What do you think?
Rate this book
Γκιακ
Οι ήρωες των διηγημάτων του Γκιακ, στρατιώτες που πολέμησαν στη Μικρασιατική Εκστρατεία, έρχονται αντιμέτωποι με τους ρόλους που τους επιβάλλουν οι παραδοσιακοί κανόνες και το βίωμα του πολέμου. Συγκρούονται, υποτάσσονται, ζουν εν κρυπτώ ή φεύγουν. Το γκιακ είναι το αίμα, ο συγγενικός δεσμός και ο νόμος του αίματος που σκιάζει τις ζωές τους. Με έναν τραχύ προφορικό λόγο, οι ιστορίες τους αφηγούνται την απώλεια προσανατολισμού, την αδυναμία τους να συμβιβάσουν τους κώδικες της παράδοσης με τα συναισθήματα και τη συνείδησή τους.
O Δημοσθένης Παπαμάρκος, με τα οκτώ διηγήματα και την παραλογή αυτής της υποβλητικής συλλογής, αξιοποιεί τη λογοτεχνική δύναμη της προφορικότητας και της παράδοσης, για να οικοδομήσει μια μοντέρνα σύνθεση. Τα διηγήματα του Γκιακ συγκροτούν προοδευτικά μια ενιαία εικόνα, σαν θραύσματα ενός μυθιστορήματος που φωτίζει λοξά μια καθοριστική στιγμή της ελληνικής ιστορίας.
O Δημοσθένης Παπαμάρκος, με τα οκτώ διηγήματα και την παραλογή αυτής της υποβλητικής συλλογής, αξιοποιεί τη λογοτεχνική δύναμη της προφορικότητας και της παράδοσης, για να οικοδομήσει μια μοντέρνα σύνθεση. Τα διηγήματα του Γκιακ συγκροτούν προοδευτικά μια ενιαία εικόνα, σαν θραύσματα ενός μυθιστορήματος που φωτίζει λοξά μια καθοριστική στιγμή της ελληνικής ιστορίας.
127 pages, Paperback
First published December 1, 2014
77 people are currently reading
1744 people want to read
About the author
Δημοσθένης Παπαμάρκος
16 books258 followersΟ Δημοσθένης Παπαμάρκος γεννήθηκε το 1983 στη Μαλεσσίνα Λοκρίδος. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, διηγήματα και κόμικ. Το 2014 η συλλογή διηγημάτων
Γκιακ
βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών-Ίδρυμα Πέτρου Χάρη και από το περιοδικό "Ο Αναγνώστης". Το 2016, μαζί με τον Γιάννη Ράγκο και τον Γιώργο Γούση, διασκεύασε σε γκράφικ νόβελ τον
Ερωτόκριτο
του Βιτσέντζου Κορνάρου, το οποίο τιμήθηκε με πέντε βραβεία από την Ακαδημία των Ελληνικών Βραβείων Κόμικς. Επίσης, έχει γράψει για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Στο πλαίσιο του Onassis Artistic Research Fellowship έγραψε το θεατρικό έργο
Στον κόρακα
.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 380 reviews
April 8, 2023
Ξεκινησα το Γκιακ μετα τα μεσανυχτα. Μολις ειχα τελειωσει ενα συγκλονιστικό βιβλιο και δεν μπορουσα να κοιμηθω ( Η Καρδερινα ηταν, νομίζω). Λεω θα διαβασω ενα διηγημα για να νυσταξω. Ετσι κι αλλιως δε μου φαινοταν δελεαστικό το θέμα, και την γλωσσα αυτη δεν την κατέχω (Καλά που μου 'χαν πεί τί σημαινει Γκιακ κιολας..) Μην τα πολυλογω, επαθα ο,τι ειχα παθει την εποχη που εβλεπα με μανία το LOst: Μεταμεσονύχτια παζάρια με τον εαυτο μου -Αλλο ενα κεφαλαιο, αλλο ενα, αφου ουτως ή αλλως που να με παρει ο υπνος. .
Η γλωσσα του Δημοσθενη Παπαμαρκου ειναι αριστουργηματικη. Οι εικονες του τοσο ζωντανες, που περισσοτερο εχεις την αισθηση του θεατή παρά του αναγνώστη. Μερικές σκηνές τις διάβασα πολλες - πολλες φορες. Με τρομαζε η ομορφια μεσα στην αγριαδα των ανθρωπων.
"Δεν ξερω γιατι. Έχασα την πίστη μ' κείθε πέρα, στο Μικρασιατικό. Μπορει γι'αυτό. 'Εκαμα κι είδα πράματα και κατάλαβα οτι οι χειρότεροι δαιμόνοι είναι οι άνθρωποι"
Εξαιρετική γραφή, συγκλονιστικές ιστορίες, συγκινητικοί ανθρωποι.
6 αστερια στα 5.
Δεύτερη ανάγνωση, σχεδόν μια δεκαετία μετά.
Η ίδια ανατριχίλα.
Αριστούργημα
Η γλωσσα του Δημοσθενη Παπαμαρκου ειναι αριστουργηματικη. Οι εικονες του τοσο ζωντανες, που περισσοτερο εχεις την αισθηση του θεατή παρά του αναγνώστη. Μερικές σκηνές τις διάβασα πολλες - πολλες φορες. Με τρομαζε η ομορφια μεσα στην αγριαδα των ανθρωπων.
"Δεν ξερω γιατι. Έχασα την πίστη μ' κείθε πέρα, στο Μικρασιατικό. Μπορει γι'αυτό. 'Εκαμα κι είδα πράματα και κατάλαβα οτι οι χειρότεροι δαιμόνοι είναι οι άνθρωποι"
Εξαιρετική γραφή, συγκλονιστικές ιστορίες, συγκινητικοί ανθρωποι.
6 αστερια στα 5.
Δεύτερη ανάγνωση, σχεδόν μια δεκαετία μετά.
Η ίδια ανατριχίλα.
Αριστούργημα
August 5, 2015
Χτισμένο με τα πιο πρωτογενή, καλοδουλεμένα, ουσιώδη λογοτεχνικά υλικά. Πηχτό σα σκοτεινή άβυσσος, λαμπρό σα φωτεινή πανσέληνος. Ελπίδα για τα γράμματα μας.
June 20, 2021
Η ανάγνωση του "Γκιακ" ξεκίνησε με υψηλότατες προσδοκίες και όχι άδικα, αν αναλογιστεί κανείς τα πολλά διθυραμβικά σχόλια και τις υμνητικές κριτικές.
Στην αρχή, απογοητεύτηκα. Προσπαθώντας να διακρίνω αυτό που διέκριναν όσοι εκθείαζαν αυτό το βιβλίο αποτύγχανα παταγωδώς και στη συνέχεια απογοητευόμουν ακόμα περισσότερο. Διάβασα πάνω από το μισό και πάλι σκεφτόμουν "Οκ, είναι καλό, είναι πολύ καλό, είναι γλωσσικά δουλεμένο και δένει ωραία το θέμα του αίματος, αλλά αριστούργημα; Μήπως υπερβάλλουμε λίγο;".
Και κάπως έτσι έφτασα στο προτελευταίο διήγημα, το "γυάλινο μάτι". Ήταν χωρίς υπερβολή μία αποκάλυψη, διότι ήταν σκάλες ανώτερο από όλα τα προηγούμενα μαζί. Μια ιστορία με ολοκληρωμένους χαρακτήρες που πραγματικά μετέδιδε συναίσθημα (στις προηγούμενες το συναίσθημα ήταν κάπως χλιαρό). Αυτό μάλιστα. Και μετά ακολούθησε το "Νόκερ", που δεν απογοήτευσε. Επίσης μία εξαιρετική ιστορία, πολύ διεισδυτική στην ανθρώπινη υποκρισία και τη φύση του ανθρώπου. Πιστεύω ότι βοήθησε επίσης πολύ που ήταν λίγο εκτενέστερες και μπόρεσαν με αυτόν τον τρόπο να εισάγουν τον αναγνώστη στο κλίμα, να μπορέσει να νιώσει τους χαρακτήρες.
Στα συν η σημείωση με την επεξήγηση για το "γκιακ", το βρήκα πολύ ενδιαφέρον, δεν είχα ιδέα ότι πρόκειται για νομικό όρο. Επίσης, ήταν ένα πολύ καλό φόντο για να "δέσουν" μεταξύ τους οι ιστορίες.
Ταλαντεύτηκα πολύ ανάμεσα στα 3 και τα 4 αστέρια αφού διάβασα και τα δύο τελευταία διηγήματα. Τελειώνοντας το "Νόκερ" η παρόρμησή μου ήταν πια να βάλω 4, μια και πρόκειται για ένα από τα πιο δυνατά διηγήματα που έχω διαβάσει (μαζί με το "Γυάλινο μάτι").
Είναι το "Γκιακ" ένα αριστούργημα; Κατά τη γνώμη μου, όχι, δεν είναι. Είναι όμως αναμφισβήτητα ένα πολύ καλό βιβλίο που δείχνει ότι κάτι πάει καλά στον ελληνικό λογοτεχνικό κόσμο, ότι η ελληνική λογοτεχνία δεν έχει πεθάνει και ότι υπάρχουν αξιόλογες δουλειές.
Στην αρχή, απογοητεύτηκα. Προσπαθώντας να διακρίνω αυτό που διέκριναν όσοι εκθείαζαν αυτό το βιβλίο αποτύγχανα παταγωδώς και στη συνέχεια απογοητευόμουν ακόμα περισσότερο. Διάβασα πάνω από το μισό και πάλι σκεφτόμουν "Οκ, είναι καλό, είναι πολύ καλό, είναι γλωσσικά δουλεμένο και δένει ωραία το θέμα του αίματος, αλλά αριστούργημα; Μήπως υπερβάλλουμε λίγο;".
Και κάπως έτσι έφτασα στο προτελευταίο διήγημα, το "γυάλινο μάτι". Ήταν χωρίς υπερβολή μία αποκάλυψη, διότι ήταν σκάλες ανώτερο από όλα τα προηγούμενα μαζί. Μια ιστορία με ολοκληρωμένους χαρακτήρες που πραγματικά μετέδιδε συναίσθημα (στις προηγούμενες το συναίσθημα ήταν κάπως χλιαρό). Αυτό μάλιστα. Και μετά ακολούθησε το "Νόκερ", που δεν απογοήτευσε. Επίσης μία εξαιρετική ιστορία, πολύ διεισδυτική στην ανθρώπινη υποκρισία και τη φύση του ανθρώπου. Πιστεύω ότι βοήθησε επίσης πολύ που ήταν λίγο εκτενέστερες και μπόρεσαν με αυτόν τον τρόπο να εισάγουν τον αναγνώστη στο κλίμα, να μπορέσει να νιώσει τους χαρακτήρες.
Στα συν η σημείωση με την επεξήγηση για το "γκιακ", το βρήκα πολύ ενδιαφέρον, δεν είχα ιδέα ότι πρόκειται για νομικό όρο. Επίσης, ήταν ένα πολύ καλό φόντο για να "δέσουν" μεταξύ τους οι ιστορίες.
