Cors cicatritzats

by Max Blecher

"In Berck-sur-Mer, on the edge of the sea, a young man named Emanuel lies ill. He has come to a sanitorium to undergo a cure - one that is almost as dreadful as his illness. Encased in a plaster cast to immobilize his bones, he must rest indefinitely and hope for the return of his health." "In despair Emanuel lies on his back and listens to the waves on the shore outside. Little by little, though, as he becomes accustomed to the strangeness of his new world, he discovers that life within the sanitorium is as vibrant and chaotic as the one he left in Paris." Emanuel's days are soon filled with eccentric friendships and unexpected passions. Blecher conjures a world that vibrates with life despite the constant threat of anguish and disintegration; an existence that demands both commitment and renunciation. Psychologically astute and heartbreaking, full of pathos and humour, Scarred Hearts is a quiet marvel of luminous storytelling.

Genres: Fiction, Romanian Literature, Classics, 20th Century, Romania, Novels, Literature

192 pages, Paperback

First published January 1, 1937

About the author

Blecher's father was a successful Jewish merchant and the owner of a porcelain shop. Blecher attended primary and secondary school in Roman, Romania. After receiving his baccalaureat, Blecher left for Paris to study medicine. Shortly thereafter, in 1928, he was diagnosed with spinal tuberculosis (Pott's disease) and forced to abandon his studies. He sought treatment at various sanatoriums: Berck-sur-Mer in France, Leysin in Switzerland and Tekirghiol in Romania.

For the remaining ten years of his life, he was confined to his bed and practically immobilized by the disease. Despite his illness, he wrote and published his first piece in 1930, a short story called "Herrant" in Tudor Arghezi's literary magazine Bilete de papagal. He contributed to André Breton's literary review Le Surréalisme au service de la révolution and carried on an intense correspondence with the foremost writers and philosophers of his day such as André Breton, André Gide, Martin Heidegger, Illarie Voronca, Geo Bogza, Mihail Sebastian, and Saşa Pană.

In 1934 he published Corp transparent, a volume of poetry. In 1935, Blecher's parents moved him to a house on the outskirts of Roman where he continued to write until his death in 1938. During his lifetime he published two other major works, Întâmplări în irealitate imediată (Adventures in Immediate Unreality) and Inimi cicatrizate (Scarred Hearts), as well as a number of short prose pieces, articles and translations. Vizuina luminată: Jurnal de sanatoriu (The Lit Up Burrow: Sanatorium Journal) was published posthumously in part in 1947 and in full in 1971.

Reviews

[Valeriu Gherghel · Rating 3 out of 5]

(3, 5*) Toată lumea cunoaște romanul lui Blecher. Este biografia unui student bolnav de morbul lui Pott, tuberculoză la coloana vertebrală, student găzduit în sanatoriul din Berck-sur-Mer, situat lîngă Calais, aproape de marea Mînecii și aproape de Coasta de Opal. Acolo a stat o vreme și Max Blecher. Atmosfera din Inimi cicatrizate mi-a amintit imediat, nu mai e nevoie s-o spun, de aceea din Muntele vrăjit. Totuși, în romanul lui Thomas Mann, este, parcă, mai multă seninătate decît aici.

Protagonistul se numește Emanuel. Merge în restaurantul sanatoriului. Un prieten îi prezintă o femeie. Femeia îi împrumută o carte. Seamănă cu Clawdia Chauchat din Muntele vrăjit. Același chip de orientală:

„[Isa] Avea în îmbrăcăminte și în gesturi un rafinament atît de ascuns, încît putea fi luat drept cea mai banală simplicitate. Îl intrigară mai ales trăsăturile bizare ale obrazului ei cu pomeții foarte ridicați, ceea ce îi dădea un vag aer mongol, și părul în franjuri pe frunte, tăiat scurt, ca la chinezoaice (mai tîrziu află că se născuse într-o colonie din sudul Asiei și că mama ei fusese metisă). Avea un ten palid însă nicidecum anemic, s-ar fi zis luciul mat al unei pietre gălbui îndelung șlefuită”.

Veți găsi în pasajul transcris mai jos un amestec - întru totul veridic - de bibliofilie și bibliofobie. Isa este o bibliofilă anxioasă. Ca noi toți, de altfel. Cine iubește cărțile fără să se teamă de ele? Cine nu le urăște măcar un pic? Mulți cred (și spun) - și noi împreună cu ei - că a citi înseamnă a refuza Viața vie, a te așeza precaut la marginea curentului vital, a privi mefient, de la mare depărtare, ceea ce ar trebui trăit nemijlocit. Din păcate, nemijlocit nu putem trăi decît foarte puține lucruri.

Reproduc un pasaj din Inimi cicatrizate (III). Emanuel a terminat de citit cartea (poemele contelui de Lautréamont), o înapoiază Isei și îi face o vizită:

„În toată odaia nu exista nici un ornament. Un singur vas enorm de cristal conținea conuri uscate de brad, pe un dulăpior. Emanuel, mulţumind pentru carte, fu mirat cã nu vede nicăieri vreo bibliotecă sau măcar vreun volum.
- Ah, nu-mi plac cărţile!... O carte nu e nimic, nu este un obiect, spuse Isa. E ceva mort... care conţine lucruri vii, ceva ca un cadavru intrat în putrefacţie în care foşnesc mii de gîndaci. Toate cărţile le ţin în odaia de alături a îngrijitoarei mele, într-o ladă sub pat. Şi adăugã pe şoptite ca o mărturisire:
- Mi-e ruşine de faptul că a trebuit sã cunosc viaţa numai din cărţi...” (p.184).

[Andrei Tamaş · Rating 5 out of 5]

Cartea, care transpune într-o narațiune obiectivă viața autorului (sub numele de Emanuel), reprezintă o descriere a sanatoriului de la Berck și a oamenilor de acolo. Centrul medical e ca un viciu: dacă intri bolnav și te vindeci, nu poți pleca de acolo. Exact aceasta e și senzația pe care o dă cartea: citind-o, te simți ca un bolnav paralizat în scaun cu rotile (căci ea, cartea, numai astfel de personaje descrie).
Pentru mine a fost o senzație unică. Nu mi-am imaginat niciodată că nu o să fiu stăpân pe forțele mele fizice...


1. Despre cheful de viață în mrejele bolii: își aduse aminte de un englez care se sinucisese lăsând un bilet: "Prea mulți nasturi de încheiat și de descheiat toată viața".

2. Despre paralizie: Paradoxul constă în a exista și totuși a nu fi cu desăvârșire viu.

3. Despre sanatoriu: <>Berck e altceva decât un oraș de bolnavi. E o otravă foarte subtilă. Intră de-a dreptul în sânge. Cine a trăit aici nu-și găsește locul nicăieri în lume. Toți negustorii, toți doctorii de aici, farmaciștii, chiar și brancardierii... toți sunt foști bolnavi care n-au putut trăi în alte părți.

4. Era una din senzațiile ciudate legate de boală, când un bolnav împins pe căruț era urmat de persoane sănătoase. Ceva ca mersul familiei după o targă cu un cadavru...

