Open Borders Press Lovers of Franz K.

by Burhan Sönmez, Sami Hezil (translator)

While the youth uprising sweeps across Europe, a debate about Franz Kafka appears in student magazines, arguing that publishing the texts Kafka left behind against his will is unfaithful to his legacy. When Kafka's best friend, Brod, is injured in an attempted assassination, assailant Ferdy Kaplan is captured and questioned by Commissioner Muller at the West Berlin police station. As his interrogation progresses, Kaplan's background is revealed piece by piece, from the love story between him and his childhood friend Amalya, to their shared passion for Kafka, which leads them to join a radical group. But when a shocking discovery is made about the person who ultimately set Brod's attempted murder in motion, Kaplan and Muller agree to work together to expose the truth.

Genres: Fiction, Turkish Literature, Turkish, Literary Fiction, Novels, Literature, Novella

110 pages, Hardcover

Published April 10, 2025

About the author

Burhan Sönmez was born in Haymana in central Turkey. He completed his primary and secondary education in Polatlı. He graduated from the Faculty of Law at the University of Istanbul and worked for a time as a lawyer. He wrote for various newspapers and magazines on literature, culture and politics.

He is member of Turkish PEN and English PEN. He lectures in Literature and Novel at the METU.

He has spent several years in the UK, and now lives in Cambridge and Istanbul.

His first novel, North, published in 2009.

His second novel, Sins and Innocents, published in 2011 and received the Sedat Simavi Literature Award that is the most prominent literature award in Turkey. It has been translated into English, Italian and Serbian.

He wrote a short story of "Prehistoric Dogs" for A Story of Dersim (Bir Dersim Hikâyesi) a book that edited by Murathan Mungan.

Reviews

[Alialiarya · Rating 3 out of 5]

بازی جالبی با ادبیات و کافکا
خوش‌خوان با ترجمه‌ای عالی

[Rachel · Rating 5 out of 5]

I don’t know what I thought this would be—maybe biographical historical fiction of a short time in Kafka’s life sort of in the style of Andras’ FARAWAY THE SOUTHERN SKY? I don’t know too much biographical info about Kafka so I kind of expected to not be into it and to not understand all the references. I was wrong, this was great!

Written almost in play format and nearly all in dialogue, the scenes in this book bounce between an interrogation room, a court room, and a jail cell. The defendant, Ferdy Kaplan, is a man charged with murder for the shooting of a college student. But the student was nothing more than an unlucky bystander because the intended target of the assassination was a man named Max Brod.

Assuming the assassination attempt was an anti-Semitic hate crime and is connected to various student uprisings, the police are way off base. Frustrated with their incompetence, Kaplan regularly (and comically) has to guide them in the right direction.

So why did Kaplan want Brod dead? Well, because Kaplan thinks he is a traitor of the highest degree. If you are familiar with Kafka, then you’ll know from the start what his friend’s traitorous act was. Brod, best friend to Kafka and his literary executor, went against Kafka’s wishes, his will, to burn his writings after his death. He, instead, published them.

Through Kaplan’s dialogue and the occasionally inserted narrative pieces about his background, we begin to understand this idealistic young man and his dedication and respect for Kafka, the man. We’re also presented with Brod’s argument, the matched dedication and respect he had for Kafka, the writer. He believed he was doing a disservice to his best friend, a relatively unknown writer, by letting his brilliance burn to ash.

Using this real literary controversy, Sönmez presents a compelling tale of ethics and the separation, if it’s possible, of a person and their art. I found this thrilling in both structure and content.

If you love pondering a moral dilemma, don’t miss this one.

[Paul Fulcher · Rating 5 out of 5]

Ferdy Kaplan: "The event has nothing to do with race and religion, contrary to what you claim. I came here to kill a writer who became disloyal to his friend."
Judge: "You are saying Max Brod was disloyal? To whom?"
Ferdy Kaplan: "To Franz Kafka."
Judge: "Kafka?"
Ferdy Kaplan: "The word disloyal is not enough. He betrayed him."

Lovers of Franz K is translated by Sami Hezil from the Kurdish original by Burhan Sönmez.

The novel is published by Open Border Press, an imprint of Orenda Books, established by the publishing legend Christopher MacLehose, and thanks to his wife Koulka Machelose for drawing the novel to my attention.

The novel is set in Berlin, 1968. A man, Ferdy Kaplan is arrested by the police after he shot and killed a student. Initially the authorities assume it is a political assassination in the footsteps of the attempt on Rudi Dutschke.

However it becomes clear - quite slowly to the police, but quicker to the reader given this is explained in the novel's blurb - that the student was a bystander and the true target was an old man who was wounded in the shootout, Max Brod, visiting from Israel (where the real-life Brod was to die on 20 December of that year).

Brod is, of course, famous - or infamous - in literary circles as Franz Kafka's friend, enthusiastic promoter and literary executor, and in the latter role defying the author's explicit instructions and editing and publishing his work posthumously, rather than burning it. Kundera's Testaments Betrayed: An Essay in Nine Parts perhaps the most polemical piece I'm aware of condemning Brod for his betrayal, when others might praise him for saving from oblivion some of the world's finest literature.

And in the novel it becomes clear that Kaplan's motive is to punish Brod for his betrayal.

The story is largely told in dialogic form, almost as a playscript, between Kaplan and various legal and police authorities, including in particular a police Commissioner who takes an interest in the case and tries to understand Kaplan's motives and the history of Brod and Kafka.

