Jump to ratings and reviews
Rate this book

De heks van Gottem

Rate this book
Tussen de zestiende en de achttiende eeuw werden duizenden vrouwen en mannen onterecht beschuldigd van hekserij.
Tanneke Sconyncx was één van hen. Dit is haar verhaal.

De Spaanse Nederlanden, eind zestiende eeuw. Het zijn barre tijden voor de bevolking uit Gottem. De doortrekkende calvinistische legers en troepen van Filips van Spanje vreten de kleine steden en dorpen kaal, religieuze twisten splijten de kleine dorpsgemeenschappen in tweeën en de pest steekt de kop op. Het leeglopende platteland en de ingestorte vlasindustrie verkeren in een malaise.

De eigenzinnige, jonge Tanneke staat op de drempel van een nieuw leven wanneer ze huwt met de welgestelde boerenzoon Thomas. Maar ook voor hen wordt het steeds moeilijker de familiehoeve te hoeden. En wanneer een ontslagen knecht de roddel verspreidt dat Tanneke een heks zou zijn, komen ze pas echt in de problemen.

In een wereld gerund door mannen, zonder enige vorm van verweer of bescherming door wat voor hogere autoriteit dan ook, probeert Tanneke haar onschuld te bewijzen in een proces dat al vooraf gevoerd lijkt.

240 pages, Paperback

Published September 16, 2024

24 people are currently reading
509 people want to read

About the author

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
90 (24%)
4 stars
162 (43%)
3 stars
103 (27%)
2 stars
17 (4%)
1 star
1 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 59 reviews
Profile Image for Florence.
70 reviews9 followers
November 4, 2024
"Er gaat een roman over Tanneke uitkomen!"
Ik ben enthousiast wanneer ik vorige zomer het bericht vernam. Maaaaar, ik ben ook kritisch als tweede reactie: Heksenprocessen en Tanneke haar verhaal in het bijzonder liggen mij al mijn hele leven nauw aan het hart. Ik zal toch niet teleurgesteld zijn door deze roman? De auteur zal haar toch eren zoals ze verdiend heeft? De verwachtingen lagen torenhoog moet ik toegeven.

Gottem is vandaag de dag een deelgemeente van Deinze. Ook ik woon in een deelgemeente van Deinze, 2 dorpjes verder dan Gottem. Ik ken het daar dus goed en het landelijke, authentieke karakter naast de rivier de Leie, is nog sterk aanwezig.

Ik heb het genoegen om de auteur Frederic Vermeulen te ontmoeten op Boektopia en zijn lezing bij te wonen. Ik weet meteen: 'Dit komt goed.' Het innerlijke voorgevoel klopte volledig na het lezen van dit schitterende werk.

Het verhaal van Anna (Tanneke) is uniek en toch doorstonden duizenden hetzelfde lot: het ondergaan van een heksenproces. Het is nog altijd een verbijsterend iets dat dit 400 jaar geleden schering en inslag was in onze contreien.

Deze roman toont knap aan hoe verschillende factoren uit die tijd de ideale mix vormden om heksenprocessen op te starten en hoe zo’n heksenproces verliep. De combinatie van het rechtssysteem, dat wel duidelijk gestructureerd was, en de waanzin van ‘duivelse hekserij en toverij’ blijft voor mij niet te bevatten. Die tegenstrijdigheid brengt Frederic subliem aan bod.
Het proces van Tanneke is mooi bewaard gebleven en ligt tegenwoordig in het Gentse Rijksarchief. Frederic heeft daar, vooral in het tweede deel van het boek, ontzettend veel waargebeurde feiten aan ontleend.
De historische ‘gaten’ heeft hij opgevuld met persoonlijke zaken die in mijn ogen echt kunnen gebeurd zijn met een enorm respect naar Anna en de persoon die zij zou kunnen geweest zijn. Ze krijgt een gezicht, een karakter, een persoonlijkheid.

Deze historische roman van eigen bodem heeft me woedend gemaakt en me tot tranen toe diep ontroerd. Als iemand dit verhaal mocht brengen is het Frederic Vermeulen wel: haar verre, verre nakomeling.
Ook als je nog geen binding hebt met de Leiestreek of Tanneke haar verhaal, is het ware aanrader. De schrijfstijl is heel aangenaam en het verhaal leest ontzettend vlot.

Dit boek krijgt niet alleen in mijn boekenkast een prominente plek maar ook in mijn hart.
Profile Image for Simon De Gussem.
10 reviews1 follower
August 15, 2025
Tijdens het lezen van Nexus van Harari werd ik herinnerd aan de heksenvervolging die zich in onze contreien afspeelde. Het verbaasde mij hoe mensen, als kuddedieren, leugens en desinformatie blind kunnen volgen. Het waargebeurde verhaal van Tanneke uit Gottem, bij Deinze, schetst dit op een bijzonder persoonlijke manier. Vooral omdat de schrijver zelf op genealogische zoektocht ging en zo stuitte op het verhaal van zijn eigen overgrootmoeder: de heks van Gottem.

Tanneke, een normale lieve vrouw en moeder uit een welgesteld gezin, werd de schietschijf van de baljuw, de priester en andere machthebbers. Ze werd vernederd, gefolterd en uiteindelijk brutaal vermoord, enkel op basis van corrupte roddels. Mede-Gottemnaars en vrienden werden verplicht te getuigen tegen 'de heks' Tanneke. Hoe verschrikkelijk moet het geweest zijn voor al die vrouwen die werden beschuldigd van de meest absurde zaken, je zou zelf beginnen geloven dat je er één bent...
Profile Image for Maya Roels.
93 reviews
November 8, 2024
Geeft een super gedetailleerde inkijk hoe heksenvervolging er aantoe ging. Schrijfstijl liet wat wensen over, zeer droog en veel herhaling. Bijna duidelijk dat het door een academicus geschreven werd. Goede inhoud, meh vorm
Profile Image for Philine_leest.
10 reviews1 follower
October 3, 2024
September 1575. Anna De Coninck, dochter van een landman, huwt tijdens haar 1e ontmoeting met Thomas van der Muelne, een welgestelde boerenzoon.
Het gearrangeerde huwelijk wordt een succesverhaal waaruit 4 kinderen geboren worden. Thomas en Anna beheren de volgende 25 jaar de familieboerderij maar weten zich amper staande te houden in een klimaat van oorlog en religieuze machtsspelletjes.

