Το Παλαιστινιακό Ζήτημα: Ιστορική αναδροµή στις ρίζες και την εξέλιξή του

by Αναστάσης Ι. Γκίκας

Όχι… Η Ιστορία του Παλαιστινιακού Ζητήματος δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτώβρη 2023. Ούτε τα όσα συνέβησαν τότε ή τα όσα ακολούθησαν ήταν «πρωτόγνωρα», κάποιος «κεραυνός εν αιθρία». Απεναντίας, ήταν η οργανική συνέχεια μιας πορείας πολλών δεκαετιών, δίχως τη γνώση της οποίας κάθε απόπειρα ανάγνωσης και εκτίμησης των γεγονότων (είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα) οδηγεί αναπόφευκτα σε λάθος συμπεράσματα.

Η παρούσα έκδοση για το Παλαιστινιακό Ζήτημα επιχειρεί να εμβαθύνει στην ιστορική διαμόρφωση και εξέλιξή του, εξετάζοντας –όσο το δυνατόν ολόπλευρα– μια σειρά παράγοντες που συνέβαλλαν καθοριστικά σε αυτό, «πιάνοντας» το «νήμα» της Ιστορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και τον πόλεμο στη Γάζα που ξεκίνησε το 2023.

Ναι… η Ιστορία έχει «σωστή πλευρά». Και αυτή βρίσκεται με τους λαούς που αγωνίζονται!

Λευτεριά στην Παλαιστίνη!


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή
- Από τη διαμόρφωση των αστικών εθνικών κινημάτων και ρευμάτων έως τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την απαρχή της βρετανικής κυριαρχίας
- Οι εξελίξεις στην Παλαιστίνη υπό βρετανική κυριαρχία την περίοδο του Μεσοπολέμου
- Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο αντίκτυπός του στην πορεία του Παλαιστινιακού Ζητήματος
- Η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ πάνω στην καταστροφή ("Νάκμπα") του Παλαιστινιακού λαού - Ο Α΄ Αραβοϊσταηλινός Πόλεμος
- Οι συνθήκες διαβίωσης των Παλαιστίνιων στην προσφυγιά και στο κράτος του Ισραήλ - Η εδραίωση του ισραηλινού αστικού κράτους
- Ο "παναραβισμός" και ο "αραβικός σοσιαλισμός" - Ο αντίκτυπός τους στη διαμόρφωση του παλαιστινιακού απελευθερωτικού κινήματος
- Η εξέλιξη του Παλαιστινιακού Ζητήματος κατά τη δεκαετία του 1950 - Η Κρίση του Σουέζ και ο Β΄ Αραβαϊσραηλινός Πόλεμος
- Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών (Γ' Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος)
- Οι εξελίξεις στο Παλαιστινιακό Ζήτημα και στην ευρύτερη περιοχή έως και τον πόλεμο του "Γιομ Κιπούρ" (Δ΄ Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος)
- Η έναρξη της ισραηλινής κατοχής στη Δυτική Όχθη και στη Γάζα - Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν στις κατεχόμενες περιοχές και στο ίδιο το Ισραήλ
- Η ανάπτυξη του ένοπλου απελευθερωτικού κινήματος των Παλαιστίνιων
- Οι εξελίξεις τη δεκαετία του 1980 - Ο πόλεμος του Λιβάνου και οι συνέπειές του
- Η πρώτη "Ιντιφάντα"
- Οι Συμφωνίες του Όσλο και η πορεία της "ειρηνευτικής διαδικασίας" έως τις παραμονές της δεύτερης "Ιντιφάντα"
- Η δεύτερη "Ιντιφάντα"
- Στο σήμερα...
Χάρτες
Βιβλιογραφία

328 pages, Paperback

First published September 9, 2024

About the author

Ο Αναστάσης Ι. Γκίκας κατάγεται από την Πάρο των Κυκλάδων. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του York της Αγγλίας. Στο ίδιο πανεπιστήμιο έκανε τις μεταπτυχιακές του σπουδές (στη Νεότερη Ιστορία, με εξειδίκευση στη θεωρία και πράξη των μαζικών κινημάτων), καθώς και τη Διδακτορική του Διατριβή με θέμα το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου (1918-1936). Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2003-2004 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του York το μάθημα της «Βρετανικής και Αμερικανικής Πολιτικής». Μετείχε στη συγγραφή και επιμέλεια του έργου ΠΕΜΕΝ, 1901-2001: Οι Ναυτεργάτες στο δρόμο της ταξικής πάλης , μαζί με την ΠΕΜΕΝ και το Αρχείο Ιστορίας Συνδικάτων της ΓΣΕΕ, εκδ. Προμηθεύς, 2005.