Recomand tuturor! Max Blecher e unul dintre scriitorii români care au rămas, în mare, în afara spectrului cititorilor.

[Agnieszka · Rating 3 out of 5]

Romanian literature is rather terra incognita to me, apart from Ionesco, Cioran or Eliade I knew quite nothing so picking that title I didn’t know exactly what I was to expect. Max Blecher was born in Jewish family in 1909 and being only eighteen went down with spinal tuberculosis and for ten years was a habitué of many French, Swiss and Romanian sanatoriums.

Scarred hearts is partly autobiographical account of his own suffering and experience as TB patient. It mirrors, I assume, his own thoughts and anxieties and doctors and patients from the novel had probably their counterparts in real life. Emanuel, young chemistry student got sick and arrives at Berck, seaside resort, for treatment. Berck in the novel is rather depressing place. Dripping with melancholia, filled with anguish belongs to patients and their families. Only through some summer months the city reclaims its charm and comes alive and their usual residents step aside to let holidaymakers have their fun. But through the rest of the year the city is the stage and witness of pain and grappling with illness.

In short, the treating consisted in putting a patient in cast, from the neck to hips like a corset, for span of the year. Immobilized and strapped residents spend their days lying down, observing the world from a distant perspective, wheeled on trolleyes, creating a new species, a mythical creature, half man, half bike. Their meals resemble participation in some grotesque parody of the ancient feast, and every act of love is reduced to tragicomic acrobatics, the plaster barrier makes it almost impersonal.

Dejection and overwhelming sadness, sense of defeat and complete misunderstanding by the rest of the world just pours from this novel. People who survived the illness and recovered often stayed in the town for the rest of their lives, because no one elsewhere could fully understand them after this experience. Just as the wound heals with the new tissue, the skin is almost normal though it feels nothing anymore, so patients remain emotionally scarred afterwards.

Idleness, lack of energy and futile attempts to lead a normal life create a destructive mixture. And Blecher describes his protagonist with acute clarity and honesty, without self-pity sometimes even with flashes of humour. He suffers inexpressibly in his cast sarcophagus but at the same time uses people and adopts an egocentric attitude toward them. He's more an observer than patient here, thus some detachment I could feel at times. Emanuel will finally make a desperate attempt to escape the melancholy that eats him alive and will try to return to normal life. Max Blecher will die at the age 29 just before the outbreak of the second world war.

3.5/5

[Adelina Traicu · Rating 5 out of 5]

paradoxul constă în a exista și a nu te simți cu adevărat viu

Ge-ni-a-lă

[Radu Popovici · Rating 4 out of 5]

...''Există momente când ești „mai puțin decât tine însuți" și mai puțin decât orice. Mai puțin decât un obiect pe care îl privești, mai puțin decât un scaun, decât o masă și decât o bucată de lemn. Ești dedesubtul lucrurilor, în subsolul realității, sub viața ta proprie și sub ceea ce se întâmplă în jur... Ești o formă mai efemeră și mai destrămată decât a elementarei materii imobile. Ți-ar trebui atunci un efort imens ca să înțelegi inerția simplă a pietrelor și zaci abolit, redus la „mai puțin decât tine însuți" în imposibilitatea de a face acel efort.''

[Elena Papadopol · Rating 4 out of 5]

Foarte mult mi-a placut 😊

O scriere sincera, deosebita, ce prezinta un subiect atat de delicat si prea putin discutat.

Sunt si scene ce pot parea prea explicite, prea dure, insa consider ca sunt exact ce trebuie pentru a intelege macar o parte din experientele traite de bolnavi, iar toate framantarile interioare sunt redate perfect, fara nicio cenzura.

"Ar fi vrut sa intrebe multe; daca pana la pensiune nu i se va rupe coloana vertebrala, daca nu se va prabusi in strada, daca nu-i va cadea capul de pe umeri rostogolindu-se pe trotuar ca o bila de popice."

"[...] Il dobori o senzatie limpede si placuta de lenevie ca un vechi ecou din copilarie, atunci cand statea in pat ,,bolnav", intr-o zi de scoala.

"- Cand cineva a fost scos odata din viata si a avut timpul si calmul necesar sa-si puie o singura intrebare esentiala cu privire la dansa - una singura - ramane otravit pentru totdeauna... Desigur, lumea continua sa existe, dar cineva a sters cu un burete de pe lucruri importanta lor..."

"[...] Era in cartea asta tot ce plictiseala, tristetea, visul si frenezia puteau intruni in poeme de fantastica si turburatoare frumusete. In zadar cauta in tot ce cetise ceva care sa-i corespunda: cartea asta nu semana cu niciun vers, cu nicio dulcegarie poetica, cu nicio criza de literatura. Continea un fluid veninos ce incet, incet si pe masura ce era cetita, intra direct in sange si crea ameteli si febre ca un subtil si virulent microb."

[andi · Rating 5 out of 5]

profund impresionat și îmi pare rău că nu îl studiem pe Blecher și în liceu. rar dau peste scriitori care să mă facă să mă simt in poveste. Blecher are un mod de a descrie scenele și sentimentele încât nu mai ești în viața reală citind ceea ce se întâmplă, ci ești în interiorul poveștii, privești scena sau iei parte la ea. pe lângă asta, umorul cărții asteia a fost genial. mi-a plăcut mai mult ideea că și dacă ești într-un moment în care tot ce e în jurul nu te lasă să trăiești cu adevărat, tot poți găsi o cale.
recomand tuturor!

[Max · Rating 4 out of 5]

Ein einzigartiges Buch, das ich allen Lesern ans Herz legen möchte; dieses Buch ist aufgrund der Lebenserfahrung des Autors so außergewöhnlich, dass nur ein wirklich schlechter Stil oder eine völlig missratene Erzählweise schaden könnten. Da das nicht der Fall ist, der rumänische Autor seine Geschichte also zu erzählen weiß, ist "Vernarbte Herzen" eines meiner Jahreshöhepunkte.

Als Emanuel mit 19 Knochentuberkulose diagnostiziert wird, legt man ihm eine Gipsform um den Thorax, die mit "Sarkophag" treffender beschrieben ist als mit dem versöhnlicheren "Korsett". In der Form ist der Tod vorgezeichnet. In Berck, dem Sanatorium in Nordfrankreich, versammeln sich die dem Leben entzogenen Kranken, wo sie auf speziellen Liegen ruhen müssen, um ihrer Krankheit irgendwie Herr und Frau zu werden.

Alltag, Angst und Anarchie gegen die Regeln des Vegetierens sind in einer eindrücklichen Detailgenauigkeit geschildert, die nur jemand bieten kann, der diese Krankheit selbst erlebt hat, bis das Erleben mit Ende 20 ans Ende gelangte. Dass Tuberkulose in all ihren Spielformen heute durch Medikamente recht einfach zu heilen ist, taucht die Geschehnisse aus den 20er Jahren zusätzlich in ein furchtbares Licht.

Ein Buch also, das man lesen und erleiden muss, will man erfahren, was Menschen zu tragen in der Lage sind. Weil hier ein wirklich begnadeter, begabter Autor, und eben kein nur emotionalisierender Patient schreibt, ist das Buch von Blecher sprachlich ein Genuss.

