Οι νόμοι των συνόρων

by Javier Cercas, Γεωργία Ζακοπούλου (translator)

Μια συγκλονιστική ιστορία για την αγάπη και τους δύσκολους έρωτες, την εξαπάτηση και τη βία, την αφοσίωση και την προδοσία, για τα άλυτα αινίγµατα και την αναπάντεχη εκδίκηση.

Το καλοκαίρι του 1978, ενώ η Ισπανία πασχίζει ακόµα να απαλλαγεί από τα κατάλοιπα του φρανκικού καθεστώτος και να εδραιώσει τη δηµοκρατία, τα κοινωνικά και ηθικά σύνορα φαίνονται πιο πορώδη από ποτέ. Ένας έφηβος, ο Ιγνάθιο Κάνιας, γνωρίζει τυχαία τον Γαλανοµάτη και την Τέρε, δύο συνοµήλικούς του παραβάτες, και αυτή η συνάντηση θα αλλάξει για πάντα τη ζωή του. Τριάντα χρόνια αργότερα, ένας συγγραφέας αναλαµβάνει να γράψει ένα βιβλίο για τον Γαλανοµάτη, που έχει µετατραπεί σε µύθο της νεανικής παραβατικότητας στα χρόνια της µεταπολίτευσης. Αναζητώντας την αλήθεια για τη ζωή του Γαλανοµάτη, όµως, θα ανακαλύψει µια άλλη αλήθεια, αναπάντεχη και οικουµενική, που µας αφορά όλους.

Έτσι, µέσω µιας ξέφρενης αφήγησης που διαβάζεται απνευστί και ξεδιπλώνει την απρόβλεπτη πολυπλοκότητά της κάτω από µια διάφανη επιφάνεια, το µυθιστόρηµα "Οι νόµοι των συνόρων" µετατρέπεται σε µια παθιασµένη αναζήτηση των ορίων της ελευθερίας µας, των ανεξιχνίαστων κινήτρων των πράξεών µας και της άπιαστης φύσης της αλήθειας.

Με το µυθιστόρηµά του αυτό ο Χαβιέρ Θέρκας καθιερώνεται ανάµεσα στις πιο αδιαµφισβήτητες µορφές της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Genres: Fiction, Spain, Spanish Literature, Thriller, Crime, Drama, Historical

521 pages, Paperback

First published January 1, 2012

About the author

Javier Cercas Mena (Ibahernando, provincia de Caceres, 1962) es un escritor y traductor español.

Hijo de un veterinario rural, cuando contaba cuatro años, en 1966 su familia se trasladó a Tarragona, y allí estudió con los jesuitas. Es primo carnal del político Alejandro Cercas. A los quince años la lectura de Jorge Luis Borges le inclinó para siempre a la escritura. En 1985 se licenció en Filología Hispánica en la Universidad Autónoma de Barcelona y más tarde se doctoró. Trabajó durante dos años en la Universidad de Illinois en Urbana; mientras estaba allí se publicó su primera novela, El móvil, y compuso su segunda novela; desde 1989 es profesor de literatura española en la Universidad de Girona. Está casado y tiene un hijo. Se transformó en un autor de masas con su tercera novela, Soldados de Salamina (2001), que fue descubierta por Mario Vargas Llosa en un famoso artículo y mereció los elogios de John Maxwell Coetzee y Susan Sontag. Es colaborador habitual de la edición catalana y del suplemento dominical del diario El País.

Su obra ha sido traducida a más de veinte lenguas. Por su parte él mismo ha traducido a autores catalanes contemporáneos y a H. G. Wells.

Reviews

[Argos · Rating 5 out of 5]

Javier Cercas’ı beğenerek okuyorum, bu kitabında da artık klasikleşmiş anlatım tarzıyla bir roman yazarına anlattırıyor hikayeyi. Anlatıcılar öykünün ana unsurlarından olan avukat Canas, olayın baş kahramanı çete reisi Zarco’yu yakalamaya yeminli müfettiş Cuenca ve Girona Cezaevi müdürü.

Franco sonrası (1975) İspanya’da demokrasiye geçiş dönemi, diktatörlüğün izlerini silmek telaşı, otorite boşluğunun olması vb karışık bir politik ortamda ortaya çıkan genç/ergen suç çetelerinden birisinin, epeyce ses getiren Zarco’nun hikayesi anlatılıyor bu romanda. Cercas kurguyu gerçekliğin önüne geçirse de sonunda gerçekliğin daha zengin olduğunu kuvvetli kalemiyle bütün eserlerinde ortaya koyuyor.

İnsan ilişkilerini, suç/ceza kavramlarının toplumsal nedenlerini, güven ve sadakat kavramlarını okuyucuya sürükleyici, akıcı ve sorgulayıcı bir tarz ile sunuyor ve sonunu da yine okuyucunun düş gücüne bırakıyor, neye inanmak isterse o, neyin doğru olduğunu düşünüyorsa odur diye noktalıyor.

Beni kitapta rahatsız eden tek husus “kaale almak” yani dikkate almak, hesaba katmak anlamındaki kelimenin en az yirmi kez, “kale almak” diye yazılmış olması oldu. Editoryal kontrolden geçmemesi olanaksız, o zaman “kale almak” ne ola ki ?

[Hakan · Rating 5 out of 5]

Daha önce Kiracı'sını okuduğum Cercas gerçekten sıkı bir yazarmış. Diğer kitaplarını da edinmeye çalışacağım. Mülakat şeklinde üslubuyla bir yarı belgesel (docudrama) etkisi yaratıyor bu romanında. Anlatımı, karakter oluşumu (kitabın bence en güçlü yönü bu bence, unutulmaz karakterler bina ediliyor), hikayenin kendisi, sürükleyici niteliği gerçekten birinci sınıf. İyi ve kötü, suç ve ceza, aşk, ihanet ve sadakat gibi kavramlar öyle güzel işlenmiş ki, hiçbir şey batmıyor, iğreti gelmyor. Bitmesini istemediğim kitaplardan oldu. Hukuk alanında çalışanlara veya bu alana ilgi duyanlara ayrıca hitap edecektir. Ama esas itibariyla zafiyetleriyle, akılcı olmayan yönleriyle insan doğasına ilişkin bir roman Sınırın Yasaları. Kitabın, geçen yıl görme şansı bulduğum ve hayran kaldığım Katalonya'nın Ortaçağ'dan kalma şehri Girona'da geçiyor olması tabii benim için ayrı bir cazibe unsuru oldu. Süleyman Doğru da, İspanyoca'dan iyi çevirileriyle şaşırtmıyor artık.

