What do you think?
Rate this book
Maan en zon
Bon bini na Korsou. Wees welkom op Curaçao.
In de zomer van 1961 dropt Roy Tromp zijn twaalfjarige zoon Max in de klas van broeder Daniel. Max blijkt een talentvolle jongen die ervan droomt om onderwijzer te worden. Broeder Daniel wil hem daarbij te helpen. Bijna een halve eeuw later blijkt er van die droom niets terecht¬gekomen. Max heeft zelf een zoon, terwijl zijn vader verlamd in een verzorgingstehuis zit. Wat is er in al die jaren misgegaan en waarom heeft Max besloten om voor het eerst in zijn leven Curaçao en zijn gezin te verlaten, misschien wel voorgoed? Broeder Daniel, zelf een kind van het eiland, besluit dat hij niet langer kan zwijgen. En intussen telt hij af.
Maan en zon is een roman vol tegenstellingen - liefde en haat, waarheid en leugen, goed en kwaad - van een van onze grootste verhalenvertellers.
In de zomer van 1961 dropt Roy Tromp zijn twaalfjarige zoon Max in de klas van broeder Daniel. Max blijkt een talentvolle jongen die ervan droomt om onderwijzer te worden. Broeder Daniel wil hem daarbij te helpen. Bijna een halve eeuw later blijkt er van die droom niets terecht¬gekomen. Max heeft zelf een zoon, terwijl zijn vader verlamd in een verzorgingstehuis zit. Wat is er in al die jaren misgegaan en waarom heeft Max besloten om voor het eerst in zijn leven Curaçao en zijn gezin te verlaten, misschien wel voorgoed? Broeder Daniel, zelf een kind van het eiland, besluit dat hij niet langer kan zwijgen. En intussen telt hij af.
Maan en zon is een roman vol tegenstellingen - liefde en haat, waarheid en leugen, goed en kwaad - van een van onze grootste verhalenvertellers.
288 pages, Hardcover
First published September 1, 2015
18 people are currently reading
612 people want to read
About the author
Stefan Brijs
24 books193 followersStefan Brijs (born 29 December 1969) is a Belgian novelist writing in Dutch. He was born in Genk, where he lived most of his life. He finished his studies for teacher in 1990. Since 1999 he is a full-time writer. In 2003 he moved to the province of Antwerp.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 106 reviews
April 16, 2021
Op Curaçao groeien veel kinderen vaderloos op. "De machocultuur, de man die van vrouw naar vrouw trekt en zijn tijdelijke partners met een kind achterlaat, is het probleem van de Antillen", zei Michel Pourier, oud-premier van de Antillen ooit. In Maan en zon bevestigt Stefan Brijs dit beeld. Met het in de roman opgenomen motto (van de Antilliaanse schrijver en dichter Tip Marugg) is alles gezegd: 'De vrouwen hier zijn altijd sterker dan de mannen. De vrouwen houden stand. De mannen mogen hun zaad storten en wat rondrijden in hun glimmende auto's. Dat is alles.' Maar Curaçao heeft meer problemen, zo laat Brijs in deze generatieroman zien.
Broeder Daniël, een gepensioneerd onderwijzer, de verteller in Maan en zon, blikt in de nacht van 18 op 19 juli 2001 in de achteruitkijkspiegel en maakt de lezer deelgenoot van zijn herinneringen aan de familie Tromp. Roy Tromp, de stamvader, heeft hij 40 jaar eerder ontmoet toen deze zijn zoon Max met zijn glimmende blauwe Dodge Matador, zijn protserig bezit als taxi-chauffeur, bij school afleverde voor zijn eerste schooldag. Roy is een macho, een praatjesmaker. Hij is een meester in het liegen en bedriegen. Om zijn reputatie hoog te houden verzint hij dat hij 11 kinderen heeft bij 7 verschillende vrouwen. ‘Zijn blazoen moest op elk ogenblik even hard blinken als de Dodge.’ De toekomst van Max heeft Roy al uitgestippeld: Max wordt taxi-chauffeur, net als zijn vader. Of hij wil of niet. Taxi Tromp en Zoon. Maar Max heeft andere plannen: hij droomt van een toekomst als onderwijzer; lesgeven, huiswerk verbeteren. Dat vindt hij fijner dan huiswerk maken, 'want dan heb je de antwoorden al'. Broeder Daniël neemt Max onder zijn hoede om hem te helpen deze droom te verwezenlijken.
Het lot beslist anders. Max moet, nadat zijn vader door de reuma niet meer kan werken, noodgedwongen plaatsnemen achter het stuur van de Dodge om brood op de planken te krijgen voor zijn familie. Studeren zit er niet meer in. Op een arm eiland raken dromen zelden verder dan de verbeelding. Maar als 'king of the road' blijft Max knokken voor een betere toekomst, ook nadat hij, na de geboorte van Sonny, zelf vader is geworden.
Brijs verweeft het levensverhaal van de Tromps met de roerige 20e-eeuwse geschiedenis van Curaçao. Zo is Max getuige (en zelfs slachtoffer) van de rellen tijdens de opstand van 30 mei 1969 tegen Shell (trinta di mei). Zoon Sonny groeit op in een tijdperk dat het eiland zwaar gebukt gaat onder toenemende drugshandel. Voor veel jongeren lonkt het grote geld. Zij kunnen de verleiding om als drugskoerier te werken en op die manier snel rijk te worden niet weerstaan. Hoewel, 'even krabben en de armoede wordt zichtbaar'.
