Der Film: Roman

by Kristín Eiríksdóttir, Tina Flecken (Translator)

Nach Jahren am Abgrund hat Villa sich mühsam ein neues Leben erkämpft. Sie lebt mit ihrem sechsjährigen Sohn in Reykjavík, wo sie aufgewachsen ist, und jobbt als trockene Alkoholikerin in einer Bar. Dort trifft sie Dimmi wieder, einen Jugendfreund aus ähnlich zerrütteten Verhältnissen, der auf einem Walfängerschiff anheuert, „weil es einem kleinen Mann guttut, einen großen Wal zu töten“. Villa beschließt, einen Film über ihn zu drehen, doch bei der Premiere wird sie heftig für ihr empathisches Porträt des vorbestraften Dimmi kritisiert. Moralisch in die Enge getrieben, spürt Villa die Geister ihrer Vergangenheit wieder hochkommen. Der Film ist ein mutiger, offener Roman über die Wahrheit in Geschichten, über Sucht, Scham und die Widersprüche, die unsere Biografien durchziehen.

333 pages, Kindle Edition

First published January 1, 2022

About the author

KRISTIN EIRIKSDOTTIR (b.1981) made her mark on the literary scene in a big way with her collection of short stories, Doris Dies in 2010.
Critics agreed that a new, fully-fledged author had arrived with one of the most significant works of fiction of the year.
Her voice is strong and importunate – one of the most original of her generation.

Reviews

[Þorvaldur Sigurbjörn Helgason]

Fyrsta viðbragð er að gleypa bókina í sig í einum rykk en Tól er bók sem maður þarf að loka reglulega til að melta það sem á undan er gengið og leyfa sögunni að seytla inn í sig. Stína er sannkölluð töfrakona með orð og Tól er ein af hennar allra bestu, bók sem opnar gátt inn í dýpstu kviku mannssálarinnar.

[Villi Neto · Rating 4 out of 5]

Ég er greinilega maður sem fílar bækurnar hennar Kristínu. Fannst smá leiðinlegt að ég fattaði þegar ég var ca. hálfnaður að ég var frekar illa fyrir kallaður í þessa bók en vildi samt klára hana… ætli það segi ekki heilmikið um bókina.
Fannst allra áhugaverðast að lesa um Villu, hinir fínir líka, en ég hafði alveg sterkan áhuga á allt sem Villa hafði að segja.
Eins og venjulega þá flaug ég í gegnum síðustu 50 blaðsíðurnar, þær náðu mér alveg.

[Fríða Þorkelsdóttir · Rating 5 out of 5]

Kristín Eiríksdóttir er besti núlifandi íslenski rithöfundurinn. Þannig er nú bara það.

[Viktoría Blöndal · Rating 5 out of 5]

Það ætti engin að fá að tjá sig um mannskepnuna nema lýsa henni álíka og Kristín gerir.
Nú hætta kennarar að láta börn og unglinga lesa Sölku Völku eða Engla alheimsins og skyldulesning verður að lesa Tól.
Margslungin, himnaríki ig helvíti! Við erum aldrei bara eitthvað eitt - við erum allt og meira

[Rebekka Stefánsdóttir · Rating 5 out of 5]

Svo margslungin og sönn. Bókin sem ég er búin að bíða eftir. Má ég lesa aftur strax?

[Guðrún Úlfarsdóttir]

Þessi bók var eins og gluggi, þar sem ég gat fylgst með persónunum ljóslifandi handan glersins. Töfragluggi sem gat spólað til baka, séð áföll og atburði fortíðar. Ég gat horft á þau eins og alvöru fólk - eins og þau væru ekki skáldskapur.

[Heiður Anna Helgadóttir · Rating 4 out of 5]

Frábær! Mér leið eins og ég væri að horfa á kvikmynd, sá þetta allt ljóslifandi fyrir mér.

[Tinna Kjartansdóttir · Rating 4 out of 5]

Þessi var góð! Svo rosalega margt í henni og miklu meira en rúmast í einni samantekt. Gaman að lesa svoleiðis bók.

[Hertha Kristín · Rating 5 out of 5]

bravó👏👏👏 þarf að komast á einhvern bókaklúbbshitting um þessa bók ASAP

[Ragnar Númi Gunnarsson Breidfjord · Rating 4 out of 5]

Mjög vrl skrifuð, skemmtilegt að skipta bókina milli nokkra karagtera, áhugaverð frásögn um fíkn

[Pétur Marteinn Urbancic Tómasson · Rating 4 out of 5]

Virkilega góð. Mér finnst Hvítfeld rétt svo betri - bíð spenntur eftir næstu bók eftir Kristínu!

[Einar Jóhann · Rating 5 out of 5]

4,5. Töfrar í pennanum og sagan rennur áfram, mikil spenna, það er eitthvað sem grípur lesandann strax í upphafi og sleppir ekki takinu. Get sagt fullum fetum að Tól standi Hvítfeld og Elínu framar.

[Helena Björk · Rating 5 out of 5]

Geggjuð bók - gat ekki lagt hana frá mér!!

