VHS. Przewińmy to jeszcze raz

by PigOut, Przemek Corso

W czasach, gdy streaming był jak science fiction, a rewind robiło się palcem…

…światem rządziły kasety VHS, wypożyczalnie były miejscami kultu, a filmy z Van Damme’em, Stallone’em i Schwarzeneggerem miały większy wpływ na dzieciaki niż lekcje WF-u.

PigOut i Przemek Corso zabierają cię w nostalgiczną, przewijaną ręcznie podróż do czasów, kiedy kaseta była walutą, Van Damme bogiem, a blokada rodzicielska największym wyzwaniem technologicznym znanym ludzkości. To nie jest kolejna książka o filmach. To manual przetrwania lat 90. – z masą anegdot i wspomnień, ze szczyptą ironii i wzruszeń. Przeczytacie tu o VHS-owych traumach, ekranowych bromansach i filozofii życiowej wprost z Zabójczej broni, RoboCopa czy Dnia świstaka. W zasadzie to w ogóle nie jest książka – to teleport do czasów, gdy człowiek był gotów sprzedać młodszego brata za kasetę z Krwawym sportem.

Jeśli pamiętasz zapach wypożyczalni, kopałeś w drzewa, żeby być jak Tong Po, miałeś plastikowy pistolet z napisem Police i opłakiwałeś śmierć Mufasy, musisz to przeczytać. A jeśli nie pamiętasz… to tym bardziej powinieneś sięgnąć po tę pozycję – żeby wiedzieć, dlaczego rodzice chowali przed tobą niektóre kasety.

Wciąga jak przewijanie taśmy ołówkiem. Zresztą – nie zapomnij przewinąć.

Uwaga: po lekturze możesz chcieć odkurzyć magnetowid. Na własną odpowiedzialność.

456 pages, Hardcover

First published October 14, 2025

Reviews

[Sebastian · Rating 2 out of 5]

W opisie tej pozycji są wplecione słowa "To nie jest kolejna książka [...]". No i właśnie, to nie jest książka, tylko w 80% transkrypcja rozmowy dwóch osób (czasem więcej) po prezredagowaniu, ale również ze wstawkami typu "tutaj przerwa na wyśmianie się". Żarty cytowane z kwejka, rozmowy wydają się praktycznie kontrolowane. To prawdopodobnie jest bardzo fajny podcast do posłuchania przy okazji mycia naczyń, żeby sobie powspominać... Ale książka? Niestety nie. Opis też obiecuje sentymentalne podróże do czasów tego i tamtego aktora/filmu/bohatera. To też nie do końca prawda, to są po prostu wspominki rzucane po kolei, żeby dalej ciągnąć rozmowę
- Rambo!
- Tak, ale Terminator też!
- No tak tak, ale w ogóle trauma z Króla Lwa

Żadnej głębszej refleksji, tylko powtarzanie tytułów i kilku ciekawostek. To, że Poco było wydane w Polsce w pięciu różnych tytułach przeczytałem chyba z 5 razy. Tylko co z tego, skoro nic za tym więcej nie szło? I do tego te czytanie opisów z filmwebu. To w zasadzie było najgłębsze co zostało powiedziane o filmach.

I do tego jeszcze zdjęcia z prywatnej kolekcji powrzucane bez kontekstu i głębszego sensu, raczej tylko po to, żeby transkrypcja wydawała się grubsza. Jestem też niemal pewien, że niektóre zdjęcia pojawiły się tam więcej niż raz.


Ktoś powie, że nie jestem w odpowiednim wieku i nostalgia nie dociera, ale to nieprawda. Sam musiałem z tatą jeździć do najbliższego miasta do wypożyczalni kaset, żeby móc sobie wybierać filmy do obejrzenia, a potem je przegrywałem na kasety, które mieliśmy w domu, bo trzeba było je oddać, a do miasta nie jeździło się codziennie. Do tego ojciec pracował za granicą, więc nie zawsze była możliwość, żeby kasetę wypożyczyć, tylko musiał być ten czas, kiedy ojciec był w domu na tyle długo, żeby zdążyć kasety zgrać/obejrzeć i oddać. I w sumie za to, że wracam myślami do tych czasów podczas czytania tego transkryptu daję drugą gwiazdkę.

PigOut, nie gniewaj się ;)

[Magda · Rating 4 out of 5]

Sporo ciekawostek i faktów, ale dawka nostalgii jest przepotężna! Najbardziej podobał mi się tekst „Lato trwało całe lata” - kilka razy parsknęłam w głos, bo niby wszyscy się różnimy, ale jakoś dzieciństwo każdy miał bardzo podobne, jakbyśmy się na jednym podwórku wychowali, a nie na różnych końcach Polski.

