What do you think?
Rate this book
Darwin in de achtertuin
In iedere stedeling schuilt een bioloog. Dat is de boodschap van Menno Schilthuizen, die je met dit boek uitnodigt om op ontdekkingsreis te gaan in je eigen stadse omgeving. We hebben tegenwoordig allemaal de nieuwste wetenschappelijke technologieën binnen handbereik. Dus gebruik bijvoorbeeld je smartphone als microscoop om de zeldzame metselbij te bestuderen, die haar nest bouwt in lege slakkenhuizen.
Schilthuizen schreef een wervelend betoog voor elke natuurliefhebber in een tijd waarin de meeste mensen leven in een betonnen jungle en zelden verder komen dan het stadspark. Want wie de ecosystemen om zich heen begrijpt, zet een belangrijke stap in een van de grootste uitdagingen van dit het behouden van biodiversiteit.
Schilthuizen schreef een wervelend betoog voor elke natuurliefhebber in een tijd waarin de meeste mensen leven in een betonnen jungle en zelden verder komen dan het stadspark. Want wie de ecosystemen om zich heen begrijpt, zet een belangrijke stap in een van de grootste uitdagingen van dit het behouden van biodiversiteit.
391 pages, Kindle Edition
Published September 22, 2025
27 people are currently reading
3588 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 21 of 21 reviews
August 10, 2025
I wish this book had a different title, perhaps something like The Power of Citizen Science.
I was expecting a practical handbook of how to make the city my scientific playground. Instead it's just screeds of (small) text.
I did get over my disappointment as the stories were fascinating, but i feel it could've been better served with a different title.
I was expecting a practical handbook of how to make the city my scientific playground. Instead it's just screeds of (small) text.
I did get over my disappointment as the stories were fascinating, but i feel it could've been better served with a different title.
November 2, 2025
Ik merk dat veel ideeën die Menno Schilthuizen deelt in dit boek bij mij blijven hangen. Van zijn stap om buurtwetenschap te ondersteunen in plaats van te blijven steken in de eindeloze rat race van hedendaagse onderzoeksbureaucratie, tot de aansporing om jezelf te verwonderen om de natuur in je eigen achtertuin, ook al bestaat dit uit beton en is het eindeloos gefragmenteerd door onze wegen. Ook fijn om te weten dat nauwkeurig meten en rapporteren invloed kan hebben op beslissingen die worden gemaakt over natuur in je achtertuin. Je hoeft dus niet altijd jezelf aan het asfalt te plakken om je stem gehoord te laten worden. Oja, en ontzettend veel leuke weetjes over vogels, kevers, hemelbomen en nog veel meer.
June 9, 2025
an inspiring read...makes you want to go out and do some exploring.
August 29, 2025
Een leuk boek dat nieuwe inzichten geeft over de natuur in de menselijke omgeving en hoe iedereen die kan onderzoeken.
June 28, 2025
A fascinating book by a naturalist on how to become a naturalist, why you should become one, and why there is a need for naturalists to explore the urban environment, and to bring attention to and to protect the wildlife that can be found in such urban environments. Far from being a sterile, lifeless place fit only for humans, urban places can host a mixture of life, some of it relics of the natural environment that existed before being replaced by urban development, but some are opportunists who have taken advantage of what can be found in urban environments. And naturalists are required to observe and document what can be found in such places, often ignored by governments and misunderstood by the people who live in urban areas.
The book can be divided into several sections. The first one looks at the history of naturalists and their role as observers of the natural environment. As the author shows, early naturalists are simply people who observe and document what can be found around them. Charles Darwin was one, and so were the many people who corresponded with him and each other, sharing what they have seen (and their speculations). Societies formed from groups of naturalist, who launched some of the first scientific journals to document their observations and to share them with the public. With time, such societies become more 'professional', forming scientific organisations that centralised scientific research and distancing themselves from now 'amateur' observers. But with the availability of computers, the internet and open access to journals, it is possible for 'citizen scientists' to contribute, making them, once again, part of the scientific process.
The availability of computers, smartphones and other cheap instruments have made documenting and making scientific observations easier for the public. Image and sound recognition AIs can help to identify wildlife that are seen or heard. Widely available DNA sequencing can be used to quickly discover the variety of wildlife in various environments. Community labs have been set up to offer more ways to scientifically make observations, gather data and present them to authorities.
Besides observations, naturalists are also the foundations of natural collections. While many people collect objects, naturalists are more obsessed and document data about the object (date and original location of the object, for example). These collections (some in the thousands) have been passed on or donated to natural history museums, helping to provide valuable data on wildlife. The author also provides tips on making records on your own collections.
Next, the author looks at what kind of urban environments can host wildlife. Urban man-made caves have many similar features to natural ones and unique organisms have been found in drains and tunnels, many migrating from their natural cave environment via connections, accidental or otherwise. The green mats and microbial films often seen on streets and buildings are unobvious and novel environments. Yet, despite being small, they are often found to have great biodiversity when closely examined. Undiscovered species have also been found in urban parks by naturalist who pay attention to such areas.
To the author, these parks and other isolated urban environments are like islands; each are isolated, and can potentially host a number of species unique to the environment and maybe found nowhere else. This brings up the debate known as "Single Large or Several Small": it is better for the environment and biodiversity if these isolated urban islands are joined together (by adding greenery between parks) so there is mixing (and potentially less overall biodiversity), or is it better to keep them isolated, each hosting different species and increasing biodiversity at the cost of isolation?