[David Karlsson · Rating 4 out of 5]

När jag läste "Elin, diverse" av Eiríksdóttir för ett tag sedan var jag inte fullt ut övertygad av berättelsen, men däremot av hennes förmåga att skriva. Det var en bok som var svår att lägga ifrån sig och så är fallet även denna gång; trots att den hoppar mellan tidsplan och personer (eller kanske just tack var det?) blir jag aldrig uttråkad utan vill hela tiden framåt.

Det är en skickligt komponerad berättelse som till en början handlar om dokumentärfilmaren Villa som gjort en film om en valfångstman och åkt till Sverige för att visa upp den på filmfestival. Korta sekvenser från den intervju hon gör med en av arrangörerna efter visningen varvas med filmens tillkomst, men ganska snabbt försvåras bilden. Dels för att valfångstmannen Dimmi i första hand visar sig vara något helt annat, dels för att Villa själv har brottats med svåra personliga problem och har en historia som hänger ihop med Dimmi.

Teman som återkommer genom boken är missbruk, trasiga relationer mellan barn och föräldar samt sjukdom. Bitvis blir det en resa ner i avgrunden och det finns kopplingar till en annan bok som Flo förlag har gett ut, nämligen "Heroin chic". Men här blir missbruk och medberoende bara en av flera trådar som vävs ihop till en mycket bredare väv som fängslar hela vägen från start till mål.

[Thorunn · Rating 4 out of 5]

Virkilega góð saga, mér fannst hún mun betri en Elín, ýmislegt – sem ég varð reyndar fyrir miklum vonbrigðum með og ætlaði því varla að nenna að lesa þessa bók.
Þessi saga myndar mjög góða heild og persónurnar eru djúpar og flóknar, enginn er bara góður eða vondur, allir eiga sína miserfiðu sögu.
Mér fannst lýsingar barnanna á brothættu lífi foreldranna trúverðugar sem og upplifanir þeirra á höfnuninni sem þau urðu fyrir upp til hópa. Fólk er bara flókið og enginn er eins.
Nafnið á bókinni er líka skemmtilega margrætt – hver og hvað er tól og hvenær og hvernig er því beitt.

[María Einarsdóttir · Rating 4 out of 5]

Það stórkostlega við Kristínu Eiríks, sem er kannski enn skýrara í Tól en í öðrum bókum eftir hana, er að það eins og flæða úr henni karakterar, senur og sögur sem eru á sama tíma svo sönn og svo ævintýraleg. Hún tvinnar saman atburðarásir sem eru svo stórkostlegar að auðvitað myndi þetta ekki gerast svona í raunveruleikanum, en samt miðla þær tilfinningum sem eru svo sannar og mannlegar að ekkert virðist meira satt eða raunverulegt. Allt þetta flæðir frá Kristínu yfir á blaðsíðurnar og ég rykkist með í flóðinu og þeytist í gegnum hjartnæmt heimildaverk um kvikmyndagerð, menningarsenuna, neyslu, áföll, fullorðnun og fjölskyldur. Mæli með fyrir alla sem fíla að lesa góðar bækur :)

[Magnús Jochum Pálsson · Rating 5 out of 5]

Saga baksagna þar sem áföll, fíkn og fíknisjúkdómar, sambönd barna við foreldra, tengslaraskanir og tengsl eru krufin og dregin saman til að búa til þrívíðar myndir af misbrotnu fólki.

Ansi löng en heldur manni samt helvíti vel. Margir rafmagnaðir kaflar og senur - það er einn sem sýnir senur úr heimildamynd sem er algjörlega magnaður.

Veit ekki hvort þetta er meistaraverk Kristínar sem fólkið hefur beðið eftir eða hvort þetta toppi Elín, ýmislegt. Þarf eiginlega að lesa hana aftur. Gef þessu samt fullt hús stiga.

[Brynjar]

Hrifinn

[Heiða Sigfúsdóttir · Rating 5 out of 5]

Frábær!

[Heida Hilmisdottir · Rating 4 out of 5]

Virkilega góð bók, hugsa ég lesi hana aftur. Marglaga persónur og margvíslegar

[Arndís María · Rating 5 out of 5]

Bjóst ekki við því að þessi bók væri eins og hún er en hún var frábæææær!

[Bryndís · Rating 5 out of 5]

Ríghélt athyglinni allan tímann, flæddi vel.

[Vala Run · Rating 4 out of 5]

var að búast við miklu eftir hype, stóðst það mögulega ekki alveg en samt sem áður mjög góð bók. hélt mér við efnið allan tímann, náði að umbreyta skoðun manns á karakterum frá byrjun og í lokin. væri geggjuð sem bíómynd, en það vantar kannski ekki íslenskar bíómyndir um neyslu og fíkla 🫠

[Sandra Óm]

Fnk. Weird book.

[Berglind Steinsdóttir]

Ótrúleg tímasetning, ég byrjaði að lesa hana daginn eftir hitafundinn á Akranesi vegna ekki-hvalveiðanna og bókin er um hvalveiðimann sem er ógæfumaður og svo ógæfusaman kvikmyndagerðarmann sem gerir heimildamynd um hvalveiðimanninn.

