Czerwony cesarz. Xi Jinping i jego nowe Chiny

by Michael Sheridan, Piotr Grzegorzewski (Translator)

Przełomowa biografia najbardziej wpływowego człowieka na świecie!

Xi Jinping rządzi ponad 1 miliardem i 400 milionami ludzi i drugą największą gospodarką na ziemi.

Chce stworzyć z Chin najsilniejsze mocarstwo i zmienić porządek świata. Dowodzi wielką armią i przewodzi programom technologicznym, które mają pomóc zdominować świat. Współczesne Chiny to Xi Jinping. Despota. Czerwony cesarz.

Chińska elita starała się zrobić z Xi sprawnego menadżera, który będzie administrował według wytycznych z góry. On jednak zerwał się ze smyczy i sięgnął po największą od czasu Mao Zedonga władzę w Chinach. I nie zamierza jej oddać. Jego życie jest wzorcowe według kryteriów komunistycznej propagandy, ale tak naprawdę pełne spisków, zaginięć i morderstw. Oraz faktów, które trzeba było wymazać z jego biografii.

Michael Sheridan, wieloletni korespondent zachodnich mediów z Chin i Hongkongu, pokazuje Xi Jinpinga na tle zmieniającego się kraju: od początków komunizmu w latach pięćdziesiątych, przez reżim Mao Zedonga, politykę Wielkiego Skoku i niewyobrażalny głód, aż do jednej z największych i najsprawniejszych gospodarek XXI wieku.

Genres: China, Nonfiction, History, Politics, Audiobook, Biography

408 pages, Paperback

Published February 12, 2025

Reviews

[Emiliya Bozhilova · Rating 4 out of 5]

”Подобно на императорите в миналото, Си планира победата си на основата на традиционните тактики: търпение, заблуда и решителна сила. Той не е против войната като такава. Неговият проблем е да не води погрешната война в погрешното време и на погрешното място, и според нечий друг времеви план. Въпросът е: кой ще се изправи срещу него?”

———


———
Намесата в съдбините на държавата изглежда предопределенa за сина на стария партизански командир, близък сподвижник на Мао и верен партиен функционер Си Чжунсун. Макар и уж пометени от комунистическата приливна вълна, старите конфуциански семейни порядки на кланова принадлежност, отговорности и привилегии всъщност си остават непроменени в Китайската Народна Република. Както и корупцията, непотизмът и автокрацията.

Параноята на Мао, помела много комунистически функционери, удря и Си Чжунсун и неговия син Си Дзинпин. Домашен арест, изхвърляне от училише, унижения, “престой” в “кауша”, “доброволен” черен труд сред бедните китайски селяни в провинцията, превъзпитание са само част от нещата, сполетели младия Си Дзинпин. Това прекъсва образованието му (той никога не го наваксва истински) и го научава, че силата винаги има ефект. Както и неуморният труд, съчетан с умна стратегия и правилните връзки. Младият Си завързва такива дори в убитото от бедност село, където е интерниран, и те - с възстановените привилегии на баща му - с отслабването на репресиите, го връщат отново на пистата на правоимащите.

Правоимащите в Китай са новата червена аристокрация, червените принцове и принцеси - децата на заслужилите революционери. Умишлено не слагам кавички - първото поколение, при целия ужас, води тежък живот и при всичките си тежки грехове, има идеали за по-добър живот. Често те се изпаряват след 60-те години, когато парите и луксът са станали част от ежедневието им. Така работи всяка номенклатура.

Упорит, амбициозен, твърдолинеен, трудолюбив, надежден, стабилен, доста скучен и тясно скроен в личен и социален план - тези черти на младия Си, заедно с клановите му връзки в партията му осигуряват кариера, която не е главоломна или бляскава, но бавно свива кръговете все по-близо до властта. Марксистът-националист накрая постига заветната цел - застава начело на партията (най-важната привилегия), начело на армията (това никой лидер на Китай не изпуска от ръцете си) и чак накрая по важност - става президент. Титлата президент в Китай не значи нищо без първите два поста. Същевременно всички информации за милиардите на семейство Си са отдавна свалени от китайския интернет, т.к. не подхождат на марксисткия му облик. А за милиардната корупция и безнаказаност сред червените принцове и принцеси също не се говори.

И марксисткия камшик заиграва в нов оруелов вариант. Олимпийските игри от 2008 г. са осигурили отличен старт за повсеместно наблюдение на населението. КОВИД-19 прецизира надзора до небивали висоти и той става действително повсеместен. Нито един китаец вече не може да се изплъзне на всевиждащите очи, а трите години изолация заради пандемията са отличен период за масова индоктринация и цензура зад новата огнена китайска стена. Системата за социален рейтинг, която следи всеки един човек и диктува дали ще се качи на скоростен влак или детето му ще учи, каквото иска, гарантира пълна хармония…

———
Шеридън е бил дългогодишен кореспондент на “Сънди Таймс” в Хонг Конг и Китай. Личи се, че познава доста хора, близки до привилегированата класа номенклатурни отрочета. Очовечаващите детайли са изключително важни за нахвърляните портрети.

Подходът е хронологичен: произход - младост - кариера - власт. По разбираеми причини, източниците в Китай са безконечните “произведения” на другаря Си (припомням си двайсетината тома на другаря Тодор Живков и потрепервам, а Си е доста по-продуктивен!) и официалната пропаганда. Дори и те имат информационна стойност. Контекстът на културната революция, реформите, клането на Тянанмън и КОВИД-19 са удачно вплетени в проследяването на развитието на личността на Си. Шеридън е достатъчно наясно с китайските реалности, незамъглено от комунистически или капиталистически лозунги, за да очертае прегледна картина.

Все пак нещо ми липсваше - повече широта, повече за икономиката, повече за социалния рейтинг, повече за обосновката на партийните приоритети. Но това е Китай - тук информацията е у китайците, а те просто ще пробутат поредното парче пропаганда в изискан стил, и върви търсѝ игла в копа̀ сено после…

———
Кой е Си Дзинпин според Шеридън? Книгата не е писана на база лични срещи и впечатления, тъй че отговорът не винаги е ясен. Даже на моменти вероятно е и доста тенденциозен (все пак и САЩ си имат кланове във властта, британците си имат аристокрация, нямаше да е зле да ги сравни още малко…).

