Гнездото на окаяните

by Reşat Nuri Güntekin, Решат Нури Гюнтекин

"Гнездото на окаяните“ е последният роман на Решат Нури. В него под формата на изповед е описана покъртителната история на най-младия член на богатата фамилия Коджабаш (голяма глава от турски език), свързана тясно със султан Махмуд II. Книгата ни прави съпричастни към драматичния живот на младия Коджабаш, който протича през годините преди и след Първата световна война, краха на Османската империя, идването на власт на младотурците и след тях на Кемал Ататюрк. Коджабаш израства в удобния конак на фамилията, получава добро образование. Но една особеност – несъразмерно едра спрямо тялото му глава (оттам е и фамилното име) е причина за комплексите му и той се затваря в себе си. Въпреки това любовта не го подминава. Влюбва се в красивата Месруре. Първоначално тя не може да го приеме. Но духовният свят на младежа я впечатлява и постепенно тя свиква с него. Благодарение на широките си познания по източна поезия успява да спечели и бащата на любимата си, тя склонява да се омъжи за него, но съдбата е решила друго...
Любов, разпадането на една богата фамилия и опожаряването на дома й, живот на дъното на обществото. И въпреки това щастлив финал, макар и твърде необичаен.
„Човек какъвто е на седем години, такъв си остава и на седемдесет. Така че каквото и да се случва, той трябва здраво да се вкопчи в живота.“ са финалните думи на автора.

Genres: Turkish, Turkish Literature, Fiction, Roman

272 pages, Paperback

First published January 1, 1946

About the author

Reşat Nuri Güntekin (Istanbul, 25 November 1889 - London, 13 December 1956) was a Turkish novelist, storywriter and playwright. His novel, Çalıkuşu ("The Wren", 1922) is about the destiny of a young Turkish female teacher in Anatolia; the movie was filmed on this book in 1966, and remade as TV series in 1986. His narrative has a detailed and precise style, with a realistic tone. His other significant novels include Yeşil Gece ("Green Night") and Yaprak Dökümü ("The Fall Of Leaves")

Biography

His father was a major in the army. Reşat Nuri attended primary school in Çanakkale, the Çanakkale Secondary School and the İzmir School of Freres. He graduated from Istanbul University, Faculty of Literature in 1912. He worked as a teacher and administrator at high schools in Bursa and Istanbul, then as an inspector at the Ministry of National Education (1931). He served as the deputy of Çanakkale between 1933 and 1943 in the Turkish Parliament, the chief inspector at the Ministry of National Education (1947), and a cultural attaché to Paris (1950), when he was also the Turkish representative to UNESCO.

After his retirement, he served at the literary board of the Istanbul Municipal Theatres. He died in London, where he had gone to be treated for his lung cancer. He is buried at the Karacaahmet Cemetery in İstanbul.

Reviews

[B · Rating 2 out of 5]

Reşat Nuri'nin bu kitabını tanımlamak için rayına oturtulamamış terimini kullanmam yanlış olmaz. Bize neyi anlatmaya çalıştığını, bu hikayenin nereye varacağını merak ederken, son 20 sayfasında konudan neredeyse alakasız bir şekilde birkaç insanı betimlemesi olmamışlığına olmamışlık katıyor. Bunlara rağmen kitap bir şekilde toparlanıyor ve bitiyor. Bu kitaptan sonra yazarın külliyatını okuma isteğim seyreliyor; '1-2 tane kitabını daha okurum belki'ye dönüyor.

[Katya Antonova · Rating 5 out of 5]

Макар и така представена в анотацията, книгата няма нищо общо с очакваната романтична история за намирането на истинската любов след страдания и перипетии. Прекрасен разказ за крушенията, с които се справя в живота си един човек, живял в богатство, бедност, страх и радост. Без особени качества и амбиции, без да може да блесне пред любимата или в някоя "истинска" работа, последният Коджабаш всъщност осмисля живота си по най-хубавия начин и преминава през него с лекота, въпреки преживелиците си.

[Monur B. · Rating 2 out of 5]

Herşeyden önce isim yanıltıcı. İkinci olarak kitabın edebi değeri çok düşük ama dönemin dilencilerinin dünyasını en ince ayrıntısına kadar anlatması ve dönemin gündelik yaşanmın bazı diğer ayrıntılarını çok renkli biçimde sunduğu için değerli bir roman.