Þarna fléttast saman margar ógæfusögur og margt áhugavert sagt frá sjónarhorni þriggja sögupersóna. Ég veit ekki á hvað það skrifast en ég átti erfitt með að lesa lengi í einu þangað til í dag þegar ég kláraði síðustu 200 síðurnar liggjandi í sólinni á svölunum.

En þrátt fyrir margt áhugavert, svo ég segi það aftur, situr núna mest í mér pirringur yfir því hvernig AA er mært. Ég þekki bara einn mjög óvirkan alkóhólista, bróður minn, hinn mikla sjálfsástarmann og aðdáanda AA, og ég held að AA geri of mikið af því að tala upp egóið í alkóhólistum. Sumir ráða sjálfsagt við það en þessi sem ég þekki til margra áratuga er ónýt manneskja og hefur ekki einu sinni drukkið áfengi í rúm 30 ár. Honum finnst hann hins vegar eiga allt skilið frá öllum af því að hann hefur ekki fallið. Ég mætti á nokkra fundi fyrir fullorðna aðstandendur alkóhólista og mér ofbauð talsmátinn.

Endilega leiðréttið ef þið vitið til þess að AA vinni almennt gott starf.

[Karl Hallbjörnsson · Rating 4 out of 5]

Þristur til fjarki þessi. Fannst þetta virkilega ríkuleg persónutapestría sem er hægt að liggja í og rýna að því svo er virðist hartnær endalaust, ótrúlega flott detail work og einstaklega trúverðug mynd sem er máluð upp af íslensku samfélagi. Kristín neglir einhverjar einstakar áferðir á sinn einstaka máta. Mér fannst hún vinna betur með áföll en í fyrri bókum, en þau eru enn stór hluti af frásögn og persónusköpun – fannst sem hún gerði betur í því að mála upp allan skalann af áföllum. Aftur á móti fannst mér verkið ögn endasleppt, eins og það hefði ekki gefist tími til að klára það fyrir útgáfu, og að sama skapi fannst mér söguþráðurinn oft eiga það til að líða fyrir baksögulýsingar og persónusköpun. Mig vantar einhver svör við „og hvað svo?“ spurningunum sem vöknuðu upp – mér fannst eins og það væri ekki nógu mikil saga, og of mikil baksaga. Á heildina litið þó alveg virkilega flott og íburðarmikið verk.

[bolli · Rating 3 out of 5]

Vandaður texti og glöggar mannlýsingar. Áhugaverðir vinklar á fíkn og vanvirkar fjölskyldur á öllum stigum samfélagsins.

Söguþráðurinn í kringum Dimitri og heimildarmyndina í fyrsta hluta bókarinnar greip mig strax en svo fór mér að leiðast aðeins þegar trámadömp allra persónanna hófst.

Sagan var ekki alveg nógu sterk til að bera svona mikla baksögu og í miðri bók var ég hálfpartinn að bíða eftir því að henni viki aftur að Villu og Dimitri.

Þegar maður fær loksins að vita eitthvað meira um móður Dimitris og bakgrunn hans þá er bókin allt í einu búin og maður situr bara uppi með áfallasögu aukapersónanna.

[Sara Hlín · Rating 4 out of 5]

Skil ekki hvernig þessi fór framhjá mér í jólabókaflóðinu í fyrra en sem betur fer rataði hún í mínar hendur að lokum. Saga flestra persónanna er átakanleg. Villa sem glímir við alvarlegan fíknivanda gerir heimildarmynd um Dimma sem starfar sem hvalveiðimaður. Dimmi er dökkur persónuleiki en nær samt að heilla mann á undarlegan hátt enda fáum við að skyggnast inn í fortíð hans og áttum okkur á að yfirleitt er ástæða á bak við hvers vegna fólk er eins og það er. Við fáum innsýn í hvalveiðar, störf barnaverndar, lífið á Vogi og í kjöllurum borgarinnar. Naut hverrar blaðsíðu.

[Arni Snaevarr · Rating 4 out of 5]

Kristín á lof skilið fyrir að takast á við samtímann og dimma afkima hans. Ef nota ætti eitt orð um Tól er það bömmer. En Kristín er slyngur höfundur og þótt persónur hennar séu engan veginn sérlega geðfelldar, brýst maður í gegn. Held að góð bók hefði getað orðið frábær, en það er meira en að segja það fyrir höfund að bíða í eitt ár með útgáfu til að snurfusa.

[Unnur Lárusdóttir · Rating 4 out of 5]

Vel skrifuð bók um heldur ógeðfellt fólk og fólk eins og pabbann sem var "andlega fjarverandi en veraldlega áreiðanlegur" og brotna menn en velmeinandi. Ást og væntumþykja í bland við dauða og djöful. Innsýn í heim sem er vonandi flestum framandi. Hvort menn verða frábitnir hvalveiðum eða fagni AA fundum og barnavernd eftir lesturinn er óvíst.