Си държи на стабилността (както я разбира - да няма гражданска война, да няма масов глад и да няма хищна доминация на чужд капитал) и винаги я налага. Си има визия и търпеливо е изчакал да се сдобие със заветната възможност да я осъществи. Включително отнемайки ограничението в мандатите за сегашните си постове. Си е върл патриот и мечтае за Велик Китай, в който тибетците и уйгурите са чисти китайци. Иначе има центрове за превъзпитание. В този Китай няма липсващи звена като Тайван, а мнението на двайсетте милиона тайванци е без значение. Този Китай е властелин на високите технологии и добива ресурси почти без пари от африканския континент (африканците нямат значение, парите и без това се връщат в Китай). В този Китай има един единствен гарант за стабилността - партията. Корупцията е неизбежен плевел, който служи за търгуване с власт или за назидание пред тълпата при разчистване на сметки. Но никога, никога не се преследва само защото обвиненията са истински и жертвите настояват за справедливост! Иначе ще настъпи хаос. И Си може да играе твърдо - ако са те спуквали от бой в ареста и си се гърбил от черен физически труд през най-хубавото десетилетие на живота ти, неколцина смешници в костюми не могат да те стреснат… А когато си наследник на велика революционна традиция и вярваш както в Маркс от младостта си, така и в тайното семейно обогатяване за милиарди от зрелостта си, смисълът на присъствието ти в света е спуснат свише.

С две думи - Си не е особен приятел на китайците, макар поне половината вероятно да са на обратното мнение. Още по-малко пък изглежда да е приятел на останалия свят. Но, от друга страна, един търпелив, дисциплиниран и благоразумен неприятел може да бъде крайно полезен за реда във вселената, за разлика от неовладян, халюциниращ и напълно опиянен такъв… Защото - в крайна сметка - и останалият свят си има ценности, история и отговорности, и е хубаво да си ги поема, а не окаяно да се вайка “ай, накъде отива този свят!”.

3,5⭐️

———
П.П. Преводът на моменти е жива мъка. “Бард” са го карали на принципа “машинен превод” на места…

———————————
▶️ Цитати:

🐉"...държавата ще е господар, технологията е само слуга, а пазарът е просто механизъм. Това е визията на Си за бъдещето."

🐉"Истинското лице на 1989 г. не е радостното падане на
Берлинската стена, а самотният китаец с пазарска торбичка в ръка, изправен срещу колона танкове."

🐉“Изкуството на управлението [на Китай] е да оставиш хората да забогатяват, но да не им даваш права.”

[Robert The Chalmers · Rating 5 out of 5]

The thing that impresses me about this book is the clarity it gives into the life and times of Xi Jin Ping. It's almost biographical but not quite. I've lived and worked in China on numerous occasions since 1983 and I've seen first hand what happens there. Michael Sheridan is very accurate in his recounting of the life of the Chinese people on all levels, and especially those at the top.
The people are woven into their places in society with great skill, and no punches are pulled in describing the way it all works - or doesn't for those unlucky ones who overstep the mark. Knowing where that mark is takes a lifetime of learning.
The book does get mired in the recounting of Chinese meetings and their great ability to give things long and flowery names. But that's only around the middle of the book. If you are used to reading about China you will be used to that I'm sure.

It's a bit disappointing to see the constant reference to the Emperor and the ruling elite as being similar, even as the titles suggests the Red Emperor. The Chinese themselves refer to the elite as the emperors but it has a different connotation to what is understood by westerners referring to the emperors. The expression was used in 1983 when I was walking through Tian AnMen Square with a friend, as she pointed out the official compound next to the old imperial palace. "That's the new emperors palace..." Although it is interesting to see that corruption and graft are as rife in China as anywhere else in the world. But how it's dealt with in China is unlike anything faced by any other country. Except the other dictatorships in the world.
Which leads me to the other issue that comes out throughout the story. I very much doubt that any politician in the west - UK, USA, EU or indeed any Democracy including India can even begin to remotely understand the upbringing of men like Xi Jin Ping. An upbringing that must colour their entire lives. From cradle to grave they live lives of constant pressure. In the early days Xin Jin Ping lived in a cave in the country side. As much as it is now glossed over and painted in glowing terms it's still dire hardship and doesn't compare even remotely to anything a western politician would have experienced. So right there is where any understanding of where Xi Jin Ping the adult is in his thinking founders. Not only Xi Jin Ping but all his cohort. The entire upper class may well personify avarice, but that's not confined to China. It's a fact of western ruling classes. The only difference in China is how they are dealt with when they step out of line.

So the book is a good read. Its editorial style is not academic, and there are plenty of references at the end. Given that it's nearly impossible to get to the man himself, it's a brilliant look at his life and times, and really can only leave you to make up your own mind about Xi Jin Ping and where he might take China next. May he live in interesting times.

[Li Ya 🪷 · Rating 2 out of 5]

2.5/5

Skończyłam, ale z bólem. Tło historyczne było ciekawe, na pewno dowiedziałam się sporo o dzieciństwie Xi i spory plus dla autora, że na samym początku jeszcze nie wyciągał swoich subiektywnych wniosków i poglądów. Bibliografia również wygląda porządnie, chociaż jak na taką książkę wydaje się być dość krótka i raczej skupiona na historii, która tutaj faktycznie jest przedstawiona w obszerny i detaliczny sposób. Natomiast rządy Xi oraz jego dojście do władzy już w okresie dorosłości było często stronnicze, a autor wrzucał słowo “reżim” wszędzie gdzie tylko mógł, nawet jeżeli kompletnie nie pasowało do kontekstu. Czasami nie wiedziałam, czy próbuje chwalić czy krytykować niektóre działania partii i miałam to wrażenie między innymi słuchając rozdziału o korupcji i Bo Xilaiu. Z jednej strony Xi zwalcza korupcję i czyści rząd z nieodpowiednich urzędników, ale z drugiej “w reżimowym państwie nikt nie jest bezpieczny”. Czyli co w końcu? Skorumpowanych polityków trzeba zwalczać, czy skazywanie ich jest działaniem reżimowego państwa?
Bardzo podobnie było w rozdziale dotyczącym pandemii oraz związanych z nią nakazów rządów. Oczywiście, system zero-covid był straszny, ale niektóre rozwiązania (np. te aplikacje “szpiegowskie” których celem było sprawdzanie stanu zdrowia i zaszczepień obywateli) miały sens. Ale według autora, aplikacje służyły oczywiście do śledzenia obywateli, monitorowania ich życia codziennego i sprawdzania wszystkich płatności (xd?? tak jakby karty płatnicze w każdym miejscu na ziemi tego nie robiły). Oprócz tego były oczywiste spostrzeżenia czyli porównanie reżimu Chin do Korei Północnej, inwigilacja obywateli, itp. Nie jest to przełomowa biografia ani dobra książka. Polacy już i tak mają negatywne zdanie o Chinach, a książka tego typu zamiast wyjaśnić im niektóre kwestie, jedynie utwierdzi ich w swoich błędnych przekonaniach dotyczących Chin.

