What do you think?
Rate this book
De Aanslag
De Aanslag vertelt het spannende en tragische verhaal van Anton Steenwijk, die tijdens de Tweede Wereldoorlog op jonge leeftijd bij een represaille van de Duitsers zijn vader, moeder en broer verliest. In zijn volwassen leven probeert Steenwijk via ontmoetingen met betrokkenen de ware toedracht van deze noodlottige gebeurtenis te achterhalen.
In deze graphic novel geeft de veelgeprezen tekenaar Milan Hulsing met zijn raadselachtige en kleurrijke beelden een geheel eigen interpretatie van Harry Mulisch’ klassieke en zeer succesvolle roman.
‘Als Harry had kunnen tekenen, had hij De Aanslag precies zo verbeeld.’ – Kitty Saal, weduwe van Harry Mulisch
Uit de pers:
‘De honderden tekeningen, stuk voor stuk kunstwerkjes, vormen tezamen een spannend literair verhaal. De Nederlandse atmosfeer hangt onmiskenbaar in Hulsings werk. Soms zwaar en benepen, hier en daar ludiek en frivool […] Nederlandse atmosfeer mooi verbeeld […] De strip biedt ons kans in de huid van Anton Steenwijk te kruipen.’ – Haarlems Dagblad
‘Hulde alom. […] De aanslag als beeldroman is indrukwekkend.’ – Guus Bauer op Literatuurplein
Anton de Goede van VPRO Nooit meer slapen ging op bezoek bij Milan Hulsing en Kitty Saal, de weduwe van Harry Mulisch. Beluister hier het gesprek terug:
http://www.radio1.nl/item/284543-Mila...
In deze graphic novel geeft de veelgeprezen tekenaar Milan Hulsing met zijn raadselachtige en kleurrijke beelden een geheel eigen interpretatie van Harry Mulisch’ klassieke en zeer succesvolle roman.
‘Als Harry had kunnen tekenen, had hij De Aanslag precies zo verbeeld.’ – Kitty Saal, weduwe van Harry Mulisch
Uit de pers:
‘De honderden tekeningen, stuk voor stuk kunstwerkjes, vormen tezamen een spannend literair verhaal. De Nederlandse atmosfeer hangt onmiskenbaar in Hulsings werk. Soms zwaar en benepen, hier en daar ludiek en frivool […] Nederlandse atmosfeer mooi verbeeld […] De strip biedt ons kans in de huid van Anton Steenwijk te kruipen.’ – Haarlems Dagblad
‘Hulde alom. […] De aanslag als beeldroman is indrukwekkend.’ – Guus Bauer op Literatuurplein
Anton de Goede van VPRO Nooit meer slapen ging op bezoek bij Milan Hulsing en Kitty Saal, de weduwe van Harry Mulisch. Beluister hier het gesprek terug:
http://www.radio1.nl/item/284543-Mila...
176 pages, Hardcover
Published April 23, 2015
3 people are currently reading
67 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 23 of 23 reviews
June 20, 2015
Het moet zo'n tien jaar geleden zijn dat ik De Aanslag gelezen heb. Wat me -op de schitterende uitwerking van het feit dat het verleden ons kan blijven achtervolgen na- het meest is bijgebleven, is de intimiteit tussen Anton en Truus in de kelder van het politiebureau.
Laat dat nu net de passage zijn waar Hulsing zijn beeldverhaal mee opent. Het moet niet evident zijn geweest. Een monument van de Nederlandse letteren bewerken tot een striproman is geen sinecure. Maar het is hem meesterlijk gelukt!
Met deze bewerking vermijdt Hulsing dat De Aanslag versteent door er zelf een monument van te maken. Het mooiste compliment kreeg de tekenaar van Kitty Saal, de weduwe van Mulisch: "Als Harry had kunnen tekenen, had hij De Aanslag precies zo verbeeld." Dat geloof ik graag. Het is een prachtig boek geworden.
Hulsing heeft het aangedurfd om de structuur van de oorspronkelijke roman om te gooien en om te schrappen. Het verhaal werd tot zijn essentie herleid en kreeg er bovendien een nieuwe dimensie bij. De visuele eenvoud, die vermoedelijk wel vaker met Blast van Larcenet vergeleken zal worden, werkt. Het onkruid dat Anton als een demon uit de onderwereld te grazen neemt en het gapende gat waar ooit het huis stond zijn maar enkele voorbeelden van de manier waarop tekeningen gezegd krijgen wat zelfs de Groten der Literatuur met woorden moeizaam kunnen.