The author next looks at the impact road can have on the environment. Roadkill is an aspect that people are usually unaware of, but projects to commemorate roadkills can gather attention and make people realise the scale of the problem. Roads also divide up environments (by preventing animals from crossing them) and alter the landscape. Naturalist can help by observing animals reactions to reads and suggesting alterations to minimise the impact of roads.
Some things humans do can cause animals to be caught in an evolutionary trap. Bottles and cans trap and kill animals by enticing animals to enter, only to be unable to escape and die. This attracts other animals who also get caught in the trap. Shiny surfaces (like cars) attract water loving insects because the surfaces reflect polarised light just like water. Insects evolved to be attracted to polarised light to find water, only to become attracted (and trapped) by shiny surfaces.
Plastics and other materials are now so prevalent that some birds now depend on plastics to build nests that may be better than those built with natural materials. Urban naturalist have documented these and other changes in behaviour in birds and other animals.
The urban environment has also caused evolutionary changes in animals that urban naturist have also documented. Lizards, for example, have evolved toes that are better suited for the smooth surfaces of urban environments. The urban heat island effect has made some animals more tolerant of heat. Spiders are now attracted to urban lights to catch more prey, and the prey are evolving to avoid light.
Changes in behaviour have also been observed. Urban animals are more tolerant of human food and humans in general, becoming bolder and more curious. Mosquitoes now prefer human blood and humans, of course, have evolved to become more immune to diseases usually found in urban areas.
In the final section, the author looks at activism for urban environments. Parks in Istanbul, Turkey, have been defended by communities and activist who decry development that would replace the parks with yet more urban construction. A hill in Kuala Lumpur, Malaysia, has become a hotspot for firefly observations, leading to calls to preserve the area from development. The author asserts that for such activism to conserve urban spaces to be successful requires commitment, the community, curiosity and courage.
In closing, the author calls for more urban development that is friendly to the environment. He cites the attempts to make artificial green walls that can fail. Yet, nature often succeeds in finding footholds in cities by accident. He suggests making walls, ledges and other places easier for plants, mosses, etc. easier to grow and allow nature to take it course, bringing to life green walls that grow naturally and sustainably.
The book can be divided into several sections. The first one looks at the history of naturalists and their role as observers of the natural environment. As the author shows, early naturalists are simply people who observe and document what can be found around them. Charles Darwin was one, and so were the many people who corresponded with him and each other, sharing what they have seen (and their speculations). Societies formed from groups of naturalist, who launched some of the first scientific journals to document their observations and to share them with the public. With time, such societies become more 'professional', forming scientific organisations that centralised scientific research and distancing themselves from now 'amateur' observers. But with the availability of computers, the internet and open access to journals, it is possible for 'citizen scientists' to contribute, making them, once again, part of the scientific process.
The availability of computers, smartphones and other cheap instruments have made documenting and making scientific observations easier for the public. Image and sound recognition AIs can help to identify wildlife that are seen or heard. Widely available DNA sequencing can be used to quickly discover the variety of wildlife in various environments. Community labs have been set up to offer more ways to scientifically make observations, gather data and present them to authorities.
Besides observations, naturalists are also the foundations of natural collections. While many people collect objects, naturalists are more obsessed and document data about the object (date and original location of the object, for example). These collections (some in the thousands) have been passed on or donated to natural history museums, helping to provide valuable data on wildlife. The author also provides tips on making records on your own collections.
Next, the author looks at what kind of urban environments can host wildlife. Urban man-made caves have many similar features to natural ones and unique organisms have been found in drains and tunnels, many migrating from their natural cave environment via connections, accidental or otherwise. The green mats and microbial films often seen on streets and buildings are unobvious and novel environments. Yet, despite being small, they are often found to have great biodiversity when closely examined. Undiscovered species have also been found in urban parks by naturalist who pay attention to such areas.
To the author, these parks and other isolated urban environments are like islands; each are isolated, and can potentially host a number of species unique to the environment and maybe found nowhere else. This brings up the debate known as "Single Large or Several Small": it is better for the environment and biodiversity if these isolated urban islands are joined together (by adding greenery between parks) so there is mixing (and potentially less overall biodiversity), or is it better to keep them isolated, each hosting different species and increasing biodiversity at the cost of isolation?
The author next looks at the impact road can have on the environment. Roadkill is an aspect that people are usually unaware of, but projects to commemorate roadkills can gather attention and make people realise the scale of the problem. Roads also divide up environments (by preventing animals from crossing them) and alter the landscape. Naturalist can help by observing animals reactions to reads and suggesting alterations to minimise the impact of roads.
Some things humans do can cause animals to be caught in an evolutionary trap. Bottles and cans trap and kill animals by enticing animals to enter, only to be unable to escape and die. This attracts other animals who also get caught in the trap. Shiny surfaces (like cars) attract water loving insects because the surfaces reflect polarised light just like water. Insects evolved to be attracted to polarised light to find water, only to become attracted (and trapped) by shiny surfaces.
