Jump to ratings and reviews
Rate this book

MERITOCRAZY ชีวิตจริงที่ชิงโชค: ระบบคุณธรรมนิยมในสังคมไม่ยุติธรรม

Rate this book
ความพยายามไม่เคยทำร้ายใคร แต่ทำไมพยายามเท่าไหร่ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จ / ทำไมอายุเท่านี้แล้วถึงยังไม่มีบ้าน รถ คอนโด มันเป็นเพราะตัวเราเพียงอย่างเดียวหรือเปล่า / การเชื่อว่าทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว จะนำไปสู่การโทษเหยื่อจริงไหม / ทำไมคนที่ชื่นชมตัวเองบ่อยๆ ถึงมีแนวโน้มจะไม่สนับสนุนการกระจายรายได้

ชวนทำความเข้าใจถึง 'Meritocracy' หรือ ‘ระบบคุณธรรมนิยม’ ที่เชื่อว่าความสำเร็จเกิดจากความสามารถและความพยายามล้วนๆ ก่อนจะพาไปดูว่าภายใต้แนวคิดแบบนั้น จริงๆ แล้วมี 'โชคชะตา' เข้ามาพัวพันมากแค่ไหน

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการใช้เงินของคนเรา การมองว่าตัวเองสมควรได้รับอะไรบางอย่าง การสะสมแต้มบุญเพื่อสิ่งที่อยากได้ ประเด็นในสังคม ทั้งเรื่องที่อาจถูกมองว่าไกลตัวอย่างการปลูกฝังค่านิยม ความเหลื่อมล้ำ การกระจายรายได้ และการสนับสนุนนโยบาย

หนังสือที่จะทำให้เห็นหน้าตาของคำว่า ‘โชคชะตา’ และ ‘ความพยายาม’ ในวงกว้าง ชี้ชวนให้เห็นว่าสองสิ่งนี้เชื่อมโยงกันมากแค่ไหน ซุกซ่อนอยู่ในชีวิตเรามากเพียงใด ผ่านการหยิบยกสารพัดทฤษฎีและงานวิจัยหลายสาขามาอธิบายให้เข้าใจง่าย โดย ‘ณัฐวุฒิ เผ่าทวี’ นักเศรษฐศาสตร์ความสุข เจ้าของผลงาน ‘THE EMOTIONAL MAN มนุษย์อารมณ์’ ‘THE WHYS OF LIFE ชีวิตต้องสงสัย’ และ ‘THE HAPPIEST PERSON IN THE ROOM อยู่เย็นเป็นสูตร’

176 pages, Paperback

Published October 1, 2025

3 people are currently reading
21 people want to read

About the author

a professor of behavioural science at Warwick Business School, University of Warwick. I am also the author of The Happiness Equation: The Surprising Economics of Our Most Valuable Asset (Icon Books) and How Happiness Works (Salmon House), and a columnist for ThaiPublica and The Momentum in Thailand.

nattavudh.powdthavee@wbs.ac.uk

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
9 (56%)
4 stars
7 (43%)
3 stars
0 (0%)
2 stars
0 (0%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 5 of 5 reviews
Profile Image for Makmild.
806 reviews217 followers
November 30, 2025
กำลังคิดอยู่ว่าจะเขียนยังไงดี เพราะชอบเล่มนี้ แบบ ตั้งใจเลยว่าจะเขียนขายให้คนอ่าน ชั้นต้องทำให้เล่มนี้แมสให้ได้! ก็เลยเขียนไม่ออก เศร้าจัง เขียนแบบเดิมละกัน

คืองี้ เราเคยอ่านเล่ม The Tyranny of Merit: What's Become of the Common Good? มาก่อนแล้ว ซึ่งพูดประเด็นคล้ายๆกัน คือ ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จอาจจะไม่ได้อยู่ที่นั่น ซึ่งหมายถึง อเมริกันดรีมได้ล่มสลายไปแล้ว แล้วในไทยล่ะ? เป็นงั้นมั้ย ซึ่งเล่มนี้มีคำตอบในบริบทไทย แล้วมันดีมากๆๆๆๆ เพราะ ในเล่ม tyranny ไม่ค่อยได้พูดเรื่องความเชื่อบาปบุญกรรมเวรมีจริงนะเออ แบบไทย แต่ metirocrazy ได้ใส่เรื่องนี้ในบริบทแบบไทยมาด้วย ว่าความพยายาม และการทำบุญ การเชื่อเรื่องเวรกรรม มันเหมือนและต่างกันยังไง เพราะคำว่า "โชค" นั้นอาจจะหมายถึง เทวดา หรือชาติก่อนเราทำมาดี