Met de motorschepen was het anders. Stampend spleten zijn met hun boeg het water tot een V, die zich uitbreidde tot hij aan beide kanten de wal bereikte: daar begon het water dan plotseling op en neer te klotsen, terwijl het schip al een heel eind verder was. Vervolgens kaatste het terug en vormde een omgekeerde V, een labda, die zich steeds verder sloot, maar nu interfereerde met de oorspronkelijke V, vervormd de tegenoverliggende wal bereikte, weer terugkaatste, tot over de hele breedte van het water en ingewikkeld vlechtwerk van golven ontstond, dat nog minutenlang allerlei veranderingen onderging, eer het ten slotte bedaarde en glad werd.
Elke keer probeerde Anton vast te stellen, hoe het zich nu precies voltrok, maar elke keer groeiden de factoren tot een patroon, dat hij niet meer kon overzien.
Dit schitterende citaat van Mulisch waarin wellicht een sleutel tot een goed begrip van zijn werk vervat zit, heeft Hulsing niet letterlijk overgenomen, maar zijn bewerking toont aan dat hij ze wel begrepen heeft. De passage die deze graphic novel vijf sterren bezorgt, bevindt zich op p. 96. We zien Anton, van bovenaf beschouwd. Hij is een personage middenin een gestructureerd patroon (niet dat van de rimpelingen van het water, wel van de tegels van de kade), een gigantische hoeveelheid bloed (The Shining is niet veraf...) overspoelt als een oersymbool voor de gruwel van het leven de hele structuur en neemt het hele patroon bijna over. Personage en lezer zijn opgegaan. In een zee van diep donkerrood.
Is dat niet één van de redenen waarom we lezen? Om onszelf en de patronen waar we ons in bevinden te overschouwen. Om op te gaan. Om onszelf te verliezen.
Met veel plezier zag ik in dit boek literaire beelden die zo'n tien jaar geleden in mijn hoofd werden opgeslagen letterlijk voor mijn ogen verschijnen.
Een monument!
Laat dat nu net de passage zijn waar Hulsing zijn beeldverhaal mee opent. Het moet niet evident zijn geweest. Een monument van de Nederlandse letteren bewerken tot een striproman is geen sinecure. Maar het is hem meesterlijk gelukt!
Met deze bewerking vermijdt Hulsing dat De Aanslag versteent door er zelf een monument van te maken. Het mooiste compliment kreeg de tekenaar van Kitty Saal, de weduwe van Mulisch: "Als Harry had kunnen tekenen, had hij De Aanslag precies zo verbeeld." Dat geloof ik graag. Het is een prachtig boek geworden.
Hulsing heeft het aangedurfd om de structuur van de oorspronkelijke roman om te gooien en om te schrappen. Het verhaal werd tot zijn essentie herleid en kreeg er bovendien een nieuwe dimensie bij. De visuele eenvoud, die vermoedelijk wel vaker met Blast van Larcenet vergeleken zal worden, werkt. Het onkruid dat Anton als een demon uit de onderwereld te grazen neemt en het gapende gat waar ooit het huis stond zijn maar enkele voorbeelden van de manier waarop tekeningen gezegd krijgen wat zelfs de Groten der Literatuur met woorden moeizaam kunnen.
Met de motorschepen was het anders. Stampend spleten zijn met hun boeg het water tot een V, die zich uitbreidde tot hij aan beide kanten de wal bereikte: daar begon het water dan plotseling op en neer te klotsen, terwijl het schip al een heel eind verder was. Vervolgens kaatste het terug en vormde een omgekeerde V, een labda, die zich steeds verder sloot, maar nu interfereerde met de oorspronkelijke V, vervormd de tegenoverliggende wal bereikte, weer terugkaatste, tot over de hele breedte van het water en ingewikkeld vlechtwerk van golven ontstond, dat nog minutenlang allerlei veranderingen onderging, eer het ten slotte bedaarde en glad werd.
Elke keer probeerde Anton vast te stellen, hoe het zich nu precies voltrok, maar elke keer groeiden de factoren tot een patroon, dat hij niet meer kon overzien.
Dit schitterende citaat van Mulisch waarin wellicht een sleutel tot een goed begrip van zijn werk vervat zit, heeft Hulsing niet letterlijk overgenomen, maar zijn bewerking toont aan dat hij ze wel begrepen heeft. De passage die deze graphic novel vijf sterren bezorgt, bevindt zich op p. 96. We zien Anton, van bovenaf beschouwd. Hij is een personage middenin een gestructureerd patroon (niet dat van de rimpelingen van het water, wel van de tegels van de kade), een gigantische hoeveelheid bloed (The Shining is niet veraf...) overspoelt als een oersymbool voor de gruwel van het leven de hele structuur en neemt het hele patroon bijna over. Personage en lezer zijn opgegaan. In een zee van diep donkerrood.
Is dat niet één van de redenen waarom we lezen? Om onszelf en de patronen waar we ons in bevinden te overschouwen. Om op te gaan. Om onszelf te verliezen.
