Onder de paramariboom

by Johan Fretz

Johannes Fretz is een Nederlander. Dat hij gemengd bloed heeft, is hem tot nu toe nauwelijks opgevallen; vooral anderen lijken zich tegenwoordig druk te maken over zijn afkomst. Daar komt verandering in als hij oude gedichten van zijn Surinaamse grootvader ontvangt, en wordt uitgenodigd om op te treden in Paramaribo in het kader van de verkiezingen.
Samen met zijn moeder vliegt hij naar haar geboortegrond. Daar wordt niet alleen duidelijk dat het land meer herkenning in hem oproept dan hij voor mogelijk had gehouden, maar ook dat het tijd is om de demonen van zijn familie voor eens en voor altijd te begraven.
Onder de paramariboom is behalve een ontwapenende en geestige roadtrip door Paramaribo, een ontroerend verhaal over een moeder en een zoon, identiteit en hoop.

Genres: Nonfiction, Audiobook, Dutch Literature, Travel, Literature, School, Contemporary

270 pages, Paperback

First published February 1, 2017

Reviews

[Martijn Nicolaas · Rating 4 out of 5]

Uiteindelijk had ik tranen in mijn ogen bij het lezen van de laatste pagina’s, omdat Fretz zo’n persoonlijk verhaal over zijn moeder schrijft en daarin schaamteloos emotioneel durft te zijn. Via de blik van Johannes leren we als lezer Suriname kennen en dat is een mooie en interessante kennismaking, soms een beetje als een reisgids maar de persoonlijke betrokkenheid van Johannes voegt iets extra’s toe. Fretz’ schrijfstijl overtuigt me niet overal maar het liefdevolle portret van zijn ouders en Suriname doet dat wel.

[Marcia · Rating 5 out of 5]

Onder de Paramariboom is een prachtige en persoonlijke vertelling over de zoektocht naar een thuis, de relatie tussen ouders en kinderen en het vinden van je eigen identiteit. Johan Fretz schrijft gedurfd, eerlijk en humoristisch en geeft de lezer een unieke blik op zijn eerste reis naar Suriname; het is bijna alsof je in zijn borstzakje mee reist.

📖 Ik las dit ebook via Storytel waar ik afwisselend ook enkele hoofdstukken beluisterde.

[Izzy · Rating 5 out of 5]

5⭐

This book is about a boy finding his place in the world, having a hard relationship with his mother and the struggle of being born mixed. And it is told in a funny way by making fun of itself and It's characters, but still being very respectful(most of the times).

I'm not lying when I say that this is by far one of the best books I've read this year!

It had everything I like in books:
- The humor, I was laughing out loud in class whilst reading this! Esspacially the parts with Virginia, omg what I'd do to meet this woman! But most passages with Johannes were also extremely funny and easy to go through.

-Fitting in into this crazy world, Johannes struggles with being mixed, coming from a white(Dutch, German, Canadian,French) man and a black Surinamese woman. Johannes has been denying his Surinamese blood and that has caused him to defend his Dutchness every time someone asks him about race. He doens't want to be like his 'crazy' mother, weird, talking with an accent, being seen as less just because he has a darker skin. He doesn't wanna be a victim. But by focusing on what not to be he denies a part of him to love his Surinamese heritage and to see him and his mother both connecting because of this heritage in her home country was simply beautiful.

-Great family bonds, Johannes meets the other side of his family of the first time and eventhough it's the first time they all get to see and talk to eachother in real life, welcomes the family Brouwn Johannes without thinking about it. All the aunt, sweetest woman every, the niece, adorable woman, all the friends Johannes meets and interacts with, feel all like real people(they probably are but to get them so well back onto a page is astonishing).

-Warmth, I have loved the Surinamese culture for years because there is just something about the people and mostly the warmth they're hearts contain. I know a lot of cultures must have this too but I've been in close contact with a big Surinamese family and they practically see mine as they're own and seeing a family just like that back into this book, made me think of all of the amazing memories I've cherished for Surinam and it's wonderful, warm people.

