De kunst van het missen: Waarom aardse paradijzen niet gelukkig maken

by Olaf Tempelman

Hoe welvarender mensen zijn en hoe meer mogelijkheden ze hebben, hoe sterker ze zich bewust kunnen raken van gemis in hun leven. Legden mensen zich in het verleden neer bij de mores van een levenscyclus, nu willen velen uit het leven halen ‘wat erin zit’, meemaken ‘waar het echt om gaat’, deelgenoot worden van wat Norman Mailer ‘the sweet of life’ noemde. Begrippen als ‘bucketlist’ en ‘fomo’ vinden we inmiddels ook in Nederlandse woordenboeken terug.

Eén van de gedaantes van de moderne mens die zoekt naar vervulling is De Reiziger. Aan de hand van het gedrag van reizigers brengt Volkskrant-journalist Olaf Tempelman in kaart wat bevoorrechte mensen in hun leven missen, en waarin moderne maatschappijen tekortschieten. Over de hele wereld ziet hij reizigers zoeken naar liefde, verlichting, bevlogenheid, geborgenheid en meer. Hij ziet óók dat er veel voorbijgaat aan mensen die niets willen missen. In een boek waarin hij reisimpressies met contemplaties mengt, pleit hij voor de kunst van het missen.

208 pages, Paperback

Published January 16, 2025

Reviews

[Gert De Bie · Rating 3 out of 5]

Olaf Tempelman was in het eerste decennium van deze eeuw Oost-Europa-correspondent voor de Volkskrant en schrijft ook sindsdien nog columns voor diezelfde krant.

'De kunst van het missen' belooft een meanderend en contemplatief boek te zijn over 'de reiziger', een hedendaags type mens dat de wereld afreist op zoek naar vervulling. Waar men zich vroeger eerder neerlegde bij hoe een levencyclus van bij geboorte uitgestippeld stond, willen mensen nu 'er alles uithalen wat er in zit' en 'meemaken waar het echt om gaat'.
De ooit aanwezige reiziger in mij, nauw verwant met de zoekende ziel, sloeg gretig aan het lezen, vroeg zich af of hij zich zou herkennen in Tempelman's portretten van 'types reizigers' en las een vlot lezend en prikkelend boek.

Tempelman typeert reizigers in een aantal categorieën (reizigers op zoek naar liefde, op zoek naar verlichting, op zoek naar motivatie, ....) en probeert aan de hand van hun wedervaren aan te tonen dat de aardse paradijzen die ze hiervoor (be)zoeken, zelden of nooit te bieden hebben wat de reiziger vinden wil.

Soms voelen de argumenten in 'De kunst van het missen' aan als persoonlijke bedenkingen, hier en daar als algemene waarheden, soms als politieke standpunten en evengoed soms als open deuren.
Wat er ook van zij: Tempelman schreef een aangenaam en vlot lezend boek waarin hij een aantal treffende verhalen bovenhaalt van zoekende zielen die niet vinden wat ze zoeken. Maar of 'De kunst van het missen' echt een op stevige peilers gebouwd betoog is over de zinloosheid van reizen als zoektocht, daar zijn we niet van overtuigd.

Of het is om de reizende jongeling die we ooit waren te verdedigen of om de toekomstige reizende jeugd toe te lachen: het is niet omdat alle feiten die Tempelman aanhaalt een grond van waarheid in zich dragen, dat daarom de kunst van het missen per definitief zinvoller is dan die van het reizen. Enfin. Zoiets denken we. Misschien.
Prikkelend, maar misschien te vrijblijvend.

[Suzanne Brink · Rating 5 out of 5]

Verplichte kost voor iedereen die op het punt staat zijn vakantie te boeken, maar dat niet alleen. De wijsheden die Olaf Tempelman op zijn reizen op heeft gedaan zijn van toepassing op het hele leven. Ga niet voor de highlights, laat je verrassen. Maak een praatje met de receptionist van een bedrijf in plaats van dat je in de rij gaat staan voor een directeur. Raak niet verblind door voorstellingen die je je van plekken maakt. Kijk echt om je heen, loop eens een straatje verder. Pak de metro naar de buitenwijk van een toeristische stad. Maar het is geen how to-boek. Het staat vol heerlijke verhalen over mensen die je onderweg tegenkomt op reis. Spirituele monniken die totaal van de kaart zijn als een wifi-verbinding wegvalt. De Cuba-marketing. En de jacht op authentieke plekjes aan het eind van een ongeasfalteerd pad. En dat je pas van het geluid van de zeis kunt genieten als je de keus hebt en dat niet dag in dag uit moet doen omdat je anders geen eten hebt. Over hoe blind je wordt als gepriviligeerd toerist voor de arbeidsomstandigheden om je heen. En kun je eigenlijk nog wel genieten van een megalomaan gebouw in bijvoorbeeld Boekarest als je weet dat de huizen van honderden mensen er rücksichtlos voor zijn neergehaald? Zelf wilde ik heel veel zinnen markeren en de wereld inslingeren, maar lees het vooral zelf.

[Cornelia Golna · Rating 5 out of 5]

An absorbing text, which l read in two days! It shows a strong spirit of observation, a great capacity to get to the core of a matter, and erudition. I was impressed by the author’s courage to visit and talk to dissidents in various not particularly democratic countries. I was also amazed by his very wide and varied travels throughout the world, and what he gained from all those experiences, how they molded his views. And of course, I appreciated the structure of the book, how the examples in each essay combined to show a bigger picture. And how the essays together combined to give a picture of the modern world and modern man. The book is a tour de force. It holds together, never missing a beat. The combination of anecdotes and argument is balanced, creating a buildup all the time and keeping the reader in suspense, reading to see where it all will lead. A different light on what travel.

[Eveline Van eyck · Rating 4 out of 5]

In het begin vond ik de schrijfstijl wat moeilijk. Je moet je wel echt concentreren op wat je leest. Het is een boek waar moeilijk een genre op te plakken valt, omdat het enerzijds verhalend en anderzijds essayistisch aanvoelt. Toch zat het vol zinnen die ik heb gemarkeerd en die ik verschillende keren opnieuw gelezen heb. De schrijver doet ons nadenken over verschillende facetten van de moderne maatschappij, en neemt ons zelfs mee naar verhalen over waarom huidige en vroegere dictaturen zijn kunnen ontstaan en kunnen blijven ontstaan. Bijzonder interessant.

[Reader · Rating 4 out of 5]

Met heel veel plezier gelezen. Ik heb vooral genoten van de paniek bij de boeddhistische monniken die zonder wifi kwamen te zitten, maar Tempelman biedt over het geheel een boeiende schets van de menselijke zoektocht naar het betere, omdat het goede niet genoeg is.

[Patrick Kindt · Rating 4 out of 5]

Een fijn boek. Het maakt komaf met het fomo fenomeen waar we allen, in meerdere of mindere mate, soms onder lijden.
O Tempelman schrijft op luchtige wijze over een wezenlijk iets. Grappig én filosofisch.

[Ummo Bruns · Rating 4 out of 5]

Interesting to read how people seem to idealise their travel destinations to find out that other non expected impressions come to light! Well explained in this book!

[Pieter · Rating 2 out of 5]

Leest lekker, maar lijkt soms meer een opsomming van reisverslagen dan een bespiegeling op reizen.

[Charley · Rating 3 out of 5]

Het is een beetje een zwabberend verhaal waar volgens mij wel ergens een punt in zit. Ik heb het alleen een beetje gemist omdat ik er mijn aandacht niet bij kon houden...

[Heidi · Rating 3 out of 5]

Goede stukken afgewisseld met mindere (en meer chaotische stukken).