[Patrick · Rating 5 out of 5]

As a lawyer I normally avoid books with legal themes but this is one of those exceptions.A strong sense of place and really impressive characterisation particularly the female lead.Translated from the Spainish Cercas explores themes of isolation,loyalty, love,crime and punishment and its relationship with society.Social,regional,political,historical and urban boundaries are revealed as the story jumps between the late 1970s and modern Spain.Really enjoyed this novel.

[Eliasdgian · Rating 4 out of 5]

Η γνωριμία του με τον Γαλανομάτη (κατά κόσμον Αντόνιο Γκαμάγιο) και τη συμμορία του το καλοκαίρι του 1978, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Φράνκο («όταν η χώρα εξακολουθούσε να διοικείται με τους νόμους του και να μυρίζει όπως ακριβώς μύριζε επί φρανκισμού: σκατίλα»), θα αποτελέσει ορόσημο για τη μετέπειτα ζωή του Γυαλάκια (κατά κόσμον Ιγνάθιο Κάνιας). Θα γίνει το εισιτήριό του για έναν κόσμο αλλιώτικο, όπου η ανομία και το έγκλημα βασιλεύουν, και θα σημαδέψει το πέρασμά του στην άγρια πλευρά της ζωής. Έτσι που αυτός, ένας έφηβος «τσαρνέγο» της μεσαίας τάξης θα μεταμορφωθεί εν ριπή οφθαλμού σε έναν οργισμένο «κίνκι», θα αντιμετωπίσει τους φόβους και τους διώκτες του, θα επιδιώξει να ζήσει το όνειρο στο πλευρό της Τέρε και θα επιστρέψει στη ζωή του «τσαρνέγο» μόλις διαπιστώσει ότι ο δρόμος του εγκλήματος δεν έχει επιστροφή. 

Τις λεπτομέρειες της ζωής της αινιγματικής Τέρε, του Γαλανομάτη που εκτίει ποινή πολυετούς καθείρξεως στις φυλακές της Χερόνα, και του ίδιου του Γυαλάκια, διαπρεπούς ποινικολόγου πλέον και συνηγόρου υπεράσπισης του Γαλανομάτη, θα προσπαθήσει να αποδελτιώσει ένας συγγραφέας μέσα από τις συνεντεύξεις των ίδιων των πρωταγωνιστών. Στις συνεντεύξεις τους αυτές, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά/τον καμβά του μυθιστορήματος του Θέρκας, ο διευθυντής των φυλακών που φιλοξένησαν επί μακρόν τον Γαλανομάτη, ο αστυνομικός επιθεωρητής που είχε αναλάβει την εκκαθάριση του Μπάρριο Τσίνο, της πιο υγρής, σκοτεινής, άθλιας και θλιβερής περιοχής της Χερόνα, από το έγκλημα, και, φυσικά, ο ίδιος ο Γυαλάκιας, καταθέτουν τις δικές τους βιωμένες αλήθειες όσον αφορά το άγριο καλοκαίρι του ’78. 

Συναρπαστικό, το αγάπησα σχεδόν όσο τον «Απατεώνα» (Ακολουθεί ερώτημα – σχόλιο για όσους τυχόν το έχουν διαβάσει και για εκείνους που θα περιπλανηθούν κάποια στιγμή στις σελίδες του: πόσο πιο βαθιά κι αληθινά θα μπορούσε να αγαπήσει ποτέ κανείς απ’ όσο ο Κάνιας την Τέρε;)

[Gokce Atac · Rating 5 out of 5]

Okumalara kıyamadığım bir Javier Cercas romanının daha sonuna geldim…(
“Las leyes de la frontera” Sınırın Yasaları, gençlik,suç ve kimlik üzerine etkileyici bir roman…
16 yaşındaki ‘Dörtgöz’ lakaplı, dışlanmış ve çekingen Ignacio’nun suç dünyasına nasıl sürüklendiğini ve yıllar sonra geçmişiyle nasıl yüzleştiğini anlatıyor. Kolay okunan ama düşündüren bir hikaye… Bayıldım…
Zaman sıkıntısı yaşadığım bu dönemde bile elimden bırakamadığım bir okuma oldu…

[Paul Fulcher · Rating 3 out of 5]

Are you sure that is what you thought back then? We're all very good at predicting the past: are you sure this isn't a retrospective though, something you say in the light of what later became of Zarco?

Of course, it's a retrospective thought, of course I didn't think that back then, but that is precisely the problem: that I could have thought of it, should have thought of it. Or at least guessed.

7 of Javier Cercas's novel(la)s to date have been translated into English - those in bold in the list of his works below:

1987, El móvil (The Motive tr. Anne McLean, 2005)
1989, El inquilino (The Tenant tr. Anne McLean, 2005 - published in English with The Motive as one book)
1994, La obra literaria de Gonzalo Suárez
1997, El vientre de la ballena
1998, Una buena temporada
2000, Relatos reales
2001, Soldados de Salamina (Soldiers of Salamis tr. Anne McLean, 2004)
2005, La velocidad de la luz (The Speed of Light tr. Anne McLean, 2006)
2009, Anatomía de un instante (The Anatomy of a Moment tr. Anne McLean, 2011)
2012, Las leyes de la frontera (Outlaws tr. Anne McLean, 2014)
2014, El Impostor (The Impostor tr. Frank Wynne, 2017)
2017, El monarca de las sombras

Outlaws completes my reading of those books, one I had inadvertently omitted. It came to my attention via Cercas's non-fictional The Blind Spot: an Essay on the Novel (2018), translated from the 2016 original El punto ciego by Anne McLean. This contains, in fact, four distinct essays on the novel (my review: https://www.goodreads.com/review/show...), but the title essay explains Cercas's theory of the 'blind spot novel', which he regards as key to the form:

The novel is not the genre of answers, but that of questions: writing a novel consists of posing a complex question in order to formulate it in the most complex way possible, not to answer it, or not to answer it in a clear and unequivocal way; it consists of immersing oneself in an enigma to render it insoluble, not to decipher it (unless rendering it insoluble is, precisely, the only way to decipher it). That enigma is the blind spot, and the best things these novels have to say they say by way of it: by way of that silence bursting with meaning, that visionary blindness, that radiant darkness, that ambiguity without solution. That blind spot is what we are.

In other words: in the end there is no clear, unequivocal, emphatic answer; only an ambiguous, equivocal, contradictory, essentially ironic answer, which doesn’t even resemble an answer and that only the reader can give.

And the essay starts with, as the best example of such a book, Las leyes de la frontera (Outlaws in English):

My 2012 novel Outlaws revolves around the vicissitudes of a fictitious gang of juvenile delinquents in late 1970s Spain: Zarco’s gang.

