De redding

by Judith Koelemeijer

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in de Haarlemse Leidsevaart. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van de jonge studente Mirjam, die wanhopig zoekt naar een manier om redding te bieden. Ze kan toch niet voor haar ogen iemand laten verdrinken?

Jaren later kijken de twee vrouwen terug op Leahs 'tewaterlating' - een gebeurtenis die hun beider levens voorgoed veranderde. De redding is een waargebeurd, troostrijk verhaal over lot, toeval en kwetsbaarheid, over redden en gered worden en over de ultieme vraag: wat zou jij doen voor een mens in nood?

Genres: Dutch Literature, Ebooks, Nonfiction, Roman, Audiobook, Philosophy

125 pages, Hardcover

Published February 28, 2025

About the author

Judith Koelemeijer is een Nederlandse schrijver en journalist. Tijdens haar studies Nederlands en Culturele studies, liep ze stage bij De Groene Amsterdammer en werkte na een post doctorale opleiding journalistiek bij de Volkskrant. In 2001 debuteerde ze met Het zwijgen van Maria Zachea, over de familie van haar vader. Het boek won de NS Publieksprijs, het Gouden Ezelsoor voor het beste verkochte literaire debuut en de Zaanse Cultuurprijs. In haar tweede boek, Anna Boom, dat verscheen in 2008 en eveneens uitgroeide tot een bestseller, verkende ze opnieuw de grenzen van de literaire non-fictie. In augustus 2013 verscheen Judiths meest autobiografische boek: Hemelvaart – Op zoek naar een verloren vriendin. In dit verhaal reconstrueert Judith Koelemeijer de plotselinge dood van haar jeugdvriendin Annette, in 1985 op het Griekse eiland Paros. Judith Koelemeijer werkt op dit moment aan een omvangrijk project: de biografie van de Joodse schrijfster Etty Hillesum (1914-1943). Zij is daarvoor gevraagd door de Etty Hillesum Stichting, die de nalatenschap beheert.

Koelemeijer woont in Amsterdam met haar man, de filmmaker Vuk Janic, twee kinderen en hond Pip.

Reviews

[Yara Cloudt · Rating 4 out of 5]

i love secretly reading books at work

[piet van genderen · Rating 5 out of 5]

Mooie schets van de levens van de twee vrouwelijke hoofdpersonen. Spannende beschrijving van de omstandigheden rond de te water geraakte auto en de redding van de bestuurder. Inlevende analyse van de geweldige impact van het gebeurde op zowel geredde als redder. Met als onderliggende boodschap 'blijf ik toeschouwer of toon ik moed tegen alle logica in'.

[Els Lens · Rating 1 out of 5]

Dit boek kreeg in De Standaard der Letteren 4 sterren.
Onbegrijpelijk.    Het gaat meer over het leven van de drenkeling en van de redster dan over het morele vraagstuk: "Zou jij in het water springen om iemand te redden van de verdrinkingsdood?"
Leah, een 70-jarige vrouw,  schuift op een avond met haar auto een kanaal in.
Die gebeurtenis zelf neemt weinig bladzijden in beslag.  Is zij in paniek?  Voelt zij doodsangst?
Nee.  Daar lees ik niks over.  Dan springt het verhaal naar haar jeugd.  Volstrekt oninteressant.
Een jonge vrouw, Mirjam, ziet de auto in het water wegzakken en ziet ook dat (witte) omstaanders maar staan te kijken en dat niemand in het water springt om Leah te redden.  Dus springt zij zelf maar.  Zij is sterk en kan heel goed zwemmen. Dan volgt er een groot deel over de kindertijd van Mirjam.
Leah en Mirjam worden vriendinnen voor het leven.  ...

