Poświst

by Justyna Hankus

Krzemienna 1930 roku…
Jakie namiętności targają mieszkańcami wiejskich chałup, plebanii, domu organisty i karczmy w Krzemiennej? Niewielka wieś kryje sporo tajemnic, nie tylko historię Emilii i jej rodziny. Zamknięta społeczność tworzy mały wszechświat, pełen zmysłowości, utraconych uczuć, niespełnionych miłości, ale i przemocy, zdrad i skrywanych lęków.

… i współczesna Warszawa,
gdzie Marianna, wnuczka Emilii – samotna wśród anonimowych tłumów – wydeptuje swoje osobne ścieżki. Jak ślady losów Emilii wpłyną na życie Marianny? Czy traumę można dziedziczyć? Przeszłość łączy się z teraźniejszością o wiele mocniej, niż nam się wydaje.

„Poświst” Justyny Hankus to nie tylko intrygująca historia o pogmatwanych rodzinnych losach, to również przesiąknięta postaciami Południcy, Płanetnika i kłobuka, naznaczona dźwiękami skrzypiec i upiorów wędrujących przez wieki, zanurzona w polskiej tradycji przypowieść o tym, co w nas dobre i o tym, co ludzkie.

Genres: Audiobook

320 pages, ebook

First published June 20, 2025

Reviews

[wiktoria · Rating 5 out of 5]

Skończyłam i chciałam czytać od nowa. "Poświst" przebił "Dwie i pół duszy"!

[lesneczytanko · Rating 4 out of 5]

4.5 ⭐️
Historia o zawiłych relacjach rodzinnych, które oddziałowują na całe pokolenia. Świetne to było! Mam wrażenie, że "Poświst" jest jeszcze bardziej dopracowany niż "Dwie i pół duszy". Poszczególne wątki są misternie splecione, a klimat grozy jest odczuwany jeszcze intensywniej. Justyna Hankus stała się właśnie moją ulubioną polską pisarką.

[Mewa · Rating 3 out of 5]

Unpopopular opinion: „Dwie i pół duszy” było znacznie lepsze. Chociaż wciąż dobrze się czytało.

[Justyna Sk · Rating 4 out of 5]

Świetna powieść o traumie i jej dziedziczeniu. Niby powiązana klimatem z "Dwie i pół duszy", ale stoi na własnych nogach.

[Annika]

Nie mam pojęcia jak ocenić tę książkę więc tego nie zrobię. To jedna z najdziwniejszych rzeczy jakie w życiu przeczytałam. Bardzo doceniam przepiękny, prawie poetycki język i ten sposób narracji. Fabuła jednak (no właśnie, jaka fabuła?) gubi się gdzieś w metaforach. Nie mam pojęcia co chciała nam przekazać autorka i nie mam pojęcia o czym właściwie była ta książka. Jakby ktoś przystawił mi broń do głowy i kazał to streścić, to bym zginęła, bo bym nie potrafiła. Lektura pozostawiła mnie jednak z uczuciem, że doświadczyłam czegoś niesamowitego i to nie w negatywnym sensie. Ocenie gwiazdkowej jednak się to wymyka. Myślę, że ta książka to właśnie takie bardziej, po prostu, odczucie i będę długo o niej pamiętała.

[Ania (double.bookspresso) · Rating 3 out of 5]

dla fanów klimatu wiejskiej/małomiasteczkowej grozy z elementami fantastyki

[Fruehmette · Rating 4 out of 5]

Pierwsza część na 4,9, ale druga troche meh, taka na 3.
Całość 3,95

[Aleksandra Z. | cranky_ola · Rating 4 out of 5]

To było tak smutne, ale tak dobre!

[kociefutro · Rating 3 out of 5]

(3.5)
Nie mam pojęcia o czym tak naprawdę była ta książka. Klimat fenomenalny jak i język którym jest napisana, pierwsza część szczególnie. Za każdym razem jak myślałam, że ta historia już gdzieś zaczyna zmierzać i trochę się układać w całość to znowu się rozjeżdżało. Widzę jakieś połączenia, które wspominane są w opisie ale jednocześnie to po prostu nie stworzyło fabuły, jej nie ma. Nie potrafię stwierdzić co tak naprawdę autorka miała na myśli/ na celu. Ta książka to na pewno bardzo wiele emocji i różnych odczuć, głównie niepokój, trochę jakby błądzenie we mgle. To było naprawdę fajne przeżycie, ale chyba oczekiwałam czegoś innego i liczyłam na coś innego. Na pewno ją zapamiętam bo jest wyjątkowa, ale trochę żal że ta historia nie była jednak bardziej spójna.

[Jakub · Rating 4 out of 5]

Moje pierwsze zetknięcie z prozą Justyny Hankus i folk noir (cóż by to miało nie być) okazało się udane. Podobało mi się zwłaszcza wtłoczenie elementów nadprzyrodzonych w codzienność i historyczno-rodzinne traumy. I pisane to wszystko bardzo zgrabnym językiem. Jednak jak zwykle w przypadku takich rozbitych czasowo narracji, zastanawiam się nad koniecznością tego rozbicia...

[Olga · Rating 5 out of 5]

Wyśmienita! Snuje się pięknie, czasem bez celu, na granicy świata żywych i umarłych. Realistycznie magiczna.

[Lena · Rating 5 out of 5]

Czytając Poświst Justyny Hankus, miałam wrażenie, że zanurzam się w coś pierwotnego, gęstego i niepokojąco znajomego – jakby między wierszami tej książki szeptały głosy moich prababek. To nie jest kolejna rodzinna saga ani opowieść o losach wsi – to literacki rytuał przejścia, w którym magia przenika się z traumą, a przeszłość nie tylko wpływa na teraźniejszość – ona ją współtworzy.
Powieść Justyny Hankus to jedna z tych książek, które trudno zaklasyfikować, a jeszcze trudniej – zapomnieć. Mieszanka słowiańskiego realizmu magicznego, rodzinnej sagi i mrocznego thrillera psychologicznego tworzy opowieść, która działa na wielu poziomach – emocjonalnym, kulturowym i duchowym.
Akcja powieści toczy się dwutorowo: w Krzemiennej w latach 30. XX wieku oraz we współczesnej Warszawie. Obie przestrzenie – choć diametralnie różne – łączy jedno: silna, kobieca narracja, która niesie w sobie ciężar pokoleniowych traum i nienazwanej tęsknoty.
Wątek wiejski to bezsprzecznie najmocniejszy punkt książki. Hankus z ogromnym wyczuciem maluje portret społeczności, w której żyje się blisko ziemi, śmierci i Boga – ale też blisko demonów, zmysłowości i przemocy. Ludowa wyobraźnia przeplata się z katolickimi rytuałami, a opowieści o Południcy czy Kłobuku nie są folklorystyczną ciekawostką, lecz realnym tłem dla ludzkich dramatów.
Postać Emilii – kobiety osadzonej w niełatwych realiach rodzinnych, pełnych przemocy i trudnych wyborów, których nie da się cofnąć – to bijące serce tej części. Jej losy są poruszające, intensywne i niejednoznaczne. Zaś współczesna narracja, prowadzona przez jej wnuczkę Mariannę, rozwija wątki związane z dziedziczeniem traum, tożsamością i próbą odnalezienia siebie w świecie, który nie zostawia miejsca na mistycyzm.
Warszawa w powieści jest chłodna, obojętna ale niepozbawiona głębi. Marianna – postać zupełnie inna niż Emilia – staje się medium, przez które przeszłość wchodzi w teraźniejszość. Wątki rodzinne, duchowe i kulturowe łączą się tu w misternie utkany gobelin. Justyna Hankus nie daje prostych odpowiedzi, ale stawia pytania, które zostają z czytelnikiem na długo po zamknięciu książki.
To, co zrobiło na mnie ogromne wrażenie, to sposób, w jaki autorka splata te dwie rzeczywistości. To nie są dwa oddzielne wątki – to żywy organizm, historia, która toczy się dwoma torami, ale bije jednym sercem. Przeszłość nie jest tu retrospekcją – jest siłą sprawczą, fundamentem, który czasem się kruszy, a czasem wraca, by domagać się zadośćuczynienia.
Literacko Poświst zachwyca. Styl autorki jest gęsty, momentami poetycki, ale nigdy sztuczny. Emocje są autentyczne, napięcie budowane subtelnie, a słowiańskie elementy – traktowane z szacunkiem, bez infantylizacji. To literatura, która wymaga uważności i daje w zamian coś więcej niż tylko historię – daje szanse na zagłębienie się w opowieść i towarzyszenie jej bohaterom na każdym kroku.
Cała książka przesiąknięta jest melancholią, ale nie przytłacza. Jest w niej ogromna czułość wobec ludzkiego cierpienia – i wobec tego, co nie daje się nazwać. Hankus pisze w sposób gęsty, obrazowy, ale nie manieryczny. Czytając czułam tę opowieść głęboko w sercu.

Są książki, które po prostu się czyta. I są takie, które się przeżywa – całym ciałem, sercem i pamięcią, jakby ich słowa miały bezpośrednie połączenie z czymś bardzo głęboko ukrytym w duszy. Poświst Justyny Hankus zdecydowanie należy do tej drugiej kategorii. To historia, która otwiera drzwi do innego świata – mrocznego, gęstego, nasyconego ludową duchowością, ale jednocześnie przerażająco znajomego. Jakby opowiadała coś o mnie, o moich przodkach, o czymś, czego nigdy nie mieli szansy opowiedzieć.
Zdecydowanie polecam wszystkim, którzy szukają czegoś innego niż typowa beletrystyka – czegoś, co łączy głębię emocjonalną, historyczną i duchową. Poświst to książka, która zostaje pod skórą.

Za egzemplarz recenzencki dziękuję
Wydanwictwu Powergraph
#współpracabarterowa
#współpracarecenzencka
#współpracareklamowa

[Marta · Rating 2 out of 5]

Spodziewałam się podobnych odczuć jak przy części pierwszej. Niestety odczuć nie miałam żadnych bo za nic nie mogłam się połapać o czym jest ta książka. Masa wątków, za mało zarysowani bohaterowie, przez pierwsze sto stron wchodzi tyle historii, tyle osób o których absolutnie nic nie powiem bo zwyczajnie nie pozostawili mi żadnej charakterystyki w głowie. Zmęczyłam się strasznie i w pewnym momencie porzuciłam lekturę :( Wielka szkoda

[Julia · Rating 5 out of 5]

Książka niesamowita! Jeszcze lepsza niż poprzednia autorki czyli Dwie i pół duszy. Polecam!

[Barbarzynka · Rating 3 out of 5]

Sądziłam, że to będzie pewniak, ale chyba jednak powieści "nła" nie są dla mnie ;(

[grzech · Rating 4 out of 5]

4,5 ⭐

[Gosia · Rating 3 out of 5]

3,3

[Monika · Rating 2 out of 5]

Jak dla mnie przerost formy nad treścią. Owszem piękny język, ale sama historia naciągana. Punkt kulminacyjny bardzo mnie rozczarował. Po licznych zachwytach nad tą książką liczyłam na coś więcej.