What do you think?
Rate this book
Gia đình, bạn bè và đất nước
Đây là cuốn hồi ký của bà Nguyễn Thị Bình, nguyên Phó Chủ tịch nước, nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên, Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Hòa đàm Paris.
Cuốn sách tái hiện cuộc đời của bà, một nhân chứng sống đã tham gia, chứng kiến những chuyển biến thăng trầm của lịch sử, từ thời thơ ấu cho đến khi tham gia hoạt động cách mạng, những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và cả khi đã nghỉ hưu, như bà đã chọn một đầu đề thật giản dị: “Gia đình, bạn bè và đất nước” - những nguồn gốc đã tạo nên sức mạnh đặc biệt trong bà.
“Có lẽ bà là người Việt Nam có nhiều bạn bè nhất trên thế giới, từ những người dân thường cho đến các nguyên thủ quốc gia nổi tiếng và thuộc nhiều chế độ chính trị khác nhau. Những năm tháng ấy, bà có mặt ở hầu khắp hành tinh, và thật lạ, thật đẹp, hình ảnh của một Việt Nam đang chiến đấu khốc liệt lại được đại diện không phải bằng một chiến binh đằng đằng sát khí mà là một phụ nữ nhỏ nhắn, khiêm nhường mà uyên bác, gần gũi mà sang trọng, sự kiên định không gì lay chuyển nổi lại được thể hiện chính bằng một vẻ thong dong đầy tự tin... Bà đem bạn bè về cho dân tộc. Và đấy là một trong những nhân tố quan trọng nhất quyết định thắng lợi kỳ lạ của Việt Nam trong thế kỷ qua." (Nhà văn Nguyên Ngọc)
Trong lịch sử ngoại giao thế giới, Hội nghị Paris về Việt Nam là cuộc hội đàm kéo dài ngày nhất, ròng rã 4 năm, từ năm 1968 đến năm 1973. Hội nghị có 4 trưởng đoàn, trong đó có duy nhất một nữ trưởng đoàn - bà Nguyễn Thị Bình - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao – Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Hội nghị Paris về Việt Nam. . Để có được chiến thắng ngoại giao mang tính lịch sử này, có sự đóng góp hi sinh của cả dân tộc Việt Nam, trong đó không thể không nhắc đến bà Nguyễn Thị Bình – một trong những người đại diện các bên ký hiệp định Paris năm 1973 và là người phụ nữ duy nhất đặt bút ký vào Hiệp định này.
Cuốn sách được bà Nguyễn Thị Bình bắt tay viết từ năm 2007, hoàn thành vào cuối năm 2009 và được bổ sung, chỉnh sửa qua các năm 2013, 2014, 2023. Từng trang hồi ký được thể hiện bằng ngôn từ giản dị, không triết lý cao siêu mà gần gũi, sâu lắng, nhưng đã toát lên được tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm, tấm lòng vì nước vì dân, tạo nên sức nặng trong từng câu, từng chữ của cuốn hồi ký.
Cuốn sách tái hiện cuộc đời của bà, một nhân chứng sống đã tham gia, chứng kiến những chuyển biến thăng trầm của lịch sử, từ thời thơ ấu cho đến khi tham gia hoạt động cách mạng, những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và cả khi đã nghỉ hưu, như bà đã chọn một đầu đề thật giản dị: “Gia đình, bạn bè và đất nước” - những nguồn gốc đã tạo nên sức mạnh đặc biệt trong bà.
“Có lẽ bà là người Việt Nam có nhiều bạn bè nhất trên thế giới, từ những người dân thường cho đến các nguyên thủ quốc gia nổi tiếng và thuộc nhiều chế độ chính trị khác nhau. Những năm tháng ấy, bà có mặt ở hầu khắp hành tinh, và thật lạ, thật đẹp, hình ảnh của một Việt Nam đang chiến đấu khốc liệt lại được đại diện không phải bằng một chiến binh đằng đằng sát khí mà là một phụ nữ nhỏ nhắn, khiêm nhường mà uyên bác, gần gũi mà sang trọng, sự kiên định không gì lay chuyển nổi lại được thể hiện chính bằng một vẻ thong dong đầy tự tin... Bà đem bạn bè về cho dân tộc. Và đấy là một trong những nhân tố quan trọng nhất quyết định thắng lợi kỳ lạ của Việt Nam trong thế kỷ qua." (Nhà văn Nguyên Ngọc)
Trong lịch sử ngoại giao thế giới, Hội nghị Paris về Việt Nam là cuộc hội đàm kéo dài ngày nhất, ròng rã 4 năm, từ năm 1968 đến năm 1973. Hội nghị có 4 trưởng đoàn, trong đó có duy nhất một nữ trưởng đoàn - bà Nguyễn Thị Bình - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao – Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Hội nghị Paris về Việt Nam. . Để có được chiến thắng ngoại giao mang tính lịch sử này, có sự đóng góp hi sinh của cả dân tộc Việt Nam, trong đó không thể không nhắc đến bà Nguyễn Thị Bình – một trong những người đại diện các bên ký hiệp định Paris năm 1973 và là người phụ nữ duy nhất đặt bút ký vào Hiệp định này.
Cuốn sách được bà Nguyễn Thị Bình bắt tay viết từ năm 2007, hoàn thành vào cuối năm 2009 và được bổ sung, chỉnh sửa qua các năm 2013, 2014, 2023. Từng trang hồi ký được thể hiện bằng ngôn từ giản dị, không triết lý cao siêu mà gần gũi, sâu lắng, nhưng đã toát lên được tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm, tấm lòng vì nước vì dân, tạo nên sức nặng trong từng câu, từng chữ của cuốn hồi ký.
268 pages, Paperback
First published May 1, 2012
64 people are currently reading
390 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 71 reviews
August 10, 2017
Cuốn sách là một tập hồi kì của một người phụ nữ với một cuộc đời hoạt động sôi nổi.
Thật ra nó không phải là cuốn sách dễ đọc cho những ai không yêu thích lịch sử, hoặc yêu sách. Vì như tác giả cũng thừa nhận, bà không có năng lực trong nghề báo hay nghề viết, nên giọng văn của bà cứng nhắc và khá giống sách lý luận chính trị.
Vì viết khi đã 80 tuổi nên cuốn sách không có logic rõ ràng, một số chuyện còn nhắc đi nhắc lại. Hơn nữa, những ai không thích văn phong của Đảng chắc cũng sẽ không thể đọc hết nó nổi. Vì bà Bình là một người "cộng sản" nguyên gốc, nên giọng văn cũng giống như giọng lý luận.
Hơn nữa, nếu ai am hiểu về lịch sử giai đoạn chống Pháp và Mỹ thì đọc có thể lắng sâu hơn. Mặc dù đôi lúc cuốn sách làm mình thấy chán, và những lập trường của bà Bình là lập trường của cách mạng Việt Nam, nên mình cũng không thể đồng tình hết được.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận, bà là một người phụ nữ hết sức bản lĩnh, tài giỏi, tháo vát nhưng giản dị, từ tốn. Mình không biết thật sự bà có nói giảm nói tránh cho bộ máy Nhà nước hay không, nhưng nếu cuốn sách này được viết ra từ chính những điều chân thật nhất từ bà. Thì không thể không khâm phục những hy sinh hết lòng cho Đất nước và những giai đoạn đầy máu và nước mắt ấy.
Có một điều bà Bình thừa nhận, đó là đôi khi trong thời chiến người dân Việt Nam còn sống tình nghĩa và văn hoá hơn thời bình. Đôi khi trong hoạn nạn người ta thương nhau chẳng hết, trong thời bình hiện tại thì vấn đề văn hoá lại đang xuống cấp nghiêm trọng.
Qua những câu chuyện bà kể, một điều có thể thấy rõ là lòng yêu nước và tinh thần dân tộc của đất nước mình ấy thế mà vĩ đại và thiêng liêng vô cùng. Lấy cuộc đời sôi nổi của bà, để mà làm động lực sống một cuộc sống cống hiến. Đó là nguồn cảm hững mình có được từ cuốn sách.
Thật ra nó không phải là cuốn sách dễ đọc cho những ai không yêu thích lịch sử, hoặc yêu sách. Vì như tác giả cũng thừa nhận, bà không có năng lực trong nghề báo hay nghề viết, nên giọng văn của bà cứng nhắc và khá giống sách lý luận chính trị.
Vì viết khi đã 80 tuổi nên cuốn sách không có logic rõ ràng, một số chuyện còn nhắc đi nhắc lại. Hơn nữa, những ai không thích văn phong của Đảng chắc cũng sẽ không thể đọc hết nó nổi. Vì bà Bình là một người "cộng sản" nguyên gốc, nên giọng văn cũng giống như giọng lý luận.
Hơn nữa, nếu ai am hiểu về lịch sử giai đoạn chống Pháp và Mỹ thì đọc có thể lắng sâu hơn. Mặc dù đôi lúc cuốn sách làm mình thấy chán, và những lập trường của bà Bình là lập trường của cách mạng Việt Nam, nên mình cũng không thể đồng tình hết được.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận, bà là một người phụ nữ hết sức bản lĩnh, tài giỏi, tháo vát nhưng giản dị, từ tốn. Mình không biết thật sự bà có nói giảm nói tránh cho bộ máy Nhà nước hay không, nhưng nếu cuốn sách này được viết ra từ chính những điều chân thật nhất từ bà. Thì không thể không khâm phục những hy sinh hết lòng cho Đất nước và những giai đoạn đầy máu và nước mắt ấy.
Có một điều bà Bình thừa nhận, đó là đôi khi trong thời chiến người dân Việt Nam còn sống tình nghĩa và văn hoá hơn thời bình. Đôi khi trong hoạn nạn người ta thương nhau chẳng hết, trong thời bình hiện tại thì vấn đề văn hoá lại đang xuống cấp nghiêm trọng.
Qua những câu chuyện bà kể, một điều có thể thấy rõ là lòng yêu nước và tinh thần dân tộc của đất nước mình ấy thế mà vĩ đại và thiêng liêng vô cùng. Lấy cuộc đời sôi nổi của bà, để mà làm động lực sống một cuộc sống cống hiến. Đó là nguồn cảm hững mình có được từ cuốn sách.
August 6, 2024
Hồi ký: Gia đình, bạn bè và đất nước - Nguyễn Thị Bình
Trong những ngày cả nước tiếc thương sự ra đi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, của ngày kỷ niệm thương binh, liệt sĩ 27/07 mình lại đọc được một cuốn hồi ký rất ý nghĩa về cuộc đời của người phụ nữ có thể nói đi vào lịch sử ngoại giao của Việt Nam. Đó là bà Nguyễn Thị Bình nguyên Phó Chủ tịch nước, nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam, trưởng đoàn đàm phán của chính phủ Cách mạng Lâm thời miền Nam Việt Nam tại hoà đàm Paris. Nơi bà quá nổi tiếng với sự thông minh, sắc sảo trước các câu hỏi của nhà báo, của các chính trị gia, các nhà đàm phán kỳ cự nổi tiếng trên bàn đàm phán gay go, quyết liệt và dài nhất trong lịch sử ngoại giao thế giới.
Bà Nguyễn Thị Bình sinh ngày 26/05/1927 tại Sa Đéc, Đồng Tháp, tên thật là Nguyễn Thị Châu Sa. Bà là chị cả trong gia đình có 6 chị em, đặc biệt bà còn là cháu ngoại của cụ Phan Châu Trinh, nên ngay từ ngày bé bà đã được hun đúc trong tình yêu gia đình, quê hương, đất nước, giác ngộ cách mạng từ rất sớm. Bà phải gánh vác trọng trách đối với các em khi mẹ mất sớm, là người trải qua giai đoạn kháng chiến chống pháp, cũng đã phải đi tù gần ba năm, từ đó với những kinh nghiệm đấu tranh chính trị tích luỹ được bà ngày càng trưởng thành và trở thành nhà ngoại giao xuất sắc.
Qua hồi ký của bà cho ta biết thêm góc nhìn của một người trực tiếp tham gia mặt trận đấu tranh ngoại giao, trên mặt trận đó cũng hết sức căng thẳng và quyết liệt không kém các cuộc chiến trên mặt trận súng đạn. Ngày 27/11/1968 cuộc họp trù bị đầu tiên diễn ra nhưng phải tới ngày 25/01/1969 cuộc họp bốn bên mới tiến hành. Khi đó ta bắt phía Mỹ phải công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam là một trong những bên tham gia đàm phán đây được coi như thắng lợi bước đầu có ý nghĩa chính trị to lớn đối với chúng ta. Có những lúc hội nghị đàm phán Paris được báo chí nêu danh là cuộc đối đáp “giữa những người điếc” vì sự đối chọi giữa các bên mà không đi tới kết quả gì.
“Có một thông tin bất ngờ là vấn đề đầu tiên được đưa ra thảo luận, tranh cãi lại là về hình thù của chiếc bàn - trong lịch sử ngoại giao thế giới chưa bao giờ lại có kiểu bắt đầu đặc biệt như vậy.”, “Do hình thù và cách phân chia chỗ ngồi ở bàn, chính là xác nhận tính chất pháp nhân của các bên đàm phán”, thể hiện “bốn bên hay hai bên”
Trong thời gian sống gần 5 năm trên đất Pháp song song với việc đàm phán bà còn tham gia các chuyến đi ngoại giao với chiến lược tranh thủ sự ủng hộ của các nước và nhân dân ưa chuộng hoà bình trên thế giới từ đó đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận.
Mình khá ấn tượng với những phát ngôn của “madam Bình” trước báo chí phương tây, có lẽ nổi tiếng nhất đó là “Người Mỹ có thể lên mặt trăng và quay trở về thành công còn sang Việt Nam thì chúng tôi không chắc” (câu này là do mình quá ấn tượng chứ trong hồi ký bà không nhắc tới)
“Mỹ phải rút toàn bộ quân, đó là nguyên tắc, không cần phải bàn. Sự hiện diện của nửa triệu quân Mỹ là hết sức vô lý”
“Đừng đánh đồng quân xâm lược Mỹ với dân tộc Việt Nam – những người chiến đấu chống ngoại xâm và có quyền hợp pháp được đánh đuổi quân xâm lược trên lãnh thổ của mình”
Nhận định của bà “Về chính trị ngoại giao, chúng ta đã tranh thủ dư luận quốc tế rộng rãi, làm cho hậu phương địch ngày càng rối ren, chia rẽ. Bàn đàm phán có thể xem là một chiến trường mới và cũng đầy hiệu lực, ở đó các cuộc tấn công ngoại giao liên tiếp của Mặt trận Dân tộc Giải phóng, Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam, từ tuyên bố giải pháp 10 điểm, rồi tám điểm, bảy điểm, hai điểm đã từng bước dồn chúng vào thế ngày càng bế tắc.”
Đối với bà trên mặt trận chính trị, quân sự, ngoại giao chúng ta được kế thừa từ các bậc hiền tài trong lịch sử của đất nước để lại, do đó theo bà ngoại giao phải vừa mạnh mẽ vừa mềm dẻo để đạt được mục đích Mỹ rút quân vô điều kiện khỏi Việt Nam với mục tiêu số 1 là độc lập dân tộc, thống nhất tổ quốc.
Vì công việc bà đi biền biệt khỏi gia đình, xa chồng, xa con không chăm lo được cho bố và các em có lẽ là điều bà còn nhiều trăn trở nhất.
Có thể nói bà là nhân chứng của nhiều chuyển biến thăng trầm quan trọng trong lịch sử Việt Nam hiện đại, từ thời thơ ấu cho đến khi tham gia hoạt động cách mạng, những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và cả khi đã nghỉ hưu...Nhưng khó khăn và gánh nặng trên mặt trận ngoại giao, giáo dục và sau này với cương vị Phó chủ tịch nước từ năm 1992 đến năm 2002 là minh chứng cho tài năng và cống hiến không ngừng nghỉ của bà thể hiện một người vừa có tâm vừa có tầm được gia đình bạn bè và đất nước ghi nhận.
Trong những ngày cả nước tiếc thương sự ra đi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, của ngày kỷ niệm thương binh, liệt sĩ 27/07 mình lại đọc được một cuốn hồi ký rất ý nghĩa về cuộc đời của người phụ nữ có thể nói đi vào lịch sử ngoại giao của Việt Nam. Đó là bà Nguyễn Thị Bình nguyên Phó Chủ tịch nước, nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam, trưởng đoàn đàm phán của chính phủ Cách mạng Lâm thời miền Nam Việt Nam tại hoà đàm Paris. Nơi bà quá nổi tiếng với sự thông minh, sắc sảo trước các câu hỏi của nhà báo, của các chính trị gia, các nhà đàm phán kỳ cự nổi tiếng trên bàn đàm phán gay go, quyết liệt và dài nhất trong lịch sử ngoại giao thế giới.
Bà Nguyễn Thị Bình sinh ngày 26/05/1927 tại Sa Đéc, Đồng Tháp, tên thật là Nguyễn Thị Châu Sa. Bà là chị cả trong gia đình có 6 chị em, đặc biệt bà còn là cháu ngoại của cụ Phan Châu Trinh, nên ngay từ ngày bé bà đã được hun đúc trong tình yêu gia đình, quê hương, đất nước, giác ngộ cách mạng từ rất sớm. Bà phải gánh vác trọng trách đối với các em khi mẹ mất sớm, là người trải qua giai đoạn kháng chiến chống pháp, cũng đã phải đi tù gần ba năm, từ đó với những kinh nghiệm đấu tranh chính trị tích luỹ được bà ngày càng trưởng thành và trở thành nhà ngoại giao xuất sắc.
Qua hồi ký của bà cho ta biết thêm góc nhìn của một người trực tiếp tham gia mặt trận đấu tranh ngoại giao, trên mặt trận đó cũng hết sức căng thẳng và quyết liệt không kém các cuộc chiến trên mặt trận súng đạn. Ngày 27/11/1968 cuộc họp trù bị đầu tiên diễn ra nhưng phải tới ngày 25/01/1969 cuộc họp bốn bên mới tiến hành. Khi đó ta bắt phía Mỹ phải công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam là một trong những bên tham gia đàm phán đây được coi như thắng lợi bước đầu có ý nghĩa chính trị to lớn đối với chúng ta. Có những lúc hội nghị đàm phán Paris được báo chí nêu danh là cuộc đối đáp “giữa những người điếc” vì sự đối chọi giữa các bên mà không đi tới kết quả gì.
“Có một thông tin bất ngờ là vấn đề đầu tiên được đưa ra thảo luận, tranh cãi lại là về hình thù của chiếc bàn - trong lịch sử ngoại giao thế giới chưa bao giờ lại có kiểu bắt đầu đặc biệt như vậy.”, “Do hình thù và cách phân chia chỗ ngồi ở bàn, chính là xác nhận tính chất pháp nhân của các bên đàm phán”, thể hiện “bốn bên hay hai bên”
Trong thời gian sống gần 5 năm trên đất Pháp song song với việc đàm phán bà còn tham gia các chuyến đi ngoại giao với chiến lược tranh thủ sự ủng hộ của các nước và nhân dân ưa chuộng hoà bình trên thế giới từ đó đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận.
