همراه آهنگ‌های بابام

by علی‌اشرف درویشیان

وقتی که خوشحالیم مادرم خیلی خوب می‌رقصد. زن‌های همسایه با تشت دایره می‌زنند و مادرم رقص کردی می‌کند و رقص شاطری هم بلد است. اما هیچ وقت جلوی پدرم نمی‌رقصد. پدرم هر وقت عصبانی می‌شود به ما می‌گوید:‹‹ای رقاص‌های بی‌آبرو.›› و معلوم است که از رقص بدش می‌آید. من نمی‌دانم که مادر من که این قدر خوب است چرا هیچ‌وقت عکسش توی روزنامه یا مجله‌ای نیست و هیچ‌وقت مادر نمونه نشده است. وقتی که سالی یک‌بار بند می‌اندازد، خیلی هم قشنگ می‌شود.

Genres: Short Stories

96 pages, Paperback

First published April 1, 1974

Reviews

[Hasan.Habibi · Rating 4 out of 5]

شاید تصورمون این باشه که هر داستانی از یه جایی شروع بشه یه جایی یه گره بیفته تو ماجرا و در نهایت به یک نتیجه ای برسیم آخر داستان.
اما داستانای علی اشرف درویشیان اینجوری نیست.( حداقل این دو تا کتابی که من ازش خوندم). باید در خلال داستان چیزی که سعی داره بگه رو بفهمی. باید غرق بشی تو تک تک جملات، تک تک دیالوگ ها، باید با شخصیت های داستاناش گریه کنی، حتی اگه اونا خندیدن..
اما باید بگم ظرف این کتاب گنجایش این حجم از غم و بدبختی رو نداشت و فلاکت گاهی ازش لبریز میشد..
.
داستان آخری واقعا اذیتم کرد، هی یه صفحه میخوندم ازش یه ربع فقط بهش فکر میکردم که چرا؟ چجوری میشه انقدر سیاه بخت بود؟

[Mohammad Hanifeh · Rating 4 out of 5]

عنوانِ کتاب، دلیلی بود که باعث شد بخونمش و اولین کاری بود که از جناب درویشیان می‌خوندم. با این‌که هیچ طرفدار ِداستان کوتاه نیستم، بسیار لذت بردم از این کتاب و البته که بسیار پردرد هم بود و چند جایی باهاش اشک ریختم. فقط یکی از داستان‌ها (به اسمِ یاره) رو نپسندیدم و مابقی، عالی بودن.

خلاصۀ بخشی از داستانِ اول: همراه آهنگ‌های بابام

روزها عروسک در دست من با آهنگ بابام می‌رقصد. همراهِ بابام هستم. همراه نغمهٔ سازش می‌رم و آهنگ‌ها و غصه‌های ما خیابان را پر می‌کند. یک روز، یک حاجی فیروز پیش ما می‌آید و کنار ما می‌نشیند. با پدرم دوست می‌شود. حاجی فیروز یک دایره زندگی دارد و شعر خوبی می‌خواند. بابام خیلی از آن شعر خوشش می‌آید و آن شعر را یاد می‌گیرد و ‌می‌خواند. بابام تار می‌زند و عروسک می‌رقصد و شعر حاجی فیروز را می‌خواند:
ای برادر تو بیا بشنو حدیث پرغمِ احوالِ ما
تا بدانی تا کجا رفته‌ست آه سوزناکِ سینه‌ها
مرغ و ماهی، خاویار و خامه و شیر و کره مال شما
نان و دوغ و شیره و جغوری‌بغوری مال ما
شبنم و بوی نسیم، برفِ قشنگ مال شما
سیل و سرما و بلا، خانه‌خرابی مال ما
هرچه باشد تازه و نو جملگی مال شما
آشغال و درب و داغان و قراضه مال ما
قالی و کفش و کلاه و چتر و شال مال شما
کوری و‌بی‌پولی و رنج و چلاقی مال ما
...

[Somayeh · Rating 2 out of 5]

حقیقتا این حجم از فلاکت برای هشتاد و پنج صفحه زیاد بود!!

از این شش داستان کوتاه, داستان ظلم آباد رسما قابلیت اجرا در سریالهای دهه فجر رو داشت!همراه آهنگهای بابام بد نبود اگر پایانش اونطور گل درشت شعار نمیداد!
مادر نمونه من اما خوب بود و دوست داشتنی, به نظرم بهترین کار این مجموعه بود.

به امید متنی شبیه آبشوران یا فصل نان به سراغش رفتم اما...دست خالی برگشتم!

[Reza · Rating 2 out of 5]

داستان های تلخ...