Der einzige Wermutstropfen ist das allzu häufig hervorgepresste Ejakulat, auf das sich das Zwischenmenschliche konzentriert. Neben den sexuellen Szenen der Sarkophagierten hätte ich mir doch Gespräche, gemeinsame Reflexionen gewünscht. Blecher hat diese im ersten Jahr seiner Krankheit offenbar nicht gehabt. Ich werde weitere seiner Bücher lesen. Sehr empfehlenswert.

[S̶e̶a̶n̶ · Rating 4 out of 5]

Scarred Hearts was Max Blecher's 'mainstream' novel, in that it is a straightforward story written in a more distanced third-person point-of-view and lacking in the dreamlike passages that characterize his first novel Adventures in Immediate Irreality and, to a lesser extent, his posthumously published final book The Lighted Burrow. That's not to say this isn't a fascinating and gripping work in its own right, though. It's just written in a way that would appeal to a wider reading audience, especially at a time in history when probably everyone knew at least one person 'taking the cure' at a sanatorium.

The narrative follows the experiences of a young man named Emanuel who has contracted spinal tuberculosis, aka Pott's disease. Following his diagnosis, Emanuel travels to a sanatorium in coastal Berck, France, where he is placed in a plaster cast covering his entire torso. Fairly quickly he is absorbed into the strange community of sanatorium patients and associated hangers-on, among whom he finds both love and friendship. The book is very much concerned with Emanuel's process of coming to terms with his illness and the rather draconian treatment it requires. And yet, despite the extreme nature of his convalescence and the constant reminders of death around him, Emanuel could have it much worse. He lives within a supportive community and receives a high level of care. His days are filled with carriage rides into the beautiful countryside, where he often makes love to his girlfriend Solange. Somehow this is not enough for Emanuel, though, for he is a typically fickle young man. He soon grows tired of routine and craves solitude, despite his often inflamed eroticism.

As with Blecher's other books, the central theme is illness and how it permeates one's very existence, stretching out its tendrils into every segment of living. Unlike his other books, though, this one is somewhat less introspective, in part due to the third-person distance but also in its general focus on more surface concerns. However, it remains saturated in Blecher's familiar melancholic tone and does not shy away from the visceral details of illness. Moreover, the impeccable pacing results in an eminently readable novel that is difficult to put down.

[Alex · Rating 5 out of 5]

It has been a while since I had read such a fantastic book. Very well written, the narrative is flowing. The descriptions are vivid. Blecher describes life and death in simple words and there is no big philosophy about it. It is just, in some situations (like his was) you get more introspective about yourself and life around you. And I am so grateful to Max Blecher that he put his introspection into words and wrote this book.
Just having read de Vigan with her interesting essay actually about autobiography, reality and truthfullness in literature, Blecher gave me a full 100% dose of bitter reality.
There are some memorable quotes, unfortunatelly I cannot write them here without spoiling some of the action .So just read the book, it will worth your while.

[Mihai Cotea · Rating 5 out of 5]

Inimi cicatrizate nu este un roman de dragoste, poate nici de supraviețuire, ci este, în opinia mea, un roman din dragoste de supraviețuire la braț cu bătrâna doamnă B., doamna Boală. Departe de a fi marcat și presărat exclusiv de pasaje descriptive cu privire la momentele neplăcute ale zilelor de tratament de la Berck, Inimi cicatrizate prezintă modul, uneori involuntar, prin care viața încercată a personajelor adunate la sanatoriu printr-un nod comun, face din acest fapt o adevărată operă de artă ruptă din realitate și totuși parfumată discret de momente de evadare din rutină.
Să fie Berck un oraș al damnaților, într-adevăr? Un portal spre descoperirea Sinelui și a adevărurilor vieții? Un simplu loc de vindecare? De tranziție? De îndrăgostire?

Berck, cu întreaga sa geografie fizică și umană, e un personaj în sine, inexplicabil, la fel ca și idila dintre Emanuel și Solange, născută și dispărută acolo, a episodului Emanuel-Isa, la fel ca toate personajele-pacienți din roman. Un loc de vindecare pentru unii, un loc de revelații și cumpene pentru Emanuel, un loc de tranziție pentru Quitonce, madame Wandeska, Ernest, Isa și alte personaje care au plecat într-un fel sau altul de aici, de îndrăgostire și suferință… un loc viu pentru orice cititor care-l va locui pe timpul lecturării.

Inimi cicatrizate nu se explică. Se simte și se trăiește. În fața tuturor, poate părea ori un monument de banalitate, ori o operă de artă. Depinde din ce parte-l privești. Eu îl consider un roman fascinant, cu atât mai mult cu cât îi cunosc și substratul generator din mintea autorului. Admirabil. Un soi de Biblie a supraviețuirii în momentele când pactizăm cu sentimentul de neputință. Un roman despre arta supraviețuirii în intimitate cu moartea, cum bine spunea Mihail Sebastian în Jurnalul său, cu un zâmbet ascuns, demn, trăindu-ți în continuare tinerețile, iubirile, îndoielile inerente vârstei, administrând fiecare clipă cu multă grijă și prețuire.
https://coltulcultural.wordpress.com/...

[Derodidymus · Rating 3 out of 5]

recunosc ca am avut cu totul alte asteptari, si sunt dezamagita de atmosfera si de alegerile pe care le-a facut blecher in a spune povestea acestor oameni . sperasem la un fel de , da, departe de asa ceva :))
inceputul promitator, are fragmente coplesitoare, stie sa scrie, dar nu m-a convins. prea putine momente de oau printre multe alte momente mediocre??? ideea si orasul si bolnavii sunt impresionante, dar povestea de dragoste si unele scene din poveste au fost prea cringe ca sa le pot uita. elemente care nu isi avea rostul in naratiune, incercarile de a face un roman ca altele, la concluzia asta am ajuns din stangaciile observate.
e si atitudinea pe care o are protagonistul fata de iubita sa, o aseamana cu iapa lui și o considera un animal, faza aia m-a scarbit complet.
ah titlul si explicatia pentru el, penibil!!!! o viziune romantica??? ce m-a dezamagit profund.
QUITONCE (quit once!!!) a facut tot romanul, el si pozele lui pornografice.
concluzie: putea sa fie un roman sclipitor, dar nu e pentru mine. nici memorabil. nu am simtit nicio durere și nicio drama (de orice ordin) a acelor bolnavi. totusi are momente de sclipire, doar ca nu cred ca merita sa fie citita doar pentru acele fragmente, pentru ca nici nu sunt idei iesite din comun. e o carte okay, buna, meh.

