Laat je hersenen niet zitten

by Erik Scherder

Lichaamsbeweging houdt niet alleen ons lijf maar ook ons brein in conditie. Dat blijkt steeds duidelijker uit wetenschappelijk onderzoek. Beweging baat het brein, en daarmee de gezondheid, van de wieg tot het graf. Als kinderen sporten worden ze slimmer, en wie meer beweegt verkleint de risico's op het ontwikkelen van dementie.

Toch worden we wereldwijd steeds minder actief, steeds luier. Dit boek is een bevlogen pleidooi om weer 'gewoon' te gaan bewegen, om een half uurtje per dag uit die luie stoel te komen. Het beoefenen van topsport is echt niet nodig.

Laat je hersenen niet zitten beschrijft de beloning die je krijgt als je beweegt, maar ook de nadelige gevolgen voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid als je ervoor blijft weglopen. We wisten al dat overgewicht en obesitas tot de grootste bedreigingen van de gezondheid behoren vanwege de risico's op hart- en vaatziekten, suikerziekte en hoge bloeddruk. Maar de invloed op de hersenen is minder bekend: als kinderen bewegen stimuleert dat de delen van de hersenen die zorgen voor een optimale verstandelijke ontwikkeling en die bij het ouder worden het eerst achteruitgaan. Met recht kan worden geconcludeerd: bewegen is niet alleen van belang voor de slanke lijn, maar zeker ook voor de conditie van het brein!

Genres: Nonfiction, Science, Health, Psychology

176 pages, Paperback

First published October 7, 2014

About the author

Prof. Dr. Erik J.A. Scherder is hoogleraar Klinische Neuropsychologie en hoofd van de gelijknamige afdeling bij de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ook is hij hoogleraar Bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Beide universiteiten kende hem de onderwijsprijs toe, mede bepaald door studenten. Hij wordt beschreven als een bevlogen spreker, zijn onderzoek focust zich met name op de positieve effecten van beweging op het functioneren van ons brein.

Hij is bekend geworden door zijn optreden bij DWDD en de Universiteit van Nederland.

Reviews

[Cynthia Schultz · Rating 3 out of 5]

Boeiend, maar wat droge stof. De boodschap is heel duidelijk maar ik zou het zelf ook graag wat praktischer zien. In dit boek wordt vooral onderzoek na onderzoek aangehaald en dat is na 100 pagina's al wel een beetje saai.

[Wendy · Rating 2 out of 5]

De lessen die ik Erik Scherder zag geven op tv vond ik fantastisch. De manier waarop hij dingen uitlegde ( ook al wist ik waar hij het over had) was super. Dat had ik ook verwacht in het boek. Er waren wel een aantal dingen zodanig beschreven, maar veel minder dan verwacht. Het is vooral een opsomming van wetenschappelijke artikelen. Als ik dat had willen lezen, had ik een meta-analyse opgezocht. Ik vond er weinig vaart in zitten en met name droge opsommingen en opdreunen van uitkomsten. We moeten meer bewegen. punt....

[Ysgrublaidd · Rating 4 out of 5]

Erg interessant boek over wat bewegen met je hersenen doet. Het gaat vooral in op onderzoeken die gedaan zijn in het verleden bij groepen als: dementen, kinderen, Downers, Schizofrenie, Depressieven enz. En verklaard daarnaast de resultaten van die onderzoeken op een wetenschappelijke manier. Het is redelijk kort en bondig geschreven op een normaal denk niveau. Waardoor je geen universitaire graad hoeft te hebben om dit goed te kunnen begrijpen. Verder staan er zo nu en dan anekdotes in over gebeurtenissen die Erik Scherder zelf heeft ervaren.

[Joantine Berghuijs · Rating 4 out of 5]

Interessante weetjes over de hersenen

[Trâm · Rating 2 out of 5]

2.5 stars // It became a bit repetitive after the first half, when the message was really drilled into my brain that my sedentary lifestyle is killing my brain. I have only taken stairs and walked to places for which I would usually take the bike. The chewing chapter at the end was interesting because it was so unexpected. Would I recommend it to anyone? No, but I might read it again in the future if I become a couch potato again.

[SecondMe80 · Rating 3 out of 5]

Das Buch besteht überwiegend auf einer Aufzählung von Studien, die den Zusammenhang zwischen Bewegung und geistiger Leistungsfähigkeit belegen (oder eben auch nicht).
Das ist zwar an sich interessant, jedoch erstens irgendwann ermüdend und zweitens wenig interessant, wenn die nämlichen Studien (wie es in der Wissenschaft ja öfter der Fall ist) größtenteils mit stark von der Norm abweichenden Personengruppen (wie Demenzkranke, Personen mit Parkinson, Kinder mit Enzephalitis etc.) beschäftigen.
Mein Eindruck nach der Lektüre ist, dass der Autor ein seriöser Forscher ist (zeugt sich an seiner Erwähnung von Studien mit "negativem" Ergebnis, die also vermutete Zusammenhänge *nicht* nachweisen konnten), dem auch sein Thema am Herzen liegt. Er ist aber nur ein mittelmäßig begabter Autor und Motivator, und erreicht mit diesem Buch vermutlich nur eins: dass einige Leute jetzt darüber nachdenken, dass es einen Zusammenhang zwischen Bewegung und kognitiver Leistung gibt. Dafür hätte aber ein Blogartikel, nett illustriert, genügt!

