Tym razem Tomek wyrusza do Ameryki Północnej. Powieść doskonale pokazuje ówczesny kontynent i jego rdzennych czerwonoskórych mieszkańców.
Tomka i Sally czeka ciężka próba nerwów. Dziewczynka zostaje porwana, a Tomek z przyjaciółmi: bosmanem Nowickim i Panem Smugą, poszukując jej, ryzykują własne życie! Pomagają im szeryf Allan i wódz Apaczów Czarna Błyskawica. Podróżnicy poznają amerykańską prerię, biorą udział w rodeo, mieszkają w pueblo oraz oglądają Taniec Ducha.
Alfred Szklarski was born in Chicago in 1912 as a son of political emigrant and a journalist, Andrzej Szklarski, and Maria (maiden name Markosik). He started to attend school in Chicago, but in 1928 he moved with his father to Poland, when he went to II Jan Długosz gymnasium in Włocławek, which he graduted in 1931r. In years 1932 - 1938 he studied at Consular - Diplomatic Faculty at Academy Of Political Science in Warsaw getting his diploma in 1938. During the World War II he stayed in Warsaw, where he took part in Battle for Warsaw as volonteer shooter in 2nd Plutoon of Air Company in Batallion "Thunder". After defeat of the Battle for Warsaw he moved to Cracow and than in February 1945 to Katowice.
Szklarski made his debut with novels for adults serialised during the war (1942 - "The Iron Claw", 1943 - "Blood diamenonds", 1944 - "The mystery of the grave"). After the war he used pseudonyms: Alfred Borowski and Fred Garland (1946 - "Hot trace", "Three sisters", 1947 - "St. Elmo's lights", "Men with names", "Don't wait for me", 1948 - novel for youth "Tomek in trouble"). Publishing company encourged Szklarski - under his own name - to start to write literature for kids. And than started adventure-traveling series about Tomek Wilmowski: Tomek in the land of cangaroos, Adventures of Tomek on the Black Land, Tomek at war pace, Tomek in a search for Yeti, Tomek's mysterious expedition, Tomek among head hunters, Tomek at wells of Amazonca, Tomek in Gran Chaco. In 1971 he got Smile Medal.
He died at April, 9th, 1992, not finishing adventures of Tomek. His close friend Adam Zelga ended it. First edition of last volume of Tomek's adventures was published in 1993r.
Jak w takiej serii mogłoby zabraknąć książki o Indianach?
Sally, dziewczyna znana nam już z przygód w Australii, przyjeżdża na wakacje do stryja mieszkającego w Nowym Meksyku. Trafia tam również Tomek, który potrzebuje rekonwalescencji po rozdeptaniu przez nosorożca afrykańskiego. Równie dobrze mógłby trafić gdzie indziej, ale przecież jakoś trzeba kręcić ten romans. Oczywiście nasz chodzący ideał od razu zaskarbi sobie indiańską przyjaźń, więc reszta książki to tylko formalność ;)
Kiedyś lubiłam czytać o Indianach i wszystkim, co z nimi związane, ale z tego się chyba wyrasta, więc teraz nie odczuwałam jakiejś specjalnej przyjemności podczas lektury. Było też jakby mniej informacji o przyrodzie niż w poprzednich książkach. Mimo to czytało mi się lepiej niż drugi tom, więc ocena trochę lepsza. 6/10
Tomek Wilmowski jest postacią, która ze spokojem może być nominowana do konkursu na bohatera książkowego bez jakiegokolwiek zarzutu. Chłopak - istny kryształ, urodzony pod szczęśliwą gwiazdą, z każdej opresji wychodzi cało, na każde zadane pytanie ma odpowiedź, a anegdotami historycznymi i przyrodniczymi rzuca jak z rękawa. Na szczęście, w powieści odczuwał głód i pragnienie, bo byłbym skory uwierzyć, że żywił się promieniami słońca.
