De waterzoon

by Eva Vriend

In hoeverre mogen we ingrijpen in de natuur? Dit urgente vraagstuk domineert de familiegeschiedenis van Jac. P. Thijsse. In zijn populaire Verkade-albums leerde hij Nederland begin vorige eeuw om de natuur te koesteren. Hij gaf de aanzet tot de oprichting van Natuurmonumenten. Zijn zoon Jo Thijsse volgde een ander pad. Hij specialiseerde zich in de waterloopkunde en werd de wetenschappelijke man achter de Afsluitdijk en de Deltawerken.
In dit fijnzinnige essay onderzoekt Eva Vriend de grenzen van de maakbaarheid. Aan de hand van het onbekende verhaal van vader en zoon Thijsse laat ze zien hoe onze verhouding tot de natuur telkens verandert. In tijden van stikstofproblemen, afnemende biodiversiteit en klimaatcrisis biedt De waterzoon een verrassend historisch perspectief op een vraagstuk dat ons allemaal raakt.

Genres: Biography, History, Nature, Nonfiction

68 pages, Kindle Edition

First published October 1, 2025

About the author

Eva Vriend (Noordoostpolder, 1973) is schrijver en historicus. Ze groeide op als boerendochter in Luttelgeest, studeerde geschiedenis in Groningen en werkte voor diverse media. Ze is auteur van de bestsellers Het nieuwe land (2012), De helpende hand (2016) en Eens ging de zee hier tekeer (2020).

Naast haar werk als schrijver geeft Eva freelance les aan de School voor Journalistiek in Zwolle en begeleidt ze een Schrijfgroep in de Penitentiaire Inrichting in Lelystad. Ze publiceert af en toe in tijdschriften als De Groene Amsterdammer en Hard Gras.

Eva geeft in het hele land lezingen over haar werk en is regelmatig te gast op radio en tv.

Voor haar boeken baseert ze zich op historisch onderzoek en vele interviews, meestal met oudere mensen. Filterkoffie drinken met senioren is een van haar favoriete bezigheden. Haar nieuwe boek gaat over Schokland (2024)

Deze foto is voor promotionele doeleinden rechtenvrij te gebruiken bij vermelding van de fotograaf, Jelmer de Haas. 

Reviews

[Renée · Rating 3 out of 5]

Kort boekje over het leven en werk van Jo Thijsse, de zoon van Jac P. Thijsse. Jo was waterstaatkundig ingenieur en betrokken bij de ontwikkeling van de Afsluitdijk en de Deltawerken en dacht dus heel anders dan zijn vader over het ingrijpen in de natuur. Desalniettemin hielden beide mannen zich heel veel bezig met de natuur en dat komt in dit boekje ook naar voren. Het gaat eigenlijk over de hele familie Thijsse en hun impact op Nederland’s landschap en natuurbeheer.

Dit boekje is erg kort en voelde aan als een hoofdstuk in een geschiedenisboek. Ergens voelde het als of er net te weinig materie was voor een heel boek, maar tegelijkertijd boeide het wel en luisterde het audioboek lekker weg.

[Koen Koolstra · Rating 5 out of 5]

Mooi portret over hoe Nederland binnen één generatie de natuur overwon, maar ook verloor.

[Elsbeth Kwant]

Wat brengt de maand van de geschiedenis ons toch veel, nu weer dit mooie essay van Eva de Vriend. over Jo Thijsse, de ingenieur die de feestelijke vader van de Deltawerken was (de kunst geleerd bij Lorentz en de afsluitdijk). Hij werd na de Watersnoodramp als redder onthaald. Maar hij was ook de zoon van Jac. P, en bouwde zijn eerste met zeewier versterkte forten aan het strand van Texel. Zijn moeder Leen blijkt een prachtig dagboek in het Allard Pierson te hebben liggen. Echt een mooi en ook wel ontroerend boek - de vooruitgang en de schoonheid en het belang van verschillende perspectieven.

[Henneke Wateringen · Rating 5 out of 5]

Interessant verhaal en actueel.

[Hans Luiten · Rating 4 out of 5]

Leuk verhaal over vooral de zoon van Jac. P. Thijsse die waterstaatkundig ingenieur was en juist grote ingrepen in de natuur deed. Verhaal doet soms denken aan dat van Mansholt door Frank Westerman.

