Wij van de Ripetta

by Tomas Lieske

Rome, 1600. In een wijnhuis waar de schilder Caravaggio en zijn hulp Cecco vaak komen, zitten mannen te kletsen en te drinken. Dan komt een zekere Will uit Stratford, Engeland, binnen. De mannen hebben eerst geen zin in de vreemdeling, maar al snel oefent hij een grote aantrekkingskracht op hen uit. En Lena, Caravaggio’s favoriete model, wordt dodelijk verliefd op hem. Will is tot wonderlijke dingen in staat: bijvoorbeeld op een paard springen en erop rijden, terwijl het er helemaal niet is. Wanneer hij na een paar weken vertrekt, laat hij de achterblijvers in diepe rouw en ontgoocheling achter.

Genres: Fiction

232 pages, Paperback

First published October 29, 2024

About the author

Tomas Lieske (1943), pseudoniem van Ton van Drunen, groeide op in de Haagse wijk Bezuidenhout en studeerde Nederlands en Theaterwetenschappen.

Lieskes literaire debuut vindt vrij laat plaats. Hij is 38 wanneer zijn gedichten voor het eerst in de literaire tijdschriften Tirade en Revisor verschijnen. In die periode wordt hij ook benaderd om voor Tirade een poëziekroniek te schrijven. Deze essays komen terecht in de bundel Een hoofd in de toendra. Lieske heeft dan al twee dichtbundels op zijn naam staan.

Met zijn prozadebuut Oorlogstuinen (1992) verdient hij de Geertjan Lubberhuizen-prijs. Zijn daarop volgende romans Nachtkwartier (1995), Franklin (2000) en Gran Café Boulevard (2003) worden alledrie genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs, die hij voor Franklin ook ontvangt. Hierna schreef hij ook nog de romans Mijn soeverijne liefde (2005), Dünya(2007) en Een ijzersterke jeugd (2009). Ook bracht Tomas Lieske een dichtbundel uit: Hoe je geliefde te herkennen (2006) waarvoor hij de VSB Poëzieprijs ontvangt. In november 2010 verscheen zijn nieuwe roman: Alles kantelt. De boeken van Tomas Lieske worden vertaald in het Duits, Frans, Tsjechisch en Turks.
boeken van Tomas Lieske worden vertaald in het Duits, Frans, Tsjechisch en Turks.

Reviews

[Lieke]

Als een stel Italiaanse stamgasten in een obscuur Romeins wijnlokaal Shakespeare aan Caravaggio voorstellen als ‘Shaksbird’, dan ben ik om hoor.

[Bart Vanvaerenbergh · Rating 4 out of 5]

Schilder Carravagio komt in zijn stamkroeg in de Ripetta Shakespeare tegen.
Simpel uitgangspunt (dat natuurlijk nooit heeft plaats gevonden) baart een geweldig boek.
Heel mooie sfeerschepping van de volkse wijk Ripetta en de gevoeligheden van alle bewoners van het boek.
Ik heb er regelmatig foto's van de schilderijen van Carravagio bij genomen wat het verhaal extra dimentie geeft.

[Mireille]

Een boek dat onterecht ondergesneeuwd dreigt te raken: 'Wij van de Ripetta' van Tomas Lieske. Ik heb er onverwacht erg van genoten!
Historische fictie met goede dialogen en een verhaal dat zich vanzelf vertelt, lijkt het wel.

Een openingsscène met een kardinaal en een schilder in Rome, vlak voor het jaar 1600 aanbreekt. De schilder vertrekt op een tocht naar gebieden buiten het pausdom en neemt de verweesde jongen Cecco als knecht mee terug. Weer eenmaal gevestigd onder kardinale bescherming noemt de schilder zich Caravaggio en belanden ze elke avond in een drinklokaal aan de Ripetta, een weg die van het Piazza del Popolo richting het Pantheon voert.

De bijzondere vreemdeling Will Shakespeare (doch nooit zo genoemd, de personages komen er niet uit of hij Shaksbird of Shaxberd heet) komt er op bezoek, gesprekken over toneel en protestantisme en katholicisme ontspinnen er zich. Will spreekt toneel-Italiaans met grappige versprekingen (afluistervink) zonder dat Lieske het infantiel maakt.