Ta lektura była dotychczas moją ulubioną z opowiadań o przygodach Tomka Wilmowskiego. Należy tu zaznaczyć, iż czytam je w kolejności chronologicznej, co oznacza że porównuję tutaj zaledwie trzy pierwsze książki z serii. Niemniej jednak obudziło się we mnie silne przeczucie, że każda następna może być jeszcze lepsza, z prostego faktu uczestnictwa czytelnika w dorastaniu głównego bohatera. Obserwowanie jak Tomek z wiekiem nabiera charakteru, doświadczeń i bierze na siebie coraz to więcej odpowiedzialności sprawia, że jako czytelnik coraz bardziej się z nim zżywam. W tej części nie zabrakło oczywiście niezmiernie ciekawych zagadnień z zakresu wiedzy przyrodniczej, geograficznej, historycznej i kulturowej, tak charakterystycznych dla tej serii książek. Odczułam jednak wrażenie, że fakty są lepiej przeplatane z fabułą niż w poprzednich tomach, w równym stopniu zadowalając ciekawość nieznanego mi, rdzennego świata zza Atlantyku i emocjonujące wydarzenia w historii głównych bohaterów. Dzięki temu ciężko było oderwać się od lektury. Dodatkowo Bosman Nowicki miał jedne z najzabawniejszych momentów i wypowiedzi w dotychczas przeczytanych przeze mnie częściach. Były momenty gdy parskałam śmiechem i były też takie gdy wstrzymywałam oddech w napięciu. Pojawiła się również refleksja moralna dotycząca skutków litość Tomka nad przeciwnikami, do której przekonał Indian. Zagadnienie obija się w mojej głowie i podejrzewam, że będzie po niej krążyć jeszcze przez jakiś czas. Świetna lektura. Ważna lektura jeśli (tak jak w moim przypadku) twoje pojęcie o Dzikim Zachodzie i walkach z Indianami sprowadza się do paru amerykańskich filmów, ulicznych występów indiańskiej muzyki i tego co pojawia się w masowych mediach. 4,75 ⭐
Wydawałoby się, że w 3 książce z serii już przywyknę do Tomka, który wie wszystko i wszystko (!) zawsze mu wychodzi. Otóż nie XD Chociaż jest tego mniej niż w poprzednich częściach 🏜
Generalnie książka jest zdecydowanie bardziej nastawiona na przygodę, co jest na plus. Mam pewne problemy z przedstawieniem rdzennych mieszkańców, ale biorę poprawkę na to, kiedy było to pisane. Niemniej jednak dobrze było znów spotkać Sally i fajnie będzie wrócić do tych postaci w kolejnych tomach 🗺
Tę książkę cenię głównie za mnogość informacji na temat historii, przyrody czy geografii Ameryki, a zwszłasza Stanów Zjednoczonych. Bardzo ciekawe były też opisy dokonań Polaków w Stanach. A głównego bohatera lubię i mam do niego sentyment. Dlatego wróciłam po latach do tej serii i czytając dobrze się bawię. Uważam, że jeśli ktoś lubi powieści przygodowe i nie przeszkadzają mu opisy Ameryki to nie zawiedzie się, bo to naprawdę dobra rozrywka.
Seria książek o Tomku Wilmowskim towarzyszyła mi przez całe dzieciństwo a i teraz chętnie do nich wracam czytając je własnym dzieciom. Każdy tom przeczytany po kilka razy. Wszystkie tomy na regale w domu. No i wspomnienia ze zdobywaniem tych tytułów w latach 80-tych przez zapisy w bibliotekach, subskrypcje w księgarniach... po prostu przygoda. Polecam.
W czasach nastoletnich była to moja ulubiona część przygód Tomka Wilmowskiego. Trochę elementów westernu, Tomek dojrzewa i powoli staje się młodym mężczyzną. Są tu też elementy przemijania i śmierci. Nadal, po latach wzbudza dużo energii i pozytywnych emocji. Warto poznać i warto sobie przypomnieć.
znalazłem tą książke losowo w takiej skrzynce na darmowe książki, których nikt nie czyta. To była najlepsza książka jaką czytałem w życiu, 10/10 kocham Idealnie trafia w moje fanaberie a czytanie ją nad morzem przy zachodzącym słońcu z dziewczyną tylko dodało klimatu.
Polecam każdemu, kto tak jak ja lubi czasem myślami przenieść sie w goofy przygody na dzikim zachodzie
Tym razem udajemy się z Tomkiem do Ameryki. Poznajemy kolejne przygody i nowych przyjaciół Tomka i bosmana. Mimo momentami zbyt długich opisów warto przeczytać.
Tomek po stratowaniu przez nosorożca dochodzi do siebie na ranczu szeryfa Allana (wujka przeuroczej sikorki – jak nazywa Sally bosman Nowicki). Nie towarzyszy mu tym razem ani ojciec Andrzej Wilmowski, ani Jan Smuga. Panowie wyruszają na dalsze łowy, a opiekę nad chłopcem powierzają właśnie Tadeuszowi Nowickiemu. Oczywiście przemiła Australijka również jest znajduje się na ranczu razem ze swoją mamą. Tomasz wbrew pozorom nie leni się. Dostał od Hagenbecka (przedsiębiorcy, dla którego pracowali dorośli mężczyźni) specjalne zadanie. Miał on zwerbować grupę Indian do pracy w cyrku. Cała akcja dzieje się, gdy całe szczepy Indian są zmuszone przez białych ludzi do przebywania w rezerwatach i przydzielane są im coraz to gorsze ziemie. Czerwoni ludzie cierpią z tego powodu głód i niedostatek, bo racje żywnościowe, które dostają od swoich oprawców są