Un thriller que ens porta a fer el Camí de Santiago i alhora ens trasllada a la guerra dels Balcans. Una història d’amor i desengany, de persecució i de supervivència.
Realment coneixes la persona que tens al costat? Amor, traïció, persecució i supervivència en un thriller literari apassionant.
La Lotte Bonnet viu feliç des de fa anys al sud de Limburg amb el seu marit Emil, un exrefugiat de Bòsnia. L’Emil acaba de superar un càncer i decideix anar a fer el Camí de Santiago. Un cop allà, però, de manera totalment inesperada, se suïcida i la Lotte queda totalment devastada.
Quan onze mesos més tard viatja a Bòsnia per escampar les seves cendres, descobreix que l’Emil li havia mentit sobre la seva identitat i decideix començar a investigar per esbrinar qui era realment l’home amb qui portava mitja vida casada. Per fer-ho contracta un advocat especialitzat en crims de guerra dels Balcans, que farà una troballa impactant.
Mentrestant, la Lotte ha decidit fer el Camí seguint les últimes passes del seu marit, per trobar indicis que li facin entendre què el va impulsar a cometre un acte tan desesperat. El que no sap és que algú l’està perseguint, algú que està disposat a tot per evitar que descobreixi la veritat.
Anya Niewierra is de schrijfster van de thrillers Vrij uitzicht en Het Dossier. Ze woont, werkt, schildert en schrijft in Zuid-Limburg en in de Pyreneeën. Zowel haar jeugdjaren binnen de serene abdijmuren van Gymnasium Rolduc als het deels wonen in Frans Catalonië hebben Niewierra geïnspireerd tot het schrijven van Het bloemenmeisje.
Oef, De Camino. Technisch zit het erg goed in elkaar, de emotie is voelbaar, en de nuance is erg welkom. Maar mijn god, dit boek is niet voor mij. Ik houd van plot en world building, niet van character focused boeken of eindeloze verhandelingen over menselijke relaties. Oftewel, precies het omgekeerde van dit boek. Ik werd knettergek van het eindeloze rumineren en de interne monologen, slechts afgewisseld met Lopen™️ en af en toe een moordpoging door 's werelds meest incompetente bad guy. Voeg daar een paar extreem weirde hoofdstukken aan toe (bijv. over: is mijn liefde voor chocola zo intens dat ik niet meer van een man kan houden?) en een filosofisch-historische achtergrond die wel een heel directe kopie is van die van Christopher Browning en je hebt een boek waarvan ik niet kon wachten tot het uit was. Nogmaals, dit is echt een kwestie van persoonlijke smaak, niet van kwaliteit. Objectief zou ik het boek 4 of 4,5 ster geven, maar subjectief hooguit 2. Beide opties voelen onterecht, dus houd ik het maar op 3.
Het is misschien vreemd, maar ik heb twee sterk tegenover elkaar staande gevoelens over dit boek. Ik wil zelfs zover gaan om te stellen dat dit boek geen thriller is.
Plus punt 1: Ik ben van mening dat de essentie van het boek gaat over de persoonlijke gevolgen van de Joegoslavische oorlog van rond 1990 en de impact en gevolgen van de waanzin van de elkaar uitmoordende bevolkingsgroepen. Het was heel interessant eens te lezen hoe de persoonlijke geschiedenissen van Bosnische/Servische mannen, die als beesten tekeer waren gegaan tijdens de oorlog, hierop terugblikken en dan niet kunnen bevatten wie zij waren in hun vorige leven en alsnog aan die herinnerigen onderdoor gaan. Het was heel verhelderend om over hun totaal doorgedraaide leven in die oorlog te lezen, want eigenlijk lees je daar nooit veel over.
Plus punt 2: Ik vond het heel interessant om over het lopen van de Camino te lezen. De routes, de hotelletjes, het gezamenlijk eten, de te bezoeken kapellen en kerkjes, waar je dan je Camino kaart kunt laten stempelen. Heel vreemd, maar ik kan het begrijpen dat mensen er troost uit putten om zo op zichzelf te worden teruggeworpen en het al dan niet spiritueel heerlijk vinden om een grote afstand tot de normale wereld voor zichzelf op te werpen. Ikzelf zou nooit de neiging hebben om zo’n tocht te gaan ondernemen, maar ik zie de charme ervan in.