Ταλαντεύτηκα πολύ ανάμεσα στα 3 και τα 4 αστέρια αφού διάβασα και τα δύο τελευταία διηγήματα. Τελειώνοντας το "Νόκερ" η παρόρμησή μου ήταν πια να βάλω 4, μια και πρόκειται για ένα από τα πιο δυνατά διηγήματα που έχω διαβάσει (μαζί με το "Γυάλινο μάτι").
Είναι το "Γκιακ" ένα αριστούργημα; Κατά τη γνώμη μου, όχι, δεν είναι. Είναι όμως αναμφισβήτητα ένα πολύ καλό βιβλίο που δείχνει ότι κάτι πάει καλά στον ελληνικό λογοτεχνικό κόσμο, ότι η ελληνική λογοτεχνία δεν έχει πεθάνει και ότι υπάρχουν αξιόλογες δουλειές.
May 25, 2016
4,5σοκαριστικα αληθινό , τοσο αληθινό που οταν το διαβάστε ενας πολυ ηλικιωμένος γνωστός μου , νόμιζε πως ο συγγραφέας τα έζησε ολα όσα περιγράφει . Ούτε που πίστευε οτι ειναι νεότατος .
January 1, 2019
Δεν μου άρεσε. Λυπάμαι. Από τεχνικής πλευράς άρτιο αλλά από ουσιαστικής χωλαίνει. Πολύ έξυπνο και καλοδουλεμένο το γλωσσικό στοιχείο στο οποίο όμως επικεντρώθηκε ο συγγραφέας εις βάρος της ουσίας. Λίγη συγκίνηση αισθάνθηκα στο "Ήρθε ο καιρός να φύγουμε", εκεί όπου ο δημιουργός κατάφερε στα μάτια μου να ανοιχτεί λίγο συναισθηματικά διότι τα υπόλοιπα έμοιαζε να έχουν γραφτεί από ρομπότ. Ελαφρώς καλύτερο από τα υπόλοιπα και το "Ταραραρούρα" αν και υπήρχε σαφώς το περιθώριο να γίνει τρομακτικότερο. Πόσο πιο τρομακτικό να γίνει μέσα σε 3 σελίδες θα μου πειτε και θα σας απαντήσω πως με λίγη δουλίτσα από τον συγγραφέα τρομακτικό μπορεί να γίνει και σε 3 παραγράφους. Όπως δηλαδή κατάφερε να χωρέσει την συγκίνηση μέσα στις ελάχιστες σελίδες του "Ήρθε ο καιρός να φύγουμε". Απογοητεύτηκα. Επίσης το "τ' απόβραδα που η νυχτιά σκόρπιζε στρατολάτες κι όλοι ταχιά μαζεύουνταν στα σπίτια για να πάνε..." Καββαδίζει λίγο;
Δημοσθένη Παπαμάρκο, άνοιξε τη ψυχή σου, μην φοβάσαι. Τα σπίτια τα ζεσταίνουν οι άνθρωποι που ζουν μέσα. Όχι τα καλοχτισμένα τζάκια. Κατάλαβες. Next time.
*Η βαθμολογία απο 2 αστεράκια πάει στα 3. Σε σύγκριση με ένα αντικειμενικά κακό βιβλίο το Γκιακ είναι πολύ παραπάνω απο μέτριο. Είχα κάνει λάθος.
Δημοσθένη Παπαμάρκο, άνοιξε τη ψυχή σου, μην φοβάσαι. Τα σπίτια τα ζεσταίνουν οι άνθρωποι που ζουν μέσα. Όχι τα καλοχτισμένα τζάκια. Κατάλαβες. Next time.
*Η βαθμολογία απο 2 αστεράκια πάει στα 3. Σε σύγκριση με ένα αντικειμενικά κακό βιβλίο το Γκιακ είναι πολύ παραπάνω απο μέτριο. Είχα κάνει λάθος.
January 21, 2022
Το «Γκιακ» είναι μια συλλογή διηγημάτων η οποία εμφανίστηκε από το πουθενά και αποτέλεσε (και αποτελεί) μεγάλη εμπορική επιτυχία. Πίσω από έναν αινιγματικό τίτλο, κρύβεται μια πολυπρισματική έννοια η οποία νοηματοδοτεί το αίμα που κυλάει και δημιουργεί την ανάγκη για εκδίκηση και εξιλέωση, αλλά και τις σχέσεις αδελφοποίησης των ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου (κυρίως), σχέσεις σκληρές αλλά και ειλικρινείς. Οι ήρωες έχουν σημαδευτεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από τα πολεμικά γεγονότα της Μικρασιατικής Εκστρατείας, αλλά και από προσωπικά τους πάθη και μυστικά που τους οδηγούν στην αναζήτηση της κάθαρσης.
Έχοντας πληροφορηθεί την ηλικία του συγγραφέα στην προμετωπίδα του βιβλίου, είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι αποφάσισε να συγγράψει στο γνήσιο αρβανίτικο ιδίωμα και να προσπαθήσει να κερδίσει με αυτόν τον τρόπο το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό. Το επιτυχές του εγχειρήματος κρίθηκε εν πολλοίς από μία δυνατή, ωμή, τραχιά γλώσσα, με έντονη προφορικότητα και εξομολογητικό χαρακτήρα, που στους πρεσβύτερους αναγνώστες θυμίζει συγγραφείς όπως ο Καρκαβίτσας, ενώ στους νεότερους χαρίζει μια τεχνητή νοσταλγία για κάτι που δεν έχουν βιώσει. Η προφορικότητα άλλωστε δε συνεπάγεται σε καμία περίπτωση έλλειψη εγγραματοσύνης, πολλώ δε μάλλον αφού το γλωσσικό αποτέλεσμα σε πείθει στο μεγαλύτερο μέρος του. Θα παρατηρούσα μόνο ότι η γλώσσα παραείναι φροντισμένη για ιδίωμα και ο συγγραφέας πέφτει κάποιες φορές στην παγίδα να «λειάνει» τις άκρες των γλωσσικών εκφάνσεων υπερβολικά, ξεχνώντας ότι πρόκειται για λογοτεχνικό έργο και όχι δοκίμιο. Μια πιο ελεύθερη και ανεπιτήδευτη γραφίδα, θα βοηθούσε στο να πλησιάσει το έργο σε συγκινησιακά επίπεδα ενός Μυριβήλη ή σε αυτά του μάστορα της βιωματικής, επιμελώς ατημέλητης γραφής, Μενέλαου Λουντέμη.
Όπως και να ‘χει, ο ετεροδιηγητικός αφηγητής, με τη χρήσης μιας εσωτερικής οπτικής γωνίας, φέρνει τον αναγνώστη αβίαστα στη θέση του ακροατή ιστοριών και εξυπηρετεί ιδιαίτερα τη ροή της αφήγησης. Τα διηγήματα (προφανώς) δεν είναι ισοβαρή, με τα 2 τελευταία να απογειώνουν τη συλλογή και να την απελευθερώνουν από τα νοηματικά στεγανά της Μικρασιατικής Εκστρατείας, τα οποία από ένα σημείο και μετά έδειχναν να φιμώνουν τον ταλαντούχο συγγραφέα. Το θέατρο επιχειρήσεων της Μικράς Ασίας δεν σκιαγραφείται με χρυσά γράμματα και ένδοξες σελίδες, αλλά φέρνει στο φως σκοτεινές σελίδες οι οποίες καταδεικνύουν πως ο πόλεμος, όπως και να βαφτιστεί (αλυτρωτικός, επεκτατικός, εμφύλιος, ταξικός), βγάζει ανεξαιρέτως τον χειρότερο εαυτό των ανθρώπων. Θα βοηθούσε ίσως μια αντιστικτική παράθεση των αιματοχυσιών τόσο από πλευράς Ελλήνων όσο και από αυτή των Τούρκων, ώστε να λάβει μια πιο οικουμενική χροιά το έργο, το οποίο στα σημεία αυτά, αρνούμενο την πολυφωνικότητα του Μπαχτίν, θυμίζει προσωπικό κατηγορώ του συγγραφέα και αφαιρεί πόντους πειστικότητας από τους ήρωες.
Ο Παπαμάρκος δε χαρίζεται στους αναγνώστες, θέλει να τους σοκάρει και να τους υποβάλει σε ένα λουτρό βίας και αλήθειας και όχι να κερδίσει την εύνοιά τους. Αυτό και μόνο αποτελεί επίτευγμα και αποδεικτικό του θάρρους του συγγραφέα, ο οποίος μας κλείνει το μάτι σε ένα διήγημά του, με τον ήρωα να προκαλεί τον αποτροπιασμό των συγγενών του, όταν τους αποκαλύπτει την πραγματική, αφιλτράριστη φρίκη του πολέμου. Ίσως σε κάποια σημεία θα μπορούσε να γίνει χρήση υπονοημάτων, τα οποία πολλές φορές είναι πιο ισχυρά από τις κατά πρόσωπο αποκαλύψεις. Παρόλα αυτά, σχεδόν αφουγκραζόμαστε τις ένοχες σιωπές των εξομολογήσεων των ηρώων, ποτισμένων με τη βαριά, αγροτική και ντόμπρα γλωσσική έκφραση. Το δημοτικό ποίημα (παραλογή) που αποτελεί από μόνο του ένα κεφάλαιο, περισσότερο μας πείθει για τις γλωσσοπλαστικές ικανότητες του συγγραφέα, παρά προσφέρει κάτι ουσιαστικό στην υπόθεση. Ευφυής η επιλογή της τοποθέτησης του πιο «δυνατού» διηγήματος (Νόκερ) στο τέλος της συλλογής. Το συγκεκριμένο διήγημα είναι και αυτό που δημιουργεί ερωτήματα και προσωπικές αναδιφήσεις στον αναγνώστη και δε στοχεύει απλώς στο να τον σοκάρει.
Ιδιαίτερα προσεγμένη η έκδοση του (σχετικά) νεότευκτου εκδοτικού οίκου των «Αντιπόδων», μίνιμαλ και καλαίσθητη, που αποδεικνύει ότι το μεράκι και η καλλιέπεια μπορούν να υποσκελίσουν το μεγάλο μπάτζετ.
ΥΓ. Είχα βαθμολογήσει αρχικά με 3.5/5*, με περισσή αυστηρότητα αλλά και από σεβασμό στις μεγάλες δυνατότητες του συγγραφέα. Διαβάζοντάς το για 2η φορά (με είχε βασανίσει το συγκεκριμένο βιβλίο),θα βάλω 4/5 επειδή είναι ένα όντως πολύ αξιόλογο, ελπιδοφόρο βιβλίο, με κάποιες διακριτές αδυναμίες οι οποίες όμως αποτελούν παγίδες στις οποίες εν προκειμένω πέφτουν οι καλοί συγγραφείς και όχι οι μέτριοι/κακοί.
