Παλαιστινιακή Ποίηση

by Various, Mahmoud Darwish, Samih Al-Qasim

Στην παλαιστινιακή ποίηση η γη είναι ζωντανή ιστορία. Δεν αντιμετωπίζεται μόνο ως φυσικό φαινόμενο ή σαν φυσική ομορφιά αλλά και ως ενσάρκωση της ιστορίας.

Μέσα σ’ αυτό το αδιάκοπο παιχνίδι της ανάλυσης και της σύνθεσης δεσπόζουν οι Βαβυλώνιοι μύθοι της γονιμότητας, τo παιχνίδισμα των αντιθέτων που οδηγεί στη δεύτερη γέννηση, στην αναβίωση. Στην αραβική ποίηση οι μύθοι αυτοί αποτελούν βασικό δομικό στοιχείο. Στην παλαιστινιακή ποίηση που εκφράζει μια συγκεκριμένη ιστορική κρίση, οι έννοιες του θανάτου, της ανανέωσης και της δεύτερης γέννησης παίρνουν μια ιστορική και πολιτική διάσταση χωρίς να πέφτει η ποίηση στην εύκολη πολιτικολογία. Στο λεξιλόγιό της κυριαρχούν λέξεις φορτισμένες με παλμική ζωτικότητα: η ελιά, η φοινικιά, η πορτοκαλιά, το ποτάμι, τα λουλούδια, η θάλασσα, τα σύννεφα, το χορτάρι, τα σπουργίτια, ο άνεμος, η βροχή, η θύελλα, το ουράνιο τόξο κλπ. Η έντονη παρουσία στοιχείων που εκφράζουν την ανανέωση, την αέναη αλλαγή είναι έμμεσες αναφορές στη δεύτερη γέννηση, στην αναβίωση, στην επανάσταση.

Η παλαιστινιακή αντιστασιακή ποίηση είναι άμεση, δεν παζαρεύει, δεν είναι τραγούδια για την αλλαγή και την επανάσταση, είναι επαναστατική πράξη.

Οι Μαχμούντ Νταρουίς, Ταουφίκ Ζαγιάντ και Κασίμ Αλ Κάσεμ όχι τυχαία έχουν καταξιωθεί μέσα από το έργο τους ανάμεσα στους μεγάλους ποιητές. Με το έργο τους μας ταξιδεύουν στη Παλαιστίνη. Όχι μόνο στη γη και τη φύση της αλλά και στους ανθρώπους της, στην ιστορία της. Σε λίγους στίχους, με ιδιαίτερη μαεστρία μπορούν να μας μεταφέρουν τα βιώματα του λαού της που αντιστέκεται πάνω από 75 χρόνια στον κατακτητή. Ο παλαιστινιακός λαός αντιστέκεται στον κατακτητή, αλλά ταυτόχρονα ξέρει να ζει, να αγαπά, να ερωτεύεται, να παντρεύεται, να προσεύχεται, να δουλεύει, να μαθαίνει, να γελά, να ονειρεύεται.

Το βιβλίο αυτό ωστόσο είναι παραπάνω από μια ποιητική συλλογή, από έναν ύμνο στην ελευθερία.

Με δύο κείμενα, τον πρόλογο: «Ιστορική αναδρομή στη προϊστορία τους δράματος» που υπογράφει ο καταξιωμένος ιστορικός Γιώργος Μαργαρίτης και ένα χρονικό των σημαντικότερων γεγονότων από το 1948 μέχρι τις μέρες μας που υπογράφει το τμήμα ιστορίας των εκδόσεων, ο αναγνώστης αποκτά μια σε βάθος γνώση για τα γεγονότα στην Παλαιστίνη.

Τα 26 χαρακτικά του Δημήτρη Κατσικογιάννη που σχεδίασε για την Ερυθρά Ημισέληνο και πρόσφερε στον παλαιστινιακό λαό και περιέχονται στο παρόν βιβλίο, δεν είναι «διακοσμητικά», αλλά αντιθέτως οργανικά δεμένα με το υπόλοιπο έργο. Απεικονίζουν τις φρικαλεότητες του κράτους του Ισραήλ αλλά και το θάρρος των Παλαιστινίων, τον πόθο και την αποφασιστικότητα για τη λευτεριά.

Την Εισαγωγή υπογράφει ο Πρέσβης του Κράτους της Παλαιστίνης Υussef Victor Dorkhom.

Genres: Poetry

Paperback

Published October 27, 2025

About the author

Various is the correct author for any book with multiple unknown authors, and is acceptable for books with multiple known authors, especially if not all are known or the list is very long (over 50).

If an editor is known, however, Various is not necessary. List the name of the editor as the primary author (with role "editor"). Contributing authors' names follow it.

Note: WorldCat is an excellent resource for finding author information and contents of anthologies.

Reviews

[Μιχάλης Παπαχατζάκης · Rating 3 out of 5]

Συλλογή που εξεδόθη αρχικά το 1987 από την Ένωση Παλαιστινίων Φοιτητών στην Ελλάδα και επανεκδόθηκε με την προσθήκη χαρακτικών του Δημήτρη Κατσικογιάννη και πρόλογο του καθηγητή Γιώργου Μαργαρίτη. Είναι μια πολύ ωραία συλλογή στο σύνολο διότι συνδυάζει δυο τέχνες για το ίδιο θέμα, δηλαδή τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των παλαιστινίων και τα δεινά που υφίστανται, και περιέχει έναν πολύ ενδιαφέροντα ιστορικό πρόλογο που μας εισάγει συνοπτικά σε όλα αυτά που οδήγησαν στην σημερινή κατάσταση. Οι τρεις ποιητές είναι αναγνωρισμένοι διεθνώς και ο τρίτος, ο Μαχμούν Νταρουίς, θεωρείται και ο εθνικός ποιητής των παλαιστινίων. Οι τρεις αυτοί ποιητές γράφουν για την οργή τους και την ελπίδα τους.