Mình khá ấn tượng với những phát ngôn của “madam Bình” trước báo chí phương tây, có lẽ nổi tiếng nhất đó là “Người Mỹ có thể lên mặt trăng và quay trở về thành công còn sang Việt Nam thì chúng tôi không chắc” (câu này là do mình quá ấn tượng chứ trong hồi ký bà không nhắc tới)
“Mỹ phải rút toàn bộ quân, đó là nguyên tắc, không cần phải bàn. Sự hiện diện của nửa triệu quân Mỹ là hết sức vô lý”
“Đừng đánh đồng quân xâm lược Mỹ với dân tộc Việt Nam – những người chiến đấu chống ngoại xâm và có quyền hợp pháp được đánh đuổi quân xâm lược trên lãnh thổ của mình”
Nhận định của bà “Về chính trị ngoại giao, chúng ta đã tranh thủ dư luận quốc tế rộng rãi, làm cho hậu phương địch ngày càng rối ren, chia rẽ. Bàn đàm phán có thể xem là một chiến trường mới và cũng đầy hiệu lực, ở đó các cuộc tấn công ngoại giao liên tiếp của Mặt trận Dân tộc Giải phóng, Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam, từ tuyên bố giải pháp 10 điểm, rồi tám điểm, bảy điểm, hai điểm đã từng bước dồn chúng vào thế ngày càng bế tắc.”
Đối với bà trên mặt trận chính trị, quân sự, ngoại giao chúng ta được kế thừa từ các bậc hiền tài trong lịch sử của đất nước để lại, do đó theo bà ngoại giao phải vừa mạnh mẽ vừa mềm dẻo để đạt được mục đích Mỹ rút quân vô điều kiện khỏi Việt Nam với mục tiêu số 1 là độc lập dân tộc, thống nhất tổ quốc.
Vì công việc bà đi biền biệt khỏi gia đình, xa chồng, xa con không chăm lo được cho bố và các em có lẽ là điều bà còn nhiều trăn trở nhất.
Có thể nói bà là nhân chứng của nhiều chuyển biến thăng trầm quan trọng trong lịch sử Việt Nam hiện đại, từ thời thơ ấu cho đến khi tham gia hoạt động cách mạng, những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và cả khi đã nghỉ hưu...Nhưng khó khăn và gánh nặng trên mặt trận ngoại giao, giáo dục và sau này với cương vị Phó chủ tịch nước từ năm 1992 đến năm 2002 là minh chứng cho tài năng và cống hiến không ngừng nghỉ của bà thể hiện một người vừa có tâm vừa có tầm được gia đình bạn bè và đất nước ghi nhận.
August 4, 2025
Rất kính nể và ngưỡng mộ bà Bình. Bà là một mắt xích cực kỳ quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam. "Đánh - Đàm" là một chiến lược xuất sắc, ngoại giao là mặt trận sống còn, bà Bình và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã hoàn thành vô cùng tuyệt vời.
•
Tuy vậy, dù rất chăm chú theo dõi từng dòng bà kể, ngoài tinh thần được hun đúc, thì cuốn hồi ký này được viết hơi khô khan và thiếu thốn màu sắc cá nhân. Những đoạn riêng tư về cuộc đời bà rất ít, những tâm sự, suy nghĩ về cái riêng so với cái chung khá khiêm tốn, nên tui thấy như đang đọc một bản tin đậm đặc chi tiết hơn. Đọc một lần rồi thôi.
•
Tuy vậy, dù rất chăm chú theo dõi từng dòng bà kể, ngoài tinh thần được hun đúc, thì cuốn hồi ký này được viết hơi khô khan và thiếu thốn màu sắc cá nhân. Những đoạn riêng tư về cuộc đời bà rất ít, những tâm sự, suy nghĩ về cái riêng so với cái chung khá khiêm tốn, nên tui thấy như đang đọc một bản tin đậm đặc chi tiết hơn. Đọc một lần rồi thôi.
September 2, 2025
Cuốn hồi ký “Gia đình, bạn bè và đất nước” không chỉ là một bản tổng kết về cuộc đời của bà Nguyễn Thị Bình, mà còn là tấm gương soi chiếu một lớp phụ nữ Việt Nam đã sống vì lý tưởng, cống hiến bằng phẩm hạnh và đi qua lịch sử bằng bước chân âm thầm mà vững chãi. Cuốn hồi ký không quá dày, không thiên về xúc cảm, nhưng trong mỗi dòng chữ lại hàm chứa một đời sống học tập và nỗ lực cống hiến không ngừng nghỉ. Bà không tô vẽ bản thân, nhưng chính sự giản dị ấy lại khiến người đọc cảm phục và ngưỡng mộ.
Ngay từ tuổi mười sáu, bà đã sớm hình thành một lý tưởng sống: “muốn được trở thành một người phụ nữ toàn diện”. Không dừng lại ở việc học hành, bà còn chơi thể thao, biết may vá, nấu nướng, chăm chút những kỹ năng mềm của đời sống. Điều đó cho thấy một thế hệ trí thức nữ sinh giữa thời buổi mất nước vẫn không buông bỏ khát vọng vươn lên và hoàn thiện bản thân. Ở bà, lý tưởng không nằm ngoài đời sống, mà chính là sự kết tinh từ những điều đời thường nhất.
Và từ lúc bước vào kháng chiến, bà mang theo lý tưởng ấy bằng một tâm thế sẵn sàng gánh vác. Bà viết: “khó khăn thì không ít, nhiệm vụ được giao luôn cao hơn sức mình nhưng không thể từ chối bất kỳ việc gì mà kháng chiến, đất nước đang cần.” Câu nói ấy như một tuyên ngôn đời sống, hàm chứa phẩm chất tận hiến, cốt cách thanh cao và sự hòa mình trọn vẹn vào vận mệnh dân tộc. Khi bị giam giữ gần ba năm trong tù, bà vẫn không oán thán mà ngược lại, nghiệm được chính xác những gì các đồng chí lãnh đạo truyền đạt lại: “nhà tù là trường học với người cách mạng.” Trải nghiệm ấy đủ khắc họa nên khí chất của một người phụ nữ thép, lấy gian khổ làm nơi tu luyện, lấy bóng tối làm nơi thắp sáng niềm tin.
Tình yêu với gia đình trong bà không nằm ngoài tình yêu Tổ quốc. Bà viết: “gia đình với Tổ quốc và cách mạng là một và không thể tách rời.” Một câu đơn giản nhưng thấm đẫm tinh thần thống nhất giữa riêng và chung, giữa cái cá nhân và cái cộng đồng. Gia đình không còn là nơi trú ẩn, mà là một phần máu thịt của cuộc kháng chiến.
Trên con đường ngoại giao, bà ghi chép nhật ký từng chuyến đi, nhưng vì công việc quá dày đặc nên về sau không thể viết tiếp. Câu chuyện ấy tuy nhỏ nhưng nói lên được tấm gương làm việc miệt mài, vượt trên cả đời sống cá nhân. Bà không chạy theo hào quang của những bản tự thuật mà sống trọn với hiện thực, với từng sứ mệnh mà Tổ quốc giao phó.
Năm 1968, khi Đảng chủ trương “đánh và đàm”, bà là một trong những người trực tiếp triển khai chiến lược ngoại giao trên tinh thần vừa nguyên tắc vừa uyển chuyển. Bà giữ vững tư tưởng “dĩ bất biến ứng vạn biến”, luôn thể hiện thiện chí và bản lĩnh trong mọi đối thoại. Trên chiến trường là máu lửa, trên bàn đàm phán là lý lẽ và lòng tin, và bà mang cả hai khí chất ấy đi vào những cuộc thương lượng quan trọng của lịch sử. Sự hiện diện của bà tại Hội nghị Paris không chỉ là một vai trò, mà là hình ảnh đại diện cho một nửa dân tộc - những người phụ nữ Việt Nam bước lên bục lịch sử với vẻ đẹp của sự chính trực và điềm đạm.
Bà kể rằng: “vào phiên họp đầu tiên, tôi cảm thấy vinh dự được thay mặt nhân dân hai miền đang chiến đấu trên mặt trận ngoại giao này. Đó là làm nhiệm vụ vạch trần âm mưu xâm lược của Mỹ trước dư luận thế giới, làm rõ chính nghĩa vì độc lập, tự do và thống nhất của nhân dân ta.” Đây không chỉ là nhiệm vụ, mà như một lời hứa, một sứ mạng bà mang bằng trọn trái tim. Càng đặc biệt hơn khi đoàn của bà được báo chí quốc tế ví như “nhà tu” bởi lối sống đạm bạc, tiết kiệm, không nhu cầu hưởng thụ. Trong một thời đại mà sự xa hoa thường được gắn với quyền lực, bà lại lặng lẽ giữ mình trong nếp sống giản dị, chính điều đó khiến hình ảnh của bà càng trở nên cao quý.
Một trong những đoạn để lại ấn tượng mạnh mẽ nhất chính là khi có nhà báo hỏi bà: “Bà có phải là đảng viên cộng sản không?” thì bà trả lời: “Tôi là người yêu nước, đảng của tôi là đảng yêu nước, kiên quyết đấu tranh cho độc lập, tự do của đất nước.” Câu trả lời của bà đầy thông minh, mềm mỏng mà không yếu thế, cương nghị mà không cực đoan. Đó là bản lĩnh ngoại giao của một người phụ nữ biết giữ lập trường mà không mất đi lòng khiêm cung. Bà cũng nói thêm: “Nơi nào Mỹ ném bom, bắn phá thì đấy chính là vùng giải phóng của chúng tôi.” Một tuyên bố vừa đanh thép vừa có tính biểu tượng sâu sắc, thể hiện niềm tin vào chính nghĩa và khẳng định lại ranh giới thiêng liêng của đất nước bằng một tấm lòng bất khuất.
Ngay cả khi Mỹ đã rút quân khỏi Việt Nam, bà vẫn tiếp tục vận động quốc tế công nhận Chính phủ Cách mạng lâm thời, thể hiện tầm nhìn xuyên suốt và sự kiên trì không ngừng nghỉ. Đặc biệt cảm động khi bà nhắc đến những người bạn quốc tế, những phong trào phản đối chiến tranh, cả những người Mỹ đã tự thiêu vì hòa bình Việt Nam. Bà không chỉ ghi nhớ, mà còn dành sự tri ân thầm lặng và sâu sắc. Điều đó cho thấy bà là người không quên ơn nghĩa, một phẩm chất đáng quý của người làm chính trị mà vẫn giữ tâm hồn nhân văn.
Bà cho rằng “các cơ quan thông tin đại chúng chính là quyền lực thứ hai, chỉ sau quyền lực của chính quyền.” Đó là sự ghi nhận công tâm về sức mạnh của sự thật và vai trò truyền thông trong công cuộc bảo vệ chính nghĩa. Bà cũng dành nhiều tình cảm cho Cuba và những người lãnh đạo quốc tế từng giúp đỡ Việt Nam trong thời kỳ khó khăn nhất.
Bước vào thời bình, bà quan tâm đến giáo dục - một điều tất yếu với người có tầm nhìn xa và muốn xây dựng một tương lai bền vững. Dù đã dành cả đời cho ngoại giao, bà vẫn khiêm nhường nói rằng những trang viết về gia đình mình còn ít. Nhưng chính sự ít ỏi ấy lại càng nói rõ sự hy sinh, nhường chỗ cho công việc lớn lao. Đến tuổi 65, bà lại nhận một vai trò mới: Phó Chủ tịch nước. Không có hồi kết cho sự cống hiến. Và ngay cả khi đã nghỉ hưu, bà vẫn tiếp tục sống một đời sống đầy nhân ái, gặp gỡ bạn bè cũ, tiếp bạn bè mới, không để mình ngưng đọng trong cô đơn hay im lặng.
Khép lại hồi ký, bà viết một hình ảnh đẹp đẽ và giàu sức sống: “Tôi thích ví đất nước chúng ta như con thuyền. Qua bao thác ghềnh, con thuyền Tổ quốc đã ra biển cả, phía trước là chân trời mới.” Câu kết ấy không chỉ là một hình ảnh thơ, mà chính là tinh thần của cả cuốn sách. Một đời người hòa vào một đời nước, không lên gân, không ồn ào, mà lặng lẽ, bền bỉ, và luôn hướng về phía trước.
Gia đình, bạn bè và đất nước không hẳn là một cuốn sách khiến người đọc rơi nước mắt, nhưng chắc chắn để lại lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ. Đó là chân dung của một người phụ nữ dung dị, sống vì nhân dân, nghĩ về thế giới, cống hiến âm thầm mà rực rỡ. Một nhân cách khiến thế hệ sau vừa được truyền cảm hứng, vừa phải nghiêng mình.
Ngay từ tuổi mười sáu, bà đã sớm hình thành một lý tưởng sống: “muốn được trở thành một người phụ nữ toàn diện”. Không dừng lại ở việc học hành, bà còn chơi thể thao, biết may vá, nấu nướng, chăm chút những kỹ năng mềm của đời sống. Điều đó cho thấy một thế hệ trí thức nữ sinh giữa thời buổi mất nước vẫn không buông bỏ khát vọng vươn lên và hoàn thiện bản thân. Ở bà, lý tưởng không nằm ngoài đời sống, mà chính là sự kết tinh từ những điều đời thường nhất.
Và từ lúc bước vào kháng chiến, bà mang theo lý tưởng ấy bằng một tâm thế sẵn sàng gánh vác. Bà viết: “khó khăn thì không ít, nhiệm vụ được giao luôn cao hơn sức mình nhưng không thể từ chối bất kỳ việc gì mà kháng chiến, đất nước đang cần.” Câu nói ấy như một tuyên ngôn đời sống, hàm chứa phẩm chất tận hiến, cốt cách thanh cao và sự hòa mình trọn vẹn vào vận mệnh dân tộc. Khi bị giam giữ gần ba năm trong tù, bà vẫn không oán thán mà ngược lại, nghiệm được chính xác những gì các đồng chí lãnh đạo truyền đạt lại: “nhà tù là trường học với người cách mạng.” Trải nghiệm ấy đủ khắc họa nên khí chất của một người phụ nữ thép, lấy gian khổ làm nơi tu luyện, lấy bóng tối làm nơi thắp sáng niềm tin.
Tình yêu với gia đình trong bà không nằm ngoài tình yêu Tổ quốc. Bà viết: “gia đình với Tổ quốc và cách mạng là một và không thể tách rời.” Một câu đơn giản nhưng thấm đẫm tinh thần thống nhất giữa riêng và chung, giữa cái cá nhân và cái cộng đồng. Gia đình không còn là nơi trú ẩn, mà là một phần máu thịt của cuộc kháng chiến.
Trên con đường ngoại giao, bà ghi chép nhật ký từng chuyến đi, nhưng vì công việc quá dày đặc nên về sau không thể viết tiếp. Câu chuyện ấy tuy nhỏ nhưng nói lên được tấm gương làm việc miệt mài, vượt trên cả đời sống cá nhân. Bà không chạy theo hào quang của những bản tự thuật mà sống trọn với hiện thực, với từng sứ mệnh mà Tổ quốc giao phó.
Năm 1968, khi Đảng chủ trương “đánh và đàm”, bà là một trong những người trực tiếp triển khai chiến lược ngoại giao trên tinh thần vừa nguyên tắc vừa uyển chuyển. Bà giữ vững tư tưởng “dĩ bất biến ứng vạn biến”, luôn thể hiện thiện chí và bản lĩnh trong mọi đối thoại. Trên chiến trường là máu lửa, trên bàn đàm phán là lý lẽ và lòng tin, và bà mang cả hai khí chất ấy đi vào những cuộc thương lượng quan trọng của lịch sử. Sự hiện diện của bà tại Hội nghị Paris không chỉ là một vai trò, mà là hình ảnh đại diện cho một nửa dân tộc - những người phụ nữ Việt Nam bước lên bục lịch sử với vẻ đẹp của sự chính trực và điềm đạm.
Bà kể rằng: “vào phiên họp đầu tiên, tôi cảm thấy vinh dự được thay mặt nhân dân hai miền đang chiến đấu trên mặt trận ngoại giao này. Đó là làm nhiệm vụ vạch trần âm mưu xâm lược của Mỹ trước dư luận thế giới, làm rõ chính nghĩa vì độc lập, tự do và thống nhất của nhân dân ta.” Đây không chỉ là nhiệm vụ, mà như một lời hứa, một sứ mạng bà mang bằng trọn trái tim. Càng đặc biệt hơn khi đoàn của bà được báo chí quốc tế ví như “nhà tu” bởi lối sống đạm bạc, tiết kiệm, không nhu cầu hưởng thụ. Trong một thời đại mà sự xa hoa thường được gắn với quyền lực, bà lại lặng lẽ giữ mình trong nếp sống giản dị, chính điều đó khiến hình ảnh của bà càng trở nên cao quý.
Một trong những đoạn để lại ấn tượng mạnh mẽ nhất chính là khi có nhà báo hỏi bà: “Bà có phải là đảng viên cộng sản không?” thì bà trả lời: “Tôi là người yêu nước, đảng của tôi là đảng yêu nước, kiên quyết đấu tranh cho độc lập, tự do của đất nước.” Câu trả lời của bà đầy thông minh, mềm mỏng mà không yếu thế, cương nghị mà không cực đoan. Đó là bản lĩnh ngoại giao của một người phụ nữ biết giữ lập trường mà không mất đi lòng khiêm cung. Bà cũng nói thêm: “Nơi nào Mỹ ném bom, bắn phá thì đấy chính là vùng giải phóng của chúng tôi.” Một tuyên bố vừa đanh thép vừa có tính biểu tượng sâu sắc, thể hiện niềm tin vào chính nghĩa và khẳng định lại ranh giới thiêng liêng của đất nước bằng một tấm lòng bất khuất.
Ngay cả khi Mỹ đã rút quân khỏi Việt Nam, bà vẫn tiếp tục vận động quốc tế công nhận Chính phủ Cách mạng lâm thời, thể hiện tầm nhìn xuyên suốt và sự kiên trì không ngừng nghỉ. Đặc biệt cảm động khi bà nhắc đến những người bạn quốc tế, những phong trào phản đối chiến tranh, cả những người Mỹ đã tự thiêu vì hòa bình Việt Nam. Bà không chỉ ghi nhớ, mà còn dành sự tri ân thầm lặng và sâu sắc. Điều đó cho thấy bà là người không quên ơn nghĩa, một phẩm chất đáng quý của người làm chính trị mà vẫn giữ tâm hồn nhân văn.
Bà cho rằng “các cơ quan thông tin đại chúng chính là quyền lực thứ hai, chỉ sau quyền lực của chính quyền.” Đó là sự ghi nhận công tâm về sức mạnh của sự thật và vai trò truyền thông trong công cuộc bảo vệ chính nghĩa. Bà cũng dành nhiều tình cảm cho Cuba và những người lãnh đạo quốc tế từng giúp đỡ Việt Nam trong thời kỳ khó khăn nhất.
Bước vào thời bình, bà quan tâm đến giáo dục - một điều tất yếu với người có tầm nhìn xa và muốn xây dựng một tương lai bền vững. Dù đã dành cả đời cho ngoại giao, bà vẫn khiêm nhường nói rằng những trang viết về gia đình mình còn ít. Nhưng chính sự ít ỏi ấy lại càng nói rõ sự hy sinh, nhường chỗ cho công việc lớn lao. Đến tuổi 65, bà lại nhận một vai trò mới: Phó Chủ tịch nước. Không có hồi kết cho sự cống hiến. Và ngay cả khi đã nghỉ hưu, bà vẫn tiếp tục sống một đời sống đầy nhân ái, gặp gỡ bạn bè cũ, tiếp bạn bè mới, không để mình ngưng đọng trong cô đơn hay im lặng.