Έχοντας πληροφορηθεί την ηλικία του συγγραφέα στην προμετωπίδα του βιβλίου, είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι αποφάσισε να συγγράψει στο γνήσιο αρβανίτικο ιδίωμα και να προσπαθήσει να κερδίσει με αυτόν τον τρόπο το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό. Το επιτυχές του εγχειρήματος κρίθηκε εν πολλοίς από μία δυνατή, ωμή, τραχιά γλώσσα, με έντονη προφορικότητα και εξομολογητικό χαρακτήρα, που στους πρεσβύτερους αναγνώστες θυμίζει συγγραφείς όπως ο Καρκαβίτσας, ενώ στους νεότερους χαρίζει μια τεχνητή νοσταλγία για κάτι που δεν έχουν βιώσει. Η προφορικότητα άλλωστε δε συνεπάγεται σε καμία περίπτωση έλλειψη εγγραματοσύνης, πολλώ δε μάλλον αφού το γλωσσικό αποτέλεσμα σε πείθει στο μεγαλύτερο μέρος του. Θα παρατηρούσα μόνο ότι η γλώσσα παραείναι φροντισμένη για ιδίωμα και ο συγγραφέας πέφτει κάποιες φορές στην παγίδα να «λειάνει» τις άκρες των γλωσσικών εκφάνσεων υπερβολικά, ξεχνώντας ότι πρόκειται για λογοτεχνικό έργο και όχι δοκίμιο. Μια πιο ελεύθερη και ανεπιτήδευτη γραφίδα, θα βοηθούσε στο να πλησιάσει το έργο σε συγκινησιακά επίπεδα ενός Μυριβήλη ή σε αυτά του μάστορα της βιωματικής, επιμελώς ατημέλητης γραφής, Μενέλαου Λουντέμη.
Όπως και να ‘χει, ο ετεροδιηγητικός αφηγητής, με τη χρήσης μιας εσωτερικής οπτικής γωνίας, φέρνει τον αναγνώστη αβίαστα στη θέση του ακροατή ιστοριών και εξυπηρετεί ιδιαίτερα τη ροή της αφήγησης. Τα διηγήματα (προφανώς) δεν είναι ισοβαρή, με τα 2 τελευταία να απογειώνουν τη συλλογή και να την απελευθερώνουν από τα νοηματικά στεγανά της Μικρασιατικής Εκστρατείας, τα οποία από ένα σημείο και μετά έδειχναν να φιμώνουν τον ταλαντούχο συγγραφέα. Το θέατρο επιχειρήσεων της Μικράς Ασίας δεν σκιαγραφείται με χρυσά γράμματα και ένδοξες σελίδες, αλλά φέρνει στο φως σκοτεινές σελίδες οι οποίες καταδεικνύουν πως ο πόλεμος, όπως και να βαφτιστεί (αλυτρωτικός, επεκτατικός, εμφύλιος, ταξικός), βγάζει ανεξαιρέτως τον χειρότερο εαυτό των ανθρώπων. Θα βοηθούσε ίσως μια αντιστικτική παράθεση των αιματοχυσιών τόσο από πλευράς Ελλήνων όσο και από αυτή των Τούρκων, ώστε να λάβει μια πιο οικουμενική χροιά το έργο, το οποίο στα σημεία αυτά, αρνούμενο την πολυφωνικότητα του Μπαχτίν, θυμίζει προσωπικό κατηγορώ του συγγραφέα και αφαιρεί πόντους πειστικότητας από τους ήρωες.
Ο Παπαμάρκος δε χαρίζεται στους αναγνώστες, θέλει να τους σοκάρει και να τους υποβάλει σε ένα λουτρό βίας και αλήθειας και όχι να κερδίσει την εύνοιά τους. Αυτό και μόνο αποτελεί επίτευγμα και αποδεικτικό του θάρρους του συγγραφέα, ο οποίος μας κλείνει το μάτι σε ένα διήγημά του, με τον ήρωα να προκαλεί τον αποτροπιασμό των συγγενών του, όταν τους αποκαλύπτει την πραγματική, αφιλτράριστη φρίκη του πολέμου. Ίσως σε κάποια σημεία θα μπορούσε να γίνει χρήση υπονοημάτων, τα οποία πολλές φορές είναι πιο ισχυρά από τις κατά πρόσωπο αποκαλύψεις. Παρόλα αυτά, σχεδόν αφουγκραζόμαστε τις ένοχες σιωπές των εξομολογήσεων των ηρώων, ποτισμένων με τη βαριά, αγροτική και ντόμπρα γλωσσική έκφραση. Το δημοτικό ποίημα (παραλογή) που αποτελεί από μόνο του ένα κεφάλαιο, περισσότερο μας πείθει για τις γλωσσοπλαστικές ικανότητες του συγγραφέα, παρά προσφέρει κάτι ουσιαστικό στην υπόθεση. Ευφυής η επιλογή της τοποθέτησης του πιο «δυνατού» διηγήματος (Νόκερ) στο τέλος της συλλογής. Το συγκεκριμένο διήγημα είναι και αυτό που δημιουργεί ερωτήματα και προσωπικές αναδιφήσεις στον αναγνώστη και δε στοχεύει απλώς στο να τον σοκάρει.
Ιδιαίτερα προσεγμένη η έκδοση του (σχετικά) νεότευκτου εκδοτικού οίκου των «Αντιπόδων», μίνιμαλ και καλαίσθητη, που αποδεικνύει ότι το μεράκι και η καλλιέπεια μπορούν να υποσκελίσουν το μεγάλο μπάτζετ.
ΥΓ. Είχα βαθμολογήσει αρχικά με 3.5/5*, με περισσή αυστηρότητα αλλά και από σεβασμό στις μεγάλες δυνατότητες του συγγραφέα. Διαβάζοντάς το για 2η φορά (με είχε βασανίσει το συγκεκριμένο βιβλίο),θα βάλω 4/5 επειδή είναι ένα όντως πολύ αξιόλογο, ελπιδοφόρο βιβλίο, με κάποιες διακριτές αδυναμίες οι οποίες όμως αποτελούν παγίδες στις οποίες εν προκειμένω πέφτουν οι καλοί συγγραφείς και όχι οι μέτριοι/κακοί.
October 23, 2017
"Συ προτού να μπλιέξεις με το οτιδήποτε να το σκεφτείς με τον εαυτό σ' με το τι θες να βρωμιστείς. Γιατί καθαρός δεν ειν' κανένας, μονάχα ο άπραγος."
August 6, 2015
Το αίμα που χύθηκε στη μικρασιατική εκστρατεία διατρέχει υπόγειο κι ακατάσχετο τις φλέβες μιας ολόκληρης φυλής. Έξοχα διηγήματα.
April 23, 2017
Τρομερά διηγήματα. Και να φανταστεί κανείς οτι το είχα πεταμένο για καιρό, πιστεύοντας οτι δεν κάνει
για μένα, λόγω γλώσσας. Τελικά έπεσα εξω, και καλά να πάθω που επεσα. Τώρα μένει να κάτσω να το
διαβάσω απο την ξανά απ' αρχή για νά μάθω να μην είμαι δυσπιστος.
(ε ρ ω τ α ς)
για μένα, λόγω γλώσσας. Τελικά έπεσα εξω, και καλά να πάθω που επεσα. Τώρα μένει να κάτσω να το
διαβάσω απο την ξανά απ' αρχή για νά μάθω να μην είμαι δυσπιστος.
(ε ρ ω τ α ς)
February 5, 2016
Οταν ακους συνεχώς ποσο καλο ειναι ενα βιβλιο, τι υπεροχη γραφη κρύβει στις σελίδες του, και τι σημαντική λογοτεχνική αξια εχει, αυτο που θες ειναι να το αρπαξεις οσο πιο γρηγορα μπορεις στα χερια σου. Καπως ετσι βρέθηκα αγκαλια με το Γκιακ.
Το Γκιακ ειναι ενα μικρούλι μαυρο βιβλιο που μεσα του κρύβει πολλες ιστοριες με βασικούς χαρακτήρες αντρες που είτε ειχαν παρει μερος στην Μικρασιατική Εκστρατεία ή γνωριζαν καποιον που ειχε παρει. Δοσμένες στο πρώτο προσωπο, συνηθως αγαπω τις ιστορίες που βγαινουν κατευθείαν απο το 'στομα' του πρωταγωνιστή, οι ιστοριες εχουν πολύ έντονο το συναισθημα της εξομολόγησης. Πολλοι το αγαπησαν και ακομα πιο πολλοι μιλούν για αυτο αλλα φαίνεται πως εγω ανηκω στην μειονότητα και βρήκα το λογοτεχνικό εργο του Παπαμαρκου απλα καλο. Δεν με εντυπωσίασε οσο περιμενα, δεν απορροφήθηκε το μυαλο μου απο τις λεξεις οσο θα ηθελα απλά το διάβασα συναισθηματικά απομακρη απο τα γεγονοτα που περιγράφει.
Πρωτα απο ολα οταν αγορασα το βιβλιο ειχα στο μυαλο μου οτι θα εμπεριέχει ιστορίες απο την εκστρατεία και την μετέπειτα Μικρασιατική καταστροφη αλλα δεν ηταν τελικα αυτο που περίμενα. Αν και πολλοι χαρακτήρες μιλούν για αυτα που εκαναν εκει,τα γεγονότα τα περνει γρήγορα και απλα παιζουν δευτερο ρολο. Αυτο ειναι το κυριο 'πρόβλημα' που ειχα με το βιβλιο,αν και για αυτο δεν φταει ο συγγραφεας! Και ενα ακομα δευτερεύον προβληματάκι ειναι οτι οι ιστορίες ηταν καπως επιφανειακές, ενιωσα διαβαζονας 2-3 ιστοριουλες μονο εντονα συναισθηματα καθως τις αλλες τις βρηκα καπως..meh. Το πιο ομορφο στοιχείο του βιβλιου ομως ειναι η γραφη. Τα αρβανιτικα, οι τοπολαλιες, ο χορός της γλωσσας πανω στα δοντακια καθως προφερεις την καθε ομορφα κουτσουρεμενη λεξη. Μμ παραδεισος! Λατρευω να μιλαω και εγω ετσι και ας με κοροιδευουν. Δεν με νοιάζει μαναμ.
Για να ολοκληρώσω,το βιβλιο μιλαει για την τιμή,την αξιοπρέπεια, και την υποχρεωση στην αγαπη και την οικογένεια. Θα ταξιδεψεις σε αλλες εποχές, με αλλα ηθη και εθιμα, θα χαθείς απο περιοχη σε περιοχη και στο τελος θα κλείσεις το ταξιδι σου ευχαριστα.
Ιδιαίτερη αγαπη εχω για την τελευταία ιστορία (Νοκερ) και το Γυαλινο ματι.
Το Γκιακ ειναι ενα μικρούλι μαυρο βιβλιο που μεσα του κρύβει πολλες ιστοριες με βασικούς χαρακτήρες αντρες που είτε ειχαν παρει μερος στην Μικρασιατική Εκστρατεία ή γνωριζαν καποιον που ειχε παρει. Δοσμένες στο πρώτο προσωπο, συνηθως αγαπω τις ιστορίες που βγαινουν κατευθείαν απο το 'στομα' του πρωταγωνιστή, οι ιστοριες εχουν πολύ έντονο το συναισθημα της εξομολόγησης. Πολλοι το αγαπησαν και ακομα πιο πολλοι μιλούν για αυτο αλλα φαίνεται πως εγω ανηκω στην μειονότητα και βρήκα το λογοτεχνικό εργο του Παπαμαρκου απλα καλο. Δεν με εντυπωσίασε οσο περιμενα, δεν απορροφήθηκε το μυαλο μου απο τις λεξεις οσο θα ηθελα απλά το διάβασα συναισθηματικά απομακρη απο τα γεγονοτα που περιγράφει.