Na jaren van getreiter en jaloers geroddel wordt Anna in 1602 beschuldigd van hekserij. Wat volgt is een onmenselijke strijd waarbij Anna geen schijn van kans maakt in een door mannen en pastoors geleide wereld die vrouwen hekelen.

Hekserij heeft me van kinds af aan al gefascineerd.
Vroeger vooral uit angst voor het onbekende. Nu ging mijn naïeve ik er nog steeds vanuit dat een gewone getrouwde vrouw met kinderen totaal niet in aanmerking kwam voor dergelijke beschuldigingen. Bij heksen dacht ik vooral aan zonderlingen, kluizenaars en enge oude vrouwtjes zonder familie.

Niet dus.
Het was voldoende om getuigenissen af te dwingen tegen een ‘heks’, al dan niet gelogen. Een pastoor kon je vrijpleiten met een attest van onschuld. Hiervoor moest je wel een lichamelijk grensoverschrijdend onderzoek van meneer pastoor ondergaan. En dit attest kon ten allen tijde herroepen worden.
Je kon onderworpen worden aan dagenlange folteringen om een bekentenis af te dwingen. Wat in de meeste gevallen ook lukte en resulteerde in heksenvervolging.

Verbijsterd was ik ! Zijn onze voorouders echt zo wreed voor mekaar geweest? Waarom en vooral waarvoor?

De schrijver focust in het begin vooral op de vroege huwelijksjaren en het bijhorende hard labeur. Dit wordt eenvoudig gebracht waardoor de tijdsgeest goed voelbaar is.
De race naar de aanklacht en het proces zelf is heel dreigend en krijgt veel aandacht. Hiermee wil de schrijver beklemtonen dat deze zwarte bladzijde uit het verre verleden nooit mag vergeten worden.

Conclusie: Dit is geen boek waar je happy van wordt maar een prachtig en uniek relaas van een donkere stukje waargebeurde familiegeschiedenis.
Zeker het lezen waard!
Profile Image for Pieter Serrien.
Author 13 books144 followers
August 5, 2025
indrukwekkende, gefictionaliseerde maar sterk (soms wat te veel willen) aan de geschiedenis trouwe vertelling van een van de vele honderden slachtoffers van de zestiende heksenjacht in onze streken. En dat geschreven door een rechtstreekse nazaat. Straffe historische fictie van eigen bodem!
Profile Image for Truus de Witte,.
17 reviews
May 1, 2025
Waargebeurd, verpletterend, wat roddel, achterklap, jaloezie, wrok en wraak kan aanrichten. Instituten (recht en kerk) die leugens als waarheid omarmen en weerwoorden als leugens en bewijs van de aanklacht. Kavka ten voeten uit, ik ben er stil van. Aanrader, dit verhaal!
Profile Image for Nathalie.
80 reviews21 followers
October 12, 2024
Eind zestiende eeuw, Anna woont met haar gezin op een familiehoeve in Gottem. Onder andere wegens de religieuze twisten hebben Anna en Thomas het steeds moeilijker om hun boerderij draaiende te houden. Nadat het financieel onhaalbaar begint te worden, moeten ze personeel ontslaan. Eén van die ontslagen knechten kan dit niet niet verkroppen en verspreid het gerucht dat Anna een heks is. Anna en Thomas doen er alles aan om aan de anderen te bewijzen dat Anna geen heks is maar in deze moeilijke tijden is het zeer moeilijk om mensen aan hun kant te krijgen.

▪︎

De heksenprocessen is een stukje geschiedenis dat mij zeker facineert. Het is zeer confronterend om te weten dat deze vrouwen (en mannen) vaak als heks bestempeld werden omdat ze "anders" zijn dan de rest van de maatschappij, maar ook als wraak door iemand die zich verkeerd behandeld voelt door die persoon. Als je leest welke folteringen Anna allemaal ondergaat, kun je niet anders dan haar gelijk geven dat ze op den duur alles bekent dat ze haar ten laste leggen.

Het proces van Anna vormt slechts een klein deel van dit boek, het gaat vooral over het hele gezin en hoe zij hun leven leiden in die tijd. Ik vind dit belangrijk aangezien je zo duidelijk kan zien dat iedereen zomaar kan beschuldigt worden als heks, van de ene dag op de andere.

Dit boek is geschiedkundig in mijn ogen zeer belangrijk om de gruwelijkheden die mensen elkaar konden (en de dag van vandaag nog steeds kunnen) aandoen.

De auteur is een verre nakomeling van Anna en vertelde dit verhaal telkens aan familie en vrienden, tot zijn vrouw suggereerde om er een boek over te schrijven en het is terecht een boek geworden dat de gruwel van de heksenprocessen weergeeft.