Citaten:
"Mirjam stapte op de rand van de boot en wist snel op de kade te klauteren.  Met twee oudere broers boven zich en ook nog eentje onder haar was ze altijd een tomboy geweest, een handig, rank en jongensachtig meisje dat net als haar broers graag kattenkwaad uithaalde."   (Twee oudere broers en één jongere broer, dus.  Hoezo, boven haar en onder haar?)
en
"Stond het in de sterren geschreven?  Op een dag liet Leah het uitzoeken door een bevriend astrologie. De horoscopen van Mirjam en haarzelf bleken wonderlijk in elkaar te grijpen - Het had volgens de astrologe niet anders gekund dan dat hun wegen op een cruciaal moment zouden kruisen."
en
"Mirjam had haar verteld over Hannah Arendt, een filosofe die ze bewonderde. Hannah Arendt hechtte veel belang aan het handelen van de mens - net zoals Mirjam zelf deed." (😂)
en
"Jaarlijks raakten in het waterrijke Nederland zeker 750 auto's te water, had Leah begrepen, waarbij zo'n dertig mensen om het leven kwamen, meestal omdat zij zich niet tijdig wisten te bevrijden."  
(😂)

[Jos · Rating 4 out of 5]

Meer iets voor een groot artikel in de weekendkrant maar wel een mooi en aangrijpend verhaal.

[Corjan · Rating 4 out of 5]

‘Heel indringend’ vond mijn echtgenote, die deze non-fictienovelle eerder las dan ik. Dat ben ik met haar eens. Uit de 'Verantwoording’ (met dankwoord) blijkt dat het boek vijf jaar later is geschreven/uitgebracht dan door de schrijfster aan de beide protagonisten werd beloofd. Daarin schuilt een meerwaarde, omdat de lezer zo ook deelgenoot wordt van wat het gebeurde betekent in de (nog) volgende levensfasen van Leah en Mirjam. Die betekenis is verre van eenduidig en niet vanzelfsprekend, en dat geeft een extra dimensie aan wat dit boekje al biedt aan stof tot nadere reflectie en doordenking.

[Meeskamstra · Rating 3 out of 5]

2.5 Net voldoende, vooral omdat het voelde alsof het boek meer potentie had. De thema's hadden met net wat meer nuance mogen uitgewerkt worden, vaak als er een interessant punt was wat het thema verder uitwerkte, dan duurde dat veel te kort waardoor het eerder als een kanttekening voelde dan iets van daadwerkelijke waarde. Hij leest wel makkelijk weg :)

[Jan Kamstra · Rating 3 out of 5]

Een mooie ware geschiedenis over een warme ware vriendschap. Over het bijstanders effect en voortschrijdende herinneringen.

[Anke · Rating 4 out of 5]

In het tv-programma had ik de schrijver er al over horen praten, en het boek heeft me geboeid. De complexiteit van de gevoelens van de redder en de geredde vond ik heel mooi beschreven.

[Diederik · Rating 3 out of 5]

Ik heb dit boek opgepikt in het programma Eva op npo.

Bij vlagen heel mooie proza.
De haat van Mirjam tov de passiviteit van de omstaanders en de overgave aan het lot vanwege Leah.
Voor beiden was het opnemen van de orde van de dag heel moeilijk. De redder die niet als redder beschouwt wenst te worden en de persoon die zich verzoend had met de overkant die terug het leven ingetrokken werd.
Ik had zo graag het verhaal gehoord van de toeschouwers/ramptoeristen en de jongeren die vluchtten van de rampplaats, maw dat het verhaal in een ruimere context als fictieroman verteld werd. Ook het herstelproces in de jaren na het ongeval had in fictievorm meer invulling kunnen krijgen.

Maar de vertelvorm van de eerste 2 delen, met verhalen uit het verleden, was bijzonder aangenaam.

Misschien wel 3,5.

[Minke · Rating 3 out of 5]

De redding van Judith Koelemeijer leest vlot en gemakkelijk weg, maar wist me richting het einde niet echt meer te boeien. Het sterkste aan het boek vond ik de thematiek rondom overleven: hoe de vraag "Waarom ben ik blijven leven?" iemand juist kan afhouden van werkelijk leven. Alsof er een soort verlamming optreed.

Ook het perspectief van Mirjam, voor wie het vanzelfsprekend voelt om haar eigen leven op het spel te zetten om een ander te redden, zet aan het denken. Het laat zien hoe die vanzelfsprekendheid niet altijd gedeeld wordt, en hoe eenzaamheid daaruit kan voortkomen.

