What do you think?
Rate this book
Verdragen: Over de hulp helpt-mythe
Dat hulp helpt en meer hulp beter helpt, is een mythe. Toch zijn steeds meer mensen op zoek naar een psychiatrische diagnose, met het idee dat die diagnose toegang geeft tot een behandeling die problemen kan wegnemen. Door vast te houden aan die mythe ondermijnen we het vertrouwen in ons eigen vermogen om psychisch lijden te verdragen. Met als ‘bijwerking’ van therapie: afhankelijkheid van therapeuten, psychologen en psychiaters voor de omgang met onze psychische problemen.
In Verdragen reikt Van Oenen je een aantal verdraagstrategieën aan. Het debat dat Van Oenen aankaart, ligt gevoelig. Toch is zijn boodschap hoopvol: ‘Het reddende verhaal is het verhaal waarin we onszelf blijken te kunnen redden.’
In Verdragen reikt Van Oenen je een aantal verdraagstrategieën aan. Het debat dat Van Oenen aankaart, ligt gevoelig. Toch is zijn boodschap hoopvol: ‘Het reddende verhaal is het verhaal waarin we onszelf blijken te kunnen redden.’
292 pages, Paperback
Published January 15, 2025
10 people are currently reading
113 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 6 of 6 reviews
September 27, 2025
Veel dank aan uitgeverij Boom voor het recensie-exemplaar.
Voor iemand met enige ervaring (als cliënt) in de geestelijke gezondheidszorg, werd ik geprikkeld door de titel van dit nieuwste boek van Flip Jan van Oenen. In Verdragen: Over de Hulp Helpt-Mythe probeert Van Oenen te laten zien dat hulp lang niet altijd helpt en dat er misschien wel een andere, meer passende rol voor de hulpverlener is weggelegd. Daarvoor moet het hele systeem van de geestelijke gezondheidszorg wel flink op de schop, en of men daar ooit toe bereid is betwijfel ik, maar ik hoop dat dit andere perspectief dankzij dit boek serieuzer genomen gaat worden.
In Verdragen gaat Van Oenen in tegen de ideeën dat psychische klachten niet zomaar overgaan en dat mensen met psychische problemen alleen maar geholpen kunnen worden door een professional in de hand te nemen. Cijfers wijzen namelijk uit dat maar een beperkt deel van degenen die hulp hebben gezocht ook daadwerkelijk minder klachten ervaren. Van Oenen pleit voor een nieuwe rol van de hulpverlener, waarbij de cliënt vooral leert om zelf om te gaan met psychische pijn. De hulpverlener helpt de cliënt met het zoeken naar manieren om psychische pijn te kunnen verdragen en zorgt ervoor dat de cliënt weer vertrouwen kan hebben in het feit dat de pijn eindig is.
Ironisch
Ik kan niet anders zeggen dat ik erg blij was om een therapeut dit soort dingen te horen zeggen. Al vanaf mijn tienerjaren heb ik ervaring, op verschillende manieren, met de ggz en ik heb intussen wel ondervonden wat voor mij wel en wat voor mij niet werkt. Het is natuurlijk ook wel ironisch dat ik – na twintig jaar te maken te hebben gehad met verschillende therapieën en therapeuten – uiteindelijk mijn echte heil heb gevonden in zen, een stroming waarbij het niet draait om het oplossen van pijn, maar om het accepteren van pijn. Sinds het ontdekken van zen is mijn bipolaire stoornis (een ‘ernstige psychische stoornis’ volgens Van Oenen, maar ik ervaar het zelf allang niet meer zo) veel beter te verdragen.
Als je het dan hebt over therapie die niet werkt: het was niet echt werkend voor me om op mijn 28e te horen te krijgen dat ik nooit meer een baan zou kunnen hebben, dat ik voor de rest van mijn leven in therapie zou moeten en dat ik overgeleverd zou zijn aan de geestelijke gezondheidszorg. Het is precies dit soort taal waar Van Oenen tegen ageert. Het maakt van de mens een passief wezen dat niet in staat is zijn/haar problemen te verdragen en op te lossen.
