1960'tan Günümüze Türkiye Tarihi

by Suavi Aydın (Editor), Yüksel Taşkın

1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi, genellikle tarih yazımı geleneğinin kapsamlı bir şekilde eğilmediği bir dönemin tarihini anlatıyor. Darbe, militarizm, sol, milliyetçilik, Kürt meselesi ve siyasal İslâm gibi belirleyici başlıkların yanı sıra, kitapta 1960-2014 arasında yaşanan siyasi, iktisadi, toplumsal ve kültürel dönüşümlere, önemli eşiklere de yer veriliyor. Çeşitli kurum, tartışma ya da çatışmaların ortaya çıktığı tarihsel dönemeçlere özellikle işaret ediliyor; olayların tarafları, öne çıkan aktörler resmi tamamlamak üzere sahnedeki yerlerini alıyorlar. Gazete, dergi arşivleri, günlük gazeteler, anılar, kurumsal tarihler ve dönemin ayrıntılarına açıklık getirebilecek araştırmalar metinde kutular olarak yer alıyor ve ayrı ayrı okunabilecek birer referans oluşturuyor.

“Bu kitabın ortaya çıkışında hacimli bir külliyatın varlığı kadar, o yıllarda yaşananlardan arta kalan deneyimler de önemli rol oynadı. Zira pek çok döneme ait tarih metinlerinden farklı olarak, bu kitaba konu olan olaylar, kişiler ve kurumlar büyük ölçüde bizim çağdaşlarımız… Dolayısıyla bu dönemin ‘tarih’i, aynı zamanda bir deneyimler, gözlemler tarihidir ve bu çerçevede bizim ‘önemli gördüklerimiz’in, ‘belirleyici saydıklarımız’ın tarihi oluyor. Başta değinilen kaygı ve çabalar esas olmak kaydıyla, bu bakımdan bizim kaleme aldığımız metin, tarih yazıcılığı bakımından önemli avantajlar sağlayabilecek bir yazma ve görme biçimi imkânını kullanmaktadır.”
SUAVİ AYDIN / YÜKSEL TAŞKIN

Genres: History, Nonfiction

560 pages, Paperback

First published April 1, 2014

Reviews

[Burak Candan · Rating 5 out of 5]

Kitap 27 mayıs 1960 darbesinden başlayarak 2010'lara kadar Türkiye'nin siyasal ve toplumsal tarihinin önemli kırılma noktalarına mercek tutuyor. Darbeler ve muhtıralar gölgesindeki Türk siyasi hayatını, toplumsal ve sendikalist hareketleri, siyasi aktörlerin ve ideolojilerin evrimini konu alıyor. Sol bir perspektiften kaleme alınmış gibi gelse de, eser sol hareketin Türkiye'de tarih boyunca vesayetçi, neoliberalist ve emperyalist unsurlar tarafından devamlı örselendiğe ve gelişmesine izin verilmediğine dikkat çekerek bu eğilimini anlamlandırıyor. Yani bir nevi Türkiye'nin siyasi tarihini bu egemen unsurların sol ve sosyal ideallerle kavgasının bir tarihi olarak okuyoruz. Kitabın iddiası bu olmasa da bu yarım asırlık sürece genel baktığımızda bunu farkedebiliyor, böylece Türkiye siyasetinin aşamadığı birtakım reflekslerin ve zihniyetlerin toplumumuzu ne denli geri bıraktığını da görebiliyoruz.

Eser gerçek kişiler ve olaylar konusunda olduğu kadar kavramlar konusunda da çok aydınlatıcı bilgiler içeriyor. Türkiye'deki çoğu kavram, fraksiyon ve ideolojinin tarihsel arkaplanına, bildiğimizi sanarak üstünkörü yargılara sahip olduğumuz meselelerin ne kadar çetrefilli olabileceğine şahit oluyoruz. Ayrıca Türk siyasi ve toplumsal hayatına olumlu-olumsuz damga vurmuş isimlerin mini biyografilerini, bu kişilerin anı bölümlerini, zamanın gazete küpürlerini vb. de ayrı kutucuklar halinde veriyor eser.

Kitap akıcı, anlaşılır diliyle ve doluluğuyla Türkiye siyasi ve toplumsal tarihi konusunda bir referans niteliği taşıyor.

[Recai Bookreader · Rating 3 out of 5]

Giriş kısmında erik-jan zürcher'in türkiye tarihine getirdiği bakış açısının önemi vurgulamış. Ancak kitap böyle bir metodolojiyi takip etmiyor ne yazık ki. Siyasi/toplumsal değişimler ile iktisadi değişimlerin bağını kurma çabası yok. Dolayısıyla sadece bir siyaset tarihi olarak kalıyor. Yine de zengin ve ilginç ayrıntılar var. Her halükarda iki noktaya parmak basmadan geçemeyeceğim: birincisi, anlatımın bazı bazı kopuk ve düzensiz olması. kitabın üslup ve bilgi bakımından en iyi kısmı bence 60 darbesinden 70'lerin ortasına kadar olan bölümdü. ikinci sıkıntım ise referanslarla ilgili. adet olduğu üzere bu kitapta da "okuyucuyu sıkmamak adına" dipnotlar ve referanslar neredeyse tamamen kaldırılmış. böyle olunca savlanan bazı tartışmalı iddiaların izi tamamen kaybolmuş.

