Er zijn opvallend veel mensen die breken met een ouder, broer of zus. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn, maar die worden vaak niet begrepen door buitenstaanders. Het blijft toch je familie, wordt dan gezegd. Er rust namelijk een taboe op het breken met die moet je koste wat het kost trouw blijven. Maar hoe ver mag een vader, moeder, broer of zus over jouw grenzen gaan, en hoe bescherm je jezelf tegen intergenerationele trauma's en schadelijke familiedynamieken? Met ervaringsdeskundigen en andere experts ontleedt Haroon Ali de verschillende facetten en diepere lagen van gezinsbreuken. Ook vraagt hij zich kun je definitief breken, en moet je dat willen? Vertrekkend vanuit zijn eigen versplinterde familie duikt Ali ook in literatuur, films en series. Hoe kunnen we anders gaan kijken naar die heilige bloedband?
Er zitten hoofdstukken van 3 sterren en hoofdstukken van 5 in, maar ik had vooral gehoopt op een boek dat iets meer tijd had genomen individuele verhalen en casussen uit te werken. Daarbinnen had al het interessante onderzoek en graafwerk dat Haroon Ali noemt en heeft gedaan ook minder als een opsomming gevoeld en meer emotionele impact gehad.
Een absolute aanrader voor iedereen die met deze uitdagingen binnen hun (schoon-)familie te maken heeft, en daarmee een geslaagd boek, maar ik zie niet zo snel waarom andere mensen dit zouden lezen - maar goed, dat is ook het concept van een doelgroep hebben voor een boek.
In ‘Het blijft toch jouw familie’ laat Haroon Ali zien waarom het met familieleden niet vanzelfsprekend “goed komt”. Zelfs op het sterfbed volgt het leven lang niet altijd het Hallmark-scenario waarin familieleden elkaar in een ziekenhuiskamer terugvinden, oude conflicten worden uitgesproken, handen worden vastgehouden en alles in de laatste minuten alsnog wordt vergeven. In plaats daarvan blijven trots en een zwaar beladen verleden vaak leidend. Ali maakt invoelbaar dat familiebanden geen garantie zijn voor verzoening of veiligheid.
Hij raakt bovendien een minder vaak benoemd punt: bij moeilijke – en zelfs bij ogenschijnlijk milde – gezags- en omgangskwesties is het niet alleen voor een kind, maar ook voor volwassenen ontwrichtend om tussen twee ouders te staan. Die loyaliteitsconflicten beperken zich niet tot de ouder-kindrelatie; ook wanneer een broer of zus je grenzen niet accepteert of jouw keuze tussen ouders afwijst, kan dat diepe schade veroorzaken.
Hoewel ik de prevalentiemonitor huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag ken, confronteert dit boek je met iets wat moeilijk te bevatten blijft: dat je eigen broer of zus je agressor kan zijn en psychisch geweld tegen je kan uitoefenen. Die realiteit krijgt in Ali’s beschouwing een indringende plaats.
Ali verbindt dit aan een bredere, bijna evolutionaire vraag: onze overleving als soort was lange tijd afhankelijk van onderlinge loyaliteit en bescherming. Zijn we dat aan het verliezen? Protect the pack? Het zijn vragen die blijven hangen en het boek boven het persoonlijke uitstijgen.
Tegelijkertijd had ik graag gezien dat de auteur in één van de perspectieven op familierelaties dieper was ingegaan. Het blijft nu vaak aan de oppervlakte: genoeg om te prikkelen en aan het denken te zetten, maar onvoldoende om het onderwerp echt te ontleden.
Met de feestdagen in het vooruitzicht wil ik graag dit nieuwe boek van Haroon Ali onder de aandacht brengen.
De gezelligste tijd van het jaar breekt aan, hoera, in de supermarkt klinken zoetsappige kerstliedjes en het is moeilijk ontsnappen aan reclames met beelden van gelukkige kerngezinnen. Als het maar gezellig is, klinkt het, maar die voorgeschreven vrolijkheid is niet voor iedereen haalbaar.
Als geliefden overlijden snappen we verdriet. En een familie met huiselijk geweld, oef, ja dan begrijpen we die lastige thuissituatie wel. In ‘Het blijft toch je familie?’ reconstrueert Haroon Ali hoe ook maatschappelijke spanningen de familiesfeer insijpelen en tot pijnlijke conflicten zorgen. Hoe is de feestmaand voor kinderen met extreemrechtse ideeën in een progressief-liberaal gezin? Hoe is de feestmaand voor eerste en tweedegeneratie bi-culturele Nederlanders? Hoe is de feestmaand voor een homo-zoon met een homofobe vader?