Ik zou het boek niet in het bijzonder aanraden, maar heb je het liggen, dan is het zo uit ;)

[Ineke · Rating 4 out of 5]

Judith Koelemeijer weet meesterlijk de genuanceerdheid en tegenstrijdigheden weer te geven van de gevoelens van haar personages, van de twee vrouwen die voor altijd verbonden zijn, nadat de één de ander het leven gered heeft. Zo simpel is het niet: de één een held, de ander dankbaar. Want hoe moeilijk is het, om het leven opnieuw vast te grijpen als je de overgave aan de dood al hebt ervaren. En hoe vervreemdend is het, als je doet wat je vindt dat nodig is, maar anderen doen dat niet maar noemen jou een held. Een aanrader.

[Annet · Rating 3 out of 5]

Een horrorscenario en een moreel dilemma: deze non-fictienovelle laat je filosofisch reflecteren. Wat zou jij doen als je een persoon ziet verdrinken in een auto die in een ijskoude gracht is beland? Het slachtoffer is achteraf niet per se dankbaar voor de redding en de heldin niet trots. Geen eind goed, al goed, dus.

[Petra De Graaf · Rating 4 out of 5]

Prachtig verhaal, wel eng. Ik kan erg goed zwemmen en ben bang met mijn hoofd onder water. Die twee dingen kunnen naast elkaar bestaan. Ik ben dus bang dat ik niet als Miriam iemand zou redden, en ik ben bang dat ik in paniek de auto niet uit zou komen, net als Leah.

[Merel Makhija · Rating 3 out of 5]

Eigenlijk heb ik nog net iets teveel vragen die niet beantwoord voelen. Het zit het met de andere mensen op de kade? Hoe heeft het contact tussen Leah en Mirjam zich door de jaren heen ontwikkeld? Hoe verliep hun therapie? Hadden nog wel wat hoofdstukken aan gewijd kunnen worden.

[Maureen DB · Rating 5 out of 5]

In 1 adem uit....
Intens

[Mem · Rating 3 out of 5]

3,5

[Hans Buijze · Rating 4 out of 5]

Mooi geschreven verhaal van de redding van de oude Leah door de jonge Mirjam uit het koude water van de Leidsevaart in Haarlem. Mooie portretten van de twee vrouwen, een spannend verslag van de redding en meest intrigerend: een boeiend verhaal van wat er daarna gebeurde. Hoe een belangwekkende gebeurtenis de levens van de twee vrouwen 15 jaar later nog steeds bepaalde.

[Ina Overeem · Rating 3 out of 5]

3,5 ster

[Rianne · Rating 3 out of 5]

Wel een aardig boek. Bijzonder verhaal.

[Simon · Rating 5 out of 5]

Mooi geschreven klein boek over waar gebeurde geschiedenis. Oudere vrouw belandt met auto in het water, veel omstanders die niets doen ( ja, filmen). Wordt gered door jonge vrouw. Hieruit ontstaat een langdurige relatie tussen de twee, waarin het gebeurde een plaats kan krijgen.

[Elisa Goudriaan · Rating 5 out of 5]

Mooi dat dit op ware feiten gebaseerde boek na 15 jaar toch nog geschreven is. Een mooi kleinood, dat doet nadenken over wat de essentie van leven is.

[Pauline · Rating 3 out of 5]

Wat zou jij doen als je aan een kade staat en er een auto met bestuurder het water in glijdt en langzaam verdrinkt? Middenin de winter. Zou je blijven kijken of (met gevaar voor eigen leven) springen? Dit dunne boekje vertelt het waargebeurde verhaal van Leah die in de auto aan het verdrinken was, en Mirjam die haar redde. Vooral interessant ook om te lezen wat zo’n ervaring van betekenis heeft voor de rest van beider leven.

[Laurie · Rating 4 out of 5]

definitieve recensie komt na de leesclub haha

[J. Pol · Rating 4 out of 5]

‘Is mijn leven het redden van een ander waard?’.