[Leda · Rating 5 out of 5]

Η Παλαιστινιακή Ποίηση πρωτοεκδόθηκε το 1987 σε 5.000 αντίτυπα. Η επιλογή των ποιημάτων των Mahmoud Darwish, Samih Al Qasem και Tawfik Zayed είναι εξαιρετική, τόσο σε λογοτεχνικό όσο και σε ιστορικό βάθος. Τα χαρακτικά του Δημήτρη Κατσικογιάννη είναι καθηλωτικά και ενισχύουν την επίδραση των ήδη δυνατών ποιημάτων.

Δυστυχώς τα ποιήματα και τα χαρακτικά παραμένουν τραγικά επίκαιρα. Η αντίσταση συνεχίζεται, η καταπίεση και η γενοκτονία συνεχίζονται, και αυτό το βιβλίο, όπως όλες οι αντιστασιακές φωνές, αποτελούν μαρτυρία αλλά και δύναμη.

Η Ελλάδα υπήρξε κάποτε πολύ πιο κοντά στον παλαιστινιακό λαό. Σήμερα, όμως, το κράτος μας ευθυγραμμίζεται ανοιχτά με την ισραηλινή κατοχή και τη γενοκτονία. Κι ας είναι ο λαός αλληλέγγυος. Δεν είναι αρκετό. Οφείλουμε να κάνουμε υπόλογο το κράτος και τ@ εαυτούς μας.

[Sofia Silverchild · Rating 4 out of 5]

Παλαιστινιακή ποίηση των Μαχμούντ Νταρουΐς, Σαμίχ Αλ Κάσεμ και Ταουφίκ Ζαγιάντ σε συλλογική μετάφραση επιμέλειας Ελένης Τζατζιμάκη, πρόλογο Γιώργου Μαργαρίτη, εισαγωγή του Πρέσβη της Παλαιστίνης και χαρακτικά Δημήτρη Κατσικογιάννη από τις Εκδόσεις Ειρήνη. Η έκδοση περιλαμβάνει πολυσέλιδη ιστορική επισκόπηση του μεσανατολικού καθώς κι ιστορία της παλαιστινιακής λογοτεχνίας.
.
.
Συγγνώμη
.
Ονειρεύτηκα τα πανηγύρια που πήγαινα παιδί.
Ονειρεύτηκα δυο μεγάλα μάτια.
Ονειρεύτηκα αυτή με την πλεξούδα.
Ονειρεύτηκα μια ελιά που δεν πουλιέται και λίγα γρόσια.
Ονειρεύτηκα τα απόρθητα τείχη της Ιστορίας σου,
τον μύθο της αμυγδαλιάς
που τον καημό ανάβει
στις νύχτες τις ατέλειωτες.
Ονειρεύτηκα τους δικούς μου,
της αδερφής το μπράτσο που μ' αγκάλιαζε,
μετάλλιο ανδρείας.
Ονειρεύτηκα μια νύχτα καλοκαιρινή
κι ένα καλάθι σύκα.
Ονειρεύτηκα πολλά,
πολλά ονειρεύτηκα,
γι' αυτό συγχώρεσέ με.
.
.
Ο 151ος ψαλμός
.
Ιερουσαλήμ, ξεμάκρυνες από τα χείλη μου,
οι αποστάσεις γίναν κοντινότερες.
Ανάμεσά μας δύο δρόμοι κι η πλάτη ενός θεού
κι εγώ μέσα σου ένα άστρο
-μέσα σου είμαι, μακάριο το βασανισμένο σώμα μου-
που καταργεί την απόσταση στη νύχτα της Βαβυλώνας.
Να ανήκω στον θάνατο είναι δίκαιο.
Της λευτεριάς μου η φωνή
έρχεται από το κροτάλισμα των αλυσίδων
κι ο σταυρός μου μάχεται!
.
Ιερουσαλήμ, πνίγηκαν όλα σου τα ονόματα
μέσα στο αίμα μου,
οι γλώσσες με εξαπάτησαν.
Δεν σε ονομάζω.
Λιώνω κι οι αποστάσεις γίνονται κοντινότερες.
Κι ο πρώτος των τραγουδιστών
έφτιαξε όπλο για να με σκοτώσει
στον καιρό της κονσερβοποιημένης νοσταλγίας
κι οι ψαλμοί έγιναν πέτρες. Μ' αυτές με λιθοβόλησαν
και με ξανασκότωσαν στον πορτοκαλεώνα.
.
Ιερουσαλήμ, πήρες τη μορφή
μιας ελιάς ματωμένης,
το δέρμα σου σανδάλια έγινε
για τους προφήτες και τους μύθους.
Είσαι η Βαβυλώνα μου.
.
Μακάριος
αυτός που γειτονεύει με τη νύχτα που έρχεται.
Κι εγώ βρίσκομαι μέσα σου,
πιο κοντά απ' το κλάμα των παραθυριών.
.
Μακάριος
ο πρώτος των τραγουδιστών της νύχτας που πέρασε.
Ο πρώτος των τραγουδιστών ήταν.
Το σώμα μου είναι.
Κι εγώ μέσα σου ένα άστρο
που καταργεί την απόσταση στη νύχτα της Βαβυλώνας
κι ο σταυρός μου μάχεται!
Αλληλούια
Αλληλούια

[Στεφη Λουλη · Rating 5 out of 5]

Εξαιρετικό δείγμα της παλαιστινιακής ποίησης εμπλουτισμένο με δυναμικά έργα του Δημήτρη Κατσικογιάννη αφιερωμένα στην αντίσταση του λαού της Παλαιστίνης!