«Προς το παρόν, η επιθυμία μας δεν έχει όνομα – αλλά είναι πραγματική. Η επιθυμία μας αφορά το μέλλον –μια διαφυγή από τα αδιέξοδα και την απέραντη έρημο των ατελείωτων επαναλήψεων του κεφαλαίου– και προέρχεται από το μέλλον – εκείνο το μέλλον όπου νέες αντιλήψεις, επιθυμίες, γνώσεις θα είναι και πάλι δυνατές. Μέχρι στιγμής, μπορούμε να συλλάβουμε αυτό το μέλλον μόνο μέσα από αναλαμπές. Είναι όμως στο χέρι μας να κατασκευάσουμε αυτό το μέλλον, τη στιγμή που –σε ένα άλλο επίπεδο– εκείνο ήδη κατασκευάζει εμάς: μια νέα μορφή συλλογικότητας, μια νέα δυνατότητα να μιλάμε σε πρώτο πληθυντικό. Κάποια στιγμή σε αυτή τη διαδρομή, το όνομα της νέας μας επιθυμίας θα μας φανερωθεί – και θα το αναγνωρίσουμε.»
Τα είκοσι δύο κείμενα του Φίσερ που περιλαμβάνονται σε αυτό το βιβλίο, κείμενα για τον καπιταλιστικό ρεαλισμό και για τη μυστική θλίψη του 21ου αιώνα, αποτελούν μια αντιπροσωπευτική επιλογή από το έργο του, που οργανώνεται γύρω από τους άξονες της δυσφορίας, της κουλτούρας και της πολιτικής.
Mark Fisher (1968 – 2017) was a co-founder of Zero Books and Repeater Books. His blog, k-punk, defined critical writing for a generation. He wrote three books, Capitalist Realism, Ghosts of My Life and The Weird and the Eerie, and was a Visiting Fellow in the Visual Cultures department at Goldsmiths, University of London.
Librarian’s note: There is more than one author in the Goodreads database with this name.
Εξαιρετική συλλογή κειμένων που καταπιάνονται με τον ύστερο καπιταλισμό και τους τρόπους που εδραιώθηκε μετά τη δεκαετία του 1970, εστιάζοντας στο πώς οικειοποιήθηκε την πολιτισμική παραγωγή και την αντικουλτούρα, πεδία όπου η Αριστερά ηττήθηκε επειδή δεν τα θεώρησε αρκετά σοβαρά ή/και εχθρικά με την ιδεολογία της. Πολύ ενδιαφέρουσες αναλύσεις, άκρως κατανοητό ύφος, συμπεράσματα και ψήγματα προτάσεων που είναι απαραίτητα για να μη βυθιστούμε στην απελπισία του "δεν υπάρχει εναλλακτική πέρα από τον καπιταλισμό/νεοφιλελευθερισμό". Το μόνο μέρος που με κούρασε κάπως ήταν το μεσαίο, με την έμφαση στη μουσικοκριτική, κυρίως λόγω της αδιαφορίας μου για τα είδη με τα οποία καταπιάνεται. Κορυφαίες στιγμές τόσο η εισαγωγή και ο επίλογος (ψυχεδελικός κομμουνισμός), όσο και το φοβερό προτελευταίο κεφάλαιο "Βγαίνοντας από το κάστρο των βρυκολάκων". Κατατοπιστικότατο και το επίμετρο του μεταφραστή.
Πολύ καλή συλλογή κειμένων και καλή προσπάθεια μετάφρασης (ειδικά των πρωτοτύπων όρων που χρησιμοποιούσε ο Φίσερ). Ίσως μερικές λέξεις όπως λιβιδινική, σπάνη κλπ. να ήταν κάπως αχρείαστα μπερδεμένες σε σχεση με το γενικότερο υφος, αλλά για να το κρίνω θα πρέπει να διαβάσω τα πρωτότυπα. Σχετικά με την ουσία των κειμένων τωρα, ένιωσα ότι φωνές σαν του Φίσερ μου λείπουν και πως θα ήθελα να τον είχα διαβάσει όταν ζούσε και έγραφε: πιστεύω θα με είχε βοηθήσει να εκφράσω και να κατανοήσω καλύτερα την κατάσταση. Ωστόσο σε πολλά σημεία μου έβγαινε ενστικτωδώς η παρόρμηση να τον καλεσω για μια μπύρα. Νιώθω οτι θα ήταν εκείνος ο φίλος στην παρέα που τα βλέπει ολα μαύρα και εχει εξαιρετικά επιχειρήματα και διορατικές παρατηρήσεις για τον εν γένει ζόφο, τέτοια που δεν μπορείς ακριβώς με λόγια να τον μεταπείσεις, οπότε τον κερνάς μια μπύρα και προσπαθείς να τον καβαντζώσεις με κάποια φιλη σου. Χαίρομαι που τον γνώρισα έστω και αργά, μακάρι να ειχε καταφέρει να ζήσει, είχε ακομα πολλα να πει.
Το βιβλίο αυτό, μια πολύ καλή επιλογή κειμένων του Φίσερ, με έννοιες όπως "λαϊκός μοντερνισμός" (η μοντερνιστική μορφή που δεν είναι ελιτίστικη, το λαϊκό πολιτισμικό προϊόν, με έμφαση στη δημοφιλή μουσική, που δεν είναι λαϊκίστικο), αποτελεί τεκμήριο μιας συνέχειας της σκέψης του Φρέντρικ Τζέιμσον στην κατεύθυνση μιας σύγχρονης κι επίκαιρης λογοτεχνικής-πολιτισμικής κριτικής και θεωρίας με μαρξιστικό-ιστορικιστικό πυρήνα. Χρήσιμη συνεισφορά στην εκτίμηση της μοντερνιστικής και μετανεωτερικής πολιτισμικής μορφής, με πολιτική αιχμή.
(δε θυμάμαι από πότε είχα να απολαύσω τόσο την ανάγνωση ενός δοκιμίου ή, καλύτερα εν προκειμένω, μιας συλλογής δοκιμίων- μάλλον φταίει το ότι η προέκταση της σκέψης του Τζέιμσον αγγίζει τους Joy Division ή εκείνη η αναφορά στη δημιουργικότητα των νεολαιίστικων εξεγερμένων μαζών στη Μπολόνια του '77)
Δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο από πολλές απόψεις. Γνωρίζοντας πως ο Φίσερ αυτοκτόνησε νικημένος από την κατάθλιψη που τον βασάνιζε για χρόνια, ακόμα και οι παράδρομοι αισιοδοξίας και λύσεων που μπορεί να πρότεινε μες στα γραπτά του -αντιπρόταση/απάντηση στον καπιταλιστικό ρεαλισμό- μπλοκάρονταν σαν τους δρόμους απ' τους αγρότες κάθε τέτοια εποχή. Φυσικά και χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο και λιγότερη εργασία. Έχω αποκτήσει αλλεργία στη νέα γλώσσα των επιχειρήσεων που εφαρμόζει πια παντού, στις ιδέες και στα πράγματα, με ισοπεδώνει σαν οδοστρωτήρας. Δε θέλω άλλο να ακούω λέξεις όπως time management, παραγωγικότητα, προσαρμοστικότητα και διάφορα τέτοια που συνοδεύονται συνήθως από ένα καλά στημένο powerpoint και μια ολόκληρη θεωρία που τα στηρίζει από πίσω -ο μόνος στόχος είναι να συνεχίσουμε να είμαστε μηχανές μέσα στον καπιταλιστικό ρεαλισμό (που είναι η πεποίθηση, κατά τον Φίσερ, ότι ο καπιταλισμός είναι το μόνο δυνατό σύστημα, κάτι που έχει τρυπώσει στον συλλογικό ασυνείδητο και μας μαλθακεύει και μας μπλοκάρει τις σκέψεις για μια άλλη δυνατότητα). Λέει πολλά ο Φίσερ, όχι όλα κατανοητά από την υποφαινόμενη. Αλλά αξίζει να διαβαστεί, μην του ρίξετε άκυρο.
Ένας ακόμη συγγραφέας που προσπαθεί να κατονομάσει το πρόβλημα πιστεύοντας πως αυτή η περιγραφή είναι μία από τις σημαντικότερες λύσεις στα προβλήματα της εποχής. Η πολλαπλότητα των αφηγήσεων όμως έχει λάβει πληθωριστικό χαρακτήρα. Φαίνεται πως πια δεν αρκεί να ονομάσουμε και να ερμηνεύσουμε το πρόβλημα. Οι ελάχιστες λύσεις που προτείνονται εξουδετερώνουν τη δυναμική τους από τον ρομαντισμό που τις διακατέχει. Ένας ρομαντισμός που ξεχνά πως πολλές φορές οι λέξεις δεν φτάνουν, και πως πάντα μπορεί να υπάρξει αντίλογος.
λειτούργησε ως ανάγνωσμα παραλίας και βρέθηκε σε πολλές παραλίες μέχρι στιγμής, οπότε θα έλεγε κανείς (σίγουρα όχι εγώ) ότι είναι υπερβολή τα πέντε αστεράκια
Είμαι αρκετά διχασμένη σχετικά με αυτό το βιβλίο και ίσως η κριτική μου είναι άδικη. Ακόμη δεν έχω καταλήξει αν μου «άρεσε» ή αν θα το πρότεινα για ανάγνωση. Είχε κάποιες ενδιαφέρουσες ιδέες που προσπαθούσε να αναπτύξει. Στο σύνολο η επιλογή των άρθρων/ διαλέξεων/ κειμένων του ήταν άνιση. 2,5*