What do you think?
Rate this book
Η λάσπη
Ο 28χρονος Αλέξανδρος, ή Σάντο, επιστρέφει στην Αθήνα έπειτα από έναν χρόνο στο εξωτερικό αποφασισμένος να αυτοκτονήσει. Καθώς προσπαθεί να υλοποιήσει τις τελευταίες λεπτομέρειες του σχεδίου του, περιπλανάται στους δρόμους της πόλης παραπαίοντας αδιάκοπα ανάμεσα στο παρελθόν και το αποπνικτικό παρόν, αναμετράται με τις προσωπικές του αδυναμίες και το σκληρό ανθρωπογενές περιβάλλον, παλεύοντας με τους ασθματικούς του μονολόγους να ορίσει τη θέση του στον κόσμο.
Ο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος, βραβευμένος με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα για το 2013, σκιαγραφεί στο πρώτο του μυθιστόρημα έναν ήρωα επώδυνα αληθινό, που εξεγείρεται, απογοητεύεται, οργίζεται, καταρρέει, έναν ήρωα που ισορροπεί στο όριο της θραύσης.
Ο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος, βραβευμένος με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα για το 2013, σκιαγραφεί στο πρώτο του μυθιστόρημα έναν ήρωα επώδυνα αληθινό, που εξεγείρεται, απογοητεύεται, οργίζεται, καταρρέει, έναν ήρωα που ισορροπεί στο όριο της θραύσης.
208 pages, Paperback
First published November 1, 2014
2 people are currently reading
152 people want to read
About the author
Χρήστος Αρμάντο Γκέζος
15 books278 followersΟ Χρήστος Αρμάντο Γκέζος γεννήθηκε στη Χιμάρα το 1988 και είναι απόφοιτος της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΕΜΠ. Έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή "Ανεκπλήρωτοι Φόβοι" (Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2013), το μυθιστόρημα "Η Λάσπη" (υποψήφιο για το Athens Prize of Literature 2015) και τη συλλογή διηγημάτων "Τραμπάλα", από τις εκδόσεις Μελάνι.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 39 reviews
May 11, 2017
Σε προσωπικό επίπεδο αυτή "η λάσπη" γίνεται αυτομάτως όλη η βιωματική ή και όχι,πραγματικότητα που μπορεί να πληγώσει θανατηφόρα ή να προσδιορίσει ωμά και σκληρά το παρελθόν και το μέλλον.
Αξιολογώ με ***** αστέρια αυτή την ιστορια γιατι κατάφερε να με παρασύρει απλά/λιτά/απέριττα σε αυτόν τον εσωτερικό μονόλογο με βασική προοπτική την αυτοκτονία του αφηγητή/φοιτητή/Βορειοηπειρώτη, ο οποίος παραληρεί ανάμεσα σε λόγια,σκέψεις,βιώματα,και γεγονότα που τον στιγμάτισαν και τον κατέστρεψαν.
Η οικογένεια του έρχεται στην Ελλάδα απο την Αλβανία τους καιρούς των μεγάλων προσδοκιών για αυτούς τους τους ανθρώπους που για να ζήσουν ένα καταραμένο όνειρο αξιοπρεπώς εγκαταλείπουν μια πατρίδα που τους κατηγορεί ως Έλληνες, για να έρθουν σε μια άλλη πατρίδα που τους διώχνει ως Αλβανούς.
Ο άπατρις αφηγητής ειναι αρχικά φοβισμένος μα και ονειροπόλος. Σιγά-σιγά βουτάει μέσα στη λάσπη της μπερδεμένης του ψυχής πνιγεί παιδικά βιώματα που τον συντάραξαν και ξερνάει ουσιαστικά και μεταφορικά ότιδηποτε προσπαθεί να κρατήσει προς επιβίωση το σώμα του,κάτι που απαγορεύεται αυτομάτως απο το ψυχωτικό του βασανιστήριο. Αηδιάζει,υποφέρει,προβληματίζεται,οδηγείται μονο σε αδιέξοδα και αδειάζει απο μέσα του κάθε αναγκαίο γλυκόπικρο ΓΕΥΜΑκαι ΒΙΩΜΑ.(Αυτό το κομμάτι με συντάραξε πραγματικά). Μη ρωτάς γιατί ειναι η επωδός του, αν επιμείνεις θα αιμμοραγησσει βουβά, επειδή μπορεί,επειδή υποφέρει,επειδή εγκληματησε.
Ένας τρυφερός,ευγενικός,καλλιεργημένος φυγάς ειναι ο Αλεξανδρος. Κυνικός,τραγικός και απολαυστικός όταν ολα τα καθημερινά γεγονότα μιας προβλέψιμης ρουτίνας γίνονται αβάσταχτα ξερατά γεμάτα λάσπη.
Ειναι παρανοϊκός ή φαντασιόπληκτος; Απο αξιοπρέπεια και αηδία προς τη ζωή επιδιώκει την αυτοχειρία ή απο μια αρρωστημένη κλειστοφοβία και αυταπάρνηση;
Υπέροχο,ρεαλιστικό,αιχμηρό, λασπωμένο όνειρο.
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς ασπασμούς.
Αξιολογώ με ***** αστέρια αυτή την ιστορια γιατι κατάφερε να με παρασύρει απλά/λιτά/απέριττα σε αυτόν τον εσωτερικό μονόλογο με βασική προοπτική την αυτοκτονία του αφηγητή/φοιτητή/Βορειοηπειρώτη, ο οποίος παραληρεί ανάμεσα σε λόγια,σκέψεις,βιώματα,και γεγονότα που τον στιγμάτισαν και τον κατέστρεψαν.
Η οικογένεια του έρχεται στην Ελλάδα απο την Αλβανία τους καιρούς των μεγάλων προσδοκιών για αυτούς τους τους ανθρώπους που για να ζήσουν ένα καταραμένο όνειρο αξιοπρεπώς εγκαταλείπουν μια πατρίδα που τους κατηγορεί ως Έλληνες, για να έρθουν σε μια άλλη πατρίδα που τους διώχνει ως Αλβανούς.
Ο άπατρις αφηγητής ειναι αρχικά φοβισμένος μα και ονειροπόλος. Σιγά-σιγά βουτάει μέσα στη λάσπη της μπερδεμένης του ψυχής πνιγεί παιδικά βιώματα που τον συντάραξαν και ξερνάει ουσιαστικά και μεταφορικά ότιδηποτε προσπαθεί να κρατήσει προς επιβίωση το σώμα του,κάτι που απαγορεύεται αυτομάτως απο το ψυχωτικό του βασανιστήριο. Αηδιάζει,υποφέρει,προβληματίζεται,οδηγείται μονο σε αδιέξοδα και αδειάζει απο μέσα του κάθε αναγκαίο γλυκόπικρο ΓΕΥΜΑκαι ΒΙΩΜΑ.(Αυτό το κομμάτι με συντάραξε πραγματικά). Μη ρωτάς γιατί ειναι η επωδός του, αν επιμείνεις θα αιμμοραγησσει βουβά, επειδή μπορεί,επειδή υποφέρει,επειδή εγκληματησε.
Ένας τρυφερός,ευγενικός,καλλιεργημένος φυγάς ειναι ο Αλεξανδρος. Κυνικός,τραγικός και απολαυστικός όταν ολα τα καθημερινά γεγονότα μιας προβλέψιμης ρουτίνας γίνονται αβάσταχτα ξερατά γεμάτα λάσπη.
Ειναι παρανοϊκός ή φαντασιόπληκτος; Απο αξιοπρέπεια και αηδία προς τη ζωή επιδιώκει την αυτοχειρία ή απο μια αρρωστημένη κλειστοφοβία και αυταπάρνηση;
Υπέροχο,ρεαλιστικό,αιχμηρό, λασπωμένο όνειρο.
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς ασπασμούς.
March 19, 2016
(updated κριτική)
Μια δεύτερη –σχεδόν σωματικά βιωμένη– ανάγνωση της Λάσπης περίπου ένα χρόνο μετά την πρώτη.
Ο Σάντο είναι ένας άνθρωπος με σωματοποιημένες ψυχικές πληγές που ακροβατεί στο χείλος της αβύσσου και που μπορεί εκ πρώτης όψης να μοιάζει ακραίος και μη-ρεαλιστικός αλλά δεν είναι. Αυτό που τον διαφοροποιεί από το μέσο άνθρωπο είναι η διέξοδος που βρίσκει (ή δεν βρίσκει). Πέρα από το λόγο του βιβλίου που παρασέρνει σαν χείμαρρος, την ακρίβεια της έκφρασης, την τοποθέτηση της σωστής λέξης στην κατάλληλη θέση και τις απροσδόκητες, άκρως παραστατικές εικόνες [«ασχέτως αν εγώ στο πίσω μέρος του μυαλού μου έχω τη βλακώδη ψευδαίσθηση ότι χιλιάδες λαίμαργα μάτια είναι καρφωμένα πάνω μου, μάτια με δόντια φυτρωμένα ανάμεσα στα βλέφαρα έτοιμα να τραγανίσουν το σκαρί μου (σ. 38-39)], το βιβλίο αυτό με σημάδεψε γιατί στον Σάντο είδα φανερές κι απωθημένες πλευρές του εαυτού μου και κατάφερα να τον νιώσω τελικά.
Η Λάσπη δεν είναι η ιστορία ενός μεγαλοποιημένου μικρόκοσμου, αλλά ένα βιβλίο καυστικής κοινωνικής κριτικής και μια επώδυνη ανασκαφή στα θεμέλια της ανθρώπινης ύπαρξης. Ελπίζω να διαβαστεί όπως και όσο του αξίζει.
Μια δεύτερη –σχεδόν σωματικά βιωμένη– ανάγνωση της Λάσπης περίπου ένα χρόνο μετά την πρώτη.
Ο Σάντο είναι ένας άνθρωπος με σωματοποιημένες ψυχικές πληγές που ακροβατεί στο χείλος της αβύσσου και που μπορεί εκ πρώτης όψης να μοιάζει ακραίος και μη-ρεαλιστικός αλλά δεν είναι. Αυτό που τον διαφοροποιεί από το μέσο άνθρωπο είναι η διέξοδος που βρίσκει (ή δεν βρίσκει). Πέρα από το λόγο του βιβλίου που παρασέρνει σαν χείμαρρος, την ακρίβεια της έκφρασης, την τοποθέτηση της σωστής λέξης στην κατάλληλη θέση και τις απροσδόκητες, άκρως παραστατικές εικόνες [«ασχέτως αν εγώ στο πίσω μέρος του μυαλού μου έχω τη βλακώδη ψευδαίσθηση ότι χιλιάδες λαίμαργα μάτια είναι καρφωμένα πάνω μου, μάτια με δόντια φυτρωμένα ανάμεσα στα βλέφαρα έτοιμα να τραγανίσουν το σκαρί μου (σ. 38-39)], το βιβλίο αυτό με σημάδεψε γιατί στον Σάντο είδα φανερές κι απωθημένες πλευρές του εαυτού μου και κατάφερα να τον νιώσω τελικά.
Η Λάσπη δεν είναι η ιστορία ενός μεγαλοποιημένου μικρόκοσμου, αλλά ένα βιβλίο καυστικής κοινωνικής κριτικής και μια επώδυνη ανασκαφή στα θεμέλια της ανθρώπινης ύπαρξης. Ελπίζω να διαβαστεί όπως και όσο του αξίζει.
April 8, 2017
"Η τρέλα, η τρέλα, άρα το χάος, η μοναδική ακλόνητη σταθερά του σύμπαντος"
Φόβος και παράνοια στην Αθήνα της κρίσης.
"αλλά δεν ξέρετε τι προσφυγιά και τι φτώχεια σας περιμένει φουκαράδες μου, όμως θα μάθετε, θα μάθετε, μη μου ανησυχείτε, έρχονται ωραίες δύσκολες υπέροχες μέρες τις οποίες θα τις δείτε όπως βλέπει το δέντρο τη φωτιά όταν καίγεται και θα τις βιώσετε μεγαλόπρεπα, γλυκά μου πλασματάκια αν φυσικά δεν κρεμαστείτε από τις γραβάτες σας [..] πόσες χιλιάδες αυτοκτονίες στην Ελλάδα της κρίσης; τρείς; τέσσερις; "
Αυτό που κάνει ο Γκέζος θέλει θάρρος.
Θέλει θάρρος να εκτίθεσαι, ξεστομίζοντας όλες αυτές τις λέξεις που κλωτσάνε μέσα σου σαν απασφαλισμένο περίστροφο τη στιγμή που εκπυρσοκροτεί.
Αθυρόστομο, σοκαριστικό, τελματικό και οριακό - στα όρια της τρέλας και της απόγνωσης, το συνειρμικό - ή να έλεγα καλύτερα παραληρηματικό- το ντελίριο ενός νέου που κουράστηκε, ενός νέου που απογοητεύτηκε απ' ολα, ενός νέου που το 'χασε, ενός νέου που όλες του οι κυκλωνικές σκέψεις περιστρέφονται πια γύρω από το σχέδιο της τέλειας αυτοχειρίας του.
Η σκληρή πόλη ("Αθήνα το βρεφικό μου καλαθάκι, Αθήνα, το παντοτινό μου φέρετρο") η σκληρή ζωή, η μετανάστευση ο ρατσισμός η έχθρα η ξενοφοβία. Ο μπουκοφσκικός νιχιλισμός και η καφκική σωματοποιημένη ψυχασθένεια, ο μηδενισμός της ανθρώπινης αξίας, της ανθρώπινης ζωής, "το τίποτα το τίποτα το τίποτα".
5 αστέρια γι' αυτό το δέος που προκάλεσε εντός μου
κι άλλα 5 για το ιδιόρρυθμο γράψιμο που σε κρατά καθηλωμένο/αποσβολωμένο/αποτροπιασμένο/και τελικά γοητευμένο.
"Αυτός ο ουρανός βαραίνει τόσο αφόρητα στην πλάτη, και τώρα είναι όμορφος ο ουρανός, τώρα είναι μαύρος και καθαρός και ήσυχος και κάπως πιο ελαφρύς έτσι όπως προσωρινά δεν κουβαλά μυριάδες ανθρώπινα κορμιά από την πάνω πλευρά που δεν φαίνεται, αν δεν έπαυε αυτή η γαλήνια ευθραυστότητα ίσως μπορούσαν να κυλήσουν διαφορετικά τα πράγματα, ίσως θα μπορούσα να ξαπλώσω σε αυτό το παγκάκι,
καλησπέρα σας τι κάνετε όμορφη βραδιά απόψε δεν βρίσκετε; μην ενοχλείστε δεν πρόκειται να αισθανθείτε καν την παρουσία μου, να ξαπλώσω με μια εφημερίδα για κουβέρτα και να κοιμηθώ ήρεμα χωρίς να νιώθω το μπετόν αυτής της πόλης να πήζει γύρω απ' το λαιμό μου, χωρίς να νιώθω τα ραβδιά από χάλυβα να λογχίζουν τα πλευρά μου, το σημαντικότερο: χωρίς να με ξυπνήσει κάποια στιγμή το κρακ από το ράγισμα και έπειτα από την πτώση των γυαλιών του ουρανού ολόγυρα, σπαθιά από γυαλί που πέφτουν πέφτουν πέφτουν στο δέρμα και σε κάνουνε κομμάτια."