Khép lại hồi ký, bà viết một hình ảnh đẹp đẽ và giàu sức sống: “Tôi thích ví đất nước chúng ta như con thuyền. Qua bao thác ghềnh, con thuyền Tổ quốc đã ra biển cả, phía trước là chân trời mới.” Câu kết ấy không chỉ là một hình ảnh thơ, mà chính là tinh thần của cả cuốn sách. Một đời người hòa vào một đời nước, không lên gân, không ồn ào, mà lặng lẽ, bền bỉ, và luôn hướng về phía trước.
Gia đình, bạn bè và đất nước không hẳn là một cuốn sách khiến người đọc rơi nước mắt, nhưng chắc chắn để lại lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ. Đó là chân dung của một người phụ nữ dung dị, sống vì nhân dân, nghĩ về thế giới, cống hiến âm thầm mà rực rỡ. Một nhân cách khiến thế hệ sau vừa được truyền cảm hứng, vừa phải nghiêng mình.
August 26, 2017
Có khá nhiều chi tiết hay, nhưng tất cả chỉ dừng lại ở mức chi tiết. Cuốn sách quá giáo điều. 1.5 sao.
January 8, 2018
Không phải ngày nào chúng ta có cũng có cơ hội được đọc hồi ký của một chính trị gia Việt Nam, do đó, tôi đã rất háo hức được đọc “Gia đình, bạn bè và đất nước - Hồi ký Nguyễn Thị Bình”. Và, phải nói sao nhỉ, những suy nghĩ của tôi khá phức tạp sau khi đọc xong cuốn sách.
Đầu tiên, phải nói là tôi đã mong đợi khá nhiều vào việc được nhìn thấy góc nhìn của bà Bình về chiến tranh Việt Nam, những câu chuyện kể của bà về cuộc đời ngoại giao đặc biệt của bà, và tất nhiên là mong muốn được thấy điều gì đã làm nên con người Nguyễn Thị Bình.
Khi đọc những dòng hồi ký của bà Bình, ta không khó để nhận ra hình ảnh của người phụ nữ đã từng được phương Tây tụng xưng là “nữ hoàng Việt Cộng”, cách hành văn, cách viết và cách nghĩ của bà thể hiện một ý chí sắt đá, niềm tin kiên trung của bà vào lý tưởng cộng sản và những điều bà tin tưởng, một tính cách khá quyết liệt, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách và không nề hà bất cứ khó khăn nào, nhưng nền tảng của tất cả những điều “sắt đá” ấy lại là sự mềm mại, duyên dáng đặc biệt của một người phụ nữ, không khó để nhận ra, tình yêu thương bà giữ trong trái tim mình mới chính là nguồn sức mạnh đã tạo nên người phụ nữ mạnh mẽ mà bà cho cả thế giới nhìn thấy.
Song, ta cũng khó lòng mà mong chờ những điều khác những điều ta từng được dạy về chiến tranh Việt Nam. Sau hết, bà Bình là một người Cộng Sản, và bà trung thành tuyệt đối với lý tưởng của mình, do đó, những điều bà viết trong cuốn hồi ký hoàn toàn thể hiện lý tưởng và niềm tin đó của bà. Tôi đã từng xem bộ phim tài liệu dài 5 tập “Hiệp định Paris” mà mấy năm trước VTV1 có chiếu, thì hầu như những điều bà Bình ghi lại trong cuốn hồi ký của bà về chiến tranh đều không khác gì với bộ phim tài liệu đó, quan điểm hay góc nhìn của bà về chiến tranh, theo đánh giá của cá nhân tôi, không thực sự thuyết phục. Từ đầu đến cuối của cuốn hồi ký, bà đã thể hiện lập trường rõ ràng của mình về chiến tranh Việt Nam, nhưng trong những khẳng định hay trong những câu trả lời có phần nước đôi của bà, tôi không thực sự nhận biết được đó thực sự là suy nghĩ thực trong bà hay những điều được ghi ra đó vẫn bị ảnh hưởng phần nào bởi lý tưởng chung. Thêm nữa là như bà đã từng nói ở đầu cuốn hồi ký của mình, rằng “có những chuyện tôi rất đắn đo nên kể hay không, có lợi gì cho nhân dân, bạn bè, đất nước hay không”, và thực sự là sẽ không khó để nhận ra sự đắn đo ấy trong những trang hồi ký của bà. Bà Bình sử dụng đại từ “chúng tôi” nhiều hơn “tôi” trong cuốn hồi ký của mình, bà cũng sử dụng từ “nhìn chung”, “nói chung”, “nói chung là”,…nhiều hơn những cụm từ mang tính riêng và cá nhân, điều đó cho thấy phần nào rằng bà vẫn đang kể những câu chuyện mà “chúng ta đã biết”, “chúng ta được dạy”, chứ chưa thực sự là những câu chuyện hồi ký.
Tôi mong đợi nhiều hơn trong một cuốn hồi ký, một điều gì đó cá nhân hơn là những điều chung chung như vậy. Do đó, dù rất ngưỡng mộ bà ở những việc bà đã làm cho đất nước trong những cương vị mà bà từng đảm nhiệm, những nỗ lực không mệt mỏi để đóng góp cho xã hội và tạo ra môi trường sống tốt hơn cho mọi người, những phẩm chất tốt đẹp mà ta nhìn thấy được ở bà, sự hài hòa và dung dị rất đỗi đàn bà nhưng không vì thế mà kém đi sự quyết liệt, mạnh mẽ, kiên cường; nhưng tôi vẫn không thể đánh giá cao cuốn hồi ký của bà, bởi tôi thực sự đã mong đợi những câu chuyện mang tính cá nhân như thế. Tất cả những gì tôi có thể nói về cuốn hồi ký đó là người viết thực sự là một người chân thật và trung thành với lý tưởng, bởi sự chân thật không cho phép bà nói dối nhưng sự trung thành cũng không cho phép bà phản bội lý tưởng hay đức tin của mình, do đó, bà đã cố gắng trung thực nhất có thể trong cuốn hồi ký này của mình. Có người nói, bà Bình có niềm tin lớn lao vào tổ chức của bà, vào lý tưởng của cuộc chiến, nên bà đã viết một cuốn hồi ký mang đầy tinh thần ấy, nhưng tôi lại nghĩ, nếu bà không có niềm tin ấy, chúng ta sẽ không có Nguyễn Thị Bình, không có câu chuyện về một người phụ nữ đã viết nên lịch sử, và sự thực là, bà đã cố gắng chân thật với độc giả của mình hết mức có thể. Tuy nhiên, trong tương lai, chúng ta vẫn có quyền mong chờ những cuốn hồi ký cá nhân hơn, thể hiện góc nhìn đa chiều hơn, mà không cần người viết phải cố làm bất cứ điều gì cả.
Đầu tiên, phải nói là tôi đã mong đợi khá nhiều vào việc được nhìn thấy góc nhìn của bà Bình về chiến tranh Việt Nam, những câu chuyện kể của bà về cuộc đời ngoại giao đặc biệt của bà, và tất nhiên là mong muốn được thấy điều gì đã làm nên con người Nguyễn Thị Bình.
Khi đọc những dòng hồi ký của bà Bình, ta không khó để nhận ra hình ảnh của người phụ nữ đã từng được phương Tây tụng xưng là “nữ hoàng Việt Cộng”, cách hành văn, cách viết và cách nghĩ của bà thể hiện một ý chí sắt đá, niềm tin kiên trung của bà vào lý tưởng cộng sản và những điều bà tin tưởng, một tính cách khá quyết liệt, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách và không nề hà bất cứ khó khăn nào, nhưng nền tảng của tất cả những điều “sắt đá” ấy lại là sự mềm mại, duyên dáng đặc biệt của một người phụ nữ, không khó để nhận ra, tình yêu thương bà giữ trong trái tim mình mới chính là nguồn sức mạnh đã tạo nên người phụ nữ mạnh mẽ mà bà cho cả thế giới nhìn thấy.
Song, ta cũng khó lòng mà mong chờ những điều khác những điều ta từng được dạy về chiến tranh Việt Nam. Sau hết, bà Bình là một người Cộng Sản, và bà trung thành tuyệt đối với lý tưởng của mình, do đó, những điều bà viết trong cuốn hồi ký hoàn toàn thể hiện lý tưởng và niềm tin đó của bà. Tôi đã từng xem bộ phim tài liệu dài 5 tập “Hiệp định Paris” mà mấy năm trước VTV1 có chiếu, thì hầu như những điều bà Bình ghi lại trong cuốn hồi ký của bà về chiến tranh đều không khác gì với bộ phim tài liệu đó, quan điểm hay góc nhìn của bà về chiến tranh, theo đánh giá của cá nhân tôi, không thực sự thuyết phục. Từ đầu đến cuối của cuốn hồi ký, bà đã thể hiện lập trường rõ ràng của mình về chiến tranh Việt Nam, nhưng trong những khẳng định hay trong những câu trả lời có phần nước đôi của bà, tôi không thực sự nhận biết được đó thực sự là suy nghĩ thực trong bà hay những điều được ghi ra đó vẫn bị ảnh hưởng phần nào bởi lý tưởng chung. Thêm nữa là như bà đã từng nói ở đầu cuốn hồi ký của mình, rằng “có những chuyện tôi rất đắn đo nên kể hay không, có lợi gì cho nhân dân, bạn bè, đất nước hay không”, và thực sự là sẽ không khó để nhận ra sự đắn đo ấy trong những trang hồi ký của bà. Bà Bình sử dụng đại từ “chúng tôi” nhiều hơn “tôi” trong cuốn hồi ký của mình, bà cũng sử dụng từ “nhìn chung”, “nói chung”, “nói chung là”,…nhiều hơn những cụm từ mang tính riêng và cá nhân, điều đó cho thấy phần nào rằng bà vẫn đang kể những câu chuyện mà “chúng ta đã biết”, “chúng ta được dạy”, chứ chưa thực sự là những câu chuyện hồi ký.
Tôi mong đợi nhiều hơn trong một cuốn hồi ký, một điều gì đó cá nhân hơn là những điều chung chung như vậy. Do đó, dù rất ngưỡng mộ bà ở những việc bà đã làm cho đất nước trong những cương vị mà bà từng đảm nhiệm, những nỗ lực không mệt mỏi để đóng góp cho xã hội và tạo ra môi trường sống tốt hơn cho mọi người, những phẩm chất tốt đẹp mà ta nhìn thấy được ở bà, sự hài hòa và dung dị rất đỗi đàn bà nhưng không vì thế mà kém đi sự quyết liệt, mạnh mẽ, kiên cường; nhưng tôi vẫn không thể đánh giá cao cuốn hồi ký của bà, bởi tôi thực sự đã mong đợi những câu chuyện mang tính cá nhân như thế. Tất cả những gì tôi có thể nói về cuốn hồi ký đó là người viết thực sự là một người chân thật và trung thành với lý tưởng, bởi sự chân thật không cho phép bà nói dối nhưng sự trung thành cũng không cho phép bà phản bội lý tưởng hay đức tin của mình, do đó, bà đã cố gắng trung thực nhất có thể trong cuốn hồi ký này của mình. Có người nói, bà Bình có niềm tin lớn lao vào tổ chức của bà, vào lý tưởng của cuộc chiến, nên bà đã viết một cuốn hồi ký mang đầy tinh thần ấy, nhưng tôi lại nghĩ, nếu bà không có niềm tin ấy, chúng ta sẽ không có Nguyễn Thị Bình, không có câu chuyện về một người phụ nữ đã viết nên lịch sử, và sự thực là, bà đã cố gắng chân thật với độc giả của mình hết mức có thể. Tuy nhiên, trong tương lai, chúng ta vẫn có quyền mong chờ những cuốn hồi ký cá nhân hơn, thể hiện góc nhìn đa chiều hơn, mà không cần người viết phải cố làm bất cứ điều gì cả.
November 20, 2021
Không phải thể loại hồi ký nên đọc không thấy trực tiếp con người Bác Bình nhưng Bác Bình thì khiến tôi muốn lấy B1 Pháp văn và nộp đơn vào làm ở Bộ Ngoại Giao
May 26, 2025
[2025.05.24]
TL;DR: Sách kể lại cuộc đời của bà Bình, đa phần là liệt kê những sự kiện lịch sử và những biến chuyển của đất nước sau chiến tranh mà bà tham gia đóng góp, đan xen với vài câu chuyện nhỏ về cuộc sống cá nhân của bà. Giọng văn phong cách lý luận chính trị (cần nỗ lực để đọc tiếp nếu không quen), không nhiều góc nhìn, suy nghĩ cá nhân lắm nhưng vẫn đủ để cho mình thấy những suy nghĩ tiến bộ, nhân văn, và thái độ bình thản khi đón nhận cuộc đời vì “cuộc đời là vậy, biết làm sao!”.
Mình mua cuốn sách này sau đợt kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Mặc dù không ra đường nhưng không khí của năm nay đặc biệt quá nên vẫn gợi lên trong lòng mình nhiều suy nghĩ, và mình cũng lướt thấy khá nhiều câu chuyện về bà Bình và cuốn sách, nên mình muốn tìm đọc về người phụ nữ này (mua sách về xem ngày tái bản tôi mới biết là có thể là do cuốn sách mới được tái bản nên đang được quảng bá, anw đều là thông tin tích cực chứ cũng không có gì). Mình đã đi dọc đường sách tối ngày 3/5 để tìm mua (không hiểu sao tái bản mà lại khó mua thế 😂 có gian chỉ còn bìa cứng mà mình thích bìa mềm).
Sách của NXB Chính trị Quốc gia Sự thật thì thật sự là mình hơi ngại… nhưng thấy nhà phát hành là Omega thì cũng đỡ ngại một phần. Về hình thức trình bày thì không đẹp lắm nhưng cũng ổn, không mang cảm giác nặng nề như sách giáo trình. Sách trình bày chỉn chu, chỉ có một hai lỗi rất nhỏ. Về nội dung, các sự kiện lịch sử và sự kiện trong cuộc sống cá nhân của bà được đề cập gần như là theo trình tự thời gian, nhưng cách trình bày không có đề mục rõ ràng nên (một người không nắm chắc lịch sử trong đầu như mình) nhiều chỗ có thể sẽ khó hiểu và liên kết với các nội dung khác nếu không tra cứu thêm. Và những đoạn bà kể chuyện đi ngoại giao các nước thì… hơi nhiều nên mình hơi nản.
Về văn phong thì như một số review khác ở đây, mình cũng thấy nhiều chỗ khá là dài dòng theo phong cách lý luận chính trị… thật sự là cần nỗ lực để đọc tiếp. Mình thấy nhiều câu chuyện bà kể cũng khá là thú vị, mình đọc thấy hứng thú và muốn đọc tiếp nhưng cái sự “muốn” này nó giảm dần vì cách viết hơi dài dòng (nên đành tạm dừng lúc khác đọc tiếp). Tuy nhiên cũng đành hiểu vì bà là người của xã hội chủ nghĩa suốt một đời, việc bà còn minh mẫn ở tuổi 80 và viết được cuốn sách như thế này cũng là một điều rất đáng khâm phục rồi.
Về con người và sự nghiệp của bà Nguyễn Thị Bình, mặc dù bà không nêu ra nhiều quan điểm cá nhân (và nếu có thì cũng không đi sâu vào chi tiết lắm), nhưng cũng đủ để khiến mình ấn tượng ở một số điểm như bên dưới.
phần bị ẩn là trích dẫn, mình dùng spoiler tag để ẩn nội dung cho bớt dài
- Những quan điểm và hành động tiến bộ của bà trong thời kỳ gây dựng lại đất nước sau chiến tranh, điển hình là việc chăm lo đời sống cho cán bộ ngành giáo dục và lấy ngày 20/11 làm Ngày Nhà giáo Việt Nam. Và những lo ngại “thời bình còn khó hơn thời chiến”.
- Những suy nghĩ nhân văn của bà qua sự quan tâm đến những người đã có công trong chiến thắng (“nhất thiết không được để ai bị lãng quên”), và những người ở lại sau chiến tranh: những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, trẻ em (đặc biệt là trẻ em bị di chứng chất độc màu da cam), và sự đấu tranh cho những người yếu thế bằng những góp ý về việc xử sai, xử oan của tư pháp.
- Đôi lúc, lòng mình chững lại một chút khi bà kể những chuyện thăng trầm trong cuộc đời và những nỗi niềm cá nhân. Bà tự nhận “Tôi là người hạnh phúc” (không hiểu sao đọc câu này và chương này mình thấy rất là xúc động. Cảm giác bà đón nhận cuộc đời một cách rất bình thản, điềm nhiên, một điều mà mình thấy rất là khó để làm được. Sự đón nhận này cũng là một khái niệm(?) mình thích – từ 받아들이다 trong tiếng Hàn mà mình hay đọc thấy và hay nghĩ đến).
- Và những quan điểm trong cách làm việc của bà. Cứng rắn và khiêm nhường, làm theo lẽ phải và “theo đúng lương tâm”.
Cuối cùng là lời kết, một lời kêu gọi xúc động.
TL;DR: Sách kể lại cuộc đời của bà Bình, đa phần là liệt kê những sự kiện lịch sử và những biến chuyển của đất nước sau chiến tranh mà bà tham gia đóng góp, đan xen với vài câu chuyện nhỏ về cuộc sống cá nhân của bà. Giọng văn phong cách lý luận chính trị (cần nỗ lực để đọc tiếp nếu không quen), không nhiều góc nhìn, suy nghĩ cá nhân lắm nhưng vẫn đủ để cho mình thấy những suy nghĩ tiến bộ, nhân văn, và thái độ bình thản khi đón nhận cuộc đời vì “cuộc đời là vậy, biết làm sao!”.
Mình mua cuốn sách này sau đợt kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Mặc dù không ra đường nhưng không khí của năm nay đặc biệt quá nên vẫn gợi lên trong lòng mình nhiều suy nghĩ, và mình cũng lướt thấy khá nhiều câu chuyện về bà Bình và cuốn sách, nên mình muốn tìm đọc về người phụ nữ này (mua sách về xem ngày tái bản tôi mới biết là có thể là do cuốn sách mới được tái bản nên đang được quảng bá, anw đều là thông tin tích cực chứ cũng không có gì). Mình đã đi dọc đường sách tối ngày 3/5 để tìm mua (không hiểu sao tái bản mà lại khó mua thế 😂 có gian chỉ còn bìa cứng mà mình thích bìa mềm).
Sách của NXB Chính trị Quốc gia Sự thật thì thật sự là mình hơi ngại… nhưng thấy nhà phát hành là Omega thì cũng đỡ ngại một phần. Về hình thức trình bày thì không đẹp lắm nhưng cũng ổn, không mang cảm giác nặng nề như sách giáo trình. Sách trình bày chỉn chu, chỉ có một hai lỗi rất nhỏ. Về nội dung, các sự kiện lịch sử và sự kiện trong cuộc sống cá nhân của bà được đề cập gần như là theo trình tự thời gian, nhưng cách trình bày không có đề mục rõ ràng nên (một người không nắm chắc lịch sử trong đầu như mình) nhiều chỗ có thể sẽ khó hiểu và liên kết với các nội dung khác nếu không tra cứu thêm. Và những đoạn bà kể chuyện đi ngoại giao các nước thì… hơi nhiều nên mình hơi nản.