[Ilie Dobrin · Rating 4 out of 5]

Despre Max Blecher am aflat, ca atâția alții, citind Jurnalul lui M. Sebastian. După vizita făcută la Roman, Sebastian scrie un fragment răscolitor despre prietenul său muribund, revenind ulterior, tot în paginile jurnalului, pentru a-i anunța sfârșitul prematur:
„Mă gândeam nu la moartea lui, care a fost în sfârşit îndurătoare, ci la viaţa lui, care mă cutremură. Era o suferinţă prea mare pentru a primi o compasiune, o tandreţe. Puţin străin a rămas mereu băiatul ăsta, care, în atrocea lui durere, trăia ca într-o altă lume. Niciodată n-am putut avea faţă de el un mare elan, o totală deschidere. Mă speria puţin, mă ţinea departe, ca la porţile unei închisori, în care nu puteam pătrunde, din care nu puteam ieşi. Îmi spun că aproape toate convorbirile noastre aveau ceva stingherit, ca şi cum le-am fi avut într-un «parloir». Şi după ce ne despărţeam, unde se întorcea el? Cum era acolo unde se întorcea el?”

Max Blecher este întruchiparea talentului măcinat de boală. În scurtul timp pe care și l-a consumat cu scrisul și cu viața, a reușit să ne arate felul aparte în care el înțelege literatura.
Inimi cicatrizate este un text limpede, scris cu mare atenție la detalii, de o luciditate crâncenă în care, ici colo, dincolo de avatarurile bolii, Blecher lasă să se întrevadă clipe de pură melancolie, idealuri romantice de adolescent visător, dar hotărât precum și inspirate fragmente confesiv-ironice. Blecher întruchipat de Emanuel e un tânăr cuprins de un optimism al tinereții și o vigoare erotică care sfidează orice suferință. Ce sunt inimile cicatrizate aflăm de la Isa, partenera de discuții si colega de pensiune a lui Emanuel, printr-o frumoasă metaforă: Știi ce se numește în medicină „țesut cicatrizat?" Este pielea aceea vânătă și zbârcită, care se formează pe o rană vindecată. E o piele aproape normală, atât doar că e insensibilă la frig, la cald, ori la atingeri (...)
Aș mai aminti relația aparte a bolnavilor de tuberculoză cu orașul și marea pe țărmul de la Berck: singurul loc din lume în care toți tuberculoșii sunt egali.
Inspirată și alegerea editorului de la Humanitas pentru copertă, unul dintre cele douăsprezece desene rămase de la autor.
De citit și recitit, mai ales în vremuri tulburi.

[Andreea Ursu-Listeveanu · Rating 3 out of 5]

E ciudat ca primul cuvant care imi vine in minte pentru a descrie cartea asta e ‘rece’. Am avut senzatia de infrigurare, de raceala, de lipsa de caldura pe toata durata lecturii. Desi inspira multe emotii, totul e redat fara emotie, atmosfera apasatoare a bolii, a neputintei, a suferintei e pictata fara a fi reusit sa imi smulga mila sau empatia. M-am oripilat in cateva randuri, mi-a fost chiar si greata de cateva ori, m-au tulburat detaliile despre cum era sa fii bolnav in vremurile acelea, despre cum se manifesta boala. De fapt, boala se manifesta si in zilele noastre la fel, tratamentele sunt diferite. Ce n-am simtiti a fost o urma de parere de rau, mila... chiar deloc. Nu mi-au placut personajele, poate doar Quitonce putin, prea sumar schitate, prea definite doar de boala.

Cu toate astea, Blecher pune in cuvinte agonia bolii impecabil.

[Nata · Rating 4 out of 5]

Trist peisaj și tristă poveste. Chiar dacă autorul nu s-a făcut bine, sper măcar că eroul cărții lui a avut o altă soartă

Narațiunea e cursivă și bine, bine scrisă.

[Cris · Rating 4 out of 5]

Carte discutata in clubul de lectura a grupului: https://www.facebook.com/groups/5oclo...

Pentru ca am citit anul acesta si "Muntele vrajit" nu am avut cum sa nu vad sumedenia de similitudini, de la subiect la tipologia personajelor, dar am gasit o diferenta care mi-a placut: emotia cu care aceasta poveste a fost scrisa, mai intens, mai dramatic si de dimensiuni mai mici, iar asta m-a marcat. Chiar daca nu mi-a placut personajul, desi este o carte autobiografica, il voi mai citi pe Blecher, a scris pentru inimi... cicatrizate...

Nu mi-a placut nicio secunda personajul principal - Emanuel. Nu l-am compatimit, mi s-a parut extrem de antipatic, inceputul mi s-a parut groaznic, plat, pana sa apara alte personaje care sa imbogateasca si sa aduca un plus de farmec povestii (povestea Isei m-a marcat pana la lacrimi). Contrar unui alt citat pe care l-am vazut prin recenziile tuturor ("Paradoxul consta în a exista şi totuşi în a nu fi „cu desăvârşire viu".), eu nu i-am inteles acel nesfarsit apetit sexual. Imi imaginez ca atunci cand esti mort sufleteste si te gandesti la sinucidere, nu simti atat de acut nevoia unei iubiri consumate... atat de des... Mi-a dat impresia unui adolescent frustrat si complexat, misogin si afemeiat.

[Maria · Rating 5 out of 5]

Foarte frumoasa carte. M-a bucurat maxim sa citesc pe Goodreads reviewuri de la oameni straini despre ea. Cumva cred ca Blecher si-a si creat un cadru favorabil. Scrie in contextul vremurilor pentru ca abordeaza teme grele despre conditia umana, fragilitatea vietii, boala si modurile in care ea afecteaza psihicul samd, dar intr-un stil foarte natural. Pare ca prinde fix schimbarea, atat cat sa nu scrie nici ceva invechit nici ceva cu un format postmodern, gen Virginia Woolf sau chiar Boris Vian. Si e fix genul de carte cum imi place mie: curge (si chiar poetic) dar te face sa te si gandesti la o multime de lucruri. E formidabil cum capteaza spiritul unei perioade si al unei situatii.

[Inderjit Sanghera · Rating 5 out of 5]

The slow, sonorous flow of the seasons echoes around the languorous thoughts of the sickly narrator; from the light, translucence of spring, to the dark, dank and deceitful winter, the journey of the protagonist, Emanuel, from hope, to despair, back to hope and gradual acceptance of his mortality, as he learns to appreciate and make the most of the time he has left, from the iridescence of beneath spring sunlight, to the shared appreciation of the weird, gothic poetry of Lautreamont with a infirm patient in the hospital he is staying in, Max Blecher is able to recreate his time in the French sanatorium via his vivid, dream-like prose style.

The world created by Blecher, in a style which, as with all great artists, is utterly unique, is at times nightmarish, as in this Borgesian description of a room with infinite reflections and a sinister cashier

"Around him, the walls were covered in large mirrors framed in bronze that reflected the same empty room for one to the other, each one more faded and greenish than the last, until, far away in the furthest reflections, the room had become as aqueous as the fish-tank in the doctor's waiting room.

There, far off amidst the murky, stagnant water, floated solitary, pallid the bloated carp-like face of the cashier, gazing sluggishly out of her round, cold eye".

Yet, interspersed between this gloom are genuine moments of hope and beauty; from his doomed romance with Solange and their awkward love-making beneath the insurmountable weight of his cast, to the gentle ebb of the ocean beneath the half-light of a winter afternoon or the peace of quiet in being able to reflect and observe his surroundings and transform, as if my magic, his harrowing story, his long and dreary convalescence, his physical discomfort and weariness into a bleak, yet beautiful story.  