Interspersed, in more conventional text, is Kaplan's story, and, in particular that of a relationship with a woman Amalya (one was seen fleeing the scene, although Kaplan denies he had a co-conspirator), the two lovers and also lovers of the author - using his preferred sobriquet. Kaplan, a talented artist, drew a picture of Kafka for their home together:

On the picture, he wrote "Franz K." When Dr Hugo came to their room the next day, he asked Ferdy why he had written Kafkas name in that way. "In the Will that he left," Ferdy explained, "he made it clear that he didn't want to be known as the author Kafka anymore. You know, in some novels he used only the initial K as the name of the protagonist. It was the K for Kafka and it was a mirror of his own self that he never revealed. During our years in Istanbul, Amalya and I called him Franz and loved him by that name. Now we feel that has a significance. Calling him by his first name is respecting his right to be known for himself. For us, he is not the author Kafka, but any other world citizen called Franz. He is Franz K."

Picking up a pen, Dr Hugo approached the picture and added the words "Lovers of".

The novel wonderfully creates a moment in time, of divided cold-war Berlin but also the student movements of that year in particular, as well as a fictional French literary magazine whose readers debate the case of Brod's actions.

And the scope of Sönmez's novel extends, reminiscent of Kundera's concerns, to wider literary 'betrayals' than purely destroying or not destroying work, such as Kafka's express instructions to his publisher that the cover of copies of his Die Verwandlung (typically translated as Metamorphosis in English) should not feature any type of bug or insect - a instruction his initial publisher honoured but which, Kaplan points out, is ignored by almost every publisher since. Or on Brod himself:

Ferdy Kaplan: "Let me give you an example. Kafka wrote a novel that he called The Man Who Disappeared. Herr Brod published it under the title Amerika. Even the title was changed, so, how can we know how much of the content of this book really belongs to Kafka?"
Prosecutor: "Perhaps that is an appropriate change to make."
Ferdy Kaplan: "Is it appropriate for Kafka or Brod? For instance, Kafka liked long paragraphs, yet Brod cut them up and shortened the sentences. For whom is this appropriate?"

And of course, reading this in English adds another dimension. The words I read were not those of Burhan Sönmez but rather those of Sami Hezil, and as Kundera is fond of pointing out (while collecting the royalties) translation could be said to be the ultimate literary betrayal, but is, of course, also and primarily the ultimate literary tribute.

A fascinating and thought provoking work - highly recommended.

[Cansu Kargı · Rating 3 out of 5]

Küçük hacmine rağmen dolu dolu bir anlatı Franz K. Aşıkları, metnin tamamına bakınca kesinlikle titizlikle işlenmiş kurgu.

Yazarın hikaye kurmada oldukça ustalıklı ve zekice bir yol izlediğini düşünüyorum.

Kitabın sonunda mevzu bağlansa bile benim için Ferdy'i olayların suçlusu olup yargılatan sürece giden yoldaki hikaye anlatısı yetersiz kaldı.

Ferdy'nin suçlu addedilip yargılanırken mevzuları çözüme kavuşturmak üzere sorduğu sorular ne kadar iyiyse de, sağlam olan pek çok noktanın yanında ana kurgudaki ve finaldeki bağlantıda anlatıdaki detay eksikliği puan kırma sebebim.

Mola vermeden okudum. Ayrıca bu metin iyi bir dramaturji ile sahnelenmeye müsait hale gelebilir.

Kitaplığımda okunmayı bekleyen başka kitapları varken benim Burhan Sönmez'le ilk tanışma kitabım Franz K. Aşıkları oldu. Kalemi orijinal bir yazarı okumanın mutluluğunu hissediyorum.

[Hulyacln · Rating 3 out of 5]

Ferdy Kaplan, Batı Berlin’de bir polis merkezinde sorgulanıyor.
Annesi Alman, babası Türk, Ferdi değil de Ferdy olması küçük bir farklılık olarak görünse de daha fazla anlam taşıyor.
Bağlı olduklarını korumak zorunda şimdi. Edebiyata, aşka ve ideallerine sıkı sıkıya tutunuyor.
.
Diyalogların yoğunlukta olduğu bir novella Franz K. Aşıkları. Kahramanımızın sakladığı sır hikayeye heyecan katıyor, az çok tahmin ediyoruz ama okuması keyifli oluyor. Mekan İstanbul da oluyor Berlin de. Ve temelde bir soruyu didikliyor: birisinin yanlış olduğunu düşündüğünüz son isteğini yerine getirir miydiniz, hem de her şeye rağmen?
.
Daha önce okuduğum Burhan Sönmez eserlerinden görece farklı olmasına rağmen sevdim Franz K. Aşıkları’nı. Biraz daha dallanıp budaklanmasını da isterdim gerçi~
.
Kapakta yer alan resim ise Joseph Lorusso’dan ‘Person to Person’ ~

[Özlem Güzelharcan · Rating 3 out of 5]

Çok ilginç bir hikaye ve kurgu lakin diyaloglar bana sanki çevirinin çevirisi bir eseri okuyormuşum gibi yapay bir his vermedi de değil. Daha detaylı, daha uzun, okuru daha çok ikna eden bir metin bekledim. Başlangıçta su gibi ilerleyen kurgu sonlara doğru ivme kaybederek sıkılmama sebep oldu. Ferdy'ye inanmak ve onu gerçekten anlamak istedim ama maalesef kendisinin motivasyonu bana geçmedi. Bir de eğer bu kitabı elbette Kafka'yı ve Brod'u ilk kez duyduğum/öğrendiğim dönemlerde okumuş olsaydım daha fazla etkilenirdim. Haklarında sayısız kitap, makale vb okuyunca bazı şeyler o eski tadı vermiyor. Edebi yorgunluk dedikleri (Diyorlar mı? Demiyorlarsa ben diyeyim!) bu olsa gerek sevgili günlük, sen ne dersin?