[John · Rating 3 out of 5]

An interesting book which I got from my local library. Since I worked for a major Chinese company for three years I was curious to read this book. A lot of the writing is opinion based and conveniently confidential conversations. The author is very anti Xi Jinping and the writing is bias and obviously written by a journalist and not academic.

It was fascinating to read about the background to how Xi Jinping achieved his success and rose to lead China. There is also a lot of character assassination of Jinping based on hearsay. That is the major flaw and problem with the book is the opinion of the author who is blatantly negative and bias towards the Jinping family. The talk of corruption and clan power is not unique to China. America is run by the 2 percent clans who manipulate for power and will do anything to maintain that influence and do very successfully. China does the same albeit with a sledgehammer and not kids gloves.

I still found the book fascinating with the power struggles, punishment of high ranking officials through purges, Covid, social media control, Taiwan and the way China developed its economy. The author does make some good points on the lip service to human rights and the censorship of information.

The next few years will be fascinating with the tariff wars, Ukraine who will eventually replace Xi Jinping.

[Tylkotrocheczytam · Rating 3 out of 5]

Wiem, że biografie mają zazwyczaj swoje specyficzne grono fanów i nie każdy po nie sięga. Wiem też, że może z pewnym dystansem też do samej postaci Xi Jinpinga. Ale prawda jest taka, że nie można odmówić Chinom znaczenia na arenie światowej, a za co za tym idzie, wpływu samego ich lidera.

Podchodząc do tej książki miałam świeżo za sobą reportaż o Tajwanie i jakby na to nie spojrzeć, te dwa tematy są mocno ze sobą związane. Zwłaszcza, że Sheridan napisał coś, co wykracza poza ramy skupione na portrecie jednej osoby – jest to oczywiście narracja skupiona na głowie państwa, ale opisuje też sporo zdarzeń przed jego czasami, osadzając całość w kontekście społeczno-historycznym.

Bo czy można mówić o obecnych Chinach bez porównań do dynastii Quin, która również preferowała zwrot do wewnątrz zamiast otwarcia na świat? Czy Państwo Środka wyglądało by tak jak teraz bez inwazji japończyków czy przejęcia władzy przez Mao Zedonga?

Pierwszą połowę czytało się błyskawicznie, chronologia pozostała zachowana, a autor w bardzo przystępny i jednocześnie ciekawy sposób poruszał się wokół życia Xi. Po krótkiej przerwie w postaci kilku stron zdjęć coś się jednak stało i wcześniej dopracowana narracja nieco straciła. Zdarzało mi się już gubić wątki, niektóre rzeczy były powtórzone, a czasowo poruszaliśmy się to w przód, to w tył.

A w kulminacyjny moment dojścia do władzy 𝘤𝘦𝘴𝘢𝘳𝘻𝘢 jakoś tak… uległ rozmyciu. I tu, zaznaczę, że zdobycie rzetelnych informacji w tak kontrolowanym państwie jest bardzo trudne. Czasami autor o tym wspomina, czasami sami musimy sobie przypomnieć, że część faktów to tak naprawdę spekulacje. Narzędzia propagandowe działają prężnie, podrzucając swoje wersje lub zatajając niewygodne fakty.

Pewnie dlatego, część rozdziałów wydaje się zawierać pewne luki, lecz przez tomi umknęła mi odpowiedź na pytanie jak to możliwe, że Chiny znów pozwoliły jednej osobie skupić pełnię mocy?

Niemniej, i tak uważam, że Sheridan ma świetne pióro, na pewno wielką wiedzę i też odwagę, by opublikować tę pozycję.

[Jacob Stelling · Rating 3 out of 5]

An interesting if overlong account of Xi Jinping, from his early beginnings through his rise to power and the present situation in China.

I felt the first few chapters on his origins and how they shaped his worldview to be the most interesting, alongside the final few chapters which looked at how he has changed China and analysed what his plans for the future may be.

The middle felt a lot like filler, with entire chapters devoted to topics which felt not strictly relevant to the overall narrative and which didn’t move the book on. I also had an issue with timelines, with the narrative jumping forward and backward seemingly with no coherent reasons.

Overall an interesting account on one of the most important leaders for the next few decades, if let down slightly by its length and style.

🎧audiobook🎧

[po.czytane · Rating 4 out of 5]

Biografia, do której chce się wracać. Sheridan spowodował, że chcę o Chinach czytać więcej i wiedzieć więcej.

[Sinokim · Rating 3 out of 5]

Pasirodė gan paviršutiniška.

Atrodo dauguma šaltinių yra iš žiniasklaidos, o tam tikri pateikiami "faktai", taipogi nebūtinai gali būti patvirtinami. Negalėčiau pasakyti, jog patiko pats knygos išdėstymas, kiekvienas skyrius galėtų būti skaitomas kone atskirai, tad trūko to bendro vientiso konteksto ir vaizdo siekiant nustatyti, kas yra toks Xi Jinpingas. Esu skaitęs ne vieną biografiją, tad čia labiau pasirodė, tam tikrų niuansų ar Jinpingo gyvenimo įvykių (ir ne tik jo vieno) rinkinys.