Plastics and other materials are now so prevalent that some birds now depend on plastics to build nests that may be better than those built with natural materials. Urban naturalist have documented these and other changes in behaviour in birds and other animals.
The urban environment has also caused evolutionary changes in animals that urban naturist have also documented. Lizards, for example, have evolved toes that are better suited for the smooth surfaces of urban environments. The urban heat island effect has made some animals more tolerant of heat. Spiders are now attracted to urban lights to catch more prey, and the prey are evolving to avoid light.
Changes in behaviour have also been observed. Urban animals are more tolerant of human food and humans in general, becoming bolder and more curious. Mosquitoes now prefer human blood and humans, of course, have evolved to become more immune to diseases usually found in urban areas.
In the final section, the author looks at activism for urban environments. Parks in Istanbul, Turkey, have been defended by communities and activist who decry development that would replace the parks with yet more urban construction. A hill in Kuala Lumpur, Malaysia, has become a hotspot for firefly observations, leading to calls to preserve the area from development. The author asserts that for such activism to conserve urban spaces to be successful requires commitment, the community, curiosity and courage.
In closing, the author calls for more urban development that is friendly to the environment. He cites the attempts to make artificial green walls that can fail. Yet, nature often succeeds in finding footholds in cities by accident. He suggests making walls, ledges and other places easier for plants, mosses, etc. easier to grow and allow nature to take it course, bringing to life green walls that grow naturally and sustainably.
June 1, 2025
Dat ik dit boek niet zo hoog heb kunnen waarderen ligt waarschijnlijk meer aan mij dan aan het boek. Wat ik verwachtte was een boek met tips en adviezen om daadwerkelijk in je achtertuin allerlei ontdekkingen te doen. Hier en daar raakt het boek aan die wens, om er dan razendsnel weer voorbij te schieten en dan gaat het om de liefde voor het verzamelen van (dode) planten en dieren en de waarde daarvan voor de wetenschap. Ik ontdekte al snel dat zoiets voor mij niet meer weggelegd is, mocht ik dat al willen. Daarnaast is het boek vooral ook een pleidooi om overal de natuur in al haar verscheidenheid in te zien. Want vrijwel overal ontwikkelen zich ecosystemen, groot en klein. En die zijn allemaal de moeite van het bestuderen waard. En het ligt aan mij, ik weet het, maar de moed zinkt me bij voorbaat in de schoenen, hoewel ik toch wel een natuurminnaar ben en graag naar vogels, planten en insecten kijk.
June 5, 2025
Recensie: Darwin In De Achtertuin van Menno Schilthuizen
Menno Schilthuizen neemt je mee in een goed en boeiend geschreven geschiedenis. De geschiedenis van de amateuristische experimenten om meer van de natuur en de natuurlijke evolutie te begrijpen, van toen dat nog géén academische discipline was tot het professionalisme van vandaag. Hij beschrijft het enthousiasme, de volharding, vindingrijkheid en nieuwsgierigheid van de eerste amateur-wetenschappers (en de stimulerende invloed van zijn vader die het enthousiasme voor biologisch onderzoek in hem deed ontluiken) tot de professionele aanpak van vandaag, de voordelen van het openstellen van laboratoria voor amateurs ('Burgerwetenschappers' noemt hij die), en de gigantische vooruitgang die het internet heeft meegebracht. Menno beschrijft het met verhalen. Het is bekend dat die helpen, niet alleen om de wereld om ons heen te begrijpen, maar ook om emotionele banden te creëren en empathie te bevorderen. Een truc om een grotere impact te krijgen, ook wel 'storytelling' genoemd.
Menno begint met een verhaal over het bestuderen van kleine diertjes en plantjes die je in je omgeving - zelfs in je eigen achtertuin - kunt vinden. Dat daagt onze waarneming uit, inspireert onze nieuwsgierigheid en toont de complexiteit van de natuurlijke wereld.
Mooi, maar Ik stel me echter de vraag of veel mensen even enthousiast zullen zijn over de talrijke insecten, de spinnen zoals de Tarantula turricola, de metselbij, slakken of de utricalari-blaadjes die een vleesetende plant vormen. Je hoeft niet naar de tropen te gaan om al heel wat minder enthousiast te zijn over alle ellende die interessante levensvormen kunnen veroorzaken.
Alhoewel hij intussen een gevestigde status als topwetenschapper heeft, wil de auterur ons motiveren om 'burgerwetenschapper' te worden, wat hij in zijn hart altijd gebleven is, zo zegt hij in een romantische passage. En hoofdstuk na hoofdstuk volgen interessante verhalen, leerzame anekdotes en tips inclusief een pleidooi voor het verzamelen van gesteenten en een truc om vast te stellen welke mineralen ze bevatten. Maar zijn verwijzing naar een eerder uitgegeven boek "How to be an urban naturalist" ( & save the planet! ) laat mijn inziens een zwak punt zien in dit boek: er is geen aanwijzing dat de activiteiten van de zogenaamde burgerwetenschappers leiden naar het redden van onze natuur. Want helaas: terwijl u eventueel in uw achtertuin Darwin probeert te imiteren, zet de overheid misschien wel drie vervuilende centrales verderop of verandert ze de stikstof-normen. Dat heeft een veel groter impact op het behouden van biodiversiteit en alles wat biologisch belang heeft dan wat u kunt bereiken in uw achtertuin. Om dat in te zien hoeft u zelfs niet naar uw achtertuin.
