Eine Frage der Schuld: Roman - Mit der "Kurzen Autobiographie der Gräfin S. A. Tolstaja"

by Sofia Tolstaya, Alfred Frank (Translator), Ursula Keller (Translator)

Bewegende Geschichte einer jungen Frau in einer tragisch scheiternden Ehe


Wessen Schuld ist es, wenn aus Liebe Lieblosigkeit wird, aus Leidenschaft Wahn, aus Begehren Überdruß? – Sofja Tolstajas Roman zeichnet das differenzierte Porträt eines mehr und mehr sich entfremdenden Paares. Mit diesem überraschenden Fund, hier in deutscher Erstübersetzung, tritt die Autorin aus dem Schatten ihres weltberühmten Ehemannes.


Daß hochbegabte Frauen im Schatten hochbegabter Männer stehen, ist nichts Außergewöhnliches. Dem Angebeteten zuliebe leisten sie Verzicht, werden im besten Fall zu Musen, im schlechtesten zu Haushälterin nen. Dies ist auch das persönliche Schicksal der Sofja Tolstaja (1844–1919), nachzulesen in ihrer «Kleinen Autobiographie». Über Jahrzehnte hinweg war sie ihrem Mann, dem berühmten Tolstoi, treue Gefährtin, verstän dige Erstleserin und Kritikerin seiner Werke, Schreibkraft, «Ehefrau im althergebrachten Sinne» (nach Tolstois eigenem Bekunden) und nicht zuletzt Mutter von dreizehn gemein sa men Kindern. Niemand konnte ahnen, daß sich hinter der Frau an Tolstois Seite eine exzellente Schriftstellerin verbarg, hatte sie doch ihre erste Erzählung vor der Hochzeit verbrannt. Fünfund siebzig Jahre nach Tolstajas Tod aber machte man in ihrem Nachlaß einen Sen sations fund.
«Eine Frage der Schuld» handelt von der fatalen Entfrem dung zwischen Eheleu ten. Mit psychologi scher und sti listi scher Finesse schildert die Autorin, wie bohrende Eifersucht erst das Vertrauen zerstört und dann die beidseitige Achtung. Im Gegensatz zur frauen- und lust feindlichen «Kreutzersonate» Tolstois, als dessen Gegenstück Tolstajas kleiner feiner Roman angelegt ist, erfahren hier beide Seiten Gerechtigkeit. Mit «Eine Frage der Schuld» ist eine Auto rin zu entdecken, die fortan einen eige nen Rang und Namen in der Welt literatur beanspruchen kann.




• Eine kleine Sensation: Tolstajas Roman zum ersten Mal auf Deutsch!
• Replik der Ehefrau Tolstois auf dessen skandalöse „Kreutzersonate“: Überraschend anderer Blickwinkel auf das Werk des großen Dichters.

Genres: Classics, Russia, Fiction, Novels, Russian Literature

321 pages, Kindle Edition

First published January 1, 1893

About the author

Sophia Andreyevna Tolstaya (née Behrs) (Russian: Со́фья Андре́евна Толста́я, sometimes Anglicised as Sophia Tolstoy), was the wife of Russian novelist and thinker Leo Tolstoy. Sophia was one of 3 daughters of physician Andrey Behrs, and Liubov Alexandrovna Behrs.

Sophia was first introduced to Leo Tolstoy in 1862, when she was 18 years old. At 34, Tolstoy was 16 years her senior. On 17 September, 1862 the couple became formally engaged, marrying a week later in Moscow. At the time of their marriage, Leo Tolstoy was already well-known as a novelist after the publication of The Cossacks.

On the eve of their marriage, Tolstoy gave Sophia his diaries detailing his sexual relations with female serfs. In Anna Karenina, 34 year old Constantine Levin, a semi-autobiographical character behaves similarly, asking his 19 year old fiancée Kitty to read his diaries and learn of his past transgressions.

The Tolstoys had 13 children, only 8 of which survived childhood. Tolstaya tried to convince her husband to use birth control but he refused. Fortunately, the family was prosperous, owing to Tolstoy's efficient management of his estates and to the sales of his works, making it possible to provide adequately for the increasing family.

Tolstoya was a devoted help to her husband in his literary work. She acted as copyist of War and Peace, copying the manuscript seven times from beginning to end.

In 1887, Tolstoya took up the relatively new art of photography. She took over a thousand photographs that documented her life, including with Tolstoy, and the decline of pre-Soviet Tsarist Russia.

She was also a diarist and documented her life with Leo Tolstoy in a series of diaries which have been published in English translation.

After many years of an increasingly troubled marriage - the couple argued over Tolstoy's desire to give away all his private property - Leo left Sophia abruptly in 1910, aged 81, with his doctor, Duchan Makovicki, and daughter Alexandra Tolstaya. Tolstoy died 10 days later in a railway station, whilst Sophia was kept away from him.

Following the death of her husband, Sophia continued to live in Yasnaya Polyana and survived the Russian Revolution in relative peace. She died in 1919.

Reviews

[Maria Yankulova · Rating 5 out of 5]

В повестта на Толстая няма нищо свръхоригинално, но на мен ми хареса много. Намери ме в правилния момент или просто обичам руска литература. Беше ми изключително приятно, докато я четох и дори бих я препрочела.

Темите, които засяга ме вълнуват, усетих героите живи, симпатизирах силно на княгиня Ана Прозорска и успях да се потопя изцяло в душевните и терзания. Какво осмисля брака между мъжа и жената? Отговора на този въпрос не знам дали открих на тези 166 страници, но съм благодарна за свободата, кото имам във всеки един аспект на живота днес.

Интересен е повода за написването на “Чия е вината”, а именно като отговор на “Кройцеровата соната” на Лев Толстой. Определено искам да я намеря и прочета.