Brijs heeft gekozen voor een slim perspectief. Broeder Daniël, die ook armoede heeft gekend en donker is, kan van binnenuit de problemen (armoede en racisme) van zijn mede-eilanders beschrijven. Dat doet hij vol mededogen, zonder paternalisme. Het boek wordt geen moment te zwaar. De stijl van Brijs is toegankelijk, de zinnen zijn kort. Het verhaal is eerlijk, het is zoals het is. Armoede wordt doorgegeven van generatie op generatie. De meesten zullen de vicieuze cirkel van armoede niet kunnen doorbreken. Als voormalig docent benadrukt Brijs het belang van onderwijs als enige weg uit de armoede. Maar een ontsnapping uit de ellende is maar voor weinigen weggelegd. Wie voor een dubbeltje is geboren, zal op Curaçao niet snel een kwartje worden. Met dank aan de vaders!
Broeder Daniël, een gepensioneerd onderwijzer, de verteller in Maan en zon, blikt in de nacht van 18 op 19 juli 2001 in de achteruitkijkspiegel en maakt de lezer deelgenoot van zijn herinneringen aan de familie Tromp. Roy Tromp, de stamvader, heeft hij 40 jaar eerder ontmoet toen deze zijn zoon Max met zijn glimmende blauwe Dodge Matador, zijn protserig bezit als taxi-chauffeur, bij school afleverde voor zijn eerste schooldag. Roy is een macho, een praatjesmaker. Hij is een meester in het liegen en bedriegen. Om zijn reputatie hoog te houden verzint hij dat hij 11 kinderen heeft bij 7 verschillende vrouwen. ‘Zijn blazoen moest op elk ogenblik even hard blinken als de Dodge.’ De toekomst van Max heeft Roy al uitgestippeld: Max wordt taxi-chauffeur, net als zijn vader. Of hij wil of niet. Taxi Tromp en Zoon. Maar Max heeft andere plannen: hij droomt van een toekomst als onderwijzer; lesgeven, huiswerk verbeteren. Dat vindt hij fijner dan huiswerk maken, 'want dan heb je de antwoorden al'. Broeder Daniël neemt Max onder zijn hoede om hem te helpen deze droom te verwezenlijken.
Het lot beslist anders. Max moet, nadat zijn vader door de reuma niet meer kan werken, noodgedwongen plaatsnemen achter het stuur van de Dodge om brood op de planken te krijgen voor zijn familie. Studeren zit er niet meer in. Op een arm eiland raken dromen zelden verder dan de verbeelding. Maar als 'king of the road' blijft Max knokken voor een betere toekomst, ook nadat hij, na de geboorte van Sonny, zelf vader is geworden.
Brijs verweeft het levensverhaal van de Tromps met de roerige 20e-eeuwse geschiedenis van Curaçao. Zo is Max getuige (en zelfs slachtoffer) van de rellen tijdens de opstand van 30 mei 1969 tegen Shell (trinta di mei). Zoon Sonny groeit op in een tijdperk dat het eiland zwaar gebukt gaat onder toenemende drugshandel. Voor veel jongeren lonkt het grote geld. Zij kunnen de verleiding om als drugskoerier te werken en op die manier snel rijk te worden niet weerstaan. Hoewel, 'even krabben en de armoede wordt zichtbaar'.
Brijs heeft gekozen voor een slim perspectief. Broeder Daniël, die ook armoede heeft gekend en donker is, kan van binnenuit de problemen (armoede en racisme) van zijn mede-eilanders beschrijven. Dat doet hij vol mededogen, zonder paternalisme. Het boek wordt geen moment te zwaar. De stijl van Brijs is toegankelijk, de zinnen zijn kort. Het verhaal is eerlijk, het is zoals het is. Armoede wordt doorgegeven van generatie op generatie. De meesten zullen de vicieuze cirkel van armoede niet kunnen doorbreken. Als voormalig docent benadrukt Brijs het belang van onderwijs als enige weg uit de armoede. Maar een ontsnapping uit de ellende is maar voor weinigen weggelegd. Wie voor een dubbeltje is geboren, zal op Curaçao niet snel een kwartje worden. Met dank aan de vaders!
August 31, 2015
Maan en zon, Stefan Brijs.
‘Maan en zon’ van Stefan Brijs is een schrijnend verhaal over volwassen worden, eilander zijn, loslaten, toegeven, dromen koesteren, zielenpijn, fysieke pijn, oproer, corruptie, armoede, wakker worden, geloven en bijgeloof, opoffering, criminaliteit en eindigheid en tenslotte is daar ontroering, mijn ontroering.
In sober, maar prachtig taalgebruik heeft Stefan Brijs zonder enige vorm van sentiment een aangrijpend verhaal geschreven. Bij sommige passages heb ik mijn tranen niet kunnen tegenhouden. Bijvoorbeeld daar waar Max door broeder Bertus wordt uitgenodigd om het huis binnen te gaan waar de kist klaarstaat. (Blz. 196)
De beschrijving van de dood van Myrna, de niet officiële vrouw van Roy en moeder van zijn zoon, heeft me niet minder geraakt (Blz. 173)
Stefan Brijs laat het verhaal over Curaçao en haar bewoners vertellen bij monde van broeder Daniel, een van de eerste zwarte broeders uit Curaçao zelf.