Toch schrijft Menno dat hij hoopt dat zijn boek inspirerend werkt en aanzet tot waardering van de natuur om ons heen. Ja, misschien. Hopelijk. Het is alleszins een helder, indrukwekkend, aanstekelijk pleidooi om met enthousiasme, tips en tools de natuurlijke omgeving en ecosystemen om je heen beter te leren begrijpen. Als erkende, gelauwerde wetenschapper doet Menno Schilthuizen dat met verve. Je krijgt zin om zelf met een vergrootglas in je achtertuin aan de slag te gaan. En dat is precies de bedoeling van dit boek.
Menno Schilthuizen neemt je mee in een goed en boeiend geschreven geschiedenis. De geschiedenis van de amateuristische experimenten om meer van de natuur en de natuurlijke evolutie te begrijpen, van toen dat nog géén academische discipline was tot het professionalisme van vandaag. Hij beschrijft het enthousiasme, de volharding, vindingrijkheid en nieuwsgierigheid van de eerste amateur-wetenschappers (en de stimulerende invloed van zijn vader die het enthousiasme voor biologisch onderzoek in hem deed ontluiken) tot de professionele aanpak van vandaag, de voordelen van het openstellen van laboratoria voor amateurs ('Burgerwetenschappers' noemt hij die), en de gigantische vooruitgang die het internet heeft meegebracht. Menno beschrijft het met verhalen. Het is bekend dat die helpen, niet alleen om de wereld om ons heen te begrijpen, maar ook om emotionele banden te creëren en empathie te bevorderen. Een truc om een grotere impact te krijgen, ook wel 'storytelling' genoemd.
Menno begint met een verhaal over het bestuderen van kleine diertjes en plantjes die je in je omgeving - zelfs in je eigen achtertuin - kunt vinden. Dat daagt onze waarneming uit, inspireert onze nieuwsgierigheid en toont de complexiteit van de natuurlijke wereld.
Mooi, maar Ik stel me echter de vraag of veel mensen even enthousiast zullen zijn over de talrijke insecten, de spinnen zoals de Tarantula turricola, de metselbij, slakken of de utricalari-blaadjes die een vleesetende plant vormen. Je hoeft niet naar de tropen te gaan om al heel wat minder enthousiast te zijn over alle ellende die interessante levensvormen kunnen veroorzaken.
Alhoewel hij intussen een gevestigde status als topwetenschapper heeft, wil de auterur ons motiveren om 'burgerwetenschapper' te worden, wat hij in zijn hart altijd gebleven is, zo zegt hij in een romantische passage. En hoofdstuk na hoofdstuk volgen interessante verhalen, leerzame anekdotes en tips inclusief een pleidooi voor het verzamelen van gesteenten en een truc om vast te stellen welke mineralen ze bevatten. Maar zijn verwijzing naar een eerder uitgegeven boek "How to be an urban naturalist" ( & save the planet! ) laat mijn inziens een zwak punt zien in dit boek: er is geen aanwijzing dat de activiteiten van de zogenaamde burgerwetenschappers leiden naar het redden van onze natuur. Want helaas: terwijl u eventueel in uw achtertuin Darwin probeert te imiteren, zet de overheid misschien wel drie vervuilende centrales verderop of verandert ze de stikstof-normen. Dat heeft een veel groter impact op het behouden van biodiversiteit en alles wat biologisch belang heeft dan wat u kunt bereiken in uw achtertuin. Om dat in te zien hoeft u zelfs niet naar uw achtertuin.
Toch schrijft Menno dat hij hoopt dat zijn boek inspirerend werkt en aanzet tot waardering van de natuur om ons heen. Ja, misschien. Hopelijk. Het is alleszins een helder, indrukwekkend, aanstekelijk pleidooi om met enthousiasme, tips en tools de natuurlijke omgeving en ecosystemen om je heen beter te leren begrijpen. Als erkende, gelauwerde wetenschapper doet Menno Schilthuizen dat met verve. Je krijgt zin om zelf met een vergrootglas in je achtertuin aan de slag te gaan. En dat is precies de bedoeling van dit boek.
June 19, 2025
Evolutie ontdekken tussen groen en beton!
Menno Schilthuizen neemt de lezer in zijn nieuwste boek ‘Darwin in de achtertuin’ mee op een verrassende ontdekkingsreis – niet naar exotische oorden, maar gewoon in de eigen straat of achtertuin.
Met een mix van wetenschappelijke diepgang en aanstekelijk enthousiasme laat hij zien dat evolutie overal om ons heen plaatsvindt, zelfs in de kleinste stadsparkjes of tussen de stoeptegels. Dit boek is geen droge biologieles, maar een uitnodiging om zelf de rol van moderne Darwin op te nemen, gewapend met niets meer dan je nieuwsgierigheid en je smartphone.
Wat mij meteen opviel, is hoe Schilthuizen complexe ideeën heel toegankelijk maakt. Hij verbindt alledaagse wonderen zoals de inventiviteit van insecten met grotere thema’s zoals klimaatverandering en biodiversiteit, zonder ooit belerend te worden.