Về văn phong thì như một số review khác ở đây, mình cũng thấy nhiều chỗ khá là dài dòng theo phong cách lý luận chính trị… thật sự là cần nỗ lực để đọc tiếp. Mình thấy nhiều câu chuyện bà kể cũng khá là thú vị, mình đọc thấy hứng thú và muốn đọc tiếp nhưng cái sự “muốn” này nó giảm dần vì cách viết hơi dài dòng (nên đành tạm dừng lúc khác đọc tiếp). Tuy nhiên cũng đành hiểu vì bà là người của xã hội chủ nghĩa suốt một đời, việc bà còn minh mẫn ở tuổi 80 và viết được cuốn sách như thế này cũng là một điều rất đáng khâm phục rồi.
Về con người và sự nghiệp của bà Nguyễn Thị Bình, mặc dù bà không nêu ra nhiều quan điểm cá nhân (và nếu có thì cũng không đi sâu vào chi tiết lắm), nhưng cũng đủ để khiến mình ấn tượng ở một số điểm như bên dưới.
phần bị ẩn là trích dẫn, mình dùng spoiler tag để ẩn nội dung cho bớt dài
- Những quan điểm và hành động tiến bộ của bà trong thời kỳ gây dựng lại đất nước sau chiến tranh, điển hình là việc chăm lo đời sống cho cán bộ ngành giáo dục và lấy ngày 20/11 làm Ngày Nhà giáo Việt Nam. Và những lo ngại “thời bình còn khó hơn thời chiến”.
- Những suy nghĩ nhân văn của bà qua sự quan tâm đến những người đã có công trong chiến thắng (“nhất thiết không được để ai bị lãng quên”), và những người ở lại sau chiến tranh: những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, trẻ em (đặc biệt là trẻ em bị di chứng chất độc màu da cam), và sự đấu tranh cho những người yếu thế bằng những góp ý về việc xử sai, xử oan của tư pháp.
- Đôi lúc, lòng mình chững lại một chút khi bà kể những chuyện thăng trầm trong cuộc đời và những nỗi niềm cá nhân. Bà tự nhận “Tôi là người hạnh phúc” (không hiểu sao đọc câu này và chương này mình thấy rất là xúc động. Cảm giác bà đón nhận cuộc đời một cách rất bình thản, điềm nhiên, một điều mà mình thấy rất là khó để làm được. Sự đón nhận này cũng là một khái niệm(?) mình thích – từ 받아들이다 trong tiếng Hàn mà mình hay đọc thấy và hay nghĩ đến).
- Và những quan điểm trong cách làm việc của bà. Cứng rắn và khiêm nhường, làm theo lẽ phải và “theo đúng lương tâm”.
Cuối cùng là lời kết, một lời kêu gọi xúc động.
April 18, 2025
Mình thích phần nội dung về công tác ngoại giao của bà và mọi người trong cuộc kháng chiến chống Mỹ nhất. Đọc để thấy được dù có khó khăn chúng ta vẫn khéo léo vượt qua trong các cuộc đàm phán đến những lần phỏng vấn từ báo chí phương Tây,… Tuy vậy, nhiều lúc đọc hồi ký mà mình tưởng như đang đọc sách giáo khoa hay văn bản của Đảng. Mình đã kỳ vọng được đọc sâu hơn về những mối quan hệ xung quanh bà, hay là những chi tiết khác.
Mấy đoạn hay với ấn tượng mình là lúc bà Bình nêu rõ đây không phải nội chiến giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam mà đây là âm mưu của đế quốc Mỹ khi tạo nên chính quyền bù nhìn. Cả đoạn bà trả lời với người khác tại sao tên bà là Bình mà lại nói về chiến tranh nữa.
Mấy đoạn hay với ấn tượng mình là lúc bà Bình nêu rõ đây không phải nội chiến giữa miền Bắc và miền Nam Việt Nam mà đây là âm mưu của đế quốc Mỹ khi tạo nên chính quyền bù nhìn. Cả đoạn bà trả lời với người khác tại sao tên bà là Bình mà lại nói về chiến tranh nữa.
May 28, 2025
Hồi ký của Madame Bình giúp mình hiểu thêm câu chuyện kháng chiến của đất nước từ góc nhìn câu chuyện nhỏ của bà Bình.
Một câu chuyện nói “nhỏ” thực cũng chả nhỏ: về những tháng ngày sinh viên SG biểu tình quân Mỹ, về hành trình đàm phán Paris kéo dài gần năm năm (67-73), về tranh thủ tình cảm của bạn bè chuộng hoà bình trên thế giới, cuộc chiến tại VN được quốc tế quan tâm thế nào, rồi những gì gọi là hoà giải và hoà hợp, và tình hình đất nước sau giải phóng…
Từ một miếng ghép nhỏ giúp nhưng không kém phần quan trọng giúp mình nhìn rõ hơn về một giai đoạn lịch sử (vốn mình rất hay quên và không chú tâm học lịch sử thời đi học).
Bà Bình kể chuyện rất súc tích, thẳng thắn như chính tính cách của bà vậy. Câu ngắn, ít tính từ hoa mỹ vòng vo nên dễ đọc dễ vào. Bà cũng không cố xây dựng tình tiết để tăng kịch tính cho cuốn hồi ký. Không dạy đời, không trịnh thượng.
Mình phải học nhiều từ tinh thần dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, luôn gan dạ và kiên cường của bà.
Bà không nói về nữ quyền nhưng mọi lời nói, hành động của bà đều toát lên niềm tin, sự ủng hộ và minh chứng rằng phụ nữ việc gì cũng có thể làm được và làm giỏi. Quả bà thật xứng với danh “bóng hồng khiêu vũ giữa bầy sói”.
Một câu chuyện nói “nhỏ” thực cũng chả nhỏ: về những tháng ngày sinh viên SG biểu tình quân Mỹ, về hành trình đàm phán Paris kéo dài gần năm năm (67-73), về tranh thủ tình cảm của bạn bè chuộng hoà bình trên thế giới, cuộc chiến tại VN được quốc tế quan tâm thế nào, rồi những gì gọi là hoà giải và hoà hợp, và tình hình đất nước sau giải phóng…
Từ một miếng ghép nhỏ giúp nhưng không kém phần quan trọng giúp mình nhìn rõ hơn về một giai đoạn lịch sử (vốn mình rất hay quên và không chú tâm học lịch sử thời đi học).
Bà Bình kể chuyện rất súc tích, thẳng thắn như chính tính cách của bà vậy. Câu ngắn, ít tính từ hoa mỹ vòng vo nên dễ đọc dễ vào. Bà cũng không cố xây dựng tình tiết để tăng kịch tính cho cuốn hồi ký. Không dạy đời, không trịnh thượng.
Mình phải học nhiều từ tinh thần dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, luôn gan dạ và kiên cường của bà.
Bà không nói về nữ quyền nhưng mọi lời nói, hành động của bà đều toát lên niềm tin, sự ủng hộ và minh chứng rằng phụ nữ việc gì cũng có thể làm được và làm giỏi. Quả bà thật xứng với danh “bóng hồng khiêu vũ giữa bầy sói”.
May 13, 2025
It’s crazy that the last time I finished a book was already 7 months ago. During this time, I always felt like some parts of me had gone missing. The same feelings that I have for drawing. I guess people don’t change overnight, we just gradually lose parts of us that one day we become a stranger to our past self.
Nevertheless, let’s talk about this book. In general, it is a collection of stories from an insider during one of the most turbulent yet epic years of Vietnam’s history
. I love how Madame Binh always stood up for what was right, and how she gained international support without compromising her stance. Another great thing is how she shouted out to women every step of her career. The book is not without flaws, though. At times, it was dry - especially when Madame Binh listed main events in her life without conveying much emotion. I would have liked to understand more about her as a person, not just a distant legendary female leader.
Nevertheless, let’s talk about this book. In general, it is a collection of stories from an insider during one of the most turbulent yet epic years of Vietnam’s history
. I love how Madame Binh always stood up for what was right, and how she gained international support without compromising her stance. Another great thing is how she shouted out to women every step of her career. The book is not without flaws, though. At times, it was dry - especially when Madame Binh listed main events in her life without conveying much emotion. I would have liked to understand more about her as a person, not just a distant legendary female leader.
April 2, 2025
"Gia đình, bạn bè và đất nước" là một quyển hồi ký mà bà Nguyễn Thị Bình viết vào năm bà 80 tuổi. Cuốn sách kể lại những câu chuyện mang tính lịch sử diễn ra trong suốt quá trình hoạt động cách mạng của nữ ngoại giao - được coi là bà đầm thép của Việt Nam. Bà đã có một cuộc đời thực sự rực rỡ khi bắt đầu hoạt động Đảng từ những năm 20 tuổi và đi theo con đường ấy tới 40-50 năm, trải qua những chức danh từ thư ký cho tới Bộ trưởng Bộ ngoại giao, Bộ trưởng Bộ giáo dục, Phó thủ tưởng chính phủ. Cuộc đời bà gắn liền với những cuộc đấu tranh không ngừng vì quyền lợi và lợi ích của người dân, cho tới khi về hưu vẫn nắm giữ những chức vị chủ tịch danh dự của các Hội về trẻ em, nạn nhân chất độc màu da cam... Những chương rực rỡ nhất trong sự nghiệp của bà gắn liền với bối cảnh đất nước trong cuộc đấu tranh chống Mỹ với thắng lợi của cuộc đàm phán kéo dài 5 năm - hiệp định Paris được ký kết. Đây cũng là cột mốc lịch sử của Việt Nam và đánh dấu một giai đoạn mới mở ra cho đất nước.
Cuốn sách này không hề dễ đọc, bởi lối hành văn khô cứng, nặng tính lý luận chính trị—một phần có lẽ do tác giả đã được định hướng theo cách đó ngay từ thời trẻ. Nhiều chi tiết trong sách chỉ dừng lại ở mức độ liệt kê, thiếu sự tường minh, thậm chí bị bỏ ngỏ giữa chừng, khiến người đọc dễ cảm thấy hụt hẫng hoặc khó chịu. Lập trường của tác giả hoàn toàn đứng về phía Cộng sản, thể hiện qua sự nhất quán trong cách nhìn nhận về chiến tranh Việt Nam. Tuy nhiên, trong những khẳng định hay câu trả lời mang tính nước đôi của bà, tôi không rõ đó là suy nghĩ thực sự hay chỉ là những điều đã được uốn nắn theo lý tưởng chung.
Ngay từ đầu hồi ký, bà Bình đã thừa nhận sự đắn đo khi viết: “Có những chuyện tôi rất đắn đo nên kể hay không, có lợi gì cho nhân dân, bạn bè, đất nước hay không.” Quả thật, sự đắn đo ấy hiện diện rõ trong từng trang sách. Bà sử dụng đại từ “chúng tôi” nhiều hơn “tôi”, cũng như lạm dụng các cụm từ chung chung như “nhìn chung”, “nói chung”, thay vì những biểu đạt mang tính cá nhân. Điều này cho thấy, cuốn hồi ký vẫn thiên về tái khẳng định những điều “chúng ta đã biết”, “chúng ta được dạy” hơn là kể lại một câu chuyện mang dấu ấn cá nhân.
Có lẽ vì tôi đã trông đợi những câu chuyện làm nên con người Nguyễn Thị Bình nhiều hơn nên dù trân trọng những đóng góp của bà cho đất nước và ngưỡng mộ phẩm chất dung dị nhưng kiên cường của bà, tôi vẫn thật sự không thoả mãn với cuốn này. Tuy vậy, không thể phủ nhận bà đã viết với sự chân thành và trung thành tuyệt đối với lý tưởng của mình. Chính niềm tin ấy đã làm nên con người bà - một nhân vật lịch sử không thể thay thế. Và trong phạm vi có thể, bà đã cố gắng chân thật với độc giả.
Vì vậy, nếu để mà nói đây có phải cuốn sách hay hay không? Thì câu trả lời là không. Nhưng có nên đọc hay không? Thì câu trả lời là có. Đọc để có một góc nhìn khác về một giai đoạn của lịch sử và thêm trân trọng hoà bình ta có ngày hôm nay.
P/s: Tôi gấp cuốn sách lại khi chỉ còn một tháng nữa là đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Cảm xúc tự hào, sự xúc động, và cả những suy tư về lịch sử được khơi gợi và sống động hơn bao giờ hết. Cuộc đời đầy nhiệt huyết của bà như một ngọn lửa sáng, khơi dậy cảm hứng và động lực cho thế hệ trẻ sống hết mình và cống hiến ý nghĩa. Có lẽ, đó chính là di sản quý báu nhất mà cuốn sách này dành tặng cho các thế hệ sau này.
Cuốn sách này không hề dễ đọc, bởi lối hành văn khô cứng, nặng tính lý luận chính trị—một phần có lẽ do tác giả đã được định hướng theo cách đó ngay từ thời trẻ. Nhiều chi tiết trong sách chỉ dừng lại ở mức độ liệt kê, thiếu sự tường minh, thậm chí bị bỏ ngỏ giữa chừng, khiến người đọc dễ cảm thấy hụt hẫng hoặc khó chịu. Lập trường của tác giả hoàn toàn đứng về phía Cộng sản, thể hiện qua sự nhất quán trong cách nhìn nhận về chiến tranh Việt Nam. Tuy nhiên, trong những khẳng định hay câu trả lời mang tính nước đôi của bà, tôi không rõ đó là suy nghĩ thực sự hay chỉ là những điều đã được uốn nắn theo lý tưởng chung.
Ngay từ đầu hồi ký, bà Bình đã thừa nhận sự đắn đo khi viết: “Có những chuyện tôi rất đắn đo nên kể hay không, có lợi gì cho nhân dân, bạn bè, đất nước hay không.” Quả thật, sự đắn đo ấy hiện diện rõ trong từng trang sách. Bà sử dụng đại từ “chúng tôi” nhiều hơn “tôi”, cũng như lạm dụng các cụm từ chung chung như “nhìn chung”, “nói chung”, thay vì những biểu đạt mang tính cá nhân. Điều này cho thấy, cuốn hồi ký vẫn thiên về tái khẳng định những điều “chúng ta đã biết”, “chúng ta được dạy” hơn là kể lại một câu chuyện mang dấu ấn cá nhân.
Có lẽ vì tôi đã trông đợi những câu chuyện làm nên con người Nguyễn Thị Bình nhiều hơn nên dù trân trọng những đóng góp của bà cho đất nước và ngưỡng mộ phẩm chất dung dị nhưng kiên cường của bà, tôi vẫn thật sự không thoả mãn với cuốn này. Tuy vậy, không thể phủ nhận bà đã viết với sự chân thành và trung thành tuyệt đối với lý tưởng của mình. Chính niềm tin ấy đã làm nên con người bà - một nhân vật lịch sử không thể thay thế. Và trong phạm vi có thể, bà đã cố gắng chân thật với độc giả.
Vì vậy, nếu để mà nói đây có phải cuốn sách hay hay không? Thì câu trả lời là không. Nhưng có nên đọc hay không? Thì câu trả lời là có. Đọc để có một góc nhìn khác về một giai đoạn của lịch sử và thêm trân trọng hoà bình ta có ngày hôm nay.
P/s: Tôi gấp cuốn sách lại khi chỉ còn một tháng nữa là đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Cảm xúc tự hào, sự xúc động, và cả những suy tư về lịch sử được khơi gợi và sống động hơn bao giờ hết. Cuộc đời đầy nhiệt huyết của bà như một ngọn lửa sáng, khơi dậy cảm hứng và động lực cho thế hệ trẻ sống hết mình và cống hiến ý nghĩa. Có lẽ, đó chính là di sản quý báu nhất mà cuốn sách này dành tặng cho các thế hệ sau này.
April 23, 2025
Là một thích đọc sách Lịch sử, tôi nghĩ đây là cuốn sách thể hiện khái quát tình hình miền Nam giai đoạn 54-75, trên mặt trận ngoại giao cũng như cung cấp thông tin đủ để bạn đọc có thể tìm kiếm thêm thông tin về giai đoạn này. Hồi ký của bà Nguyễn Thị Bình không chỉ đơn thuần đề cập đến những ngày tháng làm ngoại giao, làm cách mạng của bà tại miền Nam mà còn gợi mở nhiều thông tin về tính chính danh của chính phủ, chủ quyền lẫn góc nhìn quốc tế. Dù bà Bình đề cập trong cuốn sách:
"Tôi không học trường quan hệ quốc tế, mà xuất thân từ một cán bộ hoạt động chính trị, vận động quần chúng nên hoạt động đối ngoại nhân dân rất phù hợp với tôi."thì những gì bà đã và đang làm trong cuộc chiến, thực sự thể hiện năng lực tư duy và đối thoại thiên phú của bà trong công tác ngoại giao nói riêng và QHQT nói chung. Sự nhất quán trong cách trả lời và thảo luận giữa hai tổ chức là MTDT GPMNVN và VNDCCH! Nếu đây không gọi là thiên bẩm thì tôi khó nghĩ tới trường hợp nào mà bà lại tiến nhanh và xa trên con đường ngoại giao đến thế.
Từ đây, tôi gợi ý các bạn tìm đọc thêm các tài liệu về cuộc chiến với Hoa Kỳ tại miền Nam của nhân dân miền Nam thông qua một số từ khóa sau:
- Trung ương Cục miền Nam
- Đảng Nhân dân Cách mạng Miền Nam Việt Nam
- Đảng Lao động Việt Nam
- Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam
- Liên minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hoà bình Việt Nam
Các gợi ý này có thể sẽ giúp bạn hiểu hơn về bản chất của cuộc chiến và lý do vì sao cuộc chiến này HOÀN TOÀN KHÔNG PHẢI là nội chiến!
Tôi tiếp cận cuốn sách với tâm thế đọc sử, muốn nhìn thêm góc nhìn của người ở Mặt trận dân tộc nên không kỳ vọng nó sẽ là một cuốn sách nhiều tình cảm. Nhiều bạn đọc có thể cảm thấy cuốn này hơi giáo điều! Nhưng nhìn vào sâu hơn, ta sẽ thấy thêm được băn khoăn của bà về chính quyền mới, những thay đổi (mà tôi nghĩ) buồn của đời sống và những nỗ lực của bà để hàn gắng đứt gãy dân tộc lẫn ý thức hệ! Nhưng nhìn chung, đây vẫn là cuốn sách đọc vui và đầy cảm hứng cho ngày 30/4 sắp tới!
"Tôi không học trường quan hệ quốc tế, mà xuất thân từ một cán bộ hoạt động chính trị, vận động quần chúng nên hoạt động đối ngoại nhân dân rất phù hợp với tôi."thì những gì bà đã và đang làm trong cuộc chiến, thực sự thể hiện năng lực tư duy và đối thoại thiên phú của bà trong công tác ngoại giao nói riêng và QHQT nói chung. Sự nhất quán trong cách trả lời và thảo luận giữa hai tổ chức là MTDT GPMNVN và VNDCCH! Nếu đây không gọi là thiên bẩm thì tôi khó nghĩ tới trường hợp nào mà bà lại tiến nhanh và xa trên con đường ngoại giao đến thế.
Từ đây, tôi gợi ý các bạn tìm đọc thêm các tài liệu về cuộc chiến với Hoa Kỳ tại miền Nam của nhân dân miền Nam thông qua một số từ khóa sau:
- Trung ương Cục miền Nam
- Đảng Nhân dân Cách mạng Miền Nam Việt Nam
- Đảng Lao động Việt Nam
- Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam
- Liên minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hoà bình Việt Nam
Các gợi ý này có thể sẽ giúp bạn hiểu hơn về bản chất của cuộc chiến và lý do vì sao cuộc chiến này HOÀN TOÀN KHÔNG PHẢI là nội chiến!