Geen plus punt: Ik moet mijn ander, nogal negatief, gevoel over het boek op tafel leggen. Die komt erop neer dat ik vond dat de hoofdpersoon, Lotte, wel vaak een beetje teveel burgerlijkheid en zelfs tuttigheid uitstraalde, romantisch bezig wilde zijn wat gezien haar missie nergens op sloeg, terwijl zij toch bezig was een sprong in de diepte te maken met deze tocht naar de waarheid. De tocht was niet ongevaarlijk en pakte zelfs een paar keer flink verkeerd uit.
Mijn uiteindelijke conclusie over het boek is dat de Bosnisch/Servische oorlogsverslagen en het verslag over de Camino voettocht twee postieve redenen zijn om dit boek te lezen. Verrassend interessant om te lezen. Echter, het einde van het boek vond ik weinig tot de verbeelding spreken. Het boek doofde uit als een romantische nachtkaars. Dat zoetzappige vond ik niet logisch gezien de gruwelijke oorlogstaferelen die door het hele boek uitvoerig beschreven werden en daarom zou je toch een meer realistisch einde verwachten. En dan die allerlaatste zin: jakkes!
Dit boek zit goed in elkaar en geeft interessante informatie over de oorlog in voormalig Joegoslavië, maar ik vind het op punten langdradig en tegelijkertijd niet altijd even goed uitgewerkt.
This book is well put together and provides interesting information about the war in the former Yugoslavia, but I find it tedious in some respects and at the same time not always well developed.
Zelden las ik een boek waar ik zo’n gevoel van ambivalentie voelde. De structuur en het plot is van wereldniveau terwijl er tegelijkertijd hele stukken en karakterontwikkeling waren die extreem teleurstelden. Het boek leek soms door twee verschillende schrijvers te zijn geschreven. Tussen een schrijver die je meenam in de wereld van Joegoslavië, filosofische mijmeringen over schuld, en spanning die zich opbouwt en zich ontvouwt in een fantastisch slot. De andere schrijver tikt sommige stukken als een kinderboek uit de jaren 80 (Met zinnen als: ‘Zie je wel!’ zeiden de zussen in koor.), rare reflectiemomenten met een hoofdpersoon die allesbehalve likeable is met wisselingen aan emoties die allesbehalve geloofwaardig zijn.
Wat viel dit tegen. Helaas! Het begin is sterk en je wordt direct nieuwsgierig naar wat zich hier nou heeft afgespeeld, maar man, man, man, wat is alles buiten het plot om een tegenvaller.
Je kunt merken dat de auteur geboren is in 1964. Bepaald taalgebruik, verouderde pop-culture referenties, regelmatig van die wollige tuttigheid. Op zich niet erg, zij het niet dat ze dit allemaal in de hoofdpersoon stopte, die midden veertig zou moeten zijn, maar dus veel ouder overkwam. De personages voelden zo oud als mijn ouders (net als de auteur ook Boomers), waardoor er direct wat afstand tussen mij en hen kwam te zitten. Wanneer er dan romantiek om de hoek kwam kijken in het verhaal voelde dat wat ongemakkelijk. Ik heb bij de interne dialoog van Lotte vaak met mijn ogen gerold. “Ik registreer hoe zijn billen bewegen” en dat soort onnodige formele zinnen die niet bij het personage paste en waar ik ook de kriebels van kreeg.
De hoofdpersoon Lotte vond ik sowieso enorm irritant. De naïviteit spat ervan af en haar hele leven draait om de mannen in haar leven. Haar dode man, de vader van haar peetdochter, twee zoons, de man die ze ontmoet op de Camino. Het enige dat ze voor zichzelf lijkt te hebben is haar chocoladezaak (die ze overigens ook niet zonder haar man had kunnen opzetten, zo vertelt ze). En holy moly wat komt die chocola irritant vaak terug op een onnatuurlijke manier. “Hij doet me denken aan de mooi gevormde hazelnoten die ik soms op mijn pralines plak”. Elke vergelijking die ze maakt is met chocola. Nooit met iets anders. Zo onrealistisch en storend. En ze deelt eindeloos chocoladerepen uit op de Camino. Net als of die repen niet al op dag 1 in de hitte gesmolten zouden zijn. Het voelde allemaal te bedacht voor in een verhaaltje.