[Renklikalem · Rating 5 out of 5]

Koşun, zaman makinası icat edildi! :)) Edebiyat vesilesiyle eşsiz bir zaman yolculuğu yaptım yine. Veda Edemiyorum’daki 1950’lerin Güney Kore’sinden sonra bu sefer 1968 Almanya’sına gidiyoruz. Burhan Sönmez son kitabı Franz K. Aşıkları’nda birbirine ve Franz Kafka’ya tutkun iki aşığın hikayesini anlatıyor.

“Ne yapacağımı gayet iyi biliyordum, Bay Brod’a bir mektup yazacaktım. Bir ölüye mektup yazmak neye yarar diyeceksiniz. Eh, Kafka da babası hayattayken ona bir mektup yazmış, sayfalar boyunca içini dökmüş ama bunu babasına iletmemişti. Kafka’nın ruhunu en iyi yansıtan örnek bu. Her yazı yayımlanmak için değildir.”

Ferdy Kaplan (evet o da FK kalp!) Almanya doğumlu, annesi Alman babası Türk bir genç. Nazi dönemi Almanya’sındaki saldırılarda ailesiyle birlikte göçük altında kalıyor. Enkazdan onu kurtaran Alman dedesi ona bir süre baksa da daha sonra çok yaşlı ve hasta olmasından dolayı onu Türkiye’deki babaanne ve dedesine gönderiyor. Ferdy’nin bir süreliğine yaşadığı Türkiye günleri işte böyle başlıyor.

Kimliği ve isminin sebep olduğu yurtsuzluk ve göçük altında kaldığı dönemden ona miras kalan şiddetli baş ağrısına iki şey iyi gelir bu İstanbul günlerinde: Franz Kafka ve Amalya. Kafka’yı dedesinin ona anlattığı bir hikayeden tanır. Ferdy bu hikayeyi Amalya’ya da anlatır ve Amalya bir gün evlerinde bulduğu Almanca bir Kafka kitabını Ferdy’e getirir. İkisi günlerce bu hikayeleri okur. Kitap bitince “Bizim Franz” derler. Godard’ın Serseri Aşıklar’ı gibi, bir film izlermişçesine okutuyor kendini bu aşk. Hal böyle olunca elinizden bırakamadan, nefes almadan, soluksuz okuyorsunuz.

Buraya kadar her şey güzel. Aşk kitabı gibi gözüküyor. Fakat aslında edebiyat var ön planda. Polisiye var. Türkiye’de öğrenci hareketleri, Almanya’da Soğuk Savaş var. Kitabın ilk sayfasında Ferdy’yi bir cinayet zanlısı olarak polis karakolunda görüyoruz. Komiser Müller ilk sorgusunu yapmaktadır. Ferdy bir soruya şöyle cevap verir: “Beni her şey etkiledi, Almanya’yı yıkan savaş, Türkiye’yi sarsan siyaset, Fransa’yı altüst eden olaylar.” O dönem yaşananlar kimi, kimleri, neleri etkilemedi ki?

Ferdy Kaplan’ın sorgusu mahkeme salonunda savcıyla ve yargıçla, sonra nakil aracında ve cezaevinde yine bizim sıradışı Komiser Müller’le diyaloglar şeklinde devam eder. Kitabın ilginç yanlarından biri de işte çoğunlukla bu diyaloglarla örülmesi. Çok çalışıldığı oldukça belli, rafine bir metin ortaya çıkmış sonuçta. Bu yönüyle ayrıca çok sevdim.

Ferdy’nin zanlısı olduğu cinayetle Franz Kafka’nın metinlerinin, dahası tanık olarak mahkemeye de çağırılmış olan Max Brod’un ilgisi nedir, Ferdy masum mudur, Dante ile Kafka’nın ortak yönleri nelerdir ve Kafka yakılmalı mıdır gibi soruların cevabı ve daha fazlası için bu ufacık tefecik içi dolu turşucuk kitabı mutlaka okumanızı öneririm.

“Ölü yazarların biz okurlardan başka kimsesi yok. Adalet de, şefkat de bizdedir, mahkemelerde değil.”

[Tom Mooney · Rating 4 out of 5]

4.5
Unique, original, playful and profound, this mixture of novel and play takes us to the heart of Cold War Berlin, where a man is being interrogated about the shooting of a student. But how does this all relate to Max Brod, Zionist and friend of Kafka, the man who defied the great Czech writer's wishes in publishing his work.

Combining intrigue, literary philosophy, and moral debate, this is a cracking short book from the President of PEN. It will appeal to fans of translated European literature, and of course Kafka devotees.

[Paula · Rating 5 out of 5]

A gem of a book,which proves that short books can pack a lot. Thought provoking,clever. Which side are you on on this?