Πρωτα απο ολα οταν αγορασα το βιβλιο ειχα στο μυαλο μου οτι θα εμπεριέχει ιστορίες απο την εκστρατεία και την μετέπειτα Μικρασιατική καταστροφη αλλα δεν ηταν τελικα αυτο που περίμενα. Αν και πολλοι χαρακτήρες μιλούν για αυτα που εκαναν εκει,τα γεγονότα τα περνει γρήγορα και απλα παιζουν δευτερο ρολο. Αυτο ειναι το κυριο 'πρόβλημα' που ειχα με το βιβλιο,αν και για αυτο δεν φταει ο συγγραφεας! Και ενα ακομα δευτερεύον προβληματάκι ειναι οτι οι ιστορίες ηταν καπως επιφανειακές, ενιωσα διαβαζονας 2-3 ιστοριουλες μονο εντονα συναισθηματα καθως τις αλλες τις βρηκα καπως..meh. Το πιο ομορφο στοιχείο του βιβλιου ομως ειναι η γραφη. Τα αρβανιτικα, οι τοπολαλιες, ο χορός της γλωσσας πανω στα δοντακια καθως προφερεις την καθε ομορφα κουτσουρεμενη λεξη. Μμ παραδεισος! Λατρευω να μιλαω και εγω ετσι και ας με κοροιδευουν. Δεν με νοιάζει μαναμ.
Για να ολοκληρώσω,το βιβλιο μιλαει για την τιμή,την αξιοπρέπεια, και την υποχρεωση στην αγαπη και την οικογένεια. Θα ταξιδεψεις σε αλλες εποχές, με αλλα ηθη και εθιμα, θα χαθείς απο περιοχη σε περιοχη και στο τελος θα κλείσεις το ταξιδι σου ευχαριστα.
Ιδιαίτερη αγαπη εχω για την τελευταία ιστορία (Νοκερ) και το Γυαλινο ματι.
November 18, 2016
Επειδή κάποιος γράφει απανωτους ιδιωματισμούς και καταφέρνει να αποδωσει κάποιο ύφος που να παραπέμπει σε μία συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, δεν σημαίνει πως γράφει καλή λογοτεχνια. Αδυνατω να δικαιολογησω τον ενθουσιασμό για αυτό το βιβλίο. Εκτός του ότι είναι πανομοιότυπο με το βιβλίο Μεταποίηση του ίδιου συγγραφέα, έχει προβλήματα συνοχής. Η παραλογη δεν είχε καμία δουλειά με τα διηγήματα και το γεγονός οτι μπήκε σφήνα επιβεβαιώνει το γεγονός οτι το εν λόγω πονημα είναι μία σημείωση στο διδακτορικό του Παπαμαρκου, μία πρακτική άσκηση, που όχι δεν μπορώ να την δω και να την αισθανθώ ως λογοτεχνία. Θα μπορούσε να εχει ενα ενδιαφερον ως λαογραφική γκραβούρα, αλλά δυστυχώς τίποτε παραπάνω. Αφηγηματικα εντελώς μονοτονο, α πρόσωπο σε όλα τα διηγηματα, αδυναμία του συγγραφέα να δωσει μία ποικιλία στις φωνες. Το ιδίωμα της γλώσσας είναι παντού στο βιβλιο, αλλά δυστυχώς οι χαρακτήρες του πάσχουν από έλλειψη αληθοφανους ιδιοσυγκρασιας. Αν κάνεις το προσεγγίσει αφήνοντας έξω την καραμέλα του ιδιώματος, η πλειονότητα των διηγημάτων καταρρεουν από αφηγηματική και τεχνικη ρηχοτητα. Τα δυο αστέρια είναι χαριστικα.
March 21, 2018
H αλήθεια είναι ότι κάθε φορά που τελειώνω ένα βιβλίο που το χει παινέψει όλος ο κόσμος και εχει γεμίσει με κριτικες διθυράμβους τα μπλογκ και τις ομάδες ανάγνωσης νιώθω λίγο σκουπίδι αν σε εμένα δεν έκανε κλικ. Ενώ δε θα πρεπε γιατι η αναγνωση είναι καθαρά υποκειμενικό θέμα μπαίνω στη διαδικασία σκέψης γιατί στο καλό εμένα δε μου άρεσε και κυρίως γιατί άρεσε σε όλους τους άλλους? Όπως θα καταλάβατε λοιπόν ήδη από τον πρόλογο μου δηλώνω θύμα επιθετικού μαρκετινγκ. Για πολλούς μήνες έβλεπα αυτό το βιβλίο παντού και οι κριτικές ήταν τοσο πειστικές που μου δημιούργησαν την ανάγκη να το διαβάσω. Ένα τεράστιο ρισπεκτ στον εκδοτικο οίκο που κατάφερε και έφερε το συγκεκριμένο βιβλίο στα ευπώλητα και μαλιστα τις προαλλες διαβαζα ότι πλέον τυπώθηκε η 30η χιλιάδα. Κλασσική περίπτωση βιβλίου που αναδεικνύεται από το λεγόμενο mouth to mouth και μάλιστα με έναν τρόπο τόσο αποτελεσματικό που θα ζήλευαν όλοι οι εκδοτικοί οίκοι. Αν τώρα με ρωτάτε τα δικά μου συναισθήματα προσωπικά δε με άγγιξε καθόλου. Δεν είδα σε κανένα σημείο τα στοιχεία αυτά που περίμενα ότι θα διαβάσω εξαιρώντας την τελευταία ιστορία, μου φάνηκε εξαιρετικά υπερβολική η σχεδόν καθολική αγάπη των αναγνωστών αν και το σέβομαι. Δεν εχω να πω κάτι άλλο στα δικά μου μάτια ήταν ένα βαρετό χωρίς νόημα ανάγνωσμα αν κάπου χάθηκα και δεν κατάλαβα γιατι θεωρείται τόσο σπουδαίο θα χαρώ να βρεθεί κάποιος να μου το εξηγήσει. Μέχρι τότε πολύ κακό για το τιποτα by me.
April 26, 2020
https://www.vintagestories.gr/gkiak-d...
Τη συλλογή διηγημάτων Γκιακ (εκδόσεις Αντίποδες, 2014) του ταλαντούχου συγγραφέα Δημοσθένη Παπαμάρκου είχα περιέργεια και προσμονή για να διαβάσω. Ήδη από τους πρώτους καλοκαιρινούς μήνες είχε ξεχωρίσει τόσο από αναγνώστες και κριτικούς, κάνοντας την έκπληξη, δίνοντάς μου μεγάλη χαρά γιατί αυτό μας επιβεβαιώνει ότι το κλασικό μοντέλο με το οποίο ένα αξιόλογο βιβλίο μπορεί να ξεχωρίσει, δεν έχει πεθάνει, βρίσκεται εκεί, μπορεί να έχει πέσει σε έναν μικρό λήθαργο, αλλά είναι εκεί.
Στα εννιά διηγήματα του Γκιακ, συναντάμε στρατιώτες που πήγαν στον πόλεμο της Μικράς Ασίας και τους ενώνουν σκληρές εξομολογήσεις με γλώσσα και εικόνες που μπορεί να σοκάρουν. Ο τίτλος προέρχεται από αρβανίτικη λέξη που αναφέρεται στους δεσμούς αίματος, στις βεντέτες και στη φυλή.
Κύριο χαρακτηριστικό των χαρακτήρων του βιβλίου είναι η ίδια η μεταμόρφωσή τους λόγω της υπερέκθεσής τους στη βία. Καθώς μεγαλώνουν, «ανδρώνονται» σε συνθήκες εξαιρετικά βίαιες, χωρίς να έχουν επίγνωση της αλλαγής που έχει συντελεστεί στους εαυτούς τους.
Μπορώ να πω πως για να «μπει» ένας αναγνώστης στις ιστορίες δεν είναι τόσο εύκολο, καθώς χρε��άζεται υπομονή για να εξοικειωθεί με την ιδιαίτερη γλώσσα του που έχει έντονα προφορικό χαρακτήρα, γεμάτη ιδιωματισμούς και έντονα συναισθήματα.
Από τα διηγήματα που ξεχώρισα ήταν Ντο τ΄α πρες κοτσσίδετε (Θα σου κόψω τις κοτσίδες), όπου ο αφηγητής του οδηγείται να σκοτώσει τον φονιά της αδερφής του. Επίσης, μου άφησε μια πολύ έντονη ανάμνηση και το Ήρθε καιρός να φύγουμε, όπου ο αφηγητής του μας μιλάει για τον φίλο του και την πλούσια Σμυρνιά κοπέλα που της υποσχέθηκε ότι θα την παντρευτεί. Βέβαια, ο πόλεμος έφερε τα πάνω κάτω, τους απομάκρυνε και τους άλλαξε τα σχέδια. Όταν επέστρεψε από αυτόν, τον πάντρεψαν με άλλη κοπέλα ενώ αργότερα είδαν τη Σμυρνιά ανάμεσα στους άλλους πρόσφυγες γεμάτη ταλαιπωρία.
Αγαπημένο μου όμως ήταν για μένα η Παραλογή, ένα αξέχαστο διήγημα που έχει την ιδιαιτερότητα να είναι γραμμένο σε δεκαπεντασύλλαβα. Μια καταπληκτική ιστορία με τον Χάρο και τη Χήρα που έχει σίγουρα αναφορές στο Τραγούδι του νεκρού αδερφού.
Ενώ επίσης, δεν θα μπορούσα να ξεχάσω και το Ταραραρούρα, όπου ο αφηγητής έρχεται αντιμέτωπος με έναν βρυκόλακα που του λέει κατάμουτρα ότι θα πεθάνει στον πόλεμο, αυτό τον στοιχειώνει και του δίνει τη δύναμη του αήττητου.
Συνέχεια > https://www.vintagestories.gr/gkiak-d...
Τη συλλογή διηγημάτων Γκιακ (εκδόσεις Αντίποδες, 2014) του ταλαντούχου συγγραφέα Δημοσθένη Παπαμάρκου είχα περιέργεια και προσμονή για να διαβάσω. Ήδη από τους πρώτους καλοκαιρινούς μήνες είχε ξεχωρίσει τόσο από αναγνώστες και κριτικούς, κάνοντας την έκπληξη, δίνοντάς μου μεγάλη χαρά γιατί αυτό μας επιβεβαιώνει ότι το κλασικό μοντέλο με το οποίο ένα αξιόλογο βιβλίο μπορεί να ξεχωρίσει, δεν έχει πεθάνει, βρίσκεται εκεί, μπορεί να έχει πέσει σε έναν μικρό λήθαργο, αλλά είναι εκεί.
Στα εννιά διηγήματα του Γκιακ, συναντάμε στρατιώτες που πήγαν στον πόλεμο της Μικράς Ασίας και τους ενώνουν σκληρές εξομολογήσεις με γλώσσα και εικόνες που μπορεί να σοκάρουν. Ο τίτλος προέρχεται από αρβανίτικη λέξη που αναφέρεται στους δεσμούς αίματος, στις βεντέτες και στη φυλή.
Κύριο χαρακτηριστικό των χαρακτήρων του βιβλίου είναι η ίδια η μεταμόρφωσή τους λόγω της υπερέκθεσής τους στη βία. Καθώς μεγαλώνουν, «ανδρώνονται» σε συνθήκες εξαιρετικά βίαιες, χωρίς να έχουν επίγνωση της αλλαγής που έχει συντελεστεί στους εαυτούς τους.
Μπορώ να πω πως για να «μπει» ένας αναγνώστης στις ιστορίες δεν είναι τόσο εύκολο, καθώς χρε��άζεται υπομονή για να εξοικειωθεί με την ιδιαίτερη γλώσσα του που έχει έντονα προφορικό χαρακτήρα, γεμάτη ιδιωματισμούς και έντονα συναισθήματα.
Από τα διηγήματα που ξεχώρισα ήταν Ντο τ΄α πρες κοτσσίδετε (Θα σου κόψω τις κοτσίδες), όπου ο αφηγητής του οδηγείται να σκοτώσει τον φονιά της αδερφής του. Επίσης, μου άφησε μια πολύ έντονη ανάμνηση και το Ήρθε καιρός να φύγουμε, όπου ο αφηγητής του μας μιλάει για τον φίλο του και την πλούσια Σμυρνιά κοπέλα που της υποσχέθηκε ότι θα την παντρευτεί. Βέβαια, ο πόλεμος έφερε τα πάνω κάτω, τους απομάκρυνε και τους άλλαξε τα σχέδια. Όταν επέστρεψε από αυτόν, τον πάντρεψαν με άλλη κοπέλα ενώ αργότερα είδαν τη Σμυρνιά ανάμεσα στους άλλους πρόσφυγες γεμάτη ταλαιπωρία.
Αγαπημένο μου όμως ήταν για μένα η Παραλογή, ένα αξέχαστο διήγημα που έχει την ιδιαιτερότητα να είναι γραμμένο σε δεκαπεντασύλλαβα. Μια καταπληκτική ιστορία με τον Χάρο και τη Χήρα που έχει σίγουρα αναφορές στο Τραγούδι του νεκρού αδερφού.
Ενώ επίσης, δεν θα μπορούσα να ξεχάσω και το Ταραραρούρα, όπου ο αφηγητής έρχεται αντιμέτωπος με έναν βρυκόλακα που του λέει κατάμουτρα ότι θα πεθάνει στον πόλεμο, αυτό τον στοιχειώνει και του δίνει τη δύναμη του αήττητου.
Συνέχεια > https://www.vintagestories.gr/gkiak-d...
October 18, 2017
4.5/5 - Έτοιμη για την παράσταση!
November 22, 2017
Δύο είναι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου: η μικρασιατική εκστρατεία και η έννοια της "τιμής". Οι επιλογές που κάνουν οι αφηγητές στη ζωή τους ορίζονται και εξαρτώνται από τα δύο αυτά στοιχεία. Το βιβλίο "κυλάει" σαν νεράκι και -ειλικρινά- αν δεν είχα διαβάσει για τους ιδιωματισμούς της γλώσσας, δεν θα τους είχα προσέξει καν. Σε ορισμένα σημεία η αφηγηματική τεχνική μου θύμισε την "Ορθοκωστά" του Βαλτινού, χωρίς αυτό να είναι κακό. Τα πέντε αστέρια της βαθμολογίας τα λένε όλα.
November 2, 2017
".. προτού να μπλιεξεις με το οτιδήποτες να το σκεφτείς με τον εαυτο σ' με το τι θες να βρωμιστεις. Γιατί καθαρός δεν ειν' κανένας, μονάχα ο άπραγος."
Συνήθως στα διηγήματα υπάρχουν κάποιες ιστορίες που είναι υποδεεστερες άλλων γι'αυτό συνήθως τα αποφεύγω. Εδώ δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, διάβασα εξαιρετικές ιστορίες, σε γλώσσα που όχι μόνο δεν σε κουράζει λογω της εκάστοτε ντοπιολαλιας αλλά σε παρασύρει ακομα βαθύτερα στην ουσία της καθε αφήγησης. Έξτρα εύσημα για την "Παραλογη"
Συνήθως στα διηγήματα υπάρχουν κάποιες ιστορίες που είναι υποδεεστερες άλλων γι'αυτό συνήθως τα αποφεύγω. Εδώ δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, διάβασα εξαιρετικές ιστορίες, σε γλώσσα που όχι μόνο δεν σε κουράζει λογω της εκάστοτε ντοπιολαλιας αλλά σε παρασύρει ακομα βαθύτερα στην ουσία της καθε αφήγησης. Έξτρα εύσημα για την "Παραλογη"
January 31, 2018
Δεν είμαι λάτρης των διηγημάτων και αποφεύγω τέτοιες συλλογές. Αυτή τη διάβασα για τις πολύ καλές κριτικές που έχει ... εισπράξει. Δυο διηγήματα μου άρεσαν. Το "Νοκερ" άριστο, συγκινητικό, αλληγορικό. Και το "Ντο τ΄ α πρες κοτσσιδετ" το οποίο αποτυπώνει με τον τρόπο του την ψυχοσύνθεση του μέσου Ελληνα του προηγούμενου αιώνα....
July 9, 2015
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλιοφιλικά βιβλία μιας χρονιάς καθοριστικής, νομίζω, για την εγχώρια λογοτεχνία: νέοι συγγραφείς, η μικρή φόρμα να γνωρίζει άνθηση και ο αναγνώστης συνεχώς να ερεθίζεται από προτάσεις, να εφορμά, να ανοίγει σελίδες. Ένας ανθότοπος. Και όλοι μαζί, συγγραφείς και αναγνώστες, να γυρνάμε σελίδα, μαθαίνοντας εκ νέου την λογοτεχνία μας.
Ο Παπαμάρκος βρίσκεται στην προμετωπίδα με αυτό το βιβλίο. Με έναν λόγο ντόπιο, τραχύ και αυθεντικό, με ψήγματα Αρβανίτικων, διηγείται ιστορίες Αρβανιτών που πολέμησαν στον Μικρασιάτικο πόλεμο, στην Σμύρνη. Αφηγούνται σε κάποιον ακροατή, κάποιος θα είναι συνταξιδιώτης, άλλος συγγενής, άλλος ένας γνωστός σε μια κηδεία - οι ιστορίες μπλέκουν το πρίν και το μετά τον πόλεμο. Στο ενδιάμεσο, που σπάνια επισκέπτεται άμεσα ο Παπαμάρκος, επέρχεται η αλλαγή. Αυτή που κάνει τον άντρα θηρίο, χειρότερο και από τα δαιμόνια που ελλοχεύουν στα σκοτάδια των λαγκαδιών.
Είναι πολλές ιστορίες εδώ, και αναπάντεχες. Η τροπή τους είναι γλυκιά και γοητευτική. Και παρότι γραμμένο σε ντοπιολαλιά, αυτή είναι ανώδυνη, ευκολοδιάβαστη. Η συνοχή του κειμένου και η οικονομία του λόγου αριστοτεχνικές. Αξίζει να διαβαστεί. Ακόμα και από τον αναγνώστη που δεν πειραματίζεται. Μιλάει για ανθρώπινα πράματα, που όλους μας αγγίζουν.
Ο Παπαμάρκος βρίσκεται στην προμετωπίδα με αυτό το βιβλίο. Με έναν λόγο ντόπιο, τραχύ και αυθεντικό, με ψήγματα Αρβανίτικων, διηγείται ιστορίες Αρβανιτών που πολέμησαν στον Μικρασιάτικο πόλεμο, στην Σμύρνη. Αφηγούνται σε κάποιον ακροατή, κάποιος θα είναι συνταξιδιώτης, άλλος συγγενής, άλλος ένας γνωστός σε μια κηδεία - οι ιστορίες μπλέκουν το πρίν και το μετά τον πόλεμο. Στο ενδιάμεσο, που σπάνια επισκέπτεται άμεσα ο Παπαμάρκος, επέρχεται η αλλαγή. Αυτή που κάνει τον άντρα θηρίο, χειρότερο και από τα δαιμόνια που ελλοχεύουν στα σκοτάδια των λαγκαδιών.
Είναι πολλές ιστορίες εδώ, και αναπάντεχες. Η τροπή τους είναι γλυκιά και γοητευτική. Και παρότι γραμμένο σε ντοπιολαλιά, αυτή είναι ανώδυνη, ευκολοδιάβαστη. Η συνοχή του κειμένου και η οικονομία του λόγου αριστοτεχνικές. Αξίζει να διαβαστεί. Ακόμα και από τον αναγνώστη που δεν πειραματίζεται. Μιλάει για ανθρώπινα πράματα, που όλους μας αγγίζουν.
January 14, 2018
3.75/5.0
Χαίρομαι που αυτό το μικρό βιβλίο διηγημάτων επιβεβαίωσε όσους μου το σύστησαν και ήταν πραγματικά καλό.
Μεστές και δυνατές ιστορίες που όλες κάτι έχουν να πουν για τα ανθρώπινα πάθη με κοινό τους σημείο τη σχέση των πρωταγωνιστών τους με τη Μικρασιατική εκστρατεία. Δεν πρόκειται για ιστορίες του μετώπου (αν και δεν λείπουν και οι σχετικές) σκηνές.
Διάφορα θέματα όπως η αγάπη και η τιμή παρελαύνουν από τις λίγες σελίδες και πανταχού παρούσες οι συνήθειες μιας συγκεκριμένης κοινωνίας άλλων εποχών. Σε ένα άλλο επίπεδο μπορούμε να πούμε ότι το αίμα συνδέει αυτά τα διηγήματα και κυρίως οι συνέπειες του πολέμου στον ανθρώπινο χαρακτήρα.
B.R.A.CE. 2018 Ένα βιβλίο που συνδυάζει 3 κατηγορίες
Χαίρομαι που αυτό το μικρό βιβλίο διηγημάτων επιβεβαίωσε όσους μου το σύστησαν και ήταν πραγματικά καλό.
Μεστές και δυνατές ιστορίες που όλες κάτι έχουν να πουν για τα ανθρώπινα πάθη με κοινό τους σημείο τη σχέση των πρωταγωνιστών τους με τη Μικρασιατική εκστρατεία. Δεν πρόκειται για ιστορίες του μετώπου (αν και δεν λείπουν και οι σχετικές) σκηνές.
Διάφορα θέματα όπως η αγάπη και η τιμή παρελαύνουν από τις λίγες σελίδες και πανταχού παρούσες οι συνήθειες μιας συγκεκριμένης κοινωνίας άλλων εποχών. Σε ένα άλλο επίπεδο μπορούμε να πούμε ότι το αίμα συνδέει αυτά τα διηγήματα και κυρίως οι συνέπειες του πολέμου στον ανθρώπινο χαρακτήρα.
B.R.A.CE. 2018 Ένα βιβλίο που συνδυάζει 3 κατηγορίες
November 9, 2016
Με το διήγημα γενικώς δεν το ‘χω… Δεν μου αρέσουν οι μικρές φόρμες… Εγώ είμαι XL τύπος σε όλα μου (μήκος, πλάτος, βάρος, καψούρα…) Τα δίνω όλα ρε παιδί μου… Τι να σου κάνει η μικρή φόρμα;;; Μόλις πας να λιγουρευτείς, το ψητό έχει ήδη τελειώσει… Τώρα θα μου πεις, γιατί το μπούκωμα καλύτερο είναι;;; Τέλος πάντων, δεν το ‘χω με τα ‘μικρά’ και δεν θέλω εξυπνάδες ‘τα ακριβά αρώματα μπαίνουν σε μικρά μπουκάλια’ γιατί θα σας ανταπαντήσω πως ‘το μέγεθος μετράει…’
«Γκιακ», το αίμα… ο φόρος αίματος… Μ’αυτό τον αρβανίτικο τίτλο, υπογράφει τη συλλογή διηγημάτων του ο Δημοσθένης Παπαμάρκος… 9 διηγήματα συνολικά… ή 8 διηγήματα κι ένα δημώδες άσμα για να είμαστε ακριβοδίκαιοι…
Όλα τα διηγήματα γραμμένα στο πρώτο πρόσωπο, σαν ν’ακούς έναν θειο, ή έναν παππού, ή κάποιον τέλος πάντων στον καφενέ να σου εξιστορεί τα παρελθόντα… Κλείνεις τα μάτια και θωρείς πως είναι εκεί και στ’αφηγείται… Άντρας πάντα ο αφηγητής… Με κάπου στο φόντο μια Μικρασία (όμως στο πολύ φόντο…)
Ο Παπαμάρκος χρησιμοποίησε την αρβανίτικη ντοπιολαλιά (φαντάζομαι πως θα έχει ένα προσωπικό ‘πάρε – δώσε’ μαζί της) με πολύ ωραίο τρόπο… Μου άρεσε ο τρόπος γραφής, ο λυρισμός, οι εικόνες που δημιουργεί και γενικώς το όλον αυτόν λογοτεχνικό εγχείρημα (αν και στο τέλος διάβασα πως είναι συρραφή διηγημάτων που κατά καιρούς είχαν δημοσιευθεί σε άλλα έντυπα…)
Αυτό όμως που δεν κατάφεραν τα περισσότερα διηγήματα να μου δημιουργήσουν ήταν συναίσθημα… δεν ξέρω αν φταίει το μικρό μέγεθος (σε ορισμένα νομίζω πως φταίει αυτό) ή κάτι άλλο… διάβαζα, άκουγα για θανάτους, σκοτωμούς, βιασμούς, λιμούς και καταποντισμούς αλλά τίποτα δεν με άγγιξε (εντάξει… ίσως είμαι και ολίγον χοντρόπετσο…)
Βγάζω το καπέλο μου στην «Παραλογή», ειλικρινά θα έκοβα την ουρά μου, τη γλώσσα μου, (όχι τίποτα άλλο), πως επρόκειτο για αληθινό δημοτικό τραγούδι… Extra πόντους κέρδισαν το «Γυάλινο μάτι» και το «Νόκερ».
Και κλείνω με μια φράση από τον ήρωα του «Νόκερ» που με στοίχειωσε:
«…Κείθε πέρα στην Τουρκιά χίλιες μάνες καταριούνται τα’όνομά μ’, ας είσ’είναι κι εδώ μία, έτσ’της είπα κι έφκα».
8/10 (εκεί το ‘χω ταμένο)
http://skorofido.blogspot.gr/2016/11/...
«Γκιακ», το αίμα… ο φόρος αίματος… Μ’αυτό τον αρβανίτικο τίτλο, υπογράφει τη συλλογή διηγημάτων του ο Δημοσθένης Παπαμάρκος… 9 διηγήματα συνολικά… ή 8 διηγήματα κι ένα δημώδες άσμα για να είμαστε ακριβοδίκαιοι…
Όλα τα διηγήματα γραμμένα στο πρώτο πρόσωπο, σαν ν’ακούς έναν θειο, ή έναν παππού, ή κάποιον τέλος πάντων στον καφενέ να σου εξιστορεί τα παρελθόντα… Κλείνεις τα μάτια και θωρείς πως είναι εκεί και στ’αφηγείται… Άντρας πάντα ο αφηγητής… Με κάπου στο φόντο μια Μικρασία (όμως στο πολύ φόντο…)
Ο Παπαμάρκος χρησιμοποίησε την αρβανίτικη ντοπιολαλιά (φαντάζομαι πως θα έχει ένα προσωπικό ‘πάρε – δώσε’ μαζί της) με πολύ ωραίο τρόπο… Μου άρεσε ο τρόπος γραφής, ο λυρισμός, οι εικόνες που δημιουργεί και γενικώς το όλον αυτόν λογοτεχνικό εγχείρημα (αν και στο τέλος διάβασα πως είναι συρραφή διηγημάτων που κατά καιρούς είχαν δημοσιευθεί σε άλλα έντυπα…)
Αυτό όμως που δεν κατάφεραν τα περισσότερα διηγήματα να μου δημιουργήσουν ήταν συναίσθημα… δεν ξέρω αν φταίει το μικρό μέγεθος (σε ορισμένα νομίζω πως φταίει αυτό) ή κάτι άλλο… διάβαζα, άκουγα για θανάτους, σκοτωμούς, βιασμούς, λιμούς και καταποντισμούς αλλά τίποτα δεν με άγγιξε (εντάξει… ίσως είμαι και ολίγον χοντρόπετσο…)
Βγάζω το καπέλο μου στην «Παραλογή», ειλικρινά θα έκοβα την ουρά μου, τη γλώσσα μου, (όχι τίποτα άλλο), πως επρόκειτο για αληθινό δημοτικό τραγούδι… Extra πόντους κέρδισαν το «Γυάλινο μάτι» και το «Νόκερ».
Και κλείνω με μια φράση από τον ήρωα του «Νόκερ» που με στοίχειωσε:
«…Κείθε πέρα στην Τουρκιά χίλιες μάνες καταριούνται τα’όνομά μ’, ας είσ’είναι κι εδώ μία, έτσ’της είπα κι έφκα».
8/10 (εκεί το ‘χω ταμένο)
http://skorofido.blogspot.gr/2016/11/...
October 18, 2016
[Τα παλιά τα χρόνια στο somuchreading είχαμε τη δική μας Λέσχη Ανάγνωσης. Αυτό ήταν ένα από τα βιβλία που διαβάσαμε, αντιγράφω τα σχόλια που είχα κάνει στο somuchreading.com, αιωνία του η μνήμη]
ελάχιστα πράγματα έχω να πω για το Γκιάκ:
– οι κοινές γραμμές των διηγημάτων έδωσαν μεγαλύτερες βάσεις στη συλλογή, άξια βρέθηκαν μαζί στο ίδιο βιβλίο, λειτούργησαν πολύ καλά σα σφιχτός συνδετικός κρίκος των ιστοριών
– η γλώσσα μου άρεσε, όπως και κάθε φορά που συναντάω βιβλίο με γλωσσικό ιδίωμα. μάλιστα ανακάλυψα πως υπάρχουν αρκετά κοινά στοιχεία με τον τρόπο ομιλίας των χωριών της ορεινής Χαλκιδικής
– δεν υπάρχει διήγημα που να υπολείπεται των άλλων αλλά δεν είμαι σίγουρος πως αισθάνομαι για το ποίημα. μου άρεσε η ροή της γλώσσας αλλά με παραξένεψε η χρήση του ανάμεσα στα υπόλοιπα κομμάτια. ίσως μπορούσε να σταθεί και εκτός του Γκιάκ, μόνο του, αν και φυσικά και καταλαβαίνω το γιατί προστέθηκε εδώ
– η μόνη μου ένσταση στη δομή των διηγημάτων ήταν ο επαναλαμβανόμενος τρόπος με τον οποίο ξεκινούσαν και ολοκληρώνονταν, αυτή της εσωτερικής αφήγησης σε κάποιον τρίτο και της, συνήθως, μικρής ανατροπής στο τέλος, όταν αποκαλυπτόταν γιατί αφηγείται ο καθένας την ιστορία του
– χαίρομαι πάρα πολύ να βλέπω μικρά βιβλία από μικρούς εκδοτικούς να γίνονται λιγάκι viral, να ανατυπώνονται δηλαδή γρήγορα, ο κόσμος να τα ψάχνει, να τα διαβάζει και να τα μεταδίδει από στόμα σε στόμα
3.5*/5 που γίνονται 4*/5 στο Goodreads
ελάχιστα πράγματα έχω να πω για το Γκιάκ:
– οι κοινές γραμμές των διηγημάτων έδωσαν μεγαλύτερες βάσεις στη συλλογή, άξια βρέθηκαν μαζί στο ίδιο βιβλίο, λειτούργησαν πολύ καλά σα σφιχτός συνδετικός κρίκος των ιστοριών
– η γλώσσα μου άρεσε, όπως και κάθε φορά που συναντάω βιβλίο με γλωσσικό ιδίωμα. μάλιστα ανακάλυψα πως υπάρχουν αρκετά κοινά στοιχεία με τον τρόπο ομιλίας των χωριών της ορεινής Χαλκιδικής
– δεν υπάρχει διήγημα που να υπολείπεται των άλλων αλλά δεν είμαι σίγουρος πως αισθάνομαι για το ποίημα. μου άρεσε η ροή της γλώσσας αλλά με παραξένεψε η χρήση του ανάμεσα στα υπόλοιπα κομμάτια. ίσως μπορούσε να σταθεί και εκτός του Γκιάκ, μόνο του, αν και φυσικά και καταλαβαίνω το γιατί προστέθηκε εδώ
– η μόνη μου ένσταση στη δομή των διηγημάτων ήταν ο επαναλαμβανόμενος τρόπος με τον οποίο ξεκινούσαν και ολοκληρώνονταν, αυτή της εσωτερικής αφήγησης σε κάποιον τρίτο και της, συνήθως, μικρής ανατροπής στο τέλος, όταν αποκαλυπτόταν γιατί αφηγείται ο καθένας την ιστορία του
– χαίρομαι πάρα πολύ να βλέπω μικρά βιβλία από μικρούς εκδοτικούς να γίνονται λιγάκι viral, να ανατυπώνονται δηλαδή γρήγορα, ο κόσμος να τα ψάχνει, να τα διαβάζει και να τα μεταδίδει από στόμα σε στόμα
3.5*/5 που γίνονται 4*/5 στο Goodreads
January 24, 2016
Ενδιαφέρον βιβλίο. Κάτι διαφορετικό στην νεοελληνική λογοτεχνία, που κάνει μικρά και σταθερά βήματα εμπρός, επιτέλους.
Περίμενα κάτι περισσότερο, ίσως επηρεασμένος από τις πολλές καλές κριτικές. Ωστόσο δε με συγκίνησε ιδιαίτερα. Δε μου άρεσε τόσο η γλώσσα. Παρ' όλα αυτά ξεχώρισα δύο πολύ καλά διηγήματα, το πρώτο και κυρίως το τελευταίο.
Είναι το δεύτερο βιβλίο που διαβάζω από εκδόσεις Αντίποδες και η δουλειά τους είναι άψογη.
Περίμενα κάτι περισσότερο, ίσως επηρεασμένος από τις πολλές καλές κριτικές. Ωστόσο δε με συγκίνησε ιδιαίτερα. Δε μου άρεσε τόσο η γλώσσα. Παρ' όλα αυτά ξεχώρισα δύο πολύ καλά διηγήματα, το πρώτο και κυρίως το τελευταίο.
Είναι το δεύτερο βιβλίο που διαβάζω από εκδόσεις Αντίποδες και η δουλειά τους είναι άψογη.
November 14, 2016
Στην Ελλάδα (μου) του μέλλοντος κάποια από αυτά τα διηγήματα θα εμπεριέχονται στα Κείμενα Λογοτεχνίας.
May 12, 2021
Το Γκιακ είναι ένα βιβλίο που δεν χρειάζεται πολλά παινέματα. Είναι σκληρό, αληθινό, με έντονη αρβανίτικη γραφή που δεν δυσκολεύει στο διάβασμα. Σκληρές ιστορίες από την μικρασιατική εκαστρατεία, και κάποιες ακόμα για την αρβανίτικη παράδοση και την λειτουργία της βεντέτας στην κοινωνία τους.
Αυτό που πρέπει να ειπωθεί, είναι ότι αυτό το βιβλίο είναι τόσο ενδιαφέρον και ιδιαίτερο για τον αναγνώστη που κάνει την στείρα διδασκαλία παραδοσιακών κειμένων στο σχολείο ακόμα πιο ανώφελη και κουραστική. Έχουμε άπειρα δείγματα γραφής παρόμοια με αυτό του Παπαμάρκου στην νεο-ελληνική λογοτεχνία και κάπως κατάφεραν οι καθηγητές μας (οι περισσότεροι τουλάχιστον) να το κάνουν ένα από τα πιο φορτικά μαθήματα. Το Γκιακ είναι ένα κομμάτι της ελληνικής παράδοσης που θα συναρπάσει σαν να είναι η πρώτη φορά που μαθαίνεις για αυτήν, σχεδόν υπό νέο πρίσμα, διαδραστικό και ζωντανό παρά στεγνό και ξύλινο.
Αυτό που πρέπει να ειπωθεί, είναι ότι αυτό το βιβλίο είναι τόσο ενδιαφέρον και ιδιαίτερο για τον αναγνώστη που κάνει την στείρα διδασκαλία παραδοσιακών κειμένων στο σχολείο ακόμα πιο ανώφελη και κουραστική. Έχουμε άπειρα δείγματα γραφής παρόμοια με αυτό του Παπαμάρκου στην νεο-ελληνική λογοτεχνία και κάπως κατάφεραν οι καθηγητές μας (οι περισσότεροι τουλάχιστον) να το κάνουν ένα από τα πιο φορτικά μαθήματα. Το Γκιακ είναι ένα κομμάτι της ελληνικής παράδοσης που θα συναρπάσει σαν να είναι η πρώτη φορά που μαθαίνεις για αυτήν, σχεδόν υπό νέο πρίσμα, διαδραστικό και ζωντανό παρά στεγνό και ξύλινο.
September 24, 2016
Γκιακ. Μια λέξη με πολλές σημασίες. Στις ιστορίες που ξεδιπλώνονται στο βιβλίο μιλάει το αίμα. Μ' αυτό που αρχίζουν και τελειώνουν όλα. Η' καλύτερα, αυτό που είναι η αρχή και το τέλος. Αυτό που φαίνεται να ορίζει δεσμούς, φιλίες, (κάποτε, ακόμα και) συμβόλαια.
Ο Παπαμάρκος δεν χρησιμοποιεί το αίμα ως υπόβαθρο των ιστοριών του, αλλά του δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο (χωρίς να θυμίζει splatter η όλη αφήγηση). Το μυρίζεις, το γεύεσαι, το αισθάνεσαι πάνω στο κορμί σου. Ιστορίες -άλλες κυνικές, άλλες τρυφερές, άλλες τραγικές- που μιλάνε για εκδίκηση σε μια γεμάτη ταραχές ιστορική περίοδο. Ιστορίες για ανθρώπους που πήραν το αίμα τους πίσω ή το έχασαν.
Όσο για τη γραφή του, εξαιρετική. Πολύ ενδιαφέρουσα και ταιριαστή η χρήση της αρβανίτικης διαλέκτου, σε σημείο που να μην μπορώ να φανταστώ αυτό το βιβλίο γραμμένο αλλιώς. Έχει τόση δύναμη και ζωντάνια η γραφή, που νόμιζα ότι άκουγα ιστορίες από κάποιον παππού σε καφενεδάκι/αυλή σε κάποιο χωριό της Θήβας,της Λαμίας, της Αργολίδας. Ακόμα και το εξώφυλλο είναι εξαιρετικό. Τέσσερα κορμιά ταύρων που παλεύουν (;) έχουν γίνει ένα και αν το δεις από μακριά φαίνεται σαν σημάδι από αίμα. Ή τουλάχιστον αυτή την εντύπωση μου έδωσε.
Ό,τι καλύτερο έχω διαβάσει από νεαρό συγγραφέα (δε θα πω νέο, γιατί -παρά την ηλικία του- ο Παπαμάρκος έχει χρόνια στο κουρμπέτι). Και είναι ένα βιβλίο που του έγινε η καλύτερη και old-school διαφήμιση: στόμα με στόμα. Άρεσε ή όχι, αλλά όλοι μίλαγαν (και συνεχίζουν να μιλάνε) γι' αυτό. Μεταφέρθηκε και ωραία στο θέατρο.
Υ.Γ. Τον τίτλο του βιβλίου τον έδωσε ο σεναριογράφος/συγγραφέας/έτερο (καλλιτεχνικό) ήμισυ του Λάνθιμου, Ευθύμης Φιλίππου. Εναλλακτικός τίτλος που του πρότεινε: "Θα σου κόψω τις κοτσίδες και θα τις πετάξω στα σχίνα" (από ένα αρβανίτικο, ερωτικό τραγούδι). Και οι δύο ταιριαστοί και ωραίοι,που φωνάζουν "Φιλίππου" από μακριά, αλλά χαίρομαι λίγο παραπάνω που κράτησε τον πρώτο τελικά.
Ο Παπαμάρκος δεν χρησιμοποιεί το αίμα ως υπόβαθρο των ιστοριών του, αλλά του δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο (χωρίς να θυμίζει splatter η όλη αφήγηση). Το μυρίζεις, το γεύεσαι, το αισθάνεσαι πάνω στο κορμί σου. Ιστορίες -άλλες κυνικές, άλλες τρυφερές, άλλες τραγικές- που μιλάνε για εκδίκηση σε μια γεμάτη ταραχές ιστορική περίοδο. Ιστορίες για ανθρώπους που πήραν το αίμα τους πίσω ή το έχασαν.
Όσο για τη γραφή του, εξαιρετική. Πολύ ενδιαφέρουσα και ταιριαστή η χρήση της αρβανίτικης διαλέκτου, σε σημείο που να μην μπορώ να φανταστώ αυτό το βιβλίο γραμμένο αλλιώς. Έχει τόση δύναμη και ζωντάνια η γραφή, που νόμιζα ότι άκουγα ιστορίες από κάποιον παππού σε καφενεδάκι/αυλή σε κάποιο χωριό της Θήβας,της Λαμίας, της Αργολίδας. Ακόμα και το εξώφυλλο είναι εξαιρετικό. Τέσσερα κορμιά ταύρων που παλεύουν (;) έχουν γίνει ένα και αν το δεις από μακριά φαίνεται σαν σημάδι από αίμα. Ή τουλάχιστον αυτή την εντύπωση μου έδωσε.
Ό,τι καλύτερο έχω διαβάσει από νεαρό συγγραφέα (δε θα πω νέο, γιατί -παρά την ηλικία του- ο Παπαμάρκος έχει χρόνια στο κουρμπέτι). Και είναι ένα βιβλίο που του έγινε η καλύτερη και old-school διαφήμιση: στόμα με στόμα. Άρεσε ή όχι, αλλά όλοι μίλαγαν (και συνεχίζουν να μιλάνε) γι' αυτό. Μεταφέρθηκε και ωραία στο θέατρο.
Υ.Γ. Τον τίτλο του βιβλίου τον έδωσε ο σεναριογράφος/συγγραφέας/έτερο (καλλιτεχνικό) ήμισυ του Λάνθιμου, Ευθύμης Φιλίππου. Εναλλακτικός τίτλος που του πρότεινε: "Θα σου κόψω τις κοτσίδες και θα τις πετάξω στα σχίνα" (από ένα αρβανίτικο, ερωτικό τραγούδι). Και οι δύο ταιριαστοί και ωραίοι,που φωνάζουν "Φιλίππου" από μακριά, αλλά χαίρομαι λίγο παραπάνω που κράτησε τον πρώτο τελικά.
November 2, 2020
4.5 - Στην αρχή ήμουν επιφυλακτική, νομίζοντας ότι τα διηγήματα, ως αφηγήσεις μιας άλλης κοινωνίας, με άλλους κανόνες, άλλους ρόλους και άλλα πρότυπα, ωραιοποιούν λίγο καταστάσεις και ιδέες που στο σήμερα μοιάζουν τουλάχιστον αμφίβολες. Ωστόσο, μέσα στις ελάχιστες ώρες που χρειάστηκα τελικά για να το διαβάσω, βρέθηκα εντυπωσιασμένη από όλα τα στοιχεία που συνάντησα σε αυτό. Άλλοτε ωμά ρεαλιστικό, άλλοτε με στοιχεία μύθων και θρύλων, άλλοτε κυνικό κι άλλοτε ευαίσθητο, πάντα όμως βαθιά ανθρώπινο, το Γκιακ χαρίζει απλόχερα στον αναγνώστη την αυθεντικότητά του.
December 22, 2016
Ας με πείτε σνομπ εσείς με τις 4άστερες και 5άστερες κριτικές, αλλά αν αφήσω απ’ έξω τον αναμφισβήτητα αξιοθαύμαστο χειρισμό της διαλέκτου και κρατήσω τις ιστορίες καθ’ αυτές, δυστυχώς, η σκέψη που απομένει στο μυαλό μου συνοψίζεται στην λακωνική -αλλά άκρως περιεκτική- φράση: «Ναι. Και;»
Σας παραπέμπω σε δύο κριτικές που αιτιολογούν τα δύο μου αστέρια πολύ καλύτερα απ’ ό,τι θα το έκανα εγώ:
Κριτική No1
Κριτική No2
Σας παραπέμπω σε δύο κριτικές που αιτιολογούν τα δύο μου αστέρια πολύ καλύτερα απ’ ό,τι θα το έκανα εγώ:
Κριτική No1
Κριτική No2
April 26, 2015
Το συγγραφέα τον γνώρισα πέρσι, με τη συλλογή διηγημάτων που έφερε τον τίτλο "ΜεταΠοίηση", η οποία μου φάνηκε αρκετά ενδιαφέρουσα δουλειά. Ωστόσο, δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη ρίγη που θα μου προκαλούσε ο ίδιος συγγραφέας ένα χρόνο -περίπου- μετά με αυτή τη νέα συλλογή. Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς; Τη χρήση της γλώσσας; Το δουλεμένο ιδίωμα; Τις ιστορίες που είναι δουλεμένες μία- μία; Το πώς μπαίνει η ιστορία στις ιστορίες (άλλωστε ο συγγραφέας είναι υποψήφιος διδάκτορας ιστορίας); Δεν έχω λόγια, πραγματικά. Το ρούφηξα.
