότε άρρωστο και πότε ερωτευμένο
ελπίζοντας
πως ό,τι χάνει σε αφή
κερδίζει σε ουσία.


Κι η ποιήτρια, αναστοχάζεται όχι μόνο τη σωματικότητα αλλά και την ποιητική λειτουργία:
Από την κλειδαρότρυπα κρυφοκοιτάω τη ζωή
την κατασκοπεύω μήπως καταλάβω
πώς κερδίζει πάντα αυτή
ενώ χάνουμε εμείς.

……
Μέσα μου χιλιάδες τραγούδια στοιβάζονται καλοκαιρινά. Ανοίγω το στόμα μου και μες στο πάθος μου προσπαθώ να τους βάλω μια σειρά. Τραγουδώ. Άσχημα. Αλλά χάρη στο τραγούδι μου ξεχωρίζω από τις φλούδες των κλάδων και από τ’ άλλα άφωνα ηχεία της φύσης. («Ο τζίτζικας»)

Πάνω απ’ όλα μιλά για την πιο σκληρή απελπισία, του έρωτα –με αξόδευτο πάθος, είναι μια γυναίκα, μια ποιήτρια που «άνθισε σε πληγή» κι ποιητικός ρεαλισμός της την οδηγεί στο όνειρο, στη θάλασσα, στο καθαρτήριο της λύπης και των παθών, στην «Λυπιού».
Ό,τι χάνεις μένει μαζί σου για πάντα
κι η Λυπιού είναι μια χώρα που έφτιαξα
για να ’μαι πάντα ένα μ’ αυτά που’ χω χάσει
όταν πιάνουν εκείνα τ’ αβάσταχτα σούρουπα
κείνα τα άφωνα ξημερώματα
κι είναι σαν να περιμένεις το κουδούνι του σχολείου
να χτυπήσει, το μάθημα πάλι ν’ αρχίσει
μια ακόμη άσκηση πάνω σε άγνωστο θέμα.


Και, όσο βυθίζεται στην ωριμότητα, μοιάζει να σταματούν τα λεκτικά παιχνίδια, τα σύμβολα, κι η ποιήτρια μιλά γι’ αυτό που γνωρίζει καλύτερα, για το σώμα της, για τον θνητό εαυτό της. «Όλα του σώματος χάνουν το νόημά τους», ενώ αναγνωρίζεται πως η σάρκα ήταν μια αλάτρευτη θεά της ζωής που όμως φεύγει. Το πάθος υποχωρεί κι από προσμονή γίνεται νοσταλγία, με την επικίνδυνη ασυδοσία της. Το άδηλο μέλλον άλλοτε φωτίζει το τώρα, άλλοτε σπαρακτικά το νοηματοδοτεί –χωρίς ελπίδα για κάτι άλλο, πέρα από τη ζωή:
να φεύγουν τα περιττά, λέω
να μπω στον ουρανό του τίποτα
με ελάχιστα.


Ο έρωτας, σαν ανάμνηση, φέρνει το σώμα του θανάτου, αλλά η απώλεια (οικείο μοτίβο στην Α-Ρ) ξεπερνιέται. Μαζί κι ένα είδος ανέφελης αισιοδοξίας για τον ρόλο της ποίησης, παρότι η ποίηση είναι που παραμένει η μόνη πηγή δύναμης, όταν ο σώμα γερνά κι η ζωή αρχίζει ν’ απουσιάζει –όταν εγκαθίσταται η «ανορεξία της ύπαρξης»:
Πονάν τα γόνατά μου
και την Ποίηση δεν μπορώ πια να προσκυνήσω,
μόνο τις έμπειρες πληγές μου
μπορώ να της χαρίσω.


Πού νάναι τώρα η ελπίδα; Στην «αιώνια αμοιβαιότητα των δακρύων» μας, δίπλα στα πεύκα που κατεβαίνουν στη θάλασσα;
Ας κλαίμε, λοιπόν, κι ας το λέμε χαρά
χαρά γιατί είμαστε ακόμη εδώ υποφέροντας.