[Agnieszka · Rating 2 out of 5]

2/3 to luźna gadka w stylu podcastu, reszta jest lepsza (felietony i krótkie rozmowy z gośćmi), ale spodziewałam się czegoś zdecydowanie innego.
Nie lubię pisać takich rzeczy, zwłaszcza że - czytając praktycznie tylko e-booki - mam szatę graficzną książek w głębokim poważaniu, ale najbardziej udana w tej pozycji jest okładka. Oczywiście uczciwie zaznaczam, że najprawdopodobniej mamy tu do czynienia z klasycznym przypadkiem błędnych oczekiwań. Zarazem jednak mam przeczucie graniczące z pewnością, że nie będę jedyną osobą, która w zetknięciu z tym tekstem przeżyje podobne rozczarowanie.
Przechodząc do rzeczy: VHS. Przewińmy to jeszcze raz składa się z trzech części. Pierwsza i najdłuższa (ok. 60%) to rozmowa współautorów. I to jest dosłownie taka właśnie luźna rozmowa, w której tematem przewodnim stają się różne aspekty "ery VHS" - ulubione filmy, aktorzy, doświadczenie korzystania z wypożyczalni etc. Tylko że panowie starają się trochę za bardzo stworzyć wrażenie tego luzu - kolokwializmy rodem z postów Piga na SM i didaskalia typu "przerwa na wyśmianie się" naprawdę nie sprawiają, że rzecz staje się lekka i zabawna. Raczej ociera się to o srogi cringe, a w najlepszym razie irytuje. Poza tym generalnie taka luźna gadka nie jest specjalnie porywająca i trudno oczekiwać, że wniesie cokolwiek wartościowego do życia czytelnika. Generalnie szybko stało się to prostu męczące i mimo cierpliwego czekania na "więcej mięsa" - nie doczekałam się.
Potem jest kilka felietonów, w tym gościnny starszego brata Pigouta, i ta część wypada całkiem fajnie, ale raczej jako sentymentalne pocztówki z dawnej epoki.
Najciekawsze są zamykające książkę wywiady z zaproszonymi gośćmi, w tym z synem właściciela wypożyczalni VHS w Nakle, skąd pochodzi Pigout.
Ogólnie jednak bardzo się zawiodłam, bo spodziewałam się czegoś zupełnie innego.

[Sigimund · Rating 5 out of 5]

Ta książka to podróż pokolenia milenialsów to swojego dzieciństwa. Odkopanie swoich dziecięcych wspomnień, zatrzymanie się na chwile, szansa na pozytywne flashback'i o których zapomnieliśmy przez natłok codziennych obowiązków.

[Książkogłowy · Rating 4 out of 5]

Podróż do czasów dzieciństwa gdzie katowało się filmy na VHS-ach. Niby ponad 400 str o kasetach, wypożyczalniach czy kulturze oglądania filmów z kaset ale czuć duży niedosyt i chciałoby się więcej. Dlatego 4 a nie 5 bo imo można było tu jeszcze więcej wycisnąć z tematu. Poza tym jest to przepięknie wydana książka i wygląda ona obłędnie. Chciałbym, żeby ktoś teraz o walkmenach napisał w taki sposób. Frajda z czytania i przypomnienia sobie o tamtych czasach była duża.

[Martyna · Rating 4 out of 5]

Cudowna jazda na nostalgii. Książka-wywiad, czytało się bardzo szybko. Nie ma tu stricte filmoznawczo-historycznego podejścia do tematu, a raczej jest to zapis wspomnień, unikalnego spojrzenia na kino przez pryzmat polskich lat 80' i 90'. W moje gusta trafiło idealnie.

[Anita Szupryczyńska · Rating 2 out of 5]

Podcastex wannabe, ale tutaj ta książka absolutnie nic nie wniosła do mojego życia i jeszcze zrobili błąd w nazwie fabryki kaset wideo z mojego rodzinnego miasta (Stomil Gorzów? naprawdę?) co mnie rusza jako mieszkankę. Podsumowując: dwóch chłopów sobie siedzi, gada o kasetach i używa angielszczyzny pisząc ją po polsku (Dejm? Ficzer? serio?). No nie siadło, nie wniosło nic, kartkowałam bo już nie miałam na to siły.

[Ost · Rating 3 out of 5]

Fajna sentymentalna podróż do przeszłości choć ja nie byłem/jestem takim filmożercą jak Autorzy. Stąd, oraz z racji młodszego wieku, ery VHS nie wspominam aż tak mocno. Książka mi się podobała patrząc na wypożyczalnie pod kątem biznesowym oraz kulturowym. Pokazała, że w podobnych latach mieliśmy te same zachowania, rytuały niezależnie od powiatu.

[‎ ˗ˏˋ✩ cassie · Rating 2 out of 5]

1. taco hemingway i dawid podsiadło mentioned!!
2. lewis hamilton mentioned!!
3. ta książka przypomniała mi o “nigdy nie będzie takich wędlin. takiej coca-coli. takiej musztardy. i takiego mleka.” xd

[Ruda_Mar · Rating 4 out of 5]

oczywiście, że 4 dlatego, że to sentymentalny powrót do dzieciństwa. ale brakuje mi tu wiecej kobiecych głosów

[bookful_ · Rating 4 out of 5]

Wypożyczanie kaset wideo to jedno z moich najlepszych wspomnień z dzieciństwa. Do tej pory pamiętam, jak z mamą i bratem zasuwaliśmy do wypożyczalni, przeglądaliśmy te wszystkie kasety, a potem wałkowaliśmy film, żeby nacieszyć się nim przed oddaniem. I dlatego z taką chęcią sięgnęłam po "VHS. Przewińmy to jeszcze raz". Był to powrót do nostalgicznych lat, choć nieco wcześniejszych, niż ja pamiętam. Fajnie było poczytać ciekawostki dotyczące tego światka, zobaczyć, jak to wszystko wyglądało z perspektywy osób, które pamiętają pierwsze pojawienie się kaset. Forma wywiadu sprawia, że czyta się szybko i ciekawie. Osobiście polecam.