Met veel plezier zag ik in dit boek literaire beelden die zo'n tien jaar geleden in mijn hoofd werden opgeslagen letterlijk voor mijn ogen verschijnen.
Een monument!
April 29, 2019
Ik vond De Aanslag vroeger echt een prachtig boek, en ik was dan ook enthousiast dat er een graphic novel versie van was. Ik moet wel zeggen dat ik toch liever het boek zelf weer ga lezen want ik vond, waarschijnlijk mede door de illustraties (die op zich nog wel goed waren op punten), het verhaal in de graphic novel erg wazig en op punten was het niet echt makkelijk te volgen. Ik moest ook vaak herlezen om te zien of ik nou iets heb gemist of dat er gewoon iets miste. Verder nog wel een interessant boek om te lezen, vooral zodra hij (Anton) steeds meer te weet komt wat er nou die avond is gebeurd want hij ontmoet in verschillende fasen van het leven iemand die weer iets weet van die avond. Ik geef het boek uiteindelijk dan ook een 3 sterren. Leuk idee, maar toch op punten net iets te moeilijk te volgen.
December 31, 2023
5 sterren, met voetnoot dat het wel helpt om het boek ook gelezen te hebben. Zo komt deze graphic novel echt volledig tot zijn recht. Prachtige illustraties die het verhaal en de symboliek ondersteunen.
May 1, 2015
Milan Hulsing heeft van 'De Aanslag', een literaire klassieker van jewelste, een perfecte strip gemaakt. Ik kan me voorstellen dat Hulsings onconventionele stijl veel mensen op het eerste gezicht kan afstoten. Het doet mij denken aan de beklemmende strips van Ben Templesmith, de inkleuring roept herinneringen aan Hanco Kolks Meccano op. Eenmaal je begint te lezen merk je hoezeer het plaatje klopt, hoe Hulsings expressieve tekenwerk de kijker doet meeleven met Anton Steenwijk, een man wiens verleden hem niet loslaat. Ik heb Mulisch' boek nooit gelezen en het verhaal maakte indruk op me : boeiend, meeslepend, ons naar een perfect einde loodsend. 'De Aanslag' bewijst nog eens hoe mooi woord en beeld mekaar kunnen aanvullen bij het medium strip, zo uniek bij deze kunstvorm.
De verzorgde uitgave door Oog & Blik doet me dromen van een even mooie herdruk van Hulsings' ijzersterke debuut 'Stad van Klei'.
De verzorgde uitgave door Oog & Blik doet me dromen van een even mooie herdruk van Hulsings' ijzersterke debuut 'Stad van Klei'.
October 24, 2023
Schitterende vertolking van Mulisch’ bekende psychologische thriller, met bijna alleen directe rede als tekst. De beeldvertaling is met vlagen zeer abstract en leunt – vanwege het ontbreken van beschrijvende tekst – sterk op kleurschema’s (voor elke tijdsperiode een). De ontreddering, stress en traumatische dromen komen door de kleuren direct binnen. Blauwgroen wordt gebruikt voor de gebeurtenissen op de noodlottige avond, maar rood is de centrale kleur (verwijzend naar het motief ‘vuur’ in de originele roman): hoe hoger de stress en hoe meer herinneringen opkomen, des te roder de kleuren en kaders. Door de vloeiende minimalistische pentekeningen is het narratief ook nog te volgen.
June 18, 2018
De aanslag is mijn één van mijn favoriete boeken. Ik was benieuwd of dat verhaal in een graphic-novel tot zijn recht zou komen. Ik moest er wel eventjes aan wennen maar uiteindelijk heb ik me met dit verhaal vermaakt. De tekenstijl past goed bij de inhoud van het verhaal. Ik vind het idee om een toch inmiddels klassiek verhaal als de aanslag via een graphic-novel te vertellen erg leuk. Ik denk wel dat je deze versie beter waardeert wanneer je het daadwerkelijke boek van Mulisch eerst gelezen hebt.
March 25, 2019
Ogenschijnlijk een voetnoot in het allesverslindende monster dat WO 2 was, grijpt het toch net de keel. De grillige lijnen en kleuren geven mooi weer hoe Anton nooit echt verder is gegaan met zijn leven, ook niet decennia na die tragische avond toen hij zijn ouders en broer verloor. Het geduld waarmee Mulisch het verhaal en diens toedracht ontplooit, is meeslepend en, welja, van een superieur niveau. Top.
August 10, 2020
De graphic novel van Milan Hulsing maakt een nieuwe dwarsdoorsnede van het verhaal van Mulisch. Het is een prachtige samenvatting die qua chronologie afwijkt. Gebeurtenissen komen als herinneringen maar boven. De onrust in het hoofd van Anton Steenwijk wordt pakkend weergegeven. Het is duister en chaotisch en geeft een extra diepgang aan het, in de roman wat vlakke, gevoelsleven van Anton.