Het is 1961 en broeder Daniel, 25 jaar, maakt kennis met Roy, een zwarte taxichauffeur en trotse eigenaar van een splinternieuwe Dodge Matador. Roy brengt die dag zijn zoon Max naar school. Jaren verder in het verhaal brengt Max zijn zoon Sonny naar dezelfde school, in dezelfde Dodge Matador. Eilanders met een triest verhaal, al naar gelang de omstandigheden overgoten met een flinke dosis machogedrag en aandoenlijke onwaarheden om zo de harde werkelijkheid te verbloemen en mislukking en verlies niet onder ogen te hoeven zien.
Broeder Daniel voelt zich oprecht betrokken bij het leven van ZIJN mensen en in het bijzonder voelt hij zich verweven met het leven van Roy, Max en Sonny. Toch moet hij tot zijn spijt voor zichzelf soms erkennen dat hij de verkeerde prioriteiten stelt, dat hij niet altijd vanuit zuivere motieven handelt, dat hij niet altijd de juiste signalen oppikt waardoor hij te laat is en machteloos moet toezien.
Curaçao, 26 juli 2001, de zwarte dag waarop bij de broeders de Volkskrant verschijnt met een dag vertraging.
Vijf sterren voor een ontroerend verhaal.
‘Maan en zon’ van Stefan Brijs is een schrijnend verhaal over volwassen worden, eilander zijn, loslaten, toegeven, dromen koesteren, zielenpijn, fysieke pijn, oproer, corruptie, armoede, wakker worden, geloven en bijgeloof, opoffering, criminaliteit en eindigheid en tenslotte is daar ontroering, mijn ontroering.
In sober, maar prachtig taalgebruik heeft Stefan Brijs zonder enige vorm van sentiment een aangrijpend verhaal geschreven. Bij sommige passages heb ik mijn tranen niet kunnen tegenhouden. Bijvoorbeeld daar waar Max door broeder Bertus wordt uitgenodigd om het huis binnen te gaan waar de kist klaarstaat. (Blz. 196)
De beschrijving van de dood van Myrna, de niet officiële vrouw van Roy en moeder van zijn zoon, heeft me niet minder geraakt (Blz. 173)
Stefan Brijs laat het verhaal over Curaçao en haar bewoners vertellen bij monde van broeder Daniel, een van de eerste zwarte broeders uit Curaçao zelf.
Het is 1961 en broeder Daniel, 25 jaar, maakt kennis met Roy, een zwarte taxichauffeur en trotse eigenaar van een splinternieuwe Dodge Matador. Roy brengt die dag zijn zoon Max naar school. Jaren verder in het verhaal brengt Max zijn zoon Sonny naar dezelfde school, in dezelfde Dodge Matador. Eilanders met een triest verhaal, al naar gelang de omstandigheden overgoten met een flinke dosis machogedrag en aandoenlijke onwaarheden om zo de harde werkelijkheid te verbloemen en mislukking en verlies niet onder ogen te hoeven zien.
Broeder Daniel voelt zich oprecht betrokken bij het leven van ZIJN mensen en in het bijzonder voelt hij zich verweven met het leven van Roy, Max en Sonny. Toch moet hij tot zijn spijt voor zichzelf soms erkennen dat hij de verkeerde prioriteiten stelt, dat hij niet altijd vanuit zuivere motieven handelt, dat hij niet altijd de juiste signalen oppikt waardoor hij te laat is en machteloos moet toezien.
Curaçao, 26 juli 2001, de zwarte dag waarop bij de broeders de Volkskrant verschijnt met een dag vertraging.
Vijf sterren voor een ontroerend verhaal.
March 19, 2018
Prachtige familiekroniek die zich afspeelt op Curaçao en het leven van drie generaties behelst. Het is Stefan Brijs opnieuw gelukt om een verhaal te schrijven dat tot in de details goed in elkaar zit en tijdens het lezen leefde ik zo mee met de personages, dat ik af en toe vergat dat het 'maar een boek was'. Ik zat verschillende keren te huilen in de trein, dus 'Maan en zon' is absoluut een verhaal dat me wist te raken. De vele verwijzingen naar Nederland (en bijvoorbeeld het onderwijssysteem) alsook de politieke situatie op het eiland deed me inzien hoeveel research Brijs ook voor deze roman gedaan heeft. Een aanrader.
Een uitgebreide recensie volgt.
Een uitgebreide recensie volgt.
May 27, 2016
Het feit dat ik 3 weken nodig had om dit boek uit te lezen, kwam puur door tijdsgebrek want verder vond ik dit een prachtig boek. Vlot geschreven, geen ingewikkelde dialogen, puur in subtiliteit. Maar vooral schrijnend en pakkend. Maan en Zon is het verhaal van drie generaties op Curacao of hoe je overleeft op een eiland in verval, hoe je vecht voor de toekomst van je kind, hoe je beter wil zijn dan je vader en over de teloorgang van goede intenties.
Ik had bij dit boek een Amaniti-gevoel omdat ik bij zijn boeken ook altijd sympathiseer met de underdog en op het einde achterblijf met een ietwat wrang gevoel. Want aan happy endings doet ook Brijs niet in dit boek. Maar dat hoeft ook niet. Mij emotioneren deed hij wel. En dan zit het goed
Ik had bij dit boek een Amaniti-gevoel omdat ik bij zijn boeken ook altijd sympathiseer met de underdog en op het einde achterblijf met een ietwat wrang gevoel. Want aan happy endings doet ook Brijs niet in dit boek. Maar dat hoeft ook niet. Mij emotioneren deed hij wel. En dan zit het goed
February 5, 2017
Sterk verhaal over een eiland waar de tegenstellingen pijnlijk groot zijn. De schrijnende armoede versus de rijke toeristen, de contrasten tussen blank en zwart, de glimmende Dodge Matador van de macho-taxichauffeur versus de bouwvallige woonplaats van zijn gezin … Broeder Daniël vertelt het verhaal van drie generaties mannen, Roy, Max en Sonny, vol naastenliefde en medeleven, maar zonder overdreven sentimentaliteit. De stijl is sober, toegankelijk, soms ietwat formeel en droog, maar net daardoor zo krachtig. En toch, ik vond de setting, het zonnige eiland Curaçao, interessant, en ik heb het boek graag gelezen, maar ik werd niet meegevoerd of omvergeblazen. Drie sterren, dus.
October 2, 2016
Easy reading. Niet door omver geblazen.
October 1, 2017
Maan en Zon vertelt over de ontwikkelingen op Curaçao in de loop van de tweede helft van de twintigste eeuw, door de ogen van broeder Daniël, een zwarte broeder in een convent van blanken. Hij verteld ons het verhaal van een oudleerling, Max Tromp, over de periode van een avond waarin hij waakt bij zijn telefoon, wachtend op een telefoontje van hem vanuit Nederland.
Het boek heeft een fascinerende opzet: naarmate de tijd vordert en de nacht dieper wordt, worden de herinneringen van broeder Daniël grimmiger, zoals ook de sfeer op het eiland en de toestanden rondom het leven van Max grimmiger zijn geworden.
De opbouw is traag en lijkt lang nergens heen te gaan, de crux zit hem in de laatste zestig pagina's.
Deze manier van plot opbouwen kende ik al van Brijs uit 'De Engelenmaker', in mijn mening een van de beste boeken ooit geschreven in de Nederlandse taal.
Echter, het boek schoot op een aantal punten te kort. Hoewel er een onderliggende spanning is, is die niet dermate boeiend dat je als lezer door het verhaal meegevoerd wordt. Hier en daar kabbelt het wat weg, maar meer ook niet.
Ook was de toon van de verteller voor mij persoonlijk wat vlak, wat wellicht passend was voor de situatie, maar ook afdeed aan pathos.
Wel was de omslag aan het eind van het verhaal erg sterk, evenals de integratie van politieke en sociale context.
Kortom, een redelijk boek, maar niet wat ik er van verwachtte of van hoopte. Helaas.
Het boek heeft een fascinerende opzet: naarmate de tijd vordert en de nacht dieper wordt, worden de herinneringen van broeder Daniël grimmiger, zoals ook de sfeer op het eiland en de toestanden rondom het leven van Max grimmiger zijn geworden.
De opbouw is traag en lijkt lang nergens heen te gaan, de crux zit hem in de laatste zestig pagina's.
Deze manier van plot opbouwen kende ik al van Brijs uit 'De Engelenmaker', in mijn mening een van de beste boeken ooit geschreven in de Nederlandse taal.
Echter, het boek schoot op een aantal punten te kort. Hoewel er een onderliggende spanning is, is die niet dermate boeiend dat je als lezer door het verhaal meegevoerd wordt. Hier en daar kabbelt het wat weg, maar meer ook niet.
Ook was de toon van de verteller voor mij persoonlijk wat vlak, wat wellicht passend was voor de situatie, maar ook afdeed aan pathos.
Wel was de omslag aan het eind van het verhaal erg sterk, evenals de integratie van politieke en sociale context.
Kortom, een redelijk boek, maar niet wat ik er van verwachtte of van hoopte. Helaas.
January 24, 2016
Stefan Brijs is nog steeds een meesterverteller ! Ook nu weet hij mij weer te boeien met een ijzersterk en dramatisch verhaal over het lot van 3 generaties in Curaçao.
August 2, 2017
Aangenaam boek. Maar 'De engelenmaker' wordt (opnieuw) niet geëvenaard. Hetgeen niet negatief is, want een auteur die once in a lifetime 'zijn' engelenmaker op z'n palmares kan schrijven, helemaal top!
December 17, 2019
Als ik Brijs lees, is het altijd alsof ik er zelf bij ben. Ik hoefde helemaal niet op reis te gaan want het was heerlijk op Curaçao 😊.
June 19, 2024
Kom op jongens, heel mooi en meeslepend verhaal. Leest vlot en ontzettend aardig verhaal. Toch helemaal niet het einde waar ik op hoopte dus ik zal een weekje moeten herstellen.
January 16, 2025
Triest verhaal, maar ik heb wel wat bijgeleerd over het leven in Curaçao van 1969 tot 2001.
October 12, 2016
Maan en zon is het derde boek dat ik las van Stefan Brijs. Deze roman is zo anders dan 'Post voor mevrouw Bromley' en 'De engelenmaker'. Stefan Brijs is in elk geval een veelzijdig auteur die met een vlotte pen schrijft en verschillende thema's aankan.
Ik heb dit boek graag gelezen, al had ik aanvankelijk wel wat reserves voor het vertelperspectief van de broeder. Het boek heeft me op geen enkel moment verveeld en nodigde uit om verder te lezen.
3.5 sterren
Ik heb dit boek graag gelezen, al had ik aanvankelijk wel wat reserves voor het vertelperspectief van de broeder. Het boek heeft me op geen enkel moment verveeld en nodigde uit om verder te lezen.
3.5 sterren
July 10, 2016
Zonnig Curaçao: universeel toneel scharrelende onderklasse
Vanuit het perspectief van een onderwijzende geestelijke - zelf gekleurd, in een blank mannenbolwerk- beschrijft Brijs zonnige romantiek en duistere schaduwzijde van het Curaçaose eilandschoon. Centraal staat de omgang van broeder Daniel met vader en zoon Tromp: kleine ondernemers die, met een klassieke Dodge Matador, proberen te overleven aan de armoedegrens. Vader Roy probeert het imago van een onverbeterlijke womanizer uit te dragen, zich daarbij schofterig gedragend naar zijn partner Myrna. Zoon Max is juist een gedreven, harde werker die zijn gebrekkige sociale positie achter zich probeert te laten, maar die bekneld wordt door de financiële ruïnes van zijn vader.
Terugkerend thema in Brijs' werk is hoe het kerkelijke invloed probeert te krijgen op het wereldse leven; hier verbeeld met een personage uit het postkoloniale seminarie van missionarissen met de stichtingsdrang om onderwijs en armoedebestrijding te faciliteren. De interne verteller, broeder Daniel, is geboren en getogen op het eiland, terwijl hij tegelijkertijd vervreemd is geraakt van culturele gebruiken als omgang met status, verheerlijken van buitenvrouwen, malafide piramidespelen en het ontwijken van huwelijkse verplichtingen. Deze geestelijke kan alleen inspringen met zijn autoriteitspositie om her en der de familie Tromp op andere gedachten te brengen.
Meestal zijn goedbedoelde adviezen van de geestelijke echter een druppel op de gloeiende plaat tegenover politieke en maatschappelijke omwentelingen op het eiland. Het kolonialisme komt definitief ten einde, waarbij nieuwe politieke bewegingen, soms met geweld en dwang, proberen invloed af te dwingen onder de gemeenschap. Corruptie en slecht functionerende instituties creëren een breedgedragen wantrouwen naar autoriteit en gezag. Op de ruïnes van armoede en wetteloosheid ontstaat een crimineel netwerk van cocaïnesmokkel, dat uiteindelijk alle facetten van het maatschappelijke leven gaat beïnvloeden. Daarnaast spelen omgevingsfactoren als opvoeding en eigen individuele keuzes een niet te onderschatten rol in de tragische levensloop waarbinnen armoede in stand gehouden kan worden. Religie kan voor de familie Tromp niet meer doen dan houvast bieden in moeilijke tijden.
Met een mengeling van spreektaal (papiamento, gebroken engels) en volkse dialogen zet Brijs de eigenheid neer van een dynamische gemeenschap met eigen wetten en regels. Daarbij weet hij wonderwel voorbij stereotypen en karikaturen te komen door zijn personages nooit in de hoek van slachtoffers te duwen. Hoewel zij beïnvloed zijn door maatschappelijke ontwikkelingen, is het nooit een eenduidige verklaring voor ronduit stuitende beslissingen of inschattingsfouten. Etniciteit of huidskleur zijn ondergeschikt aan de universele feilbaarheid van mensen die moeten dealen met teleurstellingen, gefnuikte verlangens en onmogelijkheden. Het specifieke van eigen wetten en regels op zonnig Curaçao is een podium voor de universele menselijke conditie van armoedig leven aan de onderklasse.
Toch is 'Maan en Zon' compositorisch niet helemaal geslaagd. De opzet is dat broeder Daniel 2001 op een beslissend telefoontje wacht van Max, onderwijl reflecterend op vijftig jaar aan herinneringen die hij met de familie Tromp heeft. Weemoedige herinneringen meanderen loom en sfeervol voort, terwijl te geforceerd een spanning opgewekt wordt door te hinten naar tragiek in de tegenwoordige tijd. Nergens komen toen en nu effectief bij elkaar. Zij blijven gescheiden als een artificiële, ongeloofwaardige breuk om tot een explosief slotstuk te komen. De heftigheid van diezelfde climax wordt onvoldoende uitgewerkt in een opbouw die teveel belangrijke aspecten onderbelicht laat.
Vanuit het perspectief van een onderwijzende geestelijke - zelf gekleurd, in een blank mannenbolwerk- beschrijft Brijs zonnige romantiek en duistere schaduwzijde van het Curaçaose eilandschoon. Centraal staat de omgang van broeder Daniel met vader en zoon Tromp: kleine ondernemers die, met een klassieke Dodge Matador, proberen te overleven aan de armoedegrens. Vader Roy probeert het imago van een onverbeterlijke womanizer uit te dragen, zich daarbij schofterig gedragend naar zijn partner Myrna. Zoon Max is juist een gedreven, harde werker die zijn gebrekkige sociale positie achter zich probeert te laten, maar die bekneld wordt door de financiële ruïnes van zijn vader.
Terugkerend thema in Brijs' werk is hoe het kerkelijke invloed probeert te krijgen op het wereldse leven; hier verbeeld met een personage uit het postkoloniale seminarie van missionarissen met de stichtingsdrang om onderwijs en armoedebestrijding te faciliteren. De interne verteller, broeder Daniel, is geboren en getogen op het eiland, terwijl hij tegelijkertijd vervreemd is geraakt van culturele gebruiken als omgang met status, verheerlijken van buitenvrouwen, malafide piramidespelen en het ontwijken van huwelijkse verplichtingen. Deze geestelijke kan alleen inspringen met zijn autoriteitspositie om her en der de familie Tromp op andere gedachten te brengen.
Meestal zijn goedbedoelde adviezen van de geestelijke echter een druppel op de gloeiende plaat tegenover politieke en maatschappelijke omwentelingen op het eiland. Het kolonialisme komt definitief ten einde, waarbij nieuwe politieke bewegingen, soms met geweld en dwang, proberen invloed af te dwingen onder de gemeenschap. Corruptie en slecht functionerende instituties creëren een breedgedragen wantrouwen naar autoriteit en gezag. Op de ruïnes van armoede en wetteloosheid ontstaat een crimineel netwerk van cocaïnesmokkel, dat uiteindelijk alle facetten van het maatschappelijke leven gaat beïnvloeden. Daarnaast spelen omgevingsfactoren als opvoeding en eigen individuele keuzes een niet te onderschatten rol in de tragische levensloop waarbinnen armoede in stand gehouden kan worden. Religie kan voor de familie Tromp niet meer doen dan houvast bieden in moeilijke tijden.
Met een mengeling van spreektaal (papiamento, gebroken engels) en volkse dialogen zet Brijs de eigenheid neer van een dynamische gemeenschap met eigen wetten en regels. Daarbij weet hij wonderwel voorbij stereotypen en karikaturen te komen door zijn personages nooit in de hoek van slachtoffers te duwen. Hoewel zij beïnvloed zijn door maatschappelijke ontwikkelingen, is het nooit een eenduidige verklaring voor ronduit stuitende beslissingen of inschattingsfouten. Etniciteit of huidskleur zijn ondergeschikt aan de universele feilbaarheid van mensen die moeten dealen met teleurstellingen, gefnuikte verlangens en onmogelijkheden. Het specifieke van eigen wetten en regels op zonnig Curaçao is een podium voor de universele menselijke conditie van armoedig leven aan de onderklasse.
Toch is 'Maan en Zon' compositorisch niet helemaal geslaagd. De opzet is dat broeder Daniel 2001 op een beslissend telefoontje wacht van Max, onderwijl reflecterend op vijftig jaar aan herinneringen die hij met de familie Tromp heeft. Weemoedige herinneringen meanderen loom en sfeervol voort, terwijl te geforceerd een spanning opgewekt wordt door te hinten naar tragiek in de tegenwoordige tijd. Nergens komen toen en nu effectief bij elkaar. Zij blijven gescheiden als een artificiële, ongeloofwaardige breuk om tot een explosief slotstuk te komen. De heftigheid van diezelfde climax wordt onvoldoende uitgewerkt in een opbouw die teveel belangrijke aspecten onderbelicht laat.
October 7, 2024
Overrated
July 4, 2019
Ja! Ik róók Curacao!
March 11, 2016
Tegen mijn eigen verwachtingen in genoten van dit boek! 'Engelenmaker' ooit aan de kant gelegd en niet uitgelezen (misschien eens opnieuw proberen), 'Post voor mevrouw Bromley' kon me dan weer meer smaken. Maar 'Maan en Zon' overtuigt me: wat kan Stefan Brijs verhalend schrijven, wat kan hij zijn personages uitdiepen. Ik kon me alle personages levendig voor de geest halen. Was direct mee in dit verhaal en erg meegeleefd met de grootvader, zoon en kleinzoon, was bij momenten erg ont-of geroerd. De levens van de drie jongens/mannen worden geschetst tegenover de sociale, economische en politieke achtergrond op het eiland Curaçao, maar op een manier die het verhaal niet stoort. Stefan Brijs beschrijft de invloed van de gebeurtenissen doorheen de verschillende tijdstippen in de geschiedenis van het eiland op de levens, de beslissingen en de denkpistes van de drie generaties en hun wil om te overleven onder vaak weinig gunstige omstandigheden. Maar hij toont ook de invloed van de grootvader op de zoon, van de zoon op de kleinzoon, van elke generatie op elke andere generatie. En dit alles vanuit het oogpunt van een broeder, vriend van de familie, die het verhaal vertelt in de loop van een nacht die samenvalt met het einde in het verhaal van Roy, Max en Sonny.
Dit boek deed me twijfelen aan de nationaliteit van Brijs zelf. Ik dacht dat hij een Belgische schrijver was maar ik vroeg me af of hij een Nederlands-Antilliaanse link heeft, waardoor ik dan weer dacht dat hij Nederlander moest zijn. Maar nee ... toch een Belgische schrijver. Een zeer goeie researcher dan?
Dit boek deed me twijfelen aan de nationaliteit van Brijs zelf. Ik dacht dat hij een Belgische schrijver was maar ik vroeg me af of hij een Nederlands-Antilliaanse link heeft, waardoor ik dan weer dacht dat hij Nederlander moest zijn. Maar nee ... toch een Belgische schrijver. Een zeer goeie researcher dan?
September 11, 2015
Ik had de eer om een vooruitexemplaar van dit boek te mogen lezen en recenseren voor de 'Club van Echte Lezers' (publicatiedatum eind september 2015).
Waar te starten? Misschien zou ik kunnen vertellen dat ik heel benieuwd was of Brijs opnieuw een geheel ander boek heeft weten te schrijven dan zijn voorgaande titels 'De Engelenmaker' en 'Post voor mevrouw Bromley'. In eerste instantie zou ik dat met een volmondig ‘ja’ beantwoorden omdat het weer een compleet ander verhaal is met op de achtergrond een compleet andere setting. Maar als ik dan even verder kijk zou ik daar toch op terug moeten komen omdat 'Maan en Zon' net als 'Post voor mevrouw Bromley' een micro-verhaal (beiden een individuele geschiedenis) uitzet tegen een macro-achtergrond (de bij tijden roerige laatste 40 jaar van de vorige eeuw op Curaçao versus de Eerste Wereldoorlog) waarbij er vraagtekens worden gezet bij de gedragingen van de mens in algemene zin en waar dat in kan uitvloeien.
Ik zou ook nog kunnen vertellen dat het boek niet weg te leggen is vanwege de slimme compositie en de bijbehorende simpele, verslavende schrijfstijl zoals die altijd al uit de pen van Brijs voortvloeit. Ook zou ik kunnen toevoegen dat het boek net niet kan tippen aan het briljante 'Post voor mevrouw Bromley', een boek wat ik werkelijk waar verslonden heb en eigenlijk niet te overtreffen is.
Maar eigenlijk kan deze recensie volstaan met vier simpele woorden:
Wees wijs, lees Brijs!
Punt
Waar te starten? Misschien zou ik kunnen vertellen dat ik heel benieuwd was of Brijs opnieuw een geheel ander boek heeft weten te schrijven dan zijn voorgaande titels 'De Engelenmaker' en 'Post voor mevrouw Bromley'. In eerste instantie zou ik dat met een volmondig ‘ja’ beantwoorden omdat het weer een compleet ander verhaal is met op de achtergrond een compleet andere setting. Maar als ik dan even verder kijk zou ik daar toch op terug moeten komen omdat 'Maan en Zon' net als 'Post voor mevrouw Bromley' een micro-verhaal (beiden een individuele geschiedenis) uitzet tegen een macro-achtergrond (de bij tijden roerige laatste 40 jaar van de vorige eeuw op Curaçao versus de Eerste Wereldoorlog) waarbij er vraagtekens worden gezet bij de gedragingen van de mens in algemene zin en waar dat in kan uitvloeien.
Ik zou ook nog kunnen vertellen dat het boek niet weg te leggen is vanwege de slimme compositie en de bijbehorende simpele, verslavende schrijfstijl zoals die altijd al uit de pen van Brijs voortvloeit. Ook zou ik kunnen toevoegen dat het boek net niet kan tippen aan het briljante 'Post voor mevrouw Bromley', een boek wat ik werkelijk waar verslonden heb en eigenlijk niet te overtreffen is.
Maar eigenlijk kan deze recensie volstaan met vier simpele woorden:
Wees wijs, lees Brijs!
Punt
November 11, 2015
Net zoals zijn twee vorige boeken leest ook dit als een trein. Brijs is een verteller. Wat opvalt is dat zijn boeken erg sterk verschillen van setting en thematiek. Dat maakt hem ook een veelzijdig schrijver. Dit verhaal speelt zich af op Curaçao. Het vertelt de levensloop van een grootvader, een zoon en een kleinzoon in de 20e en begin 21e eeuw. Brijs omschrijft de omgeving, het klimaat, de sociaal-economische situatie zeer goed en het boek is doorspekt met lokale woorden en begrippen. Ik heb me verschillende keren afgevraagd of Brijs misschien een verleden heeft op de Nederlandse Antillen. Zo niet, dan heeft hij in toch goed research gedaan.
Over het verhaal zelf zeg ik liever niet te veel. Het kabbelt aanvankelijk aan een gezapig tempo vooruit, maar zo legt het de nadruk op de contrasten met het land vandaag de dag. Dit boek gaat over beïnvloeding, zowel van een ouder op zijn kind, als vrienden op elkaar, als de sociaal-economische toestand van een land op zijn bewoners. Het gaat over koppigheid, goedheid en slechtheid, geslotenheid en liegen. Brijs diept zijn personages heel goed uit en dat maakt het einde alleen maar intenser en helaas ook dramatischer.
En meer dan alles gaat dit boek over het lot. Want wat is het leven anders dan dat wat je overkomt terwijl je eigenlijk andere plannen aan het maken bent? Ik was stil en roerloos toen het boek uit was, maar als lezer ook voldaan.
Over het verhaal zelf zeg ik liever niet te veel. Het kabbelt aanvankelijk aan een gezapig tempo vooruit, maar zo legt het de nadruk op de contrasten met het land vandaag de dag. Dit boek gaat over beïnvloeding, zowel van een ouder op zijn kind, als vrienden op elkaar, als de sociaal-economische toestand van een land op zijn bewoners. Het gaat over koppigheid, goedheid en slechtheid, geslotenheid en liegen. Brijs diept zijn personages heel goed uit en dat maakt het einde alleen maar intenser en helaas ook dramatischer.
En meer dan alles gaat dit boek over het lot. Want wat is het leven anders dan dat wat je overkomt terwijl je eigenlijk andere plannen aan het maken bent? Ik was stil en roerloos toen het boek uit was, maar als lezer ook voldaan.
November 9, 2015
Er zijn niet veel auteurs van wie ik al alle boeken las, behalve dan misschien bij debutanten zoals Kris Van Steenberge met Woesten. Van Stefan Brijs las ik dus alles: De engelenmaker, Arend, Post voor mevrouw Bromley en nu zijn nieuwste ‘Maan en zon’. Voor de boekvoorstelling in de Vooruit kocht ik een ticket, maar uiteindelijk paste ik toch. Een vriendin en tevens ex-buurvrouw van Stefan Brijs ging wél en dat leverde een gesigneerd exemplaar met persoonlijke boodschap op. Bedankt voor het uitlenen, Anne!
Lees meer via http://elidesc.com/2015/11/07/maan-en....
Lees meer via http://elidesc.com/2015/11/07/maan-en....
March 1, 2016
Stefan Brijs is een veelzijdig auteur. Hij komt met een to-taal ander verhaal als De engelenmaker en Post voor mevrouw Bromley. Hij schrijft met een enorme vaart en met een soort misleidende eenvoud, want er schuilt wel degelijk diepgang achter de pageturnerfaçade. Zijn twee vorige romans vond ik top, maar van Maan en Zon ben ik niet zo onder de indruk. Is het de setting? Is het broeder Daniel die mij iets té braaf (soms zelfs ergerlijk goed) overkomt? Of liggen de clichés (armoede, drugs) er wat te dik op? Ik had vijf sterren verwacht (verdomde verwachtingen), maar ik geef er drie.
December 28, 2015
Sobere stijl, goeie (en veel) dialogen, vlot geschreven (en gelezen), scherpe tekening van een land en zijn gewoontes, enkele ontroerende passages, en toch...het mocht iets meer gekruid zijn, iets kleurrijker.
November 27, 2015
Een echte aanrader - helemaal verschillend van zijn vorige boeken, maar evenveel leesplezier.
April 6, 2016
Mijn mening over dit boek kan je lezen op http://acta-fabulaest.blogspot.be/201...
January 14, 2018
Alweer wauw! Wat een schrijver, wat een boek. Meeslepend, niet ingewikkeld, meerlagig
November 26, 2015
Bwah... Toch geen 'wow'factor voor mij.
October 8, 2024
Dit verhaal speelt zich af op Curaçao. Het wordt verteld door de zwarte broeder Daniël. Hij volgt Max, van in zijn kindertijd tot ouder wordende man. Het is een familiekroniek, met de afwezige maar dominante vader Roy dit wil dat Max niet studeert maar net als hij taxichauffeur wordt en de zorgende maar manipuleerbare moeder.
Het boek schetst vooral een beeld van het leven op het eiland van de jaren 60 tot na de eeuwwisseling: de (generatie)armoede en uitzichtloosheid, het racisme van de rijke blanken, de corruptie, de opstanden die geen verbetering brengen. En tot slot de opkomst van de drugs: het gebruik en vooral de drugshandel en drugssmokkel en de zware impact daarvan op de samenleving.
Het boek lijkt meer op een documentaire dan op een roman. Door het vertelstandpunt van broeder Daniël is het allemaal nogal afstandelijk. Ik kan de keuzes en de emoties van de personages wel begrijpen, maar ik kon geen enkele keer meevoelen of meeleven. Dat heb ik gemist.
Het boek schetst vooral een beeld van het leven op het eiland van de jaren 60 tot na de eeuwwisseling: de (generatie)armoede en uitzichtloosheid, het racisme van de rijke blanken, de corruptie, de opstanden die geen verbetering brengen. En tot slot de opkomst van de drugs: het gebruik en vooral de drugshandel en drugssmokkel en de zware impact daarvan op de samenleving.
Het boek lijkt meer op een documentaire dan op een roman. Door het vertelstandpunt van broeder Daniël is het allemaal nogal afstandelijk. Ik kan de keuzes en de emoties van de personages wel begrijpen, maar ik kon geen enkele keer meevoelen of meeleven. Dat heb ik gemist.
June 5, 2021
Het is de manier waarop Stefaan brijs schrijft, zonder al te veel details maar toch zeer filmisch, die je doet blijven lezen. In dit boek krijg je respect voor paters en ontzettend veel respect voor max (en zijn moeder). Je maakt in je hoofd een beeld van hem: groot, mager, zwijgzaam, zacht, dienstbaar, grote ogen, sympathieke kleine glimlachjes. Zijn leven is ongemeen hard en toch blijft hij doorgaan en zorgt hij, net zoals zijn moeder, voor wie hem dierbaar is, zelfs al tonen zij hem niet het respect dat hij verdient. Ik heb dit boek ontzettend graag gelezen, de hoofdstukjes waren vaak Twitter kort waardoor ik zei: Allez nog eentje dan. Net Zoals post voor mevrouw bromley een levensecht Boek. Bewust met grote B.
July 28, 2017
Drie sterren voor de laatste pagina's. Naar wat ik weet wat Brijs kan (Engelenmakers, Bromley), viel dit boek me tegen. Het verhaal leest wel lekker, is ook warm van toon. Brijs stelt een stuk sociale problematiek op Curacao aan de kaak. Dat doet hij zonder effectbejag. Dat is zeer te prijzen. Door het verhaal te vertellen vanuit een monnik, staan we als lezers te veel op afstand van de personages. We zien het subtiele in hun onderlinge verhoudingen niet goed. Bovendien is de monnik, hoewel erg sympathiek, nogal braaf. Ik mis de gelaagdheid, het subtiele drama, het venijn. En de Caraïbische sfeer van het eiland. Tot de laatste pagina's dus, die maken veel goed.
Displaying 1 - 30 of 106 reviews