Heel erg bedankt aan Uitgeverij Lannoo voor het recensie-exemplaar in ruil voor een eerlijke review.
Profile Image for Shemene.
280 reviews12 followers
November 19, 2025
Dit boek is niet voor mij om te beoordelen
Profile Image for Wendy van Putten.
10 reviews1 follower
September 2, 2025
Voor dit boek schrijf ik graag een revieuw.
Hoe triest de historie van dit verhaal ook is ,is het een boek die absoluut bij mijn favorieten zal horen .
Een waargebeurd stuk geschiedenis uit de streek waar is zelf woon ,halfweg jaar 1500 tot begin 1600 . Anna de Coninck (beter bekend als Tanneke ,de heks van Gottem) bouwt een nieuw leven op wanneer ze met Thomas trouwt en ze samen een boerderij runnen ,de tijden gaan goed .. tot er oorlog uitbreekt en alles minder lijkt te gaan . Wanneer ze vechten voor hun Boerderij en verplicht zijn personeel te ontslaan waaronder een van hun knechten .. zint deze op wraak.
Anneke zal zwaar beschuldigd worden van hekserij ,in die tijd tussen 16e en 18e eeuw werden veel mensen vals beschuldigd .
Anneke vecht voor haar gerechtigheid en bestaan .. maar meer en meer parochianen blijken zich te keren tegen haar en haar gezin..
Het verhaal heeft mij echt meegezogen ,het is prachtig geschreven .
Absoluut 5 sterren waard .
Profile Image for Anna B.
14 reviews
April 21, 2025
Het verhaal is natuurlijk afgrijselijk en de geschiedkundige informatie is zeer interessant maar de droge, afstandelijke schrijftrant sprak mij niet aan. Af en toe is de schrijftaal erg 'onhandig', soms kinderlijk. De weinige 'romantische' scenes komen er wat mij betreft het meest bekaaid van af.
Het boek gaat uit als een nachtkaars.

Waar 'de heks van Limbricht' me bij de keel greep en ik het boek in een keer uitlas, heb ik me hier echt ertoe moeten zetten. Uiteraard is dit mijn persoonlijke mening
Profile Image for Ann Deraedt.
157 reviews1 follower
December 26, 2025
het is een verhaal die ik niet zomaar ik 1 keer kan lezen. Te heftig. ik had tussentijds bezinning nodig om te verwerken wat ik las en de link naar de actualiteit te trekken.
Profile Image for Josien.
75 reviews14 followers
January 2, 2025
Een beetje stroef om erin te komen, maar uiteindelijk wel heel beklijvend. Frustrerende onrechtvaardigheid.
Profile Image for Marloes D.
664 reviews32 followers
November 12, 2025
Frederic Vermeulen stamt af van Anna De Coninck/ Tanneke Sconyncx, die begin 17e eeuw werd vervolgd als heks. In dit boek vertelt hij haar verhaal. Er zijn veel processtukken bewaard gebleven waardoor dit boek gebaseerd is op historische feiten. Bovendien is het niet alleen het verhaal van Anna maar van veel vrouwen. Een boek om heel boos van te worden over de kracht van roddels en rancune.


Profile Image for Vera Hester.
176 reviews15 followers
July 7, 2025
Ik was al bekend met het verhaal van Tanneken, maar toch erg nieuwsgierig naar het boek hierover. Dat voegde helaas niet veel toe; hoewel aangrijpend en misselijkmakend, werd het verhaal vrij droog opgeschreven en bleven de personages vlak. Het boek voelde meer als een opsomming en beschrijving van de gebeurtenissen dan een meeslepende roman. Met name de eerste 30-40% vond ik het gehalte aan historische feitjes ontzettend hoog en op een hele onnatuurlijke manier gebracht, alsof de schrijver zoveel mogelijk namen, gebeurtenissen en politiek in de gesprekken probeerde te proppen.
February 5, 2025
Het fictiedebuut van Frederic Vermeulen, hoogleraar aan de KU Leuven, is werkelijk een schot in de roos! Ten tijde van corona besloot Vermeulen om zijn familiegeschiedenis verder uit te pluizen en kwam hij tot de ontdekking een verre nakomeling te zijn van Anna De Coninck (ook bekend als Tanneke Sconyncx). Deze vondst werd de belangrijkste inspiratiebron voor dit op waarheid gebaseerde verhaal. En wat een indrukwekkend verhaal is het geworden!

Vlaanderen eind 16e-begin 17e eeuw. Onze contreien worden geteisterd door politieke en religieuze twisten tussen de katholieke Spanjaarden enerzijds en de calvinisten anderzijds. De bewoners van het platteland hebben het moeilijk om hun hoofd boven water te houden in deze chaotische tweedracht, die allerlei plunderingen en misbruik met zich meebrengt. Anna treedt in het huwelijk met Thomas, een welgestelde boerenzoon en verhuist samen met hem naar het Hof ter Leien in Machelen. Waar de familiehoeve de eerste jaren van hun huwelijk zorgt voor een grote (financiële) stabiliteit via de productie van vlas, valt deze boerderij helaas ook jammerlijk ten prooi aan de grote onrusten in de streek. Om zelf niet volledig kopje onder te gaan, moet het koppel noodgedwongen personeel ontslaan. Daar ligt nu net de kiem van de verdere problemen die Anna en haar gezin zullen moeten trotseren: Geraard, de ontslagen knecht is zo misnoegd door zijn ontslag dat hij kwalijke roddels begint te verspreiden over Anna als heks. Deze laster en andere ongunstige en onschuldige elementen leiden uiteindelijk tot een proces waarvan de uitkomst al van bij het begin leek vast te staan. Lukt het Anna alsnog om haar onschuld te bewijzen in deze door mannen en religie gedomineerde maatschappij?

Het verhaal kwam voor mij traag op gang, in die zin dat de auteur veel geschiedkundige elementen en personages in het verhaal verweven heeft bv. in onderlinge gesprekken tussen personages, waar ik zelf wel enorm moest wennen aangezien mijn persoonlijke kennis van deze politieke en religieuze strijd niet zo pasklaar in mijn hoofd zat. Ook al waren deze historische aspecten nodig om de situatie en tijdsgeest te schetsen, waren ze voor mij in het begin van het verhaal eerder wat storend om de rode draad beter te begrijpen. De vele historische figuren en intriges hadden wat mij betreft iets uitgebreider gekaderd kunnen worden om zo nog een breder doelpubliek sneller connectie te laten maken met het verhaal.