Φόβος και παράνοια στην Αθήνα της κρίσης.
"αλλά δεν ξέρετε τι προσφυγιά και τι φτώχεια σας περιμένει φουκαράδες μου, όμως θα μάθετε, θα μάθετε, μη μου ανησυχείτε, έρχονται ωραίες δύσκολες υπέροχες μέρες τις οποίες θα τις δείτε όπως βλέπει το δέντρο τη φωτιά όταν καίγεται και θα τις βιώσετε μεγαλόπρεπα, γλυκά μου πλασματάκια αν φυσικά δεν κρεμαστείτε από τις γραβάτες σας [..] πόσες χιλιάδες αυτοκτονίες στην Ελλάδα της κρίσης; τρείς; τέσσερις; "
Αυτό που κάνει ο Γκέζος θέλει θάρρος.
Θέλει θάρρος να εκτίθεσαι, ξεστομίζοντας όλες αυτές τις λέξεις που κλωτσάνε μέσα σου σαν απασφαλισμένο περίστροφο τη στιγμή που εκπυρσοκροτεί.
Αθυρόστομο, σοκαριστικό, τελματικό και οριακό - στα όρια της τρέλας και της απόγνωσης, το συνειρμικό - ή να έλεγα καλύτερα παραληρηματικό- το ντελίριο ενός νέου που κουράστηκε, ενός νέου που απογοητεύτηκε απ' ολα, ενός νέου που το 'χασε, ενός νέου που όλες του οι κυκλωνικές σκέψεις περιστρέφονται πια γύρω από το σχέδιο της τέλειας αυτοχειρίας του.
Η σκληρή πόλη ("Αθήνα το βρεφικό μου καλαθάκι, Αθήνα, το παντοτινό μου φέρετρο") η σκληρή ζωή, η μετανάστευση ο ρατσισμός η έχθρα η ξενοφοβία. Ο μπουκοφσκικός νιχιλισμός και η καφκική σωματοποιημένη ψυχασθένεια, ο μηδενισμός της ανθρώπινης αξίας, της ανθρώπινης ζωής, "το τίποτα το τίποτα το τίποτα".
5 αστέρια γι' αυτό το δέος που προκάλεσε εντός μου
κι άλλα 5 για το ιδιόρρυθμο γράψιμο που σε κρατά καθηλωμένο/αποσβολωμένο/αποτροπιασμένο/και τελικά γοητευμένο.
"Αυτός ο ουρανός βαραίνει τόσο αφόρητα στην πλάτη, και τώρα είναι όμορφος ο ουρανός, τώρα είναι μαύρος και καθαρός και ήσυχος και κάπως πιο ελαφρύς έτσι όπως προσωρινά δεν κουβαλά μυριάδες ανθρώπινα κορμιά από την πάνω πλευρά που δεν φαίνεται, αν δεν έπαυε αυτή η γαλήνια ευθραυστότητα ίσως μπορούσαν να κυλήσουν διαφορετικά τα πράγματα, ίσως θα μπορούσα να ξαπλώσω σε αυτό το παγκάκι,
καλησπέρα σας τι κάνετε όμορφη βραδιά απόψε δεν βρίσκετε; μην ενοχλείστε δεν πρόκειται να αισθανθείτε καν την παρουσία μου, να ξαπλώσω με μια εφημερίδα για κουβέρτα και να κοιμηθώ ήρεμα χωρίς να νιώθω το μπετόν αυτής της πόλης να πήζει γύρω απ' το λαιμό μου, χωρίς να νιώθω τα ραβδιά από χάλυβα να λογχίζουν τα πλευρά μου, το σημαντικότερο: χωρίς να με ξυπνήσει κάποια στιγμή το κρακ από το ράγισμα και έπειτα από την πτώση των γυαλιών του ουρανού ολόγυρα, σπαθιά από γυαλί που πέφτουν πέφτουν πέφτουν στο δέρμα και σε κάνουνε κομμάτια."
June 13, 2015
Εντυπωσιακή γραφή,εξαιρετικά φροντισμένη έκδοση ...Υπέροχο!
November 28, 2020
Δυσκολεύομαι πολύ να γράψω κριτική για αυτό το βιβλίο... Είναι από τ'αναγνώσματα που δεν τα διαβάζεις...τα ζεις, τα αναπνέεις, τα ρουφάς, τ'αγαπάς και τα μισείς, σε διαβάζουν παρά τα διαβάζεις.
Ο λόγος του συγγραφέα είναι χειμαρρώδης, ασταμάτητος , γεμάτος καρφιά και θρύψαλα. Η ζωή του ήρωα, το πριν, το αβέβαιο μετά και το τώρα, πλεγμένα σχεδόν αξεδιάλυτα, χύνεται έξω από τις σελίδες και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αφεθείς να σε παρασύρει μέσα στα λασπωμένα νερά που όλως περιέργως είναι αρκετά διαυγή ώστε να δεις μέσα τους το είδωλο της δικής σου ζωής, αλλά περισσότερο της κοινωνίας στην οποία ζεις.
Κάποιες στιγμές ήθελα να σταματήσω να διαβάζω...δεν άντεχα την ωμότητα του λόγου. Λίγες γραμμές πιο κάτω όμως θα έβρισκα ένα κομμάτι της δικής μου εμπειρίας γραμμένο με τον πιο παράδοξο και ιδανικό τρόπο και έτσι συνέχισα και συνέχισα και πριν το καταλάβω το διάβασα δυο φορές μονορούφι....
Θα το σύστηνα; Δεν ξέρω. Ναι. Μάλλον. Σίγουρα. Σε καμία περίπτωση. Πόση ώρα αντέχεις να κοιτάξεις τον λασπωμένο, διαυγή χείμαρρο;
Ο λόγος του συγγραφέα είναι χειμαρρώδης, ασταμάτητος , γεμάτος καρφιά και θρύψαλα. Η ζωή του ήρωα, το πριν, το αβέβαιο μετά και το τώρα, πλεγμένα σχεδόν αξεδιάλυτα, χύνεται έξω από τις σελίδες και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αφεθείς να σε παρασύρει μέσα στα λασπωμένα νερά που όλως περιέργως είναι αρκετά διαυγή ώστε να δεις μέσα τους το είδωλο της δικής σου ζωής, αλλά περισσότερο της κοινωνίας στην οποία ζεις.
Κάποιες στιγμές ήθελα να σταματήσω να διαβάζω...δεν άντεχα την ωμότητα του λόγου. Λίγες γραμμές πιο κάτω όμως θα έβρισκα ένα κομμάτι της δικής μου εμπειρίας γραμμένο με τον πιο παράδοξο και ιδανικό τρόπο και έτσι συνέχισα και συνέχισα και πριν το καταλάβω το διάβασα δυο φορές μονορούφι....
Θα το σύστηνα; Δεν ξέρω. Ναι. Μάλλον. Σίγουρα. Σε καμία περίπτωση. Πόση ώρα αντέχεις να κοιτάξεις τον λασπωμένο, διαυγή χείμαρρο;
May 5, 2016
Οι κοινές αναφορές μου με τον συγγραφέα με καθιστούν αναξιόπιστο κριτή του συγκεκριμένου βιβλίου. Θέλω απλώς να εκφράσω τη ικανοποίηση και την ευγνωμοσύνη μου.
March 6, 2016
Βιβλίο που ακροβατεί στα όρια της παράνοιας και του χάους που έχει ο συγγραφέας στον νου του- και ίσως δικαιολογημένα -και της πραγματικότητας.
Ένας ήρωας σκοτεινός και οργισμένος, που κατά την γνώμη μου χρησιμοποιεί την οργή για να κρύψει την θλίψη του . Δεν σε κάνει να τον λυπάσαι, αλλά αντίθετα να αγωνιάς για το τι θα συμβεί στην συνέχεια και πως θα πράξει . Ένας ήρωας διχοτομημένος στην πραγματικότητα - πράγμα που φαίνεται και από το διπλό όνομα Αλέξανδρος ή Σάντο- από την μία η οργισμένη πλευρά που την ενοχλούν ακόμα και ασήμαντα πράγ��ατα και από την άλλη, η πλευρά που βαστάει τα ηνία της αυτοσυγκράτησης ,ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι ανά στιγμές παρατηρούμε την διαλεκτική Αλέξανδρου και Σάντο, ιδιαίτερα στα σημεία που εμφανίζεται η ανασφάλεια του.
Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί και να του δοθεί η προσοχή και ο χρόνος που του αξίζει , γιατί το ενδιαφέρον δεν έγκειται μόνο στον τρόπο που έχει φτιαχτεί ο συγκεκριμένος χαρακτήρας και η πλοκή, αλλά είναι ένα αξιόλογο βιβλίο και από άποψη λόγου. Λεκτικός πλούτος , γλωσσικό ιδίωμα - όταν χρειάζεται- μακροπερίοδος και ασθματικός λόγος. Τέλος, το βιβλίο αυτό έχει ψυχή μέσα και αυτό είναι το σημαντικότερο.
Ένας ήρωας σκοτεινός και οργισμένος, που κατά την γνώμη μου χρησιμοποιεί την οργή για να κρύψει την θλίψη του . Δεν σε κάνει να τον λυπάσαι, αλλά αντίθετα να αγωνιάς για το τι θα συμβεί στην συνέχεια και πως θα πράξει . Ένας ήρωας διχοτομημένος στην πραγματικότητα - πράγμα που φαίνεται και από το διπλό όνομα Αλέξανδρος ή Σάντο- από την μία η οργισμένη πλευρά που την ενοχλούν ακόμα και ασήμαντα πράγ��ατα και από την άλλη, η πλευρά που βαστάει τα ηνία της αυτοσυγκράτησης ,ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι ανά στιγμές παρατηρούμε την διαλεκτική Αλέξανδρου και Σάντο, ιδιαίτερα στα σημεία που εμφανίζεται η ανασφάλεια του.
Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί και να του δοθεί η προσοχή και ο χρόνος που του αξίζει , γιατί το ενδιαφέρον δεν έγκειται μόνο στον τρόπο που έχει φτιαχτεί ο συγκεκριμένος χαρακτήρας και η πλοκή, αλλά είναι ένα αξιόλογο βιβλίο και από άποψη λόγου. Λεκτικός πλούτος , γλωσσικό ιδίωμα - όταν χρειάζεται- μακροπερίοδος και ασθματικός λόγος. Τέλος, το βιβλίο αυτό έχει ψυχή μέσα και αυτό είναι το σημαντικότερο.
May 11, 2018
Πρωτη επαφη με τον Χρηστο Αρμαντο Γκεζο κ οφειλω να ομολογησω πως ειμαι εντυπωσιασμενη απο τη συγγραφικη του δεινοτητα. Ενα κλειστοφοβικο αφηγημα. Ενας ηρωας που βρισκεται σε απογνωση. Απο τις πρωτες σειρες διαπιστωνει κανεις το παραληρημα του. Σκορπιες σκεψεις... ενα συνονθυλευμα συναισθηματων. Ενιωθα σε καθε γραμμη πως ο ηρωας "πνιγεται", θελει να φωναξει. Ειναι οντως ενα υπαρξιακο θριλερ!
December 30, 2015
O πρωταγωνιστής, επιστρέφει στην Αθήνα μετά από την εξορία φορτωμένος με τύψεις και ένα πιστόλι με το οποίο σκοπεύει να τερματίσει τη ζωή του.
Η αφήγηση πρωτοπρόσωπη και χαοτική, βαλτώδεις, οι σκέψεις μπερδεύονται συνεχώς η μία με την άλλη σε μία ατέρμονη σύγχηση, οι πράξεις αποσπασματικές και ανάκατες με τη χαοτική αντίληψη του αφηγητή, που συνδυάζει την κλάψα του Χόλντεν Κώλφηντ με τη μανία του Τράβις Μπικλ. Αν είσαστε λίγο ή πολύ (όπως ο υποφαινόμενος) αλεργικοί στο γράψιμο αυτό, κινδυνεύετε να σας χάσουμε...
Τώρα θα πείτε: "ώπα ρε Ράμπο, αυτό είναι κριτική για μονάστερο, πόσα στα πλήρωσε ο Γκέζος τα άλλα τρία;" Και η απάντηση είναι στο ότι πετυχαίνει πολλά πράγματα σωστά.
Για αρχή, μέσα από το βόρβορο της γραφής αναδύονται μερικές πολύ ωραίες (αλλά σπάνια όμορφες), ζωντανές, γλαφυρές εικόνες που δείχνουν το ταλέντο και την ικανότητα γραφής του συγγραφέα.
Έπειτα, ένα θέμα που ποτέ δεν πρωταγωνιστεί, αλλά και ποτέ δεν μένει εκτός πλάνου είναι αυτό του παρελθόντος του πρωταγωνιστή, του παιδιού οικονομικών μεταναστών που μεγάλωσε στην Ελλάδα του 90. Κάτι που δεν έχουμε συναντήσει συχνά ως τώρα στα Ελληνικά γράμματα αλλά που θεωρώ ότι θα μας απασχολήσει αρκετά ως αναγνώστες τις επόμενες δεκαετίες.
Τέλος, το τέλος είναι εξαιρετικό. Αυτό που με είχε ενοχλήσει σε όλο το βιβλίο ήταν κάτι που δε μου κόλλαγε καθόλου, ένας ελέφαντας στο δωμάτιο που κανένας δεν έδειχνε να μου τον εμφανίζει. Το τέλος όμως, όσο κι αν είναι από αυτά που με "χαλάνε" έρχεται και δένει τόσο ωραία αυτό που με χάλαγε τόσες σελίδες που βγάζω το καπέλο στον συγγραφέα για το πως έχει στήσει το έργο του.
Συνολικά, βιβλίο δύσκολο αλλά δυνατό που ανταμείβει τον αναγνώστη.
Η αφήγηση πρωτοπρόσωπη και χαοτική, βαλτώδεις, οι σκέψεις μπερδεύονται συνεχώς η μία με την άλλη σε μία ατέρμονη σύγχηση, οι πράξεις αποσπασματικές και ανάκατες με τη χαοτική αντίληψη του αφηγητή, που συνδυάζει την κλάψα του Χόλντεν Κώλφηντ με τη μανία του Τράβις Μπικλ. Αν είσαστε λίγο ή πολύ (όπως ο υποφαινόμενος) αλεργικοί στο γράψιμο αυτό, κινδυνεύετε να σας χάσουμε...
Τώρα θα πείτε: "ώπα ρε Ράμπο, αυτό είναι κριτική για μονάστερο, πόσα στα πλήρωσε ο Γκέζος τα άλλα τρία;" Και η απάντηση είναι στο ότι πετυχαίνει πολλά πράγματα σωστά.
Για αρχή, μέσα από το βόρβορο της γραφής αναδύονται μερικές πολύ ωραίες (αλλά σπάνια όμορφες), ζωντανές, γλαφυρές εικόνες που δείχνουν το ταλέντο και την ικανότητα γραφής του συγγραφέα.
Έπειτα, ένα θέμα που ποτέ δεν πρωταγωνιστεί, αλλά και ποτέ δεν μένει εκτός πλάνου είναι αυτό του παρελθόντος του πρωταγωνιστή, του παιδιού οικονομικών μεταναστών που μεγάλωσε στην Ελλάδα του 90. Κάτι που δεν έχουμε συναντήσει συχνά ως τώρα στα Ελληνικά γράμματα αλλά που θεωρώ ότι θα μας απασχολήσει αρκετά ως αναγνώστες τις επόμενες δεκαετίες.
