تاریخ سینما نمای کلی از وضعیت اجتماعی ـ سیاسی و تأثیرات آن در فعالیت فیلمسازی در نقاط مختلف جهان را روایت میکند. تاریخ سینما روایتی است از سیر تحولات هنر هفتم در گذر زمان و بهصورت توأمان تصویری دقیق از فیلمسازان شاخص و معتبر دنیا ارائه میکند. این کتاب یکی از منابعی است که سیر تحولات سینما را بهدقت مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
این دومین بار است که کتاب نایت را می خوانم و شاید هزارمین باری باشد که آن را تورق کرده ام. اولین باری که این کتاب را مطالعه کردم سال 1391 بود ؛ زمانی که سخت شیفته ی سینما بودم و جز کتاب راهنمای فیلم آقای بهزاد رحیمیان ، کتاب سینمایی دیگری نخوانده بودم. کتاب را نمی توانستم زمین بگذارم. عالی بود و محشر. اطلاعاتش ، تحلیل هایش ، نحوه ی طبقه بندی اطلاعتش و خلاصه خیلی چیزهایش عالی بود برایم. کتب تاریخ سینما دو دسته اند: دسته ی اول ، کتب تاریخ-تحلیلی (مثل کتاب بوردول) و دسته ی دوم ، کتبی اند که صرفا تاریخ سینما را پروپیمان ، با جزئیات فراوان برایت تعریف می کنند: مثل کتاب دیوید کوک ؛ البته دسته ی دوم هم در برخی جاها تحلیل هم دارد،اما بیشتر به شرح تاریخ بسنده می کند. براساس این تقسیم بندی ، به گمانم کتاب نایت در میانه این دو قرار دارد ، به عبارتی ، ترکیب این دو دسته می باشد. نایت علاوه بر تحلیل های جالب ، قدم قدم تاریخ را جلو می رود و تلاش می کند چیزی از قلم نماند. در طول این مدت ، کتب کوک و بوردول را نیز مطالعه می کردم و دریافتم آن دو کتاب سترگ ، از لحاظ تقسیم بندی مباحث و تحلیل ، متاثر از این کتاب هستند ؛ یک نمونه برایتان می آورم : مبحث رسوایی در هالیوود در هر دو کتاب آورده شده ، هم در کتاب نایت درحالی که در برخی کتب سینمایی ، این بحث نادیده گرفته می شود ، یا مثلاً فصل کارگردانان بزرگ دوره ی اول سینمای ناطق و........ دو فصل آخر ، علی رغم تحلیل های خوبشان ، قدیمی و منسوخ هستند و دیگر به حساب نمی آیند. اما برای آشنایی با آن دوره ، یعنی تا اواسط 1950 ، خواندنشان خالی از لطف نیست. شخصاً ، تاکید و تکرار می کنم ، شخصاً بعضی از تحلیل های این کتاب را دوست ندارم ؛ مثلا تحلیلی که از سینمای وایلر شده: «روابط آدم ها بغرنج و شلخته است» ؛ به نظرم این جمله از بیخ و بن غلط است ، چون یکی از مهم ترین ممتازکننده های سینمای وایلر، شخصیت پردازی آن بوده؛ و یا تحلیل هایی که کتاب از سینمای وینسکونتی می کند به نظرم ایراد دارند. البته موارد کم نیستند ، اما باید بدانیم که هر کتاب تاریخ سینمایی ، بدون استثنا، تحلیل های شخصی نویسنده را هم در خود دارد. این نظرها کاملا شخصی هستند. ترجمه ی پاکیزه و کم نقص نجف دریابندری ، بزرگترین ممتازکننده ی این کتاب است. برخی موارد ، کتبی بسیار باارزش وجود دارند که متاسفانه ، به خاطر ترجمه ی بسیار بدشان ، فوراً ازچشم آدم می افتند ، اما ترجمه ی استاد دریابندری، روان ، پاکیزه و خواناست. ترجمه ی های نجف ، حالت غذا را دارند؛ دلت می خواهد بارها آن ها را ببینی و بخوری و هربار لذت می بری از دیدنش. علت هزاربار تورقی که در ابتدا مطلب عرض کردم همین بود. باید دانست که این کتاب ، اولین کتاب سینمایی در ایران نیست ، اما مهم ترین یکی از اولین کتابهایی بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت و از آن استفاده شد. در دیداری که با خسرو دهقان ، منتقد فیلم ، داشتم گفتند که خواندن این کتاب عامل علاقه مندی ایشان به سینما بوده. جالب است بدانید آقای بهمن فرمان آرا از شاگردان آرتر نایت بوده و گفته است که این کتاب یکی از واحدهای درسی شان بوده. این کتاب ، از کتابی مثل تاریخ سینمای هنری ( که بعداً در نوشته ای جدا به آن خواهم پرداخت)، به مراتب بهتر و گیراتر است.
نظریه "چشم سینمایی" ورتوف : "فقط فیلم واقعی شایسته ی روسیه است و وظیفه ی فیلمبردار عبارت است از نشان دادن واقعیت جامعه ی نو به مردمی که آن را بنا می کنند." وی سینما را به موجود زنده ای تشبیه می کرد که چشم او فیلمبردار است و دستهایش "پیوندگر" (Editor) و مغزش تهیه کننده ی فیلم، یعنی خود ورتوف.
A book published in the 1950s so very hard to find for a reasonable price. I was lucky enough to buy a still intact paperback copy via ebay.
Easy to dip in and out of.
I have read a fair amount on the history of the movies in the US, and a little bit about the history of movies in other countries. Have seen several Italian, French, and British movies and a sprinkling from other countries. I have tried to visit the film museums in major cities I have visited and always pick up some new knowledge. But I would have to say I really learned a lot from reading this book.
The Liveliest Art by Arthur Knight covers the history of filmmaking from the early days of photography through the establishment of television. The book is at its best when covering the history of American cinema and the business of Hollywood and of the Movie Theater business.
Knight though, takes a manifest destiny approach to history writing, seeing all the developments worldwide were designed to make Hollywood possible and to make American cinema better than any other country. One quote that sums up the whole attitude of the book is: "No one can out Hollywood Hollywood."
به اندازهی بوردول به سینمای جهان نمیپردازد، دید درست و منصفانهای دارد مثلا نسبت به قضیهی «تولدِ یک ملتِ» گریفیث، که هر چند تشدید دوبارهی اختلافات نژادی را به گردن این فیلم میاندازند منتها نایت میگوید گریفیث همچین قصدی نداشته و حتا با اضافه کردن کاراکترهای مثبت به سیاهپوستان سعی داشته وزنه را تعدیل کند؛ که خب فهم نشده.
به نظرم نهایت البته هم به خاطر اینکه برههی طولانیای از تاریخ سینما را در برنمیگیرد، تنها مزیتاش ترجمهی خوب نجف دریابندری است.
I read this book from Dad's library in Park Ridge when visiting home from college. Thanks to WTTW, Chicago's public television station, and Dad's own tastes, I had seen a great number of the classic films discussed in Knight's book.