[Annorah · Rating 1 out of 5]

Ik ga zeker niet zeggen dat het een slecht boek is, enkel dat ik echt echt echt niet de doelgroep ben. Klaarblijkelijk? De geschiedenis leek me interessant en ik zie dan ook echt het idee achter het boek, maar het is redelijk onleesbaar voor mij. Heen en weer en heen en weer. Het voelt niet als verhaal maar als vastlegging. Alsof iemand tegen zichzelf aan het praten is over wat er allemaal is gebeurd. En ik vond het saai. Dus ja, een onaardige review wellicht maar ik denk dat het niet voor mij

[Gerard de Bruin · Rating 4 out of 5]

Wat een mooi boekje, inhoudelijke en wat haar taal betreft. Eva Vriend is een kunstenaar. Nu moet ik dus wel haar andere boeken gaan lezen.

NB. Het is geen thema in of voor dit boekje, maar ik ben wel nieuwsgierig geworden naar Eli Heimans en waarom hij - anders dan Thijsse - niet werd gevraagd om een tol te spelen bij Natuurmonumenten. Antisemitisme? Het zou me niets verbazen.

[Annette Koster · Rating 4 out of 5]

Mooi essay over Jac.P.Thijsse, maar vooral over zijn zoon Jo, waterstaatkundig ingenieur, die een grote rol speelde bij de Zuiderzeewerken en de Deltawerken. Maar vooral gaat het over de grenzen aan de maakbaarheid. De vooruitgang door in te grijpen in vs. het koesteren van de natuur.

[David van Arragon · Rating 4 out of 5]

Van menselijke techniek tot ruimte voor de natuur. Een mooie uiteenzetting van hoe vernuft en verwondering een onmiskenbare rol hebben gespeeld in het Nederlands landschap.

[Robin · Rating 4 out of 5]

Levendig en vlot (wat ik echt geen vlot woord vind) geschreven, leuke blik op vader en zoon die anders omgaan met natuur maar elkaar toch ook vinden. maar dan toch ook weer niet

[Philip van Veller · Rating 3 out of 5]

Een onderhoudend essay over vader en zoon Thijsse en de zoektocht naar hun verhouding: natuurvriend versus ingenieur. Anders gezegd: hoe verhielden zij beiden zich tot elkaar als exponenten van de wens tot behoud respectievelijk maakbaarheid?
Beperkt door de geringe omvang - het is immers een essay ter gelegenheid van de maand van de geschiedenis - geeft het boekje slechts een kort inkijkje in de levens van beide grootheden in de Nederlandse geschiedenis en vooral de opeenvolgende tijdsgewrichten waarin ze met hun werk hun faam bereikten. Helaas blijft het dus bij een inkijkje, want sommige (archief)vondsten en interviews smaken naar meer. Wat een prachtig thema is dit!

[Else van den Berg · Rating 4 out of 5]

‘Ko Thijsse zou net als zijn broer aan de Technische Hogeschool in Delft civiele techniek studeren. Hij bekwaamde zich in de openbare werken en planologie. Omdat zijn broer ‘Natte Jo’ werd, kreeg hij als bijnaam ‘Droge Ko’.’

Ik heb er zeker iets van geleerd en ik vond het mooi opgeschreven.

[Redmar Huisman · Rating 4 out of 5]

Een helder boek over de botsende belangen van natuur en technische vooruitgang en hoe de kijk erop is veranderd. Ook een goed verhaal over vader en zoon Thijse.

[Hermieke Kuiper · Rating 4 out of 5]

Mooie miniatuur over vader en zoon thijsse en hun verhouding tot natuur, via hun biografie een goede weergave van ontwikkelingen in Nederland rond omgang met natuur en water. Goed geschreven

[KarinJST · Rating 4 out of 5]

Mooi geschreven biografie over vader en zoon en de tijdgeest als het gaat van natuurliefhebberij tot veilig wonen. Klein boekje maar wel relevant. Zeker als je wil begrijpen hoe tijden veranderden.

[Frans Van Der Zanden · Rating 4 out of 5]

CPNB-uitgave in het kader van de Week van de Geschiedenis. Het gaat over vader en zoon Thijsse. Vader Jac. P. is de onvoorwaardelijke natuurliefhebber. Zoon Jo wil de natuur, en dan met name het water, juist temmen. Je kunt faliekant tegenover elkaar staan en toch in liefde en harmonie samenleven. Leuk boekje.