What do you think?
Rate this book


408 pages, Paperback
First published January 1, 2002
Ivo Niehe: U moet wel heel erg dol op kinderen zijn?
Annie Schmidt: Helemaal niet. Ik bedoel, ja, nou ja, ik zal ze niet schoppen als ik ze tegenkom, maar ik ben niet speciaal dol op kinderen, nee. Nee, nee, nee. Het is gewoon het kind in jezelf [...] maar ik denk wel dat ik een hekel heb aan volwassenen.
Iedereen kent wellicht Annie M.G. Schmidt, (1911-1995), volgens mij persoonlijk de populairste Nederlandse schrijfster aller tijden. Haar werk wordt nog steeds volop verkocht, gelezen en verfilmd. Flip van Duijn, de zoon van de schrijfster, had een schat aan informatie over haar bezorgd aan biografe Annejet van der Zijl.
Op grond van een uitgebreide correspondentie, aangevuld met tientallen interviews en een grote hoeveelheid aan ander onbekend materiaal -waaronder niet eerder gepubliceerde foto's, brieven aan haar beste vriendinnen en nieuw ontdekt werk- reconstrueerde Van der Zijl met veel gevoel voor detail en de historische context het leven van de schrijfster. Het is een bijna een eeuw omspannende biografie, waarin niet alleen getoond wordt hoezeer dit "merkwaardige, zeldzame kunstenaarschap" (zoals Jan Greshoff haar talent al in 1951 noemde) verweven was met Schmidts persoonlijke lotgevallen, maar ook hoezeer de schrijfster haar leven keer op keer in eigen handen nam en de geschiedenis ervan uiteindelijk mystificeerde en zelfs verzon.
Anna had het vermogen om van iedere situatie, hoe ellendig ook, toch ook de absurde of komische kant te zien. Op 20 mei 1911 werd Annie Maria Geertruida Schmidt geboren. Ze kreeg van haar ouders dezelfde naam als haar twee oudere zusjes - de eerste levenloos ter wereld gekomen, de tweede kort na haar derde verjaardag gestorven aan leukemie. Op 36-jarige leeftijd, na de bevrijding begon ze echt door te breken als schrijfster.
In gedichten maakte ze het gekke gewoon door het perfect te laten rijmen, in kinderboeken als Ik ben lekker stout etaleerde ze anarchie in kinderschoentjes. Stampen in een plas was stampen naar het gezag. Met een overrompelende vanzelfsprekendheid schreef ze een alternatieve, vrolijke wereld tot leven - voor kinderen, maar ook voor zichzelf. Want woorden, versjes, rijmen, leuke observaties, poëtische oneliners zullen het leven van Annie merken en bepalen.
Achter al dit lichtzinnig muzikale stak echter het hart van een uiterst gevoelige vrouw. Haar vreugde en pijn, eenzame jeugd, drukke dominante moeder en teruggetrokken vader, de bekrompenheid en tegelijk het sociale van het polderdorp Kapelle, zijn terug te vinden en elk van haar taalmonumentjes.
De biografe concentreert zich op de vrouw achter de publieke persoon. Daar weet ze veel nieuws en beklijvends over boven te spitten: zowel in leven als in werk mixte Schmidt baanbrekend vroeg de zogenaamd hoge en de zogenaamd lage cultuur; haar productiefste periode ging gepaard met geluk in de liefde; deadlines zegenden haar met een vitalisme dat haar eigen toon en stem forceerde; op latere leeftijd maakte haar bitse botheid in de dagelijkse omgang slachtoffers; na het feest voor haar 84ste verjaardag slikte ze een aantal pillen voor ze naar bed ging. Ze zette het leven naar haar hand: 'Ik vind de dood juist een heel goede oplossing. Een mooie uitvinding, goed dat hij er is.'