If I had to sum up its plot, I would say it tells the story of a love triangle that lasts for almost thirty years, a triangle formed by Zarco himself – the group’s leader, who over time will turn into a myth of juvenile delinquency – by Gafitas – a bespectacled middle-class teenager, who joins the gang in the summer of ’78 – and finally by Tere – the character who perhaps embodies all the book’s moral dilemmas and keeps all its secrets.

That’s how I usually describe the novel; but Carlos Marzal, who might be the best Spanish poet of my generation, has described it as an existential thriller, as a thriller that does not just pose an almost police procedural question and try to resolve it (who squealed on Zarco’s gang?), but rather, in setting out this problem and attempting to find a resolution to it, involves existential questions that decisively affect the destiny of the protagonists. Marzal’s description strikes me as exact, especially if we immediately add that, as well as an existential thriller, Outlaws is also an anti-thriller. Because, contrary to what tends to happen at the end of thrillers, at the end of Outlaws the answer to the question the book poses is that there is no answer.

The novel falls into two sections, first telling of events in the late 1970s, and the latter events involving the same characters from late 1999 on. Although the narrative device used in each is a present day author (the implied but fictional author of the book we are reading) interviewing some of those involved about the events.

Both revolve around the figure of Ignacio Canas. As a 16 year-old he got sucked into the gang of, the not much older but far more self-assured, Antonio Gamallo, nicknamed Zarco, accompanied by (his girlfriend?) the beautiful Tere, with whom Ignacio is instantly infatuated. Zarco in turn gives Ingacio the nickname Gafitas (literally 'goggles', rather similar to the English 'four eyes' or 'speccie'). Gafitas's arrival coincides with (or perhaps is the catalyst for?) the gang's activities elevating from relatively minor delinquency (e.g. joy-riding and petty theft) to full-blown armed bank robberies. The interviewees for this part of the story alternate between Gafitas, and the police officer who eventually bust the gang.

The next part takes us to two decades later. Zarco has become a relatively infamous serial criminal - escaping jail several times, to commit more crimes, but always getting caught again - but also a cause celebre, his life the subject of books and films. Meanwhile Ignacio has become a successful criminal lawyer, his part in the gang's history unknown. And then Tere reappears to try to persuade him to take on Zarco's case, and try to get his multiple life sentences commuted and him released. Here the interviewees are, again, Gafitas/Ignacio and Eduardo Requena, the superintendent of the prison where Zarco has recently been transferred.

The relationship between Zarco, Tere and Gafitas is key to the novel, as is the question of how the police eventually caught the gang, who betrayed and why, although as Cercas explains, not answering this question definitely is key to his approach.

The device used is also striking - not so much the interviews (which at times can feel a tad forced, i.e. occassional interjections in what is otherwise relatively typical first person narration) but rather that in the novel's fictional world, Zarco and his gang are famous, the basic outline of their story well known, and here the interviewer is trying to dig out the story behind the story. It struck me as similar to that used by Dag Solstad in his Armand V: Footnotes to an Unexcavated Novel (https://www.goodreads.com/review/show...), although Solstad takes it to much greater extremes. And it struck me as an interesting variation to the approach in the novels he published either side of this - Anatomía de un instante and El Impostor - where the main story is in fact known.

Overall 3- stars for the story, but 4+ for the literary form - so 3.5 overall. I look forward to further translations of Cercas's work.

[Eylül Görmüş · Rating 4 out of 5]

“Sınırın Yasaları” ile ilgili söylemek istediğim ilk şey, müthiş iyi kurgulanmış bir kitap olduğu olacak sanırım. 1978 yazında başlayan ve 25 yıla yayılan bir suç öyküsünü kurgusal bir yazarın kurgusal karakterlerle yaptığı görüşmelerden okuyoruz (bu yöntem de son derece özgündü ve çok başarılı uygulanmıştı bence), yazar hikayenin sonunu en baştan ilan etmesine rağmen detayları öyle iyi örmüş, karakterleri öyle güzel derinleştirmiş ki insan büyük bir merakla okuyor hikâyeyi. Ters köşeler çok kararında, sırf okuru şaşırtıp ilgisini diri tutmak için yazılmış hissi veren bir şey yok metinde ki polisiye okurken sık sık hissederim bunu.

Zaten bence bu kitapta tempoyu yüksek tutan şey olaylar değil; bakış açısı. Her ne kadar bir suç çetesini ve bir suçluyu anlatsa da, ben aslında bu kitabı bir polisiye roman değil, bir psikolojik roman olarak nitelemek isterim zaten. Zira suçun doğasını, suçlunun psikolojisini, suçlunun suça bağımlılığını irdeliyor ve bunu cevaplar vererek değil sorular sorarak yapıyor. Bir yandan elbette meselenin toplumsal boyutuna da dalıyor, bir gençten suçlu yaratan toplumsal koşulları didikliyor ancak bu kısmının daha baskın olmasını arzu ederdim açıkçası. Evet yazar bu konuda çok şey söylüyor ama hikayesinin arkasına Franco dönemi sonrasını koyduğunu göz önüne alınca bence çok daha fazla şey söylenebilirdi, hele ki olay Katalonya’da geçerken. Faşizm sonrası dönüşen toplumun demokrasiye dönüş sancıları bence bu öykünün daha çok parçası olmalıydılar, bu kitaba bir eleştirim bu olabilir.

Ama bu bir tercihtir, sadece öyle olsa daha da çok ilgimi çekerdi diyeyim. Sonuçta herkese tavsiye edeceğim, merak ve zevkle okunacağını tahmin ettiğim bir kitap bu diye ekleyerek de bitireyim. Cercas beni en son “Kiracı” ile çok üzmüştü, biraz barıştık diyebiliriz. Yine de mevzu yaşayan İspanyol yazarlar olunca Javier Cercas'a adaşı Javier Marias'tan daha çok tezahürat yapılmasını asla ve kat'a kabul etmediğimi yineliyorum. Arz ederim.

[Laura Caltea · Rating 5 out of 5]

minunat felul în care Cercas scrie o poveste și, pe dedesubt, scrie o alta. iar la finalul cărții, o frază care te face să vrei să iei povestea de la capăt: „o carte e precum o oglindă și noi nu citim cărțile, ci cărțile ne citesc pe noi”.

[Caroline · Rating 4 out of 5]

Another investigation novel by Javier Cercas, with another intriguing question at its center. I interrupted my reading of Cercas’s Blind Spot to read this because he was about to discuss it in his book of literary essays and I didn’t want it spoiled. In Blind Spot, he says that he always writes about questions that can’t be answered, as all great writers produce books with ironies, or conundrums, of simultaneous 'yes and no' at their center. He further divides questions into ones of fact, information withheld by the author, and moral or ethical questions, with no objectively discoverable answer.