-Cute little romance, Johannes meets a girl on his flight named Jaantje and pretty much likes here form the get go. He says hallo to her but she pretty much ignores him untill they find out they're staying in the same hotel. Jaantje and Johannes get to talk and they find out they both had wrong assumptions about the other one. They bond over being mixed. Eventhough it's still very different because Jaantje is Dutch-Hongerian and therefor white, it's something that the two talk about which means a lot to the two of them. There relation further develops and its Jaantje who makes the first move after they have eaten the best Roti ever! There is no sexual stuff, which was a pretth nice surpise as it could have ruined the story's message. But even without all of that Jaantje and Johannes fit perfectly together, they are just adorible!

-Brutal honesty! I love me an honest book where not everything gets sugar-coated and Johannes definitely didn't. His mother and father had fights when he was growing up, his father got addicted to alcohol, his mom got into a depression. Everything gets talked about and that touched me more then anything else.

-Oh and the quotes!!
My favorite one: "Alles wat je kunt verzinnen is mogelijk" which roughly translates to:"Everything you can make up, can be possible"

And with that I would reccomend you all(for everybody that's Dutch) to read this because it's not that long, easy to read and incredibly good!!

[Matthieu Wegh · Rating 4 out of 5]

?Dit boek vorige week uitgedeeld aan mijn leeskring Zoetermeer; In 2004/2005 woonde en werkte ik in Paramaribo.
🤔De 8 daagse roadtrip door Paramaribo werd boeiend afgewisseld met flashbacks uit zijn jeugd in het kibbelende huwelijk van zijn ouders. Voor mij werd het een herbeleven van bekende plaatsen als Zanderij en Commewijne en bijzondere gebruiken als links rijden, het wel en niet over politiek praten, de etniciteit tussen de "zuilen", de Sranan Tongo woorden en de gebiedende wijs.
De afgelopen weken hebben tv uitzendingen rond 50 jaar zelfstandigheid van Suriname dit beeld nog wat completer gemaakt voor mij.
MW30/11/25

[Kirsten Paoline König · Rating 5 out of 5]

‘Ik moet de geschiedenis geloof ik dankbaar zijn, de héle geschiedenis, dus ook de wrede delen ervan. Ik heb mijn leven evenzeer te danken aan barmhartigheid als aan tirannie, aan de kolonisten en aan de slaven, door mijn lichaam stroomt het bloed van de bezetters, maar ook dat van de bevrijders. Al dat bloed vormt in mijn lijf moeiteloos één stroom, die ervoor zorgt dat mijn hart blijft kloppen.
Dat het klopt.’

https://open.spotify.com/track/342CTd...
(Despite how much I’ve come to detest Spotify)


—-
Tijdens het lezen

55
‘Je moet het heel bont maken om op een Surinaams familiefeest te worden weggestuurd, maar mijn vader is het heel wat keren gelukt.’

80
‘Ik zou willen dat ik dat ik haar graf was,’ zegt Reginald. ‘Zodat ik haar voor eeuwig zou kunnen blijven omhelzen.’

87
Zachtmoedig of radicaal.

92
‘Nobele predikers van de diversiteit, al hebben ze zelf nog nooit gezoend met iemand die niet wit is. Ieder zijn ding natuurlijk.’

117
‘Kakkerlakken zijn het werk van Satan, Johannes, onthoud dat goed.’

201
‘Wanneer ik mijn ogen weer opendoe, kijken we elkaar aan met de reddeloze openheid van twee mensen die nu al, na één zoen, volledig van elkaar afhankelijk zijn geworden. Ik weet niet wat ik moet zeggen, maar voel wel dat wij ieder naar onze eigen kamer gaan. Het hoeft niet allemaal tegelijk.’

225
‘Ik moet de geschiedenis geloof ik dankbaar zijn, de héle geschiedenis, dus ook de wede delen ervan. Ik heb mijn leven evenzeer te danken aan barmhartigheid als aan tirannie, aan de kolonisten en aan de slaven, door mijn lichaam stroomt het bloed van de bezetters, maar ook dat van de bevrijders. Al dat bloed vormt in mijn lijf moeiteloos één stroom, die ervoor zorgt dat mijn hart blijft kloppen.
Dat het klopt.’