[Ренета Кирова · Rating 4 out of 5]

Понеже прочетох, че тази повест е написана в отговор на „Кройцерова соната“ от Лев Толстой, ми стана интересно и пожелах да я прочета. Критиците твърдят, че в нея са вплетени автобиографични елементи от семейния живот на София и Лев. Повестта може да ви допадне, ако обичате да четете руска класика.
В тази книга се прави дисекция на едни брак от женска гледна точка. В момент на страст към 18-годишната Ана, семейният приятел княз Прозорски, решава да се ожени за нея. Тя с вълнение приема този брак и се надява на щастие и разбиране от страна на съпруга. Само че той не се оказва романтичният и разбран мъж, който освен страстта, която има към нея, да успее да утоли и копнежите на душата ѝ. Двамата се оказват различни във всяко едно отношение.
Книгата е разделена на две части. В първата Ана е представена като ревнива съпруга, във втората е обратното. Князът вече не изпитва този копнеж към нея, не може да я разбере и в същото време я ревнува от всеки и всичко.
Хареса ми как са описани душевните терзания на героинята, книгата ме увлече и с интерес я дочетох.

[Yoana Miteva · Rating 4 out of 5]

Чия е вината? четох в комплект с Кройцерова соната на Лев Толстой. Двете книги са като Ин и Ян. Но вместо да преливат и взаимно да се допълват, те се отблъскват. Творбите говорят на различни езици. Мизансценът и сюжетът в общи линии са едни и същи, но фокусът и логиката на героите се разминават диаметрално. Лев Толстой създава арехетипове, а София Толстая разглежда героинята си с конкретната ѝ индивидуалност. И двамата автори от своята камбанария звучат убедително. Тъжно е обаче неразбирането и драмата между две талантливи личности, които са породили и създаването на книгите Чия е вината и Кройцерова соната.

[Bookmaniac70 · Rating 4 out of 5]

В сравнение с "Кройцеровата соната" на Лев Толстой тази повест е като приятен, но слабичък чай. Чувствително, интелигентно писане, без да впечатлява с оригинални идеи. Интересен е поводът за написването й, който я прави интригуващ документ. Препоръчвам да прочетете след това и повестта на Толстой.

[Юлия · Rating 4 out of 5]

3.5

[Dana Loo · Rating 4 out of 5]

Chiaramente la risposta alle idee così brutalmente espresse dal geniale letterato,ma meno geniale marito, ne La sonata a Kreutzer. La sua visione del matrimonio, del rapporto coniugale, l'esaltazione dell'amore spirituale contro quello carnale, quasi esclusivamente concepito e praticato dal marito. Un racconto molto ben narrato, ponderato, senza alcuna cattiveria, sui sogni di Anna, una ragazza solare, intelligente, brillante, come era la Tolstaja, che ad un certo punto della sua vita si innamora di un uomo più maturo, ne subisce il fascino e accetta di essere sua sposa sperando che quel rapporto possa essere tutto ciò che aveva sempre idealizzato. Ma il marito si rivelerà un uomo fondamentalmente egoista, passionale, incapace di comprendere le esigenze della moglie, incurante dei figli. Da qui il disincanto, la necessità di liberarsi dalle catene di un amore solo esclusivamente lussurioso e cercare stimoli in un sentimento più ricco dal punto di vista spirituale e intellettuale, che sfociò nell'amicizia del tutto casta con un giovane musicista...
Un romanzo chiaramente autobiografico, lo sfogo di una donna stanca di essere solo oggetto sessuale, che rivendica un proprio ruolo, che desidera attenzioni di altro genere, che vuole liberarsi dalle catene di una vita intellettualmente e culturalmente sterile che nn le ha donato nulla. Una bella e profonda riflessione sulla condizione femminile dell' 800, un grido di allarme, di ribellione contro un mondo egoisticamente e cinicamente maschilistica che usa e umilia la donna, cieco di fronte al suo desiderio di emancipazione e del valore dell' io femminile...
Alla fine del racconto una breve biografia di Sof'ja ci fa comprendere e conoscere meglio la vita di questa giovane ragazza che sacrificherà i suoi sogni e i suoi ideali di gioventù in nome di un amore che si rivelerà, soprattutto negli ultimi anni, talmente faticoso e doloroso da farle pensare spesso al suicidio come unica liberazione...

[Anita · Rating 4 out of 5]

Sofia Tolstaia es una de las heroínas de la literatura, sin ella, no habríamos tenido las obras de Tolstoy como las tenemos ahora. Y por supuesto, fue maltratada no sólo por su marido, sino por otros hombres que no toleraban su influencia en las obras maestras de la literatura rusa, y por tanto, fue relegada. Esta novela, publicada un siglo después de ser escrita, es una nueva muestra de la sensibilidad e inteligencia de la que Tolstaia fue capaz, y la forma en la que presenta a una mujer que sacrifica su felicidad por su marido, sólo para ser acusada de infidelidad y maltratada, es revolucionaria para la época.

[Pepi · Rating 5 out of 5]

The book immediately caught my attention being an answer to Sophia Tolstaya’s husband’s Kreutzer’s sonata, which states that women are always to blame in failed marriages. I was just looking through it and suddenly realized I’ve started reading it without planning to.
The book represents the spiritual conflict when one lives with a partner that only values marriage for its carnal benefits. For that reason the image of the husband is (to put it mildly) disgusting, and highlights the toxic masculine values like desire for power and control, jealousy, and violence that plagued the human society then and, unfortunately keep doing it to this day.
A vital read, which Sophia Tolstaya probably didn’t think would be so relevant today, more than a century later.

[Mia · Rating 4 out of 5]

It's overall a simple story and pretty straightforward. It's not a big novel, so that's to be expected, but the characters are well crafted which makes it interesting to read, especially if you know the context under which this book has been written. It's very useful that there's a short autobiography at the end.
I really wish Sofja Tostaja had written a large-scale novel. I'm sure that I'd enjoy reading that a lot.

[LaCitty · Rating 4 out of 5]

La storia è molto simile a quella di Sonata a Kreutzer solo che il punto di vista in questa storia di gelosia e di ossessione amorosa è quello della giovane moglie e non del marito. Anna, la protagonista, è bellissima e ingenua, ha un fortissimo afflato ideale nel suo modo di concepire l'amore al punto da negare qualsiasi necessità di un contatto fisico e questo si rende particolarmente evidente nel rapporto con Bechmetev e nel disgusto nei confronti del marito (il quale, va detto, è un po' viscido). D'altra parte questa ricerca di un amore puro e ideale, agli occhi moderni risulta un po' stecchevole.
Il romanzo è scorrevole, Sofia scrive benissimo, ma il marito è un gradino più su.
Interessante anche l'autobiografia che accompagna questo scritto in cui emergono i punti di contatto e le differenze tra la vera vita dei coniugi Tolstoj e il racconto del romanzo.