[Peymanjafari · Rating 2 out of 5]

تم تمام داستان های درویشیان فقر و فلاکت مردمان هست.
داستان یاره رو بیشتر از بقیه دوس داشتم
برای منی که کرمانشاه زندگی میکنم داستان های درویشیان خیلی ملموس تر هست

[Niloo N · Rating 1 out of 5]

خیلی بد و ضعیف بود و حتی اگه کتاب کودک هم بود، چیز خوبی نبود.

[Nafiseh Miraei · Rating 3 out of 5]

گاهی وقت‌ها فکر می‌کنم درویشیان دنباله‌روی صمد است. فرقش با صمد شاید دور بودن نوشته‌هایش از تخیل باشد

[Nazanin Mousavi · Rating 4 out of 5]

کتاب اشک و آه و غصه و لعنت فرستادن به خودم و هر کس که می تونه کاری کنه و نمی کنه

[Shokufeh شکوفه Kavani کاوانی · Rating 5 out of 5]

علی اشرف درویشیان همواره ماده داستانهائ خویش را از دنیائ اطرافش گرفته است و همین است که کتابهائ او را چنین جذاب و مردم پسند و خواندنی میکند. آهنگهائ بابام ؛ یادآور همه پدرهائ ماست.

[Ali Karimnejad · Rating 3 out of 5]

2.5

شبنم و بوی نسیم، برفِ قشنگ مال شما
سیل و سرما و بلا، خانه‌خرابی مال ما

هرچه باشد تازه و نو جملگی مال شما
آشغال و درب و داغان و قراضه مال ما

کتاب متشکل از 6 داستان کوتاه هستش که به جز 2 تای اولی، یعنی "همراه آهنگ‌های بابام" و "ظلم‌آباد"، باقی موارد یک سر و گردن پایین‌تر بودن و بیشتر حس قصه سرهم‌بندی شده‌ای رو می‌داد که نویسنده چپی ما قصد داشته از اون طریق، حس نفرت خودش نسبت به قشر سرمایه‌دار رو بروز بده تا از طریق این دشمن‌تراشی، انگیزشی در قشر فقیر بوجود بیاره. ای بابا. اصلا یکی از مشکلات کار این دنیا همینه که نمی‌شه با باد هوا جنگید!

داستان‌ها همگی با محوریت فقر و فلاکتی هستن که از سالیان قبل برای دوران پهلوی به ارث رسید و اونها نتونستند این موضوع رو درک کنند، و متاسفانه با تمرکز پیشرفت و مدرنیزه شدن مردم در برخی شهرها، به اختلاف طبقاتی و عقیدتی دامن زدند و زمینه‌ساز اندیشه‌های رادیکال در اونها شدند. تنها مزیتی که خوندن این داستان‌ه داره اینه که می‌تونه ما رو با فقر و فلاکت اون ایام مردم کرمانشاه بیشتر آشنا کنه

[زینب هاشم‌زاده · Rating 3 out of 5]

تلخ بود. خیلی زیاد..

[Sina Tahmasbi · Rating 4 out of 5]

۱۵/۱۲/۱۴۰۱
۰۰:۲۲
شش داستان کوتاه، هرکدام از دیگری غمبار تر.
درویشیان به حق صدای فرودستان بود.

[Alireza Zamani · Rating 4 out of 5]

هر نویسنده ای قطعا تو اثار خودش تجربه زیسته خودش رو ناخودآگاه و خودآگاه دخیل میکنه، علی اشرف درویشیان هم علاوه بر اینکه تجربه زیسته خودش رو دخیل کرده، با توجه به اینکه چپ بوده عقایدش هم وارد داستان هاش میشن.
اینکه میگم عقایدش رو وارد داستان کرده منظورم اغراق های بیش از حد نیست چون نمونه هایی که تو داستان ها مطرح میشه شاید خودمون مشابهش رو از مادربزرگ ها و مادرهامون شنیدیم یا حتی خودمون دیده باشیم، منظورم اینکه عقایدش معطوفش میکنه که از قشر کارگر و ستم دیده ها داستان بگه.
درسته که کتاب سال 1353 نوشته شده ولی حتی هنوز هم مردم مناطق مختلف این ممکلت با همون مشکلات مواجه هستن، فقر، نا عدالتی، تبیض عدم توسعه هنوز هم کولبر ها تیر میخورن و هنوز هم بی سوادی و خرافات تو خیلی مناطق به قوت خودش باقی مونده، پس کتاب آنقدرا برامون غیر قابل لمس نیست.
‏کتاب مجوعه داستان هایی با مضمون فقر، بی‌عدالتی، بیکاری، ظلم، تبیض و هرچی بدبختی دیگه تصور کنید رو تو خودش گنجونده، ولی با این حال کتاب خوش خوان هست(البته اگه بتونید درد و رنج ها رو تحمل کنید و هر ده صفحه یه بار نبندین کتابو برین یه هوایی بخورین)
‏قلم درویشیان ساده و روانه و صمیمیت خاصی داره همراه با صداقت که مخاطب رو همراه میکنه، ضعفی که به کتاب میتونم بگیرم(البته این نظر شخصی بنده حقیره) اینکه گاهی بیش از حد حالت شعاری پیدا میکنه و شخصیت ها کنش هایی بروز میدن که واقعا بهشون نمیخوره این کارا یا حرفا.
‏داستان ها بیشتر از اینکه داستان باشن یه موقعیت هستن، ما با داستان خاصی شاید طرف نباشیم بیشتر با یه موقعیت بحرانی طرفیم که نویسنده سعی میکنه صدای فریاد و اعتراضش رو تو این موقعیت ها برسونه، شخصا میتونم بگم با همه اینا کتابی بود که ارزش خوندن داره.
نمره 3.7 از 5

