What do you think?
Rate this book
Van Savanne tot Stad: De beslissende invloed van geografie op onze geschiedenis van prehistorie tot nu
Wat als we onze geschiedenis vertellen door te beginnen bij de geografie? Aan de hand van geologie, antropologie, klimatologie, demografie, genetica en economie schetst dit baanbrekende boek een andere geschiedenis van menselijke samenlevingen door de eeuwen heen.
Van savanne tot stad maakt duidelijk hoe en waarom de eerste menselijke beschavingen konden ontstaan, hoe die zich verder ontwikkelden en soms ook weer verdwenen. Een geschiedenis van de mens en de wereld waarin hij leeft. Een wereldwijde geschiedenis. Een geogeschiedenis.
Van savanne tot stad maakt duidelijk hoe en waarom de eerste menselijke beschavingen konden ontstaan, hoe die zich verder ontwikkelden en soms ook weer verdwenen. Een geschiedenis van de mens en de wereld waarin hij leeft. Een wereldwijde geschiedenis. Een geogeschiedenis.
- GenresGeography
464 pages, Paperback
Published January 7, 2025
5 people are currently reading
80 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 of 1 review
March 9, 2025
Ik had op voorhand niet door dat Christian Grataloup de auteur-samensteller was van Atlas van de Wereldgeschiedenis, een van de bekendere historische boeken (een atlas dan nog!) van de voorbije jaren. Daar was ik niet helemaal door overtuigd, dus als ik dat had geweten, dan had ik Van Savanne tot Stad misschien niet gelezen. Gelukkig dus dat mijn brein niet altijd optimaal werkt, het heeft z'n voordelen.
Qua opzet doet dit boek me wat denken aan De Transformatie van de Aarde van Peter Frankopan: hij bespreekt de geschiedenis van de mensheid aan de hand van het klimaat en de natuur. Grataloup plaatst hier de geografie als geheel centraal: ligging, reliëf, klimaat, natuur, milieu, grond, geologie enzovoorts. Hier en daar merk je een overlapping, maar dat komt echt maar een paar keer voor.
Wat dit boek voor ijzersterk maakt, is de indeling van de geschiedenis: het telt een goede 450 bladzijdes, en meer dan de eerste honderd ervan gaan over de menselijke geschiedenis tijdens de prehistorie - zeg maar grotendeels de verspreiding en omzwerving van de mens over de aarde. Meestal gaat daar lang niet zoveel aandacht naar uit. Het contrast met andere geschiedkundige boeken (ook als ze de 'hele wereldgeschiedenis' behandelen) is groot: de Eerste Wereldoorlog wordt op een halve bladzijde afgehaspeld, de Amerikaanse Onafhankelijkheid is nog minder tijd waard. En de Romeinen zijn op wereldschaal ook lang niet belangrijk genoeg en moeten het met evenveel doen. Dit boek gaat echt over de grote lijnen, over de wisselwerking tussen mens en (geografische) omgeving. Dat is een ontzettend originele en leerrijke invalshoek.
De auteur heeft aandacht voor de grote zaken, maar pikt er hier en daar ook wel details uit om een punt duidelijk te maken of een concreet voorbeeld te geven. Er zijn gebeurtenissen die niet of amper aan bod komen, omdat ze gewoon niet van belang zijn voor dit discours en het thema. Anderzijds worden bepaalde andere zaken daarom veel diepgaander behandeld. Ik vond dat een goede, aparte invalshoek. Grataloup is ook kritisch genoeg voor andere studies, oude en recente. Hij heeft een moderne kijk op de dingen.
Nadeel: in de laatste 150 bladzijdes ongeveer, komt Frankrijk wel wat meer op de voorgrond. De auteur vermeldt dan meermaals andere onderzoekers, auteurs en filosofen uit zijn thuisland waar ik nog nooit van had gehoord. Ja, natuurlijk komt Descartes eens langs; dat valt te verwachten en is te begrijpen. Maar ik vraag me af of de Fransen wel doorhebben dat hun cultuur in het buitenland echt niet zo bekend is als zij misschien aannemen. Het hangt er natuurlijk van af hoe de auteur het bekijkt: misschien weet hij het wel, maar heeft hij dit in de eerste plaats geschreven met een Frans publiek voor ogen - of vindt hij dat de lezer die namen maar moet opzoeken. Hoe dan ook is het wel zo dat de gekozen bronnen passen bij het verhaal.
De vertaling is van Alexander van Kesteren, en het moet echt wel een monnikenwerk geweest zijn. Al die namen, titels en termen, wat een hels karwei. Maar hij heeft dat bijzonder goed gedaan. Het taalgebruik is rijk en duidelijk, alles is goed vertaald, de zinnen lezen - op een handvol na - erg vlot, en ik heb maar een paar typfouten gezien. Bijzonder goed gedaan, daar komt het op neer. Heel knap werk.
In het midden zit er een katern van een zestigtal bladzijdes kaarten ter ondersteuning van de tekst (er worden soms atlaspagina's vermeld). Ik heb er maar kort naar gekeken, maar ze lijken me helder en duidelijk, minder warrig en overvol dan die in Atlas van de Wereldgeschiedenis.