แล้วยังไงต่อ? คืองี้ มันน่าสนใจตรงที่ว่า
1) คนที่เชื่อว่าไม่ว่าจะพยายามขนาดไหนแต่ถ้าโชคไม่ช่วยก็คงไม่สำเร็จ
2) คนที่เชื่อว่าความสำเร็จทุกวันนี้ที่ได้มาเกิดจากความพยายามของตัวเองเท่านั้น
3) คนที่เชื่อว่าความสำเร็จของเราเกิดจากดวงลุ้นๆ ไม่ได้ทำไรเลย คนมันลักกี้จริงๆ
สามกลุ่มนี้ที่มีความคิดต่อความสำเร็จนั้น ส่งผลกระทบต่อทั้งตัวเอง คนรอบข้าง และสังคมอย่างแตกต่างกัน ซึ่งในเล่มก็จะอธิบายว่าแตกต่างกันอย่างไร สังคมตอนนี้ของเราเป็นผลผลิตจากแบบกลุ่มไหน อาจจะไม่ถึงขั้นเป็นอย่างนี้ได้อย่างไร น่าจะเกินขอบเขตหนังสือไปหน่อย เล่มบางนิดเดียวเอง

ส่วนตัวเราเป็นคนเชื่อเรื่องดวง (aka โชค) มันทำให้เราขอบคุณคนรอบตัวมากขึ้น ทุกวันนี้ที่มีได้ถ้าไม่ใช่เพราะสิ่งที่คนรุ่นก่อนสั่งสมมาก็คงไม่ได้อย่างทุกวันนี้ เราคิดว่าความคิดแบบ "พยายาม" จน "สำเร็จ" ด้วย "ตัวคนเดียว" มันอหังการมาก มันแบบ เออไม่มีใครเก่งเท่าแม่... แล้วจ้ะ ฮ่า และความคิดแบบ "ก็พยายามเข้าสิ" มันกดทับคนที่มีจุดเริ่มต้นไม่เท่ากันได้อย่างง่ายดาย ซึ่งประเด็นตรงนี้จะไปสอดคล้องกับเรื่อง The Burnout Society ของ Byung-Chul Han ได้อีกด้วย

กลับมาเรื่องหนังสืออีกนิดนึง คือตอนเราอ่าน metirocrazy เรานึกถึงฉากในมังงะเรื่อง Eyeshield 21 ตอนที่ฮิรุม่ากับรุยคุยกันหลังจากแพ้ศึกอะไรสักอย่าง (ลืม) แล้วรุย (คนแขนยาวๆ หน้าเหมือนกิ้งก่า) ถามฮิรุม่าว่า "ฉันกับแกก็เหมือนกัน แต่ทำไมมีแค่แกที่ชนะ" อะไรประมาณนี้ (ไม่ได้พูดแบบนี้สักทีเดียว) แล้วฮิรุม่าก็ไม่ตอบ คือ ตอนเราอ่านแบบเด็กๆ (มอปลาย) เราไม่เข้าใจมากๆ คือ ทั้งสองคนเหมือนกัน (โฉดและฉลาด) แต่ที่ไม่เหมือนกันคือ สิ่งแวดล้อมรอบตัว (เพื่อนๆ ร่วมทีม) มันคาใจเรามาก เพราะอยากรู้ว่าทำไมฮิรุม่าถึงไม่ตอบ และพอโตขึ้นมา (ตอนนี้) ก็พอจะรู้ว่าทำไมถึงไม่ตอบ เพราะมันตอบไม่ได้ ไม่รู้จะตอบอะไร

มีอีกในเรื่องเดียวกัน คือซากุระบะ กับชิน จำไม่ได้ว่าศึกไหน (จำอะไรได้บ้าง) ซากุระบะก็ถามชินประมาณว่า "แล้วจะให้คนที่ไม่มีพรสวรรค์สู้ชนะคนแบบชินได้ไง" จำไม่ได้เหมือนกันว่าชินตอบยังไง แต่ก็รู้สึกว่า กีฬาเป็นสิ่งที่ใช้คำว่า "โชค" ให้เห็นมากกว่าชีวิตการทำงานทั่วไปมากจริงๆ

ในขณะที่อีกเรื่องหนึ่งคือ ไฮคิว ตัวละครอย่าง อุชิวากะ (ว่าไปแล้วก็คล้ายๆ กับชินในอายชีลด์อยู่นะ) เป็นตัวละครที่เข้าใจเรื่อง โชคมากที่สุด เขาเป็นคนถนัดซ้าย เล่นวอลเลย์มือซ้าย และนั่นเป็นจุดที่ทำให้คู่ต่อสู้จัดการยากมาก ในเรื่องก็เล่าว่า เขาก็เกือบจะไม่ได้ใช้มือซ้ายแล้วถ้าพ่อไม่ได้เป็นคนปกป้องเอาไว้ เขาพูดออกมาเองเลยว่า เขาโชคดี เออ แต่มันก็ไม่ได้ทำให้อุชิวากะเป็นคนใจดีนะ 5555

จากตัวละครสามตัวที่เข้าใจคำว่า "โชค" ไม่มีตัวละครไหนเลยที่เป็นคน "ใจดี" กลับกันทั้งสามคนดันเป็นคนที่ "พยายาม" มากกว่าเดิมด้วยซ้ำ เขามีโชคอยู่แล้ว ใช่ แต่พวกเขาโดดเด่นได้เพราะ ความพยายามด้วยเหมือนกัน และทั้งสามคนนี้ สิ่งที่มีเหมือนกันอีกอย่างคือ เป็นที่รักของเพื่อนร่วมทีมมากๆ ซึ่งเราว่า พอมองดูแล้วมันเกิดจากพื้นฐานที่เขาเข้าใจ "ความต่าง" ของแต่ละคนที่มีจุดเริ่มต้นไม่เหมือนกัน แต่ไม่เคยเอาใครมาเปรียบเทียบ และต่างทำให้ทีมเป็นสภาพแวดล้อมที่น่าอยู่มีความเข้าใจกันและกันมากกว่า