Τέλος, το τέλος είναι εξαιρετικό. Αυτό που με είχε ενοχλήσει σε όλο το βιβλίο ήταν κάτι που δε μου κόλλαγε καθόλου, ένας ελέφαντας στο δωμάτιο που κανένας δεν έδειχνε να μου τον εμφανίζει. Το τέλος όμως, όσο κι αν είναι από αυτά που με "χαλάνε" έρχεται και δένει τόσο ωραία αυτό που με χάλαγε τόσες σελίδες που βγάζω το καπέλο στον συγγραφέα για το πως έχει στήσει το έργο του.
Συνολικά, βιβλίο δύσκολο αλλά δυνατό που ανταμείβει τον αναγνώστη.
November 28, 2015
3,5/5. Αυτό το βιβλίο με δυσκόλεψε πολύ. Σπάνια έχω αντιπαθήσει τόσο ήρωα βιβλίου. Τόσο πολύ που έκανα να το διαβάσω δυο βδομάδες κάθε φορά που το έπιανα στα χέρια μου ένιωθα σχεδόν ωδίνες τοκετού, ήθελα να το τελειώσω και να το αφήσω πίσω μου. Βιβλίο που ξυπνά τόσο έντονα αισθήματα σαφώς δεν είναι αδιάφορο. Όλα όσα έλεγε ο ήρωας θεωρούσα ότι ήταν προσβολή στην κοσμοθεωρία μου, που είναι ότι βρίσκουμε ομορφιά και στα πιο ασήμαντα πράγματα όπως μια απλωμένη μπουγάδα που ανεμίζει στον αέρα, ένα ζεστό φλυτζάνι καφέ κ.λ.π. και συνεχίζεις την ζωή σου προσπαθώντας να τα βγάλεις πέρα. Ο ήρωας είναι τόσο εγωιστής που δεν εκτιμά τίποτα από ότι έχει στην ζωή του, έχει περιβληθείτο κουκούλι του όμορφου μα καταραμένου ποιητή και περιφέρεται προσβάλοντας τους ανθρώπους που τον αγαπούν και όχι μόνο.Όλο αυτό το παραλήρημα μου φάνηκε τόσο ψεύτικο όπως μόνο ψεύτικα μπορούν να αισθανθούν οι άνθρωποι που δεν τους έχει συμβεί τίποτα ουσιαστικά κακό και ανεπανόρθωτο στην ζωή τους και εφευρίσκουν δραματικές καταστάσεις. Ήθελα να τον είχα μπροστά μου να τον έπιανα από το σβέρκο και να τον πήγαινα με το ζόρι στον ψυχοθεραπευτή. Α ρε Χόλντεν έχεις καταστρέψει πολύ κόσμο.
Φέτος είναι η χρονιά των βιβλίων με μακροπερίοδη αφήγηση, αυτό είναι το έκτο που διαβάζω. Ο συγγραφέας είναι απίστευτα ταλαντούχος. Μπόρεσε και έγραψε αυτό το παραλήρημα μεταδίδοντας τον σκότος που επικρατεί μέσα στον εγκέφαλο του ήρωα, οι περιγραφές της αφιλόξης πόλης και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας όπως την αντιλαμβάνεται ο πρωταγωνιστής, είναι εκπληκτικές.
Φέτος είναι η χρονιά των βιβλίων με μακροπερίοδη αφήγηση, αυτό είναι το έκτο που διαβάζω. Ο συγγραφέας είναι απίστευτα ταλαντούχος. Μπόρεσε και έγραψε αυτό το παραλήρημα μεταδίδοντας τον σκότος που επικρατεί μέσα στον εγκέφαλο του ήρωα, οι περιγραφές της αφιλόξης πόλης και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας όπως την αντιλαμβάνεται ο πρωταγωνιστής, είναι εκπληκτικές.
February 27, 2016
Στην άυλη βιβλιοθήκη μου υπάρχει ένα ράφι που το ονομάζω "12 hours books" και σε αυτό τοποθετούνται κάποια βιβλία που διαβάστηκαν με υπερταχεία και βαριεστημένη ανάγνωση, λαμβάνοντας ως βαθμολογία 1, μιας και δεν υπάρχει κατώτερη.
Σκέφτομαι ότι το να τοποθετήσω το βιβλίο του Χρήστου στο παρόν ράφι, ίσως αποτελέσει αδικία αλλά και πάλι, ίσως είναι καλύτερα να μπει εκεί για να δείξει ότι υπάρχει, τελικά, ελπίδα για την ελληνική πεζογραφία.
Πραγματικά, μου πήρε λιγότερο από 12 ώρες να τελειώσω το βιβλίο του. Με χειμαρώδη και καταιγιστική γραφή, ο συγγραφέας καταφέρνει μέσω του ήρωα του να παρασύρει τον αναγνώστη στον παραληρηματικό του κόσμο. Εξαιρετικές περιγραφές και βιώματα, ασφυκτικό συναίσθημα στις περισσότερες σελίδες, μια ταχεία φυγή προς το αναπόφευκτο ... Διάβασα το βιβλίο με σφιγμένο στομάχι μεν αλλά χωρίς να σταματήσω δε. Λυπήθηκα τον ήρωα του, έναν αντιπαθή ήρωα, λυπήθηκα περισσότερο για τις καταστάσεις που τον έφτασαν στο σημείο της ψυχικής διαταραχής και του αυτοκτονικού ιδεασμού, λυπήθηκα που δεν μπόρεσε να αναγνωρίσει έστω λίγη ομορφιά γύρω του, έστω το ότι ήταν νέος, είχε όλη τη ζωή μπροστά του για να επιχειρήσει να διασωθεί. Ή να τον διασώσουν.
Σκέφτομαι επίσης πως όταν ένας νέος, μικρότερος από 30, γράφει με τόσο ταλέντιο, πόσο ενδιαφέρων θα είναι σε 20 χρόνια, όταν η ωριμότητα της ηλικίας θα δώσει στη γραφή του την περισσή και διαφορετική ομορφιά που δίνουν οι γκρίζοι κρόταφοι σε έναν ήδη όμορφο νέο άντρα.
Σκέφτομαι ότι το να τοποθετήσω το βιβλίο του Χρήστου στο παρόν ράφι, ίσως αποτελέσει αδικία αλλά και πάλι, ίσως είναι καλύτερα να μπει εκεί για να δείξει ότι υπάρχει, τελικά, ελπίδα για την ελληνική πεζογραφία.
Πραγματικά, μου πήρε λιγότερο από 12 ώρες να τελειώσω το βιβλίο του. Με χειμαρώδη και καταιγιστική γραφή, ο συγγραφέας καταφέρνει μέσω του ήρωα του να παρασύρει τον αναγνώστη στον παραληρηματικό του κόσμο. Εξαιρετικές περιγραφές και βιώματα, ασφυκτικό συναίσθημα στις περισσότερες σελίδες, μια ταχεία φυγή προς το αναπόφευκτο ... Διάβασα το βιβλίο με σφιγμένο στομάχι μεν αλλά χωρίς να σταματήσω δε. Λυπήθηκα τον ήρωα του, έναν αντιπαθή ήρωα, λυπήθηκα περισσότερο για τις καταστάσεις που τον έφτασαν στο σημείο της ψυχικής διαταραχής και του αυτοκτονικού ιδεασμού, λυπήθηκα που δεν μπόρεσε να αναγνωρίσει έστω λίγη ομορφιά γύρω του, έστω το ότι ήταν νέος, είχε όλη τη ζωή μπροστά του για να επιχειρήσει να διασωθεί. Ή να τον διασώσουν.
Σκέφτομαι επίσης πως όταν ένας νέος, μικρότερος από 30, γράφει με τόσο ταλέντιο, πόσο ενδιαφέρων θα είναι σε 20 χρόνια, όταν η ωριμότητα της ηλικίας θα δώσει στη γραφή του την περισσή και διαφορετική ομορφιά που δίνουν οι γκρίζοι κρόταφοι σε έναν ήδη όμορφο νέο άντρα.
August 17, 2020
Το συγκεκριμένο βιβλίο εμπεριέχει μέσα του το τρίπτυχο της επιτυχίας για μένα.
Είναι απλό.
Είναι περιεκτικό.
Είναι ξεκάθαρο.
Σου δίνει όσα χρειάζεσαι με σαφηνεια για να μπεις μέσα στην ψυχή του πρωταγωνιστή, να πονέσεις μαζί του, να προβληματιστείς, να κολλήσει η ψυχή σου με την δική του μέσα από τις σελίδες του.
Καταπληκτική δουλειά. Συγχαρητήρια στον συγγραφέα, έναν πραγματικό λογοτέχνη. Το συστήνω ανεπιφύλακτα σε όλους το συγκεκριμένο ανάγνωσμα.
Είναι απλό.
Είναι περιεκτικό.
Είναι ξεκάθαρο.
Σου δίνει όσα χρειάζεσαι με σαφηνεια για να μπεις μέσα στην ψυχή του πρωταγωνιστή, να πονέσεις μαζί του, να προβληματιστείς, να κολλήσει η ψυχή σου με την δική του μέσα από τις σελίδες του.
Καταπληκτική δουλειά. Συγχαρητήρια στον συγγραφέα, έναν πραγματικό λογοτέχνη. Το συστήνω ανεπιφύλακτα σε όλους το συγκεκριμένο ανάγνωσμα.
May 4, 2016
Ξεκινώντας να γράψω την κριτική για τη «Λάσπη» του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου, συνειδητοποίησα πως είναι από τις σπάνιες φορές όπου δυσκολεύομαι να βάλω τις σκέψεις μου σε μια σειρά, παρά βγαίνουν σαν ένα συνονθύλευμα ιδεών/λέξεων/μοτίβων/νοημάτων, όπου επικρατεί ένα παράδοξο: ενώ φαινομενικά μοιάζουν με γραμμές/προτάσεις/παραγράφους άναρχα τοποθετημένες, με μια πιο βαθιά/διεισδυτική ματιά ανακαλύπτεις πως όλα τα στοιχεία που συγκροτούν τον διαταραγμένο εσωτερικό μονόλογο του πρωταγωνιστή, έχουν τοποθετηθεί ρυθμικά σχεδόν, με απόλυτη μελέτη.
Η σύνταξη του κειμένου είναι χειμαρρώδης, παρασέρνει τον αναγνώστη σε μια μόνιμη άβυσσο άγχους, κυριολεκτικά τον πνίγει σε μια θάλασσα ιδεών και όταν του επιτρέψει για λίγο να αναδυθεί στην επιφάνεια και να αναπνεύσει, η επόμενη βουτιά είναι ακόμα πιο αναπάντεχη. Ως νέος συγγραφέας το έργο βρίθει από νεανική ορμή, αναρχία, ακόμα και επιπολαιότητα, είναι όμως τόσο καλαίσθητα δοσμένα που δεν ενοχλούν στο ελάχιστο την ανάγνωση. Η ενιαία παράταξη συνώνυμων λέξεων ανά διαστήματα είναι μια ενδιαφέρουσα τεχνική για να τονιστεί/υπογραμμιστεί/επισημανθεί η εξαντλητική ευφυία του πρωταγωνιστή. Έχει ένα μυαλό που δουλεύει με υπεράνθρωπες στροφές, κατά συνέπεια όλα τα εξωτερικά ερεθίσματα πολλαπλασιάζουν την επίδρασή τους πάνω του, υπεραναλύει καθετί και χάνεται στο δικό του κόσμο, υψώνοντας έναν αόρατο, νοητό θόλο γύρω του που τον κάνει απόμακρο και απρόσιτο. Θυμίζει λίγο τον Max Cohen, όσοι έχουν δει την ταινία «Π» του Αρανόφσκι, ξέρουν τι κατάληξη είχε εκείνος ο δύσμοιρος μαθηματικός.
Το κεντρικό πρόσωπο, ο Αλέξανδρος ή Σάντο, επιστρέφει μετά από μια φυγή περίπου 10μηνη, είναι μόλις 28 χρονών, όμως έχει φιλόδοξα σχέδια: να αυτοκτονήσει θεαματικά την ημέρα των γενεθλίων του μπροστά στην αδελφή και την μητέρα του. Ο συγγραφέας δεν αργεί να μας το αποκαλύψει και έτσι ο αναγνώστης μένει εγκλωβισμένος στην ακόρεστη επιθυμία να συνεχίσει να διαβάζει την ιστορία ενός προσώπου που δεν μπορεί να συμπαθήσει. Ο Χ. Α. Γκέζος παίρνει όλους τους «κλασσικούς» κανόνες της δημιουργικής γραφής και τους διαστρεβλώνει πανηγυρικά, προσφέροντας ένα παράτολμο μυθιστόρημα και πετυχαίνοντας να ταρακουνήσει τις σκέψεις του αναγνώστη.
Ο Αλέξανδρος είναι ένας απ’τους πιο αντιπαθητικούς πρωταγωνιστές που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί. Είναι συγχρόνως ο ήρωας και αντι-ήρωας της ίδιας ιστορίας. Και όμως, το ταλέντο του Χ. Α. Γκέζου ξετυλίγεται μέσα από αυτή την προβληματική οντότητα, μετουσιώνοντάς την στο τέλειο δίαυλο έκφρασης της απόλυτης ρεαλιστικότητας. Μιας ρεαλιστικότητας ξεγυμνωμένης από κάθε ωραιοποίηση, ευαισθησία, ρομαντισμό, συναισθηματισμό. Είναι άραγε ο ήρωας συναισθηματικά ανάπηρος; Ίσως. Ίσως και όχι.
Όλο το βιβλίο είναι ένας μακρύς μονόλογος, που όμως αγγίζει μέσω των βιωμάτων του πρωταγωνιστή πολλά ευαίσθητα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά θέματα, καθώς ο Αλέξανδρος είναι μετανάστης 2ης γενιάς και προσπαθεί να ενσωματώσει στην ύπαρξή του όλα τα κομμάτια της ταυτότητάς του, όμως παράλληλα παλεύει να ενσωματωθεί και ο ίδιος σε μια κοινωνία που δείχνει να τον έχει αποδεχτεί μόνο «επιφανειακά». Σε αυτά τα σημεία, έχοντας ως βάση τις προσωπικές του εμπειρίες, ο συγγραφέας πλάθει με μαεστρία μία μυθοπλασία με την οποία πολλοί νέοι της γενιάς του μπορούν να ταυτιστούν. Ακόμα και νέοι που δεν ανήκουν στην μεταναστευτική γενιά, αλλά είναι μεγαλωμένοι επαρχία και κλήθηκαν στις σπουδές τους να αντιμετωπίσουν τη φρενίτιδα της αθηναϊκής καθημερινότητας, θα ταυτιστούν με πολλές από τις αναμνήσεις του Αλέξανδρου – είναι ίσως τα μοναδικά σημεία που με κάναν να τον συμπαθήσω. Για λίγο.