[محمّدحسین · Rating 3 out of 5]

انتخاب محیط داستان ها و این که نزدیک به زندگی مردم پایین دست شهرستان ها، خصوصاً کسانی که به تهران مهاجرت کردند، از نقاط مثبت کتاب است
اما داستان ها در انتها کم و بیش دنبال نتیجه گیری مستقیم و دادن یک شعار و ... است که لذت خواندن را از بین می برد
داستان ها بکر هستند، فضای داستان ها غیر تکراری و جذاب
اما تمامی ��استان ها پیرامون رنج و بدبختی است. گر چه برخی صحنه ها حکایت از شادمانی های کوچک دارند: مثل صدای خنده نوزاد در «سحر در سبد» یا صاحب منصب در «مادر نمونه من»، اما این خوشی ها وجه غالب داستان نیست

داستا�� ظلم آباد اگر چه تلخ بود، اما خوب به دلم نشت. گرچه این داستان هم کمی شعارگونه است و مستقیماً در مواجهه با دولت، اما فضاسازی اش را دوست داشتم. بعد آن هم از«مادر نمونه من» و «همراه آهنگ های بابام» خوشم آمد

[Ieren Modabberi · Rating 3 out of 5]

...ياد برادر كوچكش افتاد كه آن روز صبح چايش را موقع خوردن صبحانه ريخته بود.
نصرت بي تقصير بود. ميخواست تكه اي نان بكند و چون سفت بود دستش ناگهان به استكان چاي خورد و آن را ريخت. پدرش با سيلب صورتش را گل انداخت و مادر فحشش داد. ديگر به او چاي ندادند. هميشه اينطور بود. هركس چايش را ميريخت ديگر به او چاي نمي دادند. نصرت نان بيات را با غصه و بغض جويد و خورد. قيافه اش را به ياد داشت كه چگونه براي بلعيدن نان رگهاي نازك و ظريف گردنش راست مي ايستاد و چشمانش را ميبست.
پسرك با خودش زمزمه كرد:"چه آرزويي روي دل نصرت ماند! آرزوي يك چاي شيرين."...

[Sahar · Rating 5 out of 5]

عميقترين و زيباترين توصيف از دردها و فلاكت هاى قشر محروم جامعه از قلم زيباى اين مرد تراوش ميكنه... كتابى بى نظير. هم طراز با كتاب از ندارد تا دارا كه تاثير عميقى در ديد من به جامعه داشته.

[Fateme · Rating 3 out of 5]