Langs de andere kant is de schrijfstijl van deze auteur subliem, hij vertelt het verhaal zeer integer en trekt niet de kaart van de sensatie, waardoor het verhaal absoluut waarheidsgetrouw overkomt. De tijdsgeest komt op een meer dan sublieme wijze tot leven door het woordgebruik van de schrijver (een 'kroes bier', 'pendule', 'baljuw', 'staats of paaps' zijn slechts enkele voorbeelden hiervan). Eens de politieke en religieuze tweestrijd door de auteur gekaderd werd, verschuift de focus van het verhaal naar het gezin van Anna en Thomas, waardoor je als lezer op dat moment ook meer gevoelsmatig betrokken raakt door haar penibele situatie. De totstandkoming van het uiteindelijke proces heeft jaren geduurd en ook dit wordt in het boek correct weergegeven door af en toe met grote tijdsprongen te werken, wat dan weer de geloofwaardigheid in stand houdt. Het verhaal van Anna staat symbool voor de manier waarop vrouwen in die tijd behandeld werden, beschuldigingen werden immens uit de context getrokken, gingen een eigen verhaal leiden en zorgden uiteindelijk bijna altijd voor onmenselijke tortuur. Van een eerlijk proces op basis van objectieve wetgeving was geen sprake, de religieuze en politieke ambities waren de grootste drijfveer om tot een uitspraak te komen, zonder zich werkelijk te bekommeren over schuld of onschuld van de betrokkene.

Wat mij betreft, even doorbijten in het begin wanneer je net zoals ik last hebt van wat minder parate kennis van deze historische situatie in onze Vlaamse streken, maar een absolute aanrader voor iedereen die wil reflecteren over de positie van vrouwen en de talrijke verzonnen beschuldigingen in die tijd aan hun adres!

4,5 sterren

Profile Image for looneybooks79.
1,577 reviews41 followers
October 1, 2025
http://looneybooks79.blog/2025/10/01/...

Frederic Vermeulen, de auteur van 'De Heks van Gottem' is een achter(x9)kleinkind van Anna De Coninck (beter gekend als Tanneke Sconyncx) en toen hij hoorde van het verhaal van zijn voorouder besloot hij er een boek over te schrijven en zich te verdiepen in de geschiedenis van de heksenjachten en de achterliggende redenen waarom mensen als heks werden bestempeld. Al snel wordt duidelijk dat dit niet altijd gegronde redenen waren... Dit in een tijd van grote politieke en religieuze onrust, namelijk met de Tachtigjarige Oorlog op de achtergrond, eind zestiende eeuw...

Het verhaal van Anna De Coninck begint met haar trouwfeest. Zij trouwt met de welgestelde boerenzoon Thomas en gaat bij hem wonen. Daar komt Anna terecht in het warme gezin van de Vandermeulens. Het begin verloopt een beetje stroef maar al snel weet Anna de harten van de familie te veroveren. Natuurlijk wordt er verwacht dat de twee pas gehuwden snel aan een gezinnetje beginnen maar ook dat loopt niet onmiddellijk van een leien dakje. Na enkele jaren proberen en een miskraam lukt het dan toch om kinderen te baren, uiteindelijk zullen dat er vier worden.

Het zijn echter heel onrustige tijden, met de religieuze onrusten tussen de katholieken (papen) en de protestanten (staatsen) waardoor het leven op de boerderij niet altijd eenvoudig is. Het vlas dat de boerderij produceert wordt eerst nog goed verkocht in Gent maar ook die verkoop daalt en de boerderij moet afslanken en dat betekent onder andere mensen afdanken. En dat wordt niet in dank afgenomen van bepaalde van hen.

Anna's neef, Hubrecht Meganck, is enorm jaloers op Thomas omdat hij met Anna is getrouwd. Hij heeft al verschillende keren Anna proberen overtuigen om met hem een relatie te beginnen maar Anna is helemaal niet geïnteresseerd om met haar eigen neef aan te pappen, noch om haar grote liefde Thomas te laten vallen. Als jaren later Hubrecht baljuw (een ordehandhaver) wordt van Gottem en hij via één van de ex-medewerkers van de boerderij te horen krijgt dat Anna heksensabbatten zou bijwonen én met een heks (een oudere dame die geregeld langskwam om kruiden aan Anna te verkopen) in contact zou zijn, vindt Hubrecht dit dé perfecte manier om zijn wraak uit te oefenen op zijn nicht, die hem al jaren vernederd door hem af te wijzen.

Wat volgt is een lijdensweg voor Anna en haar familie, die intussen terug in Gottem in haar ouderlijke huis woont met Thomas. Ondanks een document waarin staat dat noch zij noch haar jongste dochter een heks zijn, uitgevaardigd door de pastoor (wiens bedoelingen ook niet heel zuiver bleken te zijn) van Gottem, wordt zij toch opgepakt en op de rooster gelegd voor haar vermeende hekserij.

Anna De Coninck zal uiteindelijk overlijden tijdens haar marteling, die werd opgelegd na een proces waarin ze bleef ontkennen dat zij een heks was. Ondanks alle pogingen, ondanks al het tegenbewijs dat werd geleverd en dankzij Hubrecht en de afgedwongen getuigenissen, ook van vrienden van Anna en Thomas, werd zij veroordeeld als heks.

In een wereld geregeerd door mannen konden vrouwen zich nooit verdedigen en werd hun proces en het resultaat al op voorhand bepaald. Dus Anna had nooit een kans om zichzelf te verdedigen noch om ooit vrij te komen. Voor ik het boek las kende ik dit verhaal niet maar was er wel enorm in geïnteresseerd toen ik het boek zag verschijnen. En nadat ik Frederic op de eerste Crime Night in Antwerpen hoorde praten over Anna was ik ook heel benieuwd.

Het werd een schrijnend verhaal over onrechtvaardigheid en over de positie van vrouwen in de maatschappij, geregeerd door religie en leugens. Frederics schrijfstijl zorgt er ook nog eens voor dat je het ganse verhaal door de ogen van Anna te zien krijgt, waardoor alles nog intenser beleefd wordt.