229
Wanneer je Michael Kiwanuka draait en in het boek een singer-songwriter as we read liedjes speelt van Michael Kiwanuka 🫶🏼

https://open.spotify.com/track/7oOEFD...

270
‘Mijn moeder grijpt mijn hand en knijpt erin. Dat ik uit haar buik kom, lijkt opeens een wonderlijk verzinsel en tegelijkertijd vanzelfsprekender dan ooit.’


—-
Utrecht, zondag 16 november: per toeval tegen het gratis Heel NL Leest boek aanlopen. Wat een cadeautje (de hele dag). Buddyread! ✨

[Pablito · Rating 4 out of 5]

Lekker boek, leest makkelijk weg. Vond het mooie thema’s aansnijden!

[Hella · Rating 3 out of 5]

eigenlijk 3,5 ster
met heel veel plezier gelezen maar toch iets minder indrukwekkend dan Jaguarman, tenminste wat ik me daarvan herinner

[Karin Marcella · Rating 5 out of 5]

Super, zo genoten van dit boek!
Mooi hoe de jeugd van Johannes én zijn moeder verweven is in het verhaal van de reis die ze samen maken. Sommige gebeurtenissen zijn zeker aangrijpend.
Fantastisch weg te dromen naar mijn eigen herinneringen: Waterkant, met een boot op de Surinamerivier, roti eten, de Palmentuin, hotel Torarica. Maar ook de bijzondere samenstelling van de Surinaamse bevolking en de vooroordelen die de groepen over elkaar hebben. Zo herkenbaar.
Daarnaast een verhaal van nu, met duidelijk herkenbaar engagement. Onder meer de discussie over termen als donker/zwart/neger/gekleurd komt terug.
Het taalgebruik is zo nu en dan erg grappig. Het is geen literair hoogstandje, maar het is qua thematiek zeker bijzonder.
Al met al een topper!

[Rowan · Rating 4 out of 5]

Ik luisterde het audioboek voorgelezen door Johan Fretz zelf, en dat was zo'n fijne ervaring! Fretz laat je echt voelen alsof je erbij bent. Dus zeker een aanrader, maar dan ook vooral door het audioboek :)

[Reinier · Rating 5 out of 5]

Lang geleden dat ik zo’n grappig en tegelijkertijd serieus boek las. Het boek weerspiegelt onze tijdsgeest, maar altijd met een knipoog.
Een goedlachs boek, aanrader voor alle lezers.

[Lieke Polak]

Lezen met 4V! (Zouden ze het leuk vinden?)

[Hester]

Bijzonder, genuanceerd, grappig en openhartig relaas over de zoektocht naar je identiteit, de rol van je huidskleur en ook over de invloed van jeugdtrauma. Meerdere momenten in het boek ontroerden me diep.

[Maud Reeskamp · Rating 4 out of 5]

Geweldig voorgelezen!

[boekjes van max · Rating 4 out of 5]

Mooi verhaal over de spanning tussen en samenkomst van twee identiteiten die een nakomeling van een gemengd huwelijk ervaart. Het is voor mij ondertussen wel een bekend verhaal, maar om het vanuit een persoonlijk perspectief te lezen blijft ontroerend. De letterlijke en figuurlijke warmte van Suriname is mooi omschreven.

Ook interessant dat Fretz toevallig tijdens verkiezingstijd voor het eerst het land van zijn moeder bezoekt. Je leert interessante verschillen met de Nederlandse verkiezingen. De campagnes zijn uitbundiger, Amerikaanser. En bijzonder dat ze een tijdelijke drooglegging doen als de stembussen open zijn.

[Rosalie Simone · Rating 4 out of 5]

Zo uit!
Over een reis naar Paramaribo waarin heel veel samenkomt. Zijn afkomst (zijn moeder is Surinaams), achtergrond, familiegeschiedenis, de liefde en zichzelf.
Kleurrijk en je wordt direct meegenomen.