[Maryam.Nh · Rating 4 out of 5]

رازی بزرگ با تو می‌گویم:
زمان تویی
...
زمان به گیسویی
شانه‌خورده و بلند می‌ماند،
به آینه‌ای که بخار نفَست بر آن نشسته و
زنگار از آن زدوده.
زمان تویی، آن‌که خوابیده نیز هم.
سپیده‌دمان که منِ بی‌خواب در انتظار تواَم
تویی همانند خنجری که در حنجره‌ام فرو می‌رود
...
رازی بزرگ با تو می‌گویم:
ببند درها را.
مردن از عشق ورزیدن سهل‌تر است،
از این روست که زندگی را تاب می‌آورم
عشق من

•لویی آراگون

امسال با خودم قرار گذاشته بودم کمتر برم سراغ کتاب‌های جدید و گول نخورم. نتیجه این شد که همون چندتا کتابی که می‌خوندم هم دیگه نخوندم. ترجیح دادم همون رویه قبل رو ادامه بدم تا بعد.
بین عنوان‌هایی که این چندوقت چاپ شدن، این کتاب جزو آخرین‌هایی بود که چشمم رو گرفت. به‌خاطر اسم کتاب و طرح جلدش. که الان بعد تموم کردنش می‌بینم چقدر هر دو خوب انتخاب شدن. چقدر کتاب رو دوستش داشتم و می‌خوام تو دادن امتیاز بهش هم دست‌ودل‌بازانه عمل کنم.

یک قتل، آلمانِ بعد از جنگ جهانی، کافکا، لویی آراگون، کانت، دانته، و کلی شخصیت از دنیای ادبیات که قراره به نحوی تو این کتاب به هم ربط پیدا کنن. جوری که هر صفحه تو رو ترغیب می‌کنه داستان رو ادامه بدی و برسی به سرِ کلافِ این ارتباط. [معرفی‌م از موضوع کتاب شده شکل پشت کتاب‌های زرد که به ‌دست‌آویز جمله‌های این‌چنینی، می‌خوان کتاب رو به خواننده قالب کنن ولی آخه هرجور دیگه‌ای که بخوام بگم، حس می‌کنم اسپویل می‌شه.]

یه مدته که با‌ربط‌ و بی‌ربط، دارم زیاد با کافکا مواجه می‌شم. این رو یه نشونه در نظر می‌گیرم که بیشتر ازش بخونم باشد که فرانتس ک. هم من رو ببخشه. به‌خاطر موضوع رسالت خواننده‌. که چقدر درسته خوندن نامه‌ها و آثاری که خودِ نویسنده رضایتی به انتشارشون نداشته؟!

•بخشی‌هایی که دوست‌ داشتم:

فردی در اولین نامه‌اش نوشت: پدربزرگ، همین که چشمم به استانبول افتاد فهمیدم زیباترین شهر شهری است که در آن جنگ نباشد، اما من دلم برای برلنِ دودگرفته، دلم برای تو تنگ می‌شود.
پدربزرگش در نامه‌ای که برایش فرستاد نصیحت کرد که نقاشی را رها نکند. "نقاشی برای فراموش کردن شروع می‌شود، اما بعد با آرزوی به یاد آوردن است که نقاشی می‌کشند."
........
_به‌نظر من آقای برود حق داشته. من هم اگر جای آقای برود بودم فقط به این دلیل که آقای کافکا خواسته تمام آثارش سوزانده شود همچو کاری نمی‌کردم. دوست خوب، برخلاف نظر اشتباه شما، کسی است که کار درست را به خاطر دوستش انجام بدهد. وگرنه بیشتر از آن‌که دوست باشد نوکر گوش‌به‌فرمان است.
+شیطان هم این طور فکر می‌کرد.
_چی؟ شیطان؟
وقتی خدا آدم را به صورت خود آفرید، شیطان اعتراض کرد و گفت صفتِ یگانگیِ خدا نفی می‌شود. شیطان فقط به قصد محافظت از او به مخالفت با خدا برخاست. همان‌طور که آقای برود برای محافظت از کافکا با او مخالفت کرد.
_جالب است.
+چنین آدم‌هایی سزاوارِ دوزخِ دانته‌اند.
........
متوجه هستید که الان کجا هستیم، بازپرس مولر؟ اینجا زندان است و تاریخش پر است از ظلمِ دولت به انسان‌ها، و این ظلم به دوره‌ی حکومت نازی محدود نمی‌شود. و شما که مامور دولتید این‌جا نشسته‌اید و برایم از مرگ بی‌گناهان حرف می‌زنید. این دیوارها را بو کنید؛ بوی تعفنِ زندگیِ ازدست‌رفته‌ی بی‌گناهان را می‌شنوید.
........

[Özgün · Rating 5 out of 5]

Kendi yazın tarzlarının konforuna yaslanmayıp yepyeni şeyler deneyen yazarlara hayranım. Burhan Sönmez de böyle bir yazar. 110 sayfa içinde insanı pek çok ahlaki ikilemle ilgili derin dusuncelere sevk eden, edebiyat etiğinden nazilere, yaşam ve ölüme pek çok başlığa dair incelikli bir sorgulamayi polisiye bir tonda veren bir iş çıkarmış. Diyaloglar şeklinde akışı okuru bilinçli olarak metnin biraz dışında tutuyor, bence de işin sahaneligi orada gizli. Hem dışında hem içindesin metnin. Konu Franz Kafka'nin edebi mirasına uymayıp, yazılarını onun arzusu dışında yayimlatan dostunu cezalandırmak üzere harekete geçen bir ana karakter etrafında şekilleniyor. Ana karakter ve yan karakterlerin son derece etkileyici yaşam öykülerini de içine alarak genişliyor. Bence harika bir edebiyat işçiliği. Çok sevdim.

