Vluchtheuvel

by Lidewey van Noord

Aan de rand van een dorpje in de heuvels in Italië staat een wit huis. De wilde natuur aan de ene kant, het dorp met zijn kleurrijke inwoners aan de andere kant. Voor Lidewey van Noord vormde die plek jarenlang een rustpunt in een leven vol avontuur. Nu haar bewegingsvrijheid door long covid is ingeperkt, dringt steeds meer tot haar door hoezeer ze zich er heeft afgezonderd.

In haar beeldende, trefzekere stijl verhaalt ze over de schoonheid van de natuur rondom haar huis en over haar ontmoetingen met dorpsgenoten. Van Noord richt haar scherpe, onderzoekende blik niet alleen naar buiten, maar ook op zichzelf en haar keuzes. Want waarom is ze in haar eentje in het buitenland gaan wonen, op zon afgelegen plek, terwijl veel van haar vrienden een gezin begonnen? En hoe komt het dat het bij haar maar niet wil lukken in de liefde?

279 pages, Paperback

Published September 5, 2024

About the author

Lidewey van Noord (1985) studeerde Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam. In 2016 verscheen haar debuut Pellegrina, dat ze maakte met grafisch ontwerper Robert Jan van Noort. Het stond op de shortlist voor de Nico Scheepmaker Beker, de vakprijs voor het Sportboek van het Jaar, won de Zinnen Roës Award en werd vertaald naar het Duits. In 2024 verscheen haar memoir Vluchtheuvel.

Van Noord debuteerde als fictieschrijver met De Spaanse renner (2022). De novelle leverde haar opnieuw een nominatie op voor de Nico Scheepmaker Beker. In januari 2026 verschijnt haar debuutroman De as komt eerst.

Reviews

[Gerbie7 · Rating 4 out of 5]

Tot nog toe las ik alleen nog maar wielerverhalen van haar. Al had ik bij het prachtige Pellegrina al door dat de sport soms een kapstok is om het land, in dit geval Italië te leren begrijpen. En nu is er vluchtheuvel.

Ze woont in een Italiaans dorpje, Cadestelle (heb het gegoogled, bestaat niet), waar ze eigenlijk niet meer doet dan overleven. En daar schrijft ze op zo’n mooie, indringende en kwetsbare manier over, dat je eigenlijk meteen in je auto wil springen, over de Alpen wil rijden en haar een knuffel wil geven. Dat is knap, wanneer je dat met een boek kunt bereiken.

Er gaat veel niet goed in haar leven. Ze woont alleen, heeft een onbeantwoorde liefde voor een Italiaan een paar uur verder op die zich niet wil binden, kampt met de gevolgen van long covid en weet niet goed wat ze met haar leven aan moet. En dat komt allemaal naar boven in de meest normale dingen. Als ze naar de supermarkt gaat, als ze met de buren praat, als ze wandelt door het dorp of in de natuur. Het cultuurverschil sijpelt regelmatig door de vertellingen heen, onvermijdelijk natuurlijk wanneer je in je eentje tussen 700 Italianen woont.

Het boek sleept je mee in haar hoofd, hoe ga je om met het leven en de uitdagingen die iedereen in meer of mindere mate tegenkomt. Hoe ga je om met tegenslag? Wat wil ik in het leven? Het lijkt volledige autobiografisch, maar tegelijkertijd bestaat het dorp waar ze woont niet. En eigenlijk maakt het helemaal niet uit, want je leeft mee met haar, je leert het dorp kennen, je denkt na over je eigen leven, wat jij zou doen in deze situatie, hebt medelijden als ze na anderhalf uur autobaan weer omdraait omdat het te zwaar is om alleen te rijden. Van Noord heeft een prachtig boek geschreven. Mocht alles autobiografisch zijn, dan gun ik haar rust in haar hoofd en kracht om de juiste beslissingen te nemen. Want ik wil nog heel veel (wieler-)verhalen van haar lezen.