Γιατί ακόμη δεν έχει γραφεί ο «τελευταίος στίχος μιας ανείπωτης ερωτικής ιστορίας». Κι ας μην γραφεί…
Profile Image for Mak.
144 reviews45 followers
May 24, 2019
«Σιγά μην τρέμεις...»
είμαστε των παλαιών ερώτων οι φωνές
όχι αυτών που σου άλλαζαν τη ζωή
και βρισκόσουν ξαφνικά σ’ άλλες κάμαρες
να προσκυνάς άλλα αγάλματα
αλλ’ εκείνων των ερώτων των μικρών
που για μια μόνο στιγμή
σ’ έκαναν να κοιτάς ψηλά
μ’ ουράνια οικειότητα
ενώ κάτι άταχτα μονοκοτυλήδονα
το γελάκι, η ματιά
σ’ έκαναν να ξεχνάς τ’ αειθαλή αγκάθια
του κάκτου χρόνου.
Έρωτα μικρέ της τελευταίας στιγμής
ακούμπα σ’ έναν ώμο φανατικά θνητό
ακούμπα στο κενοτάφιο των ονείρων.
Profile Image for Georgina Koutrouditsou.
455 reviews
June 26, 2014
Δεν τελειώνει ποτέ κανένας οριστικά με τέτοιες συλλογές!
Εξαιρετική δουλειά, η όλη επιμέλεια και κυρίως η πρωτοβουλία να εκδοθεί κάτι συλλογικό!Το λάτρεψα!Απλά αγαπημένη ποιήτρια,ξεχωρίζει η φωνή της.Σπάνιο για τα βαριεστημένα ελληνικά δεδομένα,σε επίπεδο Γυναίκα-Ποίηση.
Θα επιστέφω για καιρό κοντά της..
Profile Image for Effie.
157 reviews15 followers
February 25, 2017
Το βιβλίο αυτό ηρθε την κατάλληλη στιγμή. Τα ποιήματα έπαιξαν σαν δακτυλα ευαίσθητες χορδές και μετά σίγησαν.
"Μπορεί και να΄ναι ψυχρότητα όλο το πάθος"
[..]
Το πάθος μοιάζει να έρχεται από την αλχημεία του πάγου μια κρυάδα
που κρατάει αμοίραστο τον πόνο και την ουσία του καλού τόσο βαθιά θαμμένη.
Στέκει πίσω απ΄τα πράγματα σαν ένα κόκαλο σαν νεύρο αλύγιστο,
σκληρό π΄ούτε φωτιά δεν πιάνει κάτι σαν ζώο-
θυρωρός μ΄ένα μονάχα μάτι ακίνητο το χάος να κοιτάει μ΄ένα μονάχα αυτί ν΄ακούει τη σιωπή.
Profile Image for αννα σγουρου.
83 reviews8 followers
June 28, 2021
ανασαίνω κι ας είμαι
σε κοντινή μακρινή απόσταση
απ’ ό,τι ζεστό αγγίζεται, φλογίζει…
Αναρωτιέμαι τι άλλους συνδυασμούς
θα εφεύρει η ζωή..

[αφορμή για μια ..ομιλία αποφοίτησης]
Profile Image for Μαρία.
215 reviews35 followers
November 15, 2018
Γνωρίζουμε καλά, πλέον, πως βιβλία - συλλογές ποιημάτων σαν κι αυτό, αν και διαβάζονται "μονορουφηξιά", πάντα ανατρέχουμε μπρος πίσω..και ξανά από την αρχή..και ξανά πάλι τέλος..και αρχή.
Profile Image for Alkibiades.
41 reviews3 followers
July 14, 2020
Εξαιρετική έκδοση! Από τα βιβλία που τα κρατάς κοντά σου για να βυθίζεσαι ξανά και ξανά στους όμορφους στίχους που μας χάρισε η ποιήτρια. Δεν έφυγε ποτέ από το κομοδίνο μου.
Profile Image for Dimitris Papastergiou.
2,524 reviews83 followers
May 25, 2024
"Εδώ ο έρωτας κι ο θάνατος γινήκαν ένα σώμα"

"Ας κλαίμε λοιπόν, κι ας το λέμε χαρά
χαρά γιατί είμαστε ακόμη εδώ υποφέροντας."
Displaying 1 - 10 of 10 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.