Córki chmur. O kobietach z Sahary Zachodniej

by Lena Khalid

Saharyjczycy mawiają, że tylko kobieta może wyhodować kwiaty na pustyni.

Saharyjki zajmują wyjątkowe miejsce zarówno na arenie politycznej, jak i w swojej społeczności. Ich rola daleka jest od powszechnych wyobrażeń o muzułmańskim i arabskim świecie, a ich pragnienia i marzenia są tak bardzo bliskie naszym.

Kim są? Jak żyją, kochają i walczą? Poznajcie kobiety z Sahary Zachodniej. Salka miała pięciu mężów. Omeima oddała życie walce. Fatimatou opowiadała o seksie.

Ta książka jest spotkaniem z Saharyjkami, które wspominają koczownicze dzieciństwo wśród piasków pustyni i dzielą się historiami z czasów młodości oraz dorosłego życia pod okupacją i w obozach dla uchodźców. To opowieść o ich kulturze i relacjach damsko-męskich, o miłościach zakazanych przez sztuczne granice oraz wolności i równouprawnieniu. To wreszcie też zapis historii ich zmagań – tych codziennych, pozornie zwyczajnych, ale też politycznych, o wyzwolenie ich narodu.

Genres: Nonfiction, Audiobook, Reportage, Africa, Polish Literature, Feminism, Poland

256 pages, Paperback

First published January 29, 2025

Reviews

[zuza_zaksiazkowane · Rating 4 out of 5]

4.5
Świetna książka. Ale jest tak przerażająca, że wiele razy musiałam zatrzymywać jej słuchanie, a rzadko mi się to zdarza.
Tylko dla odpornych na koszmarne opisy tego, co człowiek potrafi zrobić drugiemu człowiekowi 😭

[Alex.andthebooks · Rating 4 out of 5]

4.5/5

Świetny reportaż - żałuję, że nie poznaliśmy więcej historii lub pełniejszego obrazu politycznego-historycznego tła.

[Tala🦈 (mrs.skywalker.reads) · Rating 5 out of 5]

mój ulubiony typ reportażu — autorka jest zaangażowana, ale niczego nam nie narzuca, do tego jest świetnie napisany i czyta się z łatwością, możnaby pochłonąć szybciutko, gdyby nie ładunek emocjonalny, a ten jest ogromny, ale to ważne, żeby zwrócić uwagę świata także na Saharę Zachodnią

[Adam Mirek · Rating 5 out of 5]

pouczająca, inspirująca, potrzebna, zostanie ze mną na długo

[Tomasz · Rating 4 out of 5]

Bardzo dobry reportaż, zaangażowany, przybliżający historie zwykłych kobiet zamieszkujących tereny Sahary Zachodniej. Temat był dla mnie dość nowy, bo muszę przyznać, że o historii i kulturze tego regionu nie wiem zbyt wiele i „Córki chmur” przybliżają ją jedynie częściowo, w urywkach przedstawianych narracji, ale też nie taki jest ich cel. W samym środku są kobiety oraz cały wachlarz ich wspomnień i doświadczeń, tych radosnych, ale też niezwykle bolesnych. 4,5

[marta (sezon literacki) · Rating 4 out of 5]

4.5/5 ⭐️

[DoGoryKsiazkami · Rating 4 out of 5]

4,5🌟

Piękny i okrutny zarazem reportaż o kobietach z Sahary Zachodniej. Autorka przedstawiła pełen przekrój historii tych kobiet, a we mnie wzbudziła tym całą gamę emocji.

Poleciłabym każdemu, ale niektóre fragmenty naprawdę mrożą krew w żyłach, więc miejcie to na uwadze sięgające po ten tytuł💔

[Kasia · Rating 5 out of 5]

Ta książka to dla mnie definicja siły, miłości i determinacji kobiet. Niesamowicie poruszająca.

[Aleksandra Gratka · Rating 5 out of 5]

Sahrawi, czyli lud zamieszkujący pustynię, mawia: "Potrzeba pięciu mężczyzn, by dorównać jednej saharyjskiej kobiecie". Po lekturze "Córek chmur" wiemy, że to święta prawda.
Nie ukrywam, o ludach zamieszkujących Saharę Zachodnią nie wiedziałam nic, dlatego do lektury podeszłam z otwartą głową i wielką ciekawością.
Lena Khalid z opowieści jednostek buduje obraz całej społeczności, bardzo zróżnicowanej, ale też rysuje przejmujące i przerażające tło polityczne. Okupowana ziemia, aresztowania, potworne, naprawdę potworne tortury, wszystko w majestacie jakiegoś chorego prawa. W historiach poszczególnych kobiet cały wachlarz doświadczeń. Z jednej strony tradycja mówiąca o tym, że dziewczynki trzeba wydać za mąż, a gwałt małżeński to nic takiego, z drugiej przekonanie, że powinnością mężczyzny jest zaspokojenie żony i zarobienie na jej utrzymanie. Imię Maenafiha znaczące "nie chcemy jej", bo ile można rodzić dziewczynek, ale to przecież powinnością córek jest późniejsza opieka nad matkami. Małżeństwo jak więzienie, ale i możliwość rozwodu, a bycie rozwódką czy wdową to często raj na ziemi, bo obowiązek odhaczony, dziewictwo z głowy, nareszcie można być sobą.
Fascynujący jest ten kobiecy świat Sahary Zachodniej. Henna, ciąże, porody, wspólnota, która otula. Zaskakująco dużo świadomości, feminizmu, nawet jeśli nienazwanego. Jest tu miejsce na wielką miłość, chociaż nadal wielu mężczyzn wolących poligamię. Jest i siostrzeństwo, chociaż czasem najbliższa kobieta może skrzywdzić - matka wypchnąć 12-latkę w ramiona starszego męża, kuzynka odbić ukochanego. Daleki świat, emocje te same.
Siła tych kobiet jest niezwykła, czasem nadludzka. Bycie kobietą z Sahary to przecież też bycie ofiarą, bo gwałt to narzędzie zbyt często przeciwko niej używane. Przy niektórych rozdziałach są ostrzeżenia dotyczące okrutnych opisów i uwierzcie - są one potrzebne.
Bardzo ciekawa, ważna lektura.

[prozaicznapoezja · Rating 5 out of 5]

Nie potrafię opisać, jak się czuję po przeczytaniu. Jestem zła i wku*wiona, że w XXI wieku Sahara Zachodnia nadal jest okupowana, że jest tyle przemocy i niesprawiedliwości. Jestem też pełna podziwu dla kobiet, z którymi rozmawia Lena - dla ich siły i wytrwałości.
Widać ogromną pracę Leny, empatyczne podejście.

[Moony Mon · Rating 5 out of 5]

Cholernie smutna. Pełna niezłomnych ludzi godnych podziwu..

[blanor · Rating 5 out of 5]

rozrywająca serce historia kobiet, które poświęcają własne życia by ich ojczyzna odzyskała niepodległość.
pierwszy raz spotkałam się z tym, że musiłam przerywać czytanie przez to jak ogromne emocje odczuwałam. ten reportaż przepełniony jest strasznymi opisami tortur, pobić, gwałtów, które niestety są codziennością saharyjek. w swojej brutalności jest bardzo poruszający, skłaniający do refleksji. widać, ze autorkę łączy realna więź z kobietami, których losy opisuje, a to jest cecha najlepszych reportaży.

[cichyczaj · Rating 5 out of 5]

jak jeden człowiek drugiemu człowiekowi może zgotować taki los | jestem pełna podziwu dla wytrwałości Sahrawi

[Miku · Rating 4 out of 5]

Sahara Zachodnia jest trudnym do życia regionem. Ludność cywilna żyje albo pod okupacją marokańską albo w obozach dla uchodźców. Autorka postanowiła przybliżyć nam los tej ludności poprzez kobiety, które chcą spełniać swoje marzenia i żyć na własnych warunkach. To poprzez ich historie poznajemy jak wygląda życie w tamtym regionie od najmłodszych lat i z czym muszą mierzyć się na co dzień.

To trudny, bolesny reportaż. Może to już jest oklepane stwierdzenie, ale czytając takie książki dopiero docenia się to co już się ma. To co ja mam na wyciągnięcie ręki w moich oczach jest zwykłą codziennością w niektórych regionach jest dla wielu osób przywilejem. Równocześnie te bolesne historie tych kilku kobiet pokazują, że pomimo wielu przeciwności potrafią one czerpać garściami z życia i znajdują sporo szczęścia, nawet w tych najmniejszych rzeczach.

Zostawiam mocne 4 gwiazdki.

[Dorota · Rating 5 out of 5]

chyba nie przesadzę jak powiem że była to najtrudniejsza książka w moim życiu. musiałam ją sobie bardzo dawkować bo często przytłaczała mnie swoją treścią (dlatego czytałam ją prawie pół roku). nawet nie wiem jak opisać to czego doświadczyły wszystkie kobiety, których historie zostały zawarte w tej książce, a najgorsza jest chyba świadomość że to tylko mały ułamek tego jaki horror przez te wszystkie lata przeżyło tysiące Sahrawi... makabryczna, surowa, bezpośrednia, ale naprawdę warta przeczytania bo bardzo uświadamia i skłania do przemyśleń jak działa nasz chory świat

[Marysia · Rating 4 out of 5]

4.5 naprawde swietny reportaz, chce ucalowac autorke i wszystkie saharyjki

[martyna • podkreslenia · Rating 4 out of 5]

uderzający, pełny przemocy reportaż. słuchanie o tak traumatycznych przeżyciach chwilę po przeczytaniu historii omańskich kobiet okazało się być nieco obciążającym doświadczeniem, jednak nie aż takim jak absolutny brak człowieczeństwa, z którym styka się tak wiele osób na świecie. warto przeczytać, aby poszerzyć wiedzę o codzienności saharyjskich kobiet i nie uciekać przed tym o czym tak mało się u nas mówi.

[Agata (mrozik.czyta) · Rating 4 out of 5]

4.5

[Bastian Wiktoria · Rating 5 out of 5]

okropna tragedia

[faustyna。 (lekkidramat) · Rating 5 out of 5]

"jak miałaby nadal wciąż wierzyć w miłość? jak ma zaufać, skoro nie zna ani jednego mężczyzny, który by nie kłamał i nie zdradzał? jej siostra, kuzynki, a nawet matka – każda płacze. ciężarna żona sidiego też pewnie płacze, gdy znajduje wiadomości, jakie ten wysyła do muny. miałaby być taka sama jak one? zapomnieć o godności, byleby tylko zostać żoną i matką?
(...)
mówi, że to faceci stworzyli świat, w którym musi mieć rozwód, by być wolna. dlatego nie zamierza się nad nimi rozczulać."

mocny reportaż. z każdą kolejn�� historią byłam coraz bardziej zszokowana tym, co może dziać się na świecie poza naszą świadomością.

[Tylkotrocheczytam · Rating 4 out of 5]

Nie dla osób o słabych nerwach. Niektóre historie mają tak okropne opisy tortur i okaleczenia, że naprawdę ciężko się to czytało. Od działań marokańskiej policji po mauretańskie praktyki tuczenia dziewczynek, od zmuszania do małżeństwa po przyjmowanie patriarchalnych poglądów z kraju okupanta, kobiety Sahrawi łatwo nie mają.

Przed lekturą tej książki nie miałam pojęcia, że taka sytuacja ma miejsce w Saharze Zachodniej. Tyłu uchodźców, państwo odebrane siłą… bardzo interesująca lektura.

[natalia róża · Rating 5 out of 5]

Fantastyczna. Świetnie napisana, zawierająca ogromną dawkę wiedzy na temat Sahrawi i sytuacji w Saharze Zachodniej. Czuć że autorka włożyła serce aby opisać wszystkie te historie saharyjskich kobiet.

[Klaudia · Rating 5 out of 5]

trafiłam na nią przez przypadek i nie żałuję. warta przeczytania

[maRYSIAaa · Rating 5 out of 5]

Nie umiem pojąć, że to wszystko działo się kilkadziesiąt kilometrów dalej, kiedy ja popijałam marokańską herbatkę

[Antonina Czarnecka · Rating 5 out of 5]

Niesamowity reportaż ✨

[Sam · Rating 5 out of 5]

Cudowna i przykra książka, wspaniale opisuje przeżycia tamtejszych kobiet, na pewno warte przeczytania

[Alexandra · Rating 4 out of 5]

Ludzkość jest jednak podła.

[Ala mgs · Rating 5 out of 5]

Na pewno wrócę do tej książki. Przybliża nieznaną na zachodzie historię Sahary Zachodniej. Bardzo aktualna obecnie podczas wojny Palestyny i Izraela

[liter.n.atka · Rating 4 out of 5]

świetna, ale bardzo bardzo ciężka. pokazuje, jak okrutny potrafi być człowiek

[Aleksandra Kecka · Rating 5 out of 5]

Po skończeniu tej książki, patrzyłam w ścianę i chciałam już nigdy nic nie czuć. Wybitna