July 24, 2022
Als buitenlander heb ik echt moeite om de inhoud te begrijpen. Daarom lees ik dit boek twee keer en heb ik veel gedachten. De jaren 40 en 50 zijn een litteken voor iedereen vanwege WWII. Terwijl de oorlog niet vergeten kan worden, moeten we de eerlijkheid en vriendschap altijd in ons hart laten bestaan.
September 24, 2020
Aangrijpend verhaal met verrassende epiloog. Het verhaal in de graphic novel zelf is soms moeilijk te volgen. De illustraties zijn mooi gemaakt, maar niet altijd duidelijk genoeg: figuren/beelden niet herkenbaar en te donker.
October 29, 2021
Grafisch niet bijzonder geslaagde versie van Mulisch' roman. Hier en daar zit er wel een fijne vondst in, een andere verwerking van een motief. Dat voegt dan wel iets toe, maar je vraagt je toch vooral af waarom deze graphic novel moest gemaakt worden.
June 6, 2018
Het beste boek dat ik gelezen heb, dat was in 1982. Prachtige compositie. Beste boek van Mulisch.
January 5, 2019
Zo melancholisch en beeldend geïllustreerd. Prachtig verhaal, goeie opbouw en een ijzersterk einde. Brok in de keel-waardig.
September 14, 2019
7/10
Mooi en speciaal getekend in zeer goede en eigen stijl, maar compleet onbegrijpelijk als je het boek van Harry Mulisch niet hebt gelezen. Gelukkig had ik dat net gedaan...
Mooi en speciaal getekend in zeer goede en eigen stijl, maar compleet onbegrijpelijk als je het boek van Harry Mulisch niet hebt gelezen. Gelukkig had ik dat net gedaan...
March 10, 2022
At first it was hard to understand what was going on, but in the end I absolutely loved it.
January 2, 2023
Wat kun je verwachten van een strip van één van de beste boeken ooit geschreven?
Geweldig goed in beeld gebracht door Milan Hulsing.
Geweldig goed in beeld gebracht door Milan Hulsing.
February 21, 2023
snapte er echt helemaal niks van
en strips zijn niet echt mijn ding
en strips zijn niet echt mijn ding
January 5, 2020
3.5 Stars
December 29, 2015
Deze graphic-novelisatie is een aanrader voor de liefhebbers van Mulisch' roman. Als je zoals ik dit literaire werk nog niet eerder hebt gelezen: lees eerst de roman. Dat had ik natuurlijk van te voren moeten bedenken, maar deze adaptatie van Milan Hulsing zag er zo mooi uit dat ik dat prompt vergat. Natuurlijk gaat er wat verloren bij een adaptatie, en in dit geval is dat de proza. Ook is de immersie in het verhaal minder groot dan tijdens het lezen van een literair werk. De kracht van het verhaal komt op een andere manier naar voren in deze graphic novel, namelijk door het sterke sfeerverslag in het kleurgebruik van Hulsing. Prachtig gedaan, net als de beelden die precies balanceren tussen uitgewerkte striptekeningen van Hergé en vluchtige illustraties. Het zijn impressies die passen bij de inhoud: dralen in het verleden, oorlogstrauma's en de zoektocht naar betekenis en helderheid over een specifieke avond. De platen en sferen gaan eerder richting illustratie en kunst dan naar de strip. Ik weet niet of het als adaptatie werkt, maar als een op zichzelf staand werk is het de moeite waard. Je leest het in een mum van tijd uit, maar vergeet niet te genieten van de beelden!
December 8, 2021
3.5* note : j'ai lu la version BD, pas le roman.
Les visuels était magnifique, surtout les nuances des couleurs, les jeux de lumière. Avec les fragments de l'histoire, j'avais vraiment l'impression d'être dans la tête d'Anton, de vivre son expérience et apprendre avec lui, avec la joie de la frustration de ne pas comprendre qu'est ce qui se passe.
Les visuels était magnifique, surtout les nuances des couleurs, les jeux de lumière. Avec les fragments de l'histoire, j'avais vraiment l'impression d'être dans la tête d'Anton, de vivre son expérience et apprendre avec lui, avec la joie de la frustration de ne pas comprendre qu'est ce qui se passe.
June 10, 2015
Verplicht leesvoer
January 6, 2016
Geweldig!
September 12, 2024
Het was moeilijk om de novel te begrijpen, misschien omdat ik niet eerst het boek las? Alle sinds geen slechte novel, maar ook niet helemaal mijn ding.
Displaying 1 - 23 of 23 reviews