Zijn anekdotes over “straatbiologen” die via apps bijdragen aan wereldwijd onderzoek, maken duidelijk: wetenschap is niet voorbehouden aan mensen in witte labjassen.
Het boek is opgedeeld in drie heldere delen, elk met een eigen focus:
- Je eigen Down House
Hier introduceert Schilthuizen de idee dat iedereen een moderne Darwin kan zijn. Met praktische tips – zoals het gebruik van je smartphone als microscoop – daagt hij lezers uit om zelf aan de slag te gaan.
- De stad als Galápagos
Dit deel is een ode aan de verrassende biodiversiteit in stedelijk gebied. Van metselbijen in slakkenhuizen tot paddenstoelen tussen stoeptegels: evolutie is overal.
Hier transformeert Schilthuizen je stadswijk m.a.w. tot een levend laboratorium, waar planten en dieren zich continu aanpassen aan verstedelijking.
- Kennis is macht
In dit deel sluit de auteur af met een oproep tot actie. Hoe kunnen we stadsnatuur beschermen? En waarom is die kennis cruciaal voor biodiversiteit?
Deze opbouw voelt naar mijn gevoel logisch aan en nodigt uit om het boek in hapklare porties te lezen, want hoewel de informatie dicht opeen staat, houdt de luchtige toon het zeer prettig leesbaar prettig.
De illustraties van Jono Nussbaum zijn een verademing. Ze vangen de schoonheid van stadsnatuur in sobere lijnen – denk aan een detailstudie van een mier op een boomstam of een tekening van een skelet van een vogel gevonden op het strand.
Deze visuele intermezzo’s breken niet alleen de tekst, maar stimuleren ook om zelf beter de natuur te bekijken/bestuderen.
Wat dit boek volgens mij bijzonder relevant maakt, is de link naar ons mentaal welzijn.
Schilthuizen citeert onderzoek waaruit blijkt dat zelfs vijf minuten in een groene omgeving stress verlaagt – een subtiele reminder dat natuurbehoud niet alleen om planten en dieren gaat, maar ook om onszelf.
Zijn pleidooi voor “micro-natuur” (denk aan geveltuintjes of insectvriendelijke balkons) voelt daardoor zowel urgent als hoopvol.
Het boek is ook voor leken zeer toegankelijk
Waar sommige populairwetenschappelijke boeken blijven steken in het abstracte, reikt Schilthuizen concrete tools aan zoals tips om insecten te fotograferen.
Maar voor absolute biologenovices kan de informatie soms toch wel overweldigend zijn, al compenseert de opbouw in korte hoofdstukken dit grotendeels.
Persoonlijk miste ik een overzicht van veelvoorkomende stadssoorten (vogels & insecten) als naslagwerk. Maar deze details doen weinig af aan de kernkracht: dit boek verandert blijvend hoe je naar je omgeving kijkt.
Of je nu een doorgewinterde natuurliefhebber bent of gewoon weleens verwonderd raakt over een paardenbloem in een scheur in het asfalt ‘Darwin in de achtertuin’ is een viering van veerkracht, zowel van de natuur als van onze eigen nieuwsgierigheid.
Het boek moedigt aan om niet passief te consumeren, maar actief waar te nemen en zal je steeds bijblijven omdat het de evolutie niet als een abstract proces presenteert, maar als iets wat zich afspeelt in de berm waar je dagelijks langs wandelt of fietst.
‘Darwin in de achtertuin’ is wat mij betreft geen droge biologiebijbel, maar een levendige viering van de natuur om ons heen.
Of je nu een doorgewinterde natuurliefhebber bent of gewoon nieuwsgierig bent naar de mieren op je terras, Schilthuizen maakt duidelijk dat evolutie geen ver-van-je-bed-show is.
Dit boek informeert niet allen, maar activeert ook, en laat net dat zijn wat we nodig hebben in het tijdperk van klimaatverandering.
Het boek is wat mij betreft een aanrader voor elke natuurliefhebber en voor iedereen geïnteresseerd in biologie in het bijzonder.
Ik waardeer dit boek graag met 4 sterren.
Dank aan ‘De club van echte lezers’ om dit boek ter beschikking te stellen om te recenseren.
Meer leuke en interessante recensies zijn te lezen op www.indeboekenkast.com
Menno Schilthuizen neemt de lezer in zijn nieuwste boek ‘Darwin in de achtertuin’ mee op een verrassende ontdekkingsreis – niet naar exotische oorden, maar gewoon in de eigen straat of achtertuin.
Met een mix van wetenschappelijke diepgang en aanstekelijk enthousiasme laat hij zien dat evolutie overal om ons heen plaatsvindt, zelfs in de kleinste stadsparkjes of tussen de stoeptegels. Dit boek is geen droge biologieles, maar een uitnodiging om zelf de rol van moderne Darwin op te nemen, gewapend met niets meer dan je nieuwsgierigheid en je smartphone.
Wat mij meteen opviel, is hoe Schilthuizen complexe ideeën heel toegankelijk maakt. Hij verbindt alledaagse wonderen zoals de inventiviteit van insecten met grotere thema’s zoals klimaatverandering en biodiversiteit, zonder ooit belerend te worden.
Zijn anekdotes over “straatbiologen” die via apps bijdragen aan wereldwijd onderzoek, maken duidelijk: wetenschap is niet voorbehouden aan mensen in witte labjassen.