Citaat: “Het gevoel dat mijn armen in brand staan houdt nog een week of twee aan. De angst dat ik mezelf iets aandoe blijft ook nog even hangen, maar ebt uiteindelijk weg. Na een paar weken kan ik weer een groot mes uit de keukenla pakken zonder dat mijn adem stokt. De weken vol angst en het enorme slaaptekort veroorzaken een gigantische terugval. De vermoeidheid is zo overweldigend dat ik me verdoofd voel. Ik kan niet werken, niet wandelen, raak razendsnel overprikkeld van sociaal contact.” (p.217)

[Judith Van · Rating 5 out of 5]

Het mooiste stuk is bladzijde 201-202, uitgelegd in mijn eigen woorden: je wapent je tegen teleurstelling en als die teleurstelling niet komt krijg je het idee dat het leven mee zit. Eigenlijk betekent dát gelukkig zijn.

En ik heb heimwee naar Italië na het lezen van dit boek.

[Selma Klinkhamer · Rating 4 out of 5]

In de tweede helft zit meer actie en het boek werd daarom steeds beter. Als het alleen over Long Covid was gegaan had ik het niet gelezen, maar nu was het aangenaam door de context van een prachtig Italiaans landschap. De inwoners van het dorp leer je beter kennen omdat de hoofdpersoon ze meer toelaat. Mooie ontwikkeling! Heeft niet ieder mens een vluchtheuvel nodig om weer op adem te komen in de chaos van het leven? Covid of niet…..

[Robin · Rating 5 out of 5]

Toen de Perzische slaapboom van Filippo de hitte niet overleefde dacht ik: lekker voor hem.

[Kees van Duyn · Rating 4 out of 5]

Freelance journalist en redacteur Lidewey van Noord debuteerde in 2016 als auteur met Pellegrina, waarin de wielersport, waarover ze hierna diverse andere boeken geschreven heeft, een belangrijke rol speelt. Haar hele leven heeft ze eveneens al een sterke band met de natuur – ze wilde vroeger altijd boerin worden – en daarom komt dit thema komt in het meeste van haar andere werk voor. Ook in haar nieuwste publicatie Vluchtheuvel (2024) komt dit onderwerp ruimschoots aan bod, waarbij ze zich dan vooral richt op de schoonheid ervan en zonder iemand proberen te overtuigen van haar opvattingen hierover.

Het boek is namelijk veel meer, want het is tevens een globale weergave van Van Noords leven in een klein bergdorpje in het noorden van Italië, waar ze jarenlang heeft gewoond en in die periode min of meer als haar thuis is gaan beschouwen. Ze heeft er vriendschappen gesloten, maar ook kennisgemaakt met een aantal andere inwoners van het stadje. De auteur heeft er mooie momenten meegemaakt, maar eveneens minder fijne dagen, soms zelfs weken, gehad, veelal als gevolg van long covid, waardoor ze regelmatig aan huis gekluisterd zat en haar beperkte energieniveau haar danig parten speelde.

Haar ziekte en verminderde vitaliteit zijn uiteraard van invloed geweest over hoe ze haar dagen doorbracht, maar Van Noord legt hier in haar boek niet voortdurende de nadruk op. Ze doet dit heel gedoseerd en daarom is haar verhaal absoluut geen klaagzang op die voor haar moeilijke omstandigheden. Natuurlijk komen haar gevoelens hierbij wel naar voren, maar die hebben niet allemaal betrekking op haar ongemak. Want ook over kleine ergernissen aan/over anderen, waaronder Filippo, een Italiaanse vriend, is ze openhartig. Soms stelt de auteur zich zelfs enigszins kwetsbaar op. Hierdoor kunnen veel situaties voor de lezer erg herkenbaar zijn.

Toch beschrijft Van Noord over het algemeen de mooie dingen die ze meemaakt en ziet. Dit zitten hem bijvoorbeeld in kleine details als een prachtig bloempje langs de kant van de weg, een vogel op haar balkon of het opkomen van een tomatenplantje. De schoonheid hiervan wordt liefdevol beschreven en laat zien dat ze enorm om de natuur geeft. De auteur kan hier welhaast lyrisch over vertellen, en veelvuldig heb je als lezer het gevoel dat je naast haar staat, ze zich tot jou persoonlijk richt en je ook nog eens ziet wat zij allemaal ziet. Kortom, haar schrijfstijl is derhalve bijzonder beeldend en invoelend.