Ο Αλέξανδρος είναι ο δημιουργός της ίδιας του της τραγικότητας. Έχει πείσει τον εαυτό του για μια πραγματικότητα που μέχρι κα την τελευταία στιγμή αδυνατεί να ξεκαθαρίσει στο ταραγμένο μυαλό του – κατά συνέπεια, και εδώ είναι μια από τις εξαιρετικές πτυχές του βιβλίου, ούτε ο αναγνώστης μπορεί με βεβαιότητα να διακρίνει τα λεπτά όρια ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, με αποτέλεσμα ο καθένας που θα διαβάσει το βιβλίο να ερμηνεύσει το τέλος βάση των δικών του πεποιθήσεων.
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα διαταραγμένο, αλλά μακάβρια λαμπρό μυαλό, καθώς ο Αλέξανδρος έχει τη δική του σκοτεινή αντίληψη για τον κόσμο, αποκομμένη θα μπορούσαμε να πούμε από κάθε ίχνος συμπόνοιας. Κάποια στιγμή αγάπησε, όμως δεν ήταν αρκετό για να βρει την όποια ηρεμία και γαλήνη αποζητούσε. Αντιθέτως, προσωπικά, μου έδωσε την εντύπωση ότι η υπερηφάνεια και ο εγωισμός του θίχτηκαν όταν συνειδητοποίησε πως η φυγή του δεν είχε τον αντίκτυπο που περίμενε στην πρώην κοπέλα του, με αποτέλεσμα ο τρόπος που της μιλούσε και την αντιμετώπισε στην συνέχεια της συνάντησής τους να φανερώνει ένα βαθιά εγωκεντρικό νάρκισσο. Είναι ένα κομβικό σημείο της ιστορίας και είναι αξιέπαινο το ότι ο συγγραφέας καταφέρνει με καθαρό διάλογο και μονόλογο, χωρίς καμία έμμεση περιγραφή, να μεταδώσει ζωντανές εικόνες – η φαντασία του αναγνώστη δε περιορίζεται στο ελάχιστο, μπορεί να «δει» τους πρωταγωνιστές να κινούνται μέσα σε ένα φθηνό δωμάτιο ξενοδοχείου, να φανταστεί τις εκφράσεις του προσώπου ή των χεριών τους, να ακούσει τους ήχους που ακούνε και οι ίδιοι – όλα μέσα από τα μάτια και τον λόγο των χαρακτήρων.
Ο Αλέξανδρος είναι ο χαρακτήρας που προκαλεί με την ακρότητά του κατά πρόσωπο τον αναγνώστη σε κάθε μία σελίδα. Η ωμότητα της σκέψης και έκφρασής του, η νοοτροπία του, ο τρόπος που φέρεται, τα πάντα μαρτυρούν ότι έχουμε να κάνουμε με έναν ψυχικά διαταραγμένο άνθρωπο στα όρια της σχιζοφρένειας – στην τελευταία σελίδα ίσως και να τα ‘χει ήδη ξεπεράσει. Είναι τόσο αναποφάσιστος που θυμίζει Άμλετ και τόσο διχασμένος που θυμίζει Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ. Χαμένος στον αμλετισμό που τον κρατάει δέσμιο ακόμα και για τις πιο μικρές επιλογές, στο μόνο που δείχνει να ‘χει τον πραγματικό έλεγχο είναι στην απόφασή του να αυτοκτονήσει, με τον τρόπο που έχει επιλέξει να αυτοκτονήσει: με ένα πιστόλι που έχει γίνει μια τρομακτική προέκταση του εαυτού του. Να τραβάει άραγε στο τέλος την σκανδάλη; Διαβάστε το και… δείτε.
Ps. Το βιβλίο πέρα από τα έντονα συναισθήματα, επιβάλλει και το δικό του soundtrack. Η βαθιά, σχεδόν απόκοσμη φωνή του Nick Cave είναι η απόλυτη μουσική επένδυση, ενώ το «Wheeping Song» μοιάζει να είναι το τελευταίο κομμάτι του παζλ για την ερμηνεία αυτού του τραγικού χαρακτήρα.
Η σύνταξη του κειμένου είναι χειμαρρώδης, παρασέρνει τον αναγνώστη σε μια μόνιμη άβυσσο άγχους, κυριολεκτικά τον πνίγει σε μια θάλασσα ιδεών και όταν του επιτρέψει για λίγο να αναδυθεί στην επιφάνεια και να αναπνεύσει, η επόμενη βουτιά είναι ακόμα πιο αναπάντεχη. Ως νέος συγγραφέας το έργο βρίθει από νεανική ορμή, αναρχία, ακόμα και επιπολαιότητα, είναι όμως τόσο καλαίσθητα δοσμένα που δεν ενοχλούν στο ελάχιστο την ανάγνωση. Η ενιαία παράταξη συνώνυμων λέξεων ανά διαστήματα είναι μια ενδιαφέρουσα τεχνική για να τονιστεί/υπογραμμιστεί/επισημανθεί η εξαντλητική ευφυία του πρωταγωνιστή. Έχει ένα μυαλό που δουλεύει με υπεράνθρωπες στροφές, κατά συνέπεια όλα τα εξωτερικά ερεθίσματα πολλαπλασιάζουν την επίδρασή τους πάνω του, υπεραναλύει καθετί και χάνεται στο δικό του κόσμο, υψώνοντας έναν αόρατο, νοητό θόλο γύρω του που τον κάνει απόμακρο και απρόσιτο. Θυμίζει λίγο τον Max Cohen, όσοι έχουν δει την ταινία «Π» του Αρανόφσκι, ξέρουν τι κατάληξη είχε εκείνος ο δύσμοιρος μαθηματικός.
Το κεντρικό πρόσωπο, ο Αλέξανδρος ή Σάντο, επιστρέφει μετά από μια φυγή περίπου 10μηνη, είναι μόλις 28 χρονών, όμως έχει φιλόδοξα σχέδια: να αυτοκτονήσει θεαματικά την ημέρα των γενεθλίων του μπροστά στην αδελφή και την μητέρα του. Ο συγγραφέας δεν αργεί να μας το αποκαλύψει και έτσι ο αναγνώστης μένει εγκλωβισμένος στην ακόρεστη επιθυμία να συνεχίσει να διαβάζει την ιστορία ενός προσώπου που δεν μπορεί να συμπαθήσει. Ο Χ. Α. Γκέζος παίρνει όλους τους «κλασσικούς» κανόνες της δημιουργικής γραφής και τους διαστρεβλώνει πανηγυρικά, προσφέροντας ένα παράτολμο μυθιστόρημα και πετυχαίνοντας να ταρακουνήσει τις σκέψεις του αναγνώστη.
Ο Αλέξανδρος είναι ένας απ’τους πιο αντιπαθητικούς πρωταγωνιστές που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί. Είναι συγχρόνως ο ήρωας και αντι-ήρωας της ίδιας ιστορίας. Και όμως, το ταλέντο του Χ. Α. Γκέζου ξετυλίγεται μέσα από αυτή την προβληματική οντότητα, μετουσιώνοντάς την στο τέλειο δίαυλο έκφρασης της απόλυτης ρεαλιστικότητας. Μιας ρεαλιστικότητας ξεγυμνωμένης από κάθε ωραιοποίηση, ευαισθησία, ρομαντισμό, συναισθηματισμό. Είναι άραγε ο ήρωας συναισθηματικά ανάπηρος; Ίσως. Ίσως και όχι.
Όλο το βιβλίο είναι ένας μακρύς μονόλογος, που όμως αγγίζει μέσω των βιωμάτων του πρωταγωνιστή πολλά ευαίσθητα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά θέματα, καθώς ο Αλέξανδρος είναι μετανάστης 2ης γενιάς και προσπαθεί να ενσωματώσει στην ύπαρξή του όλα τα κομμάτια της ταυτότητάς του, όμως παράλληλα παλεύει να ενσωματωθεί και ο ίδιος σε μια κοινωνία που δείχνει να τον έχει αποδεχτεί μόνο «επιφανειακά». Σε αυτά τα σημεία, έχοντας ως βάση τις προσωπικές του εμπειρίες, ο συγγραφέας πλάθει με μαεστρία μία μυθοπλασία με την οποία πολλοί νέοι της γενιάς του μπορούν να ταυτιστούν. Ακόμα και νέοι που δεν ανήκουν στην μεταναστευτική γενιά, αλλά είναι μεγαλωμένοι επαρχία και κλήθηκαν στις σπουδές τους να αντιμετωπίσουν τη φρενίτιδα της αθηναϊκής καθημερινότητας, θα ταυτιστούν με πολλές από τις αναμνήσεις του Αλέξανδρου – είναι ίσως τα μοναδικά σημεία που με κάναν να τον συμπαθήσω. Για λίγο.
Ο Αλέξανδρος είναι ο δημιουργός της ίδιας του της τραγικότητας. Έχει πείσει τον εαυτό του για μια πραγματικότητα που μέχρι κα την τελευταία στιγμή αδυνατεί να ξεκαθαρίσει στο ταραγμένο μυαλό του – κατά συνέπεια, και εδώ είναι μια από τις εξαιρετικές πτυχές του βιβλίου, ούτε ο αναγνώστης μπορεί με βεβαιότητα να διακρίνει τα λεπτά όρια ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, με αποτέλεσμα ο καθένας που θα διαβάσει το βιβλίο να ερμηνεύσει το τέλος βάση των δικών του πεποιθήσεων.
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα διαταραγμένο, αλλά μακάβρια λαμπρό μυαλό, καθώς ο Αλέξανδρος έχει τη δική του σκοτεινή αντίληψη για τον κόσμο, αποκομμένη θα μπορούσαμε να πούμε από κάθε ίχνος συμπόνοιας. Κάποια στιγμή αγάπησε, όμως δεν ήταν αρκετό για να βρει την όποια ηρεμία και γαλήνη αποζητούσε. Αντιθέτως, προσωπικά, μου έδωσε την εντύπωση ότι η υπερηφάνεια και ο εγωισμός του θίχτηκαν όταν συνειδητοποίησε πως η φυγή του δεν είχε τον αντίκτυπο που περίμενε στην πρώην κοπέλα του, με αποτέλεσμα ο τρόπος που της μιλούσε και την αντιμετώπισε στην συνέχεια της συνάντησής τους να φανερώνει ένα βαθιά εγωκεντρικό νάρκισσο. Είναι ένα κομβικό σημείο της ιστορίας και είναι αξιέπαινο το ότι ο συγγραφέας καταφέρνει με καθαρό διάλογο και μονόλογο, χωρίς καμία έμμεση περιγραφή, να μεταδώσει ζωντανές εικόνες – η φαντασία του αναγνώστη δε περιορίζεται στο ελάχιστο, μπορεί να «δει» τους πρωταγωνιστές να κινούνται μέσα σε ένα φθηνό δωμάτιο ξενοδοχείου, να φανταστεί τις εκφράσεις του προσώπου ή των χεριών τους, να ακούσει τους ήχους που ακούνε και οι ίδιοι – όλα μέσα από τα μάτια και τον λόγο των χαρακτήρων.
Ο Αλέξανδρος είναι ο χαρακτήρας που προκαλεί με την ακρότητά του κατά πρόσωπο τον αναγνώστη σε κάθε μία σελίδα. Η ωμότητα της σκέψης και έκφρασής του, η νοοτροπία του, ο τρόπος που φέρεται, τα πάντα μαρτυρούν ότι έχουμε να κάνουμε με έναν ψυχικά διαταραγμένο άνθρωπο στα όρια της σχιζοφρένειας – στην τελευταία σελίδα ίσως και να τα ‘χει ήδη ξεπεράσει. Είναι τόσο αναποφάσιστος που θυμίζει Άμλετ και τόσο διχασμένος που θυμίζει Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ. Χαμένος στον αμλετισμό που τον κρατάει δέσμιο ακόμα και για τις πιο μικρές επιλογές, στο μόνο που δείχνει να ‘χει τον πραγματικό έλεγχο είναι στην απόφασή του να αυτοκτονήσει, με τον τρόπο που έχει επιλέξει να αυτοκτονήσει: με ένα πιστόλι που έχει γίνει μια τρομακτική προέκταση του εαυτού του. Να τραβάει άραγε στο τέλος την σκανδάλη; Διαβάστε το και… δείτε.
Ps. Το βιβλίο πέρα από τα έντονα συναισθήματα, επιβάλλει και το δικό του soundtrack. Η βαθιά, σχεδόν απόκοσμη φωνή του Nick Cave είναι η απόλυτη μουσική επένδυση, ενώ το «Wheeping Song» μοιάζει να είναι το τελευταίο κομμάτι του παζλ για την ερμηνεία αυτού του τραγικού χαρακτήρα.
November 25, 2021
Ξεκίνησα να διαβάζω τη Λάσπη με μεγάλες προσδοκίες, μιας και είχε τόσο καλές κριτικές. Διάβασα μάλιστα σε μία από αυτές (περισσότερο πλασαρισμα και διαφήμιση του βιβλίου ήταν πάρα κριτική, αφού κριτική δεν υπάρχει στις δημόσιες σχέσεις), πως ο ήρωας είναι αμλετικων καταβολών επειδη σχεδιάζει να αυτοκτονήσει, και σκέφτηκα αυτόματα πόσο φτωχή είναι η λογοτεχνική παιδεία του μεσου αναγνωστη στον ελλαδικό χώρο, για να συγχέει ανενδοιαστα ένα πολυεπίπεδο κεφάλαιο της παγκοσμιας λογοτεχνιας με το συγκεκριμένο βιβλίο, απλώς επειδή ο ηρωας "σχεδιάζει να αυτοκτονήσει".
Το βιβλίο δεν ανταποκρίνεται στη φήμη του. Δεν ειναι κακό, αλλά σίγουρα δεν είναι και αριστούργημα (θα το χαρακτηριζα δε νουβέλα, και όχι μυθιστόρημα),ωστόσο παρά τις εκάστοτε καλές φραστικά στιγμές του, υπάρχουν δεκάδες άλλες περιττές, και το όλο πόνημα καταλήγει να κουράσει, να γίνει πληκτικο και αφηγηματικα μονοτονο (να κουράσει όχι επειδή διαθέτει τη βαρύτητα ενός Τολστοι ή ενός Ντοστογιεφσκι, αλλά λόγω της μη επεξεργασμένης φλυαριας).
Υπόθεση βασισμενη σε θολό μελό, χωρίς να δίνεται μια ρεαλιστική διάσταση του πόνου, πέρα από τις επηρμένες υπερβολές. Το μοτιβο της συμβολικά ανυπαρκτης πατροκτονιας, που απηχεί τις ενοχές του Μητια Καραμαζωφ (και φοβάμαι μάλιστα πως αυτή η ομοιότητα επιτεύχθηκε εσκεμμένα από τον συγγραφέα) και γίνεται η αφορμή για την περιπλανηση του κεντρικού προσωπου, πραγματική και υπαρξιακή, μοιάζει σαν το τελευταίας στιγμής ευρημα του συγγραφέα για να δικαιολογήσει την έξαρση του ηρωα του. Αποτυγχάνει γιατί δεν δινεται κανένα βάθος σε αυτή την κομβικη αφηγηματικά σχέση του ήρωα με τον πατέρα, το όλο θέμα πλάθεται βιαστικα και χωρίς βαθύτητα.
Κι ύστερα, είναι αυτή η προσπαθεια, ακούσια ή μη, να σοκάρει ο συγγραφέας τον αναγνωστη, επιλέγοντας εύκολες ακρότητες. Εν τελει, το αποτέλεσμα είναι μία κακη μιμιση του ντοστογιεφσκικου υποχθονιου.
Όσον αφορά την επιλογή της γραφής χωρίς σημεία στιξης, παροτι ταιριάζει στον εσωτερικό μονολογο, προσωπικά δεν με εντυπωσίασε, άλλωστε δεν είναι ευρημα του συγγραφέα, είναι μία τεχνική που έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς μεγάλους συγγραφείς πολύ πιο πετυχημένα.
Μου άρεσε η λεκτική σκηνοθεσία της πρωτης συνάντησης του ηρωα με την πρώην κοπέλα του. Κατά τα άλλα, τίποτε το ιδιαίτερο.
Το βιβλίο δεν ανταποκρίνεται στη φήμη του. Δεν ειναι κακό, αλλά σίγουρα δεν είναι και αριστούργημα (θα το χαρακτηριζα δε νουβέλα, και όχι μυθιστόρημα),ωστόσο παρά τις εκάστοτε καλές φραστικά στιγμές του, υπάρχουν δεκάδες άλλες περιττές, και το όλο πόνημα καταλήγει να κουράσει, να γίνει πληκτικο και αφηγηματικα μονοτονο (να κουράσει όχι επειδή διαθέτει τη βαρύτητα ενός Τολστοι ή ενός Ντοστογιεφσκι, αλλά λόγω της μη επεξεργασμένης φλυαριας).
Υπόθεση βασισμενη σε θολό μελό, χωρίς να δίνεται μια ρεαλιστική διάσταση του πόνου, πέρα από τις επηρμένες υπερβολές. Το μοτιβο της συμβολικά ανυπαρκτης πατροκτονιας, που απηχεί τις ενοχές του Μητια Καραμαζωφ (και φοβάμαι μάλιστα πως αυτή η ομοιότητα επιτεύχθηκε εσκεμμένα από τον συγγραφέα) και γίνεται η αφορμή για την περιπλανηση του κεντρικού προσωπου, πραγματική και υπαρξιακή, μοιάζει σαν το τελευταίας στιγμής ευρημα του συγγραφέα για να δικαιολογήσει την έξαρση του ηρωα του. Αποτυγχάνει γιατί δεν δινεται κανένα βάθος σε αυτή την κομβικη αφηγηματικά σχέση του ήρωα με τον πατέρα, το όλο θέμα πλάθεται βιαστικα και χωρίς βαθύτητα.
Κι ύστερα, είναι αυτή η προσπαθεια, ακούσια ή μη, να σοκάρει ο συγγραφέας τον αναγνωστη, επιλέγοντας εύκολες ακρότητες. Εν τελει, το αποτέλεσμα είναι μία κακη μιμιση του ντοστογιεφσκικου υποχθονιου.
Όσον αφορά την επιλογή της γραφής χωρίς σημεία στιξης, παροτι ταιριάζει στον εσωτερικό μονολογο, προσωπικά δεν με εντυπωσίασε, άλλωστε δεν είναι ευρημα του συγγραφέα, είναι μία τεχνική που έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς μεγάλους συγγραφείς πολύ πιο πετυχημένα.
Μου άρεσε η λεκτική σκηνοθεσία της πρωτης συνάντησης του ηρωα με την πρώην κοπέλα του. Κατά τα άλλα, τίποτε το ιδιαίτερο.
November 19, 2015
Ανακούφιση είναι να μπορέσεις να δεις τις σκέψεις σου αποτυπωμένες, εκφρασμένες, ζυμωμένες με το ταλέντο ενός επιδέξιου συγγραφέα. Η Λάσπη διαβάστηκε μέσα σε τρεις μέρες. Αγοράστηκε, ξεφυλλίστηκε λίγο στο μετρό, και μετά να σου η αδημονία να βρεθώ μόνη μου με τις εσωτερικές μάχες του ήρωα του βιβλίου, του Αλέξανδρου. Για τρεις μέρες έβγαινα μόνο για δουλειά, και όταν επέστρεφα, θα έβαζα το βιβλίο στην άκρη μόνο ενόψει κάτι όντως πιο σημαντικού.
Εσωτερικές συγκρούσεις, ένας ήρωας αποφασισμένος να πεθάνει, που ξεμπροστιάζει την ψυχή του μπροστά στα μάτια μας σπάζοντάς τη σε χιλιάδες κομμάτια, με μια γλώσσα αναρχική μεν πειθαρχημένη δε. Από την έναρξη της αφήγησης το διαβάζεις απνευστί λόγω της χαλαρής στίξης, πού και πού όμως ο συγγραφέας σε αφήνει να πάρεις μια ανάσα για να σε στροβιλίσει στη συνέχεια εκ νέου σε άλλο ένα παραλήρημά του.
Έκπτωση αξιών, επιδερμικά αισθήματα, η παρακμή που παραμονεύει πίσω από τις μάσκες όλων μας, κακός εγωισμός, σήψη της κοινωνίας είναι κάποια από τα θέματα που μαχαιρώνουν το μυαλό του νεαρού Σάντο, που μαζί με τα βιώματά του, έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει τη μέρα των γενεθλίων του, αφού πρώτα δει εκείνη, αφού πρώτα αξιολογήσει και ξαναζήσει τις μνήμες του, αφού πρώτα μας πιάσει από τους ώμους και μας ταρακουνήσει. Εγώ τουλάχιστον έτσι ένιωσα. Στην αρχή το σοκ μου ήταν μεγάλο μιας και είχα καιρό να διαβάσω κάτι τόσο δυνατό, τόσο άναρχα λογοτεχνικό. Μετά όμως χάρηκα γιατί μπόρεσα και ταυτίστηκα όντας προβληματισμένη μπροστά στον κυκεώνα των σημαντικών γεγονότων που όλοι μας ζούμε και στον αντίκτυπό τους στο βαθύτερο είναι μας.
Είμαι χαρούμενη που υπάρχουν νέοι άνθρωποι με πραγματικό ταλέντο όχι μόνο ως προς τη γραφή (ο Χρήστος είναι πραγματικά εξαιρετικός) αλλά και ως προς το να έχουν κάτι να μας πουν, να ανακατέψουν μεμιάς τους εκατομμύρια νευρώνες του εγκεφάλου μας σε μια προσπάθεια να τον επαναπρογραμματίσουν.
Εσωτερικές συγκρούσεις, ένας ήρωας αποφασισμένος να πεθάνει, που ξεμπροστιάζει την ψυχή του μπροστά στα μάτια μας σπάζοντάς τη σε χιλιάδες κομμάτια, με μια γλώσσα αναρχική μεν πειθαρχημένη δε. Από την έναρξη της αφήγησης το διαβάζεις απνευστί λόγω της χαλαρής στίξης, πού και πού όμως ο συγγραφέας σε αφήνει να πάρεις μια ανάσα για να σε στροβιλίσει στη συνέχεια εκ νέου σε άλλο ένα παραλήρημά του.
Έκπτωση αξιών, επιδερμικά αισθήματα, η παρακμή που παραμονεύει πίσω από τις μάσκες όλων μας, κακός εγωισμός, σήψη της κοινωνίας είναι κάποια από τα θέματα που μαχαιρώνουν το μυαλό του νεαρού Σάντο, που μαζί με τα βιώματά του, έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει τη μέρα των γενεθλίων του, αφού πρώτα δει εκείνη, αφού πρώτα αξιολογήσει και ξαναζήσει τις μνήμες του, αφού πρώτα μας πιάσει από τους ώμους και μας ταρακουνήσει. Εγώ τουλάχιστον έτσι ένιωσα. Στην αρχή το σοκ μου ήταν μεγάλο μιας και είχα καιρό να διαβάσω κάτι τόσο δυνατό, τόσο άναρχα λογοτεχνικό. Μετά όμως χάρηκα γιατί μπόρεσα και ταυτίστηκα όντας προβληματισμένη μπροστά στον κυκεώνα των σημαντικών γεγονότων που όλοι μας ζούμε και στον αντίκτυπό τους στο βαθύτερο είναι μας.
Είμαι χαρούμενη που υπάρχουν νέοι άνθρωποι με πραγματικό ταλέντο όχι μόνο ως προς τη γραφή (ο Χρήστος είναι πραγματικά εξαιρετικός) αλλά και ως προς το να έχουν κάτι να μας πουν, να ανακατέψουν μεμιάς τους εκατομμύρια νευρώνες του εγκεφάλου μας σε μια προσπάθεια να τον επαναπρογραμματίσουν.
June 9, 2015
Ένα εξαιρετικό και διαφορετικό κοινωνικό μυθιστόρημα που συνδυάζει άριστα την ταχύτητα και την ωμότητα του «Ρέκβιεμ για ένα όνειρο» με το μίσος και την ειλικρίνεια των στίχων της Κατερίνας Γώγου. Ο λόγος τρέχει, κυλάει, όπως οι απελπισμένοι βορειοηπειρώτες που κατηφόρισαν στην Ελλάδα όταν άνοιξαν τα σύνορα τη δεκαετία του 1990 για να βρουν μια μπουκιά ψωμί και μια ελπίδα κρυμμένη πίσω από το μέλλον τους. Οι προτάσεις τεράστιες, οι τελείες σπάνιες, τα συναισθήματα σκορπισμένα από δω κι από κει. Δυνατό, ανατρεπτικό, διαφορετικό, απαιτητικό, πρέπει να το διαβάσετε!
Ο Αλέξανδρος ή Σάντο επιστρέφει στην Αθήνα μετά από έναν χρόνο, αποφασισμένος να αυτοκτονήσει. Καταστρώνοντας το σχέδιό του περπατά στην πόλη που γνώρισε και αγάπησε (;), μίσησε (;), έρχεται αντιμέτωπος με το παρελθόν του, με τη δύσκολη ζωή της οικογένειάς του στο Δρεπένι, με τα σχέδια που έκαναν για τον ερχομό τους στην Ελλάδα. Ο στόχος του είναι να κάτσει την ημέρα των γενεθλίων του στο τραπέζι με τη μητέρα και την αδερφή του και να αυτοκτονήσει μπροστά τους. Θα τα καταφέρει; Θα το κάνει; Υπάρχει περίπτωση κάτι να τον κάνει ν’ αλλάξει γνώμη; Πώς ήταν τα χρόνια εκτός Ελλάδας; Τι ψυχολογικό βάρος κουβαλά ένας νέος άνθρωπος με διπλή πατρίδα και κανένα σπιτικό;
Το κείμενο είναι υπέροχο, το λεξιλόγιο ανεπανάληπτο, το ψυχογράφημα του πρωταγωνιστή αξεπέραστο! Δεν κρύβω ότι συγκινήθηκα με τις συνθήκες διαβίωσης των γονιών και της αδερφής του Αλέξανδρου στο Δρεπένι (σε αυτό βοηθάει και το χιμαριώτικο ιδίωμα που χρησιμοποιείται) και κατάλαβα ότι η βάση της ζωής είναι η΄ιδια: να είμαι καλά με τον σύζυγό μου, να κάνουμε παιδιά και μέσα από αυτά να είμαστε ευτυυχισμένοι, αγωνιζόμενοι ταυτόχρονα σκληρά να μην τους στερήσουμε τίποτα, αρκεί κι αυτά με τη σειρά τους να γίνουν ευτυχισμένα με τη βοήθεια του Θεού και τα παιχνίδια της τύχης. Μέσα από την ιστορία και τα ψυχοσυναισθηματικά σκαμπανεβάσματα του κεντρικού ήρωα δίνεται μια διεισδυτική και διαπεραστική ματιά στην ελληνική κοινωνία (ειδικά ως προς τη στάση της απέναντι στους μετανάστες αλλά όχι μόνο) και η οικογενειακή διαστρωμάτωση των προσφύγων.
Επίσης μου άρεσε που η αφήγηση δεν είναι γραμμική. Η ιστορία δηλαδή δεν εξελίσσεται ομαλά, ο Αλέξανδρος πήγε εκεί, έκανε αυτό, η οικογένειά του έζησε αυτά κλπ. Όχι, το πριν ξεδιπλώνεται αργά και μεθοδευμένα κατά την πορεία του τώρα, τα συναισθήματα αυξομειώνονται βασανιστικά και ο συγγραφέας ργεί να μας εξηγήσει τα αίτια της σημερινής εξέλιξης! Άριστος χειρισμός πλοκής και εξαιρετική ψυχογραφική πένα!
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δυσκολευτεί ο αναγνώστης γιατί το κείμενο ξεφεύγει αρκετά από τα συνηθισμένα και τυποποιημένα ελληνικά μυθιστορήματα, πρέπει όμως να διαβαστεί και να του δοθεί η θέση που του αξίζει στο ράφι αλλά κυρίως στην καρδιά του βιβλιόφιλου!
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Κουραφέξαλα, παιδάκια που δεν ήξεραν τι έκαναν, φρέσκα σώματα με διάφανα μυαλά που στη χειρότερη πηθίκιζαν τα καμώματα των μεγάλων μιας κοινωνίας οξύμωρης και σοκαρισμένης (φυσικά, άνοιξαν για πρώτη φορά μετά από χρόνια τα σύνορα και μπούκαραν κατά χιλιάδες άνθρωποι κουρελιασμένοι και ξεδοντιάρηδες, με κοιλιές πρησμένες από την πείνα, πολλοί από αυτούς πρώην κατάδικοι για βαριά εγκλήματα, κανένα καραβάνι να δώσει σχήμα σε αυτή τη σιωπηρή κεκαλυμένη προσφυγιά, μόνο λεωφορεία με ξεφουσκωμένα λάστιχα που τρέκλιζαν πέρα δώθε και απέραντες άχρονες πεζοπορίες σε χαράδρες και πλαγιές, καμία ερυθρά θάλασσα να σχιστεί στη μέση, μόνο μια γη διαμελισμένη και παρατημένη και μπάσταρδη) μεγάλων που, ναι, μπορώ να πω για αυτούς πως μια γριά με μαύρο μαντίλι στο κεφάλι και μούτρο πληγιασμένο από τα χρόνια και πλάτη γυρτή από το κουβάλημα της ελιάς ή ένας μπάρμπας με κίτρινο μουστάκι και μαγκούρα που ταλαντεύει σαν εκκρεμές στη βόλτα του στο καφενείο, πραγματοποιούν μια ανώφελη και ηλίθια κατασπατάληση ενέργειας όταν σκούζουν σ’ ένα παιδάκι άντε φύγε να πας πίσω στο χωριό σου να παίξεις τι δουλειά έχεις εδώ πέρα βρωμιάρικο;» (σελ. 41)
«Ο καθένας είναι έτσι όπως είναι για κάποιον λόγο κι αυτό δεν του αφαιρεί καθόλου από αυτό που είναι. Πόσο διαφορετικά μπορείς να ζωγραφίσεις όταν με το που γεννιέσαι σου βάζουν στις μικροσκοπικές παλάμες χρώματα που άλλοι διάλεξαν χωρίς να σε ρωτήσουν;» (σελ. 188).