Tôi tiếp cận cuốn sách với tâm thế đọc sử, muốn nhìn thêm góc nhìn của người ở Mặt trận dân tộc nên không kỳ vọng nó sẽ là một cuốn sách nhiều tình cảm. Nhiều bạn đọc có thể cảm thấy cuốn này hơi giáo điều! Nhưng nhìn vào sâu hơn, ta sẽ thấy thêm được băn khoăn của bà về chính quyền mới, những thay đổi (mà tôi nghĩ) buồn của đời sống và những nỗ lực của bà để hàn gắng đứt gãy dân tộc lẫn ý thức hệ! Nhưng nhìn chung, đây vẫn là cuốn sách đọc vui và đầy cảm hứng cho ngày 30/4 sắp tới!
May 16, 2025
Đọc liền 1 mạch hơn 300 trang trong 2 ngày vì quá hay, quá dễ đọc
Bằng ngôn từ giản dị, nhẹ nhàng nhưng vô cùng xúc tích, cuốn sách tái hiện đầy đủ tuổi thơ, quê hương – những nền tảng hình thành nên con người và quá trình trưởng thành trong công tác của bà. Những ngày tháng công tác trong ngoại giao được bà kể lại xúc tích nhưng đầy đủ, thể hiện góc nhìn của một người đi đấu tranh cho dân tộc, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè. Khối lượng công việc hẳn rất đồ sộ vì bà kể vắn tắt nhưng t vẫn thấy rõ được quá trình phát triển của mặt trận ngoại giao trong từng giai đoạn lịch sử. Thực tế cuộc đấu tranh ngoại giao vẫn được bà làm rõ, như chủ trương tranh thủ sự ủng hộ Liên Xô và Trung Quốc những năm 60 – t từng nghe rồi nhưng giờ mới hiểu sự khó khăn thực sự là như nào. Btw một vài chi tiết được kể lại mới thấy tài ngoại giao, trả lời báo chí, đối đáp của bà tài tình thế nào
Rời lĩnh vực ngoại giao, bà làm Bộ trưởng Giáo dục rồi Phó Chủ tịch nước, vun vén cho đời sống nhân dân, xã hội. Càng đọc t càng nể bà, lĩnh vực nào cũng tận tâm, làm hết mình, từ cải cách tư pháp, chế độ giáo viên đến tấm lòng với sinh viên khốn khó. Mọi người bảo sách nhàm, chắc vì kỳ vọng bà kể chi tiết các cuộc đàm phán. Nhưng t nghĩ sách dễ đọc, kể lại đầy đủ, tuần tự theo lịch sử đấu tranh và xây dựng đất nước. Trên hết t thấy rất nể người phụ nữ này, nhỏ bé mà giỏi giang, kiên cường, tận tâm vô cùng.
những đoạn t thấy hay:
- Nhân dân cần có sự hiểu biết, có tri thức, đồng thời được khơi dậy lòng tự tôn dân tộc thì mới mong làm được nên đại sự, mưu cầu tự do, hạnh phúc
- Mới hay lòng yêu nước tiềm ẩn trong mỗi người và trong cuộc sống có những hoàn cảnh mà những điều giản dị như vậy lại có thể là nhữg chân lý lớn lao, làm thay đổi cả cuộc đời con người.
- Trong đêm khuya, từ những phòng biệt giam, phòng tra tấn, sau những trận đòn dã man khủng khiếp của kẻ thù, lại nghe văng vẳng bên tai tiếng chuông nhà thờ Đức Bà, như muốn làm dịu bớt nỗi đau của chúng tôi! Thật mỉa may thay!
- Tin Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam được thành lập như cơn mưa rào đổ xuống giữa mùa nắng hạn, đáp ứng lòng mong mỏi tha thiết của nhân dân
- Rời môi trường ngoại giao mà tôi đã hoạt động nhiều năm, trong thời kỳ sống động nhất của đất nước, bước sang lĩnh vực mới, là một bước ngoặt của đời tôi. Song, nhìn kỹ lại, tôi thấy sự trưởng thành của mình là liên tục, không có trở ngại nào đáng kể, những tích luỹ ở bước trước tạo kinh nghiệm cho bước sau.
- “Khi đi xâm lược các nước, đế quốc và thực dân đều thi hành chính sách “chia để trị”.
Ở Việt Nam, chính quyền Mỹ âm mưu chia cắt vĩnh viễn Việt Nam, tạo ra tình hình “miền Nam quốc gia” chống lại “miền Bắc Cộng sản” thực hiện chính sách “Việt Nam hóa chiến tranh” vô cùng thâm độc, nhằm dùng người Việt giết người Việt, gây chia rẽ, hận thù giữa người Việt Nam với nhau...
Nhân dân ta không thể quên điều đó.
Trong cuộc đấu tranh vừa qua, Đảng ta đã vận dụng chính sách phân hóa kẻ thù, tranh thủ tất cả các lực lượng và cá nhân yêu nước, tiến bộ, và bất cứ ai có thể tranh thủ được để tập hợp thành một mặt trận nhân dân đấu tranh rộng rãi. Bài học này vẫn còn giá trị cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta để “bảo vệ” và phát triển đất nước hiện nay. Chính sách hòa giải và hòa hợp dân tộc là chính sách lớn, có tính chiến lược của Đảng; chính sách Đại đoàn kết dân tộc.
…
Chúng ta phải thực hiện tốt chính sách hòa giải, hòa hợp dân tộc, không những vì chúng ta cùng một cội nguồn, một quê hương, mà còn vì một ý nghĩa to lớn hơn - chúng ta chung một vận mệnh, một tương lai. Mọi người Việt Nam đều mong muốn có một đất nước Việt Nam phát triển, vững mạnh, không thua kém ai - một Việt Nam xứng đáng với truyền thống oai hùng của mấy nghìn năm lịch sử. Để thực hiện khát vọng lớn lao đó, tất cả người Việt Nam ở bất cứ đâu đều phải được huy động.”
- Nếu trong chiến tranh người chiến sĩ ở chiến trường có vai trò quyết định thì trong hòa bình, xây dựng đất nước, để có lớp người có trình độ, có bản lĩnh, người giáo viên chính là người chiến sĩ trên mặt trận mới.
- Rõ ràng cái mới ra đời thường bị cái cũ tìm cách cản trở, thậm chí vùi dập. Nhưng hẳn thời nào cũng vậy, cũng phải có những người dám đi tiên phong thì mới có cái đổi mới, phát triển và đi lên, đó cũng là quy luật của cuộc sống và phát triển.
- Theo tôi, ở nước ta, nhân dân và chính quyền có cùng một mục tiêu, trước đây là chống đế quốc, giành độc lập, thống nhất, nay là bảo vệ và xây dựng đất nước. Chỉ khác nhau là ở đối tượng vận động, một bên là vận động nhân dân, một bên là quan hệ giữa Nhà nước với Nhà nước. Hai mặt hoạt động hỗ trợ và bổ sung cho nhau. Đó là đặc điểm của nền ngoại giao Việt Nam thời hiện đại.
- Đối với chúng tôi, mục tiêu của Mỹ là rõ ràng. Dù là mục tiêu muốn biến miền Nam Việt Nam thành một thuộc địa kiểu mới của Mỹ hay là muốn ngăn chặn chủ nghĩa Cộng sản xuống Đông Nam Á, Mỹ không có quyền tiến hành chiến tranh xâm lược... Đó là sự vi phạm luật pháp quốc tế, xâm phạm đến chủ quyền của một nước, chà đạp lên quyền chọn lựa của một dân tộc.
- Về quan hệ giữa miền Nam Việt Nam và miền Bắc Việt Nam, họ nên nhớ rằng, năm 1945, sau Cách mạng tháng Tám, cả dân tộc từ Bắc chí Nam đã đứng lên giành độc lập và chọn cho mình con đường “dân chủ cộng hoà”. Cho nên khi Mỹ phá hoại Hiệp định Genève 1954 và lập ra chính quyền “Saigon”, nhân dân miền Nam phải tiếp tục cuộc kháng chiến, với sự giúp đỡ của miền Bắc để hoàn thành sự nghiệp giành độc lập và thống nhất Tổ quốc còn dở dang. Thì làm sao có chuyện miền Bắc xâm lược miền Nam?
- “Nếu còn vấn đề gì mà tôi quan tâm, lo lắng... đó là vấn đề nội lực của đất nước.
Chúng ta đã trải qua cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc hết sức ác liệt và lâu dài. Hậu quả là nền kinh tế của đất nước bị kiệt quệ, nhiều tổn thương về mặt văn hóa xã hội. Chúng ta thiếu một đội ngũ trí thức chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế, khoa học công nghệ, văn hóa giáo dục, thiếu kinh nghiệm về quản lý. Có thể nói từ đống tro tàn, chúng ta đi lên với ước vọng xây dựng một đất nước phát triển, mang lại cuộc sống ấm no, tự do hạnh phúc cho nhân dân. Đó là mục tiêu chúng ta phấn đấu, hết sức tốt đẹp nhưng đầy khó khăn, thử thách, nhất trong một thế giới đang cạnh tranh với nhau quyết liệt trên mọi mặt, đặc biệt về kinh tế và khoa học công nghệ.
Chúng ta hiểu rằng độc lập về chính trị phải được đảm bảo bằng độc lập về kinh tế, an ninh quốc phòng, nhưng trước hết là về kinh tế.
Vì vậy để bảo vệ độc lập và chủ quyền quốc gia và phát triển đất nước, chúng ta không có con đường nào khác là phải ra sức xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ vững bền, không thua kém ai, hợp tác nhưng không bị lệ thuộc bất cứ nước ngoài nào. Tinh thần yêu nước, đoàn kết dân tộc của nhân dân ta phải được thể hiện mạnh mẽ trên tinh thần tự lực tự cường trong lao động xây dựng đất nước, dựng tạo nội lực quốc gia ngày càng lớn mạnh.
Nội lực còn phải được thể hiện trong xây dựng một xã hội dân chủ, một nhà nước pháp quyền – đó là sức mạnh của lòng dân, của đoàn kết dân tộc – là nền tảng của tất cả các sức mạnh.
Chúng ta không thể tự bằng lòng với những thành tích đã đạt được… nhiều nước xung quanh đã phát triển vượt ta khá xa.
Chưa bao giờ đất nước có thế và lực như hiện nay, nhiều người nói là chúng ta đang có “cơ hội vàng”. Nhưng cuộc sống là vậy, cơ hội càng lớn thì khó khăn, thách thức cũng càng lớn. Có thể vượt qua được những thử thách này để đạt được mục tiêu mong đợi của bao nhiêu thế hệ từng hy sinh tất cả để giao lại cho chúng ta hôm nay không? Câu trả lời thuộc về các đồng chí, anh chị em đang đảm nhiệm trọng trách hiện nay, thuộc về nhân dân, đặc biệt thuộc lớp thanh niên đang trở thành lực lượng chính trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tôi tin ở vận mệnh của Tổ quốc. Một đất nước, một dân tộc, với nhân dân đã chiến đấu hy sinh anh hùng như nhân dân ta suốt lịch sử lâu dài và suốt hơn trăm năm qua xứng đáng để có một tương lai huy hoàng, và chắc chắn có đủ ý chí cùng sức mạnh để làm nên tương lai đó. Những người đang chịu trách nhiệm về đất nước hiện nay nhất thiết phải đảm nhận lấy trách nhiệm đó. Thế hệ trẻ nhất thiết phải sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ làm nên tương lai đó. Hãy nhớ những bài học lịch sử quý giá của ông cha, đặt lợi ích chung lên trên, bất chấp mọi khó khăn gian khổ, kiên trì đi theo mục tiêu đã được chọn, mang lại tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Hạnh phúc của đất nước sẽ là hạnh phúc của con em chúng ta.
Bằng ngôn từ giản dị, nhẹ nhàng nhưng vô cùng xúc tích, cuốn sách tái hiện đầy đủ tuổi thơ, quê hương – những nền tảng hình thành nên con người và quá trình trưởng thành trong công tác của bà. Những ngày tháng công tác trong ngoại giao được bà kể lại xúc tích nhưng đầy đủ, thể hiện góc nhìn của một người đi đấu tranh cho dân tộc, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè. Khối lượng công việc hẳn rất đồ sộ vì bà kể vắn tắt nhưng t vẫn thấy rõ được quá trình phát triển của mặt trận ngoại giao trong từng giai đoạn lịch sử. Thực tế cuộc đấu tranh ngoại giao vẫn được bà làm rõ, như chủ trương tranh thủ sự ủng hộ Liên Xô và Trung Quốc những năm 60 – t từng nghe rồi nhưng giờ mới hiểu sự khó khăn thực sự là như nào. Btw một vài chi tiết được kể lại mới thấy tài ngoại giao, trả lời báo chí, đối đáp của bà tài tình thế nào
Rời lĩnh vực ngoại giao, bà làm Bộ trưởng Giáo dục rồi Phó Chủ tịch nước, vun vén cho đời sống nhân dân, xã hội. Càng đọc t càng nể bà, lĩnh vực nào cũng tận tâm, làm hết mình, từ cải cách tư pháp, chế độ giáo viên đến tấm lòng với sinh viên khốn khó. Mọi người bảo sách nhàm, chắc vì kỳ vọng bà kể chi tiết các cuộc đàm phán. Nhưng t nghĩ sách dễ đọc, kể lại đầy đủ, tuần tự theo lịch sử đấu tranh và xây dựng đất nước. Trên hết t thấy rất nể người phụ nữ này, nhỏ bé mà giỏi giang, kiên cường, tận tâm vô cùng.
những đoạn t thấy hay:
- Nhân dân cần có sự hiểu biết, có tri thức, đồng thời được khơi dậy lòng tự tôn dân tộc thì mới mong làm được nên đại sự, mưu cầu tự do, hạnh phúc
- Mới hay lòng yêu nước tiềm ẩn trong mỗi người và trong cuộc sống có những hoàn cảnh mà những điều giản dị như vậy lại có thể là nhữg chân lý lớn lao, làm thay đổi cả cuộc đời con người.
- Trong đêm khuya, từ những phòng biệt giam, phòng tra tấn, sau những trận đòn dã man khủng khiếp của kẻ thù, lại nghe văng vẳng bên tai tiếng chuông nhà thờ Đức Bà, như muốn làm dịu bớt nỗi đau của chúng tôi! Thật mỉa may thay!
- Tin Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam được thành lập như cơn mưa rào đổ xuống giữa mùa nắng hạn, đáp ứng lòng mong mỏi tha thiết của nhân dân
- Rời môi trường ngoại giao mà tôi đã hoạt động nhiều năm, trong thời kỳ sống động nhất của đất nước, bước sang lĩnh vực mới, là một bước ngoặt của đời tôi. Song, nhìn kỹ lại, tôi thấy sự trưởng thành của mình là liên tục, không có trở ngại nào đáng kể, những tích luỹ ở bước trước tạo kinh nghiệm cho bước sau.
- “Khi đi xâm lược các nước, đế quốc và thực dân đều thi hành chính sách “chia để trị”.
Ở Việt Nam, chính quyền Mỹ âm mưu chia cắt vĩnh viễn Việt Nam, tạo ra tình hình “miền Nam quốc gia” chống lại “miền Bắc Cộng sản” thực hiện chính sách “Việt Nam hóa chiến tranh” vô cùng thâm độc, nhằm dùng người Việt giết người Việt, gây chia rẽ, hận thù giữa người Việt Nam với nhau...
Nhân dân ta không thể quên điều đó.
Trong cuộc đấu tranh vừa qua, Đảng ta đã vận dụng chính sách phân hóa kẻ thù, tranh thủ tất cả các lực lượng và cá nhân yêu nước, tiến bộ, và bất cứ ai có thể tranh thủ được để tập hợp thành một mặt trận nhân dân đấu tranh rộng rãi. Bài học này vẫn còn giá trị cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta để “bảo vệ” và phát triển đất nước hiện nay. Chính sách hòa giải và hòa hợp dân tộc là chính sách lớn, có tính chiến lược của Đảng; chính sách Đại đoàn kết dân tộc.
…
Chúng ta phải thực hiện tốt chính sách hòa giải, hòa hợp dân tộc, không những vì chúng ta cùng một cội nguồn, một quê hương, mà còn vì một ý nghĩa to lớn hơn - chúng ta chung một vận mệnh, một tương lai. Mọi người Việt Nam đều mong muốn có một đất nước Việt Nam phát triển, vững mạnh, không thua kém ai - một Việt Nam xứng đáng với truyền thống oai hùng của mấy nghìn năm lịch sử. Để thực hiện khát vọng lớn lao đó, tất cả người Việt Nam ở bất cứ đâu đều phải được huy động.”
- Nếu trong chiến tranh người chiến sĩ ở chiến trường có vai trò quyết định thì trong hòa bình, xây dựng đất nước, để có lớp người có trình độ, có bản lĩnh, người giáo viên chính là người chiến sĩ trên mặt trận mới.
- Rõ ràng cái mới ra đời thường bị cái cũ tìm cách cản trở, thậm chí vùi dập. Nhưng hẳn thời nào cũng vậy, cũng phải có những người dám đi tiên phong thì mới có cái đổi mới, phát triển và đi lên, đó cũng là quy luật của cuộc sống và phát triển.
- Theo tôi, ở nước ta, nhân dân và chính quyền có cùng một mục tiêu, trước đây là chống đế quốc, giành độc lập, thống nhất, nay là bảo vệ và xây dựng đất nước. Chỉ khác nhau là ở đối tượng vận động, một bên là vận động nhân dân, một bên là quan hệ giữa Nhà nước với Nhà nước. Hai mặt hoạt động hỗ trợ và bổ sung cho nhau. Đó là đặc điểm của nền ngoại giao Việt Nam thời hiện đại.
- Đối với chúng tôi, mục tiêu của Mỹ là rõ ràng. Dù là mục tiêu muốn biến miền Nam Việt Nam thành một thuộc địa kiểu mới của Mỹ hay là muốn ngăn chặn chủ nghĩa Cộng sản xuống Đông Nam Á, Mỹ không có quyền tiến hành chiến tranh xâm lược... Đó là sự vi phạm luật pháp quốc tế, xâm phạm đến chủ quyền của một nước, chà đạp lên quyền chọn lựa của một dân tộc.
- Về quan hệ giữa miền Nam Việt Nam và miền Bắc Việt Nam, họ nên nhớ rằng, năm 1945, sau Cách mạng tháng Tám, cả dân tộc từ Bắc chí Nam đã đứng lên giành độc lập và chọn cho mình con đường “dân chủ cộng hoà”. Cho nên khi Mỹ phá hoại Hiệp định Genève 1954 và lập ra chính quyền “Saigon”, nhân dân miền Nam phải tiếp tục cuộc kháng chiến, với sự giúp đỡ của miền Bắc để hoàn thành sự nghiệp giành độc lập và thống nhất Tổ quốc còn dở dang. Thì làm sao có chuyện miền Bắc xâm lược miền Nam?
- “Nếu còn vấn đề gì mà tôi quan tâm, lo lắng... đó là vấn đề nội lực của đất nước.