Rome is één groot toneel voor hem, met het drinkgezelschap en mooie prostituee Lena als middelpunt. Dit wordt versterkt door de manier van vertellen, met onzichtbare koorleden als commentator in de wij-vorm.

Gefictionaliseerd, deze ontmoeting tussen Caravaggio en Shakespeare, maar wel met een verklaring over hoe het schilderij De onthoofding van Johannes de Doper tot stand kwam.

Ik ga meer van Tomas Lieske lezen.

[Tessa Kerre · Rating 4 out of 5]

Heel bijzondere, beeldende vertelling. Die mijn liefde en bewondering voor de schilder Caravaggio alleen maar heeft doen toenemen. Net als de verwondering over de figuur van William Shakespeare. Hoe mooi zou het geweest zijn, die ontmoeting tussen twee reuzen.

[Petra De Graaf · Rating 4 out of 5]

Beetje vreemd, een fictieve ontmoeting met bestaande personen maar zeker fascinerend. Ook mooi dat de werken van Caravaggio besproken worden en de parallellen met de stukken van Shakespeare

Ik kijk nu met andere ogen naar de dood van de maagd, het zijn niet de volgelingen van Maria, maar zij van de ripetta (en William Shakespeare) op het doek https://en.wikipedia.org/wiki/Death_o...

Gelezen in boekenwurmchallenge augustus, lees een boek uit een land waar je op vakantie wil zijn (Italië)

[Frederick · Rating 4 out of 5]

De (fictieve) ontmoeting tussen Shakespeare en Caravaggio vormt het hart van deze roman. Een origineel uitgangspunt dat me deed besluiten voor het eerst een boek van Lieske te lezen.
Met het werk van de Italiaanse schilder ben ik niet zo vertrouwd, met dat van de Bard des te meer.

Alles aan dit werk is theatraal in de positieve zin: het zestiende-eeuwse Rome als decor, de kleurrijke gewaden van de kardinalen en hun maniertjes. Er is zelfs een koor aanwezig zoals in een oud-Griekse tragedie. Niet voor niets heet het boek "Wij van de Ripetta": die "wij" die ook als personage optreden vormen het Griekse koor dat de actie duidt en becommentarieert. Ook de schrijver en de schilder gedragen zich als hoofdrolspelers en tegenspelers op hun bühne. De dialogen zijn ook vlot geschreven. Een aanrader voor wie houdt van historische fictie.

[Suzanne VL · Rating 2 out of 5]

Het idee achter dit boek: heel tof en origineel.
De uitvoering: bijzonder matig.
Een flinterdunne verhaallijn, die beschreven wordt in veel te gekunstelde zinnen.
Geen aanrader, helaas.

[Marnix Verplancke · Rating 5 out of 5]