Van Noord heeft in het jaar waarover ze in haar boek vertelt vrij veel nagedacht. Over haar verstandhouding met de al eerder genoemde Filippo, over haar zelfgekozen afzondering, over gesloten vriendschappen en over nog heel veel meer. Dit heeft tot bepaalde en soms moeilijke keuzes geleid, waar ze, vooral aan het eind van haar boek, de nodige aandacht aan besteedt en die iedereen wel bekend kunnen of zullen voorkomen. Het dubbele gevoel dat de auteur uiteindelijk krijgt over een lastige beslissing is voor de lezer eveneens voelbaar, dus begrijp je helemaal voor welk dilemma ze is komen te staan.

Behalve dat Vluchtheuvel een kijkje in een periode uit het leven van de auteur geeft en waarin ze haar ziel een klein beetje blootlegt, kan het boek ook gezien worden als een ode aan de natuur en de pracht en grootsheid daarvan. Dit heeft ze op een boeiende manier gedaan, waardoor zowel het boek als de wederwaardigheden van Van Noord aansprekend en intrigerend zijn.

[Lotte Israël · Rating 5 out of 5]

Heel mooi boek. Hoe ze bepaalde gevoelens, situaties, gedachtes weet te verwoorden vind ik echt bewonderenswaardig. Ik moet bekennen dat ik soms wel een beetje negatief werd van hoe negatief het hoofdpersonage over alles dacht, ze zwelgt vooral in veel zelfmedelijden, maar al met al erg genoten van het verhaal. Je wordt echt meegezogen in alles wat ze meemaakt, ik had het idee dat ik zelf in Cadestelle woonde en er rondliep.

[Wilma Hartman · Rating 5 out of 5]

Lidewey van Noord studeerde Nederlands in Amsterdam. Sinds 2012 werkt ze als freelance journaliste en redacteur. In 2016 verscheen haar debuut ‘Pellegrina: een Italiaanse wielerbedevaart die ze maakte met grafisch ontwerper Robert Jan van Noort. Dit non-fictieboek stond op de shortlist van de prijs voor het sportboek van het jaar. Ze schreef meerdere boeken, waaronder ‘Terug naar de natuur’. 'Vluchtheuvel' is haar laatste boek.
'Vluchtheuvel' vertelt het verhaal van Lidewey van Noord haar leven in een klein afgelegen dorpje, in de bergen van Italië. Het maakte me nieuwsgierig, wat doet een vrouw daar alleen in isolement. Tot ik begrijp dat long-covid de reden is om daar haar toevlucht te zoeken. Ik herken haar moeite met de drukte en de prikkels van Nederland, het gemis aan rust. Ik vond veel herkenning in het boek, maar zo mooi als zij dit kan neerschrijven zonder dat je er somber of verdrietig van wordt is heel erg knap. Long-covid komt subtiel binnen in het verhaal, maar nergens ligt daar de nadruk op of is het een verhaal van klagen en depressiviteit. Haar liefde voor de natuur komt in dit boek duidelijk naar voren. Haar beeldende schrijfstijl maakt dat je compleet verdwijnt in het boek.
Steeds meer vlinders fleuren de buitenwereld op – atalanta’s, citroenvlinders, blauwtjes. Ik ben ze zo ontwend dat hun schoonheid me verrast. Ik las ooit in een boek een uitspraak van Tom Waits die altijd is blijven hangen ‘As a songwriter the only thing I do is make jewelry for the inside of people’s minds’. Dat is onze taak, dacht ik: de geest behangen, decoreren, verrijken.
Ik vond het zo ontzettend knap dat ze aan de ene kant zo mooi kan schrijven over de natuur die haar geest verrijkt en aan de andere kant schrijft ze ook open over haar long-covid.
Op de bank lig ik te kijken naar de mannen die in gekleurde tricots door Frankrijk fietsen. Een van die wielrenners schijnt ook long-covid te hebben. Lange tijd behaalde hij zijn oude niveau niet meer, maar hij fietste nog wel mee in het peloton. Doe mij zijn long-covid maar, dacht ik soms.
Wat ik ook heel sterk aan het boek vind is haar zoektocht in het leven naar een ritme dat bij haar past nu de long-covid heeft toegeslagen. Een balans tussen de rust en eenzaamheid van haar huisje in Italië en de prikkels en reuring van Nederland. Het vinden van de liefde is ook een zoektocht. Dit stukje zegt voor mij alles.
Compassie voelen voor degenen die ons niet geven wat we nodig hebben is zoveel makkelijker dan de pijn van de afwijzing toelaten.
Ik heb genoten van het boek en heb me mee laten voeren naar het prachtige bergdorp in Italië met de prachtige natuur en heb meegeleefd met Lidewey in haar zoektocht naar haar pad in het leven daarom 5 sterren van mij.
Bedankt Atlas Contact voor dit prachtige en bijzondere leesclubboek van de Club van Echte Lezers.