Knyga rekomenduočiau tiems, kurie prieš tai mažai ką žino apie Kinijos politinę sistemą ir Jinpingą. O didžioji dalis įdomesnės informacijos yra gan populiari ir tiems, kurie žino bent pagrindus mažai, kas pasirodys aktualu ar įdomu.

[Qingjia 🦊 · Rating 2 out of 5]

nie nazwałabym tego "przełomową biografią" 🤷‍♀️

tak jak pierwsza część faktycznie opowiada o Xi Jinpingu, tak mam wrażenie, że w drugiej był tylko dodatkiem mającym przypomnieć czytelnikowi, że to książka o nim, a nie o osobach z jego otoczenia, układach i innych przekrętach, a których skupił się autor.

no i ten link do wyszukiwarki produktów na dangdang, który znalazł się w bibliografii...

[Zur · Rating 4 out of 5]

Początek chaotyczny, potem miejscami jakbym czytała Pudelka, a końcówka świetna. Nie mam pojęcia jak to ocenić. 3.5?

[Ulfah · Rating 4 out of 5]

I wanted to read pres Xi biography, as I don't know a thing about him. A colleague mentioned, she admired his environmental policy, but fear his growing autocracy. I do remember that presidents of China changes from time to time, but never knew how Xi took an even more extreme step to dissolute the two period presidency. I read this through the tarriff war started by the us and responded by China. watching reels of economic growth in China, etc.

some thoughts. the book helped me understand the context that is a China. here is an old dynasty, transformed into a communist country with Mao's absolute power. but not until Mao was gone do they really start to grow. the americans said china are peasants. well, they have some of the best future looking cities, so i don't know what the americans are talking about!!

Xi's family was part of Mao's elites but also purged as Mao grew paranoid. Xi then struggled but kept loyal, and was later held positions to manage a city and then provinces, helping them grow economically. i didn't know that in China, presidents are chosen by a committee, and there's worry that the system will be discontinued with how Xi is carrying the country. but Xi sees the absolute role of country to make sure that the country will grow economically (and dissent will be hushed once people are satisfied, despite repressive), the need to engage tech, and overall, an efficient, working government. i can't say i agree with autocracy, but i admire the way China grew so vastly, but i also am conflicted with nepotism, but then again i sew Chongqing, Shanghai, so future looking, so assuring.

additionally, with the us tendency to bully other country, i have my respect for someone who's leading a country to go against the big bully. i don't know. so conflicted. but i'm glad i read this to understand better. i don't know if the writer is biased or not, bcs he has his reservations, but overall a good window tl understand pres Xi and his country. it's mentioned towards the end, but i feel like pres Xi is like the Godfather? Feared, absolute power, but he brings some good and stability?

[Zuza Blu · Rating 4 out of 5]

3.5 Tło historyczne jak najbardziej na plus i da się wyciągnąć z niego wnioski dotyczące tego jak Xi Jinping postępuje teraz. Same rozdziały dotyczące jego rządów są mało detaliczne, opisane jest z grubsza co zrobił (bardziej skupiając się na czystkach w systemie niż faktycznych zarządzeniach). Tak samo rozdział o Covid nie opisuje w pełni rozporządzeń (są one "drakońskie")

[Ardianos · Rating 5 out of 5]

*5

[Tomek Kobyliński · Rating 2 out of 5]

Pudelek a nie powazna ksiazka :/

[Fionnbharr Rodgers · Rating 3 out of 5]

It’s pretty good, but you can tell it was written by a journalist rather than a historian; quite a few value statements and jumps to hyperbole. Worth reading anyway, I would say; only with a pinch of salt.

[Thomas Cheong · Rating 2 out of 5]

Disappointing Read

It would be a better read if the author could refrained for injecting his prejudice on the subject matter. On top of this, there are several historical and current factual errors that further undermined the quality of the work.

[Adam Podkowa · Rating 4 out of 5]

Ciekawa pozycja przybliżająca nie tylko obecnego władcę Chin, ale i całą historię tego niezwykłego kraju od lat czterdziestych XX w.

Nie bez znaczenia jest szerszy rys historyczny, bez którego trudno jest zrozumieć obecne Chiny.

Główną postacią jest oczywiście obecny przywódca Chin oraz jego droga od czasów krnąbrnego nastolatka, który musiał być reedukowany przez system, gdyż jego pochodzenie oraz koneksje rodzinne nie gwarantowały „prawidłowego” rozwoju społecznego.

Na tle wydarzeń z jego życia widzimy przy okazji zdumiewający rozwój Chin z zacofanego kraju rolniczego do jednej z największych potęg gospodarczych współczesnego świata.

W treści tej książki odnaleźć można wskazówkę, jak to się stało, że rozległe protesty, które w pozostałej części świata stały się przyczyną upadku bloku socjalistycznego, w Chinach nie zdołały wywalczyć demokracji.

Rdzenni mieszkańcy tego kraju mają jakąś unikatową cechę, która przy normalnej (jak nie większej) korupcji, nepotyzmie i innych patologiach tego ustroju politycznego, nie zniszczyli gospodarki, jak zrobili to ich towarzysze w całym socjalistycznym świecie.

Bo samo utrzymanie buntującego się społeczeństwa w ryzach było tylko przejawem dużo większego bestialstwa i terroru w kraju, więc nie ma w tym jakichś magicznych i innowacyjnych przyczyn.

Xi Jinping nie był przebojowym politykiem, który swoją pozycję wywalczył dzięki jakimś unikatowym umiejętnościom czy spektakularnym sukcesom. Aczkolwiek wyczucie i umiejętność dostosowywania się i wykorzystywania możliwości rozwinął na nieprzeciętnym poziomie.

Popełniał błędy, ale rekompensował ich konsekwencje, skupiając swoje działania na tych dziedzinach działalności, w których dużo lepiej sobie radził.

I to go windowało w hierarchii zarządzania coraz wyżej.

Autor zastanawia się, czy nawet małżeństwo Xi Jinpinga z lokalną gwiazdą estradową nie było misternie budowanym nieskazitelnym wizerunkiem wzorowego urzędnika państwowego, któremu nie da się wytknąć absolutnie żadnej skazy wizerunkowej.