Vertrouwen
Als ik denk aan de therapeuten die mij wel echt hebben geholpen, dan gaat het om therapeuten die me een ander perspectief op mezelf en mijn ziekte gaven en die zichzelf opstelden als ‘slechts ondersteunend’ en me het vertrouwen gaven dat ik sterk genoeg was om het allemaal zelf te doen. Het is precies dit soort gesprekken dat Van Oenen toejuicht. Dit soort hulp bestaat dus al wel, maar het zou veel zichtbaarder mogen zijn. Het is door dit soort gesprekken (4x per jaar) en zen (dagelijks) dat ik een relatief normaal leven kan leven, inclusief werk, en met een zeer beperkte rol voor de therapeut.
Ik kan dus – vanuit mijn eigen ervaring – totaal onderschrijven wat Van Oenen in Verdragen schrijft. Het is dan ook een belangrijk boek, omdat we echt af moeten van het idee dat iedere zweem van psychische pijn direct opgelost dient te worden en dat dat alleen kan door een therapeut in de arm te nemen.
Droog
Hoewel Van Oenen zeer belangrijke punten maakt in dit boek, vond ik het wel allemaal wat droog opgeschreven. Van de talloze goede en slechte voorbeelden heb ik toch een deel overgeslagen en hij valt ook wel regelmatig in herhaling. Dit lijkt meer een boek voor de professional in het werkveld dan dat het voor een breder publiek is bedoeld.
Voor mij voelde het als erkenning dat ik in dit boek allemaal ideeën en conclusies las die ik in de loop der jaren zelf ook gehad en gemaakt heb. Hoewel lang niet alles in dit boek op een interessante manier opgeschreven is, merk ik dat de inhoud me dusdanig prikkelt dat het me nog wel even bezig zal houden. We hebben niet méér hulp nodig, maar juist minder, en in een andere vorm. Dat is een hill I will die on.
blogpost
Voor iemand met enige ervaring (als cliënt) in de geestelijke gezondheidszorg, werd ik geprikkeld door de titel van dit nieuwste boek van Flip Jan van Oenen. In Verdragen: Over de Hulp Helpt-Mythe probeert Van Oenen te laten zien dat hulp lang niet altijd helpt en dat er misschien wel een andere, meer passende rol voor de hulpverlener is weggelegd. Daarvoor moet het hele systeem van de geestelijke gezondheidszorg wel flink op de schop, en of men daar ooit toe bereid is betwijfel ik, maar ik hoop dat dit andere perspectief dankzij dit boek serieuzer genomen gaat worden.
In Verdragen gaat Van Oenen in tegen de ideeën dat psychische klachten niet zomaar overgaan en dat mensen met psychische problemen alleen maar geholpen kunnen worden door een professional in de hand te nemen. Cijfers wijzen namelijk uit dat maar een beperkt deel van degenen die hulp hebben gezocht ook daadwerkelijk minder klachten ervaren. Van Oenen pleit voor een nieuwe rol van de hulpverlener, waarbij de cliënt vooral leert om zelf om te gaan met psychische pijn. De hulpverlener helpt de cliënt met het zoeken naar manieren om psychische pijn te kunnen verdragen en zorgt ervoor dat de cliënt weer vertrouwen kan hebben in het feit dat de pijn eindig is.
Ironisch
Ik kan niet anders zeggen dat ik erg blij was om een therapeut dit soort dingen te horen zeggen. Al vanaf mijn tienerjaren heb ik ervaring, op verschillende manieren, met de ggz en ik heb intussen wel ondervonden wat voor mij wel en wat voor mij niet werkt. Het is natuurlijk ook wel ironisch dat ik – na twintig jaar te maken te hebben gehad met verschillende therapieën en therapeuten – uiteindelijk mijn echte heil heb gevonden in zen, een stroming waarbij het niet draait om het oplossen van pijn, maar om het accepteren van pijn. Sinds het ontdekken van zen is mijn bipolaire stoornis (een ‘ernstige psychische stoornis’ volgens Van Oenen, maar ik ervaar het zelf allang niet meer zo) veel beter te verdragen.