There is one factual question at the center of Outlaws, which leads to the second moral issue which is really, to my mind, its subject. I won’t divulge the factual question or whether it is answered, as it would be a spoiler. But the moral question has to do with whether all the characters really care for one another, and to what extent they are using each other. To what extent are we ever free of using those around us to make us feel better or to accomplish other ends? The moral question definitely is not answered, but the exploration is as nuanced and beautiful as in the other two Cercas novels that I’ve read.

There is also a social question that is more of an open issue in the novel: to what extent are crime and irresponsible behavior a product of poverty and neglect? But dig deeper, and perhaps you find, is bourgeois life and professional career another kind of crime of omission, and what kind of environment fosters it? Again, a conundrum that speaks to the real issue (perhaps): the pervasiveness of evil and the imperfection of humans. [Perfect co-reading with the big non-fiction I just finished with free-will at its core: Fatal Discord a twin biography of Luther and Easmus, and how their legacies played out in Europe.]

[Kaptan HUK · Rating 5 out of 5]

Ne Mutlu Cercas Bilene!

Arkadaşlar Kaptan Huk birazdan kürsüye çıkacak. Sınırın Yasaları romanını yorumlayacak. Kürsüye çıkacağım diye tutturdu. Şu an kravatıyla uğraşıyor. Kendisi kravata gıcıktır. Bağlamayı beceremediğinden. Göğüs hizasında yassı balığı biçiminde kravatlar bağlayabiliyor ancak. Olmuyor tabii. Lise yıllarında kravat travması yaşamış sanırım. Neyseki araya Nilüfer girdi. Tartıştılar. Kaptan Huk'un kravat tarzına Nilüfer illet olur. Papyonda karar kıldılar. Sanırım hazır. Evet Kaptan Huk kürsüde:

    -Efendiler!

[Nilüfer arkadan Kaptan Huk'u dürtüyor]

      -Ne var?

Hanımları unuttun.

    -Başlarım şimdi hanımlara. Hani nerde hanımlar. Yoklar. Ütü almanın derdindeler. Boş ver onları. Uzak gözlüğüm sende mi. Bende yok. Notlarımı göremiyorum.

[Nilüfer elleriyle bende yok işareti yapıyor]
Romana bayıldım demen yeterli. Konuşulacak tarafı yok. Emeği geçenlere teşekkür edersin.

    -Hadi ordan! Üç laf etmek için mi bu kürsüyü yaptırdım ben. Bu tahtaya dünyanın parasını saydım be...

[Kaptan Huk kürsüye geldi. Su içiyor. Etrafına bakıyor.]

Efendiler! Bugün Javier Cercas'ın Sınırın Yasaları romanını büyük bir üzüntüyle bitirmiş bulunuyorum. Romana bayıldım bayıldım bayıldım bayıldım. Emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Ne mutlu Cercas bilene!

[Kaptan Huk kürsüden indi. Aslında tiyatrocu olan gazeteciler kapıda Kaptan Huk'u çevreledi.]

Kaptan Huk romanın konusundan bahseder misiniz?

    - Romanı anlamak için konuyu soruyorsan hiç zahmet etme. Romanla konunun hiç alakası yok. Baştan söyliğim de... Konu aşağı yukarı şöyle: Adamın biri sürekli birini anlatıyor diğeri de dinliyor, daha sonra başka birini de dinliyor. Konusu bu. Ama dur bir saniye, açıklama karanlıkta kaldı. Yakınlaştırayım: Yazarın biri avukatın birinin anlattıklarını dinliyor, daha sonra da bir polisi dinliyor, daha da sonra hapishane müdürünü dinliyor. Aslında bu açıklama da yeterli değil. Anlatılan kimin hikayesidir? Öyle ya! Yakınlaştıralım: Yazar, soyguncu Zarco ve çetesini avukattan dinliyor, sonrasında polisten,  daha da sonrasında hapishane müdüründen dinliyor. Yine olmadı. Yakınlaştıralım: Zarco hakkında kitap yazmayı planlayan yazarın biri,  delikanlıyken Dörtgöz lakabıyla Zarco'nun adamlığını yapmış avukat Canas'ın anlattıklarını dinliyor, aynı zamanda Zarco çetesini izleyen polis ekibinin şefini de dinliyor,  dahası Zarco'nun hapishane müdürünü de dinliyor. Dünyanın merceğini tutup da anlatmaya kalkıştığım içerik emin ol Sınır Yasaları'nı tanımlamaya yetmiyor. İsterseniz merceği üç beş derece daha büyütüp dönemin sosyoekonomik ve politik açılımlarıyla Zarco'yu büyük resimde anlatarak romanın konusunu derinleştirebilirim. Bir işe yaramayacaktır. Cercas'a içerikle gidemezsiniz. Çünkü  Cercas için içerik amaç değil araçtır. Cercas 'anlatı'nın kendisidir. Buraya gelmeden önce Cercas metinlerinin içeriklerini inceledim, hepsinde bir anlatı var.

Marquez de anlatıyor Kaptan; Hemingway de, Tolstoy da anlatıyor. Edebiyat anlatmaktır zaten.

    -Haklısın. Amado mesela.  Böyle bir sürü büyücü var. Fakat Cercas'da anlatı çok farklı bir tecrübe. Mesela bir cümle düşün; varsayalım beş kelimeden oluşuk bir cümle. İlerlediğin her bir kelimede durumlar değişiyor. Tabii ki böyle bir durum yok ama bir şey anlatmaya çalışıyorum. Bir cümleyle başka yerlere savruluyorsun. Ve tuhaf olan, merak edilecek hiçbir şey de yok romanın evreninde. Karakterlerin gündemi yok. Acaba ne olacak merakıyla okumuyorsun yani. Sınırın Yasaları katkısız, ilavesiz aksiyon. Ruhi çözümlemeler, varoluş dalgalanmalar falan yok romanda. Bunları okur yapıyor, arzu ederse tabii. Romanın başlarında enteresan bir sahne vardır: Canas anlatıyor, yazar da araya girip niye çeteden ayrılmadın, Batista seni neden dövüyordu, o gece Tere'yle niye gitmedin diye sorunca, Canas da bütün bunları nerden biliğim kardeşim, ben sadece olayları anlatacağım, gerisi senin bileceğin iş diyor. Bu sahne okuru metne dahil etmektir. Üst tecrübelerden "okumaya davettir."

Arka kapak tanıtım yazısını beğenmediğiniz söyleniyor, doğru mu?

    -Tanıtım yazısı berbat. Karambol var orda! Kitaba karşılık gelmediği gibi okuru da kovuyor. Dörtgöz'le Zarco yolda karşılaşmışlar diye yazıyor tanıtımda, romanda böyle bir sahneyi hatırlamıyorum; oyun salonunda tanışıyorlar biliyorum. Romanın bir uyarı yazısına ihtiyacı var. Paldır küldür giriliyor romana. İtiraf edeyim, yola çıkarken yazarın biri yazdığı kitap üzerinden röportaj veriyor sandım; meğersem yazacağı kitap için sorgulama yapıyormuş yazar. Örtük bir durum yok aslında, ilerledikçe açıklığa kavuşuyor. Her harfine sürpriz veren Cercas, özellikle son sayfalara muazzam sürprizler döşemiş; "vay canına", "mümkün değil", "hayır inanmıyorum " diye bağırtan sürprizler ve okurun gündeminde olmadığı (unuttuğu) halde başlangıç sahnesi (Canas/yazar/polis/müdür kim bunlar, parayla mı konuşuyorlar, hangi bağlantıyla konuşuyorlar) bu son sayfalarda gün ışığına çıkıyor. Fakat okurun romanın ortamına girmesi adına Zarco'nun İspanyollardaki anlamını açıklayan bir adet uyarı yazısına ihtiyacı var. Öyle ki, arka kapak yazısında Zarco'dan herhangi bir suç karakteriymiş gibi bahsediliyor ve yazar romanına konu diye sanki tercih hakkı varmış gibi Zarco'yu seçmiş. Hayır hayır hayır hayır hayır. İspanyollar için Zarco magazin açısından çok çok önemli bir suç fenomeni. Yasal boşluklar ve emniyet  teşkilatının gevşekliğiyle suç işlemeye başlayan Zarco İspanya'da soygun suçlarında öncü. Özellikle 1980-2000 arasında medyada dolaylı dolaysız çalışan binlerce İspanyolun ekmeğini kazandığı, ortamdan yararlanan kurnazların da köşeyi döndüğü ekonominin ismidir Zarco ve milyonların medya yayınlarıyla fantazi kurup oyalandığı bir suç ikonudur Zarco. Bu ortamı bilerek okumak son derece önemlidir,  öteki türlüsü cahil cahil okumaktır. Çevirmen Süleyman Doğru'nun ön sayfaya ya da arka kapak tanıtımına editörün bu 'okuru hazırlayıcı' yazıyı düşünmesi gerekir.

Süleyman Doğru hakkında ne söylersiniz?

    -Doğru benim ilk beş romanımdan Hınzır Kız'ın çevirmeni, Sınırın Yasaları'nı yla iki ediyor. Fakat bu güzelliklerin yanında çirkinlikler de var. Süleyman Doğru metni sulandıran 'olmak'ları hoyratça ama neşeyle coşkuyla kullanan usta çevirmenlerin başında geliyor. Sınırın Yasaları İspanyol Türkçesiyle yazılmıştır. Bire bir çeviri yapmak İspanyolcanın gerekirlerini şart koymaz ki. Türkçenin çıkarlarını gözeteceksin. Bunun için de Türkçe bilmek gerek. Doğru, Türkçe bildiğine göre! İstatistiğini yapmadım ama her üç 'olmak'tan beşi gereksiz. Mesela 've'ler; Türkçede o 've'ler İspanyolcadaki gibi o yoğunlukta kullanılmıyor, virgül diye bir şey var. Kaldı ki bizler konuşurken 've' kullanmayız. Üçüncü husus: Konuşma dilindeki ton, vurgu, ritm, melodiyi yazıda vermek için noktalama işaretleri yoğun kullanılmak gerekir; virgül, noktalı virgül, iki nokta üst üste, çekiç, kerpeten, tornavida, pense, hatta kürek, ne varsa artık seferber edilmelidir. Fakat Sınırın Yasaları'nda bu yoğunluk karambole getirilmiş, özellikle çoğu virgül yerleri Türkçede şık durmuyor. Zorla değil ya, durmuyor işte! Süleyman Doğru'nun bunca çeviri kirliliğine rağmen sırrı, doğru kelimelerle çalışmasıdır, diye düşünüyorum; konuşma dili de avantaj sağlıyor tabii. Çevireceği kitapları seçiyor mu, bilemiyorum. Bu kitaptan sonra yine Süleyman Doğru çevirisinden (program dışı) bir roman okuyacağım. Yine anlatı romanı!

Gemicilerin her limanda bir sevgilisi gibi sizin de her romanda bir sevgiliniz olduğu söyleniyor. Sınırın Yasaları'nda var mı bir sevgili Kaptan?

    -Yok yok, bu romanda sevgili falan yok. Üstelik başrollerden biri de Tere'ydi. Canas'ın sevgilisi! Allahım ne berbat bir karakter! Hınzır Kız'ın tıpķısı. Süleyman Doğru özellikle mi seçiyor bu karakterleri? Aman aman...

Kaptan Huk romanın etkilendiğin bir sahnesinden bahseder misin?

    -Her cümlesi etkileyiciydi. Cercas okuru romana dahil ediyordu. Ama tabii son sahne müthiş. Gelmiş geçmiş son sahnelerin en başına koyarım.

Biraz çıtlatabilir mısınız? Nasıl bir sahneydi?

    -Hatırlamıyorum. Yemin ederim. Ama müthişti. Beni Cercas bilenler anlayacaktır.
Ne mutlu Cercas bilene!

[iva° · Rating 5 out of 5]

odličan. tako pišu ljudi koji znaju što rade. ako su mu i ostala djela na ovoj razini (ovo mu je 5. roman), onda cercas ima novog fana :D

radnja je smještena u geroni u španjolskoj, vrijeme zbivanja: 1978. pa nadalje. u obliku intervjua, autor provlači priču o bandi maloljetnih delikvenata na čelu s antoniom gamallom zvanim „plavooki“ koji žare i pale geronom i isprepliće priče sudionika – ignacia cañasa (zvanog „cviker“ u doba dok je bio dio bande, a kasnije odvjetnik vođe bande), policijskog inspektora, upravitelja zatvora. u centru je trokut cañas-gamallo-tere (članica bande) koje će sudbina povezivati na ove i one načine do kraja njihovih života.

cercas je krajnje realističan, uvjerljiv, dosljedan... piše toliko stvarno da bi priča mogla biti stvarna, toliko puno realnog života da imaš osjećaj da čitaš dokument, dosje.

jedina zamjerka ide dizajnu ovitka koji sugerira da je riječ o tinejdžerskom štivu (to je i razlog što mi je stajala na polici gotovo tri tjedna dok ju nisam uzela u ruke). makar radnja kreće od klinaca/tinejdžera, zapravo govori o odlukama i posljedicama tih odluka koje nas prate cijeli život... ovo je jedna od najozbiljnijih knjiga i od te priče još mi koža bridi.

