Land van het grote sterven. Hoe Rusland de westerse logica tart

by Joris Van Bladel

Land van het grote sterven biedt een diepgaand inzicht in het Rusland van Vladimir Poetin, een land dat de wereld keer op keer verrast met onverwachte strategische wendingen. De invasie van Oekraïne vormt het dieptepunt van een kwarteeuw van Poetins bewind, waarin bewuste strategieën, toevalligheden, successen en nederlagen samenkomen. De oorlog fungeert daardoor als een spiegel die de huidige toestand van Rusland toont en uitvergroot.
Dit boek onthult de onderliggende structurele tendensen in de Russische defensie en samenleving, waardoor de ogenschijnlijke verrassingen van Poetin begrijpelijker worden. Joris Van Bladel laat zien dat, in tegenstelling tot in het Westen, de dood in Rusland nog steeds een onderdeel vormt van het sociale contract tussen burger en staat, en dat oude concepten zoals het sacrale Grote Sterven nog steeds verweven zijn met de Russische (militaire) cultuur.
Land van het grote sterven is een onmisbare gids voor iedereen die de dynamiek van het moderne Rusland wil begrijpen.

Genres: Nonfiction

272 pages, Paperback

First published February 1, 2025

About the author

Dr. Joris Van Bladel, verbonden aan het Egmont Instituut in Brussel, is slavist en militair deskundige met meer dan dertig jaar ervaring in de studie van de Russische civiel-militaire relaties.

Reviews

[Francis · Rating 4 out of 5]

Dit boek opent de ogen en legt uit hoe het kan dat de Russen nog steeds blijven vechten en hoe het komt dat een zeer grote meerderheid van de Russen nog steeds achter Poetin en de invasie van Oekraïne staan.

Over propaganda en de effecten hiervan op de Russische samenleving:

"Daarnaast zorgde de omvangrijke propagandamachine van de (Russische) overheid ervoor dat de samenleving werd gereduceerd tot een passief, amorf geheel dat ogenschijnlijk instemde met Poetins beleid. In deze omstandigheden hoeft Poetin zich vooralsnog geen zorgen te maken over sociale onrust."

Toen ikzelf op Facebook een artikel van HLN over dit boek zag, toonden de reacties hierop aan dat ook wij in het westen absoluut niet immuun zijn voor Kremlin-propaganda. Velen reageerden hierop dat wij in Europa de oorlogsstokers waren. En Zelensky is uiteraard een corrupte marionet in de ogen van sommige verdwaasde westerlingen. Ondertussen lacht Poetin in zijn vuistje.

Ook zien we de effectiviteitsparadox: Rusland is nooit zo sterk als het lijkt, maar ook nooit zo zwak als het eruit ziet. Westerse analisten mispakken zich hier dikwijls aan. Oekraïne viel niet in 3 dagen tijd. Maar ook Rusland toonde zich flexibel, weerstond de sancties, en veranderde naar een oorlogseconomie.

Weinigen weten dit, maar Poetin wou zélf lid worden van de NAVO. Toen hem werd uitgelegd dat NAVO-lidmaatschap niet automatisch werd aangeboden, maar dat landen zich moesten aanmelden en aan voorwaarden moesten voldoen, zei Poetin het volgende:

"'Rusland staat niet in de rij met de landen die er niet toe doen'. Dit antwoord legde de diepgewortelde grootmachtsmentaliteit bloot die Rusland kenmerkt en die George Kennan al in 1946 in zijn beroemde Lange Telegram beschreef: Rusland neemt alleen deel aan internationale organisaties als het denkt er macht mee te winnen of anderen te verzwakken."

Wat er ook velen niet weten, is dat Rusland eigenlijk al sinds 2014 actief militairen heeft ingezet in Oekraïne. "Tussen 2014 en 2022 waren er ongeveer 42.000 Russische militairen betrokken bij het conflict in de Donbas".

Dit boek zet de puntjes op de i en schiet de Kremlin-propaganda aan flarden. Wel verontrustend om te zien dat Poetin eigenlijk best een brede steun geniet onder de bevolking. (men spreekt van 75%)

"Algemeen kan men concluderen dat de Russische samenleving een conservatieve samenleving is die militaire waarden en een nationalistisch wereldbeeld steunt".

"Teleurgesteld door het mislukte democratische experiment in Rusland, noemde de beroemde Russische socioloog Joeri Levada zijn landgenoten 'onderdanige dubbeldenkers zonder moraal'. Minder agressief uitgedrukt zei hij: '[Russen] tolereren niet alleen bedrog, maar zijn ook bereid bedrogen te worden en hebben zelfs zelfbedrog nodig voor hun voortbestaan.'".

"Democratie is geen kijksport, het is een participerend evenement. Als we niet meer participeren houdt het op een democratie te zijn." (Michael Moore)

Ik vrees dat bovenstaande quote (staat niet in het boek) uitlegt waarom er in Rusland eigenlijk nooit een democratie die naam waardig is geweest.

[Saskia · Rating 3 out of 5]

Nauwkeurige schets van het verbond tussen staat en burger in Rusland. Vanwege de schaalgrootte en grote Russische ambities die in de huidige geopolitieke context niet erkend worden, streeft Rusland ernaar om langs militaire weg erkenning van zijn grootsheid af te dwingen. Het boek geeft een pijnlijke inkijk in het Russische militaire systeem, waarin alles ondergeschikt is aan het landsbelang. Het boek houdt het midden tussen wetenschappelijk en toegankelijk. Naar mijn smaak iets te veel militaire details waardoor ik halverwege wat afdwaalde, vandaar 3,5 ⭐️. Een waardevol perspectief.

[Laurent Franckx · Rating 4 out of 5]

Voor alle duidelijkheid: de auteur is een zeer gewaardeerd studiegenoot en oud collega. Ik kende de meeste van zijn inzichten over Rusland (en het Russisch militair systeem) al langer van talrijke boeiende gesprekken in levende lijve. Veel verrassingen waren er dus niet voor mij, maar voor mensen die beter de paradoxen van de Russische samenleving willen begrijpen, is dit een toegankelijke inleiding, die echter niet vervalt in clichés of simplismes.

[Bianca · Rating 3 out of 5]

Laatste deel was interessant.

[Joris van Oeffel · Rating 3 out of 5]

Eerste deel over de oorlog in Oekraïne was meer een tijdlijn dan analyse. Laatste deel over Russische militaire hervorming had interessante inzichten. De analyse van Europa was het meest interessantst

[Ummo Bruns · Rating 5 out of 5]

Geweldig boek door dr Joris van Bladel dat iedereen die iets van de inval Oekraïne wil leren , en ook over de Russische defensie met een vermeend patriottisme! Europa moet zeker waakzaam blijven!!

[Pieter Declerck · Rating 3 out of 5]

Interessant met een aantal heldere inzichten. Wel sterk gericht op de militaire structuren.