[Sevim Tezel Aydın · Rating 2 out of 5]

Pek bana hitap ettiğini söyleyemem…
1960'ların sonunda, İstanbul, Batı Berlin ve Paris'te geçen roman bir cinayet ve yaralama duruşmasını merkeze alarak, Ferdy ve Amalya'nın aşkını, II. Dünya Savaşı'ndan geriye kalan tabloyu, Kafka'nın eserlerinin ölümünden sonra yayınlanması ile ilgili etik meseleleri anlatıyor.
Burhan Sönmez okumayı severim, ancak bu kitap beni mutlu etmedi. Ferdy'nin başrolü üstlendiği diyalogların hakim olduğu anlatı, olayları kısıtlı bir bakış açısına teslim etmiş. Mutlaka anlayanlar, anlatının katmanlarını çözenler vardır, ancak ben bu cinayet ve yaralama olayı neden gerçekleşti sorusuna tam bir cevap bulamadım…
Yine de arada beğendiğim, beni düşündüren cümlelerle karşılaştım ve kapak enfes...

[emma hledam adu · Rating 3 out of 5]

insanely interesting premise, which gives the reader lots of food for thought. interesting, script like format that was quick to read but left me wanting to just see the play version of it. some really insightful discussion about literary ethics, but would have wished for a bit more details about the main characters motivations. i understood his radicalization path and reasoning for what he did, but the two didnt really connect for me

[Olivia · Rating 4 out of 5]

Ferdy Kaplan sits in a West German police station accused of the murder of a young student. But why? And what does this have to do with Franz Kafka?

This is a unique and imaginative novella that intersperses stark dialogue with richly descriptive prose on a Europe grappling with its history. It is totally captivating and unexpected and doesn’t shy away from subtle nods to Kafka’s distinct writing style and interest.

One to enjoy in a single sitting.

[Rosie · Rating 4 out of 5]

really puts all of the kafka postcards and mugs and tea towels etc i saw in prague into perspective lol

[one of the şûrefa · Rating 3 out of 5]

Burhan Sönmez bu kitabı Kürtçe kaleme aldığını ve diyakronik olarak da Türkçesini yazdığını belirtiyor lakin kitabı her iki dilden okuyan biri olarak bana hiç de inandırıcı gelmedi. Kürtçe versiyonu maalesef çeviri kekreliğine bulanmış ve Burhan Sönmez'in edebi diline katiyen ait değil.

Bu sis ve gize rağmen, romanda iki farklı anlatım tarzının üslup uyumu dikkat çekmekte. Bir yandan öykünün şimdiki zamanı diyaloglar aracılığıyla sunulurken, bir yandan da geçmiş, bağımsız yan metinler aracılığıyla romana sirayet etmekte. Yazar diyaloglarla bugünü geçmişe, yan metinlerle de geçmişi bugüne taşıyor. Diyaloglar romanın havasını ve atmosferini belirliyor. Ferdy Kaplan ile Komiser Müller'in cezaevinde ve karakolda geçen diyaloglarında şüpheli ve gergin bir durumla karşı karşıya kalıyoruz. Duruşma salonunda Ferdy ve mahkeme heyeti arasındaki diyaloglar da ironik bir atmosfer yaratıyor; önyargılı bir savcı, bilgi ve anlayış eksikliğiyle, dar bir çerçeve içine hapsolmuş biri olarak Ferdy'nin suçuna ilişkin kendince tutarlı bir yorum oluşturmaya çalışıyor.

Roman kurgusu "süreli" zıtlıklar ve çatışmalı hallerle dolu. Ferdy ve Amalya, iki cins arasındaki zıtlıklar bağlamında ilişkilenirler. Aynı şekilde Max Brod ve Franz Kafka şahsında sadakat ve mutsuzluk çatışması, Ferdy'nin dedesi ve Doktor Hugo şahsında unutkanlık ve hafıza çatışması ilk aklıma gelenler. Yine de çelişkiler olduğu gibi kalmıyor ve her biri üçüncül bir kavrayışla sentezleniyor.

Franz K. Aşıkları ya da Evîndarên Franz K., aslı şüpheli bir kısa roman olmasına rağmen pek çok unsur ve temayla dolu bir eser, okunmaya değer.

[naturaespecies · Rating 1 out of 5]

De verdad, fuego a las escuelas de escritura creativa.

[Metin Celâl · Rating 3 out of 5]

