Περί καλαισθησίας

by Montesquieu, Αλέξανδρος Βέλιος (translator)

Γιατί μας αρέοει (ή δεν μας αρέσει) ένας πίνακας, ένα ποίημα, μια γυναίκα, ένα τοπίο; Ποιοι μηχανισμοί διαμορφώνουν την καλαισθησία, τα καλό γούστο; Υπάρχει το αντικειμενικά, το διαχρονικά ωραίο, μεγάλο, τέλειο - και, αν όχι, τι καθορίζει τελικά τις αισθητικές μας απολαύσεις; Σε παρόμοια ερωτήματα επιχειρεί ν' απαντήσει ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος στο έργο του αυτό. Δεν πρόκειται ωστόσο για ένα δοκίμιο περί αισθητικής· είναι η προσπάθεια ενός γίγαντα να εκλογικεύσει την ίδια τη ματιά, το βλέμμα μας -όχι για να το περιορίσει αλλά για να του προσδώσει μεγαλύτερο βάθος και προοπτική. Περί απόλαυσης και μάλιστα περί ευτυχίας, τελικά, ο λόγος -καθόσον για τον Μοντεσκιέ η απόλαυση κι η ευτυχία είναι κατ' ουσίαν πνευματικές ασκήσεις...

Genres: Nonfiction, French Literature

136 pages, Paperback

First published January 1, 1757

About the author

Charles-Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu, generally referred to as simply Montesquieu, was a French social commentator and political thinker who lived during the Enlightenment. He is famous for his articulation of the theory of separation of powers, which is taken for granted in modern discussions of government and implemented in many constitutions throughout the world. He was largely responsible for the popularization of the terms "feudalism" and "Byzantine Empire."

Reviews

[Christopher (Donut) · Rating 4 out of 5]

Not difficult to read. Not very subtle, but a clear style.

Montesquieu takes several examples from Roman authors and from Italian art and architecture to illustrate taste, which is the pleasure the mind feels in surprise and variety.

Representative remark:

Les grâces se trouvent plus ordinairement dans l'esprit que dans le visage : car un beau visage paraît d'abord, et ne cache presque rien ; mais l'esprit ne se montre que peu à peu, que quand il veut, et autant qu'il veut ; il peut se cacher pour paraître, et donner cette espèce de surprise qui fait les grâces. Les grâces se trouvent moins dans les traits du visage que dans les manières ; car les manières naissent à chaque instant, et peuvent à tous les momens créer des surprises : en un mot, une femme ne peut guère être belle que d'une façon ; mais elle est jolie de cent mille.

(How would YOU translate that last sentence? "A woman can be judged beautiful in only one way, but she can be "jolie" (pretty, attractive?) in a hundred thousand (ways)."

[Daniel Pérez Pamies · Rating 4 out of 5]

muy bien montesquieu pero olvidaste el gusto más importante de todos: el gustirrinín

[Mikimou · Rating 1 out of 5]

Es un conjunto de textos no terminado. Un par de ideas universales, pero en general todo está visto demasiado a través de los ojos del siglo XVIII; y un exceso de analogías subjetivas y muy personales.

[Φερειπείν · Rating 5 out of 5]

Ένα από τα μεγαλύτερα πνεύματα του 18ου αιώνα, τον οποίο υπηρέτησε, θέτοντας το μεγαλείο της σκέψης του στην διαμόρφωση της πνευματικής αναγέννησης, αλλά και τον χρησιμοποίησε κατά το δοκούν εκμεταλλευόμενος τις ιδιαίτερες συνθήκες μιας ιστορικής εποχής, που επέτρεπε την αναζήτηση, κυοφόρησε την πρόοδο και ανάδειξε μεγάλες προσωπικότητες θεμελιώνοντας την ιδιοφυία τους. Ο Montesquieu, μαζί με τους Voltaire, Diderot, D'Alambert υπήρξαν μια κοινή συντροφιά και συνεργάτες του μεγαλόπνοου έργου της "Εγκυκλοπαίδειας" και σε αυτό το δοκίμιο ο Μοντεσκιέ καταπιάνεται με το θέμα του γούστου, τοποθετώντας το σε πλήθος συνθήκες και συμβάσεις, που το προκαλούν, το επηρεάζουν και το καλλιεργούν. Δεν τίθεται θέμα κριτικής, κατά τη γνώμη μου, σε ένα τέτοιο κείμενο γιατί, όπως και να το κάνουμε, ο συντάκτης του είναι ο Μοντεσκιέ και οποιοδήποτε εγχείρημα προς αυτή την κατεύθυνση θα αποτελούσε το λιγότερο μια δυσκαθόριστη ως προς την πρόθεσή της προσπάθεια, αμφιβόλου έκβασης, και θα απαιτούσε ιδιαίτερα δύσκολους χειρισμούς υπό την προϋπόθεση πως ο τολμηρός κριτικός θα λάμβανε σοβαρά υπόψιν το ιστορικό πλαίσιο συγγραφής του κειμένου, ανάμεσα σε ένα πλήθος άλλων παραγόντων, ώστε να εξασφαλίσει την αντικειμενικότητα της ενέργειάς του. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο πρόλογος του βιβλίου από τον Παναγιώτη Μουλλά, που λειτουργεί περισσότερο ως εισαγωγή, προετοιμάζοντας με τον καλύτερο τρόπο τον αναγνώστη για το περιεχόμενο με το οποίο θα αναμετρηθεί.