Ik vond het echt een oude mensen boek. Beetje Lucinda Riley niveau. Ook van die boeken waar ik niks mee heb omdat de vrouwelijke personages zo enorm dom, ouderwets en eendimensionaal geschreven zijn. Ik houd van iets vlottere en sterkere personages en wat meer diepgang.
2 sterren omdat het mysterie bleef boeien tot het eind en de geschiedenis van Joegoslavië boeide. Maar verder was er niets om nog meer sterren voor toe te voegen.
In dit boek kom je het nodige te weten over de Joegoslavische oorlogen, wat deze thriller voor mij wat interessanter maakte dan een doorsnee whodunnit. Maar hoe goedgevuld het boek is qua historische context, zo taalarm is het helaas. Het zit vol onnodige uitroeptekens en holle uitdrukkingen zonder inhoudelijke of literaire waarde. Geen aanrader voor wie zich graag verlustigt aan mooie zinnen.
Dit is echt een boek dat even moest bezinken. Woensdagavond las ik het uit. Daarna heb ik ruim een dag niet gelezen. Toen ik aan het boek begon, had ik geen hele hoge verwachtingen. Ik kende de schrijfster niet en met het lopen van zo’n wandeltocht als de Camino heb ik ook niet zoveel. Ook in het begin had ik nog niet echt een connectie met het verhaal. Het was wel interessant en het leest ook vlot. Toch duurde het nog wel even voor het mij echt ging boeien. Ook had ik lange tijd een verkeerd beeld van Nicolas. Pas tegen het einde begon mij iets te dagen. Dat heeft de schrijfster knap gedaan. Tegen het einde werd het verhaal ook spannender en kreeg het iets meer weg van een thriller. Ik vind de link met de oorlog in ex-Joegoslavië erg interessant. Hoewel het al wel snel duidelijk is dat Lotte’s man niet is wie hij is, duurt het nog wel even voor duidelijk wordt wie hij wel is. Toch had ik op een gegeven moment wel een vermoeden. Het dilemma van Lotte, wat vertelt ze haar zoons en nichtje wel en niet, vind ik interessant. Ook interessant is hoe mensen twee kanten kunnen hebben, dat iemand niet alleen goed of slecht hoeft te zijn. Dat het ook afhangt van de omstandigheden. Al deze dingen maken dat dit geen standaard verhaal is.
Prachtig boek door de vele facetten. De trektocht als pelgrim brengt Lotte naar het vroegere verleden van haar man die eerder op de camino zelfmoord pleegde. Lotte doet nu exact dezelfde route 1 jaar na de plotse zelfmoord. Zij wil vooral meer inzicht krijgen en door het verhaal bouw dit inzicht zich op. De beide verhalen vloeien mooi in elkaar over. Je kan als het ware de camino met Lotte mee stappen! Blijft wel nazinderen de gevolgen van etnische oorlogen! Zeker een aanrader
Als een boek een thrillerprijs wint, dan verwacht ik een uniek, origineel of afwijkend verhaal. Iets wat het met kop en schouders boven de rest doet uitsteken. Niets van dat voor mij in De Camino.
De Camino neemt ons mee in het leven van Lotte. Haar man heeft zelfmoord gepleegd tijdens het wandelen van een bekende Franse route (de Camino). Wat heeft hem tot deze tragische daad gedreven? En ligt er nog gevaar op de loer? Dat ontdekken we samen met Lotte, terwijl ze zelf een jaar later het pad bewandelt.
Ik heb geen klik met Lotte, de hoofdpersoon. En dat is vervelend lezen! Het is overduidelijk dat ze zelf doelwit is van een moordenaar, maar zelf heeft mevrouw keer op keer niets door. Dat stoort me.
De achtergrond van de oorlog in de Balkan en het uiteenvallen van Joegoeslavië, vond ik wel interessant. Ik kende deze geschiedenis niet heel goed en het was interessant om dat door het verhaal heen gevlochten te lezen.
Al met al, kom ik op twee sterren uit voor De Camino.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Dan heb je zo’n goed onderwerp in handen (voormalig Joegoslavië, oorlogsmisdaden, introspectie) en dan doe je dit! Toch doorgelezen. Nog boos.