[Robin · Rating 4 out of 5]

Laat je hersenen niet zitten is een boek dat iedereen, naar mijn mening, een keer zou moeten lezen. Heel simpel gezegd heeft iedereen hersenen en is iedereen erbij gebaat deze zo lang mogelijk gezond te houden.

In dit boek schrijft Erik Scherder, aan de hand van vele wetenschappelijke studies, wat voor een invloed de levensstijl heeft op de gezondheid van je hersenen.

Van studies met betrekking tot het verminderen van de klachten bij dementie door meer te bewegen tot en met studies die aantonen dat het kauwen van kauwgom de prestaties van kinderen wel degelijk positief kunnen beïnvloeden.

Los van het feit dat ik de beschreven materie erg interessant vindt, vind ik ook de schrijfstijl van Scherder erg vlot en daardoor goed leesbaar.

[Tessa · Rating 3 out of 5]

Erg interessant boek dat motiveert om minder stil te zitten en (meer) te gaan bewegen. Het laatste deel werd wat langdradig door dezelfde boodschap voor verschillende groepen mensen opnieuw te beschrijven met verwijzingen naar onderzoeken voor die specifieke groep. De enkele praktijkvoorbeelden tussendoor maakten het wat prettiger leesbaar, maar vanwege het wat droge einde geef ik het 3 in plaats van 4 sterren.

[Nisette · Rating 5 out of 5]

Dit boek geeft een goed inzicht in alle factoren die een rol spelen bij lezen. Wat ik heel prettig vind is dat de uitspraken ondersteund worden door wetenschappelijk onderzoek en ik dus makkelijk de artikelen erbij kan pakken die mij interesseren. Meneer Scherder is goed in staat om op een pakkende en duidelijke manier informatie over te brengen.

[Jelle · Rating 2 out of 5]

In feite is dit boek een groot overzicht van wetenschappelijke literatuur op veel verschillende onderwerpen. Helaas heb ik saaie(!) overzichtsartikelen gelezen die boeiender en beter geschreven waren dan deze.

[Robert van Hees · Rating 5 out of 5]

Beschrijft de beloning die je krijgt als je beweegt, maar ook de nadelige gevolgen voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid als je ervoor weg blijft lopen. Bewegen is niet alleen van belang voor de slanke lijn, maar ook voor de conditie van het brein.
Prettige, beeldende schrijftaal.

[Leon Ruyters · Rating 3 out of 5]

Aardig boekje dat het belang van beweging onderstreept voor de gezondheid van onze hersenen. Helaas verzandt dr. Scherder nogal vaak in niet al te relevante onderzoeken om zijn aandachtspunten te onderbouwen. Hierdoor valt hij vaak in herhaling.

[Monique Van Wijk · Rating 4 out of 5]

Erg interessant! Hele leuke feitjes en uitleg hoe het werkt in de hersenen! Ook veel informatie over welke onderzoeken zijn uitgevoerd en over verschillende ziekte beelden. Echter vond ik het op het einde wel een beetje veel van hetzelfde.

[Patrick van Iperen · Rating 3 out of 5]

Zo inspirerend als de colleges op TV kunnen zijn, zo droog en naar wetenschappelijke artikelen verwijzend is het boek. Desondanks zet het je wel aan het denken over (meer) bewegen, en dat is het doel.

[Pauline Roost · Rating 5 out of 5]

Goed geschreven boek dat vooral veel literatuur aanhaalt over het effect van (niet) bewegen op de hersenen. Als het me niet heeft aangezet tot bewegen, heeft het me in ieder geval bewust gemaakt van de gevolgen van niet of weinig bewegen. Zeker een relevant onderwerp nu we veel meer thuiswerken.

[Gi De · Rating 3 out of 5]

Bevat veel relevante informatie. Wetenschappelijke inzichten en wijze van onderzoek worden op zeer toegankelijke wijze toegelicht. Mooi boek om in te stappen en werpt zonder twijfel nieuw perspectief op onder andere (niet) bewegen.

[Nienke De Bles · Rating 4 out of 5]

Erik Scherder schrijft op een heel prettige manier. Hij vertelt over zijn eigen ervaringen en onderzoek op een leuke enthousiaste manier en niet puur om het maar over zichzelf te hebben.