Ik ga niet beweren dat het een gemakkelijk boek is. Je hebt misschien al wel wat ervaring nodig om je tanden hierin te zetten, want het taalgebruik is wel zwaar en uitgebreid, en doordat het geen conventionele geschiedenis is, word je soms ook wel verward door de inhoud. Maar als je al wat belezen bent, dan is dit absoluut een aanrader.
Er gaat ook echt aandacht uit naar de hele wereld. Natuurlijk is er minder geweten over Amerika, of over Oceanië, maar al bij al krijg je daar nog altijd heel wat informatie over mee. De nadruk is en blijft 'Eufrazië', zoals het - in mijn ogen terecht - genoemd wordt, gewoon omdat die impact op het wereldtoneel het grootste is geweest, maar de rest wordt zeker niet genegeerd.
8,5/10
Qua opzet doet dit boek me wat denken aan De Transformatie van de Aarde van Peter Frankopan: hij bespreekt de geschiedenis van de mensheid aan de hand van het klimaat en de natuur. Grataloup plaatst hier de geografie als geheel centraal: ligging, reliëf, klimaat, natuur, milieu, grond, geologie enzovoorts. Hier en daar merk je een overlapping, maar dat komt echt maar een paar keer voor.
Wat dit boek voor ijzersterk maakt, is de indeling van de geschiedenis: het telt een goede 450 bladzijdes, en meer dan de eerste honderd ervan gaan over de menselijke geschiedenis tijdens de prehistorie - zeg maar grotendeels de verspreiding en omzwerving van de mens over de aarde. Meestal gaat daar lang niet zoveel aandacht naar uit. Het contrast met andere geschiedkundige boeken (ook als ze de 'hele wereldgeschiedenis' behandelen) is groot: de Eerste Wereldoorlog wordt op een halve bladzijde afgehaspeld, de Amerikaanse Onafhankelijkheid is nog minder tijd waard. En de Romeinen zijn op wereldschaal ook lang niet belangrijk genoeg en moeten het met evenveel doen. Dit boek gaat echt over de grote lijnen, over de wisselwerking tussen mens en (geografische) omgeving. Dat is een ontzettend originele en leerrijke invalshoek.
De auteur heeft aandacht voor de grote zaken, maar pikt er hier en daar ook wel details uit om een punt duidelijk te maken of een concreet voorbeeld te geven. Er zijn gebeurtenissen die niet of amper aan bod komen, omdat ze gewoon niet van belang zijn voor dit discours en het thema. Anderzijds worden bepaalde andere zaken daarom veel diepgaander behandeld. Ik vond dat een goede, aparte invalshoek. Grataloup is ook kritisch genoeg voor andere studies, oude en recente. Hij heeft een moderne kijk op de dingen.
Nadeel: in de laatste 150 bladzijdes ongeveer, komt Frankrijk wel wat meer op de voorgrond. De auteur vermeldt dan meermaals andere onderzoekers, auteurs en filosofen uit zijn thuisland waar ik nog nooit van had gehoord. Ja, natuurlijk komt Descartes eens langs; dat valt te verwachten en is te begrijpen. Maar ik vraag me af of de Fransen wel doorhebben dat hun cultuur in het buitenland echt niet zo bekend is als zij misschien aannemen. Het hangt er natuurlijk van af hoe de auteur het bekijkt: misschien weet hij het wel, maar heeft hij dit in de eerste plaats geschreven met een Frans publiek voor ogen - of vindt hij dat de lezer die namen maar moet opzoeken. Hoe dan ook is het wel zo dat de gekozen bronnen passen bij het verhaal.
De vertaling is van Alexander van Kesteren, en het moet echt wel een monnikenwerk geweest zijn. Al die namen, titels en termen, wat een hels karwei. Maar hij heeft dat bijzonder goed gedaan. Het taalgebruik is rijk en duidelijk, alles is goed vertaald, de zinnen lezen - op een handvol na - erg vlot, en ik heb maar een paar typfouten gezien. Bijzonder goed gedaan, daar komt het op neer. Heel knap werk.
In het midden zit er een katern van een zestigtal bladzijdes kaarten ter ondersteuning van de tekst (er worden soms atlaspagina's vermeld). Ik heb er maar kort naar gekeken, maar ze lijken me helder en duidelijk, minder warrig en overvol dan die in Atlas van de Wereldgeschiedenis.
Ik ga niet beweren dat het een gemakkelijk boek is. Je hebt misschien al wel wat ervaring nodig om je tanden hierin te zetten, want het taalgebruik is wel zwaar en uitgebreid, en doordat het geen conventionele geschiedenis is, word je soms ook wel verward door de inhoud. Maar als je al wat belezen bent, dan is dit absoluut een aanrader.
Er gaat ook echt aandacht uit naar de hele wereld. Natuurlijk is er minder geweten over Amerika, of over Oceanië, maar al bij al krijg je daar nog altijd heel wat informatie over mee. De nadruk is en blijft 'Eufrazië', zoals het - in mijn ogen terecht - genoemd wordt, gewoon omdat die impact op het wereldtoneel het grootste is geweest, maar de rest wordt zeker niet genegeerd.
8,5/10
Displaying 1 of 1 review