“Franz K. Âşıkları”na gelirsek, kitabın adı romanın konusu ya da teması hakkında bir mesaj veriyor. Franz K.’nın Franz Kafka olduğunu düşünüyoruz. Bir de âşıklar var. Yanılmadığımızı da kitabı okudukça anlıyoruz. Burhan Sönmez türlerarası diyebileceğimiz 107 sayfalık bir metin kaleme almış. “Franz K. Âşıkları” diyaloglarla, diyalogların arasına giren kısa metinlerle oluşturulmuş. Biçimsel olarak bakarsanız bir tiyatro metni diyebilirsiniz ama okudukça bir anlatı ile karşı karşıya olduğunuzu anlıyorsunuz. Ama sahnelenmeye de uygun bir hali var.
Kitabın Türkçesinin arka kapağında “bir edebi gerilim ve aşk romanı” olduğu belirtiliyor. Gerilimi tür olarak biliyorum, severim de ama “edebi gerilim” nedir bilmiyorum. Sanırım olaylar bir edebi kişilik ya da olay çevresinde geliştiği için böyle denmiş. Çünkü anlatı bir boyutuyla Franz Kafka ve eserlerinin onun ölümünden sonra yayınlanması çevresinde de gelişiyor.
Yine arka kapaktan ilerleyelim. Ferdy Kaplan, Nazi taraftarı olan Alman annesi ile Türk babasının İkinci Dünya Savaşı sırasında Berlin’de ölmelerinin ardından, çocuk yaşında İstanbul’a, dedesiyle ninesinin yanına gönderilir. 1968’de her yer gençlik ayaklanmalarıyla sarsılmaya başladığında, sıcak zamanlarda yeniden Berlin’de ortaya çıkar. Ferdy Kaplan bir üniversite öğrencisini öldürmekten ve bir yaşlı adamı yaralamaktan sorgulanmaktadır. Polis cinayet ve yaralamanın örgütlü bir eylem olduğunu düşünmektedir. Çünkü olay sırasında Kaplan’ın yanında kısa saçlı bir kadın da vardır ve tanıklar onun da ateş ettiğini görmüştür.
Burhan Sönmez anlatıyı 1968’de tarihleyerek ve Berlin’i mekân seçerek hem Dünya çapında önemli bir gençlik kalkışmasını hem de o dönemin iki kutuplu dünyasını anımsatıyor. Berlin “doğu” ve “batı” olarak ikiye bölünmüş bir şehirdir o zamanlar. Batı Berlin yönetimi şehirde yaşanan her olayın ardında siyasi bir nitelik aramakta ve Doğu Almanya’nın parmağı olduğundan yani “uluslararası” bir eylem olduğundan şüphelenmektedir. Kafaları karıştıran Ferdy’nin Nazi anne – babanın çocuğu olmasıdır. Ferdy de bir Nazi olabilir ve cinayeti de Yahudi düşmanlığı propagandası için işlemiş olabilir. Bu da ikinci ihtimal. Polis, savcı ve yargıç bu eylemin ardındaki ilişkiler ağını çözmek için Ferdy Kaplan’ı sorgular.
Ferdy Kaplan, zekice bir hamleyle polis, savcı ve yargıç’ın “uluslararası bağlantılı terör eylemi” tezini rayından çıkartır. Olayın bambaşka bir boyutu olabileceğine dikkati çeker. Yaralanan ihtiyarın kim olduğunu neden araştırmadıklarını sorar. Buradan varacağımız yer Franz Kafka ve Max Brod’dur.
Ona gelmeden önce bir başka boyuta Ferdy Kaplan ve onunla eylemi gerçekleştiren kısa saçlı kadının ilişkilerine bakmak istiyorum. Bu İstanbul’da başlayan. Paris’te süren ve Berlin’de noktalanan bir aşk hikayesidir. Bu aşk hikayesi ve hikâyenin kahramanlarının kimlikleri de bizi Türkiye’nin vatandaşlarına uyguladığı kimlik politikalarına, Varlık Vergisi’ne, 6-7 Eylül’e kadar döndürecektir.
Kitabın adının ve Ferdy Kaplan’ın işaret ettiği yere doğru yönelir anlatı. Kafka öldüğünde, Max Brod’a hitap eden iki mektup bırakmıştır. Mektuplarda açıkça “yazı ve notlarım okunmaksızın son sayfasına kadar yakılmalı” demektedir. Öyle ki sevgililerine, dostlarına yolladığı mektupların bile bulunup yok edilmesini ister.
Max Brod iki ayrı mektupla açıkça belirtilen vasiyete uymaz ve Kafka’dan geriye kalan notları, el yazmaları değerlendirir ve onları yayınlar. Ardından Kafka’nın sevgililerine, dostlarına, akrabalarına yolladığı mektuplar da kitaplaştırılır.
Kafka Gözlem (Betrachtung), ‘Dava’, ‘Dönüşüm’ (Die Verwandlung), ‘ ‘Köy Hekimi’ (Ein Landarzt ) ‘Açlık Sanatçısı” (Ein Hungerkünstler) gibi kitapları ve dergilerde yayınlanmış eserleri olan genç yaşta ölmüş bir yazar olarak kalacağına Max Brod’un çabalarıyla Dünya çapında “kült”ya da “ikon” haline getirilir ve yaşamının her anı didik didik edilir.
Şairlerin yazarların vasiyetlerine uyulmaması kötü bir uygulamanın öncüsü olur Max Brod. Edebiyat açısından bakarsak birçok okur için Kafka’nın vasiyetine uymayarak Max Brod “doğru” olanı yapmıştır yoksa Kafka’yı tanıyamazdık. Ahlaki ya da hukuki yönlerden bakarsak Max Brod vasiyete uymayarak, Kafka’nın unutulma hakkına saygı duymayarak ona ihanet etmiştir ve bunun da bir cezası olmalıdır. Ferdy Kaplan savunmasını bunun üzerinden geliştirir. Ferdy Kaplan’ın özellikle olayı soruşturan komiserle diyalogları Burhan Sönmez’in dediği gibi “Bu kitabın konusu insan psikolojisi üzerine” diye düşündürür insana. Okuduğumuz bir psikolojik gerilim de sayılabilir.
Burhan Sönmez kitabın adına Kafka’yı koyarak okuru Max Brod’a, edebi gerilime yöneltse de çok boyutlu bir anlatı “Franz K. Âşıkları”. Burhan Sönmez’in anlatısına seçtiği yazım biçimi tartışılacaktır. Zira diyaloglar okumayı kolaylaştırsa da anlatının tek boyutta, Ferdy Kaplan’da ve anlattıklarında kalmasını gerektirdiği için yetersiz gibi de görünüyor. Burhan Sönmez farklı bir anlatım yolu seçse, örneğin klasik tanıma uygun bir roman yazsaydı ve diyalog ve kısa metinler öyle gerektirdiği için çoğunun üzerinden hızlıca geçtiği olgu, sorun ve olaylarda derinleşseydi daha doyurucu bir metin de ortaya çıkabilirdi. Ama o farklı bir metin olurdu. Deneyimli bir yazar olarak Burhan Sönmez’in bunun farkında olmadığını sanmıyorum. Metnin böyle yayınlanması yazarın tercihidir. Minimalist bir eğilimi olduğunu, az ve öz sözle çok şey anlatmayı tercih ettiğini biliyoruz. Ayrıca anlatıyı bu haliyle okumaktan edebi tad aldığımı ve ele aldığı konularla bana çok şey düşündürdüğünü de belirtmeliyim.