Krokiem milowym jego kariery było powierzenie mu nadzoru nad organizacją Igrzysk Olimpijskich w roku 2008 w Pekinie. Przy okazji dowiadujemy się o korupcyjnych kulisach powierzenia krajowi nie demokratycznemu tego zadania przez MKOI. Macki Chin sięgały bardzo daleko, a metodom działania chińskich decydentów nie można odmówić skuteczności.

Niejako w międzyczasie poznajemy na każdym etapie tej opowieści rzeczywistość wewnątrz chińskiego aparatu władzy, gdzie prym wiodą niezmiennie intryga i manipulacja.

Jednego dnia jest się na szczycie, by kilka dni później być w trakcie odsiadki dożywotniego wyroku więzienia lub wręcz na cmentarzu po tajemniczym wypadku lub zawale.

Ciężkie tortury są w stanie „potwierdzić” winy oskarżonych w niemal każdym przypadku. W pozostałych sytuacjach więzień umiera w sposób „naturalny”.

W takiej atmosferze elity rządzące Chinami wymieniają się cyklicznie do momentu, gdy pojawia się ktoś na tyle niepozorny i bezwzględny jednocześnie, żeby dużo sprawniej zainstalować się na stałe w takiej konfiguracji politycznej.

Gdy Xi Jinping trafia na szczyt w 2012 roku, okazuje się, że nauczył się nie tylko mechanizmów intryg i manipulacji, ale i opanował sztukę likwidacji zagrożeń, jakie mogliby sprawiać podobni mu wizjonerzy.

Ludzie zaczynają znikać. Jedni jego potencjalni przeciwnicy umierają z przyczyn „naturalnych”, inni w „nieszczęśliwych wypadkach”. Tych, co ośmielają się dostrzegać owe anomalie, ubywa w bardzo szybkim tempie.

Gdy wybucha epidemia COVID-19 Xi Jinping dostaje niepowtarzalną okazję zacieśnienia pętli kontroli i inwigilacji społeczeństwa do granic możliwości technicznych dostępnych reżimowi.

Dla dobra Narodu każdy Chińczyk może wyjść z domu tylko z zainstalowaną w telefonie aplikacją śledzącą, która dostarcza władzom informacje o wszystkim, od tego, gdzie idzie, poprzez to, z kim i o czym rozmawia, po listę zakupów, z którymi do domu wraca.

W sytuacjach skrajnych całe miasta ludzi są zamykane w czterech ścianach swoich małych klatkach mieszkań na pełne dwa miesiące bez możliwości wyjścia na zewnątrz.

Niech świat podziwia jak sprawnie Chińczycy walczą z epidemią. I tak przecież prawdy o liczbie rzeczywistych ofiar się nie dowie.

Konkluzje są dość niepokojące, w opinii autora. Xi Jinping jest racjonalnym ryzykantem, co powoduje, że jest bardzo niebezpieczny dla całego demokratycznego świata.

Rządzi niezwykle twardą ręką, zapewnił sobie dożywotnie sprawowanie władzy, a gospodarka chińska nie jest dla niego żadną świętością, którą będzie stawiał na piedestale w walce Chińczyków o prymat jako gospodarczej potęgi świata.

Liczba tajemniczych zgonów na szczytach administracji państwowej oraz powyższe fakty świadczą o tym, że jest to dyktator bezwzględny, który nie zawaha się przed ewentualnym konfliktem zbrojnym ze Stanami Zjednoczonymi, gdy te staną mu na drodze, np. w oficjalnym dołączeniu Tajwanu jako prowincji Chin.

Książka naprawdę godna polecenia dla każdego, kto chciałby być na bieżąco w światowej geopolityce.

[John Ellis · Rating 4 out of 5]

The Red Emperor: Xi Jinping and His New China – A Tale of Two Narratives

Western commentators often portray Xi Jinping as an authoritarian strongman—consolidating power, suppressing dissent, and steering China toward a new era of state control at the expense of economic openness. They see in The Red Emperor a confirmation of their concerns: a leader who has sidelined rivals, tightened ideological discipline, and positioned China in direct competition with the West. For them, Xi’s China is a break from the past—one that veers away from the reformist trajectory set by Deng Xiaoping and instead embraces a model where the Party, not the market, dictates the future.

But having spent the last two decades travelling across China—from Xinjiang to the northeast, down through Xiamen and Hainan—I’ve found this narrative doesn’t fully align with the reality on the ground. Many Chinese, particularly those who have prospered under the system, don’t see Xi as a radical departure but as a necessary adjustment. The go-go years of the ‘90s and early 2000s were transformative, but they also brought instability, corruption, and a widening gap between the winners and everyone else. The anti-corruption campaign, which from the outside can look like a power grab, is often viewed within China as a course correction—an attempt to clean up excesses and ensure long-term Party stability.

At the same time, Xi’s rise follows a familiar historical pattern. When great powers emerge, they don’t just assert themselves—they reshape the rules in their own image. For China, the post-WWII global order was never a neutral system; it was created under Western leadership, with Western priorities in mind. Many in China don’t see themselves as “breaking the rules” but rather as correcting an imbalance, ensuring global governance reflects a multipolar reality rather than one dictated by Washington, London, or Brussels. Whether this will lead to open conflict or a tense coexistence is still an open question.

What makes The Red Emperor particularly interesting is how it portrays Xi—not as a natural-born visionary or an exceptional intellect, but as a man who methodically worked his way through the system, learning how to navigate it rather than challenge it. He wasn’t an academic prodigy or a particularly charismatic leader in his early years. His rise wasn’t meteoric—it was a slow, deliberate climb, marked by adaptability, loyalty to the Party, and an ability to read power dynamics better than his peers. That, more than raw talent, is what got him to where he is today.

Some readers might find the level of detail on Party meetings, bureaucratic manoeuvring, and political decisions overwhelming, but for me, this was one of the book’s strengths. Understanding how Xi operates within the Party, the way he positions himself in key moments, and the way he consolidates control isn’t just historical trivia—it’s a future indicator. His decision-making process, who he listens to, and how he reacts to crises offer valuable clues about where China is headed under his leadership.