[David Hollestelle · Rating 4 out of 5]

Lekker lezen in het dagboek van lidewey, uit haar tijd in klein Italiaans bergdorpje. Ze lijdt aan long COVID en is ongelukkig in de liefde. Het beperkt haar allemaal erg. Makkelijk leesbaar geschreven relaas van alledaagse dingen. Een zingende wielewaal die haar wakker maakt. De blijheid van de terugkerende torenvalken. Het huis hagedisje die achter haar schrijfburootje tevoorschijn komt als ze er werkt. De schrik van brand bij de buren. De lieve kruidenier antonio die haar verwend met focaccia. De natuur rondom haar huisje.

[Ingrid · Rating 5 out of 5]

Lidewey van Noord heeft longcovid en daarom besloten een periode door te brengen in een huurhuisje
in een heel klein dorpje in Noord-Italië. Ze schrijft geweldig over de natuur daar en tegelijkertijd ook over de enorme strijd die ze dagelijks voert tegen de vermoeidheid, angst en eenzaamheid.

Lidewey van Noord has longcovid and therefore decided to spend a period in a rented house in a very small village in Northern Italy. She writes wonderfully about the nature there and at the same time about the enormous battle she fights daily against fatigue, fear and loneliness.

[Lotte Van · Rating 4 out of 5]

Geweldig mooi boek. Bij vlagen pijnlijk, maar dan vooral ook indrukwekkend krachtig. Heeft een nieuw venstertje op 'alledaagse' natuur geopend.
Meerdere prachtige zinnen. ''Aan elke merel kleeft een vleugje Filippo. Ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat Filippo zich dat moment ook nog herinnert, dat ik aan zijn merels kleef. Ook toen al klampte ik me vast aan elk moment, aan elk moment, elk gebaar, maakte ik van alledaagse dingen iets speciaals, iets van ons.''

[Renske · Rating 5 out of 5]

Ik moest er in het begin even inkomen, maar wat een mooi boek! Je voelt bijna zelf haar strijd tegen long covid, wordt boos op haar altijd afwezige geliefde (wat een eikel!) en je voelt je alsof je in Italië bent. Het boek deed me afvragen: wat zou ik doen in zo'n situatie? Zou ik in mijn eentje op een berg kunnen wonen? Kortom, een heerlijk boek om even in te verdwijnen.

[Sabine · Rating 4 out of 5]

Ik kreeg dit boek cadeau van een dierbaar persoon en het was een schot in de roos. Prachtige omschrijvingen van de details die op je pad komen. Zowel letterlijk als figuurlijk. Met helaas herkenbare overpeinzingen wat betreft ziek zijn.

[Lindsey Boog · Rating 4 out of 5]

Mooi boek als je van vertragen houdt.

[Katinka Duffhuis · Rating 4 out of 5]

Prachtig als je zin hebt om een boek te lezen waar niks in gebeurt maar wat wel heel mooi geschreven is. Sommige zinnen wil je inlijsten

[Janine Bontenbal · Rating 3 out of 5]

Prima boek, met veel herkenbare gevoelens over relaties die ze piekfijn weet te benoemen. Tegelijkertijd stoort het me dat ze zo wegzinkt in haar misère. En waarom terugverhuizen als je zoveel liefde om je heen hebt? Toch drie sterren voor het scheppen van de sfeer rondom het Italiaanse platteland, dat was heel meeslepend beschreven.