What do you think?
Rate this book
The Sociology Of Taste
The modern society of consumption is a society of fashion. Fashion has extended its influence over various fields of social life and, together with taste, become central to our understanding of the inner dynamics of any modern society.
The Sociology of Taste looks at the role of taste - or the aesthetic reflection - in society at large and in modern society in particular. Taking case studies from social life, for example eating and food culture, it illustrates the role of fashion in the formation of collective taste.
The Sociology of Taste looks at the role of taste - or the aesthetic reflection - in society at large and in modern society in particular. Taking case studies from social life, for example eating and food culture, it illustrates the role of fashion in the formation of collective taste.
214 pages, Paperback
First published January 30, 1997
13 people are currently reading
138 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 6 of 6 reviews
Want to read
March 5, 2016جامعهشناسی سلیقه / یوکا گرونو / تهران: مرکز، چاپِ اول 1392
زیباییشناسی- جنبههای اجتماعی- فرهنگ همهپسند- مد- مدهای زودگذر
آیا مُد، در مطالعات جامعهشناسی، همان نقشی را بازی میکند که در علم وراثت، سلیقهی حشرهی ژاله-دوست آنرا بازی میکند؟
آیا سلیقهای که چندوجهی باشد، تمامی زیباییها را بدون تعصب میپسندد اما از هیچ زیبایی انتظار ندارد ارضاءکنندگیای بیش از نوع تواناییهای اختصاصیاش داشته باشد؟
آیا کسیکه سلیقهای تکبعدی دارد مثل ایناست که هیچ سلیقهای ندارد؟
[هفت]
خلاصهای پیشگفتار-گونه
این کتاب رسالهای دربارهی سلیقه است؛ اما موضوع آن دربارهی تفاوتهای ذوقی میان گروهها یا طبقات مختلف اجتماعی نیست. هدف خاص این کتاب، بررسی نقش سلیقه در جامعهی مدرن است. در آن به ایننکته اشاره میشود که در اندیشههای قدیمیتری مانند اندیشههای «ایمانوئل کانت»، دستهبندیهایی دربارهی حواس گوناگون بشری وجود داشت که برای مثال، حواس چشایی و بویایی را فقط قادر به ارضای لذتهای نازل نفسانی تلقی میکرد، و حواسی مانند شنوایی و بینایی را نیز قادر به تشخیص لذایذ زیباییشناختی عالیتر میدانست. [1] بر این اساس، به مرور این ذهنیت اخلاقی پا گرفت که توازی (رویارویی) میان گفتمانهای برآمده از نیاز و تجمل، با گفتمانهای مربوط به علم تغذیه، این نتیجهی اخلاقی را بایسته میکند که: هر رفتار مصرفیای که بخواهد از حد رفع نیازهای عمومی انسان فراتر رود، باید محکوم و زائد و تجملی تشخیص داده شود.
البته امروزه، در علم جامعهشناسی، اصطلاح «سلیقه را جامعه تعیین میکند»، متداولتر است و اعتقاد بر ایناست که بهتر است از ورود به بحثهای جهانشمول-یابی دربارهی زیبایی پرهیز شود زیرا سلیقه، یک مقولهی متنوع و تجربی است.
در فصل دوم کتاب، به ایرادات «تری ایگلتون» و «پییر بوردیو»، بر زیباییشناسی کانتی اشاراتی میشود که این منتقدان معتقدند در زیباییشناسی کانت، نهایتاً فقط سلیقهی طبقهی حاکم مشروعیت و مقبولیت مییابد. و بر همینراستا به برخی از نظریات قابل توجه «بوردیو» نیز پرداخته میشود، نظریاتی مانند: نقش چشموهمچشمی اجتماعی، در بازتولید مداوم معیارهای خوش-سلیقگی در جامعه؛ و یا نقش تقلید از طبقات برتر اجتماعی در برآمدن اشتیاق مصرف نزد دیگر طبقات جامعه. پیوسته با آن، نظریهی «منزلتجویی مصرفکنندگان مدرن» ونس پکارد؛ و مصرف تظاهری، در «نظریهی طبقهی تنآسا»ی تورستن وبلن (نشر نی، 1386) نیز مورد توجه قرار میگیرد. [2]
البته در فصول دوم و سوم، تردیدهایی اساسی و دیرپا که در اینباره وجود دارد نیز بررسی میشود. مانند اینکه: تناقض موجود دربارهی قوهی قضاوت انسانها (حکم/سلیقه) که توسط «کانت» در کتاب «نقد قوهی حکم» (نشر نی، 1377) بدان اشاره شده، حاکی از این است که سلیقه، همزمان میتواند امری خصوصی و عمومی باشد، زیرا همزمان میتواند عینی و ذهنی باشد. و «گئورگ زیمل» نیز وجود این دوگانگی را بزرگترین مسئلهی انسان مدرن میداند و سعی میکند برای این تناقض، یک راهحل جامعهشناختی ارائه کند. [3] در فصل چهارم این کتاب، یکی از شایعترین راهحلها برای غلبه بر این تناقض، مورد بررسی قرار گرفته است، یعنی: «الگوی مُد مدرن».
اشاره میشود که مُد، اگرچه در ابتدا برآمده از ترجیحاتی فردی و ذهنی است، اما بهمحض اجرا و ارائهی آن، به معیاری رفتاری و الزامآور تبدیل میشود. زیمل، معتقد بود: «مُد، دربارهی مسائلی مانند بودن یا نبودن تصمیم نمیگیرد زیرا خودش یک صورتبندی نامرئی اجتماعی است و همزمان: هست و نیست».
البته گسترهی مُد، فقط به تزیینات و پوشاک محدود نمیماند و بسیاری حوزههای دیگر را نیز شامل میشود. حوزههایی مانند: کالاهای تجاری و فرهنگی، و دغدغههایی که از تصاحب خودروی شخصی گرفته تا انتخاب نام برای خود و متعلقات خود را شامل میشود.
یکی از مضامین اصلی این کتاب، اثبات این نکته است که: برای درست فهمیدن سازوکارهای اجتماعی در جوامع مدرن، باید فرایندهای اجتماعی مُد و سلیقه-سازی را در این جوامع بهخوبی رصد و درک کرد. به همین دلیل، سعی شده است نقش طراحان مُد، و تأثیر مُد بر فرهنگ تغذیهی جوامع غربی، مورد بررسی بیشتری قرار گیرد. [4]
فصل پنجم، از منظر نظریهی «بازیهای معاشرتی» زیمل، به ذات زیباییشناختی معاشرتهای انسانی میپردازد که لذتی برآمده از خود مشارکتداشتن است؛ در هر زمینه و سلیقهای که باشد، مانند: سرگرمیهای اجتماعی و هنری. اما این نظریه چگونه صورتبندیهای جدیتری مانند: مشارکت/رقابتهای اقتصادی و سیاسی را درک و تحلیل میکند؟
فصل ششم نیز به تحلیل قابلیتهای موجود در نگاههای زیباییشناسانه به امور زندگی روزمره میپردازد.
ظاهراً نتیجهگیری ارائه شده در پیشگفتار این کتاب اذعان دارد که: هرچه تعاملات اجتماعی موجود در یک جامعه، دارای زمینههای مشارکت-پذیری متنوعتری باشد، دنیای مشارکتکنندگان در امور آن جامعه نیز زیباییشناسانهتر و زیباتر میشود و از غنای سلیقهای بهتری نیز برخوردار خواهد شد. [5]
فهم مختصات مصرفگرایی مدرن از منظر فلسفه و هنر خوشخوراکی
مفاهیم مربوط به «نیاز، سلیقه، و لذت»، سه بُعد از ابعاد اساسی ارتباط ما با مسائل مربوط به مصرفگراییمان است. ردپای «نیاز و سلیقه» بهعنوان مفاهیمی کلاسیک، در کتابهای آشپزی و دستور عملهای رژیمی قرن هجدهم میلادی نیز قابل مشاهده است. البته باید توجه داشت که گفتمان «نیاز به غذا»، با گفتمان «اعمال سلیقه در فراهمآوری غذا» دارای دو رویکرد متمایز از هم هستند. [7]
با آنکه میان ابعاد «لذت-جویانه» و «سلیقه-محور» این مختصات، پیوستگیهای مفهومی زیادی وجود دارد اما بهمرور که اندیشههای بیشتری دربارهی «سلیقه»، مطرح شده است، پالایش معانی آن موجب شده تا «سلیقه-محوری» از مفاهیم لذتجویانهی صرفاً جسمانی دورتر شود. به همیندلیل است که در مباحث مدرن این حوزه، مفهوم «لذت»، کمتر جسمانی و بیشتر مبهم شده است.
سابقهی گفتمان «نیاز»، [احتمالاً] به فلسفهی اخلاق، در دوران اقتصاد کلاسیک بازمیگردد. دورهای که در آن به مباحثی مانند نیازهای ضروری در مقابل نیازهای تجملی، توجه شده است.
سابقهی گفتمان «سلیقه»، [احتمالاً] به نظریههای «حس اخلاقی» در سنت زیباییشناسی سلیقه/ذوق، بر میگردد که در آن «لذتپرستی»، مانعی برای دستیابی به یک زندگی فضیلتمحور تلقی شده است.
[...]
نقد شناسههای محتوایی و ظاهری
مشکل ترجمه/ویرایش: اصرار بر ترجمهی واژه به واژهی متن اصلی بهجای تلاش برای انتقال قابل فهمتر مفاهیم آن، مشکل دیرآشنای متون علمی-پژوهشی ترجمهشده به فارسی است. این مشکل در جای جای این ویرایش از کتاب نیز مشاهده میشود.
متن معرفی: از پشت جلد این ویرایش: در یک جامعهی مدرن، نقش مد و سلیقه برای فهم پویشهای اجتماعی اهمیت سرنوشتسازی دارد. در این کتاب که رسالهای پیرامون تحلیل زیباییشناسانه از زندگی اجتماعی است، یوکا گرونو از نظریات وبلن، زیمل و لیوتار، در کنار سایرین، بهره میبرد تا نشان دهد که چگونه مد، بهعنوان شکلی از بازی، جامعهی مدرن را بههم میچسباند و بین نیروهای متضاد فردگرا و جامعهپذیر آن توازن برقرار میکند.
شناسنامه و مشخصات ظاهری
سرشناسه: گرونو، یوکا، 1945م
عنوان: جامعهشناسی سلیقه
پدیدآور: یوکا گرونو Jukka Gronow
مشخصات نشر: تهران: مرکز، 1392ش
مشخصات ظاهری: 246 صفحه
شابک: 9789642132065
ترجمه از: The Sociology of Taste, 1997
موضوع: زیباییشناسی- جنبههای اجتماعی- فرهنگ همهپسند- مد- مدهای زودگذر
مترجم: مسعود کیانپور، 1360ش
ویراستار: تحریریهی نشر مرکز
طراح جلد: ابراهیم حقیقی
نوبت چاپ: اول
سال انتشار: 1392ش
شمارگان: 3000 نسخه
قیمت: 14900 تومان
فهرست
پیشگفتار 1
مقدمه 7
زیباییشناسی فلسفی و پالایش سلیقه 22
تجمل، بنجل، مد 44
سلیقه و مد 97
زیبایی صورتهای اجتماعی 165
نتیجهگیری 198
یادداشتها 215
منابع 225
واژهنامه 236
نمایه 240
زیباییشناسی- جنبههای اجتماعی- فرهنگ همهپسند- مد- مدهای زودگذر
آیا مُد، در مطالعات جامعهشناسی، همان نقشی را بازی میکند که در علم وراثت، سلیقهی حشرهی ژاله-دوست آنرا بازی میکند؟
آیا سلیقهای که چندوجهی باشد، تمامی زیباییها را بدون تعصب میپسندد اما از هیچ زیبایی انتظار ندارد ارضاءکنندگیای بیش از نوع تواناییهای اختصاصیاش داشته باشد؟
آیا کسیکه سلیقهای تکبعدی دارد مثل ایناست که هیچ سلیقهای ندارد؟
[هفت]
خلاصهای پیشگفتار-گونه
این کتاب رسالهای دربارهی سلیقه است؛ اما موضوع آن دربارهی تفاوتهای ذوقی میان گروهها یا طبقات مختلف اجتماعی نیست. هدف خاص این کتاب، بررسی نقش سلیقه در جامعهی مدرن است. در آن به ایننکته اشاره میشود که در اندیشههای قدیمیتری مانند اندیشههای «ایمانوئل کانت»، دستهبندیهایی دربارهی حواس گوناگون بشری وجود داشت که برای مثال، حواس چشایی و بویایی را فقط قادر به ارضای لذتهای نازل نفسانی تلقی میکرد، و حواسی مانند شنوایی و بینایی را نیز قادر به تشخیص لذایذ زیباییشناختی عالیتر میدانست. [1] بر این اساس، به مرور این ذهنیت اخلاقی پا گرفت که توازی (رویارویی) میان گفتمانهای برآمده از نیاز و تجمل، با گفتمانهای مربوط به علم تغذیه، این نتیجهی اخلاقی را بایسته میکند که: هر رفتار مصرفیای که بخواهد از حد رفع نیازهای عمومی انسان فراتر رود، باید محکوم و زائد و تجملی تشخیص داده شود.
البته امروزه، در علم جامعهشناسی، اصطلاح «سلیقه را جامعه تعیین میکند»، متداولتر است و اعتقاد بر ایناست که بهتر است از ورود به بحثهای جهانشمول-یابی دربارهی زیبایی پرهیز شود زیرا سلیقه، یک مقولهی متنوع و تجربی است.
در فصل دوم کتاب، به ایرادات «تری ایگلتون» و «پییر بوردیو»، بر زیباییشناسی کانتی اشاراتی میشود که این منتقدان معتقدند در زیباییشناسی کانت، نهایتاً فقط سلیقهی طبقهی حاکم مشروعیت و مقبولیت مییابد. و بر همینراستا به برخی از نظریات قابل توجه «بوردیو» نیز پرداخته میشود، نظریاتی مانند: نقش چشموهمچشمی اجتماعی، در بازتولید مداوم معیارهای خوش-سلیقگی در جامعه؛ و یا نقش تقلید از طبقات برتر اجتماعی در برآمدن اشتیاق مصرف نزد دیگر طبقات جامعه. پیوسته با آن، نظریهی «منزلتجویی مصرفکنندگان مدرن» ونس پکارد؛ و مصرف تظاهری، در «نظریهی طبقهی تنآسا»ی تورستن وبلن (نشر نی، 1386) نیز مورد توجه قرار میگیرد. [2]
البته در فصول دوم و سوم، تردیدهایی اساسی و دیرپا که در اینباره وجود دارد نیز بررسی میشود. مانند اینکه: تناقض موجود دربارهی قوهی قضاوت انسانها (حکم/سلیقه) که توسط «کانت» در کتاب «نقد قوهی حکم» (نشر نی، 1377) بدان اشاره شده، حاکی از این است که سلیقه، همزمان میتواند امری خصوصی و عمومی باشد، زیرا همزمان میتواند عینی و ذهنی باشد. و «گئورگ زیمل» نیز وجود این دوگانگی را بزرگترین مسئلهی انسان مدرن میداند و سعی میکند برای این تناقض، یک راهحل جامعهشناختی ارائه کند. [3] در فصل چهارم این کتاب، یکی از شایعترین راهحلها برای غلبه بر این تناقض، مورد بررسی قرار گرفته است، یعنی: «الگوی مُد مدرن».
