Μισό καράβι από τη Χίο

by Αγγελική Συρρή-Στεφανίδου

"Ένα ναυάγιο καρφωμένο στις ξέρες, ένα σκαρί σακατεμένο, καράβι στοιχειωμένο που παραδίνει τ’ απομεινάρια του ακυβέρνητα κι ανυπεράσπιστα στο έλεος των κυμάτων και του αγέρα είναι... Και της το ΄λεγε η νόνα μου της κυρα-Μαρουλιώς να μην καταριέται... Γενιές δεκατέσσερις μπορεί να κάψει το ανάθεμα! Μα κείνη... Για δες τήνε τώρα! Την είδες; Θαρρεί κανείς, έτσι που κάθεται με τις ώρες στο μπαλκόνι, πως αγναντεύει το πέλαγος και περιμένει. Περιμένει... ναι, περιμένει εκείνον που αποφεύγει μ΄ απονιά να τη λυτρώσει τόσα χρόνια..."

Κάποιοι γεννιούνται κι η μοίρα τούς περιμένει με δώρα κι ευχές να τους καλωσορίσει. Έχουν την τύχη να χαρούν τη μυρωμένη ανάσα του έρωτα κι ύστερα την τρυφερή αγκάλη της αγάπης και να γεράσουν μακάριοι, χορτασμένοι από τούτα τα χαρίσματα.

Είναι όμως άλλοι που, από τη μοίρα τους την άχαρη, πρέπει ν΄ αρπάξουνε κλεφτά μιαν αγάπη μικρόπνοη, έναν έρωτα περαστικό ή ένα πάθος πυρκαγιά που τους τελειώνει.
Ποιοι να ΄ναι άραγε οι εκλεκτοί;
Και ποιος να ΄ναι αυτός που βάζει τους όρους στη ζωή του;

253 pages, Paperback

First published January 1, 2007

About the author

Η Αγγελική Συρρή-Στεφανίδου γεννήθηκε στη Χίο, όπου και μεγάλωσε. Κατοικεί στον Πειραιά και έχει δύο κόρες. Από τα παιδικά της χρόνια, ασχολείται με τη συγγραφή ποιημάτων και πεζών, πολλά από τα οποία έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η συμμετοχή της στην "Ανθολογία των διηγηματογράφων της Χίου" (1988) που επιμελήθηκε ο Γιώργης Δηλμπόης.

Η δεύτερη ποιητική της συλλογή, "Κορμοράνοι ΙΙ" (1991) τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης. Τα μυθιστορήματά της "Εκείνη που έπρεπε να φύγει" (2001), το οποίο απέσπασε το πρώτο βραβείο από τη Διεθνή Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, και "Της στεριάς τα κύματα" (2002) που βραβεύτηκε από την Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών και το "Και... μην ορκίζεσαι" (2004) κυκλοφορούν από την Εμπειρία Εκδοτική.

Reviews

[Έλσα · Rating 3 out of 5]

Μια ιστορια απλη η οποια ομως σε ορισμενα σημεια με εκανε να βαρεθω. Οι αναδρομικες αφηγησεις κ τα γνωμικα νομιζω σε απροσανατολιζαν απο την ιστορια παρα σε βοηθουσαν να κατανοησεις το παρελθον. Θα ηταν προτιμοτερο να μην υπαρχουν. Παρ' ολα αυτα σ' ενα βραδυ διαβαζεται και σε χαλαρωνει.

[Μαρία Ηλιάδου · Rating 4 out of 5]

Εξαιρετική γραφή και πολύ καλή μεταφορά του χιωτικου ιδιώματος. Η ιστορία κυλάει πάρα πολύ καλά ώσπου να φτάσει 15 σελίδες πριν το τέλος. Με ξάφνιασε αρνητικά η ανατροπή του τέλους.. Τη βρήκα κάπως βεβιασμένη και ανεξήγητη σε σχέση με τα όσα είχαν ειπωθεί για τους χαρακτήρες ως εκείνο το σημείο.

[Πάνος Τουρλής · Rating 3 out of 5]

Τι να πω, όσο ωραία ξεκινάει και περιγράφει την ιστορία, τόσο πιο μπερδεμένο γίνεται, ειδικά από το δεύτερο μέρος και εφεξής. Καταπληκτική γραφή, πολύ ωραίες εικόνες, ντοπιολαλιά της Χίου, ωραία ιστορία (στην αρχή τουλάχιστον), ωραία εισαγωγή, ένα κείμενο που σε ταξιδεύει στη μυροβόλο Χίο και την κοντινή Σμύρνη.