Verwacht dus geen non-fictie boek dat de feiten droog weerlegd want het boek is geschreven als een historische roman, maar dan vanuit het standpunt van de hoofdrolspelers.

En hoewel heksenjachten (hopelijk) voorbij zijn in onze tijd, blijft dit verhaal ook nog heel actueel, vooral de rol van de vrouw die vaak onderschikt is aan die van de man. Dat blijft ook tot op vandaag nog steeds een groot probleem en met mensen als Andrew Tate en Donald Trump die hierin een heel slecht beeld opwerpen, dan zie je zo een nieuwe 'Hubrecht Meganck' opduiken.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Sigrid.
157 reviews
October 26, 2024
In mijn boekenkast staan wel wat geschiedenisboeken, maar geen enkel boek dat zich in de zestiende / zeventiende eeuw afspeelt. Ook over de beschuldigingen van hekserij wist ik tot nu toe weinig.

Daar wil ik na het lezen van De heks van Gottem verandering in brengen, want dit boek heeft mijn interesse in het thema aangewakkerd. Wat was dit een meeslepend en bij momenten verbluffend verhaal.

Het boek start op 4 september 1575 bij het trouwfeest van Anna en Thomas. Het huwelijk werd door hun vaders geregeld en voordien kenden ze elkaar amper. Dat kunnen we ons nu nog maar moeilijk voorstellen.

Daarna springt het verhaal naar de dag na het trouwfeest, tussen andere hoofdstukken wordt er dan weer een tijdsprong van enkele jaren gemaakt. De auteur heeft zich tot de belangrijkste gebeurtenissen beperkt. Ook al merk je dan dat er bijvoorbeeld opeens meerdere kinderen zijn, het verhaal blijft goed te volgen.

Ik vind het vaak moeilijk om me voor te stellen hoe mensen honderden jaren geleden leefden. De personages in De heks van Gottem werden echter heel toegankelijk neergezet waardoor ik me zeker kon inleven. Ondanks de verschillen in denkwijze (bijvoorbeeld heel religieus) en een andere manier van leven waren er toch veel overeenkomsten.

Ik heb af en toe de betekenis van woorden zoals kroes, baljuw, bunder, wambuis en rapier moeten opzoeken. Het taalgebruik vond ik een meerwaarde omdat het verhaal minder tot zijn recht zou zijn gekomen als de auteur enkel voor (soortgelijke) hedendaagse woorden gekozen had.

Er is veel geroddel in de verschillende parochies en daarmee zie je dat mensen op dat gebied eigenlijk nog niet veel veranderd zijn. Het is bovendien allesbehalve een makkelijke periode waarin Anna leefde. Religie is dan nog allesbepalend, plunderingen door bijvoorbeeld de Spanjaarden zorgen voor onrust en ziektes zoals de pest zijn alom aanwezig.

De ontslagen Geraard blijft door de jaren heen hardnekkig geruchten verspreiden over Anna. Waar de mensen haar in eerste instantie nog geloven, volgt er nadien een vernederend onderzoek bij de priester en komt het zelfs tot een proces. Wanneer dan een kennis van Anna door de beul onder handen wordt genomen en haar naam noemt, lijkt het net rond Anna zich alsmaar sneller te sluiten.

De heks van Gottem is een verbijsterend en meeslepend verhaal over een tijd waarin religie het antwoord gaf op alle vragen en men geen oren had naar het verweer van de beschuldigde. Het boek geeft ook de tragische gevolgen weer van jaloezie, achterklap en bedreiging binnen een gemeenschap. Voor mij was het een prachtig eerbetoon aan de sterke vrouw die Anna was en bij uitbreiding aan alle vrouwen en mannen die hetzelfde lot ondergingen.

Dankjewel aan Uitgeverij Lannoo voor het recensie-exemplaar!
Profile Image for ssst_just_one_more_chapter.
113 reviews6 followers
January 3, 2025
𝑻𝒖𝒔𝒔𝒆𝒏 𝒅𝒆 𝒛𝒆𝒔𝒕𝒊𝒆𝒏𝒅𝒆 𝒆𝒏 𝒅𝒆 𝒂𝒄𝒉𝒕𝒕𝒊𝒆𝒏𝒅𝒆 𝒆𝒆𝒖𝒘 𝒘𝒆𝒓𝒅𝒆𝒏 𝒅𝒖𝒊𝒛𝒆𝒏𝒅𝒆𝒏 𝒗𝒓𝒐𝒖𝒘𝒆𝒏 𝒆𝒏 𝒎𝒂𝒏𝒏𝒆𝒏 𝒐𝒏𝒕𝒆𝒓𝒆𝒄𝒉𝒕 𝒃𝒆𝒔𝒄𝒉𝒖𝒍𝒅𝒊𝒈𝒅 𝒗𝒂𝒏 𝒉𝒆𝒌𝒔𝒆𝒓𝒊𝒋. 𝑨𝒏𝒏𝒂 𝑫𝒆 𝑪𝒐𝒏𝒊𝒏𝒄𝒌 (𝑻𝒂𝒏𝒏𝒆𝒌𝒆 𝑺𝒄𝒐𝒏𝒚𝒏𝒄𝒙) 𝒘𝒂𝒔 𝒆𝒆𝒏 𝒗𝒂𝒏 𝒉𝒆𝒏. 𝑫𝒊𝒕 𝒊𝒔 𝒉𝒂𝒂𝒓 𝒗𝒆𝒓𝒉𝒂𝒂𝒍...

De Spaanse Nederlanden, eind zestiende eeuw. Het zijn barre tijden voor de bevolking uit Gottem. De eigenzinnige, jonge Anna staat op de drempel van een nieuw leven wanneer ze huwt met de welgestelde boerenzoon Thomas. Maar door religieuze twisten en oorlogen wordt het steeds moeilijker hun familiehoeve te hoeden. En wanneer een ontslagen knecht de roddel verspreidt dat Anna een heks zou zijn, komen ze pas echt in de problemen.