این کتاب دومین اثری بود که از آقای درویشیان خواندم؛اولین کتابی که از این نویسنده مطالعه کردم آبشوران بود که به نظر من داستان های بهتری داشت چون سطح رنج و غصه ای را که به تصویر کشیده بود قابل تحمل تر می‌نمود اما داستان های همراه آهنگ های بابام حجم زیادی از غم و غصه را به من تزریق کرد که باعث شد عمیقا احساس ناراحتی کنم و چند مرتبه بغض کنم و به گریه بیفتم،که اگر نویسنده با توصیفاتی در کتابش آورده چنین قصدی داشته_که مخاطبش را به گریه بیندازد_بنظرم تا حد زیادی موفق شده است!
بین داستان های این مجموعه،داستان مادر نمونه من را بیشتر از همه دوست داشتم.
داستان ظلم آباد از همه بیشتر برایم ملموس و قابل باور بود چرا که موقع خواندن احساس می‌کردم که چه شباهت عجیبی در تاریخ گذشته و حال مردم کرمانشاه وجود دارد؛سیلی که ظلم آباد را در خود غرق کرد مشابه همان سیلی بود که سه سال پیش بسیاری از روستا های استان کرمانشاه را به کام خود کشید و کسی چه فهمید که واقعا بر سر مردم محروم روستایی چه آمد؟
داشتم با خودم فکر میکردم آیا مردم تهی دستی که سالها قبل در این استان ساکن بودند همگی همینقدر با زنان و کودکانشان با خشونت رفتار می‌کردند؟همگی زن هایشان را به بهانه های ریز و درشت به باد کتک می‌گرفتند؟
به نظر من که جا داشت یکی دوتا داستانی که در آن شخصیت زن یا مادر خانواده مورد تکریم قرار می‌گرفت گنجانده شود!
لهجه ی دلپذیر شخصیت ها و اصطلاحاتی که در کتاب به کار رفته است و ریشه در فرهنگ و زبان استان کرمانشاه دارد برایم بسی لذت بخش بود.
توصیف جزئیات در قلم آقای درویشیان از نظر من بسیار قوی و معرکه است،چرا که خواننده را ناخودآگاه وادار به تصویر سازی از صحنه ها و وقایع داستان می‌کند و این هنرمند بودن و مسلط بودن نویسنده را نشان می‌دهد.

[Az · Rating 4 out of 5]

فراموش کرده بودم قلم علی‌اشرف درویشیان چقدر گیراست و غمی که ازش می‌نویسه چقدر آشنا، از خوندن تک تک داستان‌ها لذت بردم اما "مادر نمونه‌ی من" و "ظلم‌آباد" خیلی به دلم نشستن.

[Mahdiye HajiHosseini · Rating 3 out of 5]

داستان‌های کوتاه جذابی که بیشتر از هر چیزی بر پایه نفرت طبقاتی استوارن. فضاسازی‌های تمیز و مرتبن ولی شعاری بودن به منطق داستان‌ها اسیب زده.

[NarXeS · Rating 4 out of 5]

موقع خوندنش به شدت یاد کتاب دهکده پر ملال می‌افتادم.
مردم عادی روستایی، زندگی‌هایی که برای سخت شدن نیازی به ویلن و «آدم بده» ندارن چون زندگی خودش به تنهایی پر از رنج و سختی هست.

[Shirin · Rating 4 out of 5]

داستان‌هایی که به عمق جانت رخنه می کنند و آنقدر واقعی ست که نمی توانی داستانش بخوانی. پر از غم و درد مردمان عادی و زندگی های معمولی.

یادگاری ها:

شب ها مادرم و پدرم توی رختخواب آهسته آهسته باهم حرف می زنند. اسم داداشم را می آورند و مادرم آهسته گریه می کند و فینش را بالا می کشد. پدرم مهربان می شود و دلداریش می دهد. من دلم راحت می شود و خوابم می برد ولی صبح دوباره با صدای دعوای آنها بر سر خرجی بیدار می شوم. کاش می شد که این خرجی دست بابام نبود. ص ۵۶

اگر اشک مثل شیر یا شربت فروختنی بود ما حالا خیلی پول داشتیم. ص ۵۸

در قاببزرگ شیشه ی روبروی راننده، از پشت کوه بیستون، نور سرخ رنگی به زیر پوست تیره ی آسمان می دوید. شب از کوه سقوط می کرد و زخمی می شد و خون به آسمان پشت کوه شتک می زد. ص ۶۴

چرا کسی نبود که حرفهایش را بشنود. چرا کسی نبود به درد دلش برسد. نه یک معلم خوب و نه کسی که بتواند راهنماییش کند...آقای دبیر می دانست که در لیفه ی شلوار فلان صوفی عهد بوق چند تا شپش وجود داشته اما نمی دانست در دل یاره چه می گذشت و چطور زندگی می کرد. ص ۶۵ و ص ۶۶

[Reza K. · Rating 3 out of 5]

به نظر میاد که عمده‌ی داستان‌های این کتاب، از جهان واقعی الهام گرفته‌ن. اما واقعن پشت هم ردیف کردن درد‌ها برای ساختن داستان کافی نیست. درسته که بعضی صفحه‌ها بغض توی گلو میارن اما متاسفانه این تمام چیزیه که درویشیان در چنته داره. نه زیاد پیچ و خم داره داستان‌هاش و نه وقایع چیزی جز روزمرگی‌هاست. شیوه‌ی روایتش هم دم دستی ترین حالت ممکنه.