Ο Αλέξανδρος ή Σάντο επιστρέφει στην Αθήνα μετά από έναν χρόνο, αποφασισμένος να αυτοκτονήσει. Καταστρώνοντας το σχέδιό του περπατά στην πόλη που γνώρισε και αγάπησε (;), μίσησε (;), έρχεται αντιμέτωπος με το παρελθόν του, με τη δύσκολη ζωή της οικογένειάς του στο Δρεπένι, με τα σχέδια που έκαναν για τον ερχομό τους στην Ελλάδα. Ο στόχος του είναι να κάτσει την ημέρα των γενεθλίων του στο τραπέζι με τη μητέρα και την αδερφή του και να αυτοκτονήσει μπροστά τους. Θα τα καταφέρει; Θα το κάνει; Υπάρχει περίπτωση κάτι να τον κάνει ν’ αλλάξει γνώμη; Πώς ήταν τα χρόνια εκτός Ελλάδας; Τι ψυχολογικό βάρος κουβαλά ένας νέος άνθρωπος με διπλή πατρίδα και κανένα σπιτικό;
Το κείμενο είναι υπέροχο, το λεξιλόγιο ανεπανάληπτο, το ψυχογράφημα του πρωταγωνιστή αξεπέραστο! Δεν κρύβω ότι συγκινήθηκα με τις συνθήκες διαβίωσης των γονιών και της αδερφής του Αλέξανδρου στο Δρεπένι (σε αυτό βοηθάει και το χιμαριώτικο ιδίωμα που χρησιμοποιείται) και κατάλαβα ότι η βάση της ζωής είναι η΄ιδια: να είμαι καλά με τον σύζυγό μου, να κάνουμε παιδιά και μέσα από αυτά να είμαστε ευτυυχισμένοι, αγωνιζόμενοι ταυτόχρονα σκληρά να μην τους στερήσουμε τίποτα, αρκεί κι αυτά με τη σειρά τους να γίνουν ευτυχισμένα με τη βοήθεια του Θεού και τα παιχνίδια της τύχης. Μέσα από την ιστορία και τα ψυχοσυναισθηματικά σκαμπανεβάσματα του κεντρικού ήρωα δίνεται μια διεισδυτική και διαπεραστική ματιά στην ελληνική κοινωνία (ειδικά ως προς τη στάση της απέναντι στους μετανάστες αλλά όχι μόνο) και η οικογενειακή διαστρωμάτωση των προσφύγων.
Επίσης μου άρεσε που η αφήγηση δεν είναι γραμμική. Η ιστορία δηλαδή δεν εξελίσσεται ομαλά, ο Αλέξανδρος πήγε εκεί, έκανε αυτό, η οικογένειά του έζησε αυτά κλπ. Όχι, το πριν ξεδιπλώνεται αργά και μεθοδευμένα κατά την πορεία του τώρα, τα συναισθήματα αυξομειώνονται βασανιστικά και ο συγγραφέας ργεί να μας εξηγήσει τα αίτια της σημερινής εξέλιξης! Άριστος χειρισμός πλοκής και εξαιρετική ψυχογραφική πένα!
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δυσκολευτεί ο αναγνώστης γιατί το κείμενο ξεφεύγει αρκετά από τα συνηθισμένα και τυποποιημένα ελληνικά μυθιστορήματα, πρέπει όμως να διαβαστεί και να του δοθεί η θέση που του αξίζει στο ράφι αλλά κυρίως στην καρδιά του βιβλιόφιλου!
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Κουραφέξαλα, παιδάκια που δεν ήξεραν τι έκαναν, φρέσκα σώματα με διάφανα μυαλά που στη χειρότερη πηθίκιζαν τα καμώματα των μεγάλων μιας κοινωνίας οξύμωρης και σοκαρισμένης (φυσικά, άνοιξαν για πρώτη φορά μετά από χρόνια τα σύνορα και μπούκαραν κατά χιλιάδες άνθρωποι κουρελιασμένοι και ξεδοντιάρηδες, με κοιλιές πρησμένες από την πείνα, πολλοί από αυτούς πρώην κατάδικοι για βαριά εγκλήματα, κανένα καραβάνι να δώσει σχήμα σε αυτή τη σιωπηρή κεκαλυμένη προσφυγιά, μόνο λεωφορεία με ξεφουσκωμένα λάστιχα που τρέκλιζαν πέρα δώθε και απέραντες άχρονες πεζοπορίες σε χαράδρες και πλαγιές, καμία ερυθρά θάλασσα να σχιστεί στη μέση, μόνο μια γη διαμελισμένη και παρατημένη και μπάσταρδη) μεγάλων που, ναι, μπορώ να πω για αυτούς πως μια γριά με μαύρο μαντίλι στο κεφάλι και μούτρο πληγιασμένο από τα χρόνια και πλάτη γυρτή από το κουβάλημα της ελιάς ή ένας μπάρμπας με κίτρινο μουστάκι και μαγκούρα που ταλαντεύει σαν εκκρεμές στη βόλτα του στο καφενείο, πραγματοποιούν μια ανώφελη και ηλίθια κατασπατάληση ενέργειας όταν σκούζουν σ’ ένα παιδάκι άντε φύγε να πας πίσω στο χωριό σου να παίξεις τι δουλειά έχεις εδώ πέρα βρωμιάρικο;» (σελ. 41)
«Ο καθένας είναι έτσι όπως είναι για κάποιον λόγο κι αυτό δεν του αφαιρεί καθόλου από αυτό που είναι. Πόσο διαφορετικά μπορείς να ζωγραφίσεις όταν με το που γεννιέσαι σου βάζουν στις μικροσκοπικές παλάμες χρώματα που άλλοι διάλεξαν χωρίς να σε ρωτήσουν;» (σελ. 188).
December 1, 2023
Në momentin që e pashë si libër nëpër rrjetet sociale doja menjëherë ta bleja prej përshkrimit, prej diçkaje krejtë banale, 1) personazhi kryesor kishte të njejtin emër si personazhi tek libri im. 2) qyteti ku ndodhin ngjarjet ishte i njejtë me atë të librit tim. (Dhe pse historia s'ka fare të bëjë)
Nuk ka as një vit që e kam blerë si libër, herën e parë kur e lexova më tronditi, kishte diçka që unë nuk e përshlruaj dot me fjalë dhe në fund mbeta e papërgjigjur prej pyetjeve që kisha në kokë. Është hera e dytë që po e lexoj, dhe nuk di të them në e kam kuptuar bash mesazhin që ka dashur të japë vetë autori, por e di se më tronditi njëlloj si më parë, disa gjëra i kam më të qarta. Di që gjuha dhe fjalori me të cilin është shkruar është diçka që pak nga ne do guxonte ta bënte dhe të arrinte të depërtonte aq thellë. (Kjo dhe meritë e përkthyeses)
28 vjeçari Aleksandër kthehet me një qëllim të vetëm në Athinë, të vërë drejtësi mbi vdekjen e babait të tij, që sipas atij e ka vrarë ai vetë. Teksa rreket nëpër rrugët e Athinës duke u koklavitur mes së shkuarës dhe të tashmes, përmes monologëve përballet me mosbesimin ndaj vetëvetes, dobësitë dhe egërsinë e njerëzve.
Fragmente nga libri:
" Më ke thënë dikur që shumë herë sillem si plak me huqe, por asnjeherë s'e kuptova se përse kur dikush është plak, automatikisht përligjet te grindet e t'i hipin nervat nga gjithçka, ndërsa kur je i ri, je i detyruar të përmbushesh pritshmëritë, domethënë të buzëqeshësh e të besosh vetëm sepse ke floke e lekurë te pazhubravitur, se nje ditë do ta vrasesh kuçedrën, por, edhe nëse ndodh, ti nuk ke të drejtë të zemërohesh per asgjë, sepse ke ende flokë dhe lëkurë te pazhubravitur; jo, jo, pritja e vdekjes nuk justifikon asgjë, pasi rinia nuk ofron asnjë imunitet ndaj vdekjes. Rinia eshte e mbivlersuar, ke te drejtë. Madje me keq."
"Për mua vallë, ç'do të thonë? E sigurtë që do të më quajnë të çmendur, do të jetë një mënyrë shumë e
volitshme për te interpretuar e klasifikuar këtë ane timen, do mbarojne pune shpejt, pa bërë ndonje kerkim te veçante dhe pa u lodhur te rrëmihin qoftë edhe pak, pakëz, nën kerce, e sigurt që do të më quajnë të çmendur, sepse perceptimi i tyre është një
spango shumë e shkurtër, që nuk arrin të mase në thellësi pusin ku kam rënë."
"Nuk dua të të puth, më lër, nuk dua, bëj mbrapa, nuk dua të hedh vrerë në gojën rënde të ëmbël, nuk dua të bëhem qen që ngre këmbën duke hungëriture urinonmbi një lule, kur të shtyp me trupin tim mbi divan ose shtrat e të puth qafën e të lëpij thithkat, dhe të ngre kokën pak më sipër që të më kafshosh në sup, s'jam gjë tjetër veçse një ushtar mekanik me një piston harvallinë vetëlëvizës, që e zvarrit para-mbrapa, para-mbrapa, pa mundur të shpjegojë përsenë, duke zbatuar kësisoj një veprim refleksi, si ai i këecimit te gjurit kur i bie me çekiç në nervin e duhur; nuk i dëgjoj klithmat e tua te mbytura, shoh se
si tjetërsohesh pak centimetra poshtë meje dhe spazmohesh si ushtari në prag te vdekjes, teksa më rrëmihet edhe ti nga ana jote, të vështroj, por dëgjoj zërin tim të mendoje, që ne këtë çast do mundesha të lexoja një libër ose të shkruaja, ose të mundohem të
mos vjell sipër teje, mbi fytyrë, mbi flokët e tua."
Nuk ka as një vit që e kam blerë si libër, herën e parë kur e lexova më tronditi, kishte diçka që unë nuk e përshlruaj dot me fjalë dhe në fund mbeta e papërgjigjur prej pyetjeve që kisha në kokë. Është hera e dytë që po e lexoj, dhe nuk di të them në e kam kuptuar bash mesazhin që ka dashur të japë vetë autori, por e di se më tronditi njëlloj si më parë, disa gjëra i kam më të qarta. Di që gjuha dhe fjalori me të cilin është shkruar është diçka që pak nga ne do guxonte ta bënte dhe të arrinte të depërtonte aq thellë. (Kjo dhe meritë e përkthyeses)
28 vjeçari Aleksandër kthehet me një qëllim të vetëm në Athinë, të vërë drejtësi mbi vdekjen e babait të tij, që sipas atij e ka vrarë ai vetë. Teksa rreket nëpër rrugët e Athinës duke u koklavitur mes së shkuarës dhe të tashmes, përmes monologëve përballet me mosbesimin ndaj vetëvetes, dobësitë dhe egërsinë e njerëzve.
Fragmente nga libri:
" Më ke thënë dikur që shumë herë sillem si plak me huqe, por asnjeherë s'e kuptova se përse kur dikush është plak, automatikisht përligjet te grindet e t'i hipin nervat nga gjithçka, ndërsa kur je i ri, je i detyruar të përmbushesh pritshmëritë, domethënë të buzëqeshësh e të besosh vetëm sepse ke floke e lekurë te pazhubravitur, se nje ditë do ta vrasesh kuçedrën, por, edhe nëse ndodh, ti nuk ke të drejtë të zemërohesh per asgjë, sepse ke ende flokë dhe lëkurë te pazhubravitur; jo, jo, pritja e vdekjes nuk justifikon asgjë, pasi rinia nuk ofron asnjë imunitet ndaj vdekjes. Rinia eshte e mbivlersuar, ke te drejtë. Madje me keq."
"Për mua vallë, ç'do të thonë? E sigurtë që do të më quajnë të çmendur, do të jetë një mënyrë shumë e
volitshme për te interpretuar e klasifikuar këtë ane timen, do mbarojne pune shpejt, pa bërë ndonje kerkim te veçante dhe pa u lodhur te rrëmihin qoftë edhe pak, pakëz, nën kerce, e sigurt që do të më quajnë të çmendur, sepse perceptimi i tyre është një
spango shumë e shkurtër, që nuk arrin të mase në thellësi pusin ku kam rënë."
"Nuk dua të të puth, më lër, nuk dua, bëj mbrapa, nuk dua të hedh vrerë në gojën rënde të ëmbël, nuk dua të bëhem qen që ngre këmbën duke hungëriture urinonmbi një lule, kur të shtyp me trupin tim mbi divan ose shtrat e të puth qafën e të lëpij thithkat, dhe të ngre kokën pak më sipër që të më kafshosh në sup, s'jam gjë tjetër veçse një ushtar mekanik me një piston harvallinë vetëlëvizës, që e zvarrit para-mbrapa, para-mbrapa, pa mundur të shpjegojë përsenë, duke zbatuar kësisoj një veprim refleksi, si ai i këecimit te gjurit kur i bie me çekiç në nervin e duhur; nuk i dëgjoj klithmat e tua te mbytura, shoh se
si tjetërsohesh pak centimetra poshtë meje dhe spazmohesh si ushtari në prag te vdekjes, teksa më rrëmihet edhe ti nga ana jote, të vështroj, por dëgjoj zërin tim të mendoje, që ne këtë çast do mundesha të lexoja një libër ose të shkruaja, ose të mundohem të
mos vjell sipër teje, mbi fytyrë, mbi flokët e tua."
This entire review has been hidden because of spoilers.
August 7, 2020
Είναι ένα ανάγνωσμα σκληρό λίγο γροθιά στο στομάχι θα το έλεγα εγώ . Ένα βιβλίο πολύ καλό βιβλίο στην γραφή του αλλά και στο διήγημα του . Εκεί βλέπεις κάποια πράγματα που ακόμα και σήμερα είναι λίγο .... αλλά και πάλι το λες ένα πολύ καλό ανάγνωσμα ! Σίγουρα είναι από τα βιβλία που μπαίνουν στην λίστα για διάβασμα ξανά !
June 12, 2016
Φαντάσου ότι είσαι μια από τις γκροτέσκο flaneur καρικατούρες που περιφέρει την κενή και ανιαρή της ύπαρξη σε κάποιο αστικό τοπίο σαν αυτά που συναντάς σε πίνακες της Νέας Αντικειμενικότητας του Τζορτζ Γκρος.
Ή, αν προτιμάς, κάτσε και ζωγράφισε το πιο ψυχεδελικό comic, προσπαθώντας να στριμώξεις στα ταχύτατα εναλλασσόμενα καρέ του έναν τόσο σατούρνιο (αντι)ήρωα που κατατρύχεται από εμμονές και ενοχές κεκαλυμμένες.
Σκέψου ότι βιώνεις μια μοναχική επίσκεψη στο Museum of Broken Relationships και στέκεσαι για ώρες με κομμένη την ανάσα και τα ακουστικά στα αυτιά σου να παίζουν στο repeat το Want των Cure απέναντι στο αυτοκτονικό σημείωμα – μουσειακό έκθεμα μιας μητέρας προς το ανήλικο παιδί της.
Ή ακόμα καλύτερα, πάρε τη θέση κάποιου ανθρώπου με προδιάθεση ψυχικών παθήσεων που ξεκινάνε στην παιδική ηλικία από μανιοπαρορμητική διαταραχή και κορυφώνονται μετά την ενηλικίωση σε οριακή διαταραχή προσωπικότητας και δοκίμασε να μιμηθείς τη συμπτωματολογία του: αδυναμία συγκέντρωσης, αμφισβήτηση της ταυτότητάς σου και της ίδιας σου της υπόστασης, δυσκολία στη διατήρηση σχέσεων και στην κοινωνική επαφή, σκέψεις αυτοτραυματισμού, αυτοκτονικές τάσεις.