Wie stond model voor de apostelen op Caravaggio’s De dood van de Heilige Maagd, een hoogtepunt uit de geschiedenis van de schilderkunst? En wie was die Maria trouwens? Want tegen de traditie in ziet ze er heel werelds uit. Het zijn vragen die Tomas Lieske aanzetten tot het schrijven van de historische roman Wij van de Ripetta. In dat boek, dat speelt in 1600, laat Lieske Caravaggio samen met zijn jeugdige compagnon Cecco en de onweerstaanbaar mooie prostituee Lena een paar bekers wijn achterover slaan in Ca l’Emile, een bar in de Romeinse Ripetta, wanneer er een mysterieuze vreemdeling binnenstapt. ‘Will Shaksbird’ menen ze te verstaan wanneer ze hem zijn naam vragen, een acteur en schrijver uit het Engelse Stratford.
Dat hij suiker in zijn wijn strooit en het ‘poeder van een droom in een midzomernacht’ noemt, neemt hem voor hen in, maar dat geldt niet voor iedereen. De katholieke puriteinen die in groepjes de Romeinse straten en pleinen afschuimen hebben het immers gemunt op ieder amusement. Caravaggio’s realistische schilderijen waarop religieuze taferelen verplaatst worden naar het Rome van zijn tijd vinden ze bijvoorbeeld op het randje, en zo’n buitenlandse klaploper zijn ze liever kwijt dan rijk. Je vindt ze overal, reageert Will, ook bij ons in Engeland, alleen blijven ze daar een religieus randfenomeen zonder enige macht, terwijl ze in Italië steeds meer politieke invloed lijken te krijgen. Dat Lieske in zijn roman die gelezen kan worden als een pleidooi voor tolerantie en artistieke vrijheid knipoogt naar vandaag is duidelijk. En naar de toekomst, vermoed je ook, want Will mag dan nog zo overtuigd zijn dat het politiek puritanisme in Engeland geen wortel zal schieten, een halve eeuw later bewees Oliver Cromwell dat dit wel degelijk kon.
Lieske, eerder dit jaar bekroond met de Constantijn Huygens-prijs, is een te vernuftige schrijver om zijn boek alleen maar aan historische parallellen op te hangen. Hij steekt er ook passie in door Lena verliefd te laten worden op Will, wat Caravaggio niet echt leuk vindt, en hij filosofeert over kunst door zijn schilder en schrijver te confronteren met elkaars denken en werken. Over Salome een toneelstuk maken is bijvoorbeeld iets heel anders dan haar vatten in een enkel beeld. Het is op dat moment dat Wij van de Ripetta echt grandioos wordt, wanneer Lieske in prachtige volzinnen en precieze dialogen de twee mannen elkaars werk laat beïnvloeden. Waarom geen ram toevoegen op dat schilderij van Johannes de Doper, vraagt Will bijvoorbeeld, waarna Caravaggio dat ook doet. Maar hun vriendschap is van korte duur. Dat de Engelsman onder druk van de puriteinen Rome zal moeten verlaten, wordt snel duidelijk. Maar eerst moet er nog een doek afgewerkt worden.

[Bruno · Rating 5 out of 5]

Shit, het is weer zo een boek. Zo eentje waarvoor ik geen plaats genoeg ga hebben om het bespreken. Zo eentje van vijf sterren. Mag ik nu al gewoon zeggen dat jullie dit boek gewoon beter gaan kopen? En dan meteen ook lezen natuurlijk!

Ik had nog nooit iets van Lieske gelezen. Hij heeft nochtans de Libris gewonnen. Wel in 2001, maar zelfs toen had ik al vele boeken gelezen. Het is ook niet dat hij weinig geschreven heeft. En vorig jaar won hij de F. Borderwijkprijs, dezelfde prijs die Mariek De Maré dit jaar gewonnen heeft.

Maar ik verspil kostbare instagramruimte.

Boeken zoals dit zijn de reden waarom ik destijds ben beginnen te lezen —of toch overgeschakeld ben van de jeugdboeken van Thea Beckman en Tonke Dragt naar ‘volwassenen’ literatuur. Het avontuurlijke en historische element is prominent maar bevindt zich ver genoeg in de tijd zodat de auteur zich toch nog vrijheden in het verhaal kan permitteren zonder de historische waarheid nadrukkelijk pijn te doen.

En er zit veel historische waarheid in dit boek. Lena en Cecco en Caravaggio en de Ripetta en zoveel, zoveel meer, dat ik de hulp van ChatGPT heb ingeroepen, en ik raad jullie aan hetzelfde te doen —ik steek alvast een voorzet bij het beeldmateriaal.

Wij van de Ripetta is een op het eerste gezicht conventionele roman, maar dan op de meest positieve manier, zoals toegankelijk, zonder noodzaak de rijke ondergrond volledig door te hebben. Het is ook een liefdesverhaal, een boek voor fans van Hamnet van Maggie O’Farrell en Matrix van Lauren Groff, en een van de thema’s van Veiller sur Elle komt hier een beetje terug. Wat een einde, welk een tragedie.

[Rob Spruijt · Rating 3 out of 5]

Wij van de Ripetta van Tomas Lieske is een historische roman die zich afspeelt in het Rome van rond 1600. Het verhaal draait om een groep stamgasten van het wijnhuis Ca l’Emile aan de Via di Ripetta, waaronder de beroemde schilder Caravaggio en zijn jonge assistent Cecco. Hun leven verandert wanneer een mysterieuze vreemdeling, Will uit Stratford (vermoedelijk William Shakespeare), het etablissement binnenstapt. Will maakt indruk met zijn charismatische persoonlijkheid en bijzondere toneelkunsten, maar wekt ook argwaan bij bepaalde groepen in de stad.