[Lucka · Rating 5 out of 5]

As soon as I saw this book at the store I knew it was made for me. The topic it debates about is so interesting and it's one that I had already thought about a while ago but I had never really come to a solid conclusion. What's more important, preserving someones work even if it's against their will or following their last wishes and destroying said work?
I'm still not 100% sure what to think, Kafka's contribution to literature is undeniable and I'm a huge fan of his writing but it still makes me sad that a friend that was so close to him betrayed him and his will.

My only complaint is that this book should be longer, I need more of it it's so good.

I would love to see this turned into a movie, I feel like the story is perfect for it.

[Merve · Rating 4 out of 5]

Burhan Sönmez şahane bir hikaye anlatıcısı bana göre. Uzun zamandır elimde okunmamış kitapları olmasına rağmen okuyamamistim..Franz K'ya yönelik hikayesini bir kahve içimlik sürede soluksuz okudum. Aşağıda kitabın eksiklerini güzel aciklayan yorumlar var. Gerçekten hikayenin sonunu bağlarken havada kalan ya da yetersiz düzeyde bırakan bir durum var. Yine de okuması çok keyifli, iyi bir hikaye kurucu bir yazar ve dolu dolu bir edebiyat savunusu. Hatta bireyin iradesinin savunusu. Franz K'nın vasiyetini hiçe sayan dostu haklı mıydı haksız mı? Yine de şunu da sormak lazım Franz Kafka'yı dinlemiş olsa ve bütün eserlerini yakmış olsa ne olurdu?

[İdris Alp · Rating 4 out of 5]

Ah be Ferdy deli ettin kendini iyice.
Arka kapak yazısı bu kitabı neredeyse hiç tanımlamıyor. Naziler üzerine odaklanan bir kitap beklerken kendimi bir yazara tapan onun vasiyetini yerine getirmeye and içmiş, deliler gibi aşık, sanata tapan bir suçlunun mahkemesini okurken buldum. Mahkeme izlemeyi okumayı severim bu çok güçlü bir eser değil ama konuyu ele alışı ve anlatımıyla elime alır almaz bitirdim. Tiyatro metni gibi yazılmış acaba oyunu da olur mu? Olursa eğer kesinlikle izlemek isterim. Ama tekrar dile getireyim hem kapak hem arka kapak yazısı bu kitabı anlatmıyor sadece başlık atıyor!

[cherubnessli · Rating 2 out of 5]

Hiç Burhan Sönmez kitabı değil,popüler kültür düzeninde best-seller kitaplar ayarında bir kurgu olmuş,Taş ve Gölge,Masumlar gibi şaheserlerden sonra edebi tat vermedi maalesef,Kafkaya atfedilen meşhur bez bebek hikayesi,Max Brod çok eğreti kalmış...

[Eileen Tyrrell · Rating 4 out of 5]

Only 125 pages but I learned a lot more about Kafka than I ever have before. A moral dilemma parading as a crime thriller with plenty of comedic relief. What an interesting little genre-bending gem

[mia :•) · Rating 5 out of 5]

genius!!!

[Emre Yaman · Rating 3 out of 5]

Burhan Sönmez'i İstanbul İstanbul kitabı ile tanımış ve Decameron'dan ilhamla yazdığı kitabını çok sevmiştim. Masumlar ile bu sevgim devam etti ve bu heyecanla Franz K. Aşıkları'nı çıkar çıkmaz okudum fakat bu sefer beklentilerimin altında kalan bir kitapla karşılaştım.
Öncelikle kitabın neredeyse tamamen diyaloglardan oluştuğunu söylemem lazım. Bir metnin sadece diyalogdan oluşması metni birçok anlamda kısıtlayabiliyor. Kuvvetli bir hikâye de yoksa ortada, çok yavan bir şey kalabiliyor elinizde. Burhan Sönmez gibi bir yazarın bu kitabı birkaç haftada rahatlıkla yazabileceğine inanıyorum. Bu inanç metni biraz basitleştiriyor gözümde. Özellikle bir Kafkasever iseniz hikâye belki hoşunuza gidebilir çünkü hikâye temel olarak Kafka'nın vasiyet olarak arkadaşı Max Brood'dan kitaplarını yakmasını istemesi fakat Brood'un kitapları yayınlamasını temel alıyor. Çok aşina olduğumuz bu konuyu farklı bir polisiye kurguya yedirmiş Burhan Sönmez fakat çok da derinleşememiş ne yazık ki. Sevdiğim yazarların beklentimin altında kalan kitaplar yazması beni üzüyor. Bu sebeple hâlâ Ayhan Geçgin'in son kitabını okuyamadım. Telafi olarak ve yarın oyununu da izlemeye gideceğim için Saatleri Ayarlama Enstitüsü'nü tekrar okumaya karar verdim.