Ίσως τώρα καταλάβεις λίγο από τον Αλέξανδρο ή Σάντο της Λάσπης.
Λάσπη μέσα και έξω. Λάσπη για τους άλλους και για τον ίδιο σου τον εαυτό. Λάσπη μεταφορική και συνεκδοχική των εμμονών σου με σωματικές εκκρίσεις. Λάσπη ως διαπίστωση της σήψης και ως ακραίο και κάποτε άδικο κατηγορητήριο. Λάσπη ως θέμα ή ως κυρίαρχη νότα του μυθιστορήματος και λάσπη ως ο πηλός και το πρωτογενές υλικό για την ίδια την καλλιτεχνική δημιουργία.
Ή, αν προτιμάς, κάτσε και ζωγράφισε το πιο ψυχεδελικό comic, προσπαθώντας να στριμώξεις στα ταχύτατα εναλλασσόμενα καρέ του έναν τόσο σατούρνιο (αντι)ήρωα που κατατρύχεται από εμμονές και ενοχές κεκαλυμμένες.
Σκέψου ότι βιώνεις μια μοναχική επίσκεψη στο Museum of Broken Relationships και στέκεσαι για ώρες με κομμένη την ανάσα και τα ακουστικά στα αυτιά σου να παίζουν στο repeat το Want των Cure απέναντι στο αυτοκτονικό σημείωμα – μουσειακό έκθεμα μιας μητέρας προς το ανήλικο παιδί της.
Ή ακόμα καλύτερα, πάρε τη θέση κάποιου ανθρώπου με προδιάθεση ψυχικών παθήσεων που ξεκινάνε στην παιδική ηλικία από μανιοπαρορμητική διαταραχή και κορυφώνονται μετά την ενηλικίωση σε οριακή διαταραχή προσωπικότητας και δοκίμασε να μιμηθείς τη συμπτωματολογία του: αδυναμία συγκέντρωσης, αμφισβήτηση της ταυτότητάς σου και της ίδιας σου της υπόστασης, δυσκολία στη διατήρηση σχέσεων και στην κοινωνική επαφή, σκέψεις αυτοτραυματισμού, αυτοκτονικές τάσεις.
Ίσως τώρα καταλάβεις λίγο από τον Αλέξανδρο ή Σάντο της Λάσπης.
Λάσπη μέσα και έξω. Λάσπη για τους άλλους και για τον ίδιο σου τον εαυτό. Λάσπη μεταφορική και συνεκδοχική των εμμονών σου με σωματικές εκκρίσεις. Λάσπη ως διαπίστωση της σήψης και ως ακραίο και κάποτε άδικο κατηγορητήριο. Λάσπη ως θέμα ή ως κυρίαρχη νότα του μυθιστορήματος και λάσπη ως ο πηλός και το πρωτογενές υλικό για την ίδια την καλλιτεχνική δημιουργία.
February 10, 2015
Δύσκολη η βαθμολόγηση. Κι εξηγώ. Είναι βιβλίο για γερό στομάχι και γερά νεύρα. Σε αντίθεση με τους άλλους αντι-ήρωες, ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να κάνει το κεντρικό πρόσωπο γοητευτικό. Ούτε κάνει έκπτωση στις προσωπικές σκέψεις. Η Αθήνα περιγράφεται από τον απογοητευμένο και θυμωμένο Αλέξανδρο / Σάντο με ζοφερές και θλιβερές αναλογίες. Όμως κάποιος αναγνώστης που έχει ζήσει στην Αθήνα δεν μπορεί να τις αγνοήσει και να μην παραδεχτεί την ύπαρξή αυτών των εικόνων, αλλιώς θα έλεγα ότι εθελοτυφλεί. Ένας άλλος Χόλντεν λοιπόν εξιστορεί τις τελευταίες δυο μέρες του με έναν συνεχή και ακατάσχετο μονόλογο σκέψεων που διακόπτεται - επιδέξια από το συγγραφέα - είτε με flashbacks (στο παρελθόν) τα οποία είναι διακριτά λόγω της πολύ καλής χρήσης της διαλέκτου, είτε με διαλόγους, που προσπαθούν να διαπεράσουν μέσα από μικρές τρυπούλες ως άλλες οπτικές γωνίες τον ψυχισμό του Αλέξανδρου.
Η συνεχόμενη εναλλαγή των αυτοκτονικών σκέψεων με τις θυμωμένες / ισοπεδωτικές σκέψεις με κούρασε σε κάποια σημεία σε τέτοιο βαθμό που δεν τον συμπονούσα πια και παρέκκλινα από την κοινή πορεία μας (αναγνώστης - ήρωας), αλλά οι μεταφορές, οι εκφράσεις που δείχνουν ακριβώς αυτό που θέλει να πει ο ήρωας, οι μικρές λάμψεις, ο τρόπος που παρεμβάλλονται οι σκέψεις μέσα στον διάλογο σαν να τα ζεις συγχρόνως όπως στη πραγματικότητα και οι αναγκαστικές συγκρούσεις με άλλους ανθρώπους που έβγαζαν κι άλλες πλευρές του ήρωα με έκαναν να συνεχίσω το διάβασμα και να μείνω ως το τέλος, το οποίο με επιβράβευσε.
Η συνεχόμενη εναλλαγή των αυτοκτονικών σκέψεων με τις θυμωμένες / ισοπεδωτικές σκέψεις με κούρασε σε κάποια σημεία σε τέτοιο βαθμό που δεν τον συμπονούσα πια και παρέκκλινα από την κοινή πορεία μας (αναγνώστης - ήρωας), αλλά οι μεταφορές, οι εκφράσεις που δείχνουν ακριβώς αυτό που θέλει να πει ο ήρωας, οι μικρές λάμψεις, ο τρόπος που παρεμβάλλονται οι σκέψεις μέσα στον διάλογο σαν να τα ζεις συγχρόνως όπως στη πραγματικότητα και οι αναγκαστικές συγκρούσεις με άλλους ανθρώπους που έβγαζαν κι άλλες πλευρές του ήρωα με έκαναν να συνεχίσω το διάβασμα και να μείνω ως το τέλος, το οποίο με επιβράβευσε.
March 15, 2016
Η ''λάσπη'' είναι ένα σύγχρονο, ιδιαίτερο ανάγνωσμα. Η γραφή της χειμαρρώδης, αιχμηρή και ενίοτε σαρκαστική. Τονίζεται ο νεοελληνικός τρόπος ζωής καυτηριάζοντας κυρίως τα αρνητικά του σημεία, εγείροντας έτσι τις εύλογες απορίες του αναγνώστη σχετικά με αυτόν. Διαβάζοντας το βιβλίο προβληματίστηκα, γέλασα και κάποιες φόρες έπιασα τον εαυτό μου μέχρι και νευριασμένο. Ο συγγραφέας καταπιάνεται με μια πληθώρα ζητημάτων όπως η μετανάστευση, η ανεργία, η ανθεκτικότητα των σχέσεων, η σύγκριση του τρόπου ζωής στο χωριό με εκείνον της πόλης κ.α. Αν μπορούσα να βρω κάτι αρνητικό θα ήταν το μέγεθός του, παρότι για μυθιστόρημα δεν θεωρείται μεγάλο, αλλά προσωπικά προς το τέλος άρχισε να με κουράζει κάπως. Εν κατακλείδι, το απόλαυσα και το συλλογίζομαι ως μια αποτύπωση της πραγματικότητας που όλοι βιώνουμε.
September 7, 2020
Η λάσπη ήταν ένα έντονο και βαρύ μυθιστόρημα, όσα διάβαζα με έκαναν να σκεφτώ κάποιες δικές μου καταστάσεις/γεγονότα. Ο τρόπος γραφής νομίζω βοηθάει στο να βυθιστεί ο αναγνώστης στον κόσμο του πρωταγωνιστή, να νιώσει στο έπακρο αυτά που βιώνει και νιώθει. Πιστεύω μία δεύτερη ανάγνωση θα μου έκανε πιο ξεκάθαρα κάποια πράγματα και πιο κατανοητά, σίγουρα θα το ξαναπιάσω στο μέλλον.
August 19, 2015
Εξαιρετική γραφή. Δυνατό λεξιλόγιο. Βιβλίο για γερά νεύρα, που απαιτεί συγκέντρωση.
January 16, 2016
Μια Κολαση. Ωραίο.
(επειδη χρωσταμε το κορμι μας στο θανατο, ξεχναμε να χαρουμε καταναλωνοντας το δανειο της ζωης κ.ο.κ.)
(επειδη χρωσταμε το κορμι μας στο θανατο, ξεχναμε να χαρουμε καταναλωνοντας το δανειο της ζωης κ.ο.κ.)
February 28, 2015
Εξαιρετικό!
August 5, 2020
Το "Η Λάσπη" είναι ένα βιβλίο που διάβασα στα πλαίσια της προώθησης του (book tour).
Θα ήθελα, αρχικά να ευχαριστήσω τον συγγραφέα και την Βιβή από το fancyowl, για την ευκαιρία που μου έδωσαν, και μου έστειλαν να διαβάσω αυτό το βιβλίο.
Είναι καταπληκτικά γραμμένο, με περιγραφές που σου σηκώνουν τις τρίχες κι έναν πρωταγωνιστή που δεν μασάει τα λόγια και τις σκέψεις του.
Ένας απογοητευμένος νέος, μια άσχημη Αθήνα, ένα όπλο και μια λίστα. Αυτοί είναι οι βασικοί χαρακτήρες μέσα σε αυτό το μυθιστόρημα. Ο συγγραφέας μέσα από τα μάτια του Αλέξανδρου μας δείχνει μια Αθήνα που ξέρουμε, αλλά πολλές φορές, θέλουμε να προσποιούμαστε πως δεν υπάρχει. Οι σκέψεις του πρωταγωνιστή, αν και χαοτικές για εκείνον, έχουν μια σειρά και μια οργάνωση και βοηθάνε τον αναγνώστη να καταλάβει τα γεγονότα του παρελθόντος και του παρόντος που τον έκαναν να πάρει την τελική του απόφαση.
Θα ήθελα, αρχικά να ευχαριστήσω τον συγγραφέα και την Βιβή από το fancyowl, για την ευκαιρία που μου έδωσαν, και μου έστειλαν να διαβάσω αυτό το βιβλίο.
Είναι καταπληκτικά γραμμένο, με περιγραφές που σου σηκώνουν τις τρίχες κι έναν πρωταγωνιστή που δεν μασάει τα λόγια και τις σκέψεις του.
Ένας απογοητευμένος νέος, μια άσχημη Αθήνα, ένα όπλο και μια λίστα. Αυτοί είναι οι βασικοί χαρακτήρες μέσα σε αυτό το μυθιστόρημα. Ο συγγραφέας μέσα από τα μάτια του Αλέξανδρου μας δείχνει μια Αθήνα που ξέρουμε, αλλά πολλές φορές, θέλουμε να προσποιούμαστε πως δεν υπάρχει. Οι σκέψεις του πρωταγωνιστή, αν και χαοτικές για εκείνον, έχουν μια σειρά και μια οργάνωση και βοηθάνε τον αναγνώστη να καταλάβει τα γεγονότα του παρελθόντος και του παρόντος που τον έκαναν να πάρει την τελική του απόφαση.
November 19, 2021
Ας ξεκινήσω από τον τίτλο. Φέρνω στο μυαλό μου έννοιες και εικόνες στις οποίες με παραπέμπει η λέξη «λάσπη»: κακοκαιρία, βάλτος, στεγανότητα (με την έννοια του αδιαπέραστου), σκοτάδι, ασφυξία, βρομιά, ψέμα, θάνατος. Και πράγματι το πρώτο μυθιστόρημα του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου είναι ένα μείγμα όλων αυτών των συνειρμών. Το εντυπωσιακό είναι πως ένα τέτοιο μυθιστόρημα το έγραψε σε ηλικία 26 ετών.
Εντυπωσιακό όχι μόνο γιατί δεν μπαίνει από πουθενά μια αχτίδα φωτός, αλλά και γιατί αποτελεί ρίσκο το να επιλέξεις να γράψεις χρησιμοποιώντας μακροπερίοδο λόγο, «ξεχνώντας» να βάλεις τελεία, χωρίς παραγράφους, χωρίς παύση, ιδιαίτερα αν πρόκειται για το πρώτο σου μυθιστόρημα. Αυτό το είδος γραψίματος χρειάζεται μια κάποια συγγραφική ωριμότητα. Φαίνεται όμως πως ο Γκέζος τη διέθετε αυτή την ωριμότητα από το πρώτο κιόλας μυθιστόρημά του, γράφοντας ένα κείμενο που σε παρασύρει σαν ορμητικό ρέμα και δεν σε νοιάζει καθόλου που δε σταματάς να πάρεις ανάσα. Δύσκολο αυτό το είδος αφήγησης, μα ο συγγραφέας της «Λάσπης» τα έχει καταφέρει θαυμάσια και προσωπικά δε με κούρασε ούτε στιγμή το μονοκόμματο κείμενο και το παραλήρημα κι ούτε βαρέθηκα, οι σελίδες γυρνούσαν και γυρνούσαν κι άντε λίγο ακόμα κι άντε λίγο ακόμα.
Και σε αυτό συνέτεινε φυσικά και η ναι μεν σκληρή, αλλά ρεαλιστική γλώσσα, το ειρωνικό ύφος για όλα τα στραβά της κοινωνίας και της ύπαρξής μας, ο καυστικός λόγος, η σωστή λέξη στην κατάλληλη θέση, κάτι για το οποίο εξομολογείται ότι μοχθεί πολύ –«Στην πεζογραφία, όπως και στην ποίηση, η αναζήτηση της μίας και μοναδικής λέξης, της κατάλληλης λέξης, θυμίζει πολλές φορές τη μεταφυσική αναζήτηση του άλλου μισού στα παραμύθια· η λάθος λέξη, ή ακόμα και η σωστή λέξη λάθος τοποθετημένη, μπορεί να είναι το ένα επιπλέον απειροστό μικρογραμμάριο που επικάθεται σε μια λεπτή κατασκευή με αποτέλεσμα την παταγώδη της κατάρρευση. Για μια και μόνο λέξη, ή για ένα μικρό σύνολο με κέντρο αυτήν τη λέξη, μπορεί να χρειαστούν ώρες ανάγνωσης της πρότασης, ρυθμικών δοκιμών και νοηματικών πειραμάτων. Γι’ αυτόν κυρίως τον λόγο, όταν γράφω διηγήματα ή ποιήματα εξουθενώνομαι πολύ γρήγορα και αφήνω στην άκρη το κείμενο ή κάνω πολύ συχνά διαλείμματα. Στη Λάσπη όμως έφτασα κάποιες φορές να γράφω 7-8 ώρες τη μέρα. Άλλες μέρες γέμιζα δυο σελίδες, άλλες μερικές γραμμές»– κι αυτό φαίνεται στο τελικό κείμενο. Μέχρι να διαβάσω τη «Λάσπη», την αίσθηση αυτή μου την είχε χαρίσει μόνο η γραφή της Καρυστιάνη, την αίσθηση ότι στη συγκεκριμένη αυτή θέση του κειμένου, μόνο αυτή η συγκεκριμένη λέξη ταιριάζει και καμία άλλη. Πόσο χαίρομαι λοιπόν που την ίδια αίσθηση μου δίνει και η γραφή ενός νέου συγγραφέα κι ακόμη, πόσο χαίρομαι που βλέπω δικές μου σκέψεις τυπωμένες στο χαρτί, να ουρλιάζουν μέσα στο κεφάλι του Αλέξανδρου.