[Vildan · Rating 5 out of 5]

"Каква книга само! Корените и бяха заровени в калта на земята, главата и - вдигната към небето като слънчогледите. Не бих твърдял, че съм проумял сложната и мисъл, нито пък персийският и език. Не, никога. Аз не съм човек, който се срамува от просенето. Но не и за да искам нещо толкова възвишено! Да, няма да твърдя, че съм на "ти" и с персийския, и с идеите на тази книга. Но в нея се разказва за малките хора с такъв похват и се показва такава висота в отричането на материалните блага, че не мога да си представя кой друг ще го разбере по-добре от мен."

[Suna · Rating 3 out of 5]

Yer yer sanki editöryel bir hatadan dolayı zaman ya da bölümlerin karıştırılmış olduğu izlenimi veren açıkçası yazımdaki amatörlükten dolayı kimi zaman çok sıkıcı hale gelen bir romandı.yine de dilenciler ve dünyaları hakkında farklı tesbitler vardı.bir de beni çok etkileyen bir baba oğul ilişkisi.

[Ömer Akın · Rating 2 out of 5]

"İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur" ile ilgili. Syf. 11

[B · Rating 3 out of 5]

Önemli bir serasker ailesi Kocabaşların son ferdinin tembelliğinden dolayı dilenciliği kendine ‘meslek’ seçmesinin ardından İstanbul ve İzmir’de yasadıklarını anlatan bir roman.

Gerek anlatanın rastladığı insanların analizi gerek garip bir baba-oğul ilişkisinin irdelenmesi, gerekse bu şehirlerde yasadığı yerleri tanımamdan dolayı benim için orta ayarda ilginç diyebileceğim bu mizahla yazılmış kitabin, aslında ana teması ya da vermeye çalıştığı mesajı anlayamadım/bulamadım. Dolaysıyla yer yer beğensem de özellikle son 50-60 sayfasının daha çok ‘hadi bitse de’ diye okuduğum, bir “Çalıkuşu” ayarında bulamadığım bir roman.

Gene de okumuş olduğum Galatasaray lisesi hakkında yorumlar (“O Galatasaray denen batakhane”), ve kendi çalışma hayatımdaki yasadıklarımla bağdaştırabileceğim kısımlardan dolayı (105-106. sayfalardaki “zil” ve “maaş” konuları) bu kitabi okuduğuma çok da pişman değilim 😊

Beğendiğim alıntılar:
"İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur"
“Dilenirken hiç olmazsa beni zille çağırıp hakaret eden yoktu.”

[Ufuk Beyazova · Rating 4 out of 5]

Miskinler Tekkesi / Reşat Nuri Güntekin

Osmanlı devrinde cüzzamlıların oturduğu ve bağışlarla beslendikleri tekkeye bu ad verilirmiş. Romanın kahramanı da tembel, miskin biridir. Çalışıp kazanmaktansa dilenerek yaşamayı yeğ tutar. ''Yapıştığı kayalardan kabuklarını etrafın akıntılarına karşı aralayarak kısmetini bekleyen mesut bir midye hayatı'' yaşamak ister. Bu konuda gittikçe ustalaşır. ''Dilencilikte merhamet başta geliyor. Sanatın bütün inceliği o damarı yakalayıp derin derin sızlatmaktır. Tıpkı büyük şairlerde olduğu gibi''. Büyük usta güzel türkçesi, olağanüstü benzetmeleriyle yoksulların, dilencilerin, ķöşklerin yoksullaşmasıyla dışarı atılan arap halayıkların yaşamını anlatıyor. ''Cet be cet dilenci olanlar için mesele yoktur. Onlarin dilenmesi çiftçi çocuğunun babadan kalma sabanla toprağı sürmesi kadar tabiidir. Benim gibi  mesleğe sonradan girenler için iş değişiyor. Deniz kıyılarında bir takım süprüntülere rastlanır. Ot mudur, yisun mudur, yani karaya mı aittir yoksa denize mi  kestirilemez. Dalga onları alır dışarı atar. Gene alır geri getırir.''