اشاره میشود که مُد، اگرچه در ابتدا برآمده از ترجیحاتی فردی و ذهنی است، اما بهمحض اجرا و ارائهی آن، به معیاری رفتاری و الزامآور تبدیل میشود. زیمل، معتقد بود: «مُد، دربارهی مسائلی مانند بودن یا نبودن تصمیم نمیگیرد زیرا خودش یک صورتبندی نامرئی اجتماعی است و همزمان: هست و نیست».
البته گسترهی مُد، فقط به تزیینات و پوشاک محدود نمیماند و بسیاری حوزههای دیگر را نیز شامل میشود. حوزههایی مانند: کالاهای تجاری و فرهنگی، و دغدغههایی که از تصاحب خودروی شخصی گرفته تا انتخاب نام برای خود و متعلقات خود را شامل میشود.
یکی از مضامین اصلی این کتاب، اثبات این نکته است که: برای درست فهمیدن سازوکارهای اجتماعی در جوامع مدرن، باید فرایندهای اجتماعی مُد و سلیقه-سازی را در این جوامع بهخوبی رصد و درک کرد. به همین دلیل، سعی شده است نقش طراحان مُد، و تأثیر مُد بر فرهنگ تغذیهی جوامع غربی، مورد بررسی بیشتری قرار گیرد. [4]
فصل پنجم، از منظر نظریهی «بازیهای معاشرتی» زیمل، به ذات زیباییشناختی معاشرتهای انسانی میپردازد که لذتی برآمده از خود مشارکتداشتن است؛ در هر زمینه و سلیقهای که باشد، مانند: سرگرمیهای اجتماعی و هنری. اما این نظریه چگونه صورتبندیهای جدیتری مانند: مشارکت/رقابتهای اقتصادی و سیاسی را درک و تحلیل میکند؟
فصل ششم نیز به تحلیل قابلیتهای موجود در نگاههای زیباییشناسانه به امور زندگی روزمره میپردازد.
ظاهراً نتیجهگیری ارائه شده در پیشگفتار این کتاب اذعان دارد که: هرچه تعاملات اجتماعی موجود در یک جامعه، دارای زمینههای مشارکت-پذیری متنوعتری باشد، دنیای مشارکتکنندگان در امور آن جامعه نیز زیباییشناسانهتر و زیباتر میشود و از غنای سلیقهای بهتری نیز برخوردار خواهد شد. [5]
فهم مختصات مصرفگرایی مدرن از منظر فلسفه و هنر خوشخوراکی
مفاهیم مربوط به «نیاز، سلیقه، و لذت»، سه بُعد از ابعاد اساسی ارتباط ما با مسائل مربوط به مصرفگراییمان است. ردپای «نیاز و سلیقه» بهعنوان مفاهیمی کلاسیک، در کتابهای آشپزی و دستور عملهای رژیمی قرن هجدهم میلادی نیز قابل مشاهده است. البته باید توجه داشت که گفتمان «نیاز به غذا»، با گفتمان «اعمال سلیقه در فراهمآوری غذا» دارای دو رویکرد متمایز از هم هستند. [7]
با آنکه میان ابعاد «لذت-جویانه» و «سلیقه-محور» این مختصات، پیوستگیهای مفهومی زیادی وجود دارد اما بهمرور که اندیشههای بیشتری دربارهی «سلیقه»، مطرح شده است، پالایش معانی آن موجب شده تا «سلیقه-محوری» از مفاهیم لذتجویانهی صرفاً جسمانی دورتر شود. به همیندلیل است که در مباحث مدرن این حوزه، مفهوم «لذت»، کمتر جسمانی و بیشتر مبهم شده است.