[brisingr · Rating 2 out of 5]

4.5 stars, with a little minus because i had to read it, but other than that, an absolutely brilliant book.

I'm so damn bitter that I had to reach my second year of university without knowing that Max Blecher, this Romanian dude, wrote something that's actually enjoyable and good, and somehow he's not studied or even mentioned in high school??? Why? So damn bitter.

Because Max Blecher puts forward a heartbreaking story about diseases and suffering, lived by himself and slightly veiled in fiction form. Because his writing style is brilliant and engaging. Because his novel could add so much to our understanding of pain.

Needless to say, it was amazing.

[Maria Ionela Dan · Rating 4 out of 5]

Sunt momente in care ești -mai puțin decât tine insuti- O carte plina de i-nimi cicatrizate- Orașul Berck devenise -melancolia lumii-. Paradoxal , trebuia să devină liniștea omenirii.

[Ionut Babă · Rating 4 out of 5]

4.5*

[Sini · Rating 5 out of 5]

De Roemeense schrijver Max Blecher (1909- 1938) is weinig bekend, maar werd geroemd door o.a. Ionesco en Herta Mueller. Zijn leven werd sterk belemmerd en bekort door ruggemergtuberculose, een zeer naargeestige en toen nog ongeneeslijke ziekte die hem zijn ruggenwervels en zijn leven kostte. Maar in zijn korte leven produceerde hij drie autobiografische romans die vergeleken zijn met Kafka en Bruno Schulz, en met "Der Zauberberg" van Thomas Mann. Veel mensen zien Blecher ook als voorloper van het existentialisme, omdat hij de walging vanwege de absurde leegheid der dingen zeker zo pregnant zou hebben beschreven als Sartre en Camus. Vijf jaar geleden werd in 8weekly Blechers eerste roman, "Avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid" , door Miriam Rasch bejubeld, en als "literatuur van de hoogste orde" omschreven. Haar motivatie: "Blecher weet via de taal de ervaring van allerdiepste wanhoop over te brengen en die ook nog van een filosofische grond te voorzien. Tussen de toppen van literaire schoonheid gaapt de bodemloze afgrond van angst waarboven Blecher je laat bungelen". Zelf vond ik dat inderdaad eveneens een bijzonder imponerend boek, om precies dezelfde redenen, en ik ben erg blij dat nu Blechers tweede roman "Gelittekende harten" ook is vertaald. Want ook dit boek vind ik volkomen overrompelend: Blechers stijl is naar mijn smaak van een ongehoord poetische en groteske pracht, en door die stijl geeft hij een zeer intens en invoelbaar beeld van de absurde leegte van de wereld.

"Gelittekende harten" heeft een autobiografische kern: hoofdpersoon Emanuel wordt net als Blecher zelf getroffen door ruggemergtuberculose (ook bekend als 'ziekte van Pott'), zodat hij evenals Blecher moet kuren in het vrij bizarre sanatorium Berk, en maandenlang in een korset van gips moet leven, zich moet voortbewegen ruggelings liggend op een speciaal paardenkarretje (eigenlijk een brancard op wielen met een paard ervoor), en moet dealen met walging voor zijn eigen zieke, etterende en ongewassen lichaam en de al even zieke en etterende lichamen van zijn medepatiënten. Dit ook in het besef dat deze ziekte meestal niet geneest en tot een naargeestige dood lijdt. Dat autografische gehalte is al intrigerend genoeg: kennissen van Blecher waren verbijsterd over zijn luciditeit onder deze barre omstandigheden, en een soortgelijke verbijstering en bewondering kun je ook voelen als lezer van zijn romans. Niettemin, "Gelittekende harten" is naar mijn smaak vooral te bewonderen als roman: als een ontdekkingsreis in het bestaan, waarin nog onbekende aspecten van dit bestaan worden onderzocht. Want het gaat in dit boek niet 'alleen maar' over ziekte, hoe pregnant die ziekte ook wordt beschreven: het gaat vooral om de perspectieven die deze ziekten opent op het bestaan. En dan vooral op hoe dit bestaan, vanuit het perspectief van de zieke, zich als absurde leegte ontvouwt waarin alle dingen hun 'normale' zin en belang totaal hebben verloren. Een lang en naar mijn smaak prachtig citaat ter illustratie: "En toch leek alles droeviger en onverschilliger.... Er liep nu een zieke Emanuel door die wereld, een man met een aangevreten wervel, een ongelukkige voor wie de huizen verschrikt weken. Hij stapte slap over het trottoir, alsof hij dreef op het asfalt. In de tussentijd dat hij in het dokterskabinet was geweest, had de wereld zich merkwaardigerwijs verfijnd. De contouren van de dingen bestonden nog wel, maar enkel als dunne lijntjes die, zoals in een tekening, een huis omlijnen om er een huis van te maken of die het profiel van een mens vastleggen. Die contouren omsloten dingen en mensen, bomen en honden, terwijl ze amper de kracht hadden om de enorme hoeveelheid materie, die op de rand van verval stond, te bedwingen binnen de grenzen ervan. Het had volstaan dat iemand dat dunne lijntje aan de rand van de dingen lospeuterde en die imposante huizen, opeens beroofd van hun contouren, hadden zich in een homogene materie van slib en as opgelost. [...] Emanuel zelf was niet meer dan een massa vlees en beenderen, ondersteund door de rigiditeit van een profiel."

Zo doen de dingen en levende wezens zich dus aan Emanuel voor: als absurde leegtes zonder omtrek, vol zinloos verrottende materie. Als vergankelijke materie zonder zingevende vorm. Zo ziet Emanuel bovendien ook zichzelf: niet voor niets vergelijkt hij later zijn ziel met een dode kwal, "een enorme brok gelatineus, doorzichtig vlees, met de scherpe reuk van vis en jodium" en "die walgelijke, inerte brok leven". En niet voor niets wordt ook gezegd dat genezing net zo meedogenloos is als ziekte, want deze ervaring waarin de leegte van de wereld (en van de eigen ziel) zich zo pregnant voordoet raakt de zieke ook na zijn genezing niet kwijt. Sterker nog, een van de personages overtuigt Emanuel ervan dat je voor zo'n ervaring niet eens ziekte nodig hebt: het volstaat om even afstand van het leven te nemen, om even de tijd te nemen voor EEN enkele diepgaande vraag over de zin van het bestaan. Dat is al voldoende om een ervaring op te doen van de leegte der dingen, en die ervaring raak je nooit meer kwijt. Welnu, exact dat soort ervaringen weet Blecher pagina na pagina op te roepen, in ongehoord intense en meeslepende bewoordingen. Extatische ervaringen waarin Emanuel boven de leegte bungelt en verbijsterd raakt door wat hij dan ziet, voelt, denkt, droomt en ervaart. Zoals bijvoorbeeld in de volgende geweldige groteske beschrijving van de vrijpartij in de duinen van Emanuel, waarbij hij dus in gips is gehuld. "Ondertussen had hij zich aan zijn korset gewend en was hij in staat bewegingen uit te voeren, die hij voordoen niet voor mogelijk had gehouden [...]. Hier en daar drong het gips in haar dijen en ze voelde de pijn en de roes van de liefdesdaad, de bittere werkelijkheid van hun rauwe hartstocht, volbracht in de onmetelijke lucht van de duinen, omgeven door de onbegrensde wildernis van de plek. Toen rolde Emanuel zich weer op zijn rug, uitgeput, met opengesperde ogen, starend in de ondoordringbare witte hemel als in een betekenisloze helderheid [...] Het was een moment van een adembenemende grootsheid. De zon verdween langzaam achter de horizon en vergoot haar laatste stralen bloed. De hele hemel werd plotseling donker, als een oplossing die opeens neersloeg, en in het diepe blauw ervan werd het glinsterende netwerk even subtiel en even precies als een stalen constructie die zich tot in de verte uitstrekte als een enorm en bizar metalen vlak. [...] Emanuel en Solange gingen van de plek vandaan met een door schoonheid uitgeputte ziel".