Την ιστορία μας τη διηγείται η γειτόνισσα μιας κοπέλας που ταξίδεψε στη Χίο (η συγγραφέας;) και της κίνησε την περιέργεια η μαυροφορεμένη μορφή στο αρχοντικό σπίτι απέναντι. Έτσι, η πρόθυμη ηλικιωμένη γυναίκα, κόρη ράφτρας που μπαινόβγαινε στο αρχοντικό των Χατζηπαναγήδων, υπήρξε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας των όσων διαμείβονται. Το βιβλίο ξεκινάει στις αρχές του 20ού αιώνα, με την ιστορία του Γιώργου Χατζηπαναγή, γιου πλοιοκτήτη κι εμπόρου, μοναχογιού και αδελφού τριών θυγατέρων. Μοσχαναθρεμμένος και καλομαθημένος, ανατρέπει τα πάντα και πηγαίνει κόντρα στην οικογένειά του όταν γνωρίζει στη Σμύρνη, όπου ταξιδεύει για δουλειές, την Ευδοκία Συμεωνίδη. Την ερωτεύεται και αρχίζει μια έντονη προστριβή με τους γονείς του και ειδικά με τη μάνα του, τη Μαρουλιώ, η οποία καταριέται από το πρωί ως το βράδυ την καρσινή (=τη γυναίκα από καρσί, από απέναντι) που της ξεμυάλισε το γιο και ανέτρεψε την ισορροπία των πραγμάτων: πρώτα να παντρευτούν οι μεγάλες αδελφές και μετά ο γιος. Περιγράφονται ένα σωρό περιστατικά και διενέξεις, με αποκορύφωση τη Μικρασιατική Καταστροφή, οπότε η οικογένεια Συμεωνίδη καταφεύγει στο αρχοντικό των Χατηπαναγήδων! Ο Γιωργής φτάνει σε ανοιχτή ρήξη και ο εαυτός του ξεπερνάει κάθε όριο, αρκεί να μείνει δίπλα στη γυναίκα που αγαπάει. Καταλαβαίνετε ότι φυσικά παντρεύτηκαν όμως εδώ αρχίζει η ιστορία να μπερδεύεται και να αποκτά χαρακτήρα ελαφρού αισθηματικού ροζ μυθιστορήματος και αποπροσανατολίστηκα τελείως! Να φανταστείτε ότι ο Γιώργος Χατζηπαναγής αυγαταίνει την περιουσία, γίνεται εφοπλιστής και μπαίνει στα μεγάλα τζάκια της Ευρώπης!

Από το δεύτερο μέρος και μετά, ο Γιώργης και η Ευδοκία αποκτούν τη Μαρκέλλα, χρησιμοποιούν τα πλοία τους για να φυγαδεύουν τους αντάρτες στη Μέση Ανατολή στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, η Hatzipanagis Shipping Enterprises γίνεται μεγάλη και τρανή, η Μαρκέλλα χάνει τον άντρα της, Θοδωρή, σε ναυάγιο, η κόρη της γνωρίζει τον καιροσκόπο Αντρέα και παντρεύονται αλλά ο Αντρέας, παλιός έρωτας της Μαρκέλλας θέλει και τη μάνα και μπλέκουμε σε ερωτικό τρίγωνο, ώσπου η Μαρκέλλα παίρνει μια σκληρή και λυτρωτική απόφαση για όλους τους. Και όλα αυτά μέσα σε 250 σελίδες!

Αχ, μα γιατί; Γιατί; Ένα κείμενο τόσο καλογραμμένο, μια όμορφη ερωτική ιστορία, πασπαλισμένη με όσο έρωτα, ίντριγκα και ανατροπές πρέπει, γιατί να εξελιχθεί σε άρλεκιν; Μια χαρά περιγράφονται τα ήθη και τα έθιμα της επαρχίας τότε, η κυρά κι αφέντρα μάνα, ο κύρης του σπιτιού που μόνο το σπίτι δε διαφέντευε, το ράφι και η απελπισία που φέρνει στις ανύπαντρες μεγαλογυναίκες και τόσα άλλα. Η γραφή δε μας προδίδει, η συγγραφέας συνεχίζει να κεντά ως προς τις λέξεις και τους χαρακτήρες (αν εξαιρέσεις κάτι μονολόγους τεράστιους ως προς τα δεινά του πολέμου και το κακό που φέρνουν στην ανθρωπότητα, καθώς και πολλά σημεία όπου η συγγραφέας χρησιμοποιεί πολλές διαφορετικές λέξεις για την ίδια έννοια), όμως η ιστορία παύει γρήγορα να κρατά το ενδιαφέρον του σώφρονος και απαιτητικού αναγνώστη (οι άλλοι ας συνεχίσουν το διάβασμα). Κρίμα γιατί επιμένω ότι η συγγραφέας είναι σε θέση να δώσει πολλά περισσότερα και να χειριστεί πολύ καλύτερα μια πλοκή!