De auteur schept een beeld van het eenvoudige leven van toen, mensen gingen met paard en kar naar Gent waar het Gravensteen reeds zijn imposante plaats innam. De historie van de Lage Landen die verweven zit in zijn eigen familiegeschiedenis komt heel knap naar voor. Ik smulde van de historische feiten van plaatsen waar je nu nog vaak rondwandelt zonder te weten hoe het er in 1600 aan toe ging.

De mensen waren achterdochtig en geloofden in vele fabels en verzonnen hersenspinsels. Anna die er graag op uittrekt in de natuur om geneeskrachtige kruiden te verzamelen en 's nachts vaak wolven verjaagt van hun weilanden krijgt in het dorp de stempel van heks. Dat diegene die de roddel verspreidt uit is op wraak ... doet er niet toe.

Er is geen bescherming van een hogere instantie die de gemoederen kalmeert en met realiteitszin de mensen tot de orde roept. Want die instantie gelooft er ten stelligste in dat een pastoor 2 vrouwen naakt moet onderzoeken op duivelsmerken, dat hun personeel hemelsgeiten zag vliegen en dat mensonterende folteringen de enige manier zijn om een bekentenis los te krijgen.

Anna was nog nooit op een heksensabat geweest ...

Dit boek maakt veel emoties los .. ongeloof, boosheid om hoe naïef de mensen waren en hoe onschuldige vrouwen op de brandstapel terechtgesteld werden. De cijfers in Vlaanderen liegen er niet om.

Het waargebeurde verhaal van Tanneke Sconyncx, werd verteld door Frederic Vermeulen ... haar afstammeling van de elfde generatie.

Sinds 1995 staat er een standbeeld ter nagedachtenis aan haar op het marktplein in Tielt.

⭐️⭐️⭐️⭐️
Bedankt @hildesnauwaert en @uitgeverijlannoo voor het recensie exemplaar. Bedankt @frederic.vermeulen74, dankzij jouw stamboomonderzoek tijdens de lockdowns kreeg Anna dan toch nog haar kant van het verhaal.
Profile Image for Boeken Recensent.
96 reviews2 followers
October 17, 2024
Tussen de zestiende en de achttiende eeuw werden duizenden vrouwen en mannen onterecht beschuldigd van hekserij. Anna De Coninck (Tanneke Sconyncx) was een van hen. Dit is haar verhaal.

‘De heks van Gottem’ is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Anna De Coninck/Tanneke Sconyncx. Ik kende haar verhaal al via een podcast, dus ik was meteen enthousiast toen ik zag dat er een boek over de Gottemse heks zou verschijnen.

Ik ben een grote fan van middeleeuwse verhalen, en zeker als een vrouw de hoofdrol krijgt. Het interessante aan historische navertellingen is dat het achtergrondkader van de gebeurtenissen ook een rol speelt. Het verhaal van Anna De Coninck speelt zich af aan het einde van de zestiende eeuw, een interessante periode voor de Lage Landen. Vermeulen heeft het historische kader perfect weten te schetsen. Hij heeft de geloofskwestie en de hiërarchische spanningen goed en realistisch beschreven. De sprongen in de tijd waren soms wel wat groot.

Het verhaal van Tanneke an sich is ook vlot geschreven en is - ondanks de grote sprongen in de tijd - goed uitgewerkt. Het effectieve plot - alles wat met de beschuldigingen van hekserij te maken heeft - begint vrij laat in het verhaal, maar dat vond ik helemaal niet erg. Het leven van Anna wordt daardoor uitvoerig beschreven sinds haar huwelijk met Thomas. Bovendien waren er wel al wat kleine details ingebouwd die later in het verhaal nog van pas kwamen.

Aangezien je Tanneke als een sterk en veerkrachtig personage leert kennen, is de verbijstering groot wanneer ze daadwerkelijk beschuldigd wordt van hekserij. Het is verwerpelijk hoe er in de middeleeuwen met vrouwen werd omgegaan, maar het was wel degelijk de werkelijkheid. Het verhaal van Tanneke leest weg als een goed geschreven, fictief verhaal, maar voor vrouwen in de middeleeuwen was het bittere realiteit.

Kort samengevat is ‘De heks van Gottem’ een sterk debuut met een krachtig en dynamisch personage in de hoofdrol. Het verhaal is vlot en realistisch geschreven en schetst de tijdgeest op een pertinente manier. Als je van historische verhalen houdt, is dit zeker een aanrader!

Ik mocht dit boek lezen in ruil voor mijn eerlijke mening.
Profile Image for Deboekenhamsteraar.
152 reviews2 followers
December 8, 2024
Anna start een nieuw leven wanneer ze trouwt met Thomas, een boerenzoon. In het begin loopt alles goed op de boerderij en maken ze winst. Maar later ontstaan er oorlogen en wordt het steeds moeilijker om alles te kunnen blijven betalen. Een stalknecht wordt ontslagen en begint de roddel te verspreiden dat Anna een heks zou zijn. Anna probeert haar onschuld te bewijzen, maar dit is moeilijk als de roddels blijven doorgaan.

Normaal lees ik redelijk veel fantasy, dus boeken over heksen heb ik al vaak gelezen. Alleen had ik nog nooit een verhaal over de echte heksen van vroeger gelezen. Ik was dan ook zeer benieuwd naar het waargebeurde verhaal over de heks van Gottem.

In het begin had ik moeite om in het verhaal te komen. Er kwamen wel een aantal verwijzingen naar de politiek van die tijd, het verhaal werd verteld met grote tijdsprongen en er waren redelijk wat namen. Toen ik eenmaal gewend was aan de schrijfstijl en de namen kon plaatsen, kon ik niet meer stoppen met lezen.