سابقهی گفتمان «نیاز»، [احتمالاً] به فلسفهی اخلاق، در دوران اقتصاد کلاسیک بازمیگردد. دورهای که در آن به مباحثی مانند نیازهای ضروری در مقابل نیازهای تجملی، توجه شده است.
سابقهی گفتمان «سلیقه»، [احتمالاً] به نظریههای «حس اخلاقی» در سنت زیباییشناسی سلیقه/ذوق، بر میگردد که در آن «لذتپرستی»، مانعی برای دستیابی به یک زندگی فضیلتمحور تلقی شده است.
[...]
نقد شناسههای محتوایی و ظاهری
مشکل ترجمه/ویرایش: اصرار بر ترجمهی واژه به واژهی متن اصلی بهجای تلاش برای انتقال قابل فهمتر مفاهیم آن، مشکل دیرآشنای متون علمی-پژوهشی ترجمهشده به فارسی است. این مشکل در جای جای این ویرایش از کتاب نیز مشاهده میشود.
متن معرفی: از پشت جلد این ویرایش: در یک جامعهی مدرن، نقش مد و سلیقه برای فهم پویشهای اجتماعی اهمیت سرنوشتسازی دارد. در این کتاب که رسالهای پیرامون تحلیل زیباییشناسانه از زندگی اجتماعی است، یوکا گرونو از نظریات وبلن، زیمل و لیوتار، در کنار سایرین، بهره میبرد تا نشان دهد که چگونه مد، بهعنوان شکلی از بازی، جامعهی مدرن را بههم میچسباند و بین نیروهای متضاد فردگرا و جامعهپذیر آن توازن برقرار میکند.
شناسنامه و مشخصات ظاهری
سرشناسه: گرونو، یوکا، 1945م
عنوان: جامعهشناسی سلیقه
پدیدآور: یوکا گرونو Jukka Gronow
مشخصات نشر: تهران: مرکز، 1392ش
مشخصات ظاهری: 246 صفحه
شابک: 9789642132065
ترجمه از: The Sociology of Taste, 1997
موضوع: زیباییشناسی- جنبههای اجتماعی- فرهنگ همهپسند- مد- مدهای زودگذر
مترجم: مسعود کیانپور، 1360ش
ویراستار: تحریریهی نشر مرکز
طراح جلد: ابراهیم حقیقی
نوبت چاپ: اول
سال انتشار: 1392ش
شمارگان: 3000 نسخه
قیمت: 14900 تومان
فهرست
پیشگفتار 1
مقدمه 7
زیباییشناسی فلسفی و پالایش سلیقه 22
تجمل، بنجل، مد 44
سلیقه و مد 97
زیبایی صورتهای اجتماعی 165
نتیجهگیری 198
یادداشتها 215
منابع 225
واژهنامه 236
نمایه 240
October 24, 2019
Tracking fashion and eating habits to unravel the changes in 'taste' has been highlight of the book. Although Gronow shows how various thinkers like Simmel and Bourdieu among others trying to solve the antinomy set forth by Kantian aesthetics, the sociological analysis of power dynamics through Bourdieu's 'distinction' seems lacking especially at the end of the book, where ideas get overly fixated and Simmel and his critics. An enjoyable read for anyone interested in the relation between the social and the aesthetic.
July 4, 2012
Lots of great thoughts, really falls apart in the last part. The section on soviet luxury as simulacrum is the high point.
March 18, 2024
برای اینکه بدونیم چرا «مصرفکنندهی لذتجوی خودفریب مدرن» به انضمام ”تحت استعمار“، هستیم، شروع خوبیه. :)
Read
May 20, 2025Didn't find this all that interesting or enlightening. Not nearly as coherent as it needs to be.
Displaying 1 - 6 of 6 reviews