niewystarczające, a często również dochodzi do pewnych nadłożyć. Młodemu Wilmowskiemu dziwnym trafem udaje się zjednać przyjaźń Indian, którzy są pod wrażeniem szlachetności białego człowieka, który za nic nie przypomina ludzi, którzy wbrew pozorom nie jest taki jak jego biali bracia. Już kolejny raz autor pokazuje nam jak bardzo ludzie z Europy przez wiele lat tyranizowali cały świat i uważali, że są lepsi od innych bez powodu… Nic nie zapowiada pewnej katastrofy do czasu dopóki Tomek nie bierze udziału w wyścigu stumilowym, który wygrywa. Wtedy na arenę wkracza niejaki Don Pedro, który co roku wygrywał wyścig i znany jest z tego, że na swoim ranczu posiada najlepsze rumaki, jakie tylko mogą być. Próbuje odkupić od szeryfa Allana klacz, która wygrała, ale niestety nie udaje mu się. Przyjaciele z Polski znieważają go na oczach wszystkich, a on już szykuje zemstę… okrutną zemstę. By ratować bardzo ważną dla siebie osobę Tomek musi prosić o pomoc Indian, którzy przyjęli go do swojego szczepu. Na pomoc przybywa mu sam Czarna Błyskawica, który jest przywódcą buntów wśród Indian, którzy nie zgadzają się ze swoim losem. Wilmowski zyskał jego przyjaźń ratując go z poważnej opresji. Rozpoczyna się akcja ratunkowa, która ma na celu odzyskanie utraconych rzeczy. Jednak, czym byłaby opowieść o Tomku bez zabawnych i zarazem dramatycznych przygód bosmana Nowickiego? Ten silny mężczyzna wpadł w poważne tarapaty, otóż w obronie własnej zabił jednego z Indian i w związku z tym czeka go pal śmierci lub… no właśnie ożenek z wdową po zmarłym. Wyobrażacie sobie poczciwego bosmana z żoną i dziećmi? Ja nie! Nie jestem w stanie. Przecież to jest nie możliwe. Taki zatwardziały kawaler jak Tadeusz Nowicki nie jest w stanie mieć kobiety na całe życie, dlatego właśnie wybiera on pal śmierci ku wielkiej rozpaczy Tomasza. Jednak z nieoczekiwaną odsieczą przychodzi pewna urocza młoda dama… Dzięki temu, że Polakowi udało się wejść do grona Indian, czytelnik jest w stanie poznać ich zwyczaje, obrządki i wiele innych rzeczy. Poznaje się podstawową różnice między tipi a wigwamami. Jesteśmy dzięki temu w stanie poznać jak ponad sto lat temu żyli Indianie, jest to z pewnością cenne. Możemy poznać kolejne rodzaje fauny i flory tym razem Ameryki Północnej. Mamy spotkanie z bizonem, które już dawno wyginęły i teraz najwyżej możemy oglądać ich szkielety. I znowu mamy to, za co również mocno kocham powieści pana Szklarskiego. Otóż wzmianki o polskich podróżnikach, który mieli nie mały wpływ na odkrywanie Ameryki czy innych zakątków świata. Kolejny raz jest okazja do poszerzenia swojej wiedzy historyczno-geograficzno-biologicznej. Kocham całą serię, bo nieodłącznie wiąże mnie z dzieciństwem i daje namiastkę tego, co utraciłam bezpowrotnie i już nigdy nie wróci.
„Ludzie prawi i szlachetni zawsze znajdą właściwą drogę postępowania.” ~ Alfred Szklarski, Tomek na wojennej ścieżce, Warszawa 2005, s. 40
Do książek o przygodach Tomka startowałam już w dzieciństwie, ale nie podobały mi się. Postanowiłam podejść do nich powtórnie, juz z pewnym bagażem doświadczeń i wiedzy podróżniczej. Niestety: nic z tego. Nadal ich nie lubię... Stereotypowi bohaterowie, przewidywalne, mało prawdopodobne przygody, a wiedza przekazywana w nudny, nieciekawy sposób. Swoją drogą: jakże różnią się książki dla dzieci sprzed ponad pół wieku w porównaniu do dzisiejszych! Myslę, że teraz nie znalazłby sie wydawca, który odważyłby się dać młodym czytelnikom książkę, w której główny bohater jest zarozumiałym, aroganckim supermanem, któremu z zasady wszystko się udaje; jego przyjaciel, to alkoholik i idiota, który choć dorosły, jest całkowicie posłuszny swojemu młodemu podopiecznemu; a Indianie dopuszczaja do swoich tajemnic i oddają życie walcząc dla białego, którego prawie wcale nie znają.
This time adventures of Tomek Wilmowski and his friends move to USA and Mexico where Tomek gets back to health after an accident with a rhinoceros in Africa. He is accompanied by Sally Allan, her mother and bosman Nowicki. They stay at a ranch of Sally's uncle, whi is sheriff. While one of his horserides Tomek meets young Navajo Indian, Red Eagle, and becomes friend with him despite bad beginning. Red Eagle becomes Tomek's guide to Apache reservation and hunts for eagles with him - five eagle feathers are given to Tomek oficially to honour his courage. Apaches shows their real friendship when they help Tomek in freeing Sally who was kidnapped. They fight with great courage for White Rose against Peublos, who kidnapped Sally believing Mexican horse breeder.
One of my top favourite adventure books! Remember reading all of them (Soviet edition) when I was a kid. Happy to have found translated into Ukrainian!