[Johann Guenther · Rating 5 out of 5]

TOLSTAJA, Sofja: „Eine Frage der Schuld“, München 2010
Eine Freundin empfahl mir dieses Buch und es war eine sehr gute Empfehlung.
Die um vieles jüngere Frau von Tolstoi war ursprünglich auch Dichterin, musste sich nach der Heirat aber dem großen Dichter unterordnen. Umso erfreulicher ist es, dass einige Romane von ihr existieren, wie etwa dieser, der zeigt welch großes Talent sie war. Leider ist nicht viel von ihr erhalten, weil sie vor ihrer Hochzeit mit Tolstoi alles von ihr Geschriebene – auch ihre Tagebücher – verbrannte.
Ich glaube heute ist der Unterschrift von weiblichen und männlichen Schriftstellern nicht so groß als vor hundert und mehr Jahren. Man fühlt an der Art, wie die Texte geschrieben sind, dass das von einer Frau stammt.
Das Buch baut auch den Ablauf der Liebesbeziehung eines Ehepaares sehr schön auf. Von der großen ersten Liebe mit all den später kommenden Wellen der Enttäuschung und des Versuchs wieder zu beginnen. Der Verlauf der Beziehung zwischen Eheleuten wird bis zum Tod der Frau beschrieben.
Im Anhang des Buches findet sich eine Autobiografie der Frau Tolstois. Interessant das Leben einer Frau im Russland des 19. Jahrhunderts zu lesen. Die Vorgeschichte ihrer Eltern und Großeltern und wie sie selbst Zugang zur Universität bekam. Sie beschreibt wie sie durch Bücher von Feuerbach und Büchner zum Materialismus fand, den aber wieder verließ, weil ihr die orthodoxe Kirche und ihr Glaube fehlten. Auch in den späten Jahren ihrer Ehe, als ihr Mann von der Kirchenlehre abfiel und sogar exkommuniziert wurde, blieb sie dem orthodoxen Glauben treu.
Auch ihr Zugang zur Literatur wird angesprochen: „Ich lernte eher schlecht, beschäftigte mich immer ausschließlich mit dem, was ich liebte. So begeisterte ich mich besonders für die russische Literatur und las damals sehr viel …“ (Seite 223)
Sie war eigentlich eine Generation jünger als ihr Mann. Ihre Mutter war mit Tolstoi befreundet und er war nur 2 Jahre jünger als die Mutter. Sie hat ihre Arbeit ihrem Mann untergeordnet: „Von den ersten Tagen an war ich meinem Mann Helferin sowohl in Wirtschaftsdingen als auch bei der Abschrift seiner Werke.“ (Seite 227/228) In ihrem Tagebuch schrieb sie dazu: „Das Bewusstsein, einem Genie und großem Menschen zu dienen, gab mir Kraft zu allem“. (Seite 231) Neben der intensiven Arbeit mit ihrem Mann bekam sie 13 (lebende) Kinder, von denen sie 10 selbst stillte. Neben Hauslehrern unterrichtete das Ehepaar die Kinder selbst.
In diesem Buch werden zwei Aspekte geliefert:
• Man erfährt durch diese Biografie der Ehefrau sehr viel über ihren Mann Tolstoi.
• Der Roman „Eine Frage der Schuld“ ist ein Spiegelbild des eigenen Lebens und insofern auch eine Biografie.
Tolstoi wurde krank und die Familie übersiedelte für fast ein Jahr an die Krim. Es brachte aber keine Besserung und man ging aufs Landgut zurück. Tolstoi, der sich mehr und mehr von seiner Frau (geistig) entfernte, verließ sie letztendlich auch. Als er starb und sie nachfuhr, wurde sie nicht mehr zu ihm gelassen.

[(P)Ila · Rating 4 out of 5]

Scritto in risposta alle idee espresse ne La sonata a Kreutzer dal marito, Amore colpevole rappresenta la visione di Sofja Tolstaja riguardo il matrimonio.
La storia è una di quelle semplici: la bella Anna è una giovane fanciulla che crede di essersi innamorata di uomo, il principe Prozorskij molto più maturo di lei, affascinante, colto e ricco; ma dopo il velocissimo matrimonio la verità verrà a galla e l'amore che era convinta di provare per il marito si sposterà proprio su un vecchio amico del principe, con delle conseguenze tragiche.
La storia ci viene raccontata dal punto di vista di Anna, diversamente dal romanzo di Tolstoj, e le idee che vengono sottolineate sono quanto di più lontane da quelle affermate dal marito; per Sofja infatti il matrimonio non è solo la conseguenza di una desiderio carnale, per lei infatti esistono sentimenti superiori, affinità caratteriali che possono portare ad un amore puro e casto.
Il principe Prozorskij è l'emblema dell'amore carnale: un uomo che non vede al di là di un bel viso o di un bel corpo e per cui un matrimonio si riduce a quello che succede a tarda notte sotto le lenzuola, è un uomo incapace di comprendere la moglie, non ne capisce né gli atteggiamenti né le intenzioni ed è proprio per questo che soccomberà sotto la propria folle gelosia, una gelosia che gli impedisce anche di provare i naturali sentimenti che i genitori hanno nei confronti dei figli.
Anna invece è una donna innamorata dell'amore, istruita e intelligente cerca di vivere la propria vita in favore di qualcosa di superiore, instancabile è sempre alla ricerca di continui intrattenimenti e non sempre frivoli, madre dolce e protettiva in realtà non fa nulla per attirare le gelosie e le ire del marito che travisa ogni situazione, anche quando si renderà conto di essersi innamorata di un altro uomo non esiterà a rimanere accanto al marito, anche per amore dei propri bambini.

Il libro contiene anche una breve autobiografia dell'autrice e dopo averla letta salta subito all'occhio che le assonanze tra la vita matrimoniale dei coniugi Tolstoj e quella dei protagonisti del romanzo siano tante: Anna è Sofja e Prozorskij è Lev.
Sofja condanna senza pietà quell'amore carnale che il principe incarna: il desiderio e l'attrazione non possono portare a nulla di più che la soddisfazione sessuale di un uomo caduto in un circolo vizioso; il tenero sentimento che la legherà ad un altro uomo invece sarà frutto di affinità caratteriali, passioni in comune e bontà d'animo e mai questo sentimento cederà ad una passione carnale, sarà invece un sentimento spirituale, puro e casto.
E' questo il messaggio, l'esaltazione di sentimenti veri, di una donna che è stufa di essere considerata un oggetto utile solo a sfogare gli istinti maschili e ad accudire i figli. Personalmente ho trovato il libro più moderno della Sonata con malinconiche riflessioni sulla condizione femminile nell'Ottocento, pensieri che purtroppo, nonostante siano cambiate parecchie cose, non si discostano molto dall'attuale considerazione delle donne.

[Heather Fryling · Rating 5 out of 5]

While Sophia's novella, Who's to Blame? lacks the literary polish of the Kreutzer Sonata, it was, for me, a moving counterpoint to Tolstoy's diatribe against women.

[Gresi e i suoi Sogni d'inchiostro · Rating 4 out of 5]

A volte, quando corro, ho la sensazione che mi basterebbe puntare un po’ di più i piedi per spiccare il volo. Anche l’anima deve essere sempre pronta a spiccare il volo …nell’infinito.



Certi romanzi possiedono un certo stile. Detengono il forte bisogno selvaggio di essere se stessi, solo e unicamente se stessi, perfino a costo di offendere chi avesse letto, un animo testardo che affascina sempre la mia anima semplice ma appassionata, che ho visto in questa storia una donna intrappolata nel suo corpo, quello di ragazzina, una donna che non ha mai abbandonato i suoi principi, che non ha mai smesso di essere del tutto libera e indipendente fin quando Dio l’accolse nel suo abbraccio, esattamente ciò che accadrà prima o poi a tutti noi.

Anna Tolstoj, la moglie del grande poeta e scrittore russo, aveva un animo audace, un temperamento apparentemente forte, duro che tuttavia si lascerà contagiare dai dettami di un cuore che sussulta a ogni reazione amorosa. Nonostante gli innumerevoli tentativi di astenersi, annullarsi, il suo cuore è turbato dalle stesse eterne angosce. E al di là di questi imperativi, c’era la confutazione da parte della stessa autrice secondo cui i sentimenti, la mancata libertà, l’idea di poter cambiare un mondo che in quel momento si stava avviando verso la distruzione più totale.


A questo mio ennesimo viaggio spericolato si aggiunse il tentativo di comprendere come e perché mi fossi piombata qui, in un paesino della Russia sul finire del 1800, piena di strane storie da ascoltare e sentire. Ogni giorno è portatore di speranze, eventi, sensazioni che mi sconvolgono completamente; il richiamo al vecchio e al nuovo, è sempre così prepotente che negli ultimi tempi mi sono trovata ad amare certe storie molto più di quel che credevo.
La protagonista della storia che mi è stata letteralmente sbattuta sotto il naso abitava in una casetta a un piano in una lunga fila di casette tutte uguali, incastrate fra due avvallamenti, il cui accesso conduceva in un posto meraviglioso: una biblioteca. L’immagine della mia felicità. Non il luogo più adatto da scegliere fra posti diversissimi e migliori – il Cimitero dei libri dimenticati è un esempio - ma quel covo di incontri e scontri che picchieranno sulla testa di Anna con prepotenza e ossessione, quasi una confessione lanciata dalla soglia del suo animo. Ogni cosa era descritta benissimo. Accettare quell’ineluttabile accettazione del mondo così com’è e di noi stessi in quanto esseri sostanzialmente completi, sono alcuni di quegli elementi che evidenziano la personalità di Anna formata dallo stesso sistema, che la opprime e la induce a entrarne a far parte.
Gioisco nel pensare di essere capitata in un luogo che ha sortito nell’immediato un certo fascino, a vedermi lì camminare silenziosa, a parlare dei fatti della loro vita, e quasi sempre devo cercare di contenermi per non scoppiare a ridere all’idea che qualcuno che ai giorni nostri avrebbe volto le spalle a tutto e tutti per raggiungere i suoi scopi potesse invece soffrire in questo modo, senza però ottenere effettivamente niente. Si, poiché Anna si vedeva come dominata dalla presenza di un luogo da cui vorrebbe allontanarsi, così trascurato e malinconico. Dominata da una forte riluttanza del vivere, a osservare il mondo che la circonda. Ciò che vede o sente ha un suo peso e una sua vivacità di cui non è abituata. Persino le cose sgradevoli sembrano essere degne d’attenzione perché anch’esse sono parte di lei. Il passato non poteva tenerla avvinta quando il presente è così ricco, quando le stesse sorprese della vita hanno il potere di offuscare persino le cose più impensabili.
Ero io che stavo suggerendo tutto questo, o effettivamente Anna aveva bisogno di capire che per intensificare lo splendore del suo animo, la sensazione di giovinezza e tenerezza che questa fuga dovrebbe conferire perdono in lei quei pochi contorni che aveva assunto. Allegoria di una mancata libertà, sopravvalutata e vana che impedisce ogni cosa, causata da disordini, dalla decimazione di un sistema che ti induce a non poter fare altrimenti. Ed io che la incitavo a fare tutto questo. Non mi parve però che Anna mi avesse sentito.
In Amore colpevole ho visto il preludio di uno scenario meraviglioso che avrebbe potuto diventare più grande e maestoso. Se quelli che lo hanno abbandonato non avessero considerato il loro ritorno alla stregua di una risa, non avrebbero visto come la Russia era quel luogo oscuro, svuotato di fascino e ricchezza di cui la stessa autrice avvertì sensazioni avvicendarsi come ombre sempre più ostili di cui la società fu oscurata da un’ombra più oscura della guerra civile. L’autrice avvertì un certo dissenso, in tutto ciò, perciò descrisse così bene questa storia. L’irritante egualitarismo della vita rurale, sentimenti ambivalenti o ignoranti nei confronti del passato, la nebulosità di valori, l’assenza di cultura, e la povertà intellettuale che si riscontra in quest’opera e in altre pubblicate dall’autrice descrive quell’età dell’oro in cui la gerarchia sociale, la libertà personale, il rispetto per il prossimo e il passato e una consapevolezza di quei valori che dominano la vita dell’alta società. C’è un vincolo che lega i valori di una società e il suo ambiente sociale, l’esistenza vuota dei personaggi e la sua correttezza. Ma comprendendo l’ambiente possiamo comprendere le persone.
Algido e impenetrabile, circondato da quella patina di emozioni che ti scavano dentro, romanzo che affonda le sue radici nel cuore di chi legge non badando a niente e nessuno se a ciò che potrebbe intaccare la sua anima semplice e lucente.
Non solo quella pantomima scissione fra vecchio e nuovo in cui il vecchio sembra mescolarsi al nuovo con estrema cura, ma il bisogno impellente di scovare quella via di fuga, una libertà intrinseca a qualunque forma di possessione e ossessione, slancio di azioni e pensieri che si tramutano in impulsi emotivi la cui ondata è però talmente travolgente da aprire varchi nel cuore. La veridicità di certi fatti che sono stati sottoposti dall’impossibilità dell’uomo di adottarsi al progresso, in cui alla fine Anna resterà ancorata ai suoi obiettivi, che non ha mai abbandonato i suoi principi, non ha mai toccato la corruzione, venduta ma essere audace di cui l’ignoranza dei paesini di provincia, l’assetto sociale non avrebbero potuto prevalere. Piuttosto cambiare prospettiva, visione del mondo.

