Η μάχη της Ιστορίας: Ταξική χειραφέτηση ή αστική οπισθοδρόμηση;

by Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ (Editor), Ελένη Μπέλλου (Introduction), Γιώργος Μαργαρίτης

Μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» τα πρακτικά της Επιστημονικής Διημερίδας της ΚΟ Αττικής και του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ (29-30/11/2024) με τίτλο Η μάχη της Ιστορίας: Ταξική χειραφέτηση ή αστική οπισθοδρόμηση; .

Πρόκειται για ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια της εργατικής τάξης, της αγωνιζόμενης νεολαίας, της ριζοσπαστικής διανόησης και κάθε ερευνητή της ιστορικής αλήθειας. Μέσα από τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στη Διημερίδα, επιχειρείται να δοθεί ένα πρώτο βασικό, περιεκτικό σύνολο ιστορικών γνώσεων, επιχειρημάτων, αλλά και μεθοδολογικών εργαλείων απέναντι στη διαχρονική προσπάθεια της αστικής τάξης να φέρει την Ιστορία στα «μέτρα» της: Από την υποβάθμιση των προκαπιταλιστικών κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών έως την αποδόμηση των αστικών επαναστάσεων και -βεβαίως- την αντικομμουνιστική προσέγγιση του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε και την αναθεώρηση του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου (που περιλαμβάνει την παραχάραξη και δυσφήμηση της ΕΑΜικής Αντίστασης και του αγώνα του ΔΣΕ).

Η Ιστορία αποτελεί αναμφίβολα ένα σημαντικό πεδίο ταξικής αντιπαράθεσης. Και σε αυτήν τη μάχη η εργατική τάξη διαθέτει τα δικά της ισχυρά γνωστικά και μεθοδολογικά όπλα!


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ
- Εισηγητική ομιλία, «Η μάχη της Ιστορίας: Ταξική χειραφέτηση ή αστική οπισθοδρόμηση;», Ελένη Μπέλλου

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η: Η Ιστορία ως πεδίο ταξικής αντιπαράθεσης
- «Η γέννηση, η ακμή και η παρακμή της αστικής ιστοριογραφίας», Γιώργος Μαργαρίτης
- «Ο κατακερματισμός του αντικειμένου της ιστορίας σε αντίθεση με τη μαρξιστική σύλληψή του ως ολότητα», Ράνια Νταρλαντάνη
- «Αστική ιστοριογραφία: Η παρουσίαση της καπιταλιστικής κυριαρχίας ως Εδέμ των “ανθρώπινων δικαιωμάτων”», Γιάννης Πράνταλος και Βαγγέλης Μπάδας
- «Αντιεπιστημονικές μέθοδοι μελέτης της ιστορίας», Κώστας Σκολαρίκος

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η: Η αστική αναθεώρηση της Ιστορίας
- «Γιατί αποφεύγεται η διδασκαλία των προκαπιταλιστικών κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών», Τηλέμαχος Λουγγής
- «Η αποδόμηση των αστικών επαναστάσεων από την αστική ιστοριογραφία», Κώστας Σαρρής
- «Αναθεωρητισμός και αντικομμουνισμός στην ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου», Περικλής Παυλίδης
- «Το αστικό ιδεολόγημα των δύο άκρων και η ανιστόρητη ταύτιση κομμουνισμού - φασισμού», Αναστάσης Γκίκας

ΕΝΟΤΗΤΑ 3η: Η δεκαετία του 1940 στο στόχαστρο: Η ελληνική εκδοχή της αναθεώρησης
- «Η απόκρυψη της ταξικής εκμετάλλευσης και τα ιδεολογήματα περί κόκκινης βίας», Γιάννης Λαϊνάς
- «Ιστορική αναθεώρηση και Κατοχή. Το παράδειγμα των Ταγμάτων Ασφαλείας», Προκόπης Παπαστράτης
- «Το "παιδομάζωμα" στα πλαίσια του Ψυχρού Πολέμου: Η αποτύπωσή του στη σύγχρονη ιστοριογραφία», Ειρήνη Λαγάνη
- «Η επικέντρωση του ιστορικού αναθεωρητισμού στη δεκαετία 1940-1950: Λόγοι και στοχεύσεις», Βασίλης Μόσχος