Έχει πραγματοποιήσει πάνω από 40 δημοσιεύσεις και αναδημοσιεύσεις σε μια σειρά επιστημονικών περιοδικών και εφημερίδων, όπως η Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τα Θέματα Παιδείας, η Εθνική Αντίσταση, ο Ριζοσπάστης, η Μακεδονική, ο Εύξεινος Πόντος κ.ά., ενώ επίσης έχει μετάσχει σε πληθώρα συνεδρίων και διαλέξεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σήμερα εργάζεται ως συνεργάτης στο Τμήμα Ιστορίας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, ενώ παράλληλα εκπονεί δεύτερη Διδακτορική Διατριβή στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Reviews

[Alex · Rating 4 out of 5]

Mια ισχυρά εμπεριστατωμένη αντιιμπεριαλιστική αναδρομή για το παλαιστινιακό ζήτημα, κατάλληλη για όσους επιθυμούν να κατανοήσουν τις ιστορικές διαστάσεις και τη διαχρονική συνέχεια της κρίσης από ταξική προοπτική. Πολιτικά σαφές και τεκμηριωμένο ιστοριογράφημα, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο γιατί αποδομεί την αφήγηση που παρουσιάζει τη σύγκρουση ως «κεραυνό εν αιθρία», αναδεικνύοντας τη μακρά πορεία της από τον 19ο αιώνα έως σήμερα. Η καλά συγκροτημένη οπτική του Αναστάση Γκίκα στο βιβλίο, διακρίνεται από μια βαθιά αντιιμπεριαλιστική μαρξιστική θεώρηση, τονίζοντας τις ριζικές σχέσεις πολιτικής, οικονομίας και εξουσίας στη διαμόρφωση της κρίσης και συνδέει άμεσα την καταπιεστική πολιτική του κράτους του Ισραήλ με διεθνείς και εγχώριες ιμπεριαλιστικές λογικές, προσφέροντας τα αναγκαία ιδεολογικά εργαλεία για την κατανόηση της νέας γενοκτονικής φάσης της σύγκρουσης (με αφορμή τα γεγονότα του Οκτωβρίου 2023).

[supersonic · Rating 5 out of 5]

Εκτενής και τεκμηριωμένη μελέτη για την ιστορία και τις διαστάσεις του Παλαιστινιακού Ζητήματος. Ξεκινά από τον 19ο αιώνα και φτάνει μέχρι τις πρόσφατες εξελίξεις, όπως ο πόλεμος στη Γάζα το 2023. Μέσα από ιστορική ανάλυση, το βιβλίο εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν στην τρέχουσα κατάσταση και προσφέρει κατανόηση για το πώς επηρεάζονται οι πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές πτυχές της περιοχής.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα γεγονότα-κλειδιά, όπως ο μαζικός εποικισμός των Ισραηλινών, οι αραβοϊσραηλινές συγκρούσεις και οι παλαιστινιακές Ιντιφάντες, αλλά και στις συμφωνίες που τείνουν να διαμορφώνουν την όποια ειρηνευτική διαδικασία. Ο συγγραφέας αναδεικνύει τη σημασία της αντίστασης των Παλαιστινίων απέναντι στη σχεδόν ογδοντάχρονη ισραηλινή κατοχή και υποστηρίζει ότι μια σωστή ανάγνωση της Ιστορίας προϋποθέτει την κατανόηση της δίκαιης πλευράς των λαών που αγωνίζονται​.

Καλά επιμελημένη έκδοση, συνδυάζει αρχειακή έρευνα και χάρτες μέσα από πλούσια βιβλιογραφία για να εξηγήσει τις γεωπολιτικές αλλαγές, καθιστώντας το χρήσιμο τόσο για εξειδικευμένους ιστορικούς όσο και για το ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται για τα διεθνή θέματα.

[Teo Nik · Rating 5 out of 5]

Μια σύγχρονη και ολιστική μελέτη για το Παλαιστινιακό, εξαιρετικά δομημένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη.