Οι ήρωες αυτών των ιστοριών, με αφορμή τη ματαιότητα της ζωής, η οποία κάθε λίγο και λιγάκι μας παρενοχλεί όλους, θα τρελαθούν· από τη φυσική τρέλα που κατακλύζει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Θα μοιάζουν κανονικοί, θα ζούνε δίπλα μας, θα κόβουνε βασιλόπιτες, θα πετάνε χαρταετούς, θα ερωτεύονται, θα τρώνε σουφλέ σοκολάτας, θα έχουν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους, τις φυσιολογικές δουλειές τους, θα έχουνε μέχρι και αγάπη, συμπόνια, δοτικότητα, ελπίδα, όνειρα. Θα τα έχουνε όλα. Όμως όταν χρειαστεί να πονέσουν, όταν αναγκαστούν να γίνουν θύματα της απώλειας, της ματαίωσης, του θανάτου και της αναπόφευκτης μοίρας τους, τότε θα βρεθούν μέσα στις σκοτεινές τρύπες των πατρικών τους σπιτιών και θα αντισταθούν με τον τρόπο που μάθανε. Το μάτι του ψαριού, το μάτι του συγγραφέα, το μάτι του γείτονα, απλώς θα παρακολουθεί και θα καταγράφει. Καμιά φορά θα δακρύζει, αλλά δεν θα μπορεί να βοηθήσει.
Μαρέσει πολύ να διαβάζω Κιτσοπούλου γιατί υπάρχει πάντα το στοιχείο της ανατροπής, οι ιστορίες της σε ιντριγκάρουν, σε σοκάρουν, σε φέρνουν στα άκρα και σου γεννούν δυνατά συναισθήματα. Γενικά όσα χρόνια και να περάσουν χαράζονται στο μυαλό και στην καρδιά σου.
Η πρωτη μου, αμεση, επαφη με το εργο της Κιτσοπουλου, γενικοτερα. Οι εντυπωσεις μου θετικες. Η γλωσσα της Κιτσοπουλου στην αφηγηση, καθημερινη, οπως μιλαει ο καθενας με το διπλανο του, χωρις γλυκαναλατες και περιττες εκφρασεις. Στα 12 διηγηματα, 2 ειναι, μονο, αυτα τα οποια δε μου προκαλεσαν εντονα συναισθηματα. Μοναξια, απογνωση, υποκρισια, καταχρησεις, νοητικη ή σωματικη αναπηρια, αυτοκτονια, ειναι μερικα απο τα θεματα με τα οποια καταπιανεται η συγγραφεας.
Σχεδον σε καθε διηγημα συμβαινει κατι ανατρεπτικο το οποιο αφηνει τον αναγνωστη με το στομα ανοιχτο απο την εκπληξη. Δε θεωρω οτι εδω η συγγραφεας θελει απλως να σοκαρει και να προκαλεσει, οπως συχνα λεγεται για την Κιτσοπουλου. Θεωρω πως θελει να προβληματισει τον καθενα, να τον βαλει να σκεφτει. Να τον ταρακουνησει, να τον ταραξει, να τον ξυπνησει -εστω και για μερικες στιγμες, γιατι ο ανθρωπος, ουτως η αλλως, ξεχνα γρηγορα- απο το ληθαργο της καθημερινοτητας στον οποιο εχει πεσει. Να δειξει οτι οσο ακραια κι αν φαινονται καποια πραγματα σε εμας τους "νορμαλ" ανθρωπους, με τις "νορμαλ" ζωες μας, στην πραγματικοτητα προκειται για ιστοριες βγαλμενες απο τη ζωη, για ιστοριες που θα μπορουσαν να συμβουν σε καθε σπιτι.
Το ομοτιτλο διηγημα, "Το ματι του ψαριου" με συγκλονισε. Πονεσε η ψυχη μου, εστω και για μερικες στιγμες. Μαζι με αυτο ξεχωρισα, επισης, τα "Περιστερια", τη "Σπυριδουλα", το "Τερας", τα "Εκπαιδευτικα συστηματα" και τον "Τραπεζικο λογαριασμο".
η κιτσοπούλου με διαλύει μα με τούτο εδώ μου γάμησε το είναι. και τώρα που γυρίζω μετά απο τόσες μέρες και το ξανακοιτάζω , ναι . μου γάμησε το είναι.-
Το μάτι του ψαριού είναι το πρώτο βιβλίο της Λένας Κιτσοπούλου που πέφτει στα χέρια μου. Ομολογώ πως μου άφησε ανάμεικτα συναισθήματα.
Πρόκειται για μια συλλογή μικρών ιστοριών με ιδιαίτερη θεματική, που σίγουρα δεν είναι για όλους. Ακόμα και εγώ που οδεύω συχνά πυκνά προς βιβλία με πιο σκοτεινά θέματα ανακατεύτηκα από κάποιες ιστορίες, αηδίασα και ανατρίχιασα (ωστόσο, αυτό ήταν και το ζητούμενο συναίσθημα που προσπαθούσαν να προκαλέσουν, οπότε είναι θετικό αυτό κατά μία διεστραμμένη έννοια).
Υπήρχαν ιστορίες που με ξετρέλαναν από άποψη γραφής και θεματολογίας και άλλες που με άφησαν παντελώς αδιάφορη (ή και εκνευρισμένη βρίσκοντας τες ολίγον άσκοπες). Η αγαπημένη μου ήταν η πρώτη του βιβλίου, Ο Καραφλομπέκατσος, που έχει μεταφερθεί και στο θέατρο (μαζί με την τελευταία, τη Σπυριδούλα). Οι λιγότερο αγαπημένες μου ήταν οι πιο σύντομες, καθώς δεν θεώρησα ότι πρόσθεταν κάτι στο βιβλίο, περισσότερο άσκοπη φλυαρία για να γεμίζουν οι σελίδες. Οι πιο σοκαριστικές ήταν σίγουρα Το τέρας και Το μάτι του ψαριού, οι οποίες επίσης ήταν εξαιρετικές ιστορίες (άμα έχεις το στομάχι να τις αντέξεις).
Πιο αναλυτικά με αστερίσκους:
Ο Καραφλομπέκατσος (5*): η αγαπημένη μου, κυρίως από άποψη γραφής. Είχε μια τρομερή δομή, που μπορούσε να βγει τόσο καθαρά σαν θεατρικός μονόλογος (όπως και έγινε). Τα περιστέρια (3.5*): ίσως μακρηγόρησε λίγο σε μερικά σημεία, όμως το τέλος μου άρεσε πολύ. Θαλάσσια τέρατα (1*): η πιο άσκοπη και εκνευριστική για μένα. Ένιωσα ιδιαίτερα άβολα με τη περιγραφή μιας παχύσαρκης γυναίκας, καθώς ήταν υπερβολικά προσβλητική και δεν καταλάβαινα το λόγο. Ας έμενε στον απαίσιο χαρακτήρα της, το ότι η εν λόγω κυρία ήταν στο μέγεθος που ήταν δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται ως κάτι αρνητικό και γελοίο, ούτε ως εργαλείο για να εντείνει την 'άσχημη' (από άποψη χαρακτήρα) παρουσία της. Νιώθω ότι κάτι δεν έπιασα. Άσχημα νέα (1*): δεν είχε ιδιαίτερο λόγο ύπαρξης, και επίσης νιώθω ότι κάτι μου διέφυγε. Τραπεζικός λογαριασμός (3*): ωραία ιστορία, αφήνει μια μελαγχολική επίγευση. Δονούσα (2*): καταρχήν να πω ότι έσπασα το κεφάλι μου μέχρι να θυμηθώ το θέμα αυτής της ιστορίας (το βιβλίο το δανείστηκα από μία φίλη και δεν το έχω εύκαιρο δυστυχώς) και αυτό από μόνο του κάτι λέει για το περιεχόμενο. Δεν με ενθουσίασε, αν και η γραφή ήταν αρκετά ωραία. Το τέρας (4*): άκρως σοκαριστική, αν και θεώρησα ότι έπρεπε να επικεντρωθεί μόνο σε έναν χαρακτήρα (το γιατρό), ο δεύτερος ήταν λίγο παράταιρος. Νομίζω πως ο Κοκκινόπουλος πρέπει ν' αγοράσει τα διακαιώματα και να το κάνει επεισόδιο. Ζωοδόχος πηγή (3.5*): αν και απίστευτα σύντομη, έδωσε μια γερή γροθιά στο στομάχι. Εκπαιδευτικά συστήματα (3.5*): πολύ 'κουλό' θέμα, αλλά αρκετά ενδιαφέρον. Μου άρεσε η τροπή στην ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων και το πως τίποτα δεν ήταν αυτό που φαινόταν αρχικά. Το μάτι του ψαριού (4*): άλλη μία πολύ σοκαριστική ιστορία, με εικόνες που θα προτιμούσα να μην είχαν τρυπώσει στο κεφάλι μου. Χαρταετοί (2*): απλώς αδιάφορη. Αυτό. Η Σπυριδούλα (4*): αρκετά ωραία, και από άποψη γραφής και θεματολογίας.
Συμπερασματικά, δεν θα μπορούσα πραγματικά να προτείνω τη συλλογή αυτή κάπου, αν και κάποιες απ' τις ιστορίες άξιζαν και με το παραπάνω. Το μόνο που έχω να πω είναι ότι είναι για γερά στομάχια!
Αυτό που έχω να δηλώσω με σιγουριά, ωστόσο, είναι πώς άμα η παραστάσεις συνεχιστούν και για δεύτερη χρονιά, θα πάω σίγουρα!
Ο Καραφλομπεκάτσος - 4/5: Αξίζει μόνο για τις τελευταίες γραμμές του. Τα Περιστέρια - 4/5: Το τέλος αναμενόμενο, αλλά και πάλι ωραίο. Θαλάσσια Τέρατα - 4/5: Πολύ έξυπνο, εύστοχο και αληθινό, παρά της απλότητας του θέματός του. Άσχημα Νέα - 4/5: Όμορφο και αισιόδοξο μέσα στην ασχήμια και την απαισιοδοξία του. Τραπεζικός Λογαριασμός - 4/5: Παράδοξο τέλος που ανοίγει μια τελείως διαφορετική οπτική γωνία στην ιστορία. Δονούσα - 2/5: Το μόνο διήγημα που θεώρησα ανούσιο και περιττό. Το Τέρας - 4/5: Πολλή ασχήμια και κακιά, ωραία όμως ιστορία. Ζωοδόχος Πηγή - 3/5: Καλό, όμως λίγο μικρό για να επικοινωνήσει σωστά το μήνυμά του. Εκπαιδευτικά Συστήματα - 5/5: Απίστευτα πρωτότυπο και σοκαριστικό. Τι αγαπημένο μου από άποψη ιστορίας. Το Μάτι του Ψαριού: 5/5: Εξίσου περίεργο και αποτρόπαιο, αλλά και ουσιώδες. Χαρταετοί 4/5: Απλό αλλά όμορφο. Η Σπυριδούλα 4/5: Απρόσμενο, πραγματικό.