Het boek is opgedeeld in drie heldere delen, elk met een eigen focus:
- Je eigen Down House
Hier introduceert Schilthuizen de idee dat iedereen een moderne Darwin kan zijn. Met praktische tips – zoals het gebruik van je smartphone als microscoop – daagt hij lezers uit om zelf aan de slag te gaan.
- De stad als Galápagos
Dit deel is een ode aan de verrassende biodiversiteit in stedelijk gebied. Van metselbijen in slakkenhuizen tot paddenstoelen tussen stoeptegels: evolutie is overal.
Hier transformeert Schilthuizen je stadswijk m.a.w. tot een levend laboratorium, waar planten en dieren zich continu aanpassen aan verstedelijking.
- Kennis is macht
In dit deel sluit de auteur af met een oproep tot actie. Hoe kunnen we stadsnatuur beschermen? En waarom is die kennis cruciaal voor biodiversiteit?
Deze opbouw voelt naar mijn gevoel logisch aan en nodigt uit om het boek in hapklare porties te lezen, want hoewel de informatie dicht opeen staat, houdt de luchtige toon het zeer prettig leesbaar prettig.
De illustraties van Jono Nussbaum zijn een verademing. Ze vangen de schoonheid van stadsnatuur in sobere lijnen – denk aan een detailstudie van een mier op een boomstam of een tekening van een skelet van een vogel gevonden op het strand.
Deze visuele intermezzo’s breken niet alleen de tekst, maar stimuleren ook om zelf beter de natuur te bekijken/bestuderen.
Wat dit boek volgens mij bijzonder relevant maakt, is de link naar ons mentaal welzijn.
Schilthuizen citeert onderzoek waaruit blijkt dat zelfs vijf minuten in een groene omgeving stress verlaagt – een subtiele reminder dat natuurbehoud niet alleen om planten en dieren gaat, maar ook om onszelf.
Zijn pleidooi voor “micro-natuur” (denk aan geveltuintjes of insectvriendelijke balkons) voelt daardoor zowel urgent als hoopvol.
Het boek is ook voor leken zeer toegankelijk
Waar sommige populairwetenschappelijke boeken blijven steken in het abstracte, reikt Schilthuizen concrete tools aan zoals tips om insecten te fotograferen.
Maar voor absolute biologenovices kan de informatie soms toch wel overweldigend zijn, al compenseert de opbouw in korte hoofdstukken dit grotendeels.
Persoonlijk miste ik een overzicht van veelvoorkomende stadssoorten (vogels & insecten) als naslagwerk. Maar deze details doen weinig af aan de kernkracht: dit boek verandert blijvend hoe je naar je omgeving kijkt.
Of je nu een doorgewinterde natuurliefhebber bent of gewoon weleens verwonderd raakt over een paardenbloem in een scheur in het asfalt ‘Darwin in de achtertuin’ is een viering van veerkracht, zowel van de natuur als van onze eigen nieuwsgierigheid.
Het boek moedigt aan om niet passief te consumeren, maar actief waar te nemen en zal je steeds bijblijven omdat het de evolutie niet als een abstract proces presenteert, maar als iets wat zich afspeelt in de berm waar je dagelijks langs wandelt of fietst.
‘Darwin in de achtertuin’ is wat mij betreft geen droge biologiebijbel, maar een levendige viering van de natuur om ons heen.
Of je nu een doorgewinterde natuurliefhebber bent of gewoon nieuwsgierig bent naar de mieren op je terras, Schilthuizen maakt duidelijk dat evolutie geen ver-van-je-bed-show is.
Dit boek informeert niet allen, maar activeert ook, en laat net dat zijn wat we nodig hebben in het tijdperk van klimaatverandering.
Het boek is wat mij betreft een aanrader voor elke natuurliefhebber en voor iedereen geïnteresseerd in biologie in het bijzonder.
Ik waardeer dit boek graag met 4 sterren.
Dank aan ‘De club van echte lezers’ om dit boek ter beschikking te stellen om te recenseren.
Meer leuke en interessante recensies zijn te lezen op www.indeboekenkast.com
June 4, 2025
Met Darwin in de achtertuin heeft Menno Schilthuizen een boek geschreven wat je een ander beeld op biodiversiteit geeft en hoe je het zelfs dicht bij huis in beeld kan brengen. Een enorme berg aan (wetenschappelijke) informatie maar op een toegankelijke en leuke manier geschreven. Informatief dus, maar nergens saai of moeilijk doorheen te komen.
Het boek inspireert om zelf op zoek te gaan naar insecten, schimmels of andere soorten. En wat blijkt? Daar hoef je helemaal niet ver voor te reizen! Nieuwe soorten kun je ook vinden in je eigen achtertuin, zoals tijdens een expeditie in het Vondelpark blijkt. Van veel schimmels en insecten zijn de meeste soorten namelijk (nog) niet in kaart gebracht. Grote kans op een unieke vondst dus.
Waar wetenschap eerder voorbehouden was voor de mensen met geld of zij die onderdeel zijn van de academische gemeenschap is met de opkomst van de burgerwetenschap veel meer mogelijk voor de ‘gewone mens’ met wetenschappelijke interesses. Tegenwoordig heeft iedereen een rijkdom aan wetenschappelijke instrumenten in de broekzak.
Voor het determineren van obscure schimmels en insecten hoef je maar een app te downloaden. Ook worden lab instrumenten en benodigdheden goedkoper en toegankelijker. Mogelijkheden genoeg voor de leek met een passie. En met de open access beweging zijn de nieuwste wetenschappelijke inzichten voor iedereen vrij toegankelijk.
Aan de hand van zijn persoonlijke verhaal neemt Schilthuizen de lezer mee op een inspirerende reis door de mogelijkheden van de natuurstudie in eigen achtertuin. Daarmee inspireert hij in ieder geval om voortaan met een andere blik de voordeur uit te stappen.
Het boek inspireert om zelf op zoek te gaan naar insecten, schimmels of andere soorten. En wat blijkt? Daar hoef je helemaal niet ver voor te reizen! Nieuwe soorten kun je ook vinden in je eigen achtertuin, zoals tijdens een expeditie in het Vondelpark blijkt. Van veel schimmels en insecten zijn de meeste soorten namelijk (nog) niet in kaart gebracht. Grote kans op een unieke vondst dus.
Waar wetenschap eerder voorbehouden was voor de mensen met geld of zij die onderdeel zijn van de academische gemeenschap is met de opkomst van de burgerwetenschap veel meer mogelijk voor de ‘gewone mens’ met wetenschappelijke interesses. Tegenwoordig heeft iedereen een rijkdom aan wetenschappelijke instrumenten in de broekzak.
Voor het determineren van obscure schimmels en insecten hoef je maar een app te downloaden. Ook worden lab instrumenten en benodigdheden goedkoper en toegankelijker. Mogelijkheden genoeg voor de leek met een passie. En met de open access beweging zijn de nieuwste wetenschappelijke inzichten voor iedereen vrij toegankelijk.
Aan de hand van zijn persoonlijke verhaal neemt Schilthuizen de lezer mee op een inspirerende reis door de mogelijkheden van de natuurstudie in eigen achtertuin. Daarmee inspireert hij in ieder geval om voortaan met een andere blik de voordeur uit te stappen.
June 3, 2025
I have met and had the opportunity to interact with the author. I told him I was reading his book and he gave me the go ahead for writing this review without any conditions. Fortunately I enjoyed the book and its purpose. For me the book is a two parter. First there is the autobiographical part which gave me pleasure to know more of his background and experiences. Like Dr Schilthuizen and Dr E.O.Wilson I too am a person that never let go of the «bug phase of childhood. » the second feature is his ongoing interest and support of citizen science. Which I have to admit I share an interest in as well. He provides several examples of urban biodiversity easily seen if one is just aware of its presence.he proposes several avenues of investigation attainable by those with an interest and no scientific degree needed. The writing style is easy to read with a small level of scientific jargon and a small smattering of exotic English words. I should also comment there is no small amount of Dr. Schilthuisen’s humor sprinkled throughout the book as well. Personally it was a great read but it is also a book that is approchable by a lay reader.
August 26, 2025
Het boek gaf me een leuk leesgevoel ,
Humorvol wat kennis en weetjes verzameld , waarbij de schrijver soms wat gezonde zelfspot gebruikte en ook meerdere visies bij bepaalde hoofdstukken beschreef , bv bijde kanten van het ethische aspect van een insectenverzameling , waarbij men zich als lezer vrij voelt om een mening te vormen of wat ruimte in het midden laat , ( Er zouden wel nog boeken en schrijvers mogen zijn die wat ruimte laten voor verschillende visies )
Er zijn verschillende hoofdstukken met tal van thema’s , bv allerhande dieren die sterven in wegverkeer , gevel planten, en tal van thema’s die een ode geven aan de leken natuur bestudering ,
Mensen die zich met passie bezighouden met hun hobby , en waar best nog veel informatie verzameld wordt , het boek werkt aanstekelijk , wat waarschijnlijk de bedoeling is ,
5 sterren een mooi boek over verschillende natuur weetjes verzameld door passie volle mensen ,
Humorvol wat kennis en weetjes verzameld , waarbij de schrijver soms wat gezonde zelfspot gebruikte en ook meerdere visies bij bepaalde hoofdstukken beschreef , bv bijde kanten van het ethische aspect van een insectenverzameling , waarbij men zich als lezer vrij voelt om een mening te vormen of wat ruimte in het midden laat , ( Er zouden wel nog boeken en schrijvers mogen zijn die wat ruimte laten voor verschillende visies )
Er zijn verschillende hoofdstukken met tal van thema’s , bv allerhande dieren die sterven in wegverkeer , gevel planten, en tal van thema’s die een ode geven aan de leken natuur bestudering ,
Mensen die zich met passie bezighouden met hun hobby , en waar best nog veel informatie verzameld wordt , het boek werkt aanstekelijk , wat waarschijnlijk de bedoeling is ,
5 sterren een mooi boek over verschillende natuur weetjes verzameld door passie volle mensen ,
May 12, 2025
Darwin in de achtertuin – Menno Schilthuizen
In Darwin in de achtertuin laat Menno Schilthuizen zien dat evolutie niet alleen iets is van verre, exotische oorden, maar zich ook gewoon voltrekt in je eigen achtertuin. Met humor en helderheid legt hij uit hoe insecten, vogels en planten voortdurend veranderen onder invloed van hun omgeving – ook die van mensen.