[Wouter · Rating 3 out of 5]

Een interessant boek, maar wordt na een tijdje erg droog.

[Karin · Rating 5 out of 5]

All the inspiration you need to take better care of your brains!

[Charlotte · Rating 3 out of 5]

informatief, maar bijv. helemaal bij stilgestaan als het echt niet kan? Maar wel goed ook non-bevindingen geraporteerd.

[Dennis Willems · Rating 1 out of 5]

Waar de colleges van Scherder altijd enorm boeiend en energiek zijn, is het boek slechts een lange opsomming van wetenschappelijk onderzoek. Zonder een duidelijke verhaallijn en veel herhalingen.

[Manon Bouman · Rating 2 out of 5]

Iets teveel van hetzelfde, met heel veel onderzoeken. Niet fijn om te lezen..

[Arnold Heijmer · Rating 4 out of 5]

Praktisch en niet te moeilijk geschreven. Duidelijke boodschap.

[Heik · Rating 5 out of 5]

Het belang van bewegen is erg goed beschreven.

[Benno de Ruiter · Rating 5 out of 5]

Eye opener
Leest goed en is begrijpelijk geschreven

[Yvonne · Rating 3 out of 5]

Beetje langdradig, maar mooi en duidelijk verhaal met een goede boodschap; zorg ervoor dat je gezond leeft op elke leeftijd.

[Anouk · Rating 2 out of 5]

Love neuroscience, hated this book... Boring and repetitive, not at all challenging my brain like Scherder said I should (and I even tried to read it walking through my room at some point xD)

[Patrick Houweling · Rating 2 out of 5]

(in Dutch:) Geprikkeld door een lezing van professor Scherder ben ik dit boek gaan lezen. De boodschap is overduidelijk: bewegen is goed voor je hersenen. De manier waarop deze boodschap wordt gebracht, is echter weinig aantrekkelijk.

De eerste 100 pagina's gaan over bejaardentehuizen, ziekenhuizen en gevangenissen: allemaal ver van mijn bed. De anekdotes sneeuwen helaas onder in de lange beschrijvingen van vele wetenschappelijke studies. De boodschap van deze eerste helft van het boek: inactiviteit, bijvoorbeeld dagenlang liggen, en een saaie omgeving, zorgen voor geestelijke achteruitgang.

De tweede helft van het boek begint veelbelovend en gaat veel praktischer in om de vele gunstige effecten van bewegen op de hersenen. Helaas verzandt het boek daarna weer vrij snel in opsommingen van wetenschappelijke studies.

Kortom, dit is een boek met een niet te onderschatten boodschap: beweeg! Helaas is het taaie kost (kauwen is trouwens ook goed voor de stimulering van de hersenen ;-)

[weaverannie · Rating 3 out of 5]

In DWDD moet je het bont maken om naast Matthijs v. N. druk over te komen. Het is Erik Scherder gelukt. Het gedoe ergerde me mateloos en ik was dan ook van plan zijn boek niet te lezen.
Toch nam ik het mee uit de bibliotheek.
Het boek boeide me meteen. Het is goed leesbaar, de onderzoeken die beschreven worden zijn interessant, het commentaar erop zinnig. Scherder is hoogleraar aan de VU en aan de Groningse universiteit en zijn studenten kunnen ruim voldoende inspiratie opdoen voor toekomstig onderzoek. Er valt nog veel te onderzoeken op dit gebied.
Het onderwerp is veel aan de orde geweest op televisie: de uitspraak 'zitten is het nieuwe roken' algemeen bekend. Mensen moeten bewegen. Maar waarom is dat zo? Wat heeft onderzoek hierover uitgewezen?
Scherder ontkomt er niet aan, wetenschappelijke termen te gebruiken. Het stoorde niet, maakte het geheel niet minder leesbaar.
Een prima boek om het leesjaar 2016 mee te beginnen.

[Jeroen Nijs · Rating 3 out of 5]

Bewegen is goed, niet alleen voor je hersenen, maar voor je hele lichaam. Als die boodschap na het lezen van dit boek nog niet duidelijk is, dan heb je zitten slapen. Het spoort je aan om na te denken. Niet alleen over je eigen gebrek aan beweging, maar ook hoe er in dit land in dat opzicht met ouderen wordt omgegaan.

Scherder schrijft zoals hij praat, dus als je hem wel eens bij DWDD hebt gezien weet je wat je kunt verwachten: een enthousiast, kundig en grappig verhaal. Hij haalt veelvuldig onderzoeken aan om zijn betoog te onderbouwen, en dat is niet alleen vermoeiend lezen, maar maakt het boek ook iets te lang. Daarnaast schuwt hij het jargon niet. Weliswaar legt hij alles uit, maar toch is het lastig om te onthouden wat elke term betekent.