Interessant vond ik de passages over generationele conflicten tussen ouders en kinderen. Ouders die een leven lang focusten op economische stabiliteit, kinderen die opener spreken over mentale gezondheid en zich kwetsbaarder op durven stellen maar daarmee oudere generaties overvragen. In tragische gevallen zorgen generatiekloven tot disfunctionerende gezinnen.
Ik was onder de indruk van de reikwijdte van dit boekje. Met ervaringsverhalen, interviews, sociologische en psychologische theorieën. Een essentieel thema om je in te verdiepen. Lees het als compassie voor en solidariteit aan medemensen in je omgeving, en om conflicten in je eigen familiesfeer te voorkomen of beter te begrijpen. Ook voor leraren relevant: kijk naar je mentorklas, niet elke leerling heeft het geluk uit een warm nest te komen.
Prachtig boek vol met historische, biologische en filosofische inzichten over wat het betekent om een 'familie' te zijn en wat het betekent om te 'breken' met 'familie'. Het boek leest heerlijk door, met telkens nieuwe feitjes en perspectieven die de lezer begeleiden in het vormen van een afgewogen mening.
Zo beschrijft het boek hoe een gezin tot stand komt en de onderlinge rolverdeling tussen gezinsleden. Het beschrijft heel genuanceerd dat het gezin niet het enig plaatje hoeft te zijn dat het begrip 'familie' beschrijft, maar voegt ook multiculturele inzichten toe. 'Familie' kan zo dus ook uit grootouders, tantes en ooms bestaan die kunnen bijdragen aan traumaverwerking.
De hoofdstukken over toxiciteit, parentificatie, groepsdieren, polarisatie pijn en rouw spraken mij het meeste aan. De historische ontwikkeling van verzuiling tot ontzuiling en individualisme gaf me een belangrijk inzicht over de potentiële spanning tussen eerste-, tweede- en derde-generatie migranten.
Als iemand dat nu kampt met een potentiële familiebreuk gaf dit boek me erkenning en steun die ik misschien elders minder gauw zou vinden.
Best een interessant boek, maar ik vond niet helemaal waarnaar ik op zoek was (en wat het boek me wel leek te beloven). Dit is geen ‘eerste hulp bij gezinsbreuken’ maar wel een geschreven onderzoek naar de redenen voor familiebreuken en hoe dit eruit kan zien. Ik vond dat er teveel stukjes in zaten over verzoening. Quotes als ‘de langste periode dat ik mijn vader niet zag was 3 maanden’ voelen voor mij bijna misplaatst. Ik wilde graag meer lezen over een definitieve breuk en hoe je daarmee omgaat. Ik waardeerde wel dat het over de niet-Westerse blik en levende rouw ging, maar zeker bij het laatstgenoemde miste ik verdieping.
Direct na het verschijnen van dit boek heb ik het aangeschaft, en ben direct gaan lezen. Net zo blij was ik toen het uit was: de kwelling van het lezen was voorbij. De ondertitel van het boek is ‘eerste hulp bij gezinsbreuken’, maar het boek bevat vooral heel erg veel verwijzingen naar andere boeken, geschiedenis en uitleg van Latijnse termen. Veel voelde als opvulling. Persoonlijk had ik gehoopt op ervaringen van anderen hoe met een breuk om te gaan (en niet slechts een beschrijving van de situatie zoals nu in het boek is opgenomen), dus dit was echt een teleurstelling.
Jemig wat een goed boek. Bijna in een ruk uitgelezen. Veel herkenning. Verdriet. Mooie diverse invalshoeken (mn innercriticus zat al aan t stuur ‘beetje eurocentisch dit’ en hoppaaa daar was hoofdstuk Ontworteld die daar precies op in ging). Verrast door de christelijkheid die erin verweven zit. Fijn ook hoe er kanttekeningen worden gezet bij het ‘kerngezin’ en aandacht wordt besteedt aan andere vormen. Dankjewel voor je woorden Haroon.
Het blijft toch je familie is een kort boek zonder veel diepgang, maar wel heel interessant. De diverse verhalen laten goed zien hoe complex het onderwerp familie en rouw kan zijn. Juist door de verschillende perspectieven wordt duidelijk dat er geen simpele antwoorden zijn. Fijn om te lezen en zet aan tot nadenken.
Ik vond spectrum heel sterk! Vooral de afwisseling tussen graafwerk / persoonlijke verhalen. Dat miste ik in dit boek. Ik snap dat Ali er geen persoonlijk relaas van wil maken, maar het koppelen aan ervaringen zorgt ervoor dat het iets minder voelt als een opsomming.