[Sergio · Rating 3 out of 5]

Un claro ejemplo de novela que va de más a menos. Toda la parte inicial del libro es muy interesante y logra meterte en la historia del Zarco, el Gafitas, Tere y compañía. Como en toda la literatura de Cercas, la narración es ágil, accesible y a la vez evocadora. Sin embargo, conforme avanza el tiempo y los personajes van sumando años, todo se vuelve reiterativo y alarmantemente carente de interés (por lo menos en mi caso) La conclusión anodina que da Cercas a la historia tampoco ayuda. Una obra menor de un gran escritor.

[Andy Weston · Rating 4 out of 5]

Set in the Catalan city of Gerona in the seventies just after Franco’s death this story of a teenage group of hoodlums, led by El Zarco. It is told in the form of a series of interviews of Ignacio, another of the gang members, 40 years later for a book being written on the life of Zarco.
The first half of the book is addictive and thrilling reading as the gang wreaks havoc on the streets of Gerona, and gain a perverse hero status as class relations breakdown in a nation in transition. It’s characters are so realistic and it is written with such accuracy of the time that it seems it must be a ‘true crime’ story.

(El Zarco)... the heroic outlaw that, for the journalists and even for the historians, embodies the yearning for liberty and the frustrated hopes of the heroic years of the change from dictatorship to democracy in Spain.
The Robin Hood of his day.

Though the second half of the novel is less of a page turner, it is still fascinating, as it deals with the lives of the gang members, particularly Zarco, in the 40 years following.
As well as a crime story it’s a powerful novel about the nature of freedom and democracy, from military dictatorship to heroin and AIDS, and the turbulent years that followed Franco’s death.

[XandreRL · Rating 4 out of 5]

Imposible no sumergirse con pasión en el mundo de Zarco, el Gafitas y Tere. Con sus contradicciones, sus claroscuros, sus antiheroismos... Cercas construye una novela adictiva y ágil que te engancha desde la primera página y no te suelta hasta el final. Ese final que tiendes a imaginar durante todo el transcurso de la novela, dándole una y mil vueltas, queriendo saber que será de cualquiera de los tres. Deseando que llegue la adaptación al cine

[Liz · Rating 3 out of 5]

The first two thirds were pretty good (Part I in particular definitely read like the Spanish version of 'The Outsiders') but the last 30 percent REALLY dragged.

This is only the second Javier Cercas book I've read but I felt like it was an attempt to write a mainstream crime novel with slightly arty aspirations.

The book does a good job of explicitly linking the young "gangbanger" character, El Zarco, to the bigger insecurities and traumas that Spain endured when it transitioned from fascism into democracy. I also felt like the narrative did a good job of showing Spain in the 1970s -- I for one had no idea that the country had such problems with urban poverty and drugs.

The book also has lots of interesting parts in which it explores the difference between an "authentic" self versus your projected personality.

The story is set up in such a way so that the narrators are always questioning what was the "true" version of what happened, which is probably what most reminded me of "Soldiers of Salamis." However, "Soldiers of Salamis" does a much better (and much more subtle) job of exploring this theme IMO.

What kills this book is the last 30 percent, it is SO SLOW. It's literally the main character being like, then this happened then this happened then she said this and I said that so she said this etc etc etc.... UGH snore. So tedious. Also, there's a big "twist" near the end, which did catch me by surprise, partly because 100 pages in, I predicted it, then wrote it off as too dumb ("Hmm, I wonder if what's actually going on is [insert big twist here]? Nah, that would be kind of stupid!!"]

In the beginning, I felt like this book was telling a pretty universal story, and could hypothetically be adapted to an HBO show involving US characters. But once I got to the middle part, it was clear to me that this would be impossible, because there is NO WAY the US penal system would invest so much energy in trying to reform a high-profile prisoner like El Zarco, as the Spanish authorities attempt to do in this book. So that was another interesting thing that struck me while I was reading. Basically, as a US reader, I found the amount of effort that Spanish authorities invested in trying to reform El Zarco totally mystifying (even though, to the book's credit, the narrator spends A LOT of time explaining why they'd want to do so).

My last comment is that reading this in Spanish was fun because I got to learn a lot of Spanish slang. I don't know how differently it would read in English.

[Pedro · Rating 3 out of 5]

“Gafitas” (Ignacio Cañas), adolescente de clase media intenta torcer su destino de víctima, de la mano del Zarco (ojos azules), un quinqui (qué parece ser el nombre despectivo que los catalanes dan a los migrantes andaluces pobres).
La novela tiene dos partes: Más allá (de la frontera) y Más acá. Los títulos parecen de Rayuela, la novela no: tiene forma de entrevista, que en la primera parte es a “Gafitas” que se mezcla con los quinquis marginales, y al Oficial Cuenca.
Esta es una novela a varias voces, técnica utilizada por varios autores. Naguib Mahfuz utiliza la entrevista en Akhenatón. García Márquez lo ensaya en Hojarasca y lo lleva a la perfección en Crónica de una muerte anunciada. Y Bolaño, después de un básico en La pista de hielo, hace una sinfonía coral que avanza en tiempo real en Los detectives salvajes. Cercas ensaya el método, pero los monólogos de cada uno, especialmente de Cañas, se hacen muy largos. Sobre el final, cuando el cuadro de situación parece claro, algunas revelaciones cambian el sentido, e introducen nuevas incertidumbres.

[Seher · Rating 4 out of 5]

Sınırın Yasaları, Cercas'tan okuduğum ilk kitap oldu. Yazarın dilini beğendim. Cercas'ı okumaya devam edeceğim.

[Razvan · Rating 4 out of 5]

O carte despre adolescență, despre formare, despre cădere. O poveste de viață, sau de fapt mai multe, toate gravitând în jurul unei întâmplări din vara lui 1978, punctul de cotitură în viața câtorva adolescenți dintr-un orașel din Spania. Îi regăsim pe protagoniști peste 20 de ani, în aproape aceleași ipostaze, fiecare pe drumul ales în acea vară, intersectându-se din nou. Cum vor interacționa de data aceasta și cum se va termina povestea începută în '78 vom afla spre finalul cărții lui Cercas.

Bazată pe povestea reală a unuia dintre cei mai cunoscuți infractori spanioli, cartea lasă să se înteleagă uneori că cel rău este de fapt cel bun, alteori că societatea i-a condamnat pe unii oameni din naștere, iar alteori că ei singuri și-au ales drumul, iar frontiera dintre bine și rău este foarte subțire. În final numai cititorul poate să răspundă cine sunt personajele bune sau dacă există așa ceva în viața reală.