Je auto raakt te water, je zinkt, je ziet een glimp van mogelijke mensen op de kant en tracht geluid te maken. Je hoopt, een hoop die met de seconden die verstrijken verder vervliegt. Aan de overkant ziet iemand het gebeuren, raakt verstard, verstijfd, is dit werkelijk? Judith Koelemeijer neemt je op een zeer knappe wijze mee het verhaal binnen daarbij steeds vertellend vanuit een van de twee hoofdpersonen om wie het verhaal draait. De redder en de geredde. Zij kwam dit verhaal via het weekblad Libelle op het spoor. De twee vrouwen om wie het verhaal draait wilden er op dat moment niet over praten. Jaren later wel en dat is het verhaal zeer ten goede gekomen juist door de afstand die het heeft gekregen en die deze twee vrouwen konden nemen. Mede hierdoor doemden zich gaandeweg vele filosofische vragen op. De ene zakt geleidelijk aan dieper weg het water in ondanks al haar pogingen om uit de auto te komen waarbij de techniek van de auto niet meewerkt en je ondanks het mooie oranje hamertje die je niet juist weet te hanteren of is kan hamertje gewoon geen ruit stuk slaan? Ziet ze bewegingen langs de kant, ja, nieuwe hoop, echter het water stijgt ook of zakt juist de auto dieper? Zij die het ziet gebeuren en eerst verstijfd blijft staren, dan tot zichzelf komt en langs de kant gaat banjeren nadenkend over wat te doen, het is januari, het heeft licht gevroren waardoor er een dun ijslaagje op het water ligt en het water is natuurlijk ijskoud. Ze heeft wel vele zwemdiploma's – A/B/C en een redding diploma en toch ze blijft langs de kant draven, roept om ... nee schreeuwt om hulp. Duwt mensen aan de kant die staan toe te kijken, ze hoort 112 is gebeld maar hoort geen sirenes. Springen? Ondertussen accepteert de een geleidelijk aan dat dit haar leven was, dat ze zo niet meer tot deze wereld zal behoren, dendert de ander langs de kant voort zich blijvend afvragen wat te doen terwijl de auto verder zinkt en zinkt.

‘De Redding’ is een kleine prachtige novelle geworden die stevig is gebouwd op de feitelijke reconstructie van dit ongeluk en die tijdens het lezen vele vragen oproept die makkelijk tot reflectie en gesprek leiden. Het doet je beseffen hoe perspectieven van de waarheid, de feitelijke gebeurtenis, door eenieder die erbij betrokken is of is geraakt of heeft staan toekijken, anders ervaren en weergegeven wordt. Geen verhaal is hetzelfde over dezelfde gebeurtenis. Wie bleef waarom staan en sprong niet en had daar zijn eigen morele overwegingen voor. Wie redt? Welk eigen belang krijgt de boventoon. Zou jij springen zonder te weten of je het zou redden? Het schitterende aan deze novelle is dat de twee vrouwen, de een oud en de ander jong, een lange vriendschap sluiten die zorgdragen dat er nog andere vragen naar bovenkomen die eveneens door het boek heen verwerkt worden. Het voordeel dat dit verhaal eerst moest blijven liggen. De oude vrouw die al voor de zoveelste keer geluk heeft dat ze gered wordt en niet doodgaat en zich afvraagt hoe het leven weer te hervatten, hoe rechtvaardig is dit terwijl andere mensen gewoon domweg uit het leven worden gerukt. Is dit voortdurend ontsnappen aan niet te veel voor één mensenleven? De jongste, zij die redde, ziet de oude vrouw hiermee worstelen, depressief door worden en vraagt zich gaandeweg af “heb ik er wel goed aan gedaan u uit het water te halen?" Om te vervolgen met bestaan er werkelijk onbaatzuchtige daden? Want was ze ook niet voor zichzelf in het water gesprongen om haar eigen geweten te redden?