Anna is een goed beschreven personage waar je al snel mee meeleeft. Je voelt hoe erg ze het heeft met de valse beschuldigingen en hoe erg ze het vindt dat ze amper iets kan doen om zich te verdedigen. Je hebt al snel een vermoeden van hoe het verhaal zal aflopen, maar je blijft hopen dat je het mis hebt. Het is zo afschuwelijk om te lezen hoe iedereen de meest vreemde beschuldigingen geloofde en sommige normale zaken, zoals een ziekte, al werden toegekend aan hekserij. Daarbij komt ook het besef dat dit verhaal waargebeurd is, wat het nog aangrijpender maakt.

‘De heks van Gottem’ is een aangrijpend verhaal over hoe mensen in de zestiende eeuw beschuldigd konden worden van hekserij. Hoewel je niet kan stoppen met lezen, wil je tegelijkertijd de afloop ook niet weten.
Profile Image for Jessica.
200 reviews
August 21, 2025
De heks van Gottem is een indrukwekkende historische roman die raakt – niet alleen door het krachtige verhaal, maar vooral omdat het gebaseerd is op waargebeurde feiten. Frederic Vermeulen neemt je mee naar het Vlaanderen van de zestiende eeuw, een tijd waarin angst, bijgeloof en onrecht het leven van vooral vrouwen diep konden tekenen.

Het verhaal draait om een vrouw die bijna twintig jaar lang wordt uitgemaakt voor heks. Dat alleen al is schrijnend, maar wat dit boek zo krachtig maakt, is haar onverzettelijkheid. Ze blijft staan. Ze houdt vast aan haar eigen waarheid, zelfs als de wereld haar keert. Dat maakt haar een personage dat bewondering oproept en dat ontroert.

De setting van 1575 tot 1603 is geloofwaardig en gedetailleerd uitgewerkt. Je krijgt echt een inkijkje in hoe het leven toen geweest zou kunnen zijn: de onzekerheid, de dorpsmentaliteit, het religieuze fanatisme en de dreiging van heksenvervolgingen. En juist omdat dit verhaal wortels heeft in de werkelijkheid, komt het extra hard binnen. Je voelt dat dit voor veel mensen geen fictie was, maar keiharde realiteit.

De schrijfstijl van Vermeulen is prettig en meeslepend. Hij weet de spanning subtiel op te bouwen, zonder overdreven effectbejag. Het verhaal is ontroerend, maar ook sterk: het laat zien hoeveel moed en kracht het kost om jezelf te blijven in een vijandige wereld.
Profile Image for Marijkesboekenkast.
191 reviews1 follower
November 8, 2024
Tijdens de coronaperiode besloot hoogleraar Frederic Vermeulen om samen met zijn zoon dieper in zijn familiegeschiedenis te duiken. Zo stuitte hij op het tragische verhaal van Anna De Coninck, beter bekend als Tanneke Sconyncx, die aan het begin van de 17e eeuw werd beschuldigd van hekserij. Deze ontdekking vormde de basis voor zijn indrukwekkende boek “De Heks van Gottem”.

De schrijver neemt ons mee naar het Vlaanderen van het eind van de 16e en het begin van de 17e eeuw, een tijdperk van politieke en economische onrust, waarin vrouwen zoals Anna een kwetsbare positie hadden. We leren Anna kennen als een toegewijde vrouw die, ondanks haar inspanningen op het platteland en haar huwelijk met de zoon van de eigenaar van Hof Ter Leien, ten prooi valt aan jaloezie en kwaadsprekerij. Dit leidde uiteindelijk tot een tragische beschuldiging van hekserij. Het verhaal van Anna is schrijnend, maar staat symbool voor de duizenden andere vrouwen die ten onrechte van hekserij werden beschuldigd.


Het verhaal vangt aan in september 1575, wanneer Anna in een gearrangeerd huwelijk treedt met de zoon van een boer. Hoewel ze zich volledig inzet voor de boerderij, steekt al snel jaloezie de kop op bij de knechten. Deze afgunst vormt de kiem voor de valse geruchten die haar leven zullen ruïneren.

Vlaanderen kent in die tijd harde jaren: veel boerderijen staan op het randje van faillissement, maar de pacht moet desondanks worden betaald. Ook het Hof Ter Leien ontspringt niet aan de dans. De inkomsten dalen en het gezin ziet zich genoodzaakt mensen te ontslaan, wat de spanningen verder opvoert. Snel blijkt dat sommige dorpsbewoners de roddels, verspreid door een misnoegde knecht, over Anna beginnen geloven. Vriendelijke begroetingen worden o.a. niet meer beantwoord.

Ondanks haar pogingen om haar onschuld te bewijzen, is het kwaad al geschied. De roddels hebben zich verspreid en in een tijdperk waar bijgeloof hoogtij viert, wordt Anna’s lot bezegeld. Haar uiteindelijke arrestatie en de daaropvolgende beschuldigingen van hekserij leiden tot een reeks gruwelijkheden. Vrouwen zoals Anna werden onderworpen aan martelingen en verschrikkelijke ondervragingen om bekentenissen af te dwingen.

Frederic Vermeulen brengt het tragische verhaal van Anna op een levendige en toegankelijke manier tot leven. Tegelijkertijd biedt hij een dieper inzicht in de maatschappelijke structuren van die tijd, waar bijgeloof en angst de boventoon voerden. Het boek werpt ook licht op de politieke en religieuze intriges die vrouwen kwetsbaar maakten voor zulke beschuldigingen. Wat het boek zo krachtig maakt, is de manier waarop het aantoont hoe snel iemand het label van “heks” kon krijgen en hoe destructief een simpele roddel kon zijn.

De beschuldigingen die Anna troffen, lijken voor ons vandaag de dag absurd, maar in de context van de tijd waren ze dodelijk serieus. De auteur legt feilloos uit hoe elk ongeluk, ziekte of falen in de gemeenschap werd toegeschreven aan hekserij. Een simpele aanraking of een schouderklopje kon voldoende zijn om iemand ziek te maken, en daarmee de basis vormen voor beschuldigingen van toverij.