"Gelittekende harten" wordt zoals gezegd wel met "Der Zauberberg" vergeleken, dus met Manns meesterwerk dat eveneens in een sanatorium speelt. Maar waar Mann de setting van het sanatorium gebruikt voor (overigens geniale) filosofische uitweidingen over ziekte, gezondheid, cultuur en de vele mogelijke perspectieven op de zin van het bestaan, daar peilt Blecher juist de bodemloze zinloosheid van het bestaan en de wijze waarop ziekte elke "zin" uitholt. Ook doet "Gelittekende harten" wel denken aan "Walging", waarin ook heel pregnante passages staan over de leegte der dingen en de walging die dat oproept. Maar waar Sartre die ervaring gebruikt voor (overigens intrigerende) filosofische gevolgtrekkingen, gaat Blecher juist veel dieper in op de verschillende aspecten van die ervaring, in een taal bovendien die aardig wat hallucinanter, grotesker, intenser en surrealistischer is dan die van Sartre. Want bij Blecher draait het vooral om "het bizarre avontuur mens te zijn", een avontuur dat bij hem alle trekken heeft van een intense nachtmerrieachtige droom, of van een groteske extase die ook de lezer behoorlijk uitgeput achterlaat.

Waarom vind ik dit boek met al zijn naargeestige inhoud nou zo prachtig en waardevol? Een belangrijke reden is de naar mijn smaak werkelijk geweldige stijl ervan, die mij helemaal euforisch maakt ondanks alle door die stijl zo pregnant opgeroepen absurdistische zinledigheid en verrotting. Maar een minstens zo belangrijke reden is toch ook dat die ervaring van zinledigheid en verrotting zo pregnant wordt opgeroepen. Dit soort proza ontneemt een mens veel illusies, maar ik vind dat niet per se slecht: verlies van illusies is ook verlies van ballast. Natuurlijk is zwelgen in zinloosheid ook niet heel bevorderlijk: iemand die ziek is moet uiteraard geholpen worden, iemand die geen zin meer in het leven ziet eveneens. Maar aan de andere kant blijft niemand van ons gespaard voor terminale ziekte of voor andere ervaringen waarin het leven zijn zin verliest, en is het ook verstandig dat te erkennen en om toch een soort verhouding tot die zinloosheid te zoeken, hoe zwaar en moeilijk dat ook is. En het naar mijn smaak prachtige proza van Blecher kan daar volgens mij bij helpen. Niet zoals een doe-boek dat doet, dus niet door allerlei praktische raadgevingen. Maar wel door een ontdekkingsreis te ondernemen in de absurditeit, en de lezer uit te nodigen om die ontdekkingsreis deels samen te voltrekken.

Mooi dus dat "Gelittekende harten" nu ook is uitgegeven. Er staan wat storende spelfouten en grammaticale fouten in de tekst, maar toch vind ik de vertaling van Jan Mysjkin helemaal geweldig, en zijn voorwoord trouwens ook. Binnenkort herlees "De avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid", want ook daar heb ik zo'n vijf jaar geleden zeer van genoten, en ik hoop dat ook de derde roman van Blecher binnenkort in vertaling uitkomt. Prachtig kortom dat Blecher nu ook in Nederland herontdekt is en wordt. Blij dat ik nu twee boeken van hem heb gelezen.

[Anina e gambette di pollo · Rating 4 out of 5]

Qualche casa editrice (spesso le minori) ripesca dal grande patrimonio europeo qualche testo perduto.
E’ il caso di Max Blecher che ha scritto un paio di romanzi, un po’ di poesia e lettere che scambiò con Heidegger, Gide e Breton.
Si ammalò di tubercolosi ossea a 19 e morì a 29 anni nel 1938. Probabilmente sarebbe morto lo stesso di lì a poco, visto che era in Romania ed era ebreo.

Questo racconto, con tutte le apparenze del romanzo, è la confessione di un giovane, ma non solo la sua, ricoverato in un sanatorio francese a Berck sul Pas de Calais, giù al nord.

Ci sarebbe di che piangere, ma non è questo che interessa Emanuel. E’ un giovane di vent’anni, fulminato dalla notizia della malattia, ma anche incuriosito dallo strano ambiente popolato di giovani ambosessi, pettinati, ben vestiti, sdraiati in una sorta di barelle che posso essere infilate in carrozze guidate da cavalli. Ne vede il ridicolo, ma rimane affascinato dai personaggi.
Molti sono infilati in gusci di gesso. Tutti sono in preda ad una domanda che nessuno fa ad alta voce: camminerò ancora?
E’ un mondo nuovo con proprie regole quello in cui entra.
Un mondo di giovani e, se non le ossa, gli ormoni funzionano ancora. Ci sono amori, passioni, gelosie furiose.
Si fanno festini, si fuma, si beve (a volte troppo).
E ci sono ragazzi e ragazze che, pur guariti, non riescono ad andarsene.
E’come se la parte più significante della loro vita si sia svolta lì e lì sia rimasta.
Non sono angeli, emendati dal dolore. Sono ragazzi con tutti i loro egoismi.
Anche Emanuel s’innamora di una giovane guarita, poi si stanca e cerca tutte le scuse e le manovre più meschine per lasciarla o farsi lasciare.
E più del tentato suicidio di Solange, quello che lo colpisce è il pene avvizzito come uno straccio sul cadavere del ragazzo che girava con le foto pornografiche di cui lui era il protagonista in piena virilità.

Ottima scrittura, grande capacità di osservazione, cinico a volte, spesso arrabbiato. Il sentimentalismo sta altrove.

8.04.2018

[Lorena · Rating 4 out of 5]

o carte autobiografică greu de digerat dacă nu îți este cunoscut stilul autorului și traiul său, dar
foarte realistă și pe alocuri filosofică, dat fiind faptul că moartea este cea care se zbate pentru sufletele și trupurile bolnavilor.

las două dintre citatele care mi-au atras atenția:

“Paradoxul consta în a exista și totuși în a nu fi cu desăvârșire viu…”

“Berck e altceva decât un oraș de bolnavi. E o otravă foarte subtilă. Intră de-a dreptul în sânge. Cine a trăit aici nu-și găsește locul nicăieri în lume. Ai să simți și tu asta într-o zi. Toți negustorii, toți doctorii de aici, farmaciștii, chiar și brancardierii… toți sunt foști bolnavi, care n-au putut trăi în alte părți.”