Αυτό το βιβλίο με συγκλόνισε και ακόμα αναρωτιέμαι αρνητικά ή θετικά. Νομίζω θα θυμάμαι ορισμένες του ιστορίες για πάντα. Ξεχώρισα τα διηγήματα: Τα περιστέρια, Το Τέρας, Το μάτι του ψαριού και Η Σπυριδούλα
Διηγήματα ανατρεπτικά και θεωρώ καλύτερα απο εκείνα της προηγούμενης συλλογής της. Οι ηρωες είναι φαινομενικά κανονικοί άνθρωποι που ομως σε καταστάσεις πίεσης εκφράζονται, ιδιωτικά συνήθως, σαν τέρατα. "Πόσες μπίρες είχανε πιει, ούτε που θυμότανε. Μπίρες, κρασιά, στο τέλος είχανε πιάσει τα ουίσκια. Και βάλανε και τα κλαρίνα στη σιντιέρα. Έτσι είναι αυτά. Αυθόρμητα πράματα. Έτσι είναι τα σωστά γλέντια. Τα γεννάει η ανάγκη και η στιγμή. Δεν θέλουν προγραμματισμούς." "Τα δύο μπροστινά δόντια της μικρούλας λείπανε, και ήτανε τόσο συγκινητικό αυτό το χαμόγελο, γιατί ήτανε παιδικό και αθώο. Ήτανε ένα χαμόγελο χωρίς μπροστινά δόντια, πράγμα που σήμαινε ότι υπήρχε μέλλον. Υπήρχε το αισιόδοξο μέλλον που θα έφερνε κάποια στιγμή σε αυτό το χαμόγελο δύο ολοκαίνουργια δόντια, τα κανονικά δόντια, όπως τα λέμε." "Γιατί είναι ο έρωτας τόσο ορατός οσο μια βροχερή μέρα. Δεν κρύβεται ο έρωτας. Είναι θέμα για ζωγράφο. Είναι θέμα για πινέλο και όχι για στιλό. Τα λόγια και τα μακρόσυρτα συντακτικά ανήκουν ��τους απογοητευμένους, σαν την αφεντιά μου."
Ήθελα καιρό να διαβάσω κάτι από Κιτσοπούλου. Σίγουρα θίγει θέματα που πρέπει να θιχτούν, σίγουρα έχει ανατρεπτικό χαρακτήρα σε αρκετά διηγήματα και σίγουρα ήταν ένα καλό βιβλίο που απόλαυσα. Αυτό που με ''χάλασε'' λίγο είναι μια δόση υπερβολής σε πολλά σημεία που χαλάει την όποια αρμονία. Θα προτιμούσα ας πούμε σε κάποια σημεία ενώ έχει διηγηθεί την ιστορία, ακι έχει περάσει το ''μήνυμα'' να σταματούσε εκεί χωρίς να το τραβάει κι άλλο γιατί αντί να πετύχει (όπως υποθέτω) να το πάει στα άκρα, δεν είναι ότι το πάει χαλάει απλά την συμμετρία. Ίσως το κάνει επιτήδειες, δεν ξέρω. Θα διαβάσω κι άλλα δικά της μελλοντικά πάντως για μια πιο ολοκληρωμένη άποψη.
Ουαου. Σου χτιζει κατι μέσα σε λίγες παραγράφους-προτάσεις και μετά στο παίρνει και το πατάει μπροστά σου. Το κλωτσάει και του ρίχνει και μια χλέπα. Πολλά ένιωσα τον πόνο τους βαθιά σωματικά. Διηγήματα που ξεχώρισα: Ζωοδόχος Πηγή Καραφλομπεκάτος Δονούσα Το μάτι του ψαριού Χαρταετοί Η Σπυριδούλα (οριακά όλα)
Εσωτερικό, βίαιο, αληθινό. Διηγήματα με δομή που σε γραπώνει και δε σε αφήνει να το αφήσεις κάτω. Η ροή τους προσεγμένη, οι χαρακτήρες καλογραμμένοι, με αφοπλιστική ειλικρίνεια οδηγούν πάντα σε μια κινηματογραφική ανατροπή και ένα κλείσιμο που δεν θες να πιστέψεις πως έχει έρθει.
Άλλοτε ωμό, άλλοτε αστείο, άλλοτε σοκαριστικό, άλλοτε ευφυές. Όπως είπε και η @Mariatoualeta στο twitter "Λένα Κιτσοπούλου πάμε μαζί στη θάλασσα να της πετάμε πέτρες".
------------------ #readathon17 - [31/13]
• Ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας/φανταστικού/τρόμου Έλληνα συγγραφέα
Τόσο άνισο, όσο και το σύνολο της συγγραφικής καριέρας της Κιτσοπούλου, με κάποια διηγήματα που αν ήταν άλλου συγγραφέα θα είχαν κοπεί από οποιονδήποτε εκδοτικό οίκο, κάποια που κάτι θέλουν να πουν, αλλά περιορίζονται από τη φόρμα και τη μανιέρα της συγγραφέα και την Σπυριδούλα στο τέλος που σε αφήνει με το σαγόνι στο πάτωμα.