[Selma Dalbastı · Rating 4 out of 5]

Koskoca Kocabaş ailesinin, bey konağında doğmuş ve kendini ve tembelliğini tahlil ederek dilenci olmayı seçmiş, kendinden başka hiç bir şeyi umursamadığını iddia eden, okumak ayıpmış gibi utana sıkıla gizliden Mesnevi okuduğunu itiraf eden son ferdinin gözünden döneme bakıyoruz. İnsanların iç dünyalarına dair olağanüstü analizler ve yer yer sağlam nükteler, kinayeler var kitapta; pek bakılmayan bir pencereden bakmış hayata Reşat Nuri. Yine de beni en çok etkileyen, yanına alıp bakımını üstlendiği çocuğun kendisinden utandığını, öğrenme isteği ve hırsı ile yandığını görüp sözümona ondan kurtulmak için onunyatılı mektebe postalaması ama içten içe o çocuğa büyük bir sevgi beslemesi, ve onun daha iyi bir hayatının olmasını istemesi. Fazla detaylı anlatılan, bu konu nereye varacak diye düşündüren kısımları var, ama nihayetinde derin bir mesaj da veriyor.

[caglar · Rating 5 out of 5]

Kitap gayet sakin bir akışa sahip. Akışın sakin olması roman karakterlerinin içsel çatışmalarına okuyucunun kulak verebilmesi için biçilmiş kaftan mahiyetinde. Bunu yaparken o gün yaşayan toplumun genel ahlak yapılarındaki çapraşıklıklar, absürtlükler de tadında işlenmiş. Ahlaki çatışmayı daha net sunabilmek adına da tezat oluşturan toplumsal sınıf mensuplarını kullanarak, alışılmadık yer ve zamanlarda karşılaştırması ustaca olmuş. Detayları kaçırmamak için sakin bir kafa ile okunmasını öneririm.

[Ergi · Rating 3 out of 5]

Resat Nuri Guntekin'in birkac eseri disinda tum eserlerini mizah duygusuyla okuyabilirsiniz. Belki de en seviyeli ve toplumsal olarak ibretlerle dolu bi mizah anlayisi. Kitaptaki en tuyler urpertici an ise, toplumdaki gercek dilencileri gozler onune sermesi ve bunlari okurken is veya ozel hayatimizda aklimiza gelen gercek kisilerin bir bir aklimizdan gecmesi.
Hikayenin son kisimlari butunlukten fazla sapmaya sebep olmus, eserin degerini biraz dusurmus.

[Mithatcanby · Rating 3 out of 5]

istanbulun hali başkadır. orada kimse kimsenin farkında değildir. ayaklara dolanmamak şartıyla bir duvar kenarına upuzun yatarak ölmeye kalksan kimse, “ne yapıyorsunuz” diye sormaz.
s.83

dönemine göre akıcı bir üslup bulmuş hatta bence anlatımı günümüz yerli yazarlarının temelini oluşturuyor. fakat romanın bir bölümünde asıl konuyu unutup başka başka şeylerden bahsettikten sonra bir anda roman aklına geliyor ve öyküyü bitiriyor. bu da okuyucunun hikayenin içine girmesini engelliyor.
mcb

[Terss · Rating 4 out of 5]

Yine, yeni, yeniden Reşat Nuri Güntekin diye başlamalıyım yazıma. Reşat Nuri Güntekin'in meğer en iyi kitabı buymuş. Biz nedense daha çok magazinsel eserlerini öğrenmişiz yazarın.

Muazzam bir Anadolu ve İstanbul panaroması var kitapta. Zenginden fakire her kesimden insanı ve camiden meyhaneye her ortamı kusursuz bir netlikte anlatıyor yazar. Keşke okullarda sevgili öğreymenlerimiz Çalıkuşu'ndan ziyade bu kitabı hatırlatsaydılar diye düşündüm okurken.
Müthiş tespitler var ayrıca kitapta. İşte onlardan biri;
"Ah, şu çocuklar!
Bir oyuncak gibi daima oynayacağımı sanırken, hiç beklemediğimiz bir anda elimizde ateş alan bu havaî fişekler! Gökte kandil kandil uçtuktan sonra neye çarparak nereye döküleceklerini bilmek mümkün müdür?"

Daha önce duymadığım hayatın geçiciliği üzerine de şöyle bir ifade var kitapta;

"...geçerken mihnet gibi uzun, geçtikten sonra visal gibi kısa yıllar!"

[Veselina Bakalova-Mihaylovska · Rating 2 out of 5]

Не беше моето четиво. Харесвам много Чучулигата, но тук отчаянието в турската литература ми дойде някак в повече. Бих казала, че ми харесаха най-много последните страници, в които авторът разказа съдбите на живущите по улицата.

[Burak Topcu · Rating 2 out of 5]

Üstat kitabı neden yazmış, hikaye nereden başlayıp nereye varmış hiç anlayamadan okudum bu kitabı. Açıkçası Reşat Nuri’nin en olmamış eserlerinden biri olmakla birlikte dönemin Türkiye şartlarına dair verdiği bir takım bilgiler vesilesi ile bitirmeye azmettiğinde bir kitap oldu açıkçası.