Και ο Αλέξανδρος, ο Σάντο; Από τη μία οικείος, από την άλλη απόμακρος, ανεξερεύνητος. Η αδερφή του τον κατηγορεί πως είναι σκληρός, παρτάκιας κι αναίσθητος. Έτσι είναι; Η μήπως είναι τόσο πολύ φοβισμένος, τόσο πολύ ευαίσθητος που δεν μπορεί ν' αντέξει τη σκληρότητα του κόσμου, την αδικία, την έλλειψη νοήματος σε αυτόν; Τόσο ευαίσθητος που ο κοινός νους να μην μπορεί να εκλάβει την αποστασιοποίησή του από τον κόσμο κι από τους ανθρώπους ως αποτέλεσμα αυτής της ευαισθησίας παρά ως αδιαφορία και κυνισμό; Οι σκέψεις του μπερδεμένες, τον πάνε από δω κι από κει, οι συνειρμοί του τον ταξιδεύουν συνεχώς στο παρελθόν, παρελθόν και παρόν ανακατεύονται, οι δύο εαυτοί του συνδιαλέγονται, ο εσωτερικός μονόλογος γίνεται διάλογος λες και πρόκειται για δύο ξεχωριστά άτομα. Αποξενωμένος και αηδιασμένος λέει/σκέφτεται πράγματα τα οποία λίγο πολύ όλοι μας, άσχετα με τη φιλοσοφία ζωής μας, αν δηλαδή βλέπουμε το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο, έχουμε, αν όχι ξεστομίσει, τουλάχιστον σκεφτεί, εξάλλου ούτε κι ο Αλέξανδρος τα ξεστομίζει αυτά που σκέφτεται τις περισσότερες φορές, εμείς αφηνόμαστε να διαβάσουμ�� κάθε σκέψη του, ακόμη και τις πιο βαθιά κρυμμένες.
Ο Αλέξανδρος λοιπόν φαίνεται οικείος γιατί είναι όλα τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουμε καθημερινά (μιλάω κυρίως για τον εαυτό μου αλλά φαντάζομαι υπάρχουν πολλοί σαν εμένα). Όλος ο αρνητισμός, η εκμηδένιση, η οργή, η αηδία, η απομάκρυνση, η γκρίνια, η μιζέρια, η ξινίλα, η ανικανότητα να μην αντιδράσουμε στα στραβά, σε ότι συμβαίνει δίπλα μας, έξω από την πόρτα του σπιτιού μας, η ανικανότητα να κάνουμε πως δεν είδαμε, δεν ακούσαμε, η ανικανότητα να προσποιηθούμε, να σκεφτούμε απλοϊκά, να είμαστε αυτό που θέλουν οι άλλοι να είμαστε, να αποδεχτούμε αδιαμαρτύρητα ένα ρόλο, μια ταμπέλα. Αλλά και η έλλειψη εμπιστοσύνης, η θλίψη, οι τοίχοι που υψώνουμε γύρω μας. Από την άλλη όλα αυτά είναι εξουθενωτικά. Υπάρχουν στιγμές που προσπαθούμε να τα αποτινάξουμε από πάνω μας και αφηνόμαστε να απολαύσουμε τα απλά πράγματα γιατί αυτά είναι που φέρνουν χαρά και γεμίζουν κάπως το κενό της ύπαρξής μας. Υπάρχουν στιγμές που σπουδαίοι άνθρωποι, όπως για παράδειγμα ο Ιάσωνας Αποστολόπουλος, μας εκπλήσσουν και μας κάνουν να πιστέψουμε και πάλι στην καλοσύνη, στην προσφορά χωρίς αντάλλαγμα. Οπότε μπορεί ο Αλέξανδρος να φαίνεται οικείος, μπορεί να προσπαθούμε να τον καταλάβουμε και να τον δικαιολογήσουμε, όμως από την άλλη νομίζω πως θέλουμε και να τον σώσουμε, νιώθουμε μια αγωνία γι' αυτόν, θέλουμε να βρει κάποιο νόημα που θα τον κρατήσει στη ζωή κι αυτό γιατί στην πραγματικότητα θέλουμε να βρούμε εμείς ένα νόημα μήπως και σώσουμε τους εαυτούς μας.
«Είναι μια πολύ ωραία έκθεση αυτή, μπράβο σου. Σχεδόν δεν φαίνεται πως δεν έχεις γεννηθεί εδώ. Τότε σκέφτηκες: σχεδόν. Τώρα σκέφτεσαι: ηλίθια, λες και ήξερα ποτέ μου άλλη γλώσσα».
«Ίσως αν είχαν μείνει να είχαν ζήσει κι εκείνοι καλύτερα, να τρώνε το ψωμί τους και το λάδι τους και να κοιμούνται στο σπίτι τους που δεν θα το άφηναν να ρημάξει, θα είχαν το κλήμα στην αυλή και τις γκορτσιές λίγο πιο πέρα, τις προβατίνες και το γάλα τους, θα τους έλεγαν μόνο οι Αλβανοί Έλληνες κι όχι και οι Έλληνες Αλβανούς, [...]».
Εντυπωσιακό όχι μόνο γιατί δεν μπαίνει από πουθενά μια αχτίδα φωτός, αλλά και γιατί αποτελεί ρίσκο το να επιλέξεις να γράψεις χρησιμοποιώντας μακροπερίοδο λόγο, «ξεχνώντας» να βάλεις τελεία, χωρίς παραγράφους, χωρίς παύση, ιδιαίτερα αν πρόκειται για το πρώτο σου μυθιστόρημα. Αυτό το είδος γραψίματος χρειάζεται μια κάποια συγγραφική ωριμότητα. Φαίνεται όμως πως ο Γκέζος τη διέθετε αυτή την ωριμότητα από το πρώτο κιόλας μυθιστόρημά του, γράφοντας ένα κείμενο που σε παρασύρει σαν ορμητικό ρέμα και δεν σε νοιάζει καθόλου που δε σταματάς να πάρεις ανάσα. Δύσκολο αυτό το είδος αφήγησης, μα ο συγγραφέας της «Λάσπης» τα έχει καταφέρει θαυμάσια και προσωπικά δε με κούρασε ούτε στιγμή το μονοκόμματο κείμενο και το παραλήρημα κι ούτε βαρέθηκα, οι σελίδες γυρνούσαν και γυρνούσαν κι άντε λίγο ακόμα κι άντε λίγο ακόμα.
Και σε αυτό συνέτεινε φυσικά και η ναι μεν σκληρή, αλλά ρεαλιστική γλώσσα, το ειρωνικό ύφος για όλα τα στραβά της κοινωνίας και της ύπαρξής μας, ο καυστικός λόγος, η σωστή λέξη στην κατάλληλη θέση, κάτι για το οποίο εξομολογείται ότι μοχθεί πολύ –«Στην πεζογραφία, όπως και στην ποίηση, η αναζήτηση της μίας και μοναδικής λέξης, της κατάλληλης λέξης, θυμίζει πολλές φορές τη μεταφυσική αναζήτηση του άλλου μισού στα παραμύθια· η λάθος λέξη, ή ακόμα και η σωστή λέξη λάθος τοποθετημένη, μπορεί να είναι το ένα επιπλέον απειροστό μικρογραμμάριο που επικάθεται σε μια λεπτή κατασκευή με αποτέλεσμα την παταγώδη της κατάρρευση. Για μια και μόνο λέξη, ή για ένα μικρό σύνολο με κέντρο αυτήν τη λέξη, μπορεί να χρειαστούν ώρες ανάγνωσης της πρότασης, ρυθμικών δοκιμών και νοηματικών πειραμάτων. Γι’ αυτόν κυρίως τον λόγο, όταν γράφω διηγήματα ή ποιήματα εξουθενώνομαι πολύ γρήγορα και αφήνω στην άκρη το κείμενο ή κάνω πολύ συχνά διαλείμματα. Στη Λάσπη όμως έφτασα κάποιες φορές να γράφω 7-8 ώρες τη μέρα. Άλλες μέρες γέμιζα δυο σελίδες, άλλες μερικές γραμμές»– κι αυτό φαίνεται στο τελικό κείμενο. Μέχρι να διαβάσω τη «Λάσπη», την αίσθηση αυτή μου την είχε χαρίσει μόνο η γραφή της Καρυστιάνη, την αίσθηση ότι στη συγκεκριμένη αυτή θέση του κειμένου, μόνο αυτή η συγκεκριμένη λέξη ταιριάζει και καμία άλλη. Πόσο χαίρομαι λοιπόν που την ίδια αίσθηση μου δίνει και η γραφή ενός νέου συγγραφέα κι ακόμη, πόσο χαίρομαι που βλέπω δικές μου σκέψεις τυπωμένες στο χαρτί, να ουρλιάζουν μέσα στο κεφάλι του Αλέξανδρου.
Και ο Αλέξανδρος, ο Σάντο; Από τη μία οικείος, από την άλλη απόμακρος, ανεξερεύνητος. Η αδερφή του τον κατηγορεί πως είναι σκληρός, παρτάκιας κι αναίσθητος. Έτσι είναι; Η μήπως είναι τόσο πολύ φοβισμένος, τόσο πολύ ευαίσθητος που δεν μπορεί ν' αντέξει τη σκληρότητα του κόσμου, την αδικία, την έλλειψη νοήματος σε αυτόν; Τόσο ευαίσθητος που ο κοινός νους να μην μπορεί να εκλάβει την αποστασιοποίησή του από τον κόσμο κι από τους ανθρώπους ως αποτέλεσμα αυτής της ευαισθησίας παρά ως αδιαφορία και κυνισμό; Οι σκέψεις του μπερδεμένες, τον πάνε από δω κι από κει, οι συνειρμοί του τον ταξιδεύουν συνεχώς στο παρελθόν, παρελθόν και παρόν ανακατεύονται, οι δύο εαυτοί του συνδιαλέγονται, ο εσωτερικός μονόλογος γίνεται διάλογος λες και πρόκειται για δύο ξεχωριστά άτομα. Αποξενωμένος και αηδιασμένος λέει/σκέφτεται πράγματα τα οποία λίγο πολύ όλοι μας, άσχετα με τη φιλοσοφία ζωής μας, αν δηλαδή βλέπουμε το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο, έχουμε, αν όχι ξεστομίσει, τουλάχιστον σκεφτεί, εξάλλου ούτε κι ο Αλέξανδρος τα ξεστομίζει αυτά που σκέφτεται τις περισσότερες φορές, εμείς αφηνόμαστε να διαβάσουμ�� κάθε σκέψη του, ακόμη και τις πιο βαθιά κρυμμένες.
Ο Αλέξανδρος λοιπόν φαίνεται οικείος γιατί είναι όλα τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουμε καθημερινά (μιλάω κυρίως για τον εαυτό μου αλλά φαντάζομαι υπάρχουν πολλοί σαν εμένα). Όλος ο αρνητισμός, η εκμηδένιση, η οργή, η αηδία, η απομάκρυνση, η γκρίνια, η μιζέρια, η ξινίλα, η ανικανότητα να μην αντιδράσουμε στα στραβά, σε ότι συμβαίνει δίπλα μας, έξω από την πόρτα του σπιτιού μας, η ανικανότητα να κάνουμε πως δεν είδαμε, δεν ακούσαμε, η ανικανότητα να προσποιηθούμε, να σκεφτούμε απλοϊκά, να είμαστε αυτό που θέλουν οι άλλοι να είμαστε, να αποδεχτούμε αδιαμαρτύρητα ένα ρόλο, μια ταμπέλα. Αλλά και η έλλειψη εμπιστοσύνης, η θλίψη, οι τοίχοι που υψώνουμε γύρω μας. Από την άλλη όλα αυτά είναι εξουθενωτικά. Υπάρχουν στιγμές που προσπαθούμε να τα αποτινάξουμε από πάνω μας και αφηνόμαστε να απολαύσουμε τα απλά πράγματα γιατί αυτά είναι που φέρνουν χαρά και γεμίζουν κάπως το κενό της ύπαρξής μας. Υπάρχουν στιγμές που σπουδαίοι άνθρωποι, όπως για παράδειγμα ο Ιάσωνας Αποστολόπουλος, μας εκπλήσσουν και μας κάνουν να πιστέψουμε και πάλι στην καλοσύνη, στην προσφορά χωρίς αντάλλαγμα. Οπότε μπορεί ο Αλέξανδρος να φαίνεται οικείος, μπορεί να προσπαθούμε να τον καταλάβουμε και να τον δικαιολογήσουμε, όμως από την άλλη νομίζω πως θέλουμε και να τον σώσουμε, νιώθουμε μια αγωνία γι' αυτόν, θέλουμε να βρει κάποιο νόημα που θα τον κρατήσει στη ζωή κι αυτό γιατί στην πραγματικότητα θέλουμε να βρούμε εμείς ένα νόημα μήπως και σώσουμε τους εαυτούς μας.
«Είναι μια πολύ ωραία έκθεση αυτή, μπράβο σου. Σχεδόν δεν φαίνεται πως δεν έχεις γεννηθεί εδώ. Τότε σκέφτηκες: σχεδόν. Τώρα σκέφτεσαι: ηλίθια, λες και ήξερα ποτέ μου άλλη γλώσσα».
«Ίσως αν είχαν μείνει να είχαν ζήσει κι εκείνοι καλύτερα, να τρώνε το ψωμί τους και το λάδι τους και να κοιμούνται στο σπίτι τους που δεν θα το άφηναν να ρημάξει, θα είχαν το κλήμα στην αυλή και τις γκορτσιές λίγο πιο πέρα, τις προβατίνες και το γάλα τους, θα τους έλεγαν μόνο οι Αλβανοί Έλληνες κι όχι και οι Έλληνες Αλβανούς, [...]».
October 6, 2023
Contemplating about the absurdity of life and whether you are going to commit suicide because life is meaningless, but then you realize that death is also meaningless and therefore there is no point in death either...Guess we will live 😄
I found the book "Balta" reminding me of Dostoyevski's Kirilov, Camus's Stranger, Bukowski's Henry Chinaski and Sartre's Nausea. It's a great novel and personally a must-read, 5 out of 5
I found the book "Balta" reminding me of Dostoyevski's Kirilov, Camus's Stranger, Bukowski's Henry Chinaski and Sartre's Nausea. It's a great novel and personally a must-read, 5 out of 5
Read
September 21, 2016"Σε νοιάζει πιο πολύ το τι έγινε, παρά το τι θα γίνει".
Εξαιρετικό! Ένα βιβλίο από εκείνα τα λίγα, πιστεύω.
Εξαιρετικό! Ένα βιβλίο από εκείνα τα λίγα, πιστεύω.
June 14, 2015
Το διάβασα σε μια μερα για να το ξαναδιαβασω τις επομενες...
Displaying 1 - 30 of 39 reviews