De Heks van Gottem is meer dan een historische reconstructie; het is een krachtig verhaal over onrecht, angst en het onvoorstelbare leed dat vrouwen in die tijd werd aangedaan. Het herinnert ons eraan hoe belangrijk het is om waakzaam te blijven voor het kwaad dat ontstaat uit roddels, bijgeloof en irrationele angsten.
Profile Image for RockaGin De Clercq.
55 reviews
July 15, 2025
Wat weet jij van hekserij in de 16de/17e eeuw in Vlaanderen?
Ik tot hier toe niet veel, maar door dit (waargebeurd!) verhaal is mijn interesse wel opgewekt.

De heks van Gottem is een aangrijpend boek dat me diep geraakt heeft. Het is zo schrijnend om te lezen hoe vrouwen in de 16e eeuw behandeld werden. Wat begint met enkele jaloerse roddels, groeit al snel uit tot een web van achterklap en leugens. Anna raakt steeds meer verdacht van hekserij en ziet zich genoodzaakt om zichzelf wanhopig te verdedigen tijdens een onrechtvaardig en genadeloos proces. Een krachtig en verontrustend verhaal dat de meedogenloosheid van die tijd pijnlijk blootlegt.

---

Tussen de zestiende en de achttiende eeuw werden duizenden vrouwen en mannen onterecht beschuldigd van hekserij.
Anna De Coninck was één van hen. Dit is haar verhaal.

In een wereld gerund door mannen, zonder enige vorm van verweer of bescherming door wat voor hogere autoriteit dan ook, probeert Anna haar onschuld te bewijzen in een proces dat al vooraf gevoerd lijkt.
Profile Image for Liz.
5 reviews1 follower
October 23, 2024
Zojuist dit boek uitgelezen.
Wat een verhaal.
Het is een historisch echt gebeurd verhaal gebaseerd op de familiegeschiedenis van Frederic Vermeulen. Het gaat over het tragische, intrieste verhaal van Anna De Coninck die aan het begin van de 17e eeuw valselijk werd beschuldigd een heks te zijn. Anna leefde samen met haar man in Hof Ter Leien en al snel is er jaloezie bij een van de knechten. Dit is de oorsprong van valse en vreselijke beschuldigingen die haar uiteindelijk het leven kosten. In het boek worden deze martelingen en verschrikkelijke folteringen beschreven. Je kon ‘zomaar’ het label ‘heks’ krijgen met alle gevolgen van dien. De angst, de roddels, de massahysterie, de religieuze en politieke intriges worden prachtig verwoord. Wat mij persoonlijk treft is het immense leed en pijn wat deze valselijk beschuldigde mannen en vrouwen werd aangedaan en dit zonder enige vorm van verweer.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Felice De Baare.
41 reviews
October 16, 2025
Een belangrijk verhaal dat het verdiend om gelezen te worden. De verandering van een mooi, eenvoudig en gelukkig leven naar beschuldigingen over hekserij die jaren aanhouden en uiteindelijk de overhand krijgen. De frustratie naar de mannen in het rechtssysteem is groot als ik dit boek lees en ook de houding en achterklap onder de andere dorpelingen is bijna onvoorstelbaar en daarom zo schrijnend.

Het verhaal leest inderdaad iets droog en de jaren springen per hoofdstuk voorwaarts wat ikzelf soms verwarrend vond (hoeveel kinderen hebben ze intussen? Wie is er ineens volwassen en getrouwd?), maar het zit het verhaal niet echt in de weg. Opvallend vind ik wel dat de hoofdpersoon Anna heet en geen Tanneke. Het duurde even voordat ik het doordat en ik bleef eeerst wachten en uitkijken naar de introductie van Tanneke hehe. Maar Anna is dus Tanneke, check.
Profile Image for Linda.
21 reviews7 followers
March 4, 2025
Sprakeloos...Ik heb geen woorden voor wat ik net gelezen heb. Tranen rollen over mijn wangen. Frederic Vermeulen neemt je mee in het leven van Anna, op zo'n manier dat het lijkt alsof je haar echt kent. Het gevoel hebt bij haar te zijn, in deze afschuwelijke kwellende duisternis die haar ten deel is gevallen. En het ergste van alles is dat je niet kan denken dat het maar een verhaal is, het is echt gebeurd. Dit boek is een van de aangrijpendste verhalen die ik ooit gelezen heb. Een prachtig boek evenmin, maar wanneer je dit historische verhaal leest, besef je wie de echte duivels zijn....de mensheid.
Profile Image for Anneke Bouma.
21 reviews
May 28, 2025
Het is het aangrijpenende en schokkende verhaal van Anna de Coninck (Tonneke Sconyncx) eind 16e eeuw. Het laat zien dat vrouwen in die tijd totaal onbeschermd en vogelvrij waren. Als iemand je een hak wilde zetten hoefde er maar een roddel verspreid te worden. En als die voedingsbodem vond waren het de mannen die vrouwen bij de enkels afbraken. Sterke vrouwen met een eigen mening en verstand van (leven met) de natuur waren niet welkom in die mannenwereld. Dit boek vertelt het schrijnende en hartverscheurende verhaal wat destijds orde van de dag was. Machtige witte mannen die de wereld regeerden. Toen al...

Het verhaal komt wat traag op gang, maar de tweede helft maakt dat meer dan goed.
Profile Image for Björn Joos.
2 reviews1 follower
December 2, 2024
Dit was de eerste geschiedkundige roman die ik heb gelezen, en het opent de deur naar meer. Heel knap hoe de schrijver geschiedkundige feiten (uit eigen onderzoek) heeft verrijkt met fictieve elementen. En hoewel het verhaal zich afspeelt in de 17de eeuw, en de lezer volledig onderdompelt in de tijdsgeest, toch blijven de parallellen met hedendaagse 'heksenjachten' onmiskenbaar. De machteloosheid tegen roddels, en tegen institutioneel machtsmisbruik blijkt van alle tijden. Een boeiende, vlotte geschiedkundige roman!
Displaying 1 - 30 of 59 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.