[Çağrı Yıldırım · Rating 4 out of 5]

Kitap içerisinde Baskın Oran'ın Türk Dış Politkası derlemelerindeki gibi ilginç tarihsel anektodlar var. Yakın dönem Türkiye Tarihi'ne yönelik kıymetli bir çalısma olmus.

[Mete · Rating 5 out of 5]

Easy reading. Gives recent history of politics in depth and objectivity in Turkey

[Mert Esen · Rating 4 out of 5]

This book by Suavi Aydın and Yüksel Taşkın is a detailed and politically driven account of Turkey’s modern history, starting from the 27 May 1960 military coup and extending up to the 17–25 December 2013 investigations. One of the aspects I appreciated most was the authors’ bold and thought-provoking interpretation of the 1961 Constitution. They challenge the conventional view that sees it as a symbol of democratic progress, instead offering a critical and historically grounded reevaluation. The book is especially valuable for readers interested in political history—it carefully explains coalitions, cabinets, party dynamics, and the roles of key political figures.

However, the book is less focused on social, economic, or cultural dimensions, so it might not fully meet the expectations of readers looking for a broader societal analysis. Personally, I found the sections on the post-1980 coup era particularly strong, with sharp commentary and clear historical context. Toward the end, especially in the chapters covering the 2000s, the pace seems a bit rushed, and some major developments feel underexplored. Still, it’s an informative and useful resource for understanding Turkey’s political landscape from 1960 onwards. I’d definitely recommend it to anyone studying Turkish politics.This book by Suavi Aydın and Yüksel Taşkın is a detailed and politically driven account of Turkey’s modern history, starting from the 27 May 1960 military coup and extending up to the 17–25 December 2013 investigations. One of the aspects I appreciated most was the authors’ bold and thought-provoking interpretation of the 1961 Constitution. They challenge the conventional view that sees it as a symbol of democratic progress, instead offering a critical and historically grounded reevaluation. The book is especially valuable for readers interested in political history—it carefully explains coalitions, cabinets, party dynamics, and the roles of key political figures.

However, the book is less focused on social, economic, or cultural dimensions, so it might not fully meet the expectations of readers looking for a broader societal analysis. Personally, I found the sections on the post-1980 coup era particularly strong, with sharp commentary and clear historical context. Toward the end, especially in the chapters covering the 2000s, the pace seems a bit rushed, and some major developments feel underexplored. Still, it’s an informative and useful resource for understanding Turkey’s political landscape from 1960 onwards. I’d definitely recommend it to anyone studying Turkish politics.

[Yunus Başar · Rating 5 out of 5]

1960 dan Günümüze Türkiye Tarihini bu denli kapsamlı Türkçe kaynak neredeyse yok. Yazar Klasik bir tarih anlatısı sunarken azami tarafsızlığını korumaya çalışmıştır. Fakat Türkiye tarihi yazan Türk tarihçilerin anlatı tekniğinde hala bir değişim söz konusu değildir. Olaylar yalnızca siyasi olaylar nezdinde anlatılırken çok az dönemin sosyo ekonomik yapısına değinilmiş ya da değinilirken derin bir analiz söz konusu değil. Örneğin Türkiyenin değişen ekono politikalarının ne anlama geldiğini yeterince anlatılmadığı kanaatindeyim.

[Zeynep · Rating 4 out of 5]

70li ve 80li yılları çok iyi derleyen bu eserin tek eksisi 90lı yıllardan 2013'e kadar olan bölümü biraz hızlı ve üstün körü geçmesi olmuş. Dil olarak oldukça akıcı, insanın üstüne 'bilgi' yığını atıp geçmeyen bir akışı var. 90lı yıllardan günümüze doğru olan kısmı keşke ikinci bir cilt olarak yayınlasalar.

[Kerim Willems · Rating 4 out of 5]

Şimdilik 150 sayfa okudum, 1960 darbesinin paradoksal yapısını çok iyi bir şekilde anlatan bir kitap, entelijansiya bu darbeye bir ihtilal derken normal halk bu darbeye demokrasiye bir darbe olarak adlandırmış olması güzel bir tespit. Sosyalist kesim, ülkücü hareket, akademisyen hukukçular buna ne de olsa bir ihtilal der, DP iktidarında ne de olsa Türkiye'de şu an yaşanılan problemler yaşanıldı. Darbe bölümü hakkında eleştirilerimi şu şekilde özetleyebilirim;

1) Yassıada yargılamalarında Celal Bayar ve Adnan Menderes'in savunmalarına yer vermemişler, yüce divan ne de olsa cunta tarafından kurulmuş bir hukuki kurul, MBK'nın kuracağı bir hukuki birim ne kadar demokratik olabilir sorusunu sormak gerekiyor malum. Adnan Menderese iddianamenin Başbakanlık harcamaları sırasında Süveter suçlamaları hakkında yer verseydi keşke, Celal Bayar'ın verdiği savunmalar da hakkaten takdir edilesi nitelikte... (TRT'de mahkeme kayıtları var)

2) Polatkan, Zorlu ve Menderes'in idam kararlarına gelen "Hayır" oyları, Cemal Gürsel'in isteksizliği, İsmet Paşa'nın perspektifi sadece kelimeler ile anlatılmış.. kitapta tarihçilerin siyasi soykırım sözlerine yer vermek yerine kayda Cemal Gürsel, İsmet Paşa, hatta JFK ve Kraliçe Elizabeth'in kararın geri çekilmesi için verdiği demeçler sunulsaydı keşke...

[Merve]

.