Hierbij een favoriet quootje: ‘En er vlamde ook niets toen ik met hem trouwde. Komt dat misschien omdat ik al mijn passie in mijn chocolade leg? Kan ik überhaupt wel dezelfde hartstocht voor een man voelen als voor mijn chocolade?’
Er zijn boeken waarvan je denkt: woooooow, geweldig! Er zijn boeken waarvan je denkt: wat een rommel en milieuvervuiling (tenzij het e-only is natuurlijk, dat kan geen kwaad voor het milieu). En dan zijn er heel veel boeken die ergens op een continuüm tussen die twee categorieën zitten.
Ik heb echter zelden een boek gelezen dat het me zo lastig maakte om te bepalen waar ik vind dat het zich op het continuüm bevindt als De Camino van Anya Niewierra.
In De Camino volgen we Lotte, die een deel van de befaamde Camino de Santiago (of op z'n goed Nederlands het Sint-Jakobspad) gaat wandelen. Haar Bosnische man Emil heeft precies een jaar geleden zelfmoord gepleegd op deze route, wat totaal onverwacht kwam, want hij leek juist vol levenslust. (daar kan ik van alles over zeggen in het kader van mental health awareness, maar vanwege het maximale aantal tekens doe ik dat maar een andere keer 😂) Afijn, hij pleegde dus zelfmoord, zij zegt 'enne, snappurniksvan' (want enne is iets wat zij zegt, misschien moet je uit Limburg komen om dat te begrijpen in een andere context dan 'en eh', voel je vrij om me dat uit te leggen. 🙈) en gaat dus diezelfde camino op diezelfde data lopen in het kader van rouwverwerking. Tot daar snap ik het op zich.
Wat er dan komt is een veelvoud van onsamenhangende monologen, waarin álles wordt teruggebracht naar chocolade (en ja, chocolade is belangrijk, maar m'n vriend is belangrijker 😅 disclaimer: haar man noch kinderen niet), ze zichzelf constant tegenspreekt ("gelukkig hebben m'n ouders een opleiding voor me betaald waar ik Frans leerde", "o boehoe alles moet in het Frans, moeilijk moeilijk, doe maar Engels", maar wel avond aan avond doorbrengen met medepelgrims in het Frans), is ze ronduit naïef en oprecht een van de minst sympathieke hoofdpersonen die ik ooit ben tegengekomen.
Verhaaltechnisch: er is dus het heden waarin Lotte die tocht loopt en er is het verleden, waarin je veel leert over de oorlog in Bosnië. Die stukken vond ik heel interessant. De stukken in het heden hingen van toevalligheden aan elkaar. Ik las dit boek samen met een vriendin die op een gegeven moment de terechte opmerking maakte: 'als X niet was gebeurd, had dit hele verhaal niet gewerkt'. En eigenlijk waren er heel veel van die x'en.
Ik heb het gevoel dat Anya Niewierra heeft geprobeerd een combi van een thriller en een historische roman te schrijven en dat beide eigenlijk een beetje geflopt zijn daardoor, terwijl ze afzonderlijk beide goede verhalen hadden kunnen zijn.
Ik heb dit dan ook niet met tegenzin gelezen, het was spannend (op alle suffe monologen na 😂), de schrijfstijl is op zich soepel, maar ik zie het verhaal als een oude spijkerbroek waarvan de draden nog net met elkaar verbonden zijn, maar één rukje te hard en het ding valt uit elkaar.
M'n Bosnische collega zei deze week al dat de gebeurtenissen die in het boek worden omschreven echt gebeurd of echt gebeurd zouden kunnen zijn. En daar vertrouwde ik hem op.
Desondanks heb ik plaatsen en gebeurtenissen die in het boek worden genoemd gegoogeld, om meer te weten te komen.
Vermakelijk. Maar soms wat langdradig en de monologen die het hoofdpersonage voerde met zichzelf vond ik soms wat vermoeiend. Dat er een stukje geschiedenis bij kwam maakte het weer iets meer dan alleen een thriller, en maakte het een origineler verhaal.
Dit boek is overduidelijk voor een ander publiek. Het zal wel aan mij liggen. Matige schrijfstijl, ongeloofwaardig plot, onnozele hoofdpersoon, dubieuze moraal.
Wat heb ik weer ontzettend genoten van dit boek. Anya beschrijft alles zo goed .Het is alsof je zelf de Camino loopt. Er is spanning van het begin tot het eind. Ik kan je alleen maar aanraden samen met Lotte op weg te gaan...en te kijken waar jullie stranden. Dikke 5 sterren waard.
In de Camino leer je de 44-jarige Lotte kennen. Ze is chocolatier en woont al jaren gelukkig samen met haar man Emil in Zuid-Limburg. Emil is een voormalige vluchteling uit Bosnië. Hij gaat de Camino lopen en dan krijgt Lotte het vreselijke bericht dat hij tijdens deze route zelfmoord heeft gepleegd. Dit komt als een grote schok voor Lotte, want ze heeft diezelfde dag nog liefdevolle sms'jes van Emil ontvangen. Elf maanden later reist Lotte met haar twee zonen naar Bosnië om zijn as uit te strooien. Daar komt ze er achter dat Emil eigenlijk niet Emil heet, maar een hele andere identiteit heeft aangenomen. Wie was haar man werkelijk?
Precies een jaar later, na de zelfmoord van Emil, wil Lotte zelf de Camino lopen. Ze gaat exact dezelfde route lopen en houdt zich aan dezelfde planning als haar man. Wat dreef hem tot zijn wanhoopsdaad? Al gauw gebeuren er vreemde dingen en lijkt het erop alsof iemand Lotte achtervolgd. Wat is er allemaal aan de hand?
Dit was mijn eerste kennismaking met schrijfster Anya Niewierra en ik moet zeggen dat ik aangenaam verrast was. Het boek leest heel prettig. Je wordt meegenomen tijdens de route door de Camino. Je leert Lotte kennen en de problemen waar ze tegenaan loopt. De omschrijving van de omgeving was ook heel interessant. Je kon duidelijk merken dat Anya behoorlijk wat research heeft gedaan.
De hoofdstukken worden afgewisseld met brieven. Daarin wordt meer bekend over vriendschappen en wordt er een duidelijk beeld geschetst over de situaties in voormalig Joegoslavië. Het is een verdrietig en schokkend verhaal. Eerlijk gezegd is dit boek meer een drama dan een thriller. De manier van schrijven is zo goed dat je letterlijk je in de hele situatie kunt verplaatsen, waardoor het verhaal nog meer indruk op je maakt. Tijdens een van de laatste brieven wordt duidelijk hoe alles in elkaar steekt en dit maakt het verhaal nog schokkender.
Ik ben dan ook zeer benieuwd wanneer er weer een nieuw boek van deze schrijfster zal verschijnen, want die zal zeer waarschijnlijk ook aan mijn boekencollectie worden toegevoegd.
Ik heb net als wat sommige andere lezers hadden dat ik twee tegenover elkaar staande gevoelens heb over dit boek. In mijn opinie is dit geen thriller. De essentie van het boek gaat over de persoonlijke gevolgen van de Joegoslavische oorlog in de jaren 90 en de impact en gevolgen van de waanzin van de elkaar uitmoordende bevolkingsgroepen. Het was interessant om te lezen hoe die periode is gegaan. Wat een vreselijke periode dit geweest is. Je leest hier eigenlijk nooit iets over.
Ook vond ik het heel leuk om te lezen over de ervaringen, wandelingen, bijzondere plekjes en eetgelegenheden op de camino. Ik krijg bijna zin om de Camino zelf te gaan lopen. Het inspireerde me.
Tot mijn eigen verbazing geef ik dit boek 4 sterren. Het is een onmogelijk verhaal en toch trekt het je mee. De gruwelijkheid van de oorlog, de aanloop erheen en de verstrekkende gevolgen worden hier in een roman/thriller gegoten. Hier en daar rammelt het wat maar het belangrijkste laat je niet los dus vergeef je dat, enfin, ik toch ;-).
TW: Zelfmoord Zoek op google naar ‘De camino’ en je ziet woorden als uitdaging, pelgrimsroute, blaren en vooral een lifechanging experience. De gehele route van deze pelgrimstocht strekt over een groot gedeelte in Europe, maar in dit boek bevinden we ons in Frankrijk. Van Le Puy-en-Velay naar Conques, een route van meer dan 200 kilometer lang.
Het hoofdpersonage in het nieuwe boek van Anya Niewierra loopt de route vanuit een gevoel van rouw. Precies een jaar eerder overleed Lotte’s man Emil tegen het einde van deze route. Hij pleegde zelfmoord en alhoewel deze gebeurtenis Lotte al met veel vragen achterliet, kwamen er in de periode na Emil’s dood alleen maar meer bij. Emil heeft gelogen over zijn identiteit, en Lotte weet niet meer met wie ze haar leven zo lang gedeeld heeft of wie de vader van haar kinderen is.
“Ik denk dat ik zijn dood beter had kunnen verwerken als hij tijdens een val zijn nek had gebroken. Iets normaals. Zijn zelfmoord was niet normaal. Ik worstel nog steeds met het waarom van zijn dood. Hoe is het mogelijk dat mijn levenslustige man, die zo blij was dat hij aan de klote maagkanker had overleefd, zomaar een mes aan zijn keel zette en doorduwde?” (p.20)
Begin 2020 las en prees ik Het Bloemenmeisje was Anya Niewierra als ‘mijn soort thriller’. Na het lezen van De Camino doe ik daar nog een schepje bovenop. Anya Niewierra heeft een compleet eigen formule als het op thrillers aankomt; een sterke schrijfstijl, een interessante karakterstudie, een vergeten geschiedenis, familiegeheimen en onderliggende spanning die ervoor zorgt dat je het boek maar moeilijk neer kunt leggen. De Camino heeft het potentieel om heel veel verschillende soorten lezers aan te spreken, zelfs degene die nooit een thriller oppakken.
Dit boek krijgt toch 5 sterren van mij. Onderdelen waren misschien wel voorspelbaar en soms iets teveel tot de verbeelding sprekend maar de manier waarop hier de Bosnische geschiedenis in is verwerkt is echt razend knap (en leerzaam). Ook wat zo'n oorlog doet met de mens die dit meemaakt en zijn of haar omgeving.
Echt super spannend én informatief over de oorlog in Bosnië.
Heb wel wat ethische vragen over de ‘nuance’ die Niewierra beschrijft aangaande handelen in een oorlog, maar dat straatje zullen we maar even onbewandeld laten.
Dit boek stond al langere tijd op mijn leeslijst. Waarom ben ik er niet eerder aan begonnen? Het was emotioneel, spannend en gaf een kijk op de Joegoslavische burgeroorlog. Heel eerlijk gezegd wist ik daar niet veel van, omdat ik zelf nog erg jong was ten tijde van deze oorlog. Maar wat een gruwelijkheden hebben daar plaatsgevonden. Hoe Anya Niewierra dit beschrijft aan de hand van de reis die Lotte maakt door Frankrijk in de voetsporen van haar man vond ik prachtig. Het einde kwam voor mij als een verrassing, dit had ik niet direct aan zien komen. Natuurlijk zijn er aanwijzingen eerder in het verhaal en weet je dat het niet zit zoals het lijkt. Maar de schrijfster heeft mij met de ontknoping toch verrast. Een mooi beschreven verhaal met een gruwelijke achtergrond waaruit blijkt dat oorlog nog generaties mee gaat. Misschien dit jaar nog maar een boek van Anya Niewierra lezen :)
Ik weet oprecht niet wat ik zwaarder zou vinden: het daadwerkelijk lopen van de Camino, of de tocht ervaren zoals ik nu heb gedaan, via de innerlijke stem van chocolatier slash domme doos extraordinaire Lotte Bonnet in mijn oren. (Eigenlijk weet ik het wel.)
(Zonder dollen: heeft hier een redacteur naar gekeken?! Ik ben er gewoon agressief van. Of zoals Lotte zelf bij het minste of geringste opmerkt: 'Wat ís dit?!')
2,5 sterretje. Oma zei al dat er niet best was, maar tegen beter weten in toch gaan lezen. Beetje alsof je een ‘spannend’ slecht geschreven kinderavonturen boek leest. Love geschiedenis dus daarom + 0,5. Oma en ik hebben in ieder geval niet de zelfde smaak als het NS publiek.