July 3, 2021
Ωραιες ιστορίες αλλα την αμαρτια μου θα την γράψω... αυτη η ντοπιολαλια απο ενα σημειο κ περα με κουράσε. Τα αστερια για την δομή των ιστοριών κ το κλιμα που καλλιεργησε της ωμοτητας, σκληρότητας σε συνδυασμό με την τραχιά γλωσσα.
March 25, 2021
Πολλά έχουν γραφτεί για το βραβευμένο Γκιακ του Δημοσθένη Παπαμάρκου. Διηγήματα σκληρά, που δεν εξωραΐζουν τον πόλεμο, που δεν ωραιοποιούν την σκληρή πραγματικότητα που βίωσαν οι Έλληνες στρατιώτες στη Μικρασιατική εκστρατεία, που απομυθοποιούν την έννοια του ήρωα πολεμιστή. Είναι ένα από εκείνα τα βιβλία, που οφείλεις να διαβάσεις, ως αντιστάθμισμα στην σχολική ιστορία, που όλοι μας έχουμε διδαχθεί.
Ενώ όλη η ελληνική σχολική ιστοριογραφία, περιστρέφεται γύρω από πολέμους και μάχες, στις οποίες άλλοτε ήμασταν νικητές και άλλες ηττημένοι, το τι είναι ο πόλεμος, το τι σημαίνει να κρατάς ένα όπλο με την αίσθηση του κυρίαρχου, ποτέ μας δεν το διδαχθήκαμε. ( Ίσως και σε αυτό να οφείλεται το γεγονός, να βλέπουμε πολλούς συμπατριώτες μας σήμερα, να μην μπορούν να κατανοήσουν την αιτία που τόσοι Σύριοι, αναγκάζονται να αφήσουν τον τόπο τους και να οδηγηθούν ως πρόσφυγες, τόσο μακριά. ). Τέλος πάντων!
Αυτό που μου άρεσε, στα διηγήματα του Παπαμάρκου, είναι ότι τα βιώματα των στρατιωτών, που εξιστορεί, δεν μας τα παρουσιάζει στο χρόνο που έγιναν, αλλά φτάνουν σε εμάς, σε δεύτερο χρόνο. Ο συγγραφέας, μας τα διηγείται, όπως τα άκουσε, από τους πρωταγωνιστές τους. Με μια δόση αυτοκριτικής θα έλεγε κανείς, αναπλάθουν τις ιστορίες τους. Ο χρόνος, σίγουρα έχει παραμερίσει την ένταση, που θα μπορούσαν να έχουν οι διηγήσεις τους, αν γίνονταν σε χρόνο πολύ κοντινότερο, στην εκστρατεία. Οι διηγήσεις αυτές αποπνέουν μια σοφία, μια κατασταλαγμένη άποψη για τη ζωή που έζησαν, που δεν αλλάζει, αλλά οφείλεις να την κουβαλάς μέσα σου ως φορτίο βαρύ αλλά και... λυτρωτικό.
Ακόμα, με πολύ πετυχημένο τρόπο, ο συγγραφέας μας μεταφέρει πίσω στον χρόνο, στα χωριά μας, των προηγούμενων δεκαετιών. Το κατορθώνει αυτό, αν και είναι μόλις 32 χρόνων, αναπαράγοντας το γλωσσικό ιδίωμα, αναπλάθοντας την αίσθηση της κλειστής κοινωνίας, όπου όλα κρύβονται αλλά και συζητιούνται (κρυφά βέβαια), όπου η επιφάνεια των κοινωνιών μοιάζει ατάραχη αλλά λίγο κάτω της, ίσα το χέρι σου να βρέξεις, κρύβονται απίστευτες ιστορίες.
Μα πιο πολύ με εντυπωσίασε, η σχέση του συγγραφέα με την προφορική παράδοση του τόπου μας. Θαύμασα, απόλαυσα το έμμετρο "Παραλογή", το οποίο παρουσιάζει την χωρίς ελπίδα, πάλη μας με το θάνατο. Ο Χάρος, που μας πληγώνει, που μας ξεγελά, που δεν διστάζει να διακόψει την κάθε ευτυχία των θνητών. Θα νόμιζε κανείς ότι το έμμετρο αυτό δεν συνδέεται με τα υπόλοιπα διηγήματα. Κι όμως! Οι περισσότερες ιστορίες του έχουν σχέση με ο θάνατο και μάλιστα με τη βίαια παρουσία του. Αυτός είναι ο Χάρος. Αφαιρεί ζωές, (δεν ξέρω τι βιώνουν, στον κάτω κόσμο οι ψυχές), μα αυτοί που βασανίζονται είναι αυτοί που μένουν ζωντανοί. Πολλές φορές αναρωτιέμαι για τα αληθινά θύματα του Χάρου. Ο νεκρός; κι αν "ζει μια ζωή" απαλλαγμένη από τους ανθρώπινους πόνους; Ο ζωντανός; κι αν ζει, όσο ζήσει πάνω στη γη, με πόνο και θλίψη για τον (την) αγαπημένο (-η) του;
Μια τέτοια πρωταγωνίστρια είναι η χήρα της "Παραλογής". Είναι αυτή που μένει πίσω, τραγική φιγούρα, η οποία αρνείται να συμβιβαστεί με την απώλεια του αγαπημένου της, που όταν της δίνεται η ευκαιρία, θαρρώντας* ( νομίζοντας) ότι τον έχει στο χέρι τον Χάροντα, ξανασμίγει με τον άντρα της.... μα δεν είναι εκείνος ο όμορφος, ο λεβέντης...είναι ένας καταχανάς* πια, άσχημος και άψυχος (νεκροζώντανος).
Δίδαγμα: Οι νεκροί με τους νεκρούς και οι ζωντανοί με τους ζωντανούς;
Δεν έχω απάντηση. Καθένας και η ψυχή του!
Ενώ όλη η ελληνική σχολική ιστοριογραφία, περιστρέφεται γύρω από πολέμους και μάχες, στις οποίες άλλοτε ήμασταν νικητές και άλλες ηττημένοι, το τι είναι ο πόλεμος, το τι σημαίνει να κρατάς ένα όπλο με την αίσθηση του κυρίαρχου, ποτέ μας δεν το διδαχθήκαμε. ( Ίσως και σε αυτό να οφείλεται το γεγονός, να βλέπουμε πολλούς συμπατριώτες μας σήμερα, να μην μπορούν να κατανοήσουν την αιτία που τόσοι Σύριοι, αναγκάζονται να αφήσουν τον τόπο τους και να οδηγηθούν ως πρόσφυγες, τόσο μακριά. ). Τέλος πάντων!
Αυτό που μου άρεσε, στα διηγήματα του Παπαμάρκου, είναι ότι τα βιώματα των στρατιωτών, που εξιστορεί, δεν μας τα παρουσιάζει στο χρόνο που έγιναν, αλλά φτάνουν σε εμάς, σε δεύτερο χρόνο. Ο συγγραφέας, μας τα διηγείται, όπως τα άκουσε, από τους πρωταγωνιστές τους. Με μια δόση αυτοκριτικής θα έλεγε κανείς, αναπλάθουν τις ιστορίες τους. Ο χρόνος, σίγουρα έχει παραμερίσει την ένταση, που θα μπορούσαν να έχουν οι διηγήσεις τους, αν γίνονταν σε χρόνο πολύ κοντινότερο, στην εκστρατεία. Οι διηγήσεις αυτές αποπνέουν μια σοφία, μια κατασταλαγμένη άποψη για τη ζωή που έζησαν, που δεν αλλάζει, αλλά οφείλεις να την κουβαλάς μέσα σου ως φορτίο βαρύ αλλά και... λυτρωτικό.
Ακόμα, με πολύ πετυχημένο τρόπο, ο συγγραφέας μας μεταφέρει πίσω στον χρόνο, στα χωριά μας, των προηγούμενων δεκαετιών. Το κατορθώνει αυτό, αν και είναι μόλις 32 χρόνων, αναπαράγοντας το γλωσσικό ιδίωμα, αναπλάθοντας την αίσθηση της κλειστής κοινωνίας, όπου όλα κρύβονται αλλά και συζητιούνται (κρυφά βέβαια), όπου η επιφάνεια των κοινωνιών μοιάζει ατάραχη αλλά λίγο κάτω της, ίσα το χέρι σου να βρέξεις, κρύβονται απίστευτες ιστορίες.
Μα πιο πολύ με εντυπωσίασε, η σχέση του συγγραφέα με την προφορική παράδοση του τόπου μας. Θαύμασα, απόλαυσα το έμμετρο "Παραλογή", το οποίο παρουσιάζει την χωρίς ελπίδα, πάλη μας με το θάνατο. Ο Χάρος, που μας πληγώνει, που μας ξεγελά, που δεν διστάζει να διακόψει την κάθε ευτυχία των θνητών. Θα νόμιζε κανείς ότι το έμμετρο αυτό δεν συνδέεται με τα υπόλοιπα διηγήματα. Κι όμως! Οι περισσότερες ιστορίες του έχουν σχέση με ο θάνατο και μάλιστα με τη βίαια παρουσία του. Αυτός είναι ο Χάρος. Αφαιρεί ζωές, (δεν ξέρω τι βιώνουν, στον κάτω κόσμο οι ψυχές), μα αυτοί που βασανίζονται είναι αυτοί που μένουν ζωντανοί. Πολλές φορές αναρωτιέμαι για τα αληθινά θύματα του Χάρου. Ο νεκρός; κι αν "ζει μια ζωή" απαλλαγμένη από τους ανθρώπινους πόνους; Ο ζωντανός; κι αν ζει, όσο ζήσει πάνω στη γη, με πόνο και θλίψη για τον (την) αγαπημένο (-η) του;
Μια τέτοια πρωταγωνίστρια είναι η χήρα της "Παραλογής". Είναι αυτή που μένει πίσω, τραγική φιγούρα, η οποία αρνείται να συμβιβαστεί με την απώλεια του αγαπημένου της, που όταν της δίνεται η ευκαιρία, θαρρώντας* ( νομίζοντας) ότι τον έχει στο χέρι τον Χάροντα, ξανασμίγει με τον άντρα της.... μα δεν είναι εκείνος ο όμορφος, ο λεβέντης...είναι ένας καταχανάς* πια, άσχημος και άψυχος (νεκροζώντανος).
Δίδαγμα: Οι νεκροί με τους νεκρούς και οι ζωντανοί με τους ζωντανούς;
Δεν έχω απάντηση. Καθένας και η ψυχή του!
Displaying 1 - 30 of 380 reviews