Lena, een sekswerker en model van Caravaggio raakt verliefd op Will. Terwijl de 'gezuiverden' een strenge puriteinse groepering zijn aanwezigheid wantrouwt.

De roman verkent de kruisbestuiving tussen kunst en theater, de botsing tussen vrije expressie en religieuze censuur en de bruisende maar gevaarlijke atmosfeer van het barokke Rome.

Tomas Lieske mengt historische feiten met fictie en schetst een levendig beeld van een stad waar kunst, liefde en conflict hand in hand gaan.

[Tineke · Rating 4 out of 5]

Tja, het was nogal een gevarieerde ervaring. Het begin, waarin Caravaggio en Cecci elkaar ontmoeten, vond ik mooi en poëtisch .Later kwamen er andere personages bij en vroeg ik me af om wie het nu eigenlijk ging. Het hoofdstuk waarin de schrijver de gedachten en gevoelens van Lena, een mooie en verleidelijke prostituee, beschrijft, was voor mij echt een dieptepunt. Later las ik wel weer mooie scènes. Lieske heeft een aparte schrijfstijl ook, met veel zelf bedachte woorden, die soms mooi, maar soms ook ongelukkig gekozen waren, vond ik. De vrolijke verrijzenis van Arago heb ik lang geleden gelezen, voor zo ver ik me kan herinneren vond ik dat mooier.

[Roman · Rating 4 out of 5]

Ach, wat een heerlijk boek alweer van Lieske. De verbeelding zet de geschiedenis naar zijn/haar hand. Daar hebben we literatuur voor. Shakespeare op bezoek bij Caravaggio in Rome, temidden van een groep outcasts en in een repressief katholiek klimaat. Laat ik nou ook nog liefhebber zijn van Caravaggio (en van Rome). Dat er geen stevige plot is, hoeft de pret niet te drukken. En ook al komen de hoofdpersonages misschien niet helemaal tot volle wasdom, de beeldende taal zorgt voor voldoende leesplezier.

[Koen van Atrecht · Rating 3 out of 5]

Caravaggio en een zekere Engelse toneelschrijver met de naam William Shaxberd treffen elkaar in een donkere Romeinse kroeg. Dat is een geweldig uitgangspunt, maar het verhaal dat volgde kwam niet echt uit de verf.
Ik kreeg er wel ontzettend veel zin van om lang naar Caravaggio's te staren, en een keer iets van Shakespeare te zien. Binnenkort dus maar naar naar Hamlet.

[Marie-Paule · Rating 5 out of 5]

Dat schilderijen hele verhalen kunnen vertellen, of verhalen kunnen inspireren, dat is wel duidelijk na het lezen van dit boek. Tip: kijk op internet af en toe naar de vernoemde schilderijen en je leeservaring wordt nog waardevoller. En lees meteen wat over Michelangelo Caravaggio : het geeft dit boek nog meer diepgang. Wat een mooi boek, en vooral ... wat een mooie, meedogende taal.

[Marc Dilliën · Rating 4 out of 5]

Een origineel verhaal waarin Caravaggio en Shakespeare samenkomen in een aftands wijnhuis in het Rome van de 17de eeuw.
Origineel maar bovenal heel literair en beeldend geschreven, Lieske misschien wel de beste pen uit ons taalgebied.

[Leen · Rating 4 out of 5]

Topboek.
Leest niet super Lot. Vraagt wat inspanning.
Origineel!
Shakespeare op doortocht in Rome en hoe hij daar indruk maakt op een bende kroeghangers. Eén van die cafégasten is Caravaggio de schilder.

[Rob Bijeman · Rating 3 out of 5]

Op zich een mooi gegeven, Shakespeare ontmoet Caravaggio. Maar het is een wat vreemd en onsamenhangend geheel geworden. Bij vlagen amusant en interessant maar wat voegt het nu echt toe?

[Cathérine · Rating 4 out of 5]

3,75*

[Koen Calis · Rating 3 out of 5]

3,5