De genadeloze kogel: Soldaat Gielen versus auditeur Gielen in een regie van generaal Dossin

by Johan Van Duyse

Luitenant-generaal Dossin heeft in oktober 1914 na een proces, die naam onwaardig, Alfons Gielen en Louis De Vos voor een bagatel laten executeren. Echt alle medespelers in deze zaak moeten zich schamen voor de miserabele rol die ze speelden, met krijgsauditeur Gielen en majoor Lefèvre in de belangrijkste bijrollen.
Een fout die als dringend te behandelen werd weggezet, draaide binnen de vierentwintig uur uit op een dubbele executie. Er werden geen getuigen opgeroepen, er werd geen degelijk onderzoek gevoerd, beroep was niet mogelijk. De koning kreeg het genadeverzoek zelfs niet onder ogen. Maar juridisch was ‘alles in orde’, oordeelde in 2019 een commissie, geleid vanuit de Koninklijke Militaire School.
Vragen rond eerherstel, excuses werden door politici decennialang verworpen. Ze wisten niet ― niemand wist het ― dat een amnestiewet uit 1940 blijkbaar al die vragen overbodig had gemaakt. Zelfs de parlementsleden van toen hadden dat niet in de gaten.
De familie Gielen wist tot eind jaren negentig niet beter dan dat Alfons als held gestorven was. Zo stond het op het oorlogsmonument, zo stond het op het doodssantje. Rond de eeuwwisseling kwam het lot van deze soldaten eindelijk in de nationale en internationale aandacht en werden er tal van kleinschalige activiteiten ontplooid om de geëxecuteerden te herdenken.
De vraag van de families naar ‘rechtvaardigheid’ blijft brandend actueel. Wie de executies van toen niet wil herbeoordelen, kan ze van vandaag niet veroordelen.

296 pages, Paperback

First published October 31, 2024

Reviews

[SG · Rating 4 out of 5]

Een gedegen onderzoek naar de executies van soldaten Gielen en De Vos, die dienden als voorbeeld tijdens de begindagen van WWI.
Al te vaak vergeten we ons verleden, waardoor we het blijven herhalen. We vergeten hoe onmenselijk oorlog is, de omstandigheden van fysiek en psychisch lijden, samen met honger, dorst, ... We vergeten ook hoe onmenselijk andere mensen kunnen zijn, als ze daartoe gedwongen worden.
Het jammere aan deze hele historie is de reactie van de Belgische (militaire) staat, die onterecht sommige slachtoffers blijft negeren. Gelukkig proberen de families van de betrokken personen hier verandering in te brengen, ook al lijkt het vruchteloos. Dit boek draagt bij aan het collectieve proces van herinneren dat we moeten doormaken om te voorkomen dat we als mensen onze fouten blijven herhalen.

[Koen · Rating 3 out of 5]

Interessant onderzoek naar het recht of onrecht van de 9,10,11 of ...soldaten die in WOI werden geëxecuteerd omwille van desertie, lafheid of gewoon als afschrikking voor anderen.
Het onderzoek wordt in eerste instantie gevoerd op basis van de zaak Alfons Gielen/Louis De Vos maar gaat ook dieper in op de andere gevallen.
Uitgebreid bronnenonderzoek maar de uitwerking van het boek is soms wat ongestructureerd en warrig.
De beste conclusies van het boek zijn uiteindelijk nog te vinden in de bijlagen van Piet Chielens (In Flanders Fields Museum) en achterkleinkind Jos Gielen achteraan het boek en deze vormen de scherpste aanklacht tegen militaire scherpslijperij, politieke onverschilligheid en waanzin en willekeur van een oorlog.