Als je het dan hebt over therapie die niet werkt: het was niet echt werkend voor me om op mijn 28e te horen te krijgen dat ik nooit meer een baan zou kunnen hebben, dat ik voor de rest van mijn leven in therapie zou moeten en dat ik overgeleverd zou zijn aan de geestelijke gezondheidszorg. Het is precies dit soort taal waar Van Oenen tegen ageert. Het maakt van de mens een passief wezen dat niet in staat is zijn/haar problemen te verdragen en op te lossen.
Vertrouwen
Als ik denk aan de therapeuten die mij wel echt hebben geholpen, dan gaat het om therapeuten die me een ander perspectief op mezelf en mijn ziekte gaven en die zichzelf opstelden als ‘slechts ondersteunend’ en me het vertrouwen gaven dat ik sterk genoeg was om het allemaal zelf te doen. Het is precies dit soort gesprekken dat Van Oenen toejuicht. Dit soort hulp bestaat dus al wel, maar het zou veel zichtbaarder mogen zijn. Het is door dit soort gesprekken (4x per jaar) en zen (dagelijks) dat ik een relatief normaal leven kan leven, inclusief werk, en met een zeer beperkte rol voor de therapeut.
Ik kan dus – vanuit mijn eigen ervaring – totaal onderschrijven wat Van Oenen in Verdragen schrijft. Het is dan ook een belangrijk boek, omdat we echt af moeten van het idee dat iedere zweem van psychische pijn direct opgelost dient te worden en dat dat alleen kan door een therapeut in de arm te nemen.
Droog
Hoewel Van Oenen zeer belangrijke punten maakt in dit boek, vond ik het wel allemaal wat droog opgeschreven. Van de talloze goede en slechte voorbeelden heb ik toch een deel overgeslagen en hij valt ook wel regelmatig in herhaling. Dit lijkt meer een boek voor de professional in het werkveld dan dat het voor een breder publiek is bedoeld.
Voor mij voelde het als erkenning dat ik in dit boek allemaal ideeën en conclusies las die ik in de loop der jaren zelf ook gehad en gemaakt heb. Hoewel lang niet alles in dit boek op een interessante manier opgeschreven is, merk ik dat de inhoud me dusdanig prikkelt dat het me nog wel even bezig zal houden. We hebben niet méér hulp nodig, maar juist minder, en in een andere vorm. Dat is een hill I will die on.
blogpost
December 9, 2025
Het geluid dat Flip Jan van Oenen vertegenwoordigd is hard nodig: therapie dreigt een consumptie middel te worden (waar niet door particulieren voor betaald wordt). De maakbaarheidsideologie ondermijnt de noodzaak tot leren verdragen want alles kan toch opgelost worden?!
Tegelijkertijd leest dit boek ook wat plat: de mensen die aankloppen bij de ggz worden op één hoop gegooid (geinsinueerd door "one-size-fits-all"-oplossingen voor de ggz), wat vaak weer nadelig uitpakt voor de meest kwetsbaren. Daarnaast ben ik enorm fan van evidence-based werken maar zijn de uitkomstmaten bij psychologisch onderzoek vaak gestoeld op symptomen/klachten en lijkt therapie op andere variabelen in te werken: verbetering van interpersoonlijke contacten, meer begrip van de eigen binnenwereld, enz. dit KAN tot klachtenreductie leiden. Kortom: er valt vast een hoop te meten alleen worden er uitspraken op basis van klacht-gericht onderzoek gedaan over de effectiviteit van therapie als geheel.
Toch vind ik Flip Jans' boek de moeite waard omdat hij tegen de stroom in durft te denken- en waar we op veel maatschappelijke domeinen iets meer van oppositie naar coöperatie mogen bewegen wat mij betreft, mag er vanuit de ggz wat meer tegengeluid zijn; juist VANUIT het geïnverteerd panopticon.