[Vishand Lachmansingh · Rating 4 out of 5]

Mooi geschreven, was toch wel momentje waarin je hard gepakt wordt op emotioneel vlak: 'ik heb geloof ik nu pas door hoe moe ik daarvan ben'. Wild. Kan niet wachten totdat me neefje en nichtje wat ouder zijn en ze ipv van die bakra shit deze shit kunnen lezen, literatuur die echt kan bijdragen aan hun ontwikkeling.

[Renée · Rating 4 out of 5]

Ik reis graag via boeken. Bij dit boek is die reis uitermate goed gelukt! We gaan mee naar Suriname met Johannes, een jongen uit Dordrecht met een Surinaamse moeder en Nederlands/Duitse vader. Hij gaat zijn moederland voor het eerst ontdekken en als lezer ontdek je met hem mee.

Het is autobiografische fictie en lekker vlot geschreven. Onder de oppervlakte van het verhaal leer je veel over Suriname, Surinamers, cultuur en racisme. Ook familiebanden, identiteit en het wel en wee van een gezin komen aan bod.

De auteur is een leeftijdsgenoot van mij en opgegroeid in de zelfde hoek van Nederland, dus ik vond toch veel herkenbaar, ondanks dat ik zelf een witte, blonde, Nederlandse ben met idem ouders en nog nooit voet heb gezet in Suriname.

Ik vond de relatie van de ouders van Johannes het leukste element in dit boek. Het onderlinge gekeuvel en gekibbel, met als het erop aankomt toch veel liefde en genegenheid voor elkaar.

Na driekwart vond ik toch dat de rek er een beetje uit was. Daarom kom ik op 4 sterren uit in plaats van 5, maar al met al was dit een verrassend leuk en goed boek. Zeker een aanrader en een terechte keuze als Heel Nederland Leest-boek. De meerwaarde van het audioboek is trouwens dat de auteur het zelf heeft ingesproken, inclusief Surinaamse en Haagse accenten. Heel erg leuk.

[Marieke · Rating 3 out of 5]

Voor het eerst van zijn leven bezoekt Johan(nes) Fretz het geboorteland van zijn moeder: Suriname. Het boek 'Onder de paramariboom' beschrijft zijn indrukken, zijn belevenissen en blikt terug op Johans leven tot dan toe, 29 jaar waarin Suriname geen rol van betekenis speelde.
Fretz beschrijft de verwondering die hij voelt, de emoties die het losmaakt en ook hoe puzzelstukjes op hun plaats vallen. Toch ook herkenning.
Dat wat hij beschrijft speelt zich af in de wereld waarin ik leef, met mijn gezin. Daardoor is het een ander soort leeservaring. Of je wil of niet gaat je brein op zoek naar wie de personages zouden kunnen zijn, of denk je na of jij net die dag dat Johan bij De Gadri was ook daar zat. En dat die peper van De Gadri toch best wel meevalt. Het laat je ook nadenken over hoe jij zelf in deze wereld staat en specifieker, in deze samenleving. En dan beland ik bij een van mijn stokpaardjes, dat we in deze tijd van globalisering andere identiteitsvarianten ontwikkelen. Fretz ontmoet een meisje, Jaantje, dat zegt: " (...) blijkt dat mensen meer bezig zijn met 'tribe' dan met kleur. bij wie 'hoor' je? Dat is de vraag. Wie hoort er bij jou?" Fretz stipt steeds oppervlakkig aan waar ik zo een groot deel van mijn leven mee geworsteld heb, en nog steeds.
Dit boek heeft mij vooral heel erg nieuwsgierig gemaakt naar wat hierna volgt, of hij ook de diepte induikt, want er is duidelijk meer dan genoeg aan inspirerend materiaal.