เอ้า หนังสือ MERITOCRAZY ละ คือ เออ เราว่าเล่มนี้ทำให้เราเข้าใจตัวละคร fiction ได้ดีกว่าเดิม และทำให้เราเข้าใจตัวเองมากกว่าเดิม

เราชอบบทส่งท้ายที่อาจารย์ณัฐวุฒิเขียนมากๆ และหวังว่าตัวเองจะเป็นแบบนั้นได้มั่งเช่นกันค่ะ
Profile Image for Benz Niti.
48 reviews
December 17, 2025
อ่านแล้วรู้สึกว่าตัวหดเล็กลง(ความมั่นหน้ามลายหายไป5555) และเข้าใจคนอื่นๆมากขึ้น บางทีความสำเร็จอาศัยความพยายามอย่างเดียวอาจจะยังไม่พอ มันต้องอาศัยความโชคดีด้วย (ความพยายามยังคงสำคัญเหมือนเดิม แต่อย่าลืมบทบาทของความโชคดี)
.
รู้สึกเข้าใจมากขึ้นว่าทำไมเราควรต้องร่วมกันสร้างระบบในการกระจายโอกาสอย่างเท่าเทียม
.
หนังสือดีมากๆ อยากชวนทุกคนอ่านครับ
Profile Image for Mirai.
590 reviews127 followers
November 23, 2025
เป็นหนังสือว่าด้วยเรื่องของ ‘โชค’ และ ‘ความพยายาม’ ที่เล่าผสมผสานควบคู่ไปกับความเชื่อที่แทรกซึมอยู่ในสังคมอย่างเรื่อง ‘ความยุติธรรม’ และ ‘กฎแห่งกรรม’

เป็นหนังสือที่อัดแน่นไปด้วยทฤษฎี งานวิจัย และตัวอย่างมากมาย รู้สึกเข้มข้นและจริงจังมากกว่าผลงานเล่มอื่นๆ ของคุณณัฐวุฒิ ที่เราเคยอ่าน เหมือนว่าเล่มนี้จะไม่ได้เป็นแค่หนังสือที่ให้ความรู้อย่างเดียว แต่อ่านแล้วรู้สึกตาสว่างขึ้นมาแปลกๆ เหมือนมองบางอย่างในสังคมเปลี่ยนไป 5555

ด้วยส่วนตัวเราเองเคยประสบพบกับเหตุการณ์ครั้งสำคัญในชีวิตอยู่ 2-3 ครั้ง ที่ได้บทสรุปทางความรู้สึกว่า ’แค่ความพยายามอย่างเดียวจะเพียงพอที่จะประสบความสำเร็จจริงๆ หรือ‘ แต่คงไม่อาจพูดอะไรได้มากกว่านี้เพราะรังแต่ลดทอนความสามารถและความยินดีของผู้อื่น แต่นั่นทำให้เรากลับมามองตัวเองอย่างจริงจังว่า ถ้าต้นทุนชีวิตเรามีไม่เท่าคนอื่นแบบนี้ เราจะไปถึงความสำเร็จที่เราตั้งเป้าหมายไว้กี่โมงล่ะเนี่ย หรือเราต้องเปลี่ยนแผนชีวิตกันนะ 5555

พอได้อ่านหนังสือเล่มนี้เหมือนได้ตอบโจทย์ชีวิต(ในอดีต)ที่เรากังขามาตลอด และได้เตรียมพร้อมสำหรับปัญหาในอนาคตที่จะตามมาด้วย ดีใจที่ได้อ่านหนังสือเล่มนี้นะ ถึงจะมีบางช่วงที่อ่านยากไปนิด ต้องประคองสติตอนอ่านบางช่วงนิดหน่อย แต่สนุกและคุ้มค่าแก่การอ่านมาก ได้เห็นแง่มุมต่างๆ ของสังคม ได้เห็นพฤติกรรมบางอย่างมนุษย์ต่อเหตุการณ์หนึ่งๆ รวมไปถึงได้เข้าใจทั้งตัวเองและสังคมไปพร้อมๆ กัน
Profile Image for Nopadol Rompho.
Author 4 books388 followers
October 25, 2025
ทำไมคนที่ประสบความสำเร็จถึงชอบคิดว่ามาจากความพยายามมากกว่ามาจากโชค แล้วจริง ๆ แล้วระหว่างความพยายามกับโชคอะไรสำคัญกว่ากัน หนังสือเล่มนี้มีคำตอบให้ครับ
Profile Image for Park.
1 review
December 21, 2025
เราเองก็โชคดีที่ได้อ่านเล่มนี้
Displaying 1 - 5 of 5 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.