[Gabby · Rating 5 out of 5]

[Alertă - posibil spoiler]

O carte sfâșietoare, zguduitoare, dar extrem de necesară...

Mulți exegeți ai acestui roman au remarcat absurdul ce se impregnează straniu în cotidian, à la Kafka. Berck este un "oraș al damnaților", un Purgatoriu care, în încercarea sa zadarnică de a vindeca trupul, apropie sufletul de infern... Suntem acaparați într-un coșmar, un delir rupt aparent de realitate, dar încapsulând existența însăși: o realitate incredibilă, negrăită, pe care bolnavul o înfruntă în fiecare zi. Aceasta este, în opinia mea, marea realizare a romanului: a pus în cuvinte ceea ce, în realitatea oamenilor "sănătoși" este adesea pus sub tăcere. Pentru mine e limpede că marele absurd al romanului apare astfel doar din exterior...

În ciuda acestor considerații sumbre, am întrezărit în roman frânturi de duioșie, de optimism nesperat, de solidaritate, de împreună-trăire. Asta alină într-un fel experiența dezolantă a lecturii.

Ca încheiere, cred că toți cei ce îngrijesc pe cineva în suferință ar trebui să citească această carte a tragediilor și micilor victorii profund umane.

[Ioana Maria Stancescu · Rating 4 out of 5]

Cartea, autobiografică (Max Blecher și-a descoperit boala la 19 ani și a murit zece ani mai târziu) ne aruncă direct în centrul bolii care devine personaj în sine pe parcursul întregii cărți. Atmosfera, ușor lugubră și personajele extrem de pitorești mi-au adus aminte de gustul romanelor Hortensiei Papadat Bengescu. Doar că în cazul de față acțiunea curge fără pretenții, personajul învață practic să trăiască altfel și pe alocuri aproape că uiți de suferința lui și te iei cu viața pe care și-o construiește de bine, de rău. Nu este deloc genul de carte de care să te apropii cu drag, cu care să te simți în siguranță. Dimpotrivă. Te răscolește, te doare și te face să scapi din când în când un "doamne- dumnezeule, ce soartă!". Dar nu reușești să o lași din mână.

[Monica8198 · Rating 3 out of 5]

3.5

[Costin Stanciu · Rating 4 out of 5]

"Cu totii am fost agitati...Toti ne-am sculat in puterea noptii si ne-am pipait disperat ghipsul...dar apoi, cand durerile s-au intetit, n-am mai simtit nimic... Stii ce se numeste in medicina "tesut cicatrizat"? Este pielea aceea vanata, care se formeaza pe o rana vindecata. E o piele aproape normala, atat doar ca e insensibila la frig, cald, ori la atingeri...
Vezi, inimile bolnavilor au primit in viata atatea lovituri de cutit, incat s-au transformat in tesut cicatrizat...Insensibile la frig...la cald...si la durere...insensibile si invinetite de duritate..."

[Sini · Rating 5 out of 5]

De Roemeense schrijver Max Blecher (1909- 1938) is weinig bekend, maar werd zeer geroemd door o.a. Ionesco en Herta Mueller. Zijn leven werd zeer belemmerd en bekort door ruggemergtuberculose, een zeer naargeestige ziekte die hem zijn ruggenwervels en zijn leven kostte, maar in zijn korte leven produceerde hij drie autobiografische romans die vergeleken zijn met Kafka en Bruno Schulz, en met "Der Zauberberg" van Thomas Mann. Veel mensen zien Blecher ook als voorloper van het existentialisme, omdat hij de walging vanwege de absurde leegheid der dingen zeker zo pregnant zou hebben beschreven als Sartre en Camus. Vijf jaar geleden werd in 8weekly Blechers eerste roman, "Avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid" , door Miriam Rasch zeer bejubeld, en als "literatuur van de hoogste orde" omschreven. Haar motivatie: "Blecher weet via de taal de ervaring van allerdiepste wanhoop over te brengen en die ook nog van een filosofische grond te voorzien. Tussen de toppen van literaire schoonheid gaapt de bodemloze afgrond van angst waarboven Blecher je laat bungelen". Zelf vond ik dat inderdaad ook een bijzonder imponerend boek, om precies dezelfde redenen, en ik ben erg blij dat nu Blechers tweede roman "Gelittekende harten" ook is vertaald. Want ook dit boek vind ik volkomen overrompelend: Blechers stijl is naar mijn smaak van een ongehoord poetische en groteske pracht, en door die stijl geeft hij een zeer intens en invoelbaar beeld van de absurde leegte van de wereld.

"Gelittekende harten" heeft een autobiografische kern: hoofdpersoon Emanuel wordt net als Blecher zelf getroffen door ruggemergtuberculose (ook bekend als 'ziekte van Pott'), zodat hij evenals Blecher moet kuren in het vrij bizarre sanatorium Berk, en maandenlang in een korset van gips moet leven, zich moet voortbewegen ruggelings liggend op een speciaal paardenkarretje (eigenlijk een brancard op wielen met een paard ervoor), en moet dealen met walging voor zijn eigen zieke, etterende en ongewassen lichaam en de al even zieke en etterende lichamen van zijn medepatiënten. Dit ook in het besef dat deze ziekte meestal niet geneest en tot een naargeestige dood lijdt. Dat autografische gehalte is al intrigerend genoeg: kennissen van Blecher waren verbijsterd over diens luciditeit onder deze barre omstandigheden, en een soortgelijke verbijstering en bewondering kun je ook voelen als lezer van zijn romans. Niettemin, "Gelittekende harten" is naar mijn smaak vooral te bewonderen als ROMAN: als een ontdekkingsreis in het bestaan, waarin nog onbekende aspecten van dit bestaan worden onderzocht. Want het gaat in dit boek niet 'alleen maar' over ziekte, hoe pregnant die ziekte ook wordt beschreven: het gaat vooral om de perspectieven die deze ziekten opent op het bestaan. En dan vooral om hoe dit bestaan, vanuit het perspectief van de zieke, zich als absurde leegte ontvouwt waarin alle dingen hun 'normale' zin en belang totaal hebben verloren. Een lang en naar mijn smaak prachtig citaat ter illustratie: "En toch leek alles droeviger en onverschilliger.... Er liep nu een zieke Emanuel door die wereld, een man met een aangevreten wervel, een ongelukkige voor wie de huizen verschrikt weken. Hij stapte slap over het trottoir, alsof hij dreef op het asfalt. In de tussentijd dat hij in het dokterskabinet was geweest, had de wereld zich merkwaardigerwijs verfijnd. De contouren van de dingen bestonden nog wel, maar enkel als dunne lijntjes die, zoals in een tekening, een huis omlijnen om er een huis van te maken of die het profiel van een mens vastleggen. Die contouren omsloten dingen en mensen, bomen en honden, terwijl ze amper de kracht hadden om de enorme hoeveelheid materie, die op de rand van verval stond, te bedwingen binnen de grenzen ervan. Het had volstaan dat iemand dat dunne lijntje aan de rand van de dingen lospeuterde en die imposante huizen, opeens beroofd van hun contouren, hadden zich in een homogene materie van slib en as opgelost. [...] Emanuel zelf was niet meer dan een massa vlees en beenderen, ondersteund door de rigiditeit van een profiel."