Ultimately, The Red Emperor is a valuable read, but like any book written from the outside, it struggles to fully capture the complexity of how different people—both inside and outside China—interpret Xi’s leadership. The truth, as always, depends on where you stand.

[Marcin Łopienski · Rating 4 out of 5]

Michael Sheridan to wieloletni korespondent z Chin i Hongkongu, który od ponad 30 lat obserwuje wszystko to, co wydarzyło się w państwie należącym obecnie do Xi Jinpinga. Autor nie ma problemu ze sprawnym posługiwaniem się słowem, a doświadczenie dziennikarskie wyrobiło w nim umiejętność wnikliwego opowiadania historii bez niepotrzebnego owijania w bawełnę. Tylko taki pomysł przedstawienia Xi Jinpinga mógł dać sukces.

Bo to, co trzeba o książce “Czerwony cesarz. Xi Jinping i jego nowe Chiny” powiedzieć na wstępie, to fakt, że nie do końca można nazwać ją biografią. Sheridan bowiem nie pisze o swoim bohaterze w oderwaniu od historii, słusznie zakładając, że Chiny są dla współczesnego czytelnika znane raczej stereotypowo. Albo nieznane wcale. Dlatego nie pozostawia on odbiorcy z niczym — dziennikarz przedstawia rozbudowane tło tego co wydarzyło się w Chinach w XX wieku, w jakim środowisku i czasach przyszło urodzić się, dorastać i później żyć Xi Jinpingowi. I dopiero do takiej obudowy historycznej wrzucił swojego bohatera. Stąd moim zdaniem książce “Czerwony cesarz. Xi Jimping i jego nowe Chiny” zdecydowanie bliżej do reportażu.

To, co jednak najważniejsze: bardzo dobrego reportażu, który nie tylko sprawdzi się jako przedstawienie kim tak jest Xi Jinping i jak wpłynął on na współczesny obraz Chin, ale również będzie znakomitą opowieścią o tym, co wydarzyło się w tym kraju po 1945 roku i dlaczego właśnie ono stał się światowym mocarstwem.

Sheridan, jak już wspomniałem, ma zmysł ciekawego opowiadania historii, dlatego przez natłok osób, decyzji, wydarzeń (również współczesnych, jak np. pandemia czy olimpiada w 2008 roku) przebijamy się z zawrotną prędkością (tu swoje zrobiło też zamieszczenie całej bibliografii na końcu książki kosztem standardowych odsyłaczy w tekście, co mi się nie podoba).

Ostatecznie w “Czerwonym cesarzu” dowiadujemy się sporo informacji o Xi Jinpingu, bo Sheridan prowadzi nas od początku jego życia do współczesności. Przede wszystkim tego, że chociaż nasz bohater z racji urodzenia był skazany na sukces, to musiał na niego zapracować.

I Xi doskonale o tym wiedział i od początku realizował ten plan. Z Sheridanem przechodzimy przez całe życie władcy Chin, choć momentami można odnieść wrażenie powierzchowności opisu, w czym ten specyficzny zapis źródeł też nie pomaga. Niemniej po lekturze doskonale widać, w jakim środowisku wyrastał nasz bohater, dlaczego za politycznych idoli obrał sobie Stalina i Mao i z jakich powodów zwrócił Chiny w kierunku wewnętrznego zamknięcia, a kajdany totalitaryzmu zapiął najmocniej jak się da. Realizując przy tym politykę sprzeczną interesom nowej chińskiej klasy średniej. Osoby, które chcą sprawniej poruszać się po meandrach współczesnej polityki i ci pragnący zgłębić historię współczesną Chin na pewno będą zachwycone. Mnie się podobało!

[Joaquim Macedo Ferreira · Rating 3 out of 5]

✍️ " A última palavra deve ser deixada a um autor chinês e não a um ocidental. Por isso, viremo-nos para o escritor Yu Jie, que está no exílio e que escreveu uma crítica decisiva de Xi Jinping num livro intitulado The Godfather of China [O Padrinho da China]. O autor tinha motivos para detestar Xi porque o poeta e escritor Liu Xiaobo, seu amigo e colaborador, que venceu o prémio Nobel, morreu de cancro do fígado depois de ter passado vários anos nas prisões de Xi.(...)

Yu escreveu que o «Sonho Chinês» de Xi nunca se poderia concretizar porque o país não podia prosperar a longo prazo com um governo monopartidário, sob o monopólio capitalista do estado e com um modelo económico assente na poluição, no abuso dos direitos, na ineficiência e em vastos subsídios. Estes eram «sonhos ébrios», escreveu Yu, piscando o olho ao conhecido apreço de Xi pelo álcool. Entretanto, o partido e o sistema tinham sofrido «morte cerebral» ou «fingiam estar a dormir».

Xi estava a levar a China «pelo caminho do fascismo» e a cometer os mesmos erros que a Alemanha nazi e o Japão cometeram na década de 1930, e tudo acabaria em derrota, disse Yu.
Xi tinha abolido a liderança coletiva e transformara-se a si próprio num segundo Mao.

Yu Jie comparou outras figuras com o Imperador Vermelho. Falou do imperador Yang, da dinastia Sui, cujo reinado foi de curta duração, tendo durado entre 589 e 618 a.C., do regente da condenada dinastia Qing, do início do século xx, e de Chongzhen, o último imperador da dinastia Ming, chamado de «Imperador das Ambições Grandiosas», tendo o seu reinado chegado ao fim com a queda da dinastia, com uma invasão de forças estrangeiras e com o seu próprio suicídio infeliz; Ming enforcou-se numa árvore num parque de Pequim em 1644.(...)

«Os vulcões acabarão por entrar em erupção, e o Rio Amarelo acabará por galgar as suas margens», concluiu Yu Jie. O Imperador Vermelho não escaparia aos ciclos dinásticos da história da China, defendia ele. No entanto, Xi parecia ser forte e estar seguro e preparado para reinar durante toda a vida, sendo mais provável que morresse de morte natural detendo o poder, tal como Stalin, do que caindo às mãos dos inimigos.
Talvez a maior esperança do país seja que Xi venha a ser o último imperador de todos."