Chúng ta đã trải qua cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc hết sức ác liệt và lâu dài. Hậu quả là nền kinh tế của đất nước bị kiệt quệ, nhiều tổn thương về mặt văn hóa xã hội. Chúng ta thiếu một đội ngũ trí thức chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế, khoa học công nghệ, văn hóa giáo dục, thiếu kinh nghiệm về quản lý. Có thể nói từ đống tro tàn, chúng ta đi lên với ước vọng xây dựng một đất nước phát triển, mang lại cuộc sống ấm no, tự do hạnh phúc cho nhân dân. Đó là mục tiêu chúng ta phấn đấu, hết sức tốt đẹp nhưng đầy khó khăn, thử thách, nhất trong một thế giới đang cạnh tranh với nhau quyết liệt trên mọi mặt, đặc biệt về kinh tế và khoa học công nghệ.
Chúng ta hiểu rằng độc lập về chính trị phải được đảm bảo bằng độc lập về kinh tế, an ninh quốc phòng, nhưng trước hết là về kinh tế.
Vì vậy để bảo vệ độc lập và chủ quyền quốc gia và phát triển đất nước, chúng ta không có con đường nào khác là phải ra sức xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ vững bền, không thua kém ai, hợp tác nhưng không bị lệ thuộc bất cứ nước ngoài nào. Tinh thần yêu nước, đoàn kết dân tộc của nhân dân ta phải được thể hiện mạnh mẽ trên tinh thần tự lực tự cường trong lao động xây dựng đất nước, dựng tạo nội lực quốc gia ngày càng lớn mạnh.
Nội lực còn phải được thể hiện trong xây dựng một xã hội dân chủ, một nhà nước pháp quyền – đó là sức mạnh của lòng dân, của đoàn kết dân tộc – là nền tảng của tất cả các sức mạnh.
Chúng ta không thể tự bằng lòng với những thành tích đã đạt được… nhiều nước xung quanh đã phát triển vượt ta khá xa.
Chưa bao giờ đất nước có thế và lực như hiện nay, nhiều người nói là chúng ta đang có “cơ hội vàng”. Nhưng cuộc sống là vậy, cơ hội càng lớn thì khó khăn, thách thức cũng càng lớn. Có thể vượt qua được những thử thách này để đạt được mục tiêu mong đợi của bao nhiêu thế hệ từng hy sinh tất cả để giao lại cho chúng ta hôm nay không? Câu trả lời thuộc về các đồng chí, anh chị em đang đảm nhiệm trọng trách hiện nay, thuộc về nhân dân, đặc biệt thuộc lớp thanh niên đang trở thành lực lượng chính trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tôi tin ở vận mệnh của Tổ quốc. Một đất nước, một dân tộc, với nhân dân đã chiến đấu hy sinh anh hùng như nhân dân ta suốt lịch sử lâu dài và suốt hơn trăm năm qua xứng đáng để có một tương lai huy hoàng, và chắc chắn có đủ ý chí cùng sức mạnh để làm nên tương lai đó. Những người đang chịu trách nhiệm về đất nước hiện nay nhất thiết phải đảm nhận lấy trách nhiệm đó. Thế hệ trẻ nhất thiết phải sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ làm nên tương lai đó. Hãy nhớ những bài học lịch sử quý giá của ông cha, đặt lợi ích chung lên trên, bất chấp mọi khó khăn gian khổ, kiên trì đi theo mục tiêu đã được chọn, mang lại tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Hạnh phúc của đất nước sẽ là hạnh phúc của con em chúng ta.
September 1, 2025
Trước hết, mình tỏ bày sự nể phục đến nhân cách và sự nghiệp của bà Nguyễn Thị Bình. Trong muôn trùng khó khăn lấp lánh ngọn đuốc của sự kiên trì và cương trực. Tuy thế, rất tiếc khi nói rằng 300 trang là một nhát cuốc trên nền đất màu mỡ của cuộc đời bà.
Mình đã bất ngờ khi biết bà Bình là hậu duệ của Phan Châu Trinh, thừa hưởng dòng máu và ý chí sắt son với dân tộc. Như được chia sẻ trong chương sách “Tôi là người hạnh phúc”, bà Bình thật may mắn khi có tình yêu thương của gia đình và tình yêu đôi lứa, với mối tình đầu cũng là mối tình tâm giao sâu sắc với bà. Tuy chỉ chiếm một phần nhỏ trong cuốn sách, điều này không làm lu mờ muôn trùng yêu dấu bà giữ trong lòng khi nhắc về gia đình.
*“Chiến tranh ác liệt, các cháu phải đi sơ tán với dì. Ba ở quân đội nên cũng không lo được cho các con. Đi công tác xa, nghe bom đạn rơi gần chỗ con ở, tôi lo lắng đến thắt lòng, thương các con vô cùng. Đất nước bị chia cắt trong hơn 20 năm, tôi cảm thông sâu sắc với các anh, các chị phải xa con đằng đẵng, khiến chúng thiếu tình thương và sự dạy dỗ cần thiết. Chiến tranh, biết bao người phải hy sinh, còn có lựa chọn nào khác!”*
Mình đã thán phục khi được theo chân bà qua hành trình trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp, và cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đó là sự cứng rắn trong mềm dẻo, và sự vươn mình trong khiêm nhường.
*“Trong ngoại giao vẫn thế, rất nhiều khi mềm dẻo lại chính là tấn công.” (tr.107)*
*“Tôi không bao giờ chỉ nói cái hay, những thành tích của nhân dân mình mà thừa nhận cả những khiếm khuyết nữa, những kém khuyết mà ai cũng có thể thấy.” (tr.208)*
Trong đó, nổi bật là chiến lược ngoại giao Đánh - Đàm, trong sự kiện ngoại giao quan trọng Hiệp định Paris năm 1973.
Hơn hết, mình đã ngẫm nghĩ sâu sắc về quan điểm và hành động tiến bộ của bà trong thời kỳ gây dựng lại đất nước sau chiến tranh, điển hình là việc chăm lo đời sống cho cán bộ ngành giáo dục, cũng như lo ngại “thời bình còn khó hơn thời chiến”.
*“Quả thật những năm tháng ấy, giữa chiến tranh, chúng ta đã thật sự có một đời sống xã hội tốt đẹp, tôi nghĩ trong chiều rất sâu đó cũng chính là một nguồn gốc sức mạnh của chúng ta, mà chúng ta luôn phải biết gìn giữ. Vậy đó, **có khi trong thời bình lại khó hơn trong thời chiến!”**(tr.96)*
*“Rõ ràng cái mới ra đời thường bị cái cũ tìm cách cản trở, thậm chí vùi dập. Nhưng hẳn thời nào cũng vậy, cũng phải có những người dám đi tiên phong thì mới có cái đổi mới, phát triển và đi lên, đó cũng là quy luật của cuộc sống và phát triển.”(tr.202)*
*“Quyền bình đẳng quan trọng đối với mỗi người dân trước hết phải là quyền được học hành, để mỗi người đều có cơ hội phát triển, xây dựng tương lai của mình.” (tr.203)*
Trong đó, sẽ là một thiếu sót nếu không nhắc đến dòng suy nghĩ của bà Bình đến hòa giải dân tộc, sự quan tâm đến những người đã có công trong chiến thắng và những người ở lại sau chiến tranh. Đó là câu chuyện đau đến xé lòng của những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, trẻ em (đặc biệt là trẻ em ảnh hưởng bởi di chứng chất độc màu da cam), và sự đấu tranh cho những người yếu thế bằng những góp ý về việc xử sai, xử oan của tư pháp.
“*Nghe cuộc đời của các mẹ, tôi càng thấm thía “Trong chiến tranh, người phụ nữ là người chịu nhiều hy sinh nhất!” (tr.239)*
*“Thật không có gì vui và hạnh phúc hơn khi làm được những công việc dù nhỏ để “cứu được những cuộc đời”. […] một em nhỏ khoảng 12 tuổi đến ôm tôi, nói: “Bà ơi bà, con xin cho em con cũng bị mù như con được mổ mắt”. Tất cả anh chị em trong đoàn đều ứa nước mắt. Đến Bệnh viện Mắt ở Đà Nẵng, chúng tôi gặp một bà mẹ đang ôm đứa con 2 tuổi, vừa được mổ một bên mắt bị đục thủy tinh thể bẩm sinh. Cháu còn phải mổ một bên mắt nữa, bà mẹ khóc và kể: “Cháu đã bắt đầu nhìn thấy mẹ và đồ vật xung quanh”. (tr.240)*
Khép lại trang sách, hướng mắt sang trái là hòa bình, sang phải là những lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong gió, trỗi dậy trong trái tim là tình yêu xứ sở vô hạn, giục giã như lời kêu gọi của bà Nguyễn Thị Bình:
*“Thế hệ của tôi, có thể nói là lớp cuối cùng của thế hệ những người tham gia hai cuộc kháng chiến, và sau đó trong 30 năm liên tục được sống và đóng góp cho công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, bắt đầu xây dựng lại đất nước, may mắn hơn bao nhiêu anh chị em, đồng chí đã ngã xuống giữa đường… Tôi đã hiểu thế nào là đau thương trong chiến tranh, và gian khổ trong xây dựng hòa bình.” (tr.290)*
*Tổng thống Nelson Mandela, nhà chính trị lỗi lạc của Nam Phi đã từng nói một cách rất xác đáng: “Khi ta giải phóng được đất nước, ta mới giành được quyền để có được tự do chứ ta chưa thực sự có được tự do”.[...] Nhưng cuộc sống là vậy, cơ hội càng lớn thì khó khăn, thách thức cũng càng lớn. Có thể vượt qua những thử thách này để đạt được mục tiêu mong đợi của bao nhiêu thế hệ từng hy sinh tất cả để giao lại cho chúng ta hôm nay không? (tr.290)*
Tuy thế, ở vai trò một người đọc say sưa tìm hiểu về cuộc đời thăng trầm của Madame Nguyễn Thị Bình, cũng như diễn biến của hai cuộc chiến, 14 chương gói gọn trong 303 trang sách và 7 bộ ảnh chưa bao giờ là đủ. Ta sẽ tìm thấy trong đó một phần gia đình, hai phần bạn bè và bảy phần đất nước, cũng như lấp ló trong đó là phần nào đó cuộc đời của riêng bà. Chỉ tiếc là một phần nhỏ thôi.
Mình đã bất ngờ khi biết bà Bình là hậu duệ của Phan Châu Trinh, thừa hưởng dòng máu và ý chí sắt son với dân tộc. Như được chia sẻ trong chương sách “Tôi là người hạnh phúc”, bà Bình thật may mắn khi có tình yêu thương của gia đình và tình yêu đôi lứa, với mối tình đầu cũng là mối tình tâm giao sâu sắc với bà. Tuy chỉ chiếm một phần nhỏ trong cuốn sách, điều này không làm lu mờ muôn trùng yêu dấu bà giữ trong lòng khi nhắc về gia đình.
*“Chiến tranh ác liệt, các cháu phải đi sơ tán với dì. Ba ở quân đội nên cũng không lo được cho các con. Đi công tác xa, nghe bom đạn rơi gần chỗ con ở, tôi lo lắng đến thắt lòng, thương các con vô cùng. Đất nước bị chia cắt trong hơn 20 năm, tôi cảm thông sâu sắc với các anh, các chị phải xa con đằng đẵng, khiến chúng thiếu tình thương và sự dạy dỗ cần thiết. Chiến tranh, biết bao người phải hy sinh, còn có lựa chọn nào khác!”*
Mình đã thán phục khi được theo chân bà qua hành trình trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp, và cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đó là sự cứng rắn trong mềm dẻo, và sự vươn mình trong khiêm nhường.
*“Trong ngoại giao vẫn thế, rất nhiều khi mềm dẻo lại chính là tấn công.” (tr.107)*
*“Tôi không bao giờ chỉ nói cái hay, những thành tích của nhân dân mình mà thừa nhận cả những khiếm khuyết nữa, những kém khuyết mà ai cũng có thể thấy.” (tr.208)*
Trong đó, nổi bật là chiến lược ngoại giao Đánh - Đàm, trong sự kiện ngoại giao quan trọng Hiệp định Paris năm 1973.
Hơn hết, mình đã ngẫm nghĩ sâu sắc về quan điểm và hành động tiến bộ của bà trong thời kỳ gây dựng lại đất nước sau chiến tranh, điển hình là việc chăm lo đời sống cho cán bộ ngành giáo dục, cũng như lo ngại “thời bình còn khó hơn thời chiến”.
*“Quả thật những năm tháng ấy, giữa chiến tranh, chúng ta đã thật sự có một đời sống xã hội tốt đẹp, tôi nghĩ trong chiều rất sâu đó cũng chính là một nguồn gốc sức mạnh của chúng ta, mà chúng ta luôn phải biết gìn giữ. Vậy đó, **có khi trong thời bình lại khó hơn trong thời chiến!”**(tr.96)*
*“Rõ ràng cái mới ra đời thường bị cái cũ tìm cách cản trở, thậm chí vùi dập. Nhưng hẳn thời nào cũng vậy, cũng phải có những người dám đi tiên phong thì mới có cái đổi mới, phát triển và đi lên, đó cũng là quy luật của cuộc sống và phát triển.”(tr.202)*
*“Quyền bình đẳng quan trọng đối với mỗi người dân trước hết phải là quyền được học hành, để mỗi người đều có cơ hội phát triển, xây dựng tương lai của mình.” (tr.203)*
Trong đó, sẽ là một thiếu sót nếu không nhắc đến dòng suy nghĩ của bà Bình đến hòa giải dân tộc, sự quan tâm đến những người đã có công trong chiến thắng và những người ở lại sau chiến tranh. Đó là câu chuyện đau đến xé lòng của những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, trẻ em (đặc biệt là trẻ em ảnh hưởng bởi di chứng chất độc màu da cam), và sự đấu tranh cho những người yếu thế bằng những góp ý về việc xử sai, xử oan của tư pháp.
“*Nghe cuộc đời của các mẹ, tôi càng thấm thía “Trong chiến tranh, người phụ nữ là người chịu nhiều hy sinh nhất!” (tr.239)*
*“Thật không có gì vui và hạnh phúc hơn khi làm được những công việc dù nhỏ để “cứu được những cuộc đời”. […] một em nhỏ khoảng 12 tuổi đến ôm tôi, nói: “Bà ơi bà, con xin cho em con cũng bị mù như con được mổ mắt”. Tất cả anh chị em trong đoàn đều ứa nước mắt. Đến Bệnh viện Mắt ở Đà Nẵng, chúng tôi gặp một bà mẹ đang ôm đứa con 2 tuổi, vừa được mổ một bên mắt bị đục thủy tinh thể bẩm sinh. Cháu còn phải mổ một bên mắt nữa, bà mẹ khóc và kể: “Cháu đã bắt đầu nhìn thấy mẹ và đồ vật xung quanh”. (tr.240)*
Khép lại trang sách, hướng mắt sang trái là hòa bình, sang phải là những lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong gió, trỗi dậy trong trái tim là tình yêu xứ sở vô hạn, giục giã như lời kêu gọi của bà Nguyễn Thị Bình:
*“Thế hệ của tôi, có thể nói là lớp cuối cùng của thế hệ những người tham gia hai cuộc kháng chiến, và sau đó trong 30 năm liên tục được sống và đóng góp cho công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, bắt đầu xây dựng lại đất nước, may mắn hơn bao nhiêu anh chị em, đồng chí đã ngã xuống giữa đường… Tôi đã hiểu thế nào là đau thương trong chiến tranh, và gian khổ trong xây dựng hòa bình.” (tr.290)*
*Tổng thống Nelson Mandela, nhà chính trị lỗi lạc của Nam Phi đã từng nói một cách rất xác đáng: “Khi ta giải phóng được đất nước, ta mới giành được quyền để có được tự do chứ ta chưa thực sự có được tự do”.[...] Nhưng cuộc sống là vậy, cơ hội càng lớn thì khó khăn, thách thức cũng càng lớn. Có thể vượt qua những thử thách này để đạt được mục tiêu mong đợi của bao nhiêu thế hệ từng hy sinh tất cả để giao lại cho chúng ta hôm nay không? (tr.290)*
Tuy thế, ở vai trò một người đọc say sưa tìm hiểu về cuộc đời thăng trầm của Madame Nguyễn Thị Bình, cũng như diễn biến của hai cuộc chiến, 14 chương gói gọn trong 303 trang sách và 7 bộ ảnh chưa bao giờ là đủ. Ta sẽ tìm thấy trong đó một phần gia đình, hai phần bạn bè và bảy phần đất nước, cũng như lấp ló trong đó là phần nào đó cuộc đời của riêng bà. Chỉ tiếc là một phần nhỏ thôi.
September 29, 2025
Đây hồi ký của bà Nguyễn Thị Bình – nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam, người từng dẫn đầu đoàn đàm phán tại Hội nghị Paris. Cuốn sách không chỉ ghi lại cuộc đời một nhân vật lịch sử, mà còn là câu chuyện về thế kỷ XX đầy biến động của dân tộc Việt Nam.
Văn phong của bà Bình rất giản dị, không hoa mỹ. Bà kể về tuổi thơ, gia đình, bạn bè, những ngày bị bắt giam, những năm tháng hoạt động cách mạng, ngoại giao… như một dòng hồi tưởng tự nhiên. Chính sự mộc mạc này khiến hồi ký gần gũi, chân thực và dễ chạm đến người đọc.
Đọc cuốn hồi ký, có thể thấy rõ lý tưởng mà bà theo đuổi cả đời:
- Một Việt Nam độc lập, hòa bình và được tôn trọng trên trường quốc tế.
- Một xã hội công bằng, nhân văn, nơi người dân sống giản dị, liêm chính, không ai bị bỏ lại phía sau.
- Ngoại giao nhân dân – sức mạnh đến từ tình cảm, từ sự đồng cảm giữa con người với con người, chứ không chỉ là những toan tính chính trị.
Nhưng xét theo thực tế mà có lẽ bà cũng nhận thấy rằng có những điểm đã thành hiện thực, nhưng cũng có nhiều khoảng cách đáng suy ngẫm:
- Việt Nam đã giữ được độc lập, hội nhập sâu rộng và có vị thế quốc tế ngày càng cao.
- Kinh tế phát triển, nhưng bất công xã hội, khoảng cách giàu nghèo và tham nhũng vẫn còn, đi ngược với lý tưởng công bằng mà bà theo đuổi.
- Ngoại giao nhân dân: Thời chiến, nó là sức mạnh chính nghĩa; thời bình, ngoại giao lại thiên về kinh tế, chính phủ - chính phủ; nên "ngoại giao nhân dân" mà bà đề cao không còn giữ vai trò trung tâm.
Gia đình, bạn bè và đất nước là một cuốn hồi ký đáng đọc, không chỉ để hiểu về cuộc đời bà Nguyễn Thị Bình, mà còn để soi chiếu một phần lịch sử Việt Nam hiện đại. Cuốn sách truyền tải lý tưởng cao đẹp về độc lập, công bằng, nhân văn, và đặt ra một câu hỏi lặng lẽ: chúng ta hôm nay đã đi được bao xa so với những lý tưởng ấy?
Một vài trăn trở của bà
Bà có lẽ là người còn nhiều tâm huyết với đất nước; nếu không, ở tuổi ấy bà đã không dồn sức viết nên cuốn hồi ký này, nhằm khơi gợi lại lòng yêu nước và lý tưởng xây dựng đất nước nơi thế hệ trẻ. Có lẽ, bà cũng không thể nói được nhiều. Trong bà, dường như chỉ còn lại niềm tin và hy vọng đặt vào lớp người kế tiếp.