Zo doen de dingen en levende wezens zich dus aan Emanuel voor: als absurde leegtes zonder omtrek, vol zinloos verrottende materie. Als vergankelijke materie zonder zingevende vorm. Zo ziet Emanuel bovendien ook zichzelf: niet voor niets vergelijkt hij later zijn ziel met een dode kwal, "een enorme brok gelatineus, doorzichtig vlees, met de scherpe reuk van vis en jodium" en "die walgelijke, inerte brok leven". En niet voor niets wordt ook gezegd dat genezing net zo meedogenloos is als ziekte, want deze ervaring waarin de leegte van de wereld (en van de eigen ziel) zich zo pregnant voordoet raakt de zieke ook na zijn genezing niet kwijt. Sterker nog, een van de personages overtuigt Emanuel ervan dat je voor zo'n ervaring niet eens ziekte nodig hebt: het volstaat om even afstand van het leven te nemen, om even de tijd te nemen voor EEN enkele diepgaande vraag over de zin van het bestaan. Dat is al voldoende om een ervaring op te doen van de leegte der dingen, en die ervaring raak je nooit meer kwijt. Welnu, exact dat soort ervaringen weet Blecher pagina na pagina op te roepen, in ongehoord intense en meeslepende bewoordingen. Extatische ervaringen waarin Emanuel boven de leegte bungelt en verbijsterd raakt door wat hij dan ziet, voelt, denkt, droomt en ervaart. Zoals bijvoorbeeld in de volgende geweldige groteske beschrijving van de vrijpartij in de duinen van Emanuel en Solange, waarbij Emanuel dus in gips is gehuld. "Ondertussen had hij zich aan zijn korset gewend en was hij in staat bewegingen uit te voeren, die hij voordoen niet voor mogelijk had gehouden [...]. Hier en daar drong het gips in haar dijen en ze voelde de pijn en de roes van de liefdesdaad, de bittere werkelijkheid van hun rauwe hartstocht, volbracht in de onmetelijke lucht van de duinen, omgeven door de onbegrensde wildernis van de plek. Toen rolde Emanuel zich weer op zijn rug, uitgeput, met opengesperde ogen, starend in de ondoordringbare witte hemel als in een betekenisloze helderheid [...] Het was een moment van een adembenemende grootsheid. De zon verdween langzaam achter de horizon en vergoot haar laatste stralen bloed. De hele hemel werd plotseling donker, als een oplossing die opeens neersloeg, en in het diepe blauw ervan werd het glinsterende netwerk even subtiel en even precies als een stalen constructie die zich tot in de verte uitstrekte als een enorm en bizar metalen vlak. [...] Emanuel en Solange gingen van de plek vandaan met een door schoonheid uitgeputte ziel".

"Gelittekende harten" wordt zoals gezegd wel met "Der Zauberberg" vergeleken, dus met Manns meesterwerk dat eveneens in een sanatorium speelt. Maar waar Mann de setting van het sanatorium gebruikt voor (overigens geniale) filosofische uitweidingen over ziekte, gezondheid, cultuur en de vele mogelijke perspectieven op de zin van het bestaan, daar peilt Blecher juist de bodemloze zinloosheid van het bestaan en de wijze waarop ziekte elke "zin" uitholt. Ook doet "Gelittekende harten" wel denken aan "Walging", waarin ook heel pregnante passages staan over de leegte der dingen en de walging die dat oproept. Maar waar Sartre die ervaring gebruikt voor (overigens intrigerende) filosofische gevolgtrekkingen, gaat Blecher juist veel dieper in op de verschillende aspecten van die ervaring, in een taal bovendien die aardig wat hallucinerender, grotesker, intenser en surrealistischer is dan die van Sartre. Want bij Blecher draait het vooral om "het bizarre avontuur mens te zijn", een avontuur dat bij hem alle trekken heeft van een intense nachtmerrieachtige droom, of van een groteske extase die ook de lezer behoorlijk uitgeput achterlaat.

Waarom vind ik dit boek met al zijn naargeestige inhoud nou zo prachtig en waardevol? Een belangrijke reden is de naar mijn smaak werkelijk geweldige stijl ervan, die mij helemaal euforisch maakt ondanks alle door die stijl zo pregnant opgeroepen absurdistische zinledigheid en verrotting. Maar een minstens zo belangrijke reden is toch ook dat die ervaring van zinledigheid en verrotting zo pregnant wordt opgeroepen. Dit soort proza ontneemt een mens veel illusies, maar ik vind dat niet per se slecht: verlies van illusies is ook verlies van ballast. Natuurlijk is zwelgen in zinloosheid ook niet heel bevorderlijk: iemand die ziek is moet uiteraard geholpen worden, iemand die geen zin meer in het leven ziet eveneens. Maar aan de andere kant blijft niemand van ons gespaard voor terminale ziekte of voor andere ervaringen waarin het leven zijn zin verliest, en is het ook verstandig dat te erkennen en om toch een soort verhouding tot die zinloosheid te zoeken, hoe zwaar en moeilijk dat ook is. En het naar mijn smaak prachtige proza van Blecher kan daar volgens mij bij helpen. Niet zoals een doe-boek dat doet, dus niet door allerlei praktische raadgevingen. Maar wel door een ontdekkingsreis te ondernemen in de absurditeit, en de lezer uit te nodigen om die ontdekkingsreis deels samen te voltrekken.

Mooi dus dat "Gelittekende harten" nu ook is uitgegeven. Er staan wat storende spelfouten en grammaticale fouten in de tekst, maar toch vind ik de vertaling van Jan Mysjkin helemaal geweldig, en zijn voorwoord trouwens ook. Binnenkort herlees "De avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid", want ook daar heb ik zo'n vijf jaar geleden zeer van genoten, en ik hoop dat ook de derde roman van Blecher binnenkort in vertaling uitkomt. Prachtig kortom dat Blecher nu ook in Nederland herontdekt is en wordt. Blij dat ik nu twee boeken van hem heb gelezen.

[Cipi · Rating 3 out of 5]

despre cit de usor este sa imbratisezi Boala. cea care vine, de fapt, ca un sfirsit, dar se transforma intr-o eternitate. iar, in acest intreg proces al veciniciei, te pierzi intr-atit incit uiti cum se simtea cu adevarat sanatatea, te scufunzi intr-o Boala care acum iti pare normalitate-comoditate, si nu faci altceva decit sa incerci sa creezi, in interiorul ei, o lume noua, o copie (un platonism) care sa imite. si reusesti, pentru ca, in final, nici nu mai poti face diferenta intre cum era si cum ar trebui sa fie acum. iar astfel, te-ai cicatrizat inainte de vreme, inainte ca rana macar sa se fi inchis.

" - exista momente cind ,,esti mai putin decit tine insuti" si mai putin decit orice. [...] esti dedesubtul lucrurilor, in subsolul realitatii, sub viata ta proprie si sub crea ce se intimpla in jur. [...]"