📖 Michael Sheridan," O Imperador Vermelho ".
📷 Putin, Xi and Kim: Taking stock in long life.Photographer: Sergey Bobylev/AFP

#meditações #China #XiJinping #imperador #vermelho

[Sameen Farouk · Rating 3 out of 5]

Picked this book up as per my growing interest in Asia but also in leadership. What attracted me was something I picked up by chance in the authors notes which mentioned one of the sources being someone who knows Xi Jinpings father and another who taught his daughter

This is an overly journalistic essay. That's fine, I know what im getting and I respect the journalists work. I did feel personally there was a very hostile slant against authoritarianism and too much dwelling on slurs and slanders on Xi Jinping personally. But I accept the book should be read in context of a heavy influence from Hong Kong.

There are many passages in this book where I really was thinking "wtf is this?". the purges and tudor-esque take down of key figures in the quasi royal courts of china and north Korea read like Shakespeare meets Godfather. The journalism meant it was rivetting reading but some of this should come with a health warning about the likely sources for material about enemies of the regime who fell as Xi came to power.

The book should really be read in context rather than isolation. I wouldn't personally recommend the book alone but as part of wider reading into the autocratic tendencies of many world leaders. To come full circle, the best bits of this book are at the start which puts Xi in context of the history of china, the very harsh discipline towards his father and family and the impact it has upon a leaders need for loyalty. Trump and Musk being other case studies in this.

[Swiezakksiazkowy · Rating 4 out of 5]

Chiny - państwo niesamowitego potencjału, za którym stoi bogata historia i tradycja, jedno z niewielu komunistycznych systemów, które trzyma się mocno na arenie międzynarodowej. Jak można się domyślić jest też pełne swoich tajemnic i podwodnych min, które mogą wybuchnąć w każdym momencie.

Jedną z takich zagadek dla światowego społeczeństwa jest sylwetka Xi Jipinga, niepodzielnego władcy Państwa Środka.
W swojej książce Michael Sheridan pokazuje nie tylko proces dojścia do władzy, śle też niezwykle fascynujące tło historyczno-polityczne Chin drugiej połowy dwudziestego wieku aż do czasów współczesnych. Jest to historia przepełniona walką o wladzę, korupcją, intrygami i politycznymi gierkami, które prowadzą Cesarza na sam szczyt. Ukazuje tryby dyktatury państwa autorytarnego, oraz przedstawia sposób w jaki Chiny stały się jedną z najmocniejszych gospodarek świata, po czasach kryzysu i biedy. Komentuje również czasy pandemii i jej wykorzystania do jeszcze większej kontroli społeczeństwa.

Bardzo dobra biografia i reportaż w jednym. Przybliża Chiny, system polityczny, i wprowadza w świat dla nas odległy. Może być uzupełnieniem lub wejściem w tematykę wschodu. Nie można się oderwać. Mocno polecam.

Dziękuję wydawnictwu za egzemplarz książki.

[Czytelniczy zamęt · Rating 4 out of 5]

To co już na wstępie mogę powiedzieć o tym tytule to to, że „Czerwony cesarz” to rewelacyjny reportaż o Xi Jinpingu, a w zasadzie bardzo dokładna biografia aktualnego przywódcy Chin.

Autor w książce, oprócz przytaczania nam ogromu wiadomości z życia Xi, na początku przedstawia poprzednich przywódców tego kraju oraz najważniejsze wydarzenia, które sprawiły, że aktualne Chiny wyglądają tak jak wyglądają. A potem przechodzimy do naszego Czerwonego cesarza - jego dzieciństwa, historii rodzinnej, zawartych małżeństw, pokonywania kolejnych szczebli kariery, aż do aktualnych wydarzeń, kiedy wybuchła w Chinach pandemia COVID-19 oraz wielu innych faktów, które wpływały również na arenę międzynarodową. Sheridan wyjaśnia też różnice między rządami Xi, a poprzednimi sposobami na rządzenie tym krajem. I będę szczera - brnęłam przez tę książkę przez wiele dni. Ale to nie jest rozrywka. Jest tu masa informacji, które mogą przytłoczyć osoby które może coś tam chciały o nim wiedzieć.

Jeśli jednak jesteście zapalonymi czytelnikami reportażu, a tym bardziej biografii, jesteście bardzo ciekawi historii tego człowieka i nastawicie się na pełne skupienie - ta książka da Wam wszystkie informacje, których oczekujecie. Świetny, rzetelny reportaż, który mogę z czystym sercem polecić.

[Daria (jezykowy.koneser) · Rating 4 out of 5]

"Czerwony cesarz. Xi Jinping i jego nowe Chiny" to ciekawa biografia najważniejszego człowieka w Chinach.

Chociaż musze przyznać, że nie jest to lekka lektura. Chwilami bardzo ciężko mi się ją czytało ze względu na tematykę. Mimo wszystko to kraj totalitarny, a jego historia nie należy do najprzyjemniejszych. Za każdym razem jak czytam takie treści dużo się denerwuję i zastanawiam jak propaganda, manipulacja i często bieda potrafi pomóc wyprać ludziom mózgi...

Jak wspomniałam jest to biografia, więc przeczytamy tutaj o dzieciństwie jak i dorosłym życiu Xi Jinpinga. O tym w jakich warunkach się wychowywał czy jak zdobył władzę. Oprócz tego przeniesiemy się do początku XX wieku. Przeczytamy o początkach rewolucji, o Mao Zedongu oraz ojcu Xi Jinpinga, który pełnił ważną rolę w wydarzeniach zeszłego stulecia.

Językowo książkę dobrze się czyta, bardziej ta treść sprawiała mi trudność. Czasami po prostu miałam dosyć. Choć uważam, że jest to bardzo interesująca lektura i każdy powinien po nią sięgnąć (jak i inne książki tego typu) aby zobaczyć jak działa totalitaryzm oraz jak powstaje. Jak staje się opium dla mas. Jak ludzie stają się marionetkami.

Czytałam już trochę o Chinach ale z tej książki dowiedziałam się kolejnych nowych i ciekawych rzeczy. Bardzo polecam!

[Marek · Rating 2 out of 5]

[przesłuchane]

Dobre do całodniowego sprzątania mieszkania w ramach przeprowadzki.

