Ik overleefde Treblinka

by Samuel Willenberg

Negenhonderdduizend mensen kwamen om in Treblinka.
Samuel Willenberg overleefde.

Als zestienjarige jongen neemt de Pools-Joodse Samuel Willenberg in 1939 dienst in het Poolse leger. Hij vecht tegen de Russen en Duitsers totdat hij drie jaar later wordt gearresteerd en gedeporteerd naar Treblinka, het concentratiekamp waar na Auschwitz-Birkenau de meeste slachtoffers vielen. Negenhonderdduizend mensen vonden er de dood. Willenberg blijft in leven tot de kampopstand in de zomer van 1943, waarbij hij ontsnapt uit de hel die Treblinka heet.

Samuel Willenberg (1923) is de enige nog in leven zijnde overlevende van Treblinka. In 1950 emigreerde hij met zijn vrouw naar Israël. Hoewel hij bij zijn ontsnapping niet achteromkeek, heeft hij dat later wel gedaan. Hij tekende zijn verhaal op in dit indrukwekkende boek, put als beeldhouwer en kunstenaar uit zijn kampverleden en was in 2013, precies zeventig jaar na zijn ontsnapping, eregast bij een grootschalige Treblinka-herdenking. Momenteel wordt bij het monument in Treblinka een educatiecentrum gebouwd dat is ontworpen door Willenbergs dochter, architect Orit Willenberg Giladi.

252 pages, Paperback

First published January 1, 1989

Reviews

[Superkermit · Rating 3 out of 5]

Literatuur van Holocaust-overlevers kan eigenlijk niet met sterren gewaardeerd worden. Het is een aparte categorie: (a) ik voel een soort plicht om alles te lezen, hoe onverteerbaar afgrijselijk pijnlijk de gebeurtenissen ook zijn geweest (dit mag nooit vergeten worden), en (b) het gewicht van de getuigenissen kan eigenlijk niet gewaardeerd worden.
Mijn waardering voor de tekst is 'afgezet' tegen de beschreven ervaringen en duiding van Wiesel, Levi en Borowski.

[Lara · Rating 4 out of 5]

Bij dit soort boeken vind ik het toch altijd wel lastig om het te beoordelen. Wanneer ik een boek lees beoordeel ik toch het verhaal en diep van binnen zouden we eigenlijk willen dat niemand dit verhaal hoefde te schrijven.

Het boek is vlot geschreven. Van een aantal dingen wist ik echt niet dat het zo ging: mensen hoop geven door zogenaamd bij het rode kruis langs te gaan maar daarna gelijk door naar het graf. Heftig.

Ik vind het bijzonder dat er eigenlijk zo’n reconstructie is gemaakt van zijn leven in die tijd; zoveel details.

Zoals vaak vind ik het einde te kort schieten. Ik had graag nog meer over het leven daarna gezien.
Maar 4 sterren is een goede beoordeling.

[Katelijne Sommen · Rating 3 out of 5]

Sterk verhaal uiteraard, nogal zwak boek.

[Herbert · Rating 5 out of 5]

Een heel goed boek over een vreselijke tijd. De auteur geeft een perfect beeld van hoe het er in Treblinka aan toe gaat; schrijnend maar pure realiteit. Wie van dit genre houd moet deze zeker gelezen hebben. Hij is keihard maar beschrijft wel in detail wat er gebeurde. Je krijgt ook het verhaal van de ontsnapping mee en een deel van de strijd in Warschau. En dan gaat het richting Duitsland op naar de bevrijding.