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

"Ώρες μετά και αφού το νιο φεγγάρι είχε προ πολλού χαθεί κι οι θόρυβοι του δρόμου είχαν αποκοιμηθεί μαζί με τους κατοίκους της μικρής γειτονιάς -όταν την ησυχία της νύχτας συντρόφευε μόνο το γλυκό μουρμούρισμα από το κύμα που γλυκοφιλούσε απαλά την παραδομένη στα χάδια του ακρογιαλιά, και το μονότονο θρηνητικό τραγούδι από το νυχτοπούλι ξαγρυπνούσε μαζί με τις σκέψεις μου-ξαπλωμένη στα δροσερά μου σεντόνια, που μοσχοβολούσαν ήλιο και θάλασσα, ψηλάφιζα..." (σελ. 14).

"-Κακορίζικια ήταν η καημένη...Από τα γεννησοπάνια της ήτανε κακορίζικια και καταραμένη..." (σελ. 14).

"Αυτό είναι, βλέπεις, που δίνει ζωντάνια και ξεχωριστή οντότητα στην προσωπικότητα του πρωταγωνιστή σε κάθε ιστορία, αφού η κάθε στιγμή που περνά αλλάζει τη νοοτροπία και την αντίληψη του αφηγητή, έτσι που να διαμορφώνει, να τροποποιεί, να ολοκληρώνει, μα κατά το πλείστον να ωραιοποιεί ή να καταδικάζει με τα όσα αφηγείται τον ήρωά του" (σελ. 19).

"Ήξερε, βλέπεις, πως το έθιμο στη Χίο απαιτεί...να πηγαίνουνε τα γονικά της νύφης στο σπίτι του γαμπρού για να τον γυρέψουνε και μ' αυτόν τον τρόπο να αποδίδεται η τιμή σ' εκείνους που ανάστησαν τέτοιο άντρακλα και τέτοιο κουβαλητή που, ας είναι καλά, θα 'παιρνε τη θυγατέρα τους να την κάμει κυρά κι αρχόντισσα και, δόξα τω Θεώ, να ξεφορτωθούνε και τον μπελά της" (σελ. 42).

"Τότε όμως, κι αφού ο καπετάν Παναγής λούφαξε και γι' άλλη μια φορά αποφάσισε πως του 'φθανε να 'ναι καπετάνιος στο καΐκι του και τα καπετανλίκια της στεριάς χαλάλι της της γυναικός του...ξαφνικά κι εκεί που δεν το περιμένανε, το συμβούλιο έπαψε πια να γίνεται κεκλεισμένων των θυρών γιατί οι φωνές του Γιωργάκη κάμανε τα θυρόφυλλα ανύπαρκτα και τους τοίχους από χαρτόνι" (σελ. 72).

"Το καλοκαίρι μεσοκοπούσε και τα πανηγύρια σ' όλη τη Χιο ήτανε στο φόρτε τους. Βλέπεις, η αγροτιά κι ο κοσμάκης, μόλις ζεστάνει ο καιρός, μεγαλώσουν οι μέρες, τελειώσει ο αγώνας του θέρους και ζεσταθεί κι η τσέπη με κανέναν παρά, λαχταρούν να διασκεδάσουν..." (σελ. 100).

"Βλέπεις, αυτόν που λυγά, που γονατίζει κι έχει ανάγκη, κανένας δεν τον μάχεται και δεν τον συνορίζεται. Αλίμονο... μόνο τον δυνατό, τον διαλεχτό και τον ξεχωριστό πετροβολούνε" (σελ. 110).