Natuurlijk werd er gefilmd vanaf de kade, de telefoons deden gewoon hun werk daar de mensen hen bedienden zodat ze het verhaal later konden laten zien, zij waren er live bij aanwezig of gaan voor die vele likes op een of ander sociaal platform of was hier nog weinig sprake van op 27 januari 2010 de avond van dit ongeluk? Koelemeijer laat goed doorschemeren hoe onze waarnemingen ons voortdurend in de weg zitten daar die vol zitten met verwachtingen, oordelen, van hoe we de anderen zien en wat ze doen of vooral in deze situatie nalaten.

Koelemeijer werd lange tijd in beslag genomen door het werken aan de biografie over Etty Hillesum die ze hiervoor schreef waardoor dit verhaal langer op de plank bleef liggen dan in eerste instantie de bedoeling was daar de gesprekken met de vrouwen in 2014 plaatsvonden op het moment dat deze vrouwen voldoende vertrouwen hadden dat ze er over konden spreken. Dit maakt dat ik als lezer toch onwillekeurig denk stel dat die biografie niet geschreven had hoeven worden zou dan dit mooie kleine boek uitgegroeid tot een groter geheel waarin de vele zeer menselijke vragen die het oproept verder waren uitgewerkt? Ze worden nu slechts aangestipt en de vrouwen vertellen wat en hoe de omgeving er mee omging. Zou dan de morele filosofie die door het verhaal heen sijpelt nog krachtiger zijn geworden? Meer uitgewerkt? Hannah Arendt wordt kort aangestipt, de beide vrouwen zouden die avond naar dezelfde lezing gaan van een Nederlandse filosoof, die nadrukkelijk aangeeft dat je juist in het handelen van de mens kan wie hij in wezen is. Voor is het handelen van de mens essentieel. Of je nu gelooft in het lot of niet, uiteindelijk gaat het er om wat je doet! Zo komt ook Kant zijdelings voorbij.

Deze novelle laat een diepe indruk achter die je te snel uithebt? Dichtslaand begin je te denken van wat had ik gedaan, ik die geen zwemdiploma's heb en zich net een beetje kan redden in het water? Voor de tweede keer nu kanker, een herseninfarctje overleefd en daar op die kant hebben gestaan en de persoon die wil redden heen en weer zien banjeren, wat zou ik durven doen of toch vooral laten?

[Danielle · Rating 4 out of 5]

Hoe een klein verhaal groots kan zijn

De Redding van Judith Koelemeijer is een indringende non-fictienovelle die je nog lang na het omslaan van de laatste bladzijde bijblijft. Het verhaal laat op indrukwekkende wijze zien hoe een ogenschijnlijk klein moment – een split second beslissing – twee levens kan markeren en twee mensen voorgoed met elkaar kan verbinden.

Door de ogen van Leah en Mirjam ontvouwt zich een waargebeurd verhaal vol spanning, ontzetting en menselijke moed. Leah belandt met haar geparkeerde auto in de Leidsevaart. Terwijl omstanders hun telefoon pakken en toekijken, is het Mirjam die als enige in actie komt. Ze springt het water in en redt Leah van de verdrinkingsdood.

Vijftien jaar later schrijft Koelemeijer hun verhaal op. Niet alleen de dramatische gebeurtenis zelf, maar ook de lange nasleep krijgt aandacht: de psychologische gevolgen, het trauma, de vragen waarmee beide vrouwen worstelen. Twee vrouwen, verschillend in leeftijd en achtergrond – de één aan het begin van haar leven, de ander al ouder, maar nog vol vuur – niet wetende dat toen hun handen elkaar in het water vonden, zij voor de rest van hun leven met elkaar verbonden zouden blijven.

Koelemeijer slaagt erin hun perspectieven op een genuanceerde manier met elkaar te verweven. Waar de één worstelt met schuldgevoel (“Wat als zij gestorven was tijdens het redden?”), worstelt de ander met onbegrip over de passiviteit van de omstanders. Waarom greep niemand anders in?

De kracht van De Redding zit in de subtiliteit. Het is geen verhaal van heldendom in de klassieke zin, maar een verhaal over morele keuzes, kwetsbaarheid en het onvoorspelbare van het menselijk gedrag. Koelemeijer beschrijft het met oog voor detail en empathie, zonder het te dramatiseren – juist dat maakt het zo raak.

“Sinds die dag ben jij nooit meer uit mijn leven verdwenen. En ik ook niet uit het jouwe.”

Een klein verhaal, ja. Maar wel een dat lang blijft resoneren.

[Bruno · Rating 4 out of 5]

Voor ik het boek kocht, had ik enkel de eerste bladzijde gelezen, en niet de blurb. Zo ga ik meestal tewerk, dat weten jullie onderhand al. Toch was het niet helemaal een verrassing, toen ik op het einde van het boek, bij 'Verantwoording en dankwoord' mocht vaststellen dat dit boek non-fictie is.

De redding is een boek dat vijftien jaar geleden ontstond, als een niet doorgegane opdracht voor het tijdschrift Libelle. Het verhaal van Leah en Mirjam is echt gebeurd. Mirjam heeft Leah uit het water gered, maar pas in 2014 voelden beide vrouwen zich in staat om over het voorval uitgebreid met Koelemeijer te praten. Maar toen moest Koelemeijer eerst de biografie van Etty Hillesum schrijven, en ze keerde pas na het voltooien daarvan, in 2023 bij Leah en Mirjam terug. En daaruit is dan dit boek voortgekomen.

De verdrinking in het eerste deel is erg goed en waarachtig beschreven. Zo accuraat, dat ik me afvroeg of Koelemeijer niet zelf aan een verdrinkingsdood was ontsnapt. Het was heel herkenbaar voor iemand die ooit zelf al eens bijna verdronken is (acht jaar geleden ondertussen, lang verhaal). Maar toen wist ik nog niet dat het non-fictie betrof, en dat ze de beschrijvingen van Leah zelf heeft gehaald.

De kracht van het eerste gedeelte wordt niet helemaal weerhouden in de rest van het boek. Vaak lijkt het een beetje te gekunsteld, te stichtend ook, alsof het toch een lang uitgewerkt tijdschriftartikel betreft, dat werd opgesmukt om het tot een novelle te verwerken. Het blijft wel mooi en goed uitgewerkt.

[José Van Rosmalen · Rating 4 out of 5]

Deze biografische novelle is opgebouwd als een symfonie met twee hoofdpersonen, de oude vrouw Leah en de jonge vrouw Mirjam. Beide waren op weg naar een filosofische lezing in Haarlem op een gure winterdag, met ijs en gladheid. Leah parkeerde haar auto bij de Leidsevaart, Mirjam zag het van een afstand en zag dat de auto het water in reed. In het eerste deel volgen we Leah in wat haar laatste momenten hadden kunnen zijn, ze verdween in het duistere water.Haar leven flitst aan haar voorbij. In het tweede deel komt Mirjam aan het woord. Ze staat eerst vertwijfeld tussen de omstanders toe te kijken en vraagt zich af waarom niemand iets doet. Ze heeft ervaring in de vechtsport en realiseert zich dat het al bijna te laat is als zij springt, maar zij doet het en weet de oude vrouw uit de auto te bevrijden, met uiterste krachtsinspanning. In het derde deel komen Leah en Mirjam samen aan het woord. In de daarop volgende epiloog is het inmiddels vijftien jaar later. De beide vrouwen hebben nog steeds contact met elkaar. Inmiddels kijkt Mirjam met meer nuance op het gebeuren terug. Judith Koelemeijer heeft deze historische gebeurtenis respectvol opgetekend. Er staat geen woord teveel in, het boekje is uitstekend verzorgd. Het beschreven drama heeft iets universeels, de tragiek, de onmacht en ook de morele moed, terwijl Mirjam zich zeker geen heldin zou willen noemen.