[nisa · Rating 3 out of 5]

ismail ismail, güzel çocuk.

[Mehmet Dönmez · Rating 2 out of 5]

İçine giremediğim için elimde sünen bir kitap daha. Kurgu ve dil başlığın vaat ettiğinin çok gerisinde maalesef

[samet · Rating 3 out of 5]

not his best but it was kinda cute

[mountaindemek · Rating 1 out of 5]

Bilinç akışım da böyle karman çorman.

[Devrim · Rating 5 out of 5]

Reşat Nuri Güntekin Osmanlı son dönemi ve Cumhuriyet ilk yılları toplum hayatını canlı bir şekilde aktarabilen, bunu akıcı ve yalın bir dille yapan değerli bir yazarımızdır.
Güntekin'in bu eseri için her ne kadar bazı yorumcular "sadece o dönemdeki dilencilerin hayatına ilişkin bazı hususları içermektedir" dese de aslında bakmasını ve yorumlamasını bilen gözler için hakikat bundan fazlasıdır. Satır aralarında dönemin toplum anlayışına ilişkin oldukça önemli ipuçları bulunmakta ve dahası yazarın hayat görüşünü yansıtan bazı tespitleri bizleri düşünmeye sevk etmektedir ki biz Reşat Nuri Güntekin sevenleri için bu bildik ve alışıldık bir durumdur.
Reşat Nuri Güntekin okuyunuz ve okutunuz. Sadece bu eserini değil, tüm eserlerini not alarak, analiz yaparak ve sonuçlar çıkararak okuyunuz. Emin olun her bir eserinden sonra hayatınız daha bir anlam kazanacaktır.

[Atakan Zengin · Rating 2 out of 5]

Her ne kadar başlangıcı ilgi çekici olsa da sıkılıp yarısında bırakmak zorunda kaldım.

[Gözde · Rating 4 out of 5]

Özellikle İzmirliler'in mutlaka okumasi gereken bir kitap. Geçiş dönemlerinde bireyin oradan oraya savrulusu son derece hafif ve eğlenceli olarak anlatilmis. Tavsiye ederim!

[Behçet Necatigil]

Reşat Nuri Güntekin’in romanı (1947) • Tanınmış bir ailenin son torunu olduğu halde, gerek karakteri ve gerek talihin zalim cilvesi yüzünden dilenciliğe düşen ve dilenciliğin her şeklini tecrübe ederek onu bir meslek haline getiren bir zavallının hayatı. Aklı ve mantığı kendisini ayıplarken, miskinliğiyle zayıf iradesi, onu bu pasif hayatın içine hapsetmiştir. Romanın asıl kahramanı olan adsız dilenciyi canlandırmaya yarayan tiplerden biri eski bir konak kalfası olduğu halde konak hayatı kapandıktan sonra dilenciliğe düşen bacı, öteki de yine böyle bir konakta yetişen bir delikanlının, aynı konakta büyüyen bir evlatlıktan olan çocuğudur. Küçük Bey'den gebe kaldığı için, evin iffeti bozulmasın diye kovulan evlatlık, sefaletle doğurduğu çocuğunu beş altı yaşına kadar büyüttükten sonra kaybolup gider. Dilenci ile bacı, bu çocuğu yanlarına almışlar ve görülmedik bir şefkatle büyütmüşlerdir. Fakat çocuk, kendini tanımaya başlayıp da, babası sandığı adamın bir dilenci, kursağına giren lokmalarm da birer sadaka olduğunu anlayınca, babalığına düşman kesilir; ama büyüyüp de kendi gücüyle parasız yatılı okula girdikten, nihayet bir mühendis olup büyük bir mevki kazandıktan sonra, evlendiği kansıyla beraber, yetiştiği yere gelmekten ve babalığının elini öpmekten kendini alamaz. Delikanlının bu kadirbilirliği, dilenci için şimdiye kadar topladığı sadakalarm en güzelidir. • Eski hayatın birçok cephelerini ustaca belirtmiş olmasıyla bir töre romanı değeri taşıyan ve Reşat Nuri’nin sanatında önemli bir atılım sayı­lan eserin özeti. Agâh Sim Levend’in bir incelemesinden alındı (Sanat ve Edebiyat Gazetesi, sayı 31-32, 9 Ağustos 1947).