184 pages, Paperback

First published May 9, 2025

Reviews

[Vangelis Kolomitrousis · Rating 5 out of 5]

Η εξαιρετική αυτή έκδοση συγκεντρώνει εισηγήσεις κορυφαίων εκπροσώπων της μαρξιστικής-κομμουνιστικής ιστοριογραφίας (π.χ. Μαργαρίτης, Παυλίδης, Σκολαρίκος κ.ά.) με κύριο στόχο να υποστηρίξει πειστικά και με σαφήνεια τη θέση ότι η ιστορία δεν είναι «ουδέτερη», ούτε καθαρά επιστημονική, αλλά αποτελεί σημαντικό εργαλείο ταξικών σκοπιμοτήτων με έντονη ιδεολογική και κυρίως... πολιτική βαρύτητα.

Στις τρεις βασικές θεματικές του παρέχονται αξιόπιστα θεωρητικά εργαλεία για την κριτική ανάγνωση, τον εντοπισμό αναθεωρητισμών και την υπεράσπιση ιστορικών δεδομένων και διαδικασιών από μια ταξική σκοπιά ταγμένη αδιαπραγμάτευτα απέναντι στις ιεραρχικές δομές (όπως ο καπιταλισμός και η αστική τάξη) οι οποίες αναπαράγουν συνειδητά την κοινωνική ανισότητα και την υποβάθμιση της ζωής μέσα από τη στυγνή εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας, την εξάντληση των φυσικών πόρων, τους συνεχείς πολέμους και την καταστροφή του περιβάλλοντος.

[Notis · Rating 4 out of 5]

Αυτό το συλλογικό τομίδιο του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ εστιάζει με πολύ δημιουργικό ύφος στον τρόπο με τον οποίο η ιστοριογραφία μετατρέπεται σε όπλο ιδεολογικής κυριαρχίας. Μέσα από εισηγήσεις και μελέτες, παρουσιάζει πως η αστική ιστοριογραφία επιχειρεί να απονομιμοποιήσει το επαναστατικό παρελθόν των σημερινών κοινωνιών και να εξωραΐσει το καπιταλιστικό σύστημα, ενώ παράλληλα η μαρξιστική προσέγγιση της ανθρώπινης ιστορίας προβάλλεται ως αναγκαίο εργαλείο αποκάλυψης των ταξικών αντιθέσεων και υπεράσπισης της ιστορικής αλήθειας των λαϊκών αγώνων. Με τον έντονα πολιτικό του χαρακτήρα, το έργο λειτουργεί ως χρήσιμη και σημαντική συμβολή στη μακρά συζήτηση για τη σχέση ιστορίας, ιδεολογίας και εξουσίας.

[Stavros · Rating 4 out of 5]

Εδώ έχουμε σε καλαίσθητη μορφή βιβλίου τα πρακτικά της διημερίδας που διεξήχθη υπό την αιγίδα του Τμήματος Ιστορίας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στις 29 και 30 Νοεμβρίου 2024 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ιστορικές γνώσεις, μεθοδολογικά εργαλεία και εύστοχες αναλύσεις για τους εργαζόμενους, τη νεολαία και τους διανοούμενους με σκοπό την αντιμετώπιση της μεθοδευμένης προσπάθειας από την αστική ολιγαρχία να αλλοιωθεί η ιστορία, ιδίως η αντιμετώπιση των προκαπιταλιστικών σχηματισμών, η αποδόμηση των αστικών επαναστάσεων και η αντικομμουνιστική προσέγγιση του σοσιαλισμού και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.