"Κι έρχονταν οι καλοθελητές και οι κουσελούδες και τους τα πρόφταιναν, κι όσο κι αν εκείνοι δεν απαντούσαν και λαβές σε περαιτέρω συζητήσεις δεν έδιναν, εν τούτοις οι άλλοι όλο και πιο κάτω τα πήγαιναν τα πάρε και τα δώσε, με τσόντες κι αλατοπίπερα που 'ριχναν από μόνοι τους κι έκαναν την τρίχα τριχιά" (σελ. 113).

"Τώρα κι ύστερα από τόσες δεκαετίες που είχαν να συναντηθούν, τα μαύρα μαλλιά του Λοΐζου είχανε γκριζάρει για τα καλά και οι ξανθές ατίθασες μπούκλες του Γιώργη είχανε καταντήσει πέντε τρίχες στην κορυφή και δεκαπέντε γύρω τριγύρω στρο κεφάλι του, μπορεί μάλιστα, αν σνυνατιόνταν στο δρόμο, να προσπερνούσε ο ένας τον άλλον αδιάφορα" (σελ. 138).

[Marina Maidou · Rating 2 out of 5]

Μια ιστορία αγάπης και τραγωδίας με φόντο τη Χίο των αρχών του αιώνα με άρτια περιγραφή της ντοπιολαλιάς και της τοιχογραφίας του νησιού. Στο πρώτο μέρος είναι ο έρωτας του Γιώργου και της καρσινής Ευδοκίας που περνάει του λιναριού τα πάθη λόγω της κατάρας που δίνει η χήρα μάνα του Γιώργου γιατί αντιδρά στον γάμο τους. Μέχρι το σημείο αυτό η ιστορία έχει ομορφιά και μυστήριο αλλοτινών καιρών. Μόνο λίγο περιττές οι τόσες αφηγήτριες γιατί κάποια στιγμή μπερδεύεται ποια λέει τι σε ποια. Το δεύτερο μέρος μιλά για την κόρη του τραγικού ζευγαριού, την Μαρκέλλα. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι δύο άσχετες ιστορίες, που μοιάζουν να έχουν γραφεί από δύο διαφορετικές συγγραφείς. Και χαλάει πολύ η ιστορία από ιστορικό δράμα σε τραβάτε-με-από-τα-μαλλιά ερωτικό δράμα με τρίγωνο που κάνει τους ήρωες εντελώς κούφιους και αντιπαθείς. Κρίμα, ίσως σε επόμενη προσπάθεια να μπορεί να κρατηθεί μια πιο ενιαία γραμμή (και κυρίως να σημειωθεί ότι το ιστορικό δράμα ταιριάζει πολύ περισσότερο στη συγγραφέα γιατί εκεί αναδεικνύεται η ιδιαιτερότητα της γραφής της, ακόμα κι όταν γίνεται πέραν του δέοντος φιλοσοφική).

[Emily · Rating 2 out of 5]

Ένα από τα πολλά βιβλία της προσφάτως αναπτυχθείσας "γυναικείας λογοτεχνίας".
Το διάβασα μέσα σε μία ημέρα περίπου. Είναι βασισμένο σε ιστορία που το γινάτι βγάζει μάτι και που καταλήγει σε ερωτικό τρίγωνο.
Στα υπέρ του η ντοπιολαλιά, οι παροιμίες και οι ιδιότυπες λέξεις που χρησιμοποιεί η συγγραφέας.
Στα κατά του οι μεγάλες προτάσεις. Μέτρησα πρόταση από 14 έως 15.5 σειρές! Θα μπορούσαν επίσης να λείπουν αρκετές περιγραφές με βαρετά καλολογικά στοιχεία.
Πάντως ήταν κατά πολύ καλύτερο από διάφορες ευπώλητες πατάτες.

[Tania Manoussaki · Rating 5 out of 5]

φυγανε αδερφια κι πατεραδες για το μετωπο μεσα σε μια βραδια αγαθοι κι ακακοι ψαραδες να γινουνε ξαφνικα υπερασπιστες της ελευθεριας και της ζωης μας με αυτα τα χερια που ηξεραν να πολεμουν την πεινα μονο και την ανεχεια σε ολη τους τη ζωη....σκοτωντας την ιδια ωρα την τρυφεραδα και την αθωοτητα της αδολης ψυχης τους....ομως εκεινη την υποθηκη αξιων κι ιδεων τη γραμμενη με το αιμα των αθωων και των ηρωων η κοινωνια που γρηγορα ξεχνα την πεταξε στα σκουπιδια.....
ΕΝΑ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΧΙΟ ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΜΕ ΕΡΩΤΑ ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΠΟΝΟ