Cennetin Dibi

by Gündüz Vassaf

Son yılların en çarpıcı kitaplarından Cehenneme Övgü'de gündelik yaşantımızda gönüllü tutsaklığımıza dikkatleri çeken Gündüz Vassaf, bu sefer de bizi modern insanın sınır tanımayan eğlencelerinin dipsiz kuyularına indiriyor. Rüyaların satılıp hükümetlerin kiralandığı beldelerde Freud'un kuramlarını Amsterdam'da yaşama geçiren genelevlere uğruyor, Yunan adalarında özgürlüğün yepyeni yaşam biçimlerini hayata geçiren kolonilerle karşılaşıp Çin gizli servisinin iç yüzünü açığa çıkarıyor, renk renk cenaze törenlerinde dinlerin özelleştirme çabalarına tanık oluyorsunuz. Kitabı okurken bir sürü bilgiler de ediniyorsunuz. Ama bilgilendikçe yoğunlaşan soru işaretleri bulutunun altına girip sunulanların doğruluğundan da şüphe etmeye başlıyorsunuz. Ancak "Prenses Diana" gibi, bilimkurgu tadındaki kimi öykülerin "doğrulandığını" basın ve televizyonun fark etmesi de Cennetin Dibi'nin şaşırtıcı özelliklerinden biri. Gündüz Vassaf bizi gelecekteki gündelik yaşamımızın dünyasında bir yolculuğa çıkarıyor. Yine çarpıcı yine ayrıksı.

"Gündüz Vassaf düşgücünün avukatı, düzyazımızın en özgür ruhlu kalemi..."
Orhan Pamuk

"Bu kitabında bize postmodern zamanlarda çokça gündeme gelen gerçeğin ve kurgunun birbirini takip ettiğini gösteren bir metin sunan Gündüz Vassaf, kafamızda pozitif dünyayı agılarken kurduğumuz kurgunun sözde-gerçekliğini mizah tadı veren öyküleriyle dile getiriyor."
Ali Akay

"Modern zamanlarda aslını yitirerek sahteleşen hayat tarzlarının içyüzü... Kendisini özelleştirerek kurtarmaktan başka çözüm üretemeyen insanın 'iktisadi akla' tutkunluğu... Cennetin Dibi'nde "dibe" çöken her şey var."
Ayça Atikoğlu

"Gündüz Vassaf bize cennetmiş gibi sunulan saçma sapan şeyleri sonuna en son sınırına kadar zorluyormuş gibi: Rüya Şirketleri, Ölüm Marketleri, Sperm Soykırımı Depresyonları, Marlboro Meydan Muhabereleri..."
-Fatih Artunöz-
(Arka Kapak)

Genres: Nonfiction, Turkish Literature, Philosophy, Turkish, Audiobook

206 pages, Paperback

First published January 1, 1997

About the author

Gündüz Vassaf (d. 1946, ABD), Türk yazar ve psikolog.

Liseyi İstanbul Robert Koleji'nde tamamladıktan sonra 1968'de George Washington Üniversitesi'nde psikoloji eğitimi gördü. 1977'de Ankara Hacettepe Üniversitesi'nden doktorasını alan Vassaf, uzun bir süre Ankara Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi'nde öğrencilere psikolojik danışmanlık yaptı. Uluslararası Psikologlar Konseyi yönetim kurulu üyeliğinde bulunan Gündüz Vassaf, 12 Eylül askeri darbesinden sonra öğretim üyeliği yaptığı Boğaziçi Üniversitesi'nden istifa etti.

O tarihten sonra Kassel, Bremen ve Marburg Üniversitelerinde öğretim üyeliği, Kanada'da McGill Üniversitesi Center for Developing Area Studies'te konuk akademisyen, Amsterdam'da Averoes Stichting'de klinik psikolog, Viyana'da Institut für Höhere Studien 'de konuk araştırmacı olarak bulundu.

Yazar, psikoloji alanındaki eserlerinden çok, tarihe farklı bir bakış açısıyla yaklaştığı çalışmalarıyla tanınmaktadır. Halen Radikal gazetesinde köşe yazarlığı yapmaktadır. İnsan, tarih, sosyoloji, popüler kültür konularında her Pazar yayınlanan Gerçek Orada Bir Yerde adlı sohbet programında Murat Belge ve Şerif Mardin ile birlikte yer aldı.

Reviews

[Olcay Genç · Rating 3 out of 5]

Cennetin dibinden bakınca Cehennem övgüyü hakediyor.

[Damla · Rating 3 out of 5]

Gündüz Vassaf okurken çoğunlukla Black Mirror’dan bir bölüm izliyormuş gibi hissediyorum... Ayrıca birinin geleceği görebildiğine inansaydım bu da kesinlikle Gündüz Vassaf olurdu. Ama Cehenneme Övgü daha iyi bir kitaptı sanki. Yine de bunu söylemem normal çünkü Cehenneme Övgü favorilerimden biriydi.

[Josefina Wagner · Rating 2 out of 5]

Kitap çeşitli mezelerle süslendirilmiş bir rakı sofrası gibiydi. Ne varki mezelerin düşük lezzeti ile rakının ise alkol oranın fazlalığı ve kalitesinin eksikliği istenileni vermemiş. Yine de iyiki okudum diyorum Gündüz Vassaf'ı bu kitapla daha iyi gördüm.Ve kesinlikle bu kadar abartılmasının verdiği acaba hissinin cevaplandırmış olmasına neden oldu.

[Mehmet]

Borges okurken aldığım hazzın benzerini aldım. Enfes hikayeler, insana okurken her zaman "acaba?" dedirten...

[Gülçin Akın · Rating 4 out of 5]

Cehenneme Övgü’den sonra kurgu dışı bir kitap bekliyordum. Bu kitapta kurguyla kurgu dışı çok iç içe geçmiş. Beklediğimi bulamasam da keyifli bir okumaydı.

Modern insanın kimliksizliği bir anlamda şirketlerin kimliğini geliştirmesini kolaylaştırmıştı. Yaşadığımız yüzyıl boyu “ben kimim” diye soran insanlar, edebiyattan tutun da psikiyatrist koltuklarında, kır gezintilerinde, yeni dalga dinlerinde, Sartre’ın özgürlük bunalımlarında ya da birbirlerinde kimliklerini, kendilerini, bireyselliklerini arayadurdular. Oysa artık şirketlerin güleryüzlü, güven verici görüntüleri sayesinde yalnızlığımızı giderek terk edip, severek kucaklıyoruz tükettiklerimizi.

[Elif · Rating 1 out of 5]

Bu yıl okuduğum kitaplar içerisinde beni en çok hayal kırıklığına uğratan Cennetin Dibi oldu. Cehenneme Övgü’yü bayılarak okumuştum içerisinde siyasetten felsefeye, sosyolojiye birçok alanda dolu dolu düşüncelerin yer aldığı zengin bir kitaptı. Cennetin Dibi’nin de aynı şekilde olacağını düşünmüştüm ama yanılmışım. Ben mi kitabın mesajını anlayamadım yoksa ortada gerçekten de anlayacak bir mesaj yok muydu emin değilim. Kitabın bir ironi olduğunu düşünmek istiyorum ama eğer öyleyse de ben espriyi kaçırdım. İçerisinde kadınların erkeklerle eşit ve aynı derecede özgür olmak için verdiği mücadelenin sonucunda elde ettiklerine bir karşı çıkış olduğunu hissettim. Sayfa 26’da aynen şu şekilde yazıyor: “…saçmalığın doruk noktasında (bir amacı da kadınları, çocukları korumak olan orduda) eşitlik ve demokrasi adına kadınlar da askere alınmaya başladı”. Sayfa 86’da ise daha da tuhaf bir cümle yer alıyor: “’çağdaş ileri görüş’ cinsel eşitlikten, çifte standartların kalkmasından yana.” Bu cümleyi olumlu bir anlamda kullanmıyor tam tersi bu durumdan rahatsızlığını belli ediyor. Açıkçası kitabın geri kalanı da aşağı yukar bu şekilde ilerledi. Yer yer deneyimlerinden, hatıralarından bahsetmiş bazı kısımlarda da kurguya dönük olayları anlatmış. Gündüz Vassaf’la aramdaki kuşak farkının yazılı halini de fark etmiş oldum. Dediğim gibi ya bütün kitap ironi olarak kaleme alınmış ki umarım öyledir. Ama ben espriye katılamadım ne yazık ki.

[Berfu Osan]

“Cehenneme Övgü” tadı alamasam da bazı hikayeler enfes.

[ugur muslim · Rating 5 out of 5]

Gayet güzel kitaptı. Bir daha okunabilir. Gerçek mi değil mi diye birçok yerde düşündürmüştü.

[Bulent · Rating 1 out of 5]

Gündüz Vassaf'ın okuduğum ilk kitabı Cehenneme Övgü olmuştu. Çok beğenmiş, hatta şöyle yazmıştım:
"Okurken önce herşeyin altüst olduğu duygusuna kapılıyor insan, sonra "hay allah, cidden ya..." diyor. Sonra da "evet ya haklı adam" diye kala kalıyor. Ara sıra geri dönüp okumak gereken bir kitap."

Kendisi ile yapılan nehir söyleşi Gündüz Feneri kitabını, okuduğum zaman farklı düşünen birinin bir o kadar farklı yaşam öyküsünü, isyanlarını, başına gelenleri öğrenmiştim.

Peki ne oldu da Cennetin Dibi kitabını hiç beğenmedim? Vassaf'ın yazma biçimi mi değişmişti? Ele aldığı konular mı başkalaşmıştı? Hayır, hiç biri. Fark, bu sefer metnin kurgu olması. Vassaf'ın gerçekleri yorumlarken onların gizli saklı yanlarını ifşa ediyor olmasına rağmen, kurguları abartılmış, çarpıtılmış, gerçeklerden birşeyler içeriyorsa da bunların kurmacanın altında yok olması, kitabı -bence- başarısız hale getirmiş.

Tabi, yaşlı ve herşeyi bildiğini düşünen bir erkeğin, "biliyorum" dediklerini üst bir perdeden dikte ediyor olmasının da beğenimin azalmasında payı var.

(#seslikitap)

[Elçin Yıldızbayrak · Rating 4 out of 5]

Gündüz Vassaf'ın üslubuna alışmak kitabın başında zaman alıyor. Gerçeklik algınızı sarsıyor. Distopya, fantezi, komplo teorisi, eleştirel bakış, ironi, mizah ya da hiçbiri. Bence türler üstü bir kitap. Kitaptaki yazılar 1990-1993 yılları arasında yazılmış olmasına rağmen bugünlerden o günlere ve o günlerin geleceği olan bugüne bakmak şimdi daha da kıymetli. Bazı tespitlerinde haklı çıktığını görürken, bazılarında yok canım dedirtmesi hala gerçek olmayacağını söylemiyor.

[Alphan Lodi · Rating 5 out of 5]

“Cehenneme Övgü”de günlük yaşantımızdaki gönüllü tutsaklığımıza dikkatleri çeken Gündüz Vassaf, “Cennetin Dibi” ile modern insanın, modern toplumun arızalarında bir yolculuğa çıkarıyor. Fikirleri özgün, işlediği konularda bir çok şey öğrenmek mümkün. Günümüzde sahteleşen yaşam tarzlarının, bireyselleşme tuzağına çekilmiş insanın, bize cennetmiş gibi sunulan saçmalıkların perdesini aralıyor. “Akıl kendi kendinin yeridir ve kendi başına cehennemi cennete, cenneti cehenneme çevirebilir”

[Merve Nur · Rating 3 out of 5]

Vassafı severek okur ve edebi diline hayranlık duyarım, ancak bu kitapta hem dilini hem de bölümlerin akışındaki planı zayıf buldum. Kesinlikle okunmalı ancak edebi açıdan cehenneme övgü’deki zenginlik beklenmemeli.

[yonca.reads · Rating 3 out of 5]

Cehenneme Övgü’yü daha çok sevmiştim, belki beklentimi o düzeye çıkardığım için notumu biraz düşürüyorum bu sefer. Yine mükemmel saptamalar ve örnekler var fakat konudan konuya çok hızlı ve ani geçişler biraz karışık geldi bana.

[cey · Rating 4 out of 5]

Bu adamın kitaplarını okurken içinden hep hee sen de çok biliyon sanki diye geçirmeden edemiyorum ama çok güzel örnekler bulup seçiyor

[Zumrut · Rating 2 out of 5]

Bu kitap elimde bir süre gezdi maalesef ve inatçılığım yüzünden bitti.

Bazı hikayeler çok güzel ve akıcıydı ama bazıları da o kadar sıkıcıydı. Ölüm marketleri, Şirket-i sefahat ve Prenses Diana hikayeleri güzeldi ama çok zorlayarak okuduğum hikayeler de oldu. Dili güzel ve bana önerilen Cehenneme Övgüyü okuyacağım ama ben bu kitabı önermem.

[Günel · Rating 3 out of 5]

https://www.goodreads.com/book/show/2...#

[Sameth K. · Rating 4 out of 5]

Sayın Vassaf'ın Cehenneme Övgü kitabından sonra bir devam eseri sayabileceğimiz, modern zamanların alışkanlıklarına ve yaşantıların görüntülerce düzenlenmesine ilişkin oluşturduğu denemeler dizisidir. Hem mizahi, hem de parodik anlatımıyla güldürürken düşündürür.
Kitap genel bağlamda Cehenneme Övgü'ye kıyasla hafif kalsa da içindeki kimi deneme parçaları güncelliğini koruyor ve gerçekliği yeniden oluşturmuş bizleri yetkin bir dille anlatıyor. Bazı denemelerden kabaca bahsedecek olursak;

- Her taraf simge, görüntü, imaj ve markaların boyunduruğu altındadır. Düşüncenin gücü devamlı olarak resimler ve reklamlarca emiliyor. Markaların rengiyle bakıyor, onların trendleriyle yatıp kalkıyoruz. Baudrillard'ın "için için kaynayan anlam" deyişinin özeti olarak görüntülerin yaşamımıza nüfuz etmesini istiyor, bize anlam salık verenleri modern düğmelerimizle yok ediyoruz.

- Yaşam renkli, ölüm renksizdir. Yaşam için ritüelleştirdiğimiz nice çeşitlilikler, ölüm söz konusu olduğunda sabit bir türdeşliliğe bürünür. Böylelikle mezarlıklar, şehrin cafcaflı ışıklarına tezat oluşturacak biçimde karanlık, ruhsuz, hortlakların kol gezdiği bir yer olur.
İnançların ekonomik değeri ne denli artarsa alıcısı da o denli iştahla girecektir mabetlere. Bu sayede sahte hocaların, papazların egemenlikleri sınırlanacak; bedavalığa düşmüş dini kurumların memurları ruhsuzluklarını sürdüremeyecektir. Serbest piyasanın inanç mabetlerine girmesiyle sesi daha bir gür çıkacaktır hocaların.

- Cinsellik, cinsel kimlikler ve bu kimliklerin toplumlarca algılanışı hakim görüşün bakış açısıyla kimi zaman gelişmiş, kimi zamansa tabulaşarak insanları belli bir cinsel konuma sokmanın nesnesi haline gelmiştir. Modern çağın gereksinimleri gösteriyor ki ataerkil sistemin cinselliğe ve cinsel kimliklere bakışı artık tedavülden kalkmak zorundadır. Erkeğin cinsel iktidara egemen olduğu sanısı yüzünden türlü cinsel kimlikler kendilerini toplumdan uzaklaşmış biçimde ifade etmeye zorlanmaktadır. Dünyada cinsel kimliklerin özgürce sunulmasındaki görece ilerlemeye karşın üçüncü dünya ülkelerinde LGBT yapılarının istemlerine ve haklarına hala hastalanmış bireylerin sapkınca serzenişleri olarak bakılmaktadır. Geçmişten gelen, düzeni koruyucu kabuklar da bu bakışı keskinleştirip önü alınamayacak güçlüklere ve cinsel kimliklerin ortak bir zeminde buluşamamasına neden olmaktadır.

- Futbol, dünyaca ünlü spor türleri arasında en çok rağbet gören ve aynı zamanda en totaliter eğlence aracıdır. Vassaf'ın da belirttiği gibi geçmişte gladyatörlerin ölümüne dövüştürüldüğü arenalar artık meşin yuvarlağın peşinde koşturan insanların mücadele alanı haline gelmiş durumdadır. Değişmeyen tek şey yığınların seyirci rolleridir. Galibiyet ve mağlubiyet Roma'dan bu yana tazeliğini korumuş, ne var ki edilgenliğimiz hep aynı kalmıştır.

- Rüyalar, her şeyin alınıp satıldığı, eskitildiği, deforme olmaya yüz tuttuğu dünyamızda renkleri, biçimi, kurgusu ve anlam(sız)lığıyla bizim olan, bize ait mefhumlar barındıran soyut örüntülerdir. Rüyalarla yenilenir, yeniden doğar; yaşama şevkimizi birkaç saniyelik sekansların gücü ile artırırız. Ellerimizden kayıp giden çoğu şeye karşın rüyalar bizimdir. Onları bırakmamalıyız.

[Can · Rating 4 out of 5]

çağımızın yeni sağlıklı insanı kirli havada, ozon deliğinin ışınlarıyla yaşayabilen, genetik mühendisliğiyle üretilmiş ilaçlı domatesleri, hayatında bir adım atmamış ve güneş görmemiş hormonlu tavukları yiyen insandır. Eski sağlık anlayışına uygun biçimde sağlıklı kalmaya çalışan, bugünün hasta insanıdır.

[sevvalsinem · Rating 3 out of 5]

Cehenneme Övgü' den farklı olarak daha çok yazara ait anlatımların olduğu, gerçeklerin bir tokat gibi insanın yüzüne çarpıldığı, toplumsal uyanışa yardımcı olabilecek bir eser. Lakin benim için Cehenneme Övgü' den daha iyi değildi.

[goneisgone · Rating 4 out of 5]

Kara mizahın içine serpiştirilen çarpıcı gerçekler insanı düşündürüyor. Gelecekte başımıza gelebileceklerin bir izlemini yapmak bile korkutucu ki tüm bunlar bize " eğlencelik hayat " olarak sunuluyor.

[Kivanc · Rating 4 out of 5]

Gündüz Vassaf'ın kitapları uyanış gibi. Cennetin Dibi'nde özellikle "ölüm marketleri" ve "home sweet home inc" bölümleri çok dikkat çekici.

[Denciftci · Rating 5 out of 5]

Guy Debort'un Gösteri Toplumu ile birlikte okuyabilirsiniz.

[Işıl · Rating 2 out of 5]

Sevmedim, sevemedim. Cehenneme Övgü cok daha iyiydi. Kişisel hikayelerden orneklere dönünce her şey, tum çekiciliğini yitiriyor.

[Kaplumbağa Felsefecisi · Rating 2 out of 5]

Cegenneme övgü'den daha kişisel, yazarın kendi hayatından parçalar ve aktarımlara yer vermiş.

[Fevzi · Rating 4 out of 5]

eglenceli, zihin acici bir kitap. gecikmeden okumakta fayda var.

[Burcu · Rating 3 out of 5]

Eskiden kalp durunca öldü derken artık beyin ölünce öldü diyoruz..... Anlaşılıyor ki ileride beyin nakli de tıbben mümkün olunca, ölüm tanımını yeniden değiştirmemiz, belki de ölümsüzlüğün tıbbi tanımını yapmamız gerekecek.
Bir yandan beş para etmeyen şeylere dünyanın parasını verir, bir yandan da maddi değeri yok diye dünyanın en güzel şeylerinin bedava olduğunun farkina varmaz ya da küçümseriz.
Marksizmin şu vazgeçilmez kuralını unutamıyorum, "İnsan tarihi kendisinin seçmediği koşullarda yaratır."
Evliliğin neden olduğu sinir hastalıklarının şifası, sadakatsizliktir.
Dünyayı dolaşmak, yeni yeni insanlarla tanışmak belki de en zengin eğitim.
Biz değil miyiz sevildiğimizi öğrenince "Ne kadar?" diye boğarcasına soran, bir tek bizim türümüz değil mi dünyanın halinden memnun olmayıp tarihimiz boyunca onu hep yeniden biçimlendiren, boz değil miyiz doğayı yadsiyip, yeni sesler, yeni renkler arayıp, suretler yaratan?
Her zaman, her yerde ve her çağdaki "Büyük Aldatma" hep bu değil mi zaten? Birbirlerine karşı oynadıklarını sanıp taraf tutarak seyrettiklerimiz, aslında bize karşı oyun oynamak için birleşmiş kendi aralarında.
Marx'ın dediği gibi düşüncemiz, kültürümüz üretim güçlerinin gerisinde kalıyor. ilerlemek için bu çelişkiyi kırmak lazım. Bırak demokratik anayasayı, cinayette bile geri Türkiye.
Acaba bir tür doğayı koruma mekanizması mı işliyor? Uykumuzda yaptığımız mistik yolculuklara olan içgüdüsel suskunluğumuz bizi, bireyi, türümüzü geçmiş ve gelecek düşmanlarından korumak için mi? Tarih boyunca rüya alemini tanıdıklarını iddia eden, bir sürü başarısız şaman, kahin ve bilim adamı çıkmış. İktidar olanlar ise bizi rüyasızlaştırıp kendi kısır dünyalarına sokan ya da rüyalarımızı saptıran krallar, askerler, politikacılar ve peygamberler. Başkalarının rüyalarımıza karışmalarını nasıl durdurabilir? Nereye kadar koruyabiliriz ki rüyalarımızı?
Ardında iz bırakmamak
Yere basmadan yürümekten daha kolay. Tchouang-Tse M.Ö.369-286

[Bahtiyar Bayrak · Rating 3 out of 5]

Bize cennetmiş gibi sunulan saçma sapan şeyleri yazar en son sınırına kadar zorluyormuş gibi: Rüya Şirketleri, Ölüm Marketleri, Sperm Soykırımı Depresyonları, Marlboro Meydan Muhabereleri...

Yazar bu kitapta yaşamın içine gizlenmiş günlük hayat da ki deneyimlerini ve gözlemlerini ironik bir dille anlatmış. “Cehenneme Övgü” kitabındaki üslup ve tespitler kadar renkli bulmasam da öykülerin dayandıkları düşünceler ve hayal alemi oldukça ilgi çekici …

Kitaptan birkaç alıntı paylaşayım: “Zamanla dünyanın her yerinde seçimlerle gelenler, gideni yaratmaya başladı. Eskisi gibi devlet adamları çıkmaz oldu. Birbirinden çapsız, şöhret ve para düşkünü insanlar devlet başkanı, başbakan falan oldular. Onlardan tiksinmek ve tek tük fıkralarla duyduğu öfkeyi hafifletmek dışında, halk pek tepki göstermedi. Siyasetin yozlaşmasıyla tüm değer yargılarımızı yitirmiş ve politikaya iyice yabancılaştırılmıştık. (Sf. 16-17)”

“Tarih boyunca neredeyse akla gelebilecek her konuda bölünüp taraf olduk birbirimize karşı. Tanrı insanları ırk ırk yarattı masalıyla, ırklar kapıştı; futbol maçı sonucundan dolayı Honduras Guatemala ile, afyon satabilmek için İngilizler Çinlilerle ve sanki kimseye yetmiyormuş gibi dünyayı paylaşmak için neredeyse herkes birbiriyle kapıştı. Ve tarih boyunca süregelen kapışmalar sonucu bugün her zamankinden daha çok insan öldürülüyor, her zamankinden daha çok insan intihar ediyor, her zamankinden daha çok insan aç.(Sf.164)”

“Okuduklarımız ve bize söylenenler genellikle doğru, yarı-doğru ve yalanların harmanlanmasından oluşan bir bütün olduğuna göre tetikte olmalıyız her an. Tarihi yaşarken değil, yazarken de yaratıyoruz. Politikanın politikacılara bırakılmayacak kadar önemli bir iş olduğu gibi, geçmişin anlaşılması işini de hiçbir zaman başkalarına terk etmemeli. (Sf.188.)”

[Ahmet Hepkarşı · Rating 4 out of 5]

Türkiye'nin Borges'i demek istiyorum Vassaf'a, fakat bir yazara bir yazarla nişane takmak hep bana ucuz gelmiştir. Sanki kendi ismi yetersizmiş gibi başka bir yazara ihtiyaç duymak. Ama burada konu BORGES olunca herhâlde bu kim için olsa bir övünç kaynağıdır. Borges'in sözde denemelerimsi (pseudo-essay) gibi öykümsü öykücük-düzyazıları içeriyor bu kitap ve bunlar yer yer felaket tellallı gibi hissettiriyor, yer yer fütüristik oğlu fütüristik (ki bunda da ütopi ile distopi arasında flu bir çizgi çekilmiş) hissettiriyor ve bazenleri ki o an bazı anlar en çarpıcıları kehanet gibi. Örneğin Prenses Diana hakkında olan öykü Diana'nın ölümünden önce yazılmış. Şirket-i Sefahat ise Metaverse gibi olguların daha adı sanı bile değil cep telefonu dâhi yokken yazılmış. Vassaf hayal gücünün sınırsızlığıyla palavra sıkmayı başka bir boyuta taşımış. Çok mu çok inanıyor insan her şeye, sanki her anı onun başına gelmiş gibi. Bu yalancı gerçekçilik cepte dursun edebî olarak da çok şey sunuyor bize Cennetin Dibi. Örneğin Pipicik, hayatımda okuduğum en yoğun iskelete sahip öykülerden biri olabilir. Sperm Soykırımından başlayıp Mısır Mitolojisiyle EPİK ve MİTİK bir climax'te sonlanması tüylerimi şu an bile diken diken etmeyi başarıyor. Başından sonuna ilginç bu eserin dili de kendisi kadar iyi. Başarılı olmuş, başarılı. Afiyet olsun.

[Hülya Can · Rating 4 out of 5]

Gündüz Vassaf çok kuvvetli bir görüş ve tertemiz bir dil sergiliyor bu kitabında. Okurken zaman zaman insan kurgu mu okuyor gerçeği mi okuyor şaşırabiliyor. Özellikle ağır kapitalizm eleştirileri açısından oldukça yerinde bir kitap. Kitabın başlığı aldatıcı olmasın ne cennet ne de eğlence var kitapta- tabi ki alıştığımız ve genellikle anladığımız anlamda. Daha ziyade bölüm başlıklarına bakmak fikir verebilir kitabı okuyacaklar için.
Eleştirisi yüksek, kavrayışı kuvvetli, okunması gerekli bir kitap.Yazarın dokunmadığı alan kalmamış neredeyse: futboldan cinselliğe, rüyalardan siyasete. Çok ince, tatlı bir mizah anlayışı da eşlik ediyor kurgu mu değil mi anlayamadığınız hikayelere. 30 yıl önce bu kitabı yazan yazarımız günümüzde ne düşünüyor aynı konularda merak ediyorum.
-------------------------
“Oğlum rüya gördün mü ?”
“Evet”
Gene suskunluk. Gene üsteliyorum.
“Eee, ne gördün? »
“Kedi.”
Gene suskunluk.
“Eeee?”
“Kedi rüyasında beni görüyordu.”
-------------------------

[Ben De Hâlâ Okuyorum · Rating 4 out of 5]

Yarım kitaplardan birisiydi. Cehenneme Övgü’nün hemen peşine okumaya başlamış neredeyse yarılamış, sonrasında ara vermiştim. Şimdi geri kalanını sesli kitap olarak dinleyip bitirdim.

Bu sefer de “Var”ın içinde debelenen insanlığın resmini çizmeye çalışmış Vassaf. Biraz daha günlük/anı tarzında ki benim için hiçbir sakıncası yoktu. Bazı bölümler her ne kadar güncelliğini yitirse de çoğunlukla hala geleceğe ışık tutan tespitler barındırıyor. 90’lı yıllarda bunların hepsi olduysa biz şu anda neredeyiz gelecekte mi gemişte mi diye düşünmeden edemiyorum.

Ama ben asıl dişi sincapların zekasından bahsettiği kısmı hiçbir zaman unutmayacağım. 🐿 💚