[Ivan Valencia · Rating 4 out of 5]

Las raíces de la belleza, la bondad y la placidez se hallan intrínsecamente en nuestro ser. Al indagar en las causas que subyacen a los placeres de nuestra alma, emprendemos una travesía introspectiva que nos permite discernir y apreciar más profundamente estos elementos fundamentales de la experiencia humana.

En el viaje hacia el entendimiento de la belleza, descubrimos que no solo se manifiesta en lo externo, sino que también reside en nuestra percepción y apreciación internas. La bondad, por su parte, emana de actos altruistas y de la compasión arraigada en el núcleo de nuestra naturaleza.

Asimismo, al explorar las fuentes del agrado en nuestras vidas, nos sumergimos en las complejidades de nuestras preferencias y deseos personales. Investigar a fondo estas causas nos brinda la capacidad de cultivar una conexión más rica con nuestra propia esencia y comprender mejor los placeres que enriquecen nuestra existencia.

[Diana Salazar · Rating 3 out of 5]

C’est un œuvre incomplet, mais grâce à Jean Le Rond d’Alembert, qui a insisté que Monsieur Le Président de Montesquieu aille aussi sa contribution à l’Encyclopédie de Paris, nous avons un des premiers études sur le concepte d’aesthétiques.
On ne peut pas ignorer cette étude sans faire une comparaison entre l’article de Montesquieu avec celui du Voltaire.

[Ilisha Arena · Rating 1 out of 5]

En efecto, el gusto debe estar liderado por la razón. Es por eso que no puede gustarme tanto este escrito. Soy consciente del contexto histórico y social de la época en el que fue escrito, pero hay enunciados misóginos que por mucha elocuencia e ingenio que tengan, no puedo dejar pasar.

[Nomen est Omen · Rating 3 out of 5]

It was entertaining.

[Ökkeş Zortuk · Rating 5 out of 5]

18. yy döneminden Ansiklopedi projesinin bir parçasıdır.
Fransız milliyetnamesi yayınlandığı döneme millete sadakat krala sadakatten önde gelmekteydi. 1755 sonrası dönemlerde meydana gelen 175-1763 7 yıl savaşında tüm dünya üzerindeki sömürge oyunlarında İngiltere ile Frasa arasında bir yarış başladı. Bir Fransız'ın İngiltere'yi övmesi aşağılayıcı bir bakış açısıydı. Öven kişiler kozmopolit yurttaş kabul edilirdi.
Bu dönemde Le'ansiklopedia içerisinde yer alan bir denemedir, "Beğeni üzerine bir deneme" isimli eser.
Beğeni nedir?
Eğitimli insanla medeni ülkenin ayrıt edici özelliğidir. Evrensel bir yargı meselesidir beğeni. Herkesin er konuda fikir beyan edebileceği, mutlak iyi, mutlak güzelin olmadığı bir durumdur. Bir şey güzel olduğu için hoşumuza gitmez, hoşumuza gittiği için güzeldir. Haz beğeninin kaynağıdır.
Decartes'e haz yanıltıcıdır, beden önemsiz ve yanıltıcıdır.
Hazzın temelinde "Ruh" vardır. Ruh fikirleri değerlendirmek, düşünen bir varlığa dönüştürerek doğal bir haz duyar. Tüm kanunlar makinelerin standartlarına göre meydana getirilir.
Sanat bize haz verecek şekilde düzenlenir. Bizimle belli bir nesne arasındaki bağ oluşturan olgudur. Haz aldığım nesne bizi bir başkasına, daha yenisine götürür.

Zeka; sağ duyu, muhakeme, uyum ve hünerdir. Doğa bakışımızdan saklanır, sanat saklananı ortaya çıkartır. Bakışımızı daha uzağa götürdükçe daha fazla zevk alırız.
Düzenden kaynaklanan hazlar vardır. Karmaşa bile kendi içinde gruplandırılarak haz verir. Bir "Savaş tablosu" içerisinde bile gruplandırmalar ile kaos görünür, bu hazzın temelidir.
Simetriden kaynaklanan hazlar vardır. Acıdan korur, işi azaltır, çeşitliliği ortadan kaldırmadığı sürece yararlıdır.
Doğa tezatlıkları sever, tezatlıklar teammül edilemez durumları tahammül edilebilir kıldığı gibi, insanın tahammülünü de bozabilir. Tek tip olmayan davranışlar haz verir.
Süreklilik mimari içerisinde de mevcuttur,Gotik tarz mimari göz için muammalar oluştururken hazzını kaybeder,Greek mimari, keyif veren tek tiptir, haz verir.
Haz duygusunun temelinde fayda varsa iyiliği, duyulan duygu nötr ise güzelliği gösterir.

Tezatlık içerisinde süreklilik simetriyi meydana getirir, karşıtlık tamin edilir hale gelince benzerliğe dönüşür. Ruh sürekli değişken duruma tahammül edemez. Doğaya karşı mücedale insanda "bakımlı bir bahçe" meydana getirir. Bu durum bir çabanın göstergesidir. Sahibi bizi düşündürür, bu durum mutluluk verir.

Sanatın içinden gelen birisi Raffaello Sanzio diğer sanatçılardan farklı bir beğeni tarzının göstergesidir, vaat etmek yerine gösterendir. Yaptığı eserlerde meydana gelen hazlar bunun göstergesidir.
Cazibe yüzde bulunur, güzellik tek türdür, çekicilik çok farklı şekilde olur. Spontan davranışlar büyüleyicidir. Kıvrak zeka etkileyii olur, hazırlıksız giyimler güzel durur. Karşıtlık birbirini ön plana çıkartır. Fikirler karşıt olunca çeşitlilik artar, daha örtük olur.
Naiflik soyluluk ile bayalık arasındadır. En derin düşüncelerdendir.
Sanat kuralları beğeni ve istisnaları belirler.

[Marta Bergareche · Rating 3 out of 5]

“Montesquieu sostiene que las fuentes de lo bello, lo bueno y de lo agradable están en nosotros mismos, e investigarlas es investigar las causas de los placeres de nuestra alma. El placer, la exigencia de armonía y simetría no emanan directamente de la razón, preocupada siempre por introducir su orden en todo. Será pues la mirada la que amplíe el horizonte para contemplar un reino donde nada está oculto, y serán los diferentes placeres de nuestra alma los que formen los objetos del gusto. El alma ama la variedad, pero no basta con mostrarle multitud de cosas; hay que presentárselas en orden, ya que gusta de la simetría, de los contrastes y de la sorpresa. Las personas delicadas son, pues, aquellas que asocian a cada idea o gusto muchas otras ideas o gustos complementarios”.


“Las grandes bellezas nacen cuando una cosa está hecha de manera que al principio resulta modesta, pero luego su gracia perdura, aumenta y nos lleva a la admiración”


“El alma no descansa jamás”

[Searchingthemeaningoflife Greece · Rating 5 out of 5]

[...]Τα γούστα είναι φιλαργυρία και τα πάθη σπάταλα. [...]
[...]"Ο άνθρωπος του πνεύματος αυτοδημιουργείται ανά πάσα στιγμή ανάλογα με την ανάγκη της στιγμής' ξέρει και αισθάνεται την ακριβή σχέση ανάμεσα στα πράγματα και στον ίδιο". Αυτή η συνείδηση, αυτή η χαρά, αυτό το αίσθημα της πληρότητας είναι η καλαισθησία.[...]
[...] Αυτό που κάνει την ομορφιά είναι η αρμονία των χαρακτηριστικών' αυτό που κάνει μία γυναίκα όμορφη είναι η έκφραση του προσώπου.[...]
[...] Οι κριτικοί είναι σαν τους κακούς στρατηγούς οι οποίοι, αδυνατώντας να κατακτήσουν τη χώρα, δηλητηριάζουν τα νερά της.[...]

[Arman · Rating 3 out of 5]

Yaklaşık 250 yıl önce yazılmış olmasına rağmen ifade tarzı gayet güzel ve insani düşünmeye çağırır nitelikte. Fakat 18. yy döneminin koşulları ve düşünce tarzı ile yazılmış. Söylediği bazı şeyler haliyle bugün geçerli değil.
Buarada Yiğit Vatansever'in seslendirmesini başarılı buldum.

[Achilleas · Rating 4 out of 5]

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον δοκίμιο, το οποίο "παίζει" με την αντίληψη του κάθε ανθρώπου "περί καλαισθησίας", δοκιμάζοντας τα όρια εντός των οποίων κρίνει το ωραίο, την απόλαυση, την ευτυχία...

[GuishGuill · Rating 4 out of 5]

Una lástima. De 100 páginas 30 son introducción y 70 ensayo. Y del ensayo la primera mitad me encanta y la segunda me es indiferente…