Het boek is vlot geschreven, verrassend informatief en maakt de alledaagse natuur weer fascinerend. Perfect voor wie nieuwsgierig is naar de kleine wonderen van evolutie dichtbij huis.
Kortom: Een toegankelijk, geestig en leerzaam boek dat je anders laat kijken naar je eigen tuin of balkon. Een aanrader.
Met mooie illustraties van Jono Nussbaum.
In Darwin in de achtertuin laat Menno Schilthuizen zien dat evolutie niet alleen iets is van verre, exotische oorden, maar zich ook gewoon voltrekt in je eigen achtertuin. Met humor en helderheid legt hij uit hoe insecten, vogels en planten voortdurend veranderen onder invloed van hun omgeving – ook die van mensen.
Het boek is vlot geschreven, verrassend informatief en maakt de alledaagse natuur weer fascinerend. Perfect voor wie nieuwsgierig is naar de kleine wonderen van evolutie dichtbij huis.
Kortom: Een toegankelijk, geestig en leerzaam boek dat je anders laat kijken naar je eigen tuin of balkon. Een aanrader.
Met mooie illustraties van Jono Nussbaum.
May 31, 2025
Ik had eerlijk gezegd nooit gedacht dat ik zo geboeid kon raken door slakken, stadsduiven en ander spul dat ik normaal nauwelijks aankijk. Maar Darwin in de achtertuin heeft me compleet verrast. Wat ik mooi vond, is hoe Menno Schilthuizen laat zien dat evolutie niet iets is dat zich alleen afspeelt in tropische regenwouden of op afgelegen eilanden. Het gebeurt gewoon hier, tussen stoeptegels en balkonplanten. Hij schrijft met zo’n aanstekelijk enthousiasme dat ik mezelf betrapte op het googelen van stadse insecten. Geen droge wetenschap, maar een soort gezellige wandeling met een bioloog die alles aanwijst wat je normaal over het hoofd ziet. Na dit boek kijk ik anders naar mijn eigen achtertuin en met meer plezier.
June 3, 2025
Darwin in de Achtertuin is een boek dat je uitnodigt om met nieuwe ogen naar je eigen tuin of buurt te kijken. Evolutie blijkt dichterbij dan je denkt — tussen stoeptegels, in regentonnen en struiken. Het boek is behoorlijk informatief en soms wat overweldigend, maar wie het rustig in stukjes leest, ontdekt echte pareltjes. Ik had wat meer praktische tips verwacht, maar de verwondering maakte veel goed. Het deed me denken aan mijn kindertijd met de microscoop. Een aanrader voor wie graag traag leest, observeert en zich laat verrassen door het gewone.
Volledige review vind je hier: https://sophiedebrabander.be/review-d...
Volledige review vind je hier: https://sophiedebrabander.be/review-d...
July 4, 2025
Good, full of some interesting stories, but very dense. I'm rounding up my rating because I do find it covers some really cool citizen science being done and it absolutely could inspire others. But they have to be willing to get through it all, first. And I feel that's the hard part. If we want (and we do need) more citizen science, a guidebook like this probably needs a bit more trimming, especially if it's intended to be introductory. Now if you're already doing citizen science? Then maybe worth its weight (literally).
February 9, 2025
At university, I fell out of love with science due to bureaucracy and the power connected to academic titles. The romantic times of science performed by enthusiasts in backyards, purely led by their fascination, felt too long gone. This book is a beautiful ode to the hugely valuable scientific contributions of laypeople through the ages.
Superbly entertaining, informative and inspiring book. Especially the part about raccoons.
Superbly entertaining, informative and inspiring book. Especially the part about raccoons.
September 10, 2025
A juicy book full of fascinating stories of urban naturalism, including some how-tos. I loved that this book distinctly lacked a North American focus, I learned so many interesting tidbits from Europe and Asia that I suspect would otherwise be difficult to find in English, particularly the citizen science stories. Also, the illustrations were delightfully charming. A great book for experts and newcomers alike, I wish my lab had not given up on reading this for our book club.
July 2, 2025
De auteur van dit boek heeft een nieuwsgierige en positieve kijk op alles wat er in de stad leeft. Daar waar ik alleen lelijk beton en ondingen zoals nepgras of vervuilende afval zie, ziet hij potentiële habitats of nestmateriaal voor allerlei levensvormen. Hij herinnert er ons aan dat er overal leven is voor wie aandachtig genoeg is.
August 18, 2025
Inspiring, fascinating, and easy to read. I will return to this book many times, and with its example I hope to become a community scientist in my own right.
This book teaches you the value of being a classic amateur naturalist, how to become one, and why cities are a wonderful and ecologically fascinating place to do so.
This book teaches you the value of being a classic amateur naturalist, how to become one, and why cities are a wonderful and ecologically fascinating place to do so.
May 4, 2025
Interessante materie, maar weinig echt nieuws t.o.v. zijn eerdere boek, Darwin in de stad
October 22, 2025
Outstanding defense of urban nature with many stories about their ecology and especially the role that citizen naturalists can play. Also, articlulate and passionate praise of all species including "invasive" and "weedy" species.
Displaying 1 - 21 of 21 reviews