Tegelijkertijd leest dit boek ook wat plat: de mensen die aankloppen bij de ggz worden op één hoop gegooid (geinsinueerd door "one-size-fits-all"-oplossingen voor de ggz), wat vaak weer nadelig uitpakt voor de meest kwetsbaren. Daarnaast ben ik enorm fan van evidence-based werken maar zijn de uitkomstmaten bij psychologisch onderzoek vaak gestoeld op symptomen/klachten en lijkt therapie op andere variabelen in te werken: verbetering van interpersoonlijke contacten, meer begrip van de eigen binnenwereld, enz. dit KAN tot klachtenreductie leiden. Kortom: er valt vast een hoop te meten alleen worden er uitspraken op basis van klacht-gericht onderzoek gedaan over de effectiviteit van therapie als geheel.
Toch vind ik Flip Jans' boek de moeite waard omdat hij tegen de stroom in durft te denken- en waar we op veel maatschappelijke domeinen iets meer van oppositie naar coöperatie mogen bewegen wat mij betreft, mag er vanuit de ggz wat meer tegengeluid zijn; juist VANUIT het geïnverteerd panopticon.
March 7, 2025
Dit boek deelt een eerlijk/realistisch beeld over psychische pijn, de geestelijke gezondheidzorg (GGZ), psychotherapie, psychofarmaca, diagnoses, psychiatrische opnames,… (in Nederland maar ook in België zijn veel van deze zaken heel herkenbaar vind ik) dat velen wellicht moeilijk vinden om te lezen maar dat belangrijk is om te weten in ieders belang en om te kunnen evolueren naar een realistische GGZ en een gezonde maatschappij/wereld van, voor en door iedereen die de juiste prioriteiten stelt en mensen vooral hun eigen draagkracht leert benutten en zo. Ik kan me in heel veel dingen (niet alles) uit dit boek vinden, heel veel dingen uit dit boek verbaasden me niet, veel dingen waren geen verrassing/niet nieuw voor mij en ik wou dat ik veel dingen uit dit boek al veel eerder had geweten. Het legt de hulp helpt-mythe uit (die herken ik trouwens ook van in de somatische gezondheidszorg en die link wordt volgens mij ook even gelegd in het boek). Toont aan dat er nu vaak een onrealistisch beeld heerst over de effectiviteit van psychotherapie e.d. en wat dan wel de beperkte inbreng kan zijn van psychotherapie, waarom we psychotherapie/GGZ-hulp best begrenzen in aantal sessies, waarom het uiteindelijk aankomt op leren verdragen en waarom dat niet hopeloos is en je je draagkracht ondermijnt door afhankelijk te zijn van therapeuten, valse hoop te hebben/aangereikt te krijgen rond wat psychotherapie en alles daarrond je kan bieden, hoe ook de GGZ markt gestuurd is (of wat had je gedacht?),... . Ik heb het gevoel dat velen vooral meer van hetzelfde willen, in de GGZ en elders. Wachtlijsten wegwerken, onmenselijke praktijken wegwerken, meer geld in dezelfde (schadelijke) systemen pompen,... en opgelost (kort door de bocht, I know maar toch), het is zoveel complexer en het gaat zoveel breder dan dat. Daar ben ik het dus niet mee eens en ook dit boek toont op het vlak van de GGZ aan waarom er een hele paradigmashift nodig is (ook o.a. op maatschappelijk vlak). Het boek mocht van mij o.a. nog wat breder open getrokken worden op maatschappelijk vlak en zo. Dit boek telt 289 pagina’s en is het vervolg op het boek Het misverstand psychotherapie van dezelfde auteur dat ik eerder ook al las. Een boek waarvan ik hoop dat zoveel mogelijk mensen het lezen. Dank je wel om dit belangrijke/eerlijke boek te schrijven Flip Jan van Oenen.
February 1, 2025
Duidelijk dat er een paradigmashift nodig is. Er worden een aantal interessante invalshoeken beschreven. Zet aan tot reflectie.
February 20, 2025
Het is wel erg veel herhaling van zijn eerste boek, komt soms zelfs wat populistisch over.
July 11, 2025
Zeker interessante inzichten! Ondanks dat ik het niet overal mee eens ben, een aanrader om een keer open te slaan. Af en toe wel moeizaam om doorheen te komen.
Displaying 1 - 6 of 6 reviews