[Kamil · Rating 4 out of 5]

4,5 hopefully the review will be coming soon. Great book

[Silvia Sants · Rating 5 out of 5]

Reflexiones que me ha dejado la novela:

o La importancia que tienen la infancia y adolescencia en nuestras vidas. El personaje que cuenta la historia del Zarco, al que llaman “El Gafitas”, comienza a relatar cómo se unió a la banda y nos damos cuenta de que el período en el que eso ocurrió únicamente abarca el verano del año 1978. Pues bien, esos simples tres o cuatro meses marcaron su vida para siempre y es una época que tiene grabada a fuego. También, según parece, los otros dos personajes que conforman el triángulo principal de protagonistas: el Zarco y Tere. Ellos acuden al Gafitas, que es abogado, cuando el Zarco se encuentra ingresado en prisión para que les ayude a sacarlo y recuerdan con auténtica nitidez sucesos, relaciones, anécdotas, amigos… de aquel momento. Además, el Gafitas acaba confesando que fue la mejor época de su vida, aquella en la que se sintió más vivo que nunca. Asimismo, el Zarco y Tere aparecen dibujados, prácticamente, como superhéroes. Tienen ese aura de indestructibilidad, de vitalidad extrema. Dan esa sensación de poder con todo asociada a la temprana juventud.

o El triángulo amoroso entre el Zarco, Tere y el Gafitas. Esta relación es bastante compleja, ya que entre Tere y el Zarco parece haber una relación muy intensa y profunda que nunca se llega a saber de dónde nace. Prácticamente se leen la mente y ella siempre parece saber dónde puede estar él. ¿Son amigos, amantes, novios, familia? Hacia el final de la novela, Tere le confiesa al Gafitas que, en realidad, son hermanos. Sin embargo, nunca se llega a confirmar del todo que sea verdad. Tampoco aparece de manera explícita que el Zarco y Tere mantengan relaciones sexuales o se besen, ni el Gafitas le cuenta nunca al Zarco que ha tenido relaciones íntimas con Tere siendo ambos ya adultos. En una ocasión, estando el Zarco en la cárcel, tanto él como Tere le cuentan al Gafitas que ella de quien verdaderamente siempre estuvo enamorada fue de él, pero no se lo termina de creer porque piensa que es una triquiñuela para motivarlo a que trabaje duro para sacarlo de la cárcel.

o Motiva el debate sobre si las cárceles de aquella época servían como lugares de reinserción o eran meras jaulas de castigo. Durante la novela, se explica que el Zarco acaba pasando más de veinte años en la cárcel enlazando diversas condenas. Y esto no parece haberle servido para nada: no se ha convertido en una persona funcional para la sociedad, cada vez que sale vuelve a delinquir y al final parece sentirse más cómodo entre las cuatro paredes de la cárcel que en libertad. No había intención de formación o ayuda psicológica hacia los presos, sino que únicamente se les encerraba y este lugar parece que acababa envileciéndolos más que ayudándolos.

o La importancia del ambiente en el que crecemos. Existe un contraste muy importante entre el ambiente en el que se desenvuelven el Zarco y Tere (zonas muy empobrecidas de las afueras de la ciudad con una clara desestructuración social y familiar) y del que sale el Gafitas (zona media con familia funcional que hace las veces de red de seguridad y que lo apoya incondicionalmente cuando se ve en un serio apuro con las autoridades). Este hecho condiciona en gran parte el desarrollo de un personaje y del otro: el Zarco acaba ingresado en prisión sin más apoyo que el de Tere, ambos continúan consumiendo drogas con frecuencia y con problemas importantes de salud que provocan su prematura muerte; y el Gafitas tiene la oportunidad de volver al redil, estudiar una carrera y conseguir, a través de contactos de su padre, un trabajo estable. Esto, evidentemente, no tiene por qué ser un reflejo exacto de la realidad porque existen mil circunstancias en la vida, pero creo que de alguna manera es un símbolo de esto que hablamos.

o Dilema moral: ¿es el Zarco una persona mala por naturaleza o es un pobre hombre víctima de las circunstancias? Al final de la novela, el director de la cárcel de Girona se hace esta pregunta a propósito de una conversación con el Gafitas y llega a la conclusión de que quizás no sea ni una cosa ni la otra. De que el Zarco no ha tenido durante toda su vida referentes morales ni éticos socialmente aceptados porque se ha desenvuelto en un ambiente donde la delincuencia y el trapicheo eran el pan de cada día, lo que ha contribuido a que considere que eso es algo normal.

o Ídolos de barro. El Zarco acaba siendo muy famoso, se escriben libros sobre él y se hacen documentales sobre su vida y milagros. Pero igual de rápido que se hace famoso, con el paso del tiempo, deja de serlo y esto le afecta mucho. Siendo el personaje mitificado del Zarco es alguien, la gente le hace caso, quieren acercarse a él. Sin embargo, como un delincuente más, no es nadie y se hace más evidente lo solo que está.

[Diego Artazcoz · Rating 5 out of 5]

9/10.
Me ha encantado la historia desde el principio y me gusta la forma en que está escrita (cómo si todo el libro fuera una entrevista).
Pero lo que no me ha gustado (y por eso no le doy el 10) es que me parece que escribe demasiado de seguido y no me deja casi respirar, aunque es cierto que es lo que ha conseguido que estuviera tan enganchado.
Seguiré con Cercas la semana que viene (porque mañana VUELVE ARTURO🙏🏻).

[Sevi Salagianni · Rating 4 out of 5]

Θα του έβαζα και 5 αστεράκια, αλλά κάπου στις 150 πρώτες σελίδες βαριόμουν, καθώς νόμιζα ότι θα είναι μια ιστορία από τα ίδια. Πολύ καλή αποτύπωση χαρακτήρων, προθέσεων, κινήσεων, συναισθημάτων. Θετικές εντυπώσεις από την πρώτη μου επαφή με τον Θέρκας, σίγουρα θα διαβάσω και άλλο του βιβλίο προσεχώς.