[Lili Bammens · Rating 4 out of 5]

Verhaal geschreven door een sterke vrouw, over een sterke vrouw. Ik had steeds een ander boek in het achterhoofd, ook geschreven door een vrouw, zij het iets later, namelijk "De uitreis" van Virginia Woolf. Het contrast tussen beide hoofdpersonages raakte me heel erg. Enerzijds de rijke 24 jarige Rachel bij Woolf, op zoek naar "De waarheid", op wereldreis in boeiend gezelschap maar toch niet echt gelukkig en totaal buiten het gewone leven staand, anderzijds Anna, de hoofdpersoon bij Tolstoja, ook uit een welstellende omgeving, die op 18-jarige leeftijd met een oudere vorst trouwt, mee werkt op de landerijen van haar man, kinderen krijgt en opvoedt en die zich ook bezig houdt met de scholing van de boerenmeisjes op het landgoed. Anna staat echt in het leven, weet wat ze verkeerd heeft gedaan, mist de echte (Voor haar niet lichamelijke) liefde maar blijft principieel achter haar keuzes staan. Wat een wereld van verschil tussen Rachel en Anna. Tussen Rusland en Engeland ook.

[Anna (spacciatrice_di_pensieri) · Rating 4 out of 5]

4,5✨
Questo romanzo mi ha particolarmente colpito, scritto benissimo, toccante, coinvolgente. Anna é una protagonista meravigliosa, profonda e colta. Amore colpevole é una risposta a "La sonata a Kreutzer" e a mio parere, Sofja batte Tolstoj in quest'opera.
Bellissima anche l'ultima parte, con l'autobiografia di Sofja. Viene spiegato anche come é stato scritto Guerra e pace, é stato davvero interessante scoprire com'é nato, specialmente visto che l'ho amato così tanto!

[Моника · Rating 5 out of 5]

Книга, съобразен отговор от София Толстая към "Кройцерова соната" на съпруга ѝ Лев Толстой.
Историята на младата Ана. Едно невинно дете, с идеалистична представа за любовта и света. Със стремеж към духовно развитие. Влюбва се в семейния приятел княз Прозорски. Но почти веднага след брака Ана разбира, че всичко това, към което се стреми в бляновете си, е трудно постижимо. Вярна на мъжа си, майка на четири здрави деца, красива и обаятелна - истински пример за тогаващното общество. Неудовлетвореността, обаче, я преследва до края на живота ѝ, който завършва внеза��но и нелепо.
Обичам такива истории. Уж от една друга епоха, но страховито близка до днешния свят.

[Marta Folgarait · Rating 5 out of 5]

Una storia d'altri tempi ma, ahimè, sempre attuale. Un femminicidio consumato dopo una vita di egoistico sfogo dei propri bisogni, di sfiducia e di annientamento della personalità di un uomo nei confronti della moglie.

[srta.dalloway · Rating 4 out of 5]

Cuando escuché decir que describir al personaje principal de «Sonata a Kreutzer» (Tolstói) como misógino, no era acertado por tratarse de un libro de "otros tiempos", disentí con tesón. ¿Cómo no iba a poder yo, una lectora común del siglo XXI, hallar en este antihéroe características ajustables a un perfil machista cuando la propia esposa del autor, Sofia, construyó, dos centenas de años atrás, toda una novela en respuesta a aquel controversial libro, atribuyendo la desigualdad entre los personajes femeninos y masculinos a los privilegios de género de los que gozaban (y de los que todavía gozan) los varones?

Con el naciente florecimiento del feminismo en la escena pública rusa, Sofia Tolstaia escribe una obra que dialoga con «Sonata a Kreutzer», y en lugar de lo que se pudiese pensar, que simplemente confronta con ésta, lo que hace, en mi opinión, es complementarla. Y esto resulta estupendo, porque Lev Tolstói nos dejaba con grandes interrogantes en su ficción, detonadas principalmente por la ausencia de la voz femenina en el matrimonio que se trata: el personaje de la mujer está allí, pero ausente su verbo en primera persona, pues al ser un texto de carácter primordialmente monologal, se impone la voz de quien habla la mayor parte del tiempo, el hombre.

En una ocasión, el antihéroe de Tolstói esboza la inquietud de que en las novelas románticas de la época siempre se mostraba a galanes de moral intachable, pero que se "escondía" de las lectoras el "lado B", el más oscuro, que todo varón tiene. Pues Tolstaia nos fabrica a un príncipe, pero que de príncipe azul no tiene más que el título.

En «¿De quién es la culpa» nuestra heroína es Anna, quien se perfila como una jovencita con valores y buenas costumbres; un espíritu soñador y espiritual. Una chica excelente, pero que ha cometido la ingenuidad de idealizar el amor y el matrimonio. Así, cuando frente a ella se desliza el futuro de una vida con un príncipe (en apariencia) encantador, ella resulta cautiva: se casa, y en lo cotidiano no para de desencantarse con el que era en realidad un enorme y verde (verdísimo) sapo.