Thế nhưng, bà cũng không giấu được sự thất vọng: khi hòa bình được vãn hồi, đời sống vật chất khá lên, thì “sự xuống cấp văn hóa thật sự đáng lo ngại… Nhiều chuẩn mực đạo đức bị đảo lộn. Xu hướng chạy theo lợi ích cá nhân, chạy theo tiền, chức vụ ngày càng tăng…”.
Bà tự vấn: “Có phải Đảng và Nhà nước quá nặng về mặt kinh tế mà xem nhẹ vấn đề văn hóa, vấn đề chất lượng con người – nền tảng của xã hội? Và đến bao giờ chúng ta có được một xã hội thật sự dân chủ, công bằng, văn minh?”.
Vì thế, bà “vẫn luôn kiên trì đề nghị Đảng và Nhà nước phải sớm tiến hành một cuộc cải cách căn bản và toàn diện để chấn hưng nền giáo dục nước nhà”.
Nhưng có lẽ, đến nay, sự kiên trì ấy vẫn chưa nhận được lời hồi đáp...
Văn phong của bà Bình rất giản dị, không hoa mỹ. Bà kể về tuổi thơ, gia đình, bạn bè, những ngày bị bắt giam, những năm tháng hoạt động cách mạng, ngoại giao… như một dòng hồi tưởng tự nhiên. Chính sự mộc mạc này khiến hồi ký gần gũi, chân thực và dễ chạm đến người đọc.
Đọc cuốn hồi ký, có thể thấy rõ lý tưởng mà bà theo đuổi cả đời:
- Một Việt Nam độc lập, hòa bình và được tôn trọng trên trường quốc tế.
- Một xã hội công bằng, nhân văn, nơi người dân sống giản dị, liêm chính, không ai bị bỏ lại phía sau.
- Ngoại giao nhân dân – sức mạnh đến từ tình cảm, từ sự đồng cảm giữa con người với con người, chứ không chỉ là những toan tính chính trị.
Nhưng xét theo thực tế mà có lẽ bà cũng nhận thấy rằng có những điểm đã thành hiện thực, nhưng cũng có nhiều khoảng cách đáng suy ngẫm:
- Việt Nam đã giữ được độc lập, hội nhập sâu rộng và có vị thế quốc tế ngày càng cao.
- Kinh tế phát triển, nhưng bất công xã hội, khoảng cách giàu nghèo và tham nhũng vẫn còn, đi ngược với lý tưởng công bằng mà bà theo đuổi.
- Ngoại giao nhân dân: Thời chiến, nó là sức mạnh chính nghĩa; thời bình, ngoại giao lại thiên về kinh tế, chính phủ - chính phủ; nên "ngoại giao nhân dân" mà bà đề cao không còn giữ vai trò trung tâm.
Gia đình, bạn bè và đất nước là một cuốn hồi ký đáng đọc, không chỉ để hiểu về cuộc đời bà Nguyễn Thị Bình, mà còn để soi chiếu một phần lịch sử Việt Nam hiện đại. Cuốn sách truyền tải lý tưởng cao đẹp về độc lập, công bằng, nhân văn, và đặt ra một câu hỏi lặng lẽ: chúng ta hôm nay đã đi được bao xa so với những lý tưởng ấy?
Một vài trăn trở của bà
Bà có lẽ là người còn nhiều tâm huyết với đất nước; nếu không, ở tuổi ấy bà đã không dồn sức viết nên cuốn hồi ký này, nhằm khơi gợi lại lòng yêu nước và lý tưởng xây dựng đất nước nơi thế hệ trẻ. Có lẽ, bà cũng không thể nói được nhiều. Trong bà, dường như chỉ còn lại niềm tin và hy vọng đặt vào lớp người kế tiếp.
Thế nhưng, bà cũng không giấu được sự thất vọng: khi hòa bình được vãn hồi, đời sống vật chất khá lên, thì “sự xuống cấp văn hóa thật sự đáng lo ngại… Nhiều chuẩn mực đạo đức bị đảo lộn. Xu hướng chạy theo lợi ích cá nhân, chạy theo tiền, chức vụ ngày càng tăng…”.
Bà tự vấn: “Có phải Đảng và Nhà nước quá nặng về mặt kinh tế mà xem nhẹ vấn đề văn hóa, vấn đề chất lượng con người – nền tảng của xã hội? Và đến bao giờ chúng ta có được một xã hội thật sự dân chủ, công bằng, văn minh?”.
Vì thế, bà “vẫn luôn kiên trì đề nghị Đảng và Nhà nước phải sớm tiến hành một cuộc cải cách căn bản và toàn diện để chấn hưng nền giáo dục nước nhà”.
Nhưng có lẽ, đến nay, sự kiên trì ấy vẫn chưa nhận được lời hồi đáp...
May 11, 2025
Tuy cuốn sách này thuộc thể loại hồi ký, nhưng màu sắc cá nhân hơi thiếu, đơn giản là trần thuật các sự kiện cuộc đời bà BÌnh gắn với những sự kiện lớn lao của đất nước. Trong đó những đau thương, hy sinh của các chiến sĩ cách mạng trên chiến trường và cả mặt trật ngoại giao chỉ được điểm qua chứ không phân tích quá nhiều. Mình đã kỳ vọng "tính nữ" được thể hiện nhiều hơn trong cuốn sách - góc nhìn của một người phụ nữ- người mẹ- người vợ sống trong giai đoạn lịch sử đầy biến động. Nhiều đoạn cho mình cảm giác như đọc lại sách lịch sử hồi phổ thông - nặng về khái quát và truyền thông. Với mình, Madam Bình thu hút trên bàn đàm phán cam go hơn là trải lòng trên giấy :)
Dẫu không giàu cảm xúc như mình kỳ vọng, nhưng giá trị thông tin của cuốn sách thì vượt quá mong đợi. Qua hành trình ngoại giao dọc Bắc -Nam, khắp năm châu bốn biển của bà Bình, những cụm từ khái quát quen dùng trong sách lịch sử được diễn giải rõ ràng và chân thực: thế nào là "khối đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với đoàn kết quốc tế", " sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn của các nước XHCN và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới" là từ những nước nào, nhóm người nào, họ đã ủng hộ Việt Nam ra sao, bằng hình thức nào. Qua đó người đọc thấy rõ tầm quan trọng của việc đấu tranh trên mặt trận ngoại giao và truyền thông (càng quan trọng với bối cảnh hiện nay).
Sách cũng tôn vinh công tâm vai trò của các cá nhân, đoàn thể, đặc biệt là của "Lực lượng thứ ba" trong giai đoạn tranh tối tranh sáng đó với thành tựu chung giải phóng miền Nam khỏi sự can thiệp của Mỹ, giành độc lập dân tộc. Họ không phải người cộng sản, không ủng hộ can thiệp Mỹ, họ là Liên minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hoà bình Việt Nam - thành phần chính là các trí thức tinh hoa- lu���t sư, bác sĩ thấm nhuần tư tưởng tự do phương Tây và nặng lòng với độc lập dân tộc.
Và cuốn sách tuy không nói thẳng ra, nhưng vẫn phản ánh sự thật: đòi hỏi người phụ nữ luôn cân bằng sự nghiệp và gia đình là phi lý :) Bà Bình đã phải sống xa con cái bé thơ, để thực hiện nhiệm vụ ngoại giao quốc tế nhiều năm trời. Dẫu tấm lòng riêng của người mẹ nhức nhối, "cán cân" vẫn phải nghiêng hẳn về việc chung của đất nước.
Dẫu không giàu cảm xúc như mình kỳ vọng, nhưng giá trị thông tin của cuốn sách thì vượt quá mong đợi. Qua hành trình ngoại giao dọc Bắc -Nam, khắp năm châu bốn biển của bà Bình, những cụm từ khái quát quen dùng trong sách lịch sử được diễn giải rõ ràng và chân thực: thế nào là "khối đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với đoàn kết quốc tế", " sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn của các nước XHCN và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới" là từ những nước nào, nhóm người nào, họ đã ủng hộ Việt Nam ra sao, bằng hình thức nào. Qua đó người đọc thấy rõ tầm quan trọng của việc đấu tranh trên mặt trận ngoại giao và truyền thông (càng quan trọng với bối cảnh hiện nay).
Sách cũng tôn vinh công tâm vai trò của các cá nhân, đoàn thể, đặc biệt là của "Lực lượng thứ ba" trong giai đoạn tranh tối tranh sáng đó với thành tựu chung giải phóng miền Nam khỏi sự can thiệp của Mỹ, giành độc lập dân tộc. Họ không phải người cộng sản, không ủng hộ can thiệp Mỹ, họ là Liên minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hoà bình Việt Nam - thành phần chính là các trí thức tinh hoa- lu���t sư, bác sĩ thấm nhuần tư tưởng tự do phương Tây và nặng lòng với độc lập dân tộc.
Và cuốn sách tuy không nói thẳng ra, nhưng vẫn phản ánh sự thật: đòi hỏi người phụ nữ luôn cân bằng sự nghiệp và gia đình là phi lý :) Bà Bình đã phải sống xa con cái bé thơ, để thực hiện nhiệm vụ ngoại giao quốc tế nhiều năm trời. Dẫu tấm lòng riêng của người mẹ nhức nhối, "cán cân" vẫn phải nghiêng hẳn về việc chung của đất nước.
May 3, 2025
Disclaimer: mình đọc bản in đầu, quyển này đã được tái bản 3 lần, nội dung sẽ có chỉnh sửa hoặc lược bớt
Một góc nhìn khác về cuộc chiến - từ bàn đàm phán.
Chắc hẳn ai cũng đã từng lướt trúng một vài video madame Bình khi bà đang đàm phán ở Hội nghị Paris, với một khí thế ngút trời và ánh mắt sắc bén. Mình đã và vẫn luôn rất ngưỡng mộ thần thái này.
Từ đầu madame thừa nhận là bà không giỏi văn, nên giọng văn trong sách sẽ có một số chỗ sẽ hơi khô khan.
Đối với mình thì quyển sách vừa đủ. Vừa kể về một Nguyễn Thị Bình của gia đình, vừa là Nguyễn Thị Bình của đất nước.
Với đất nước bà đã làm tốt hơn cả bổn phận. Những năm tháng hoạt động Cách mạng của bà rất dài, từ miền Nam ngược ra Bắc, rồi rong ruổi khắp nơi trên thế giới để vận động những người yêu hòa bình, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè thế giới và mãi đến ngoài 70 tuổi mới nghỉ hưu. Nhắc đến bà là sẽ nhắc đến những màn đấu trí căng thẳng ở Hội nghị Paris, những lần đi ngoại giao ở các nước, quyển sách còn mình thấy thêm được một madame Bình của bộ Giáo dục và một Phó Chủ tịch nước.
Với gia đình, bà đã hi sinh nhiều thứ, vì "trong chiến tranh, người phụ nữ là người chịu nhiều hy sinh nhất", xa chồng, xa những đứa con còn thơ bé. Hội nghị Paris về Việt Nam kéo dài gần 5 năm, lại vào khoảng thời gian các con bà cần hơi ấm từ mẹ. Đến khi hòa bình thì lại không thể dành nhiều thời gian cho người em trai của mình. Mình nghĩ đây là sẽ điều bà luôn đau đáu.
Nếu bạn có tìm hiểu nhiều về lịch sử, bạn sẽ rất thích thú vì bà nhắc đến khá nhiều sự kiện lịch sử nổi tiếng với góc nhìn của chính bản thân bà. Như việc Campuchia sẽ không còn là người anh em thân thiết của Việt Nam; việc TQ chiếm Hoàng Sa 1974; chiến tranh biên giới 1979; tổng thống Iran xóa nợ cho Việt Nam,...
Điều mình ấn tượng nhất trong sách đó là bà không hề trốn tránh những sai lầm, mà thẳng thắn nhìn nhận lỗi sai đó. Một trong số đó chắc là phần hòa hợp dân tộc và việc sử dụng nhân lực, đặt để như thế nào để phát huy hết khả năng của nhân sự đó.
Đọc quyển này vào dịp kỷ niệm 50 năm Thống nhất đất nước, để lại cho những cảm xúc bồi hồi, nhất là những dòng căn dặn cuối cùng của quyển sách:
Một góc nhìn khác về cuộc chiến - từ bàn đàm phán.
Chắc hẳn ai cũng đã từng lướt trúng một vài video madame Bình khi bà đang đàm phán ở Hội nghị Paris, với một khí thế ngút trời và ánh mắt sắc bén. Mình đã và vẫn luôn rất ngưỡng mộ thần thái này.
Từ đầu madame thừa nhận là bà không giỏi văn, nên giọng văn trong sách sẽ có một số chỗ sẽ hơi khô khan.
Đối với mình thì quyển sách vừa đủ. Vừa kể về một Nguyễn Thị Bình của gia đình, vừa là Nguyễn Thị Bình của đất nước.
Với đất nước bà đã làm tốt hơn cả bổn phận. Những năm tháng hoạt động Cách mạng của bà rất dài, từ miền Nam ngược ra Bắc, rồi rong ruổi khắp nơi trên thế giới để vận động những người yêu hòa bình, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè thế giới và mãi đến ngoài 70 tuổi mới nghỉ hưu. Nhắc đến bà là sẽ nhắc đến những màn đấu trí căng thẳng ở Hội nghị Paris, những lần đi ngoại giao ở các nước, quyển sách còn mình thấy thêm được một madame Bình của bộ Giáo dục và một Phó Chủ tịch nước.
Với gia đình, bà đã hi sinh nhiều thứ, vì "trong chiến tranh, người phụ nữ là người chịu nhiều hy sinh nhất", xa chồng, xa những đứa con còn thơ bé. Hội nghị Paris về Việt Nam kéo dài gần 5 năm, lại vào khoảng thời gian các con bà cần hơi ấm từ mẹ. Đến khi hòa bình thì lại không thể dành nhiều thời gian cho người em trai của mình. Mình nghĩ đây là sẽ điều bà luôn đau đáu.
Nếu bạn có tìm hiểu nhiều về lịch sử, bạn sẽ rất thích thú vì bà nhắc đến khá nhiều sự kiện lịch sử nổi tiếng với góc nhìn của chính bản thân bà. Như việc Campuchia sẽ không còn là người anh em thân thiết của Việt Nam; việc TQ chiếm Hoàng Sa 1974; chiến tranh biên giới 1979; tổng thống Iran xóa nợ cho Việt Nam,...
Điều mình ấn tượng nhất trong sách đó là bà không hề trốn tránh những sai lầm, mà thẳng thắn nhìn nhận lỗi sai đó. Một trong số đó chắc là phần hòa hợp dân tộc và việc sử dụng nhân lực, đặt để như thế nào để phát huy hết khả năng của nhân sự đó.
Đọc quyển này vào dịp kỷ niệm 50 năm Thống nhất đất nước, để lại cho những cảm xúc bồi hồi, nhất là những dòng căn dặn cuối cùng của quyển sách:
"Tôi tin ở vận mệnh của Tổ quốc. Một đất nước, một dân tộc, với nhân dân đã chiến đấu hy sinh anh hùng như nhân dân ta suốt lịch sử lâu dài và suốt hơn trăm năm qua xứng đáng để có một tương lai huy hoàng, và chắc chắn có đủ ý chí cùng sức mạnh để làm nên tương lai đó. Những người đang chịu chịu trách nhiệm về đất nước hiện nay nhất thiết phải đảm nhận lấy trách nhiệm đó. Thế hệ trẻ nhất thiết phải sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ làm nên tương lai đó"
September 11, 2025
3.5
Bà Nguyễn Thị Bình – nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam – là một trong những gương mặt tiêu biểu của ngoại giao Việt Nam thế kỷ XX. Với trí tuệ, bản lĩnh và sự kiên định, bà được biết đến rộng rãi trên trường quốc tế, đặc biệt qua vai trò tại Hội nghị Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Trong cuốn hồi ký, bà kể lại hành trình gắn bó cả cuộc đời với lịch sử dân tộc, đan xen với những mảnh ghép về gia đình, tình bạn, và những con người bà gặp gỡ. Cuốn sách giúp mình có thêm nhiều kiến thức và góc nhìn về bà Bình cũng như về lịch sử dân tộc.
Tuy nhiên khi khép cuốn sách lại, mình vẫn mong được hiểu nhiều hơn về “người phụ nữ Nguyễn Thị Bình” phía sau "nhà ngoại giao Nguyễn Thị Bình". Bên cạnh những sự kiện lịch sử được được bà tái hiện lại, thì mình mong chờ thêm những quan điểm, chiêm nghiệm và suy nghĩ riêng của bà về hòa bình, về phụ nữ, về giá trị của tự do và tình yêu thương. Hay chỉ đơn giản là những tâm tư, những câu chuyện đời thường: sau những phiên đàm phán căng thẳng, bà đã nghĩ gì, làm gì? Bà có phút yếu lòng không? Niềm vui giản dị của bà là gì: một tách trà buổi sáng hay viết nhật kí mỗi tối? Khi phải xa gia đình triền miên, bà đối diện với nỗi nhớ ra sao, bà nhìn nhận thế nào về những hy sinh riêng tư của mình trong vai trò một người mẹ, một người phụ nữ?...
Những câu hỏi ấy làm mình hơi tiếc nuối. Giá mà có thêm những điều đó thì cuốn sách sẽ thêm trọn vẹn.
Bà Nguyễn Thị Bình – nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam – là một trong những gương mặt tiêu biểu của ngoại giao Việt Nam thế kỷ XX. Với trí tuệ, bản lĩnh và sự kiên định, bà được biết đến rộng rãi trên trường quốc tế, đặc biệt qua vai trò tại Hội nghị Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Trong cuốn hồi ký, bà kể lại hành trình gắn bó cả cuộc đời với lịch sử dân tộc, đan xen với những mảnh ghép về gia đình, tình bạn, và những con người bà gặp gỡ. Cuốn sách giúp mình có thêm nhiều kiến thức và góc nhìn về bà Bình cũng như về lịch sử dân tộc.
Tuy nhiên khi khép cuốn sách lại, mình vẫn mong được hiểu nhiều hơn về “người phụ nữ Nguyễn Thị Bình” phía sau "nhà ngoại giao Nguyễn Thị Bình". Bên cạnh những sự kiện lịch sử được được bà tái hiện lại, thì mình mong chờ thêm những quan điểm, chiêm nghiệm và suy nghĩ riêng của bà về hòa bình, về phụ nữ, về giá trị của tự do và tình yêu thương. Hay chỉ đơn giản là những tâm tư, những câu chuyện đời thường: sau những phiên đàm phán căng thẳng, bà đã nghĩ gì, làm gì? Bà có phút yếu lòng không? Niềm vui giản dị của bà là gì: một tách trà buổi sáng hay viết nhật kí mỗi tối? Khi phải xa gia đình triền miên, bà đối diện với nỗi nhớ ra sao, bà nhìn nhận thế nào về những hy sinh riêng tư của mình trong vai trò một người mẹ, một người phụ nữ?...
Những câu hỏi ấy làm mình hơi tiếc nuối. Giá mà có thêm những điều đó thì cuốn sách sẽ thêm trọn vẹn.