[La Churri · Rating 5 out of 5]

Si estará bien escrito, que me he creído que El Zarco era tan real como El Torete o El Vaquilla y ahí estaba yo buscando información en internet!
Escrito en forma de entrevista (supongo que eso hizo que me la colara).
Es un no poder parar de leer, con unos personajes potentísimos y algún que otro giro que te dejará de piedra, viajarás a la Gerona de finales de los 70 principios de los 80 con unos escenarios super bien creados que no te costará imaginar.
Hacía mucho tiempo que no tenía un enganche tal con un libro.
Seguiré de cerca la pista de Cercas 🖤

[Madalina Badin · Rating 4 out of 5]

O carte diferită și mult mai buna decât m-am așteptat eu sa fie!😊

[Szeee · Rating 5 out of 5]

Teljesen véletlenül került a kezembe a Daisy Jones után megint egy interjúregény és hát ég és föld a különbség. Cercasnál érezhető, hogy az volt vele a szándéka, hogy távolságot tartson a történetétől és hogy megmutassa, hogy nincsenek abszolút igazságok az élet által produkált sztorikban - mindenki a saját vérmérséklete és képességei, tapasztalatai szerint ítélheti meg azokat, ha óhajtja.

Annyi minden van ebben a sztoriban: a társadalmi osztályok átjárhatóságának nehézségei, az ember sötét oldala, a bűn természete, az ember kötődés utáni vágya vagy arra való képtelensége. A történetek teljes megismerésének képtelensége, az, hogy soha nem lehetünk teljesen bizonyosak és ezzel kell együtt élnünk, ilyenek.
Jó az atmoszféra is, tetszik: számomra ilyen az igazi lepukkant mediterrán napsütéses melankólia...:) Hú, de megvett magának Cercas.

[jeremy · Rating 4 out of 5]

a tale of crime, gangsters, identity, class, loyalty, and infamy, javier cercas's new novel, outlaws (las leyes de la frontera), is a literary thriller tinged with socio-psychological underpinnings. set in the post-franco decades of a recovering spain, cercas's story concerns the members of a youth gang, their increasingly violent antics, and the fractured relationships that resurface many years later.

structured as a series of ongoing interviews conducted by a journalist tasked with writing a book about famed gang leader zarco, outlaws is split into two main sections (and a short epilogue): "over there" and "over here" - the former focused on the gang's active years, the latter about the legal proceedings that might free the incarcerated cult hero from prison many years later (with the help of the protagonist gang member-turned-lawyer).

the original spanish title (which translates to "the laws of the border") is for more evocative and suggestive of the novel's themes than the generic outlaws. nonetheless, cercas's novel is well-paced and continuously engaging, featuring three convincingly crafted main characters whose loyalties and motivations are constantly in question. outlaws may not bear the import of some of cercas's previous works, but it's still a damn good novel that immerses the reader fully within its world.

a modest but real myth. the proof is that here you are, preparing a book about him. the best proof is that, right now, even kids know who zarco was. if you think about it, that's extraordinary: after all we're talking about a guy who was just a minor delinquent, known most of all because of three or four mediocre films and a riot and a couple of jail breaks. it's true that the image people have of zarco is false, but one doesn't attain posterity, even a modest one, without simplifications or idealizations, so it's natural that zarco has turned into the heroic outlaw that, for the journalists and even for some historians, embodies the yearning for liberty and the frustrated hopes of the heroic years of the change from dictatorship to democracy in spain.

*translated from the spanish by anne mclean (vila-matas, halfon, rosero, cortázar, et al.)

[Jean Ra · Rating 1 out of 5]

El principal problema de este libro no es que a las últimas páginas uno llegue con sensación de agotamiento o empacho porque su intensidad resulta catastróficamente decreciente o que resulte muy redundante cuando se concentra en las diferencias entre persona y personaje de su Vaquilla particular, no, el gran problema de raíz que le encuentro es que, dado que está ideado como si fueran las transcripciones de unas cuantas entrevistas, su escritura debería remitir a la expresión oral, pero su tono acaba siendo muy literario, lleno de vicios y por lo tanto termina sonando poco verosímil

Es decir que aparecen con demasiada frecuencia expresiones de best seller del tipo encogerse de hombros y descripciones ambientales del estilo "era una tarde soleada" o de detalles escénicos como ahora lo que hacen los personajes con sus manos o si este hombre tiene una gota de sudor o a dónde miran ellos cuando hablan, que son el tipo de cosas que escribiría un señor en camiseta y bermudas ante un ordenador y no las que diría un hombre que te cuenta su vida.

A banda de eso, y aparte de su problema de la pérdida de interés, no me gusta ese recalco de la moralina de "el crimen siempre paga" o la obsesión que demuestra por la afectada melancolía amorosa, que resulta tan impostada como la ambigüedad de algunos personajes como por ejemplo Tere, que, tal y cómo son descritos, resultan antes incompletos que no enigmáticos.

La novela tiene un ingenioso paralelismo con la serie "La frontera azul" para pagar su peaje con el posmodernismo, una curiosa visión de la evolución demográfica de la ciudad de Girona (que yo desconocía), una acertada denuncia a la precariedad estructural que sufrieron las clases bajas durante la transición y un dardo envenenado contra los medios de comunicación serios, pero todo eso son pequeñas miniaturas que se ahogan dentro de ese mar de literatura empachosa y afectada.

[Mae Lender · Rating 5 out of 5]

Kui keegi räägiks mulle lühidalt sisust, siis ma oleksin võrdlemisi veendunud, et see pole minu jaoks: Hispaania üleminekuaeg 1970-80ndatel, konkreetselt Girona linn, katalaanid vs hispaanlased, üks korralikust perest pärit noormees ja pätikamp, röövid ja narkootikumid jms. Ei kõla just minulikult.

Aga selles ülesehituses, kuidas kogu lugu serveeritud on (ma ei hakka seda lahti kirjutama, sest mulle tundub, et see võtaks natuke lugemismõnu ära) ja voogavas jutustamisstiilis on midagi sedavõrd kaasahaaravat, et sa unustad end lugema. Ei jõudnud kordagi igav hakata ega tekkinud kiusatust lehti kiiremini keerata.

Kogu lugemise aja mõtlesin, et kas see oleks selline lektüür, mis võiks... ütleme, (hilis)teismeeas ja natuke leigele lugejale ka sobida...? Ka poisslapsele? Mul ei ole paraku kellegi peal testida, aga kellel kodus materjal olemas, siis soovitan.

[Cris Félix · Rating 4 out of 5]

Embarquei nesta minha primeira viagem pela narrativa de Javier Cercas a convite de excelentes amigos livreiros e fico rendida!
Depois de se iniciar, não se consegue interromper a leitura, enfeitiçados que ficamos pelas personagens de Zarco, Tere e Gafitas, a quem nos afeiçoamos irremediavelmente.
É também uma viagem aos meandros da consciência humana.
Obrigada, livraria Flâneur!
Obrigada também, amigo Bruno Henriques, que há anos me falas com entusiasmo do Javier! :)

[Rich Goldblatt · Rating 5 out of 5]

Great book, Outlaws, by Jose Cercas, a little-known Spanish author finally getting some notoriety here in America. Amazing character development. Made me want to actually find a way to meet them.