[Manon Van der lit · Rating 4 out of 5]

Ik hoor ook bij de mensen die dit boek veel te laat hebben ontdekt. Dankzij de Nederland leest campagne sloeg ik het open en ik heb ervan genoten! Fretz schrijft grappig en met emotie. In een interview vertelt hij dat het grotendeels auto biografisch is maar dat hij zijn verhaal in een fictief jasje heeft gestoken en dat heeft goed uitgepakt. Het verhaal heeft zich als een film aan me gepresenteerd, ik heb gelachen en ben geraakt. En het doet me ook beseffen hoe tweede en misschien zelfs derde generaties ‘immigranten’ zich bewust of onbewust ontheemd kunnen voelen en hoe belangrijk het is om je vroegere thuisland te leren kennen.

[b aaron talbot · Rating 5 out of 5]

my first dutch language book :-)

a good story about a guy who is coming to terms with his surinamese heritage, finally visiting the country for his 29th birthday. i got some of the humor/jokes (i am sure not all of them) but i actually comprehended what was going on.

next up is a biography of johan cruijff.

[Jasmijn · Rating 5 out of 5]

Dit boek stond al een lange tijd op mijn te-lezen lijst, nu is het er eindelijk van gekomen! Een verhaal (of zoals in het boek meermaals wordt gesproken over 'tori') over cultuur en identiteit, prachtig geschreven. De schrijfstijl laat alleen al zien hoe de taal verder reikt dan simpelweg één cultuur, het verbindt ons allen.

[Marit · Rating 4 out of 5]

Heerlijk vlot geschreven en er zit ongemerkt best veel in dit boek (Surinaamse geschiedenis, zoektocht naar identiteit, verstoorde ouder-kindrelatie, een classic liefdesverhaal). Niet per se veel nieuws onder de zon, maar toch erg enthousiast door de stijl en de mix van dingen. Goede keuze voor Heel Nederland Leest!

[Manuela · Rating 4 out of 5]

Johannes heeft een fijne schrijfstijl waardoor het boek prettig leest. De verhaallijn omtrent zijn moeder vond ik mooi, kwetsbaar, open en eerlijk. dit greep mij aan.
Ik ben blij dat ik dit pareltje heb mogen lezen.

[Julia Dijkers · Rating 4 out of 5]

4.5 ster.

Ik luisterde het luisterboek, ingesproken door Fretz zelf. Hardop gelachen; licht en toch zo mooi.

[Piret · Rating 5 out of 5]

Een zeer persoonlijk verhaal, ontroerend en grappig tegelijkertijd.

[Emyne · Rating 4 out of 5]

Mooi geschreven, een verhaal over identiteit, reizen en waar kom je vandaan. Er zat ontroering, humor en de laatste pagina's brachten mij aan het huilen. Erg goed!

[Maureen · Rating 4 out of 5]

Wat een genot om dit boek te luisteren. Mede door de verschillende stemmen kwamen alle personages tot leven. Mooie mix van humoristische taferelen, een familiegeschiedenis en een ontdekkingsreis naar wie je bent. Al wandelend moest ik een traantje wegpinken tijdens het hoofdstuk Mi man pikin.

[Marie · Rating 5 out of 5]

als cadeautje gekregen van de OBA🥰

Een heel mooi, persoonlijk en waargebeurd verhaal over de half-Nederlands. half-Surinaamse Johannes die samen met zijn moeder op ontdekkingsreis gaat naar zijn roots in Paramaribo. Naast de kleurrijke beschrijvingen van Suriname en haar inwoners, krijg je ook een inzicht in Johannes zijn kindertijd en het opgroeien met een alcoholische vader en een depressieve moeder. Al met al een heel leerzaam, emotioneel en verrassend intersectioneel boek.

[Sannah · Rating 4 out of 5]

Heel mooi en goed leesbaar boek!

[Annika · Rating 4 out of 5]

Eigenlijk 3,5 ster voor het leesboek, maar minstens 4 voor het luisterboek. Daarin leest Fretz zelf voor uit zijn semi autobiografische roman over zijn reis naar Suriname, het geboorteland van zijn moeder. Door al die verschillende stemmen zet hij echt een superfijne sfeer neer en komen zijn grapjes ook beter tot hun recht.