Ese proceso de deterioro relacional y personal, aunque triste, es destacado, ya que es cuando la protagonista realiza las afirmaciones más lúcidas y aprende y da cuenta de las enseñanzas más consistentes, acordes a la inconformidad de su rol como mujer en la sociedad, en tanto madre y esposa.

Sofia Tolstaia, sin caer en sacralizarla (pues Anna no ostenta siempre pureza de pensamiento y conducta) nos legó a una gran protagonista, con una personalidad grata que insufla a la lectora ganas de transmitirle un aliento de vida. Qué suerte, he tenido, de asistir a esta "contienda marital-literaria", y sobre todo, suerte la mía de habitar en un presente en que la obra de esta autora está dejando de ser invisibilizada. Su legado consiste, sí, en ser un grandísimo aporte para que conozcamos hoy los escritos de Lev tal cual los conocemos, mas también es ella digna de brillar por sí sola, porque su escritura tiene luz propia.

«A veces, cuando corro, me parece que, si siguiera avanzando un poco más y hundiera los pies en el suelo con más fuerza, podría contar un, dos, tres, y echar a volar.»

[Wolfgang Amadeus Brozart · Rating 4 out of 5]

Von der Versklavung der Frau bis zum ungebremsten Festhalten an tradierten Idealen.

[Padmin · Rating 4 out of 5]

Occorre arrivare alla fine del romanzo (che riporta nella postfazione una breve autobiografia di Sof'ja Tolstaja) per capire che Anna -la protagonista- è la stessa Sof'ja. E che quindi il principe Prozorskij, marito di Anna, altri non è che Lev Tolstoj.
Anna/Sof'ja sogna un amore capace di elevare il suo spirito e la sua anima verso una dimensione sublime; Prozorskij/Tolstoj vive l'amore in maniera esclusivamente carnale.
Uomo irascibile, geloso, instabile, sospettoso sino alla paranoia, dimentica spesso anche il suo ruolo di padre, sino al compiersi del dramma finale.
Amore Colpevole (scritto nel 1893) è la risposta di Sof'ja alla "Sonata a Kreutzer" che Lev aveva pubblicato appena due anni prima. Il suo giudizio è lapidario: "Scritta con cattiveria". E ancora: "Nel mio cuore so che questa storia è diretta contro di me, e che mio marito mi ha fatto un pesante torto, umiliandomi sotto agli occhi di tutto il mondo e distruggendo le ultime tracce di amore rimaste tra noi".
Femminista ante litteram? Forse la definizione è eccessiva, ma non dev'essere stato per niente facile per Sof'ja vivere accanto ad un monumento. Misogino, per giunta.

[Susu]

In der Kreutzersonate bringt der eifersüchtige Ehemann die Gattin um und kommt zu dem Schluss, dass irgendwie am Ende die Frau selbst dran Schuld war und er hätte sie mal besser nicht heiraten sollen - ähem - ich glaube, ich lese die auch noch mal nach. Die Erzählung hat mit ihrem Erscheinen eine heftige Diskussion ausgelöst und neben vielen anderen literarischen Antworten hat auch die Ehefrau eine "Gegendarstellung" verfasst - allerdings wurde diese erst lange nach ihrem Tod veröffentlicht. Sie erzählt die Geschichte eines Mädchens, die in jungen und naiven Jahren einen älteren Freund der Familie heiratet - entsprechend romantisch verklärt. Da landet sie allerdings schnell auf dem Boden der Tatsachen und quält sich mehr mit Pflichtbewußtsein durch die Ehe - um der Kinder willen. In der Manesse-Ausgabe folgt dann noch ein autobiographischer Abriss - und spätestens der macht klar, wie nah die Erzählung am echten Leben des Ehepaars Tolstoi ist. Und man wünscht sich, dass die Frau doch mehr geschrieben hätte - oder mehr davon erhalten wäre

Klein - fein - lohnt sich.

[mia! · Rating 2 out of 5]

2 stars is - to put it simply - generous. Felt like a cheap parody of Tolstoy. Knowing it's meant to be an autobiography of sorts makes it 10 times worse - you have to be a different kind of self-centered to write fanfiction about your actual life in which you are a pure and innocent soul with no flaws, while your husband is the devil reincarnated. On top of that it's marketed as a feminist novel, yet merely reading it can easily turn you into a misogynist. Terrific.

[Гери · Rating 2 out of 5]

Явно онова прословуто първо изречение е важало и самият му автор. Напредничава за времето си, но тотално несъвместима с действителността...

[BabetteReads · Rating 5 out of 5]

Anna is een gevoelig en levendig achttienjarig meisje.

‘Weet je, Natasja, soms denk ik dat ik kan vliegen als ik ren en me met mijn voeten stevig afzet. En zo is het ook met mijn ziel, voor de ziel geldt dat nog veel meer, die moet altijd bereid zijn om weg te vliegen, ver weg, naar het oneindige. Ik voel en weet het! Waarom begrijpt niemand me toch!’

De vorst (35j) Prozorski valt voor deze jeugdige uitstraling. Hij fantaseert over haar lichaam en wilt haar als vrouw. Ik voelde me zo walgelijk over die perverse gedachten van hem.
Als ze getrouwd zijn, voelt het voor Anna anders dan ze had gehoopt. Ze lijkt bang. Ook vindt de vorst haar lelijk als ze zwanger is.

‘Is de roeping van de vrouw soms alleen maar om van het zogen van een kind over te gaan op het tegemoetkomen aan de fysieke wensen van een echtgenoot? dacht Anna. En dat dan om en om en voor altijd? Maar waar is míjn leven dan? Waar blijf ik? Mijn diepste wens was immers om naar iets hogers te streven, om God te dienen en mijn idealen te verwezenlijken?’

Gedurende het boek voel je de worsteling van Anna’s geestelijke en lichamelijke strijd. Haar man houdt de ene dag zielsveel van haar, maar opeens verdwijnt hij (emotioneel) wekenlang. Hij ergert zich aan zijn kinderen en houdt Anna obsessief in de gaten. Ze hebben veel ruzie, omdat hij vindt dat Anna schandalig gedrag vertoont, door in de rentmeester of andere mannen hun aanwezigheid te zijn.
Een jeugdvriend van de vorst, Bechmetev, toont veel meer interesse in Anna en haar kinderen.