A tak na serio, to będąc od początku dość sceptyczny do tej pozycji (niezbyt znana książka i do tego biografia - których z reguły unikam), nie powinienem narzekać zanadto. Ale nie znaczy to, że nie mogę wskazać pewnych znaczących problemów z "The Red Emperor": liczne powtórzenia, sporo wartościujących i jednoznacznie ocennych wypowiedzi, zbyt mocne postawienie na otoczeniu Xi i opowieści o nim przez pryzmat innych osób/wydarzeń z nowej historii, które wnosiły niezbyt wiele do pogłębienia postaci nowego władcy Chin. Nie mówiąc już o dziwnych opisach postaci skupiających się na jednej cesze fizycznej (bodajże jedna z przedstawionych żon chińskich dygnitarzy została opisana jako "szczupła", a członek KC jako "gruby"; ok?). Z pozytywów: bardzo ciekawie przedstawione tło historyczne i wczesne lata formowania Xi, które mogły przełożyć się na jego postrzeganie rzeczywistości.

Być może to książka lepsza niż ją odbieram, być może nie ma też zbyt wielu innych tego typu pozycji biograficznych Xi, bo zdecydowana większość pisarzy i dziennikarzy skupia się po prostu na opisywaniu szeregu fascynujących aspektów państwowości Chin. Ale to wciąż nie powód, abym pracę Sheridana jakoś szczególnie polecał.

[smak_slow · Rating 4 out of 5]

Xi Jinping to jeden z najpotężniejszych polityków na świecie. W książce „Czerwony cesarz” Michael Sheridan analizuje jego drogę do władzy oraz mechanizmy rządzenia współczesnymi Chinami. Autor przedstawia dzieciństwo Xi w rodzinie komunistycznej elity, jego trudne doświadczenia w czasach rewolucji kulturalnej oraz stopniowy powrót do polityki. Opisuje, jak zdobył pełnię władzy, umacniając swoją pozycję w partii i państwie. Książka przybliża także międzynarodową strategię Chin, w tym ich relacje z USA oraz sytuację wokół Tajwanu.

Sheridan porusza również kwestie związane z zarządzaniem krajem, rozwojem gospodarczym i zmianami społecznymi. Szczególną uwagę poświęca roli propagandy i budowaniu wizerunku Xi jako lidera nowej ery. Autor pokazuje, jak jego decyzje kształtują współczesne Chiny i ich pozycję na arenie międzynarodowej.

Styl książki jest przystępny, a narracja dynamiczna, dzięki czemu lektura jest interesująca zarówno dla ekspertów, jak i osób, które dopiero zaczynają poznawać temat. „Czerwony cesarz” to rzetelna analiza współczesnych Chin i ich przywództwa. Polecam!

[Zhanna · Rating 3 out of 5]

Autor myśli, ze jest Christopherem Nolanem i bezkońcowa wymiesza czas i przestrzeń swojego powiadomienia.
Zgadzam się z poprzednimi opiniami, ze początek czyta się szybciej i jest bardziej ciekawy niż jego druga cześć. Ogólnie to mi było bardzo trudno się skupić na historii Xi, jak autor zmieniał kurs i zaczynał od wstępu biografii rywali jego ojca i żon, kochanek i dzieci i Ty później siedzisz i się pytasz siebie „co to ma do rzeczy?”.
Powiem co: jak niema dokładnych informacji o Xi, to się rozbawia tekst historyjkami ludzi, co mieli jakie kolwiek dotyczności z Czerwonym Cesarzem.
Można pomyśleć, ze jest nudne, ale prawda tez taka ze sam Xi jest w tej książce nudny: udaje intelektualnista, co czytał marksistowski- leninowskie traktaty w jaskini, a na sprawie był to chłop, co pierdzil, rzygał przy stole i dostał się do wkłady dzięki baczności swojej surowej matki, co słuchała wszystkich plotek Pekina.

Beeee

[Ruslan · Rating 5 out of 5]

“Червеният император” е една от любимите ми книги за съвременен Китай още откогато излезе в оригинал - радвам се, че е вече и на български език.

Книгата е написана от автор, който познава добре Китай, историята му и най-важното: спецификите на политическия и обществен живот, който се разбира трудно от външни лица. Макар да минава през призмата на сегашния лидер Си Дзинпин, “Червеният император” разказва общата история на Китай с особен акцент върху предисторията на управлението на Си от 1980-те и 1990-те.

Особено важни са уроците от 1989-та и установяването на т.нар неоавторитаризъм като начин на управление - подход, който редица държави, включително в Европа, намират все по-често за привлекателен.

[czytajta · Rating 3 out of 5]

czy ja wiem czy ta książka to "przełomowa biografia"? 'czerwony cesarz' w moim odbiorze to raczej bardzo długi felieton, opinia autora aniżeli biografia - a już na pewno nie przełomowa (upsi)

dużo tutaj ofc o samym xi jinpingu, bo sheridan dotyka obszarów historii od jego dzieciństwa aż po dojście do władzy ale jednocześnie na równi skupia się na innych osobach orbitujących wokół przewodniczącego chrl, stosunkach międzynarodowych, szachrajstwach, układach i układzikach

mocno czuć, że książka wyszła spod pióra dziennikarza a nie historyka i chociaż czyta się ją dobrze i 'lekko' jak na tematykę, to całościowo - biorąc pod uwagę blurb i marketing - troche clickbite vibes

[Anna · Rating 3 out of 5]

Książka jest chaotycznie napisana i fatalnie przetłumaczona. Autor gubi wątki, stosuje dziwaczne metafory, nie przytacza też tła wydarzeń, za to bardzo często powołuje się na własną opinię o nich. Tłumacz tym czas stosuje uznaną metodę tłumaczeniową "shit in, shit out" - szyk zdan, nie mówiąc już o całych akapitach, jest bardzo angielski, aż zgrzyta w zębach, i najeżony dosłownie przełożonymi idiomami.

Mniej więcej do połowy ciężko się to czyta, kiedy autor dochodzi do wydarzeń z kilkunastu ostatnich lat robi się dużo bardziej ciekawie, stąd 3 gwiazdki. Niemniej nie mogę z czystym sumieniem polecić tej książki - jestem pewna, że można znaleźć coś lepszego.