September 14, 2025
Có thể nhiều ý kiến cho rằng văn phong cuốn hồi ký của bà Bình như văn bản chính trị…, và độc giả kỳ vọng một cuốn sách mang màu sắc sống động hơn với các câu chuyện cá nhân như ta thường thấy ở thể loại hồi ký. Nhưng mình thì không cho là như vậy. Bởi cuộc đời bà đã sống, trải qua và song hành với cả một trường đoạn lịch sử dữ dội nhất của Tổ quốc. Bà gần như dành trọn cuộc đời cho việc nước, việc chung, ngay cả việc riêng, việc gia đình cũng là một phần (có thể là thứ yếu?!) trong đó. Vậy, sao ta có thể kỳ vọng những câu chuyện kể cá nhân hay ho, hấp dẫn ở đây được?. Bà viết rất giản dị, và nhất là rất thẳng thắn không né tránh, có thể thấy tác giả vẫn còn nhiều trăn trở với các vấn đề hiện hữu của đất nước. Tuy vậy, có một chút nuối tiếc sau khi đọc xong, mình mong được biết nhiều hơn nữa, không chỉ trong 250 trang sách, vì bà là người trong cuộc, là một trong những chứng nhân lịch sử quan trọng nhất, và mình tin rằng bà còn rất nhiều bài học kinh nghiệm, trí tuệ để trao truyền lại cho các thế hệ sau…
June 11, 2025
3.5/5.0
Lại thêm một cuốn sách viết về lịch sử Việt Nam khiến mình thật sự ấn tượng. Gia đình, bạn bè và đất nước thuộc thể loại hồi ký – đôi chỗ có cảm giác hơi lặp lại, khiến nhịp đọc chậm đi một chút – nhưng nhìn chung, đây vẫn là một tác phẩm sâu sắc và đầy giá trị.
Lối kể chuyện mộc mạc, chân thành của bà Nguyễn Thị Bình đã giúp mình hình dung rõ nét chân dung của một người phụ nữ "huyền thoại", với những đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Không chỉ là hành trình cá nhân, cuốn sách còn mở ra một bức tranh sống động và khách quan về bối cảnh xã hội, lịch sử đất nước qua nhiều giai đoạn. Qua từng trang viết, mình cảm nhận được cả những đau thương, mất mát, hy sinh lặng thầm, lẫn niềm tin, sự kiên cường và những thành tựu đáng trân trọng trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc.
Đây là một cuốn hồi ký rất đáng đọc – không chỉ để hiểu hơn về một con người đặc biệt, mà còn để cảm nhận lịch sử bằng một giọng kể gần gũi, giản dị nhưng đầy sức nặng.
Lại thêm một cuốn sách viết về lịch sử Việt Nam khiến mình thật sự ấn tượng. Gia đình, bạn bè và đất nước thuộc thể loại hồi ký – đôi chỗ có cảm giác hơi lặp lại, khiến nhịp đọc chậm đi một chút – nhưng nhìn chung, đây vẫn là một tác phẩm sâu sắc và đầy giá trị.
Lối kể chuyện mộc mạc, chân thành của bà Nguyễn Thị Bình đã giúp mình hình dung rõ nét chân dung của một người phụ nữ "huyền thoại", với những đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Không chỉ là hành trình cá nhân, cuốn sách còn mở ra một bức tranh sống động và khách quan về bối cảnh xã hội, lịch sử đất nước qua nhiều giai đoạn. Qua từng trang viết, mình cảm nhận được cả những đau thương, mất mát, hy sinh lặng thầm, lẫn niềm tin, sự kiên cường và những thành tựu đáng trân trọng trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc.
Đây là một cuốn hồi ký rất đáng đọc – không chỉ để hiểu hơn về một con người đặc biệt, mà còn để cảm nhận lịch sử bằng một giọng kể gần gũi, giản dị nhưng đầy sức nặng.
March 20, 2024
Đọc sách mới thấy khâm phục Nguyễn Thị Bình với biết bao nhiêu việc bà đã làm, từ khi mười mấy tuổi đã tham gia các phong trào kháng chiến, đến khi về hưu vẫn tất bật. Để kể lại một cuộc đời như vậy thì hơn ba trăm trang sách cũng chỉ nói được sơ sài.
Điều tôi ấn tượng nhất trong quyển hồi ký này là khi bầ nhấn mạnh sức mạnh đoàn kết các giai cấp, lực lượng khác nhau trong chiến tranh chống Mỹ, tranh thủ được nguồn lực từ tất cả những con người yêu nước và cô lập chính quyền Sài Gòn. Đó là một chiến lược hay và linh hoạt, là điều tôi đã nghe qua trong các giờ học lịch sử nhưng không có ấn tượng lắm cho đến hôm nay. Những điều bà nói về chiến lược ngoại giao của ta khiến tôi cũng muốn tìn hiểu thêm về ngoại giao, quan hệ quốc tế. Bà cũng cho tôi một số góc nhìn khác về Dương Văn Minh, Saddam Hussein.
Điều tôi ấn tượng nhất trong quyển hồi ký này là khi bầ nhấn mạnh sức mạnh đoàn kết các giai cấp, lực lượng khác nhau trong chiến tranh chống Mỹ, tranh thủ được nguồn lực từ tất cả những con người yêu nước và cô lập chính quyền Sài Gòn. Đó là một chiến lược hay và linh hoạt, là điều tôi đã nghe qua trong các giờ học lịch sử nhưng không có ấn tượng lắm cho đến hôm nay. Những điều bà nói về chiến lược ngoại giao của ta khiến tôi cũng muốn tìn hiểu thêm về ngoại giao, quan hệ quốc tế. Bà cũng cho tôi một số góc nhìn khác về Dương Văn Minh, Saddam Hussein.
September 4, 2024
Sự kỳ vọng về cuốn sách của mình có lẽ hơi cao nên phần nào chưa được đáp ứng. Chiến lược về ngoại giao và sự tưởng quan chiến trường - bàn đàm phán, phương pháp học và luận cũng sơ sài.
Tuy nhiên, Nguyễn Thị Bình đưa ra một số thông tin khá thú vị! Giống như việc bà như đại diện của Việt Nam được gặp gỡ sâu sắc với người yêu tự do và hoà bình trên thế giới đang âm thầm hay sẵn sàng " tự thiêu đốt" để ủng hộ Việt Nam.
Hay tình bạn sâu sắc của Việt Nam và Iraq ( đặc biệt là Saddam Hussein) quả thực là vô cùng tình cảm. Gần 2 triệu tấn dầu vào thời kỳ đất nước vừa thoát chiến tranh là tình cảm khó có thể diễn tả.
Xuất thân là cháu ngoại của cụ Phan Châu Trinh đất Quảng Nam ( vùng đất giao thương của thời chiến) cũng nung nấu ở người phụ nữ sự khéo léo ngoại giao và động lực mạnh mẽ, sâu xa. Người đã sống hết mình với đất nước và cách mạng hơn 50 năm.
Một cuốn sách tạm ổn!
Tuy nhiên, Nguyễn Thị Bình đưa ra một số thông tin khá thú vị! Giống như việc bà như đại diện của Việt Nam được gặp gỡ sâu sắc với người yêu tự do và hoà bình trên thế giới đang âm thầm hay sẵn sàng " tự thiêu đốt" để ủng hộ Việt Nam.
Hay tình bạn sâu sắc của Việt Nam và Iraq ( đặc biệt là Saddam Hussein) quả thực là vô cùng tình cảm. Gần 2 triệu tấn dầu vào thời kỳ đất nước vừa thoát chiến tranh là tình cảm khó có thể diễn tả.
Xuất thân là cháu ngoại của cụ Phan Châu Trinh đất Quảng Nam ( vùng đất giao thương của thời chiến) cũng nung nấu ở người phụ nữ sự khéo léo ngoại giao và động lực mạnh mẽ, sâu xa. Người đã sống hết mình với đất nước và cách mạng hơn 50 năm.
Một cuốn sách tạm ổn!
May 24, 2025
Mặc dù là hồi ký nhưng khi đọc mình lại cảm giác cuốn sách này giống giáo trình về lịch sử Đảng hơn. Giọng văn rất cứng cỏi, lập trường hoàn toàn nghiêng về Đảng và Nhà nước ( cũng đúng vì bà là Đảng viên ), đặc biệt sách cung cấp một lượng thông tin khổng lồ về những sự kiện quan trọng trong quá trình diễn ra Hội nghị Paris ( mà bắt đầu là chuyện đàm phán về...một cái bàn ), những chuyến đi thăm nước bạn của bà, mối quan hệ ngoại giao với bạn bè quốc tế,....
Điểm hay mà mình thấy ở đây là bà không ngần ngại viết về những góc khuất, mặt tối, sai lầm của Đảng trong quá trình xây dựng và quản lý nhà nước sau chiến tranh ( trong vấn đề cải cách, thi hành luật pháp,.. ) thậm chí bà công khai phê bình những suy nghĩ, tầm nhìn hạn hẹp của các cán bộ đương thời ( dù bà tránh không nêu rõ tên tuổi ).
Sách hay, nhưng sẽ không phù hợp với đại đa số độc giả.
Điểm hay mà mình thấy ở đây là bà không ngần ngại viết về những góc khuất, mặt tối, sai lầm của Đảng trong quá trình xây dựng và quản lý nhà nước sau chiến tranh ( trong vấn đề cải cách, thi hành luật pháp,.. ) thậm chí bà công khai phê bình những suy nghĩ, tầm nhìn hạn hẹp của các cán bộ đương thời ( dù bà tránh không nêu rõ tên tuổi ).
Sách hay, nhưng sẽ không phù hợp với đại đa số độc giả.
This entire review has been hidden because of spoilers.
August 31, 2025
Madam Bình đã viết những điều rõ ràng, chân thực, và thật lòng về những năm tháng đời mình, một cuộc đời gắn với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, trên nhiều cương vị quan trọng, tại những thời điểm then chốt của đất nước.
Đọc cuốn sách ta thấy Bà tự hào được hiến dâng cho đất nước, nhưng cũng chồng chất băn khoăn, và đong đầy tình cảm với gia đình, bạn bè. Cuốn sách cung cấp nhiều tư liệu về cuộc đời Madam Bình nói riêng, và sự kiện lịch sử nói chung.
Cuốn hồi ký ko dùng văn phong hoa mỹ, mà là trải lòng qua con chữ một cách trực diện và thẳng thắn, ta cảm nhận đc sự nhiệt thành, quyết liệt của người phụ nữ sống trong thời chiến và đối với tôi là cảm giác *hơi tiếc nuối" của Madam khi toát ra từ cuốn sách, dường như trong một số thời điểm bà mong mình ở hoàn cảnh và được trao cơ hội để làm và có thể làm tốt hơn nữa.
Trên tất cả, Madam Bình sẽ mãi là biểu tượng của hình ảnh người phụ nữ hi sinh và đấu tranh cho tự do, hoà bình, hết lòng với dân tộc và hành động mạnh mẽ, quyết liệt vì lẽ phải và sự ngay thẳng.
Đọc cuốn sách ta thấy Bà tự hào được hiến dâng cho đất nước, nhưng cũng chồng chất băn khoăn, và đong đầy tình cảm với gia đình, bạn bè. Cuốn sách cung cấp nhiều tư liệu về cuộc đời Madam Bình nói riêng, và sự kiện lịch sử nói chung.
Cuốn hồi ký ko dùng văn phong hoa mỹ, mà là trải lòng qua con chữ một cách trực diện và thẳng thắn, ta cảm nhận đc sự nhiệt thành, quyết liệt của người phụ nữ sống trong thời chiến và đối với tôi là cảm giác *hơi tiếc nuối" của Madam khi toát ra từ cuốn sách, dường như trong một số thời điểm bà mong mình ở hoàn cảnh và được trao cơ hội để làm và có thể làm tốt hơn nữa.
Trên tất cả, Madam Bình sẽ mãi là biểu tượng của hình ảnh người phụ nữ hi sinh và đấu tranh cho tự do, hoà bình, hết lòng với dân tộc và hành động mạnh mẽ, quyết liệt vì lẽ phải và sự ngay thẳng.
September 15, 2025
Với base là cựu sinh viên Ngoại giao, hơn ai hết, mình dành một tấm lòng ngưỡng mộ sâu sắc đến Bà - người phụ nữ cả đời cống hiến cho sự nghiệp Ngoại giao và bảo vệ sự tồn vinh của dân tộc.
Về cuốn hồi kỳ, sẽ khá khó đọc cho những ai không quá yêu thích lịch sử. Dù đã có một background nhất định nhưng cuốn sách hơn 300 trang, mình vẫn phải mất 1 tuần để đọc khi vừa đọc vừa research các mốc lịch sử, dữ kiện, vừa nhớ các tên nhân vật được Bà nhắc đến nhiều lần. Và cuốn sách cũng sẽ thật "thoả mãn" với những ai có mong muốn đuợc tìm hiểu về sự nghiệp của Bà, về hành trình của đất nước, khi cùng đi qua cuộc kháng chiến chống Pháp, cuộc kháng chiến chống Mỹ, Việt Nam trong thời cấm vận, thời hội nhập, sự phát triển của ngành Ngoại giao và ngành Giáo dục trong suốt những năm Bà công tác.
Về cuốn hồi kỳ, sẽ khá khó đọc cho những ai không quá yêu thích lịch sử. Dù đã có một background nhất định nhưng cuốn sách hơn 300 trang, mình vẫn phải mất 1 tuần để đọc khi vừa đọc vừa research các mốc lịch sử, dữ kiện, vừa nhớ các tên nhân vật được Bà nhắc đến nhiều lần. Và cuốn sách cũng sẽ thật "thoả mãn" với những ai có mong muốn đuợc tìm hiểu về sự nghiệp của Bà, về hành trình của đất nước, khi cùng đi qua cuộc kháng chiến chống Pháp, cuộc kháng chiến chống Mỹ, Việt Nam trong thời cấm vận, thời hội nhập, sự phát triển của ngành Ngoại giao và ngành Giáo dục trong suốt những năm Bà công tác.
May 24, 2023
đối với những người thích lịch sử như mình thì đây là một quyển sách rất quan trọng, của một nhân vật cực kỳ quan trọng trong lịch sử VN mà đến hiện tại vẫn còn sống.
mình hâm mộ bà đã lâu, kể từ khi xem phim tài liệu đen trắng trên TV - lần đầu tiên thấy có một phụ nữ Việt Nam đẹp, nhỏ bé, trả lời phỏng vấn xoay quanh chiến tranh Việt Nam bằng tiếng Pháp trôi chảy như vậy, thực sự rất cuốn hút.
cuốn sách chứa đựng nhiều thông tin giá trị về bối cảnh lịch sử giai đoạn quan trọng nhất của đất nước, trải dài từ 2 cuộc kháng chiến chống Pháp Mỹ cho đến tận thời kỳ đổi mới. không biết nói gì hơn ngoài từ khâm phục. :(
mình hâm mộ bà đã lâu, kể từ khi xem phim tài liệu đen trắng trên TV - lần đầu tiên thấy có một phụ nữ Việt Nam đẹp, nhỏ bé, trả lời phỏng vấn xoay quanh chiến tranh Việt Nam bằng tiếng Pháp trôi chảy như vậy, thực sự rất cuốn hút.
cuốn sách chứa đựng nhiều thông tin giá trị về bối cảnh lịch sử giai đoạn quan trọng nhất của đất nước, trải dài từ 2 cuộc kháng chiến chống Pháp Mỹ cho đến tận thời kỳ đổi mới. không biết nói gì hơn ngoài từ khâm phục. :(
May 3, 2025
- Kể về cuộc đời bà Bình theo trình tự thời gian đan xen một số đoạn giải thích về những sự kiện lịch sử từ một người trải qua giải đoạn đó
- Không có nhiều thông tin về chiến lược hay mục đích những sự kiện đó được xảy ra, đa phần chỉ là dòng sự kiện theo trình tự thời gian
- Bà ấy là một người cộng sản yêu nước, nên trong hồi ký của mình Đảng luôn đúng và luôn sáng suốt. Bà ấy cũng đấu tranh với những luận điệu xuyên tạc trong sự kiện 30/4 (nên nếu bạn là một người trẻ yêu nước và cộng sản tư tưởng bà ấy sẽ rất hợp, còn nếu chỉ là một người yêu nước không cộng sản bạn vẫn có thể thưởng thức tác phẩm này như một góc nhìn về những sự kiện lịch sử suốt chiều dài dân tộc)
- Không có nhiều thông tin về chiến lược hay mục đích những sự kiện đó được xảy ra, đa phần chỉ là dòng sự kiện theo trình tự thời gian
- Bà ấy là một người cộng sản yêu nước, nên trong hồi ký của mình Đảng luôn đúng và luôn sáng suốt. Bà ấy cũng đấu tranh với những luận điệu xuyên tạc trong sự kiện 30/4 (nên nếu bạn là một người trẻ yêu nước và cộng sản tư tưởng bà ấy sẽ rất hợp, còn nếu chỉ là một người yêu nước không cộng sản bạn vẫn có thể thưởng thức tác phẩm này như một góc nhìn về những sự kiện lịch sử suốt chiều dài dân tộc)
August 19, 2025
Mình biết tới Madame Bình trước khi đọc cuốn sách này.
Vẫn nhớ mãi câu nói chém đinh chặt sắt: “Người Mỹ có thể lên mặt trăng và trở về, nhưng qua Việt Nam thì chúng tôi không chắc!”
Cùng với huyền thoại ngoại giao xoá nợ Iraq của bà.
Phong thái đàm phán của Madame là một cái gì đó…khó tả, phải xem video và nghe giọng bà trực tiếp mới hiểu được “khiêu vũ giữa bầy sói” là như thế nào.
Riêng về cuốn sách, văn phong khá nhạt, câu cú ngắn, gọn, súc tích và mang tính trần thuật nhiều hơn. Đôi khi một trang mà chục sự kiện lịch sử, kể ra cũng hơi quá tải. Nhưng thôi, cứ coi như là mình thiên vị Madame, 4/5 sao vậy ha.
Vẫn nhớ mãi câu nói chém đinh chặt sắt: “Người Mỹ có thể lên mặt trăng và trở về, nhưng qua Việt Nam thì chúng tôi không chắc!”
Cùng với huyền thoại ngoại giao xoá nợ Iraq của bà.
Phong thái đàm phán của Madame là một cái gì đó…khó tả, phải xem video và nghe giọng bà trực tiếp mới hiểu được “khiêu vũ giữa bầy sói” là như thế nào.
Riêng về cuốn sách, văn phong khá nhạt, câu cú ngắn, gọn, súc tích và mang tính trần thuật nhiều hơn. Đôi khi một trang mà chục sự kiện lịch sử, kể ra cũng hơi quá tải. Nhưng thôi, cứ coi như là mình thiên vị Madame, 4/5 sao vậy ha.
September 2, 2025
Nhiều quan điểm cho rằng bà Bình xứng đáng với danh hiệu cao hơn Anh hùng lao động, hay việc trao tặng/phong danh hiệu đúng ra đã nên được thực hiện từ nhiều năm về trước. Nhưng cá nhân mình, nhất là sau khi đọc cuốn hồi ký này, thêm tin rằng bà Bình không cần bất kỳ danh hiệu nào để chứng minh sự tài giỏi và những cống hiến của bà cho đất nước trong gần như cả cuộc đời mình. Niềm tự hào và kiêu hãnh thầm lặng nhưng có sức nặng không thể phủ nhận bằng bất kỳ luận điệu nào - nếu phải đúc kết lại một cách ngắn gọn suy nghĩ của mình khi gấp sách lại. Và mình có thêm một case study tiêu biểu về một-cuộc-đời-đáng-sống.
Displaying 1 - 30 of 71 reviews