‘Uit alles bleek hoezeer Bechmetev betrokken was bij het leven van Anna. Zij hield van bloemen - hij vulde het hele huis met de allermooiste bloemen. Zij hield ervan voorgelezen te worden - hij zocht de meest interessante artikelen en boeken op en las hele avonden voor. Anna hield van haar school - hij stuurde boeken, tekeningen en allerlei onderwijsmateriaal alsof hij een lieve, eenvoudige onderwijzeres een plezier wilde doen.’

‘Alleen als een man zich zo lief en onbaatzuchtig gedraagt tegen een vrouw, kan zij volmaakt gelukkig zijn.’

De vorst groeit steeds argwanender. Ook als ze in Moskou zijn voor de publicatie van zijn boek, blijft dit. Anna mist het plattelandsleven en keert kort in haar eentje terug. Ze bezoekt Bechmetev en haar huis. Bij terugkomst in Moskou, komt ze erachter dat haar kinderen de mazelen hebben en ernstig ziek zijn, en zelfs dan vindt de vorst haar contact met Bechmetev erger dan het feit dat zo lang weg is geweest en dat zen kinderen zo ziek zijn. Pas als Anna zelf ernstig ziek wordt, raakt hij in paniek. Wie zorgt er immers dan voor hem, wie vervult zijn lust?

Bechmetev heeft tuberculose en gaat sterven. Daarom besluit hij een afscheidsfeest te geven, voordat hij naar een warmer klimaat verhuist in het buitenland. Hij neemt afscheid van Anna door haar naar mooie plekken in de omgeving mee te nemen, ondanks dat de lucht te vochtig is voor zijn longen. Ze spreken het nooit naar elkaar uit om zuiver te blijven, maar hun blikken en daden spreken alles wat nodig is ter bestempeling van hun liefde.

‘Gaat hij echt dood? Dan zullen we nooit meer een woord tegen elkaar kunnen zeggen. Hoewel wij een zuivere, onbaatzuchtige liefde voor elkaar voelen, moeten we allebei, hij stervende en ik, die helaas blijf leven, de mogelijkheid voorbij laten gaan om elkaar te zeggen hoeveel we al die jaren voor elkaar hebben gevoeld. We kunnen elkaar niet zeggen hoe we het leven voor elkaar gemakkelijker hebben gemaakt, en hoe we elkaar hebben gedwongen om niet aan de nare kanten van ons bestaan te denken in die sfeer van zuivere liefde die we voor elkaar voelden als we samen waren.’

Bechmetev zegt: “Ik heb nog nooit een vrouw ontmoet die zo’n aureool van zuiverheid en liefde voor al het verhevene heeft, als u. Wat er ook gebeurt, vorstin, God geve dat u blijft zoals u bent.”

Anna keert terug van het feest en de vorst is ziek van jaloezie en woede. Hij vermoordt haar met een presse papier. Ik was in SHOCK. Ze is buiten bewustzijn en als ze dan even wakker wordt, zegt ze dat haar man onschuldig is. Ze was ook immers echt verliefd. Dit begreep ik niet. Hoe kan ze hem vergeven, nadat hij haar dood en al die jaren zo vreselijk heeft behandeld?

‘Dat ik je nooit ontrouw ben geweest, dat ik van je houd, zoveel in mijn vermogen ligt en dat ik met een zuiver geweten ten opzichte van jou en de kinderen sterf. Maar zo is het beter!’

Toen vielen de puzzelstukjes eindelijk samen: ze gaat weer samen zijn met Bechmetev. Dat is wat ze al die tijd verlangde (‘hij stervende en ik, die helaas blijf leven’). De kinderen waren volledig overstuur en die smerige vorst komt er nog onschuldig vanaf ook. Gek genoeg mist hij haar wel en opeens wilde hij nog maar meer bij haar zijn. Hij wilde haar ziel. Het geestelijke interesseerde hem nooit zoveel als dat het Anna interesseerde, maar sinds haar dood had hij dit wel. Haar dood zal hem dus op spiritueel vlak geholpen hebben.

‘Een maand na Anna’s dood kwam het bericht dat Bechmetev in het buitenland was overleden.’

Toen kwamen de tranen. Ik heb zo hard gehuild. De liefde van Bechmetev en Anna was en is prachtig.

Sofja Tolstaja, ik heb je gehoord. Je bent uit de schaduw van je man gestapt.

[Диана Александрова · Rating 3 out of 5]

Тази книга е известна най-вече с това, че е отговор на Кройцеровата соната и включва биографични елементи от сем. Толстой. Но оценена самостоятелно, Чия е вината? е една много бледа история от "класиката". Мечтателката, романтичка и идеалистка Ана напомня леко на Тес от рода Дърбървил, но София Толстая е била далеч от таланта и опита на Томас Харди или на съпруга си. Повествованието е реалистично за онази епоха в края на ХIX век, но без типичното за тогавашната литература описание. По-скоро е като дневника на Ана, което за съжаление не беше *моят* тип книга. НО! Имайте предвид финала - без никакви спойлери ще кажа, че беше неочакван, реалистичен и подходящ за историята ... и ме накара да се стъписам. Което след 150 страници дневник си беше направо впечатляващо.

[Letty Koleva · Rating 4 out of 5]

красиво написана книга за разликите в представата за любовта между мъжете и жените.

[Bettina · Rating 4 out of 5]

Mijn hele bespreking van dit boek, het huwelijk van de Tolstojs zelf en het boek waar dit een antwoord op was is hier te vinden:

https://bettinaschrijft.blogspot.com/...

[Cbx · Rating 4 out of 5]

A much more worthwhile book than The Kreutzer Sonata. This book tells the same story, but here the characters are people. This book is billed as being from the woman's perspective, which it is, but the man is given his fair due as well. He is introduced as kind, charming, and elegant, but flawed, thinking more of his own mental abilities than is warranted and fixated on the appearance of women to the detriment of understanding their inner lives. Anna, our heroine, has ever so much more depth than the wife in The Kreutzer Sonata (for one, she has a name). Introduced as a young woman of eighteen who is thrilled by thoughts of love being the joining of two souls, she has strong opinions on what is good and what not, but feels herself to be not yet fully developed as a person. She is introduced as a free-spirited girl in the circle of her family, who likes to paint, read philosophers, and loves the outdoors and all that is beautiful. The man, referred to primarily as "Fürst" (Prince), is a friend of the family's (specifically, a friend of Anna's mother) who visits the family and is entranced by the young woman that Anna, whom he has known since she was a child, has become. He proposes, she accepts, and from there on, events take their course. It is clear from the outset that he wants things from her she has no knowledge of or tendency toward, and his fantasies of a nubile young wife quickly go up in smoke. Anna in her turn, finds none of the intellectual or spiritual love she had hoped for in marriage with her husband, but does find support and care in one of his friends (who is consumptive - no easy lives or happy endings here).