سومین مجموعه داستان کوتاهیه که از درویشیان خوندم. احتمالن یک یا دو کار دیگه ازش رو هم بخونم اما کم کم داره حوصله سر بر می‌شه.

[Mahsa · Rating 2 out of 5]

اين همه بدبختى...

[Yasaman Emadi · Rating 4 out of 5]

انقدر تلخ که انگار تمام مدت خوندن کتاب قلبت رو فشار میدن

[S4e1d · Rating 3 out of 5]

مجموعه‌‌ای از چند داستان کوتاه در مورد رنج و بدبختی که البته حال آدم رو بد نمی‌کنه و تجربه خوبیه خوندنش.

[Negin Fotoohi · Rating 3 out of 5]

نسبت به آبشوران و فصل نان، ضعیف‌تر بود.

[Payam Nazari · Rating 3 out of 5]

☆3.5☆

[Fatemeh · Rating 4 out of 5]

نوشته های علی اشرف درویشیان خیلی دوست دارم.
با فضاسازی عالی کاری میکنه که انگار قصه داره روبه روت اتفاق میفته و تو جزو خود قصه‌ای.
《گلویم از غصه تنگ شده بود اما هلو هم خیلی نرم و خوب بود.》

[Ali · Rating 2 out of 5]

خوشبختانه در این دو سه دهه ی اخیر، بسیاری به نوشتن پرداخته اند و در میان آثار چاپ شده، کارهای قشنگ، کم نیست. اما متاسفانه به هزار و یک دلیل، یکی هم دور افتادگی از ایران، خواندن همه ی آنها برایم میسر نشده. از میان بسیاری که خوانده ام، کارهای درخور ستایش کم نیستند؛ از این مکان (قاضی ربیحاوی)، دیوان سومنات (ابوتراب خسروی)، جامه به خوناب (رضا جولایی)، خالو نکیسا، بنات النعش و یوزپلنگ (ایرج صغیری)، نیمه ی غایب (حسین سناپور)، پرنده ی من (فریبا وفی)، رنگ کلاغ (فرهاد بردبار)، راز کوچک و داستان های دیگر (فرخنده آقایی)، سیاسنبو (محمدرضا صفدری)، سوء قصد به ذات همایونی (رضا جولایی)، سلام خانم جنیفر لوپز (چیستا یثربی) و...
کسانی چون شهریار مندنی پور و محسن مخملباف هم بوده اند که بنظر من چند اثرشان خواندنی و ماندنی ست؛ "هشتمین روز هفته"، "سایه های غار"، "ماه نیمروز" و "دل دلدادگی" از شهریار مندنی پور و "باغ بلور" و چند اثر دیگر از محسن مخملباف که در مجموعه ی آثارش با نام "گنگ خوابدیده" خوانده ام. از آنان که پیش از انقلاب هم می نوشتند، چند کار از جعفر مدرس صادقی؛ "گاوخونی"، "شریک جرم" و...، چند اثر از امیر حسن چهلتن؛ "دیگر کسی صدایم نزد" و "تالار آینه" و... را دوست دارم. برخی شان انگار دیگر نمی نویسند، "صفدری" مثلن، یا "صغیری"، و چه حیف! شاید هم که نوشته اند و مثل کار خیلی های دیگر در هزار توی تایید و مجوز و غیره مانده است...

[Bahman Bahman · Rating 3 out of 5]

در زندگی پای قصه‌های خیلی از قصه‌ گویان نشسته‌ام،‌ اما مادربزرگم از همه‌ آن‌ها بهتر بود و به آنچه می‌گفت آگاهی کافی داشت‌. افسانه را با آب و تاب و با سود جستن از مثل‌ها و اصطلا‌حات محلی بیان می‌کرد‌. آن‌ها را با مسائل روز و نکته‌های مورد علا‌قه ما می‌آمیخت،‌ آرام و بی‌شتاب قصه می‌گفت و عقیده داشت که گفتن متل در روز سبب کسالت و خستگی می‌شود، ‌بنابراین همیشه شب‌ها و به ویژه پیش از خواب برای ما قصه می‌گفت‌. پدرم هم قصه‌ گوی خوبی بود، اما نه به اندازه مادربزرگم‌. او کم‌ سواد بود و برای ما اشعار حافظ و باباطاهر را می‌خواند‌. نخستین کتاب داستانی که به خانه‌ ما آمد، امیرارسلا‌ن نامدار بود که من در ۹ سالگی در شب‌های زمستان برای خانواده می‌خواندم