[Libby Chapman · Rating 5 out of 5]

A short but mighty book, Lovers of Franz K. asks the eternal question of what the living owe the dead.

West Berlin, 1968.

A student is accidentally and inexplicably shot and killed by activist Ferdy Kaplan and (potentially) an unknown female assailant. Through a series of interviews, flashbacks and court reports, the reader is asked to solve this strange crime, as well as asking deeper questions about the meaning of friendship and staying faithful to the wishes of the dead.

By 1968 the Czech author Franz Kafka (the eponymous Franz K.) had already been dead for decades. How could this case of murder be related? As I am myself a Lover of Franz K., can I justify the fact that the conditions of his will, which stated that his literary works should be burned, were completely disregarded? I am grateful that they were, as we have a wealth of work that is worthy of its own adjective. Where would we be without the concept of something being Kafkaesque?

Author Burhan Sonmez has produced something that is truly weighty in this tiny tome. I originally rated this book as four out of five stars, but as time has passed it has grown in my estimation as I continue to think about the questions it poses.

As a Bookseller I would recommend it to those interested in freedom of expression, the powers of literature, and how we can effectively honour the past without harming the present.

Many, many thanks to publishers Open Borders Press for providing a copy of this book for a Bookseller Review.

[Hülya · Rating 3 out of 5]

Burhan Sönmez okumayı çok severim, özellikle Taş ve Gölge romanı benim için diğer kitaplarının arasında çok başka bir yerdedir . Taş ve Gölgeden sonra hemen hemen bütün kitaplarını severek okudum. Masumlar romanında farklı, Kuzey’de farklı , Franz K. Âşıklarında çok daha farklı bir üslubu var. Bu da biz okurları yazarın kitaplarına daha da merakla yaklaşmamıza vesile oluyor .

Franz K.Âşıkları tamamen diyaloglardan oluşan bir metin , önce bu beni sevindirdi ama sayfalar ilerledikçe bu durum beni yer yer kitaptan kopardı. Kitapta ilginç olan şey kurguydu : Ölmüş bir yazarın öcünü almaya çalışan ana karakter ,neden bunu yapmak istediği ve kendini savururken karşı tarafı ikilemde bırakışı.

Hâlâ en sevdiğim kitabı Taş ve Gölgedir, ve ben hâlâ dört gözle ne zaman yeni kitabı çıkacak diye beklediğim yazardır Burhan Sönmez . Çünkü çok sevmek !!

•Ölü yazarların biz okurlardan başka kimsesi yok. Adalet de , şefkat de bizdedir•

[Aslihan · Rating 3 out of 5]

Bir günde okunacak kısacık bir kitap, kısa olmasına rağmen referansları ve göndermeleriyle dolu dolu, insanı hem hikayesiyle hem de yazım tekniğiyle sürekli tetikte olmaya zorlayan bir yanı var. Buna rağmen bende bir aceleye getirilmişlik hissi uyandırdı. Bazı unsurların birden çok kullanımı bilinçli olsa bile yazarın tekrara düştüğünü gösteriyor. Kafka, Burhan Sönmez gibi güçlü bir yazarın tahayyülünde bu kadar sınırlı bir görüngü ile mi canlanıyor? Okurken bir yandan bu metnin nasıl sahnelenebileceğini düşündüm, yine de bir eksiklik bir havada kalma hali, beni tedirgin etti.

Bir yandan da şunu düşünmeden edemiyorum: Üst üste başarılı eserler çıkaran ünlü yazarların üstünde de tıpkı akademide olduğu gibi bir yayın baskısı mı var? Bazı eserlerinde yaratıcılıktan çok unutulma korkusu mu belirleyici oluyor?

[Meltem · Rating 5 out of 5]

Gerçek hayatta deneyimleyemeyeceğim olayları kurgu olarak romanlarda okuyabilmek ve inanmak, gerçekmiş gibi hissetmek; karakterlerle aynı düşünmesen de merakla okumak/okutmak ne büyük bir şans ve keyif.

5. bölümdeki savcı ve Ferdy’nin konuşmalarına bayıldım. Komiser Müller gibi Ferdy’e hak vermesem de anlamaya çok yaklaştım. Odaklandığı yerlerden uzaklaşmaya açık olanlar ve Vuslat Çamkerten’in Ona Çok Benziyorum romanını sevenler (ikisi de ben) Franz K. Aşıkları’nı da beğenerek okurlar bence.

“Ve işte, kendi elimle İstanbul manzarası çizdiğim bir kartın arkasına yazıyorum seni sevdiğimi…..” ne güzel bir inceliktir bu ❤️

[Seda Dincer · Rating 5 out of 5]

Max Brod’un yakın arkadaşı Kafka’nın yakması için kendisine emanet ettiği eserlerini yok etmek yerine, dünya klasiklerinin arasına sokması ve benzer bir şekilde Dante’nin Komedya’sının, İtalyan yazar Boccacio’nun eklemesiyle İlahi Komedya’ya çevrilişi etrafında örülen bir roman Franz K.Aşıkları. Kısa sürede bitmesine rağmen kitabın kahramanı Ferdy Kaplan ile zihinsel istişaremin devam edeceği kesin.