There is so much more richness to this story though, there are the children, the ways in which days are spent, the household, the people of the village, the neighbors, and the landscapes. There are also motivations and feelings here, and even if you may not agree with them, they are convincingly conveyed. I felt more for these multidimensional characters while I was reading, even when they were overwrought, and was sad to know how it all ended.

The second part of this book is a brief biography written by Sophia Tolstaya about her marriage with Leo Tolstoy. The language of this is more plain, but it is an interesting accompaniment to the book. It is clear that Sophia's life was not fully Anna's life, as she grew up in the city as the daughter of a well-respected doctor, and was as educated as women could be at the time. There are many, many parallels though, from her love of reading philosophers to her involvement in educating her children. As the afterword notes, many of the particularly depressing aspects of the book are directly taken from her own life. The Fürst's disinterest in his own children was Leo's disinterest in his children; Anna's nursing of her ill children, her subsequent illness and life-threatening miscarriage were Sophia's illness and miscarriage; the Fürst's previous mistress being one of the farm workers who remained employed on the estate and who Anna felt threatened their newly-wedded happiness was a story from Sophia and Leo's own marriage; etc. If anything, Sophia and Leo's marriage was more tragic than that in the book, because it ended in bitterness, recrimination, and estrangement over Leo's wish to renounce worldliness, including his own family and their well-being. The autobiography also makes clear how much Sophia put her own ambitions aside to support Leo - she burned her stories before they got married, copied and edited his most popular works, and advocated to get his works to be removed from censorship without considering her personal feelings about them (The Kreutzer Sonata was one of these).

This was a complicated marriage, between two intelligent and seemingly difficult people, at a different time in a society with expectations and values somewhat foreign to the modern reader. I very much enjoyed learning more about it, both through the lens of a story, and the autobiography written by Sophia herself.

[Ellen IJzerman (Prowisorio) · Rating 3 out of 5]

Wat zorgt ervoor dat een boek dat meer dan 100 jaar geleden is geschreven nu nog aanspreekt? Er zijn allerlei redenen die daarvoor verantwoordelijk kunnen zijn, maar een daarvan is ongetwijfeld dat het onderwerp van het verhaal tijdloos is. Een verhaal over liefde bijvoorbeeld. Een zuivere liefde van Sofja Tolstaja, geschreven in 1892 gaat - niet verrassend gezien de titel - over liefde.

De hoofdpersoon is Anna, een onschuldige jonge vrouw die samen met haar zus, broertje en onder de hoede van haar moeder opgroeit op het platteland van Rusland. Ze droomt over "een liefde die zuiver en ideaal moet zijn, bijna als een gebed." Vorst Prozorski, een vriend van de familie, valt voor de charmes van Anna en besluit om haar voor zich te winnen. Dat lukt en Anna en de vorst trouwen.
De liefde tussen Anna en Prozorski blijkt echter al gauw niet die zuivere, ideale liefde te zijn die Anna zich had voorgesteld. Het gevolg is dat Anna geborgenheid zoekt en vindt bij een jeugdvriend van Prozorski, Bechmetev. Prozorski ziet het met lede ogen aan, want hoewel hij zichzelf de vrijheid gunt om met andere vrouwen plezier te maken, is het natuurlijk niet de bedoeling dat Anna dat met andere mannen doet.
Bechmetev lijdt aan tuberculose en het Russische klimaat is slecht voor hem. Hij besluit te vertrekken en organiseert een afscheidsfeest voor al zijn vrienden. Onderweg naar het feest hebben Anna en Bechmetev een onderonsje. Dan beseft Anna dat er tussen haar en Bechmetev sprake is van die in haar jeugd gedroomde zuivere liefde. Prozorski wordt echter woest als hij erachter komt dat Anna een t���te ��� t���te met Bechmetev heeft gehad. Haar thuiskomst loopt dan ook dramatisch af.

Sofja Tolstaja heeft met Een zuivere liefde geen tijdloze klassieker geschreven. Daarvoor is het verhaal, vooral tegenwoordig, te clich���. De wijze waarop het geschreven is spreekt ook al niet tot de verbeelding, tenzij je houdt van passages als: "Het voetje van Anna raakte licht de hand van Bechmetev. Ze voelde zijn warme hand door haar dunne schoen heen en plotseling liep er een huivering door haar hele lichaam. Het werd haar zwart voor ogen ..." of "Anna had zoals bijna alle buitengewoon mooie vrouwen de lieve en vriendelijke gezichtsuitdrukking die als het ware een weerspiegeling is van de blik waarmee mensen naar mooie vrouwen kijken die ze bewonderen."

Een zuivere liefde wordt pas interessant als je weet door wie en waarom het boek geschreven is. Sofja was de vrouw van Leo Tolstoj, de man die wereldklassiekers zoals Anna Karenina en Oorlog en vrede heeft geschreven, maar ook nog een aantal minder bekende boeken waaronder De Kreutzersonate op zijn naam heeft staan. In die tijd en zeker door Sofja zelf, werd De Kreutzersonate beschouwd als een weerslag van Leo's weinig vleiende gedachten over hun huwelijk en over de liefde in het algemeen. Sofja's boek, dat overigens pas 75 jaar na haar dood werd uitgegeven, is haar antwoord op De Kreutzersonate en geeft haar gedachten over het huwelijk met Leo en over de liefde weer. Het is de inkijk in het leven van Sofja en Leo door de ogen van Sofja, die het boek ook nu nog de moeite waard maakt om te lezen. Niettemin zul je daarvoor over doorzettingsvermogen moeten beschikken, want Anna is wel heel erg mierzoet zuiver als vrouw, moeder, vriendin en in haar liefde.