[Sandra · Rating 4 out of 5]

'Wie één mensenleven redt, redt de hele wereld'

In 121 bladzijden weet Judith Koelemeijer op bewonderenswaardige wijze twee levens tevoorschijn te toveren. Het leven van de 71-jarige Leah, die zittend in haar auto in de Haarlemse Leidsevaart belandt tijdens een avondje uit. Daarnaast het leven van Mirjam, de jonge vrouw die haar uit het water redt. Deze non-fictie novelle gaat niet alleen over deze 'redding', maar schetst op een ontroerende wijze tevens de karakters van deze twee vrouwen. In deel 1 wordt ingezoomd op Leah. In korte hoofdstukjes worden (spannende!) fragmenten over de 'tewaterlating' en de doodstrijd die Leah in haar auto ervaart, afgewisseld met fragmenten over haar leven tot dat moment. Het vrijgevochten meisje dat op de nonnenschool aan banden werd gelegd en uiteindelijk haar eigen pad koos, traumatische gebeurtenissen die ze met water in haar leven reeds heeft meegemaakt: met trefzekere pen laat Koelemeijer Leahs leven de revue passeren. In deel 2 wordt middels dezelfde structuur beurtelings het handelen en het leven van Mirjam geschetst. In deel 3 en 4 lezen we over de nasleep van deze gebeurtenis en over de verbondenheid die de vrouwen daarna zullen blijven voelen. Mooi hoe genuanceerd Koelemeijer toont hoe verschillende herinneringen en interpretaties een rol kunnen spelen in het verwerken. Een tedere novelle, die mij niet onberoerd liet!

[Barber · Rating 3 out of 5]

Een mooie novelle gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Ik heb het in één zit uitgelezen —iets wat me bijna nooit lukt— maar toch kom ik niet verder dan 3 sterren. De passages over de daadwerkelijke redding zijn aangrijpend, maar als een geheel voelt het boek wat gehaast geschreven. De schrijfstijl is simpeler dan ik gewend ben van Judith Koelemeijer (zoals van het prachtige boek over Etty Hillesum) en bevat vele herhalingen. Alsof Koelemeijer soms later in het boek een toevoeging te binnen schoot aan een eerder beschreven situatie of herinnering. Of dat ze het schrijven meermaals onderbrak en even was vergeten dat ze personage Mark al drie keer geïntroduceerd had als de vriend van Mirjam.

Ook zinnen worden herhaald zonder dat het belang aan de lezer duidelijk wordt: “Ze moest afstand doen van haar Zelf. Wat dat ook mocht zijn” (46) en: “In het water van de Leidsevaart had ze afstand gedaan van haar Zelf, wat dat ook mocht zijn” (96). Als ik later in het dankwoord lees dat Koelemeijer ruim vijftien jaar met het boek in haar hoofd heeft gezeten, valt het op z’n plek. Misschien was dit bijzondere verhaal net iets meer tot z’n recht gekomen als ze het gelijk de aandacht kon geven die ze had gewild.

[Laura Bakker · Rating 4 out of 5]

Eén van de boeken waar ik het meest naar uitkeek in februari was De Redding van Judith Koelemeijer.
Extra leuk dus dat ik een exemplaar ontving via De Club van echte lezeres.

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in de Haarlemse Leidsevaart. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van de jonge studente Mirjam, die wanhopig zoekt naar een manier om redding te bieden. Ze kan toch niet voor haar ogen iemand laten verdrinken?
Jaren later kijken de twee vrouwen terug op Leahs ‘tewaterlating’ - een gebeurtenis die hun beider levens voorgoed veranderde.

In het nawoord noemt Judith Koelemeijer dit boek zelf een non-fictienovelle. Dat is absoluut een mooi én het juiste genre dat aan dit boekje kan worden geplakt. Het boek telt 125 bladzijden maar biedt zoveel stof tot nadenken.
Ik heb in de kantlijn regelmatig aantekeningen gemaakt of zinnen onderstreept. Deze aantekeningen zouden de basis kunnen zijn voor een stevig, filosofisch gesprek. Het roept vragen op over zowel het bystander effect als onze huidige maatschappij in de bredere zin.

Overigens is het dus non-fictie, maar je zou het haast kunnen lezen als fictie. Het grootste deel van dit boek is erg verhalend omschreven, pas bij het derde deel komen Leah en Mirjam meer aan het woord dan ‘de verteller’.
De Redding is non-fictie met een spanningsopbouw; óók al weet je